R
Ufferschaal
Protest van prof. Gerbrandy
ra Re
wereld
Prof. Minnaerts over atoombom
en wereldcontrole
£>l£
BOUDEWIJN en de tooverschoenen.
AD 10
programma
r\
DE GESTOLEN
PAGINA 2
WOENSDAG 5 MAART 1947
Telegram aan Min. Jonkman
DE LADING VAN DE
„MARTIN BEHRMAN"
LUXE CHOCOLADE-
ARTIKELEN
ARBEIDERS IN
KAMPEN
Inlevering distributief
bescheiden
EEN BELANGWEKKEND
KOSTEN LEVENSONDER
HOUD IN AMERIKA
INITIATIEF
19- Het ei van Columbus
Op het spoor van C.C.
De voorzitter van het comi
té .Jiandhaving rijkseenheid",
prof. P. S. Gerbrandy, heeft aan
den minister van overzeesche
gebiedsdeelen het volgende tele
gram gericht:
,,Het nationaal comité hand
having rijkseenheid" protesteert
tegen het misbruik, dat door. u in
de Eerste Ktmer der Staten Ge.
neraal is gemaakt van de rede van
H, M de Koningin van 7 Decem
ber 1942. De hoofdpunten uit die
rede zijn geïnterpreteerd op een
wijze, welke in strijd is met den
redelijken zin der woorden en hun
historische beteekenis
Die hoofdpunten zijn:
1 Rijkseenheid der koninklijke
rede.
De rijkseenheid is niet een of
andere vage formuleering, gelijk
die door u wordt gegeven, maar
de riikseenlheid in den van ou::s
gevestigden zin, welke in de
grondwet is neergelegd.
2 De rijksconferentie der ko
ninklijke rede.
De rijksconferentie is niet een
vergadering van uitsluitend ver
tegenwoordigers van de repu
bliek" en an:ere vijanden van Ne.
derlind, gelijk u wilt doen bij
eenbrengen, maar een zoo breed
mogelijke vertegenwoordiging van
de volkeren van den archipel en
de daarin levende stroomdngen,
3 De voldoening aan de be
hoeften der verschillende bevol
kingsgroepen dient volgens de
koninklijke rede den doorslag te
geven voor het beleid der regee,-
ring.
Dit is dus niet, gelijk deze re.
geering duidelijk nastreeft, de
verwezenlijking van vooropge
zette politieke, leuzen, met als
achtergrond ,,Indië los van Neder
land", maar de verwezenlijking
van de behoeften van alle bevol
kingsgroepen, waaronder dus ook
de Nederlanders, de Chineezen en
anderen
Tenslotte wil het nationaal co
mité den nadruk erop leggen, dat
de koninklijke rede van 7 Decern.
ber 1942 beoogde het welzijn en
het welvaren van alle volkeren le
vende binnen de grenzen van het
koninkrijk, ook van het Neder
landsche volk.
Het nationaal comité wijst er
op, dat door u niet alleen de drei
gende gevaren voor de inheem.
sche bevolking niet zijn vermeld,
maar zelfs ook de dreigende gé-
aren voor de Nederlandsche be
volking niet zijn genoemd.
Dit alles is een verloochening
en een misbruik van het ko
ninklijk woord door een der eer.
ste dienaren der kroon, waartegen
ihet nationaal ootmité met kracht
opkomt."
Een bericht van Ass- Press, als
zou de Ned. Indische regeering de
lading van de Martin Behrman"
verbeurd hebben verklaard,
schijnt niet geheel door de feiten
te worden gedekt.
Nader immers meldt Aneta uit
Batavia, dat daar gisteravond het
volgend officieel communiqué is
uitgegeven.
,,Door den directeur van het de
partement van Economische Za
ken is heden een order uitgevaar
digd, waarbij op de rechtmatige
eigenaars van de lading van de
Martin Behrman" een beroep
wordt gedaan om de goederen in
kwestie ter beschikking van de
Ned. Indische regeering te stellen
De lading bevat 409 ton suiker
500 ton kina-bast, 4500 ton rubber
sheets", 284 ton crêpe" rubber
en ongeveer 200 ton sisalvezels"
Er zijn vetl moeilijkheden voor
de chocoladevoorziening hier te
lande. Een der belangrijkste is
wel, dat de vastgestelde prijzen
door de industrie te laag worden
geacht om bij den sedert die vast
stelling belangrijk gestegen ca-
caoprijs een loonende productie
mogelijk te maken. Anderzijds ma
ken de betere fabrieken er boven
dien bezwaar tegen, dat haar pro
duct voor denzelfden prijs moet
worden verkocht als dat van de
overige fabrieken.
Thans is een regeling getroffen
welke mogelijk tot resultaat zal
hebben, dat ook in Nederland wat
meer chocolade te krijgen zal zijn.
De industrie mag namelijk voor
taan haar productie voor een
kwart richten op de vervaardi
ging van bijzondere artikelen.
Voor deze artikelen zijn uitzonde-
ringsprijzen toegestaan, die voor
chocoladereepen, chocolaadjes en
bonbons ten hoogste resp. 33, 45
en 60 cent per 100 gram mogen
bedragen.
Voor het overige deel der pro
ductie blijven die prijzen echter
gehandhaafd op resp. 24, 30 en
30 cent.
Het publiek kan in de winkels
behalve in luxe zaken te
allen tijde (en als ze voorradig is)
de laag geprijsde chocolade ver
langen.
Het college van algemeene com
missarissen voor den wederop
bouw vestigt de aandacht van de
arbeiders, die voor den wederop
bouw in de geteisterde gebieden
werkzaam en in kampen gehuis
vest zijn op (het volgende:
Indien na het intreden van den
dooi het werk weer kan worden
hervat, moet men, alvorens af te
reizen, zijn stamkaart en levens
middelenkaart bij het distributie
kantoor van zjjn woonplaats inle
veren. Alle nog niet aangewezen
bonnen moeten zich op de levens
middelenkaart bevinden. De dis-
tributiedienst zal ten bewijze van
de inlevering een ontvangstbewijs
MD 19201 aan den betrokkene
'afgeven. De aandacht wordt er op
gevestigd dat des Zaterdags geen
inlevering bij de distributiekanto
ren kan plaats hebben, maar uit
sluitend op de dagen Maandag t.m.
Vrijdag-
Bij aankomst in het kamp moet
terstond het van den distributie-
dienst ontvangen inleveringsbewijs
aan den kamptoeheerder worden
afgegeven. De kampbeheerder is
verplicht hiervoor een ontvangst
bewijs af te geven. Zij, die geen
MD 19201 bewijs hebben, zullen
niet in de kampen worden toege
laten.
Aan werkgevers wordt verzocht
hun arbeiders in kennis te stellen
van Ihet tijdstip, waarop zij weer
aan het werk moeten gaan. Het is
gewenscht rekening te houden met
een tijdspeling van ca. 2 dagen in
verband met de inlevering van de
distributiebescheiden van hen. die
in kampen worden gehuisvest.
Het lied „Open the door. Ri,
chard", waarover men dezer dagen
in de krant heeft kunnen lezen
wordt momenteel in Amerika nog
overtroffen in populariteit en on
benuiligheid door de ,,Atom and
Evil Blues".
Het refrein luidt;
Atom and Evil. Atom and Evil,
If you don't break up that
romance soon,
We '11 all fall down, and go
boom, boom, boom.
We're sitting on the edge of doom
Atoom en Kwaad, als jullie niet
gauw een e nd maken aan je vrij
age, vallen we allemaal om en
doen boem, boem, boem. We staan
aan den rand van een afgrond).
Stijging tot staan gekomen
Volgens het Bureau of Labor
Statistics is in de op 15 Januari
geëindigde maand het indexcijfer
der kosten van levensonderhoud
in d'e Ver. Staten met 1/10 procent
gedaald tot 153.1, waarmede een
einde is gekomen aan de reeds 10
maanden durende stijging van in
totaal 18 3 procent.
De vakvereenigingen hebben te
kennen gegeven, dat zij hun lp??1"
eischen in 1947 op het indexcijfer
zullen baseeren. De lagere prijzen
voor levensmiddelen wegen ruim
schoots op tegen de prijsstijgingen
van andere essenitieele levensbe
hoeften
In een bijeenkomst van (het Co
mité voor Actieve Democratie, afd.
Rotterdam, in een der zalen van
het .Vrouwen-Centrum", heeft
prof. dr. M E J Minnaerts, hoog
leeraar aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, gistermorgen gesproken
over ,,Het misbruik van Atoom
energie voor oorlogsdoeleinden".
Prof. Minnaierts ving zijn inte
ressant betoog aan imet te consta-
teeren, dat thans, nu de geheele
mensehheid gespannen de politieke
schermutselingen gadeslaat, het
meer dan ooit zaai; is, er ons ter
dege rekenschap van te geven, dat
het hier om niets minder gaat dan
om 't voortbestaan van de menseh
heid en baar beschaving.
De ontzaglijke hoeveelheden
energie, welke zoo gemakkelijk
kunnen wordien aangewend ten
bate van het menschdom, kunnen
even gemakkelijk worden gebruikt
voor haar vernietiging. Wij moe
ten in de eerste plaats opkomen
tegen het ongeloof, dat in een
eventueelien volgenden oorlog dit
wapen niet zal worden toegepast,
Er is zelfs geen twijfel aan. De
tegenwerping, dat in dezen twee
den wereldoorlog ook geen gifgas'
sen zijn gebruikt, en men dus in
'een eventueel volgenden oorlog
waarschijnlijk geen atoombom zal
aanwenden, houdt geen steek: wie
van 1939 tot 1945 zijn vijand met
gas had bestookt, zou misschien
dl: uzelf den dag nog zelf door den
tegenstander worden vergast. Bij
de aanwending van de atoomener
gie als oorlogswapen gaat het er
om wie den eersten slag toebrengt
want deze zal waarschijnlijk win
naar worden in een ..oorlog", die
geen jaren, maar uren duurt.
Het kan zelfs zoo ver komen,
dat, nog voor van een conflict
sprake is, de eene partij die andere
dien slag reeds toebrengt....
Wat n-u kan dit nerveus gespan
nen mjeiqsehiiom doen om deze
ratmp af te wenden.
Laat ons nuchter zijn. Wij we
ten niet, wat zich op het oogen-
blik achter die muren der labora
toria in Amerika of elders af
speelt, of misschienweten wij
bet maar al te goed. In sommige
landen worden de geleerden tot
instrumenten in dia- handen van
misdadige elementen. In de mees
te landen echter groepeerden zich
de natuurkundigen, die 't rnensch-
CIJCZJ
Doch in dien tijd waren de
menschen blijkbaar vreemde din
gen gewend, en nadat Ferdinand
beleefd gevraagd had, of hij in het
vervolg door de deur binnen wil
de komen, ging het gesprek weer
door. Columbus verdedigde zijn
plan met vuur. ,,Ik zal u bewijzen
dat mijn plan niet tot de onmoge
lijkheden behoort. Kunt u, Sire,
dl ei op zijn punt laten staan?"
Nee. dat kon de Sire niet. Maar
Boudewijn zei, dat dat kunstje al
een paar eeuwen oud was, en zette
het dan ook prompt met een klap
op de tafel- Columbus woest, om
dat hij het had willen doen! En
Ferdinand en Isabella natuurlijk
lachen, omdat ze dien Colombus 'n
onsympathieken kwast vonden
Maar Boudewijn was als de dood
datAmerika nu niet ontdekt zou
worden en zette een geweldigen
boom op, waardoor alles toch weer
in orde kwam en Columbus zijn
schepen kreeg!
onteerend misbruik van de atoom
energie willen voorkomen. Men
kan niet vertrouwen op de goede
trouw van de verschillende landen
Het is noodzakelijk, dat een Ef
fectief werkende regeling wonilt
gevonden, in we ke de factor ver
trouwen wor t uitgeschakeld. En
wel als volgt:
Bij het maken van atoombom
men onderscheidt men twee werk-
phasen. Die atooimbrandstof, welke
ontstaat uit de bij eikaar gebrach
te grondstoffen (o.a. uranium)
vormt zichzelf en dit procédé
duurt jaren (le p'nasi Het vergt
echter slechts enkele maanden om
uit deze bram: 'of de bommen te
vervaardigen, dit procédé heet
tweede phase. Natuurkundigen uit
de geheele wereld willen nu zien,
dat deze twee groepen bewerkin
gen gecontroleerd worden door de
te stichten A D A, die Atomic De
velopment of Authority, een
lidhaam, waarin zitting hebben na
tuurkundigen uit alle landen der
Vereenigd- Naties. Zij wil da
atoombrandstof uitsluitend In klei
ne hoeveelheden tegelijk beschik
baar stellen voor vredelievende
doeleinden, dus voor het vrijmaken
van arbbidsenergie. Deze brand
stof dient te worden gedenatureerd
d.w.z. onklaar gemaakt voor aan
wending als oorlogswapen. Deze
voorstellen zijn naar voren ge
bracht door Ameritkaansche geleer
den, doch ook de Russische na
tuurkundigen zijn het in principle
eens met dit plan.
In Amerika wordt het atoom-
probleem aan alle kanten belicht,
aan het Amerikaansche volk voor
gelegd, Ook het Nederlandsche
volk dient te worden wakker ge
schud en we moeten niet wach
ten oP het afschaffen in het alge
meen, maar ons volledig concen-
treeren op dit eene beperkte punt;
de controle van het atoomwapen.
Do Nederlandsche componist
Nico van der Linden heeft zyn
„Roosevelt-symphonie" bijna vol
tooid. Ongeveer een jaar geleden
had van der Linden in Engeland
veel succes met zijn „Montgo-
mey.symphonie.
DONDERDAG 6 MAABT.
HILVERSUM I (301 M.) 9.45
N.C.R.V., 11.00 K.R.O., 14.00
N.C.R.V. 9 45 Nieuws; 11.00 V. d.
zieken; 11.45 Ber. uit Indië; 12.00
Grapn.12.30 Vaudeyille-ork. (13.00
Nieuws)14.00 Sextet14.40 Caus.
15.00 Piano; 15.20 Gram.; 15 30
Zang: 16 00 Bijbel; 16.45 Trio; 17.30
Orgel; 18.00 Gram.; 18.30 V. d. Ned.
strijdkr.19.00 Nieuws; 19 15 Gram.;
19.25 Caus.; 19.45 Caus.; 20.00
Actual.20.10 Gevar. progr.21.30
Gram.; 22.00 Nieuws en actual.;
22.30 Gram.; 22 45 Avondwijding
11.00 Gram.
HILVERSUM II (415 en 218 M)
A.V.R.O. 9.45 Nieuws; 11.00 Mu
ziek (11.15 Caus.); 12.00 Gram.;
12.30 Septet; 13.00 Nieuws; 1315
Metropole-ork.13.45 Gram.14.00
V. d. vrouw; 14.20 Muziek; 15.00
Caus.; 15.20 Gram.; 16.30 Muziek;
17.00 Kaleidoscoop; 17.20 Caus.; 17 30
Piano; 17.50 Caus.; 18.00 Nieuws;
18.15 Muziek; 18.45 Sportpr.19.00
Reportage; 19.30 Volksmuz.school;
20 00 Actual.; 20.15 Concert; 21.20
Hoorspel; 21.45 Gevar progr.; 22.45
Lezing; 23.00 Nieuws'.
(In verband met veranderde zend-
ijden zijn wijzigingen voorbehouden)
46)
door
Douglas Grey
Wat moet dat nu weer? viel
de bankier uit, blijkbaar niet van
plan daarop in te gaan.
Het is een heel eigenaardig
geval. Don Vincente, antwoordde
Fiinero met zijn gewone bedaard,
beid, en het biedt ongewone ge
zichtspunten. Kijkt u eens, als de
tectives al hun plannen moesten
blootleggen, zouden ze nog veel
vaker falen, dan ze al doen. Daar.
in zal Don Manuelo het ongetwij.
feïd met me eens zyn
Ja, daarin heeft Fiinero groot
gelijk. Ik zou ook graag hebben,
dat u er in de eerste uren niet
naar toeging. Ik begrijp natuur,
lijk, wat hij doen wil en kan u
verzekeren, dat hij een schitterend
plan heeft.
Gemeene leugenaarbromde
Oarcia binnensmonds. Je weet er
niets van af.
Fiinero keek Garcia, hoewel
hij hem nieit verstaan had, waar
schuwend aan en zei glimlachend:
Ik acht het een eer dat Don
Manuelo me zooveel vertrouwen
schenkt en ik zal trachten, daaraan
te beantwoorden. Ik ben ear van
overtuigd, dat Don Manuelo nu
reeds een der schalen weet te
vinden. We moesten samen eens
overleggen, wat we verder doen
zullen, wendde hij zich tot Don
Manuelo de Montero Moreno
Maar niet voor het diner,
wierp de bankier hem tegen. Ik
laat mijn maaltijden niet graag
bederven, wat dieven ook met me
voor hebben. Fiinero, je hefet hier
niet gedejeuneerd, maar zorg, dat
je aan het diner bent. Ik reken
op je.
Het zal me waar genoegen
zijn. zei Fiinero.
Niet zooveel als het mij, mijn
vrouw en mijn dochter zijn zal,
zei Dm Vincente met aandrang.
En u dineert natuurlijk ook hier,
senor Garcia. We hebben, als we
wat voortmaken, nog net'tijd om
ons te verkleeden. Mijn kok wordt
altijd razend, als we niet precies
komen, zoodra hij zijn eten klaar
heeft.
De hankier begon bij die woor
den luidruchtig te lachen, hoewel
de aardigheid „daar toch eigenlijk
te versleten vc\t was. Don Ma.
■nueflo, Fiinero en Garcia gingen
sampn met de lift naar de derde
verdieping. Daar liep Don Manue.
lo met een luchtig; „Au revoir!"
de gang door naar zijn kamer en
Fiinero ging met zijn assistent
naar binnen en deed de deur goed
achter zich dicht.
U hebt per slot van rekening
dien sleutel toch niet van Don
Vincente losgekregen, merkte Gar
cia op, zoodra ze alleen waren.
Dat weet ik wel, antwoordde
Fiinero Dien krijg ik later en ik
hoef niet bang te zijn, dat hij
vooreerst zijn museum binnen zal
gaan, nu ik hem verzocht heb, het
niet te doen. Die oude heer is
er t everlangend naar zijn schalen
terug te krijgen, om iets te wagen
dat ons werk zou kunnen beder
ven. Ik Iheb liever niet. dat hij
die eene daar ziet staan, voordat
ik heelemaal klaar ben met dit
karweitje. En dan, we moeten ook
Don Manuelo uit het museum zien
weg te houden,. Onder ons gezegd
ik ga gelooven dat. hij als detec
tive een stoethaspel is.
Hij is een beunhaas, als u Ihet
mij vraagt, zei Garcia.
Bel Matsu even op en vraag
hem, of 'hij Ramon naar ons toe
stuurt, zei Fiinero. zonder op dé
laatste bemerking antwoord te
geven.
Twee minuten later trad Ortega
bij zijn chef binnen, terwijl Gar
cia in de aangrenzende kamer be
zig was zich in avondcostuum te
steken.
Zoo, Ramonwaar is Chi-
eo vroeg Fiinero.
Ortega x keek verlegen en be-
sdhaamd, maar zei zonder de
minste poging tot verontschuldi
ging: Hij is er vandoor en ik weet
niet, waarheen. Ik dacht, dat ik
hem voortdurend in de gaten had
gehouden. Maar Ihij is er toch nog
tusschen uit gepiept. En dat net
cp een oogenblik, dat hij er de
minste ka,ns toe scheen te hebben.
Hoe lang geleden vroeg
Fiinero doodbedaard.
U was nauwelijks het Ihuis
uit, antwoordde Ortega, beschaamd
voor zich uitkijkend. Vlak nadat
Alvaro om uw regenjas kwam vra
gen. Ik stond voor het raam en
zag hem er mee naar uw wagen
hollen. Toen ik de kamer van Mat
su weer inkeek, was Cfbico gevlo
gen. Ik heb het heele huis door
zocht. maar geen spoor van hem
kunnen vinden. En voor dat ik
er mee klaar was, gebeurde die
berooving van (het museum-
Iemand had die schaal weggehaald
en het was een heel opstootje hier
in Ihuis. De oude heer was zoo
nijdig als een vent - die kiespijn
heeft en
Trek het je niet aan. Ramon
viel Fiinero hem troostend in de
rede Denk er voorloopig niet
meer aan. Maar terwijl we aan
tafel zijn, zou ik graag hebben,
dat jijDe rest fluisterde hij
Ortega in het oor.
In orde, mijnheer. Ik zal er
voor zorgen.
Goed begrepen Maar nie
mand mag achterdocht krijgen.
Niemand, snap je
Ik snap het best. antwoordde
Ortega. Ik zal zorgen, dat niemand
het weet, zelfs.Hij wees naar
de kamer van Garcia. En Matsu
ook niet.
Goed begrepen, Ramon zei
Fiinero. We weten nu niet, wie
vriend of vijand is. Niemand mag
het weten. Daaruit kun je opma.
ken van hoeveel belang het is. Ga
nu naar je eigen kamer. Jij eet
zeker wat later met Matsu, niet
waar?
Ja, na de heer enToch wel
hard voor iemand met een gezon
den eetlust, op zulke deftigheid
te moeten wachten. Maar als
Matsu kan wachten, kan ik het
ook.
Ortega begaf zich door de ka
mer van Garcia naar zijn eigen
kamer en maakte zich daar ge
reed om de opdracht van zijn chef
te vervullen- Het oogen-blik daar
voor brak aan, toen Fiinero,
Garcia en Don Manuelo in de
eetzaal met het gezin van den ban
kier aan tafel waren gezeten, be
zig aan het viscbgerecht Toen
sloop Ramon zachtjes de gang op-
Tien minuten later kwam hij haas
tig, maar geruischloos terug en
ging op de kamer van Fiinero
diens terugkeer zitten afwachten.
(Wordt vervolgd)
