jVan dollar tot marxisme
POLITIEK GEZWEL
DOORGEBROKEN
Russische propaganda perfect
Rood-politiek
koopmanschap
Nieuwe bonnen
Een illegaal
monnik
PAGINA 4
DONDERDAG 13 MAART
Communisten forceeren
crisis in België
JONGE BOEREN MOGEN
GRONDWERKER
WORDEN
tH oord-Oost polder al geheel
vergeven
BOMMEN OP CON-
CEPCION
„EMPIRE MAYROVER"
LAADT WEER
GOUVERNEUR KASTEEL
ONDERSCHEIDEN
(Van onzen correspondent).
LEIPZIG, 6 Maart 1947.
Het zijn vaak de kleine dingen, die de stemming der wereld
pers bepalen. Vandaag leest men in alle bladen van Engeland.
Amerika, Zweden en Denemarken vermoedelijk minder over de
Leipziger Messe dan over de Leipziger kaviaar. De Russen
hebben hun best gedaan om het den buiten] andschen
bezoekers, die deze week voor het eerst kennismaakten met
een stad in de Russische zone, zoo comfortabel te maken
als het maar mogelijk was. Er was niet eens veel gegoochel
met paperassen.
Wie in zijn ijver bij het pas-
y seeren der zöne-grenzen of bij liet
binnenkomen der stad zijn pas
poort openvouwde, kreeg van een
gul en ongeveinsd lachenden jon
gen uit Oesbekistan of Kirgizië te
hooren; ,,niks goed", wat in dit
geval beteekende, dat alleen de
,,Messe-Ausweis" al voldoende
was.
We werden zonder omslag en
aan den loopenden band voorzien
van eetbewijzen, die ons vier
dagen den kost van zware arbei
ders in Duitschland garandeerden.
Maar die kost is noch stevig ge
noeg voor iemand, die zoo juist
vele uren in een auto geschoven is
door een gangetje, dat in de
sneeuw is uitgegraven noch appe
tijtelijk genoeg voor verwende ge
nieters uit Zweden of Denemar
ken. vooral niet wanneer hij wordt
opgediend in lokalen, die van de
geuren van zuurkool en bevroren
bokking doortrokken zijn.
Daarom hadden de Russen nog
meer service en weldra ging door
de rijen der duizend buitenlanders
in Leipzig het gerucht, dat de be
faamde Auerbachskelier, het eer
ste huis der stad, aan een bonloo-
zen Lucullus gewijd was. Alles
erheen om te lezen, dat de gefaam-
de kok Foudorov er kaviaar, Rus
sische eieren en ook de meer in
ternationale gerechten als driedub
bele uitsmijters en carbonnaadjes
opdiende, zij het tegen betaling in
dollars, ponden, Zweedsche kro
nen of Zwitsersofne franken-
Wfj hadden Ons gewapend met
'n Zweedschen vriend terwille van
de kronen en alles was voortref
felijk- Zoo dachten ook de Ameri-
kaansche en Britsche gasten die
toen het uur van scheiden kwam,
hun militaire scrips en bafvs (men
zegge eenvoudig: befs) produceer
den. De directie weigerde echter
deze papiertjes te accepteeren, en
stond er op haar goede diensten
in goed geld, echte dollars en
echte ponden, betaald te zien; en
het gevolg waren lange valuta
discussies.
Waar onze westelijke vrienden
betoogden dat niemand in De moeilijke koningskwestie
Duitschland bevoegd was echte
er bereid te leveren, als de weer
op gang gebrachte industrie maar
kan leveren; eensdeels in ruil voor
producten, die zjj in de zone hard
noodig hebben, anderdeels tegen
betaling In goede dollars.
De Russen exploiteeren een aan
tal groote fabrieken in Oost-
Duitschland als hun eigendom. Zij
leveren zoo noodig de grondstof
fen, maar daar staat dan ook te
genover, dat vrijwel de geheele
productie op de groote herstelre
kening geboekt wordt. Met die
productie kunnen de bezetters dan
desgewenscht dollars maken.
Zoo werd ter Messe verteld, dat
tricotfabrieken massa's dameskou
sen in kindermaten vervaardigen,
die bestemd zijn om den langen
weg naar China te gaan. Zoo wa
ren er inzendingen van aardewerk
en van de textielindustrie, die ge
heel en al op export waren afge
stemd, en die dan ook vaak van
een luxe getuigden, die niet met
Duitsch-e behoeften in overeen
stemming t« brengen was-
Wanneer de Russen duizend
kooplieden uit het buitenland naar
Leipzig hebben laten komen en de
procedure voor hét afsluiten van
handelscontracten belangrijk ver
eenvoudigd hebben, dan kan men
dat alles zien als een onderdeel
van hun reeds sedert geruimen
tjjd ondernomen pogingen om han
delskanalen te openen en deviezen
te verkrijgen De dollar regeert,
niet alleen in het klein in een eet
huis doch evenzeer in de hooge
politiek van het beheer van een
overwonnen land.
Vandaar ook dat deze Leipziger
Messe door de Russische bezetting
zoo luide is aangeprezen. Van
daar ook, dat men getracht heeft
er niet alleen een economische,
doch ook een politieke show van
te maken. De roode spandoeken
tegen het stationsgebouw van
Leipzig hadden wel een zeer sym
bolische beteekenis. Zij zeiden ons
nog voor we de Messe betreden
hadden, dat ook dit hoogtepunt
van het koopmansleven in het
spoor der politiek was geraakt.
Vele onderdeelen der show bewe
zen het. Eigenlijk is de Leipziger
Messe een zaak, die heel Duitsch
land aangaat, doch dit jaar was zij
toch nog een zeer specifiek Ooste
lijke demonstratie. Wel waren er
vele firma's uit de andere zones
vertegenwoordigd, doch het gros
der vijfduizend exposanten kwam
uit de sovjet-zone- Het bestuur de
zer zone heeft getracht er een de
monstratie van te maken van de
industrieele capaciteit, waartoe
men daar reeds geklommen is. Zij
pretendeert dat het economisch
herstel veel verder gegaan is dan
in het Westen en dat de indus
trieele productie reeds meer dan
de helft bedraagt van die van
1938.
Wanneer dit zoo is dan is het
inderdaad een aanzienlijke voor
sprong op de Westelijke zone,
waar men nog nauwelijks aan der
tig procent toe is. Maar daar staat
tegenover dat belangrijke deeien
var. de productie officieel werd
bij de Messe-opening gezegd: tien
procent ofwel 750 millioen mark
worden afgeschreven op de re
paratie-rekening.
..Van dollar tot marxisme, dat is
op de Leipziger Messe maar een
stap. Die stap leidt naar het ge
bouw, waar de uitgeversmaat
schappijen haar boeken en bladen
hebben uitgestald.
Deze afdeeling geeft een juist
beeld van de wijze waarop de
voorlichting van het volk in de
Oostelijke zone plaats vindt; en
men moet zeggen, dat er zeer wei
nig gesteld kan worden tegenover
de vloedgolf van marxistische
lectuur, waarmede de zone over
laden wordt. Afgezien van de ver
spreide technische en wetenschap
pelijke verzamelingen, braakt vrij
wel iedere stand een vloed van
roode lectuur uit. Daartusschen
liggen als eenzame lieden de uit.
geverijen van de liberale en chris
telijke politieke bladen, klein in
omvang en zeer beperkt in hun
oplage.
Zoo speelde de politieke koop
manschap een belangrijke rol op
de Messe, die Leipzig gedurende
een week maakte tot een bevlag-
de, hel verlichte stad met levendig
vertier, zooals men het in Duitsch
land nauwelijks verwacht zou heb
ben.
O De Britsche minister van kolo.
niën, Creech Jones, heeft Woens.
dag in het lagerhuis verklaard"
dat de Britsche regeering geen
verandering in den status van
Cyprus overweegt.
Voor het tijdvak van 16 tm. 90
Maart!
Bonkaarten Ka, Kb, Ke 708 I
(strook 8).
65-1 Brood: 800 gr. brood.
65-2 Brood; 400 gr. brood.
65-1 Boter: 125 gr. boter.
65-2 Boter: 125 gr. margarine at
100 gr. vet.
65-3 Boter: 250 gr. margarine of
200 gr. vet.
65-1 Melk: 4 liter melk.
65-2 65-3 Melk: 7 liter melk.
65-1 Vleesch: 100 gr. vleesch.
65-2 Vleesch: 400 gr. vleesch.
65-1 Algemeen: 200 gr. kaas.
65-D Reserve: 1600 gr. brood.
65-E Reserve: 200 gr. kaas.
65-K Reserve: 800 gr. brood.
Bonkaarten Kd, Ke 703 (strook S)
66-1 Brood: 800 gr. brood.
66-1 Boter: 250 gr. boter.
66-2 Boter: 125 gr. margarine 00
100 gr. vet.
66-2 66-3 Melk: 12 liter melk.
66-1 66-2 Vleesch: 100 gr. vleesdi
66-1 Algemeen100 gr. kaas.
66-R Reserve: 800 gr. brood.
66-U Reserve: 500 gr. rijst of
kindermeel (uit rijst bereid)
of kinderbiscuits.
66-S Reserve: 1000 gr. sinaasap
pelen (voorinlevering).
66-V Reserve: 1500 gr. sinaasap
pelen (voorinlevering).
Bonkaarten Ma, Mb, Mc, Md»
Me, Mf, Mg 704 (strook no. 8.f
65-4 Brood: 800 gr. brood.
65-4 Boter: 250 gr. boter.
65-4 Margarine: 250 gr.margarino
of 200 gr. vet.
65-4 Melk: 5 liter melk.
65-4 Kaas: 200 gr. kaas.
65-4 Vleesch: 300 gr. vleesch.
65-5 Vleesch: 100 gr. vleesch.
65-4 Eieren: 5 eieren.
De bonnen 66-S Reserve en 66-V
Reserve voor sinaasappelen moe*
ten uiterlijk op 19 Maart bij don
winkelier worden ingeleverd.
De niet-aangewezen bonnen van
strook no. 2 kunnen worden ver
nietigd.
In het Weteringplantsoen te Amsterdam werd een herdenkings
plechtigheid gehouden ter plaatse waar voor twee jaren 20
Nederlanders als represaille van den Rauter-aanslag werden
gefusilleerd.
dollars en ponden mee te dragen,
daar bleef onze Oostelijke gastheer
onwrikbaar op het standpunt
staan, dat hij geen militair geld
mocht accepteeren. Het was een
onverkwikkelijk slot van een eet
festijn en wat meer takt zou de
Russische gastvrijheid niet van al
le goede indrukken beroofd heb
ben.
Zooals het in Auerbachskelier
om de dollars ging, zoo ging het
eigenlijk ook in het groot op de
Messe om dezelfde gewaardeerde
papiertjes. Voor vele Duitschers is
deze messe min of meer een ont
goocheling geweest, aangezien in
bijna alle stands vertegenwoordi
gers zaten, die steeds maar neen
schudden, wanneer het op levering
van de uitgestelde producten aan
kwam. Voor vele buitenlanders
openden zij evenwel eenige per-
•pectieven voor den handel met
Oost-Duitschlam»- Ks Russen zijn
Eindelijk is in België het poli
tieke gezwel doorgebroken. De
communisten hebben de crisis ge
forceerd.
Deze crisis is begonnen den
17den Februari 1946, toen de eer
ste na-oorlogsche kamerverkie
zingen een opvolger gaven aan
het in 1936 gekozen parlement.
Bij deze volksraadpleging kregen
de katholieken 92 van de 202 ze
tels (winst 19), de socialisten 69
(winst 5), de liberalen 17 (verlies
15), de communisten 23 (winst
14) en de Belgische Unie 1 zetel
(winst 1).
Er lagen toen twee natuurlijke
mogelijkheden voor kabinetsfor
matie voor de hand: een nationale
unieministerie op een nationaal
urgentieprogram, waartoe al die
partijen zouden kunnen toetre
den, die dit program wilden on
derschrijven; óf een regeering
van katholieken en socialisten
samen.
Verschillende Limburgsche jon
ge boeren, die na 1 Januari 1947
in den Noord-Oostpolder zijn gaan
Werken, hebben van de directie
Van den N.O.-polder het volgende
s«tejvea ontvangen: „Wij deelen
u mewv, Aat u te allen tijde als
landarbeider-grondwerker in den
Noord-Oostpolder kunt worden te
Werk gesteld. Wij wijzen er u
evenwel op, dat u te laat bent,
om nog tot de pioniers te kunnen
worden gerakend, zoodat uw kans
om t.z.t. als pachter voor een
bedrijf in den Noord-Oostpolder
in aanmerking te kunnen komen,
zeer gering is".
Het Tweede Kamerlid v. d
Weijden heeft hierin aanleiding
gevonden den minister van ver
keer en waterstaat te vragen in
hoeverre de directie van den N.O.-
polder in dezen te beslissen heeft
en wie uiteindelijk de verdeeling
der boerderijen in den polder heeft
uit te maken.
Voorts vraagt hij of de minis
ter kan mededeelen of de voor-
loopige verdeeling, zooals deze
bekend is gemaakt: n.l. 440 bedrij
ven voor oude pioniers van voor
Augustus 1944, 400 bedrijven voor
pioniers na Augustus 1944, 400
bedrijven voor verdere boeren, 100
bedrijven voor landarbeiders, 150
bedrijven voor Walchersche boe
ren, pl.m. 1500 dus in totaal, juist
is en, zoo ja, voor wie dan de res-
teerende 500 tot 700 bedrijven be
stemd zijn, indien de boerenzoons,
die nu nog naar den Noord-Oost
polder gaan, daarvoor geen kans
maken. Tenslotte of aan alle boe
renzoons, die na 1 Januari 1947
in den polder zijn gaan werken,
een dergelijk schrijven is verzon
den.
Deze laatste oplossing ware de
meest wenschelijke geweest. De
katholieke partij toch was verre
weg de grootste partij met de
grootste winst bij de verkiezin
gen; haar zeer vooruitstrevend
program accordeerde in zeer vele
punten met het socialistische;
tusschen deze twee partijen wa
ren naast zeer vele diepgaande
geschillen, meer contact-vlakken
dan tusschen socialisten, commu
nisten en liberalen, een zeer on
natuurlijke combinatie, welke
echter ten slotte toch tot stand
kwam.
De groote moeilijkheid bij die
kabinetsformatie was en bleef de
koningskwestie; de katholieken
eischten den ongehinderden te
rugkeer van koning Leopold, de
socialisten stonden volkomen af
wijzend tegenover dit rechtsher
stel. Tusschen de twee partijen
was in deze kwestie geen over
eenstemming mogelijk, zoodat
zeer in het nadeel van het ge
heele land, de katholieken buiten
de regeering werden gehouden.
Met de moeilijke vorming zelf van
het kabinet van den socialisti-
schen premier van Acker ont, 'c-
kelde zich in volle werkelijk, id
de crisis, welke meer dan een jaar
heeft geduurd, nadat reeds in
Augustus van het vorig jaar een
eerste hoogtepunt was bereikt,
toen van Acker heenging en de
huidige premier Camille Huys-
mans met het beruchte woord:
ik balanceer op één been een pe
riode van eigenlijk ononderbroken
acute crisis ging doorworstelen.
Afgezien van het gevaarlijke
moment, dat de regeeringscoalitie
in den senaat maar één enkele
stem meerderheid had, waren het
vooral de onoverbrugbare geschil
len in het kabinet zelf, tusschen
de officieele regeeringspolitiek
bijvt en de propagandistische ac
tiviteit der communisten, tus
schen communisten en liberalen;
maar ook de mislukking van de
prijsverlagingspolitiek en de voor
verschillende belangrijke artike
len nog steeds stijgende prijzen,
en voorts het vooruitzicht van
een ondanks alle schijnwelvaart
dreigende economische crisis,
welke de positie van de regeering
met den dag moeilijker en wanke-
ler maakte.
Om België door den komenden
zwaren tijd heen te helpen, zou
een krachtige politiek moeten
worden gevoerd, welke niet voor
onpopulaire maatregelen zou te
rugschrikken. Dat de communis
ten daartoe niet bereid zijn, staat
vast; hun staat slechts één doel
voor oogen: propaganda en ver
sterking der partij. Straffe maat
regelen kunnen slechts worden
genomen, als katholieken en so
cialisten samen hun schouders
onder dit onaangename werk wil
len zetten, het oog slechts ge
richt op het eindresultaat.
Daartoe moet echter de konings
kwestie tot een voor beide partijen
eenigermat» bevredigende oplos
sing gebracht worden. Het is een
openbaar geheim, dat de twee
partijen reeds geruimen tijd met
elkaar in contact zijn, en onder
handelen, zoowel om voor het
koningsprobleem een goed accoord
te vinden, als om een effectief
regeeringsprobleem op te stellen.
Het is moeilijk te zeggen, of men
reeds tot een resultaat is ge
komen, maar de nu uitgebroken
crisis zal de twee partijen onge
twijfeld tot sneller handelen kun
nen dwingen.
Voor de koningskwestie schijnt
men deze oplossing te wenschen,
dat koning Leopold afstand zou
doen van den troon, ten gunste
van zijn binnenkort meerderjarig
wordenden zoon Boudewijn. Aldus
zou het monarchistisch beginsel
gehandhaafd blijven al erkent
ieder volmondig, dat van koning
Leopold een zwaar offer zou ge-
eischt worden. Bovendien zal In
vele katholieke kringen ontstem
ming heerschen, dat een verre van
eerlijk relletje tegen den sympa
thieken vorst niet met een volledig
eerherstel wordt besloten. Koning
Leopold had zeker beter verdiend.
Over het eigenlijke regeerings-
prognam bestaat reeds een vér
gaande overeenstemming; daaruit
zullen geen moeilijkheden voort
komen. Wellicht echter is de
crisis, welke over een industrieel
geschil: den kolenprijs is uitge
broken, nog iets te vroeg gekomen.
Wilden de communisten weer roet
in het eten gooien? Dan juist is
het zaak van de Belgische socia
listen want bij hen en bij hen
alleen ligt de beslissing dat zij
gevoeligheden en kleingeestige
prestlge-overwegingen ter zijde
stellen, om, alleen met het lands
belang voor oogen, den weg te
gaan, welke reeds in Februari
1946 door de uitspraak van het
volk was gewezen.
Pater Nivardus Pas, de beken^
de gastenpater van de Achelscbë
Kluis, viert 19 Maart zijn zilveren
jubileum als kloosterling. Hèt zaü
dezen pater ongetwijfeld op dien
dag niet ontbreken aan belang,
stelling uit d'e kringen der illegal
liteit. Tijdens den oorlog vond ihij
onderdak in de Trappisten.abdij
Ulingsheide onder Tegelen en oi»
ganiseerde daar, in nauw contact
met pater Bleys (Lod' wijk) een
uitgebreide ondergrondsche actie.
Onder voortdurend levensgevaar
huisvestte hij daar talrijke ondier,
duikers van alle mogelijke natio
naliteit en hielp vluchtelingen uit
Duitschland. De S. D, had een
hooge premie op zijn hoofd ge^
steld. Vaak op het nippertje wiist
pater Nivardus te ontsnappen. AI
deze ondergronidschen zullen den
patier op 19 Maart een hartelijke
buide komen bereiden, aldus lezen
wij in het Dagblad van Noord-
Limburg.
Volgens een officieel communie
qué uit Asuncion, de hoofdstad
van Paraguay, is het offensief,
waarmede de regeering had gen
dreigd tegen de opstandelingen
van het Paxaguayaansche leger
in Concepcion gisteren ingezet
met een bombardement van de
strategische punten om de stad.
Alle openbare diensten ia
Asuncion worden door zwaar ge
wapende manschappen bewaakt
en de straten zijn vol troepen.
De „Empire Mayrover", die met
haar lading al eerder in conflict
is gekomen met de Ned. Indische
autoriteiten, ligt thans in de haven
van Palembang. De gezagvoerder
geeft het niet op en hij laadt thans
rubber, welke volgens Aneta op
Zuidi-Sumatra als bevolkingsrub-
ber wordt beschouwd. De kapitein
weigerde zich uit te laten over da
hangende ladingskwesties.
De gouverneur van Curasao, diw
P Kasteel, is met de hoogste
Peruaansche onderscheiding be
giftigd1, n.l. die van groot-officie*
in de orde Del Sol.
Ambassadeur L C Harrison, dia
geaccrediteerd is bij het gouver
nement van Santo Domingo, heeftt
ten huize van den consul-generaa®
van Peru te Willemstad de veï*>
sierselen dezer orde ovenhandigcRi
Na afloop had een groote receptie
plaats.
