Bruggenhoofd PORRONG
's-GRAVENHAGE 700 JAAR
Nederland en het Franco-bewind
£>l£
wereld
Uit de sportwereld
Sportvaria
Reportage in mineur III
Verbitterde tegenstand overwonnen
DONDERDAG 13 MAART 1947
PAGINA 7
Op vleermuizen jacht in
een hotelkamer
FEESTELIJKE VIERING
IN 1948
Geen West-Europeesche
Federatie
ONS AUTO-PARK
Deviezen voor 17-000
personenwagens
RAAR MAAR WAAR
NED. TAFELTENNISSERS
IN ENGELAND
ENGELSCHE CRICKETERS
IN N.-ZEELAND
BEPERKING DER MID-
WEEKSCHE WEDSTRIJDEN
IN ENGELAND
EüfE IN ZUID-AMERIKA
Men mag zeer terecht verontwaardigd zijn over den toestand
in het zoo jaist vrijgekomen gebied ten Zuiden van Soerabaja,
maarik moet u eerlijkheidshalve bekennen, dat bepaalde
„ontberingen" in Soerabaja zelf menaar dit nieuwe gebied
dreven, zij het dan dat andere factoren voor dit bezoek den
doorslag gaven. De paar dagen, dat ik in Soerabaja in een
hotel woonde, waren vol wonderlijke ervaringen: voor een
Westersche maag was het eten er zoo exotisch, dat ik mij
bijna uitsluitend voedde met.... pindabrokken, terwijl een of
ander ontsmettingsmiddel het drinkwater zoo ongenietbaar
maakte, dat ik zelfs m'n tanden met - bier poetste. Soerabaja
is practisch de eenige stad waar bier behoorlijk en niet al
te schandalig duur verkrijgbaar is (een flesch van iets meer
dan een halven liter in Batavia kost 3.50) en ik moet u
eerlijk zeggen, dat mijn tandhygiëne tijdens mijn verblijf in
Soerabaja er zeker niet op achteruit ging.
Overigens één lichtpunt in het
gebrek aan verzorging en comfort,
Want behalve dat eten waren er
nog van die andere kleinigheden
als m'n klamboe, die zóó onprac-
tisch was, dat ik in den nanacht
telkens de muskieten, dronken
waggelend van tientallen c.c.'s
Hofwijkbloed, „uit moest laten"
en ervoer, dat er buiten mijn
klamboe veel minder muskieten
waren dan binnen deze tulen
veste, om nog maar niet uit te
weiden over mijn vleermuizen-
jacht van twaalf tot twee
een knaap van een vleermuis be
gon namelijk telkens als het licht
uitging haar griezelige operatie-
vluchten, landde, zoodra ik kwaad
het licht weer aandraaide, tegen
het plafond en was eerst na twin
tig treffers met enkele kleeding-
stükken te bewegen deze vluchten
buiten voort te zetten.
Nee, ik voelde werkelijk een
soort jaloezie voor de Compagnie
Mariniers in dat nieuwe gebied.
Ten minste voor het verblijf dat
de officieren zich in Porrong had
den toegemeten.
Na Watoetoelis zwenkten we
dieper zuidelijk en bereikten via
Prambon, kalitenga, waar de
■brug1 over de Porrongfrivier ver-
nield was. In de drukkende na-
middaghitte werkten de Mariniers
van het Geniebataljon als duivels
aan die kapotte brug.
Rood gloeiend staal spoot
sproeiend onder hun branders
vandaan: zittend, liggend, in alle
mogelijke houdingen, repareerden
zij het stuk vernielde brug, asbest-
handschoenen aan, zwarte laseh-
bril op, vuil zweet in stralen over
hun glimmend verbrande ruggen.
Het was de uiterste voorpost, ver
derop zat de T.R.I. met haar aan
hangsels van Laskars en andere
„toffe legergroepen".
Ter bescherming van dit Genie
onderdeel was er één „bruggen
hoofd" van enkele menschen de
rivier overgezet. Zij zaten moeder
ziel alleen in vijandelijk gebied. Ik
kon hen jammer genoeg niet op
zoeken.
Nooit in mijn leven zag ik zoo'n
hoop suiker als in de suikerfa
briek van Kremboeng. Een enor
me sneeuwberg, afgedamd door
een wal van met suiker gevulde
gonjezakken. Vijftienduizend ton,
het grootste deel los gestort.
Of U dat om wil rekenen in
snoepbonnen of extra rantsoenen
voor den inmaak ik moet u
te leurstellen. Nederland zelf
krijgt hier geen korrel van. In
Indië is men dank zij dit zoete
meevallertje in staat voor de vol
gende zes maanden de huidige
rantsoeneering te handhaven, in
Batavia bedroeg deze voor de
maand Januari dertig gram per
persooon, in Februari niets.
Die handhaving is dus nog wel
voor verschillenden uitleg vat
baar, dit ten troost aan de Repu-
blikeinsche pers, die nog steeds
moord en brand schreeuwt over
het feit, dat men ten aanzien van
dezen voorraad niet de politiek
der verschroeide suiker toe
paste. Had men dit wèl gedaan,
dan was ons vijftienduizend ton
noga in handen gevallen mis
schien.
Jammer dat deze Republikein-
sche pers overigens geen aan
dacht besteedt ter informatie
en ter leering vooral'. aan het
geval van den Nederlandschen
hoofdofficier, die zooveel initiatief
toonde, dat hij alvast zelf twee
balen meenam in z'n jeep. De M.
P. deed de rust. Hjj is nu zon
der suiker! op weg naar Hol
land. „Bravo! (Niet voor dezen
hoofdofficier natuurlijk).
Het regende in Porrong.
Het regende, zooals het alleen
hier maar regenen kan, 'n heelen
langen namiddag van den natten
moesson. Ik kon daarom hoofd
zakelijk met de officieren praten,
die daar in een groot huis van
®en Chinees woonden en 's avond
een klamboe met zilveren hangers
opsloegen om in een bed te dui
ken met paarlemoeren tierlantij
nen.
Het waren jonge menschen,
deze officieren. Ze waren allemaal
in Amerika geweest. Ze vertelden
me daar verhalen over. Ze had
den iets Amerikaansch; iets van
den Amerikaainschen Marinier:
mager behalve luitenant Grijze
dan, die zat uit te kienen of ie
later niet als officier-instructeur
bij het Chineesche leger kon
kómen critisch, tikje grimmig,
tikje avonturier, breed van op
vatting, royaal, efficiënt, soms
jongensachtig onverschillig. Voor
enkelen zal Nederland zeker te
klein zijn.
Ik ontmoette er luitenant Bal-
lieux van den Schamerweg 153 in
Maastricht, die voor me in den
Sky master had gezeten en tot
overmaat van ramp juist dien
dag nog jarig bleek te zijn ook.
Hij tracteerdè op goeie gin en
slechte whisky. Die whisky had
den ze in 't huis van dien Chinees
gevonden en iets verderop was
daar een fabriek van.
„We hadden nog iets verder
door moeten stooten zei een
Marinier en zóó komen natuurlijk
de roddelverhalen over onzen ko
lonialen oorlog in de wereld.
Maar het zijn allemaal beste
demoeraten. Luitenant van de
Ven uit Eindhoven, voorheen leer-
aar aan een Muloschool meen ik,
hield een ellenlang betoog vol ras
echt „long drawling" Yankee
slang tegen me over zijn houding
tegenover de Indonesiërs: „Er
zijn heusch nog wel kolonialen..."
zei hij. „Als je met sommige oud-
Indisch gasten praat, dan krijg
ie telkens het verwijt, dat wij de
inheemschen niet genoeg op een
afstand houden. We moeten ze
niet onderdrukken, maar per slot
van rekening ben je blanda en
deze lui weten geen maat te hou
den: geef je ze één vinger dan
nemen ze je heele hand. Wanneer
je volkomen op voet van gelijk
heid met ze omgaat, leggen ze dit
uit als zwakheid.
Daar voel ik nou niks voor. Het
zijn net menschen als wij, ik kan
't mis hebben, maar ik doe heel
gewoon tegen ze
Nu had den heelen langen mid
dag een aantal djongossen (be
dienden) zich geamuseerd met
een geïmproviseerd gamelan or
kest (een biscuitblik, een emmer
en nog iets). Het was inderdaad
om „knettergek" van te worden,
meer dan anderhalf uur lang dat
zelfde blikken rhythme, waarop
zij dan dansten en in de meest
gekke standen spiegelgevechten
met elkaar hielden. Van de Ven
bleef plotseling midden in zijn
ethisch vertoog steken: „Damn
it!" zei hij dreigend: „Wat is
„donder op!" in het Maleisch?"
Toen de avond schoongeregend
was en de sterren tegen een onbe
wolkt fluweelen nachtlucht wer
den geëtaleerd als enorme kost
bare juweelen, zat ik op den uiter
sten voorpost, hoog op den spoor
dijk. Het was strategisch gezien
en vrij „linke" post. Overdag kon
je kushandjes werpen naar de
T.R.I. (maar elk prikkelend ge
baar was streng verboden) en
's nachts was het er zeer een
zaam binnen de borstwering van
wat zandzakken.
Maar de post was bezet door
jongens van het Mariniersstoot-
peloton. Dat zijn zoo van die jon
gens die natuurlijk met een
typisch Amerikaansch beeld
bij wijze van spreken van de veer
tigste verdieping van een wolken
krabber vallen en dan wanneer ze
voorbij een raam op de tiende
verdieping suizen, optimistisch
mompelen: „Tot nu toe gaat 't
vrij goed
Ik ontmoette er een paar kna-
pen, die de brug over de Porrong-
rivier hadden genomen. De Por
rong is ongeveer zoo breed als
de IJssel en toen ze vóór de pant
serwagens uit een jongen van
hen, die een point 50 machinege
weer op een der pantserwagens
overnam, kreeg een kaakschot,
andere kerel erop, eerste 't zie
kenhuis in, „ligt daar nou met
hoopjes draadjes in z'n kaken,
lijkt wel gebooby-trapped!"
toen ze dan daar naar voren
stormden, was er nogal een en
ander aan de hand.
Er was verbitterde tegenstand
en de brug bulkte van de spring
stof en de vliegtuigbommen. Daan
Agtmaal van den Heerenweg in
Heerlen en Joep Griek („Griek
met de „k" van ezel" verduide
lijkte Daan) van de Nieuwstraat
15 in Amstenrade „fixten" die
brug met nog vier anderen. Onder
hevig vuur renden ze, voor hun
leven de lange Porrongbrug over,
die elk oogenblik de lucht in kon
gaan, knipten springleidingen
door, bereikten allemaal den over
kant en veegden den overkant
schoon... „zoo best voelde ik me
toen toch niet..." zei Griek, „en
we hadden nog een frissche kans
aan den overkant ook... hoopjes
snipers".
Agtmaal had z'n heele vechtpet
vol balken en sterren en halve
maantjes, „wat dat allemaal ge
weest zijn, weet ik niet... Thuis
heb ik nóg zoo'n pet vol..." en
meteen begonnen ze over Limburg.
„Limburg, jong..." zei hij, 't Rijk
ste stuk van Nederl., „daar loopt
't goud door de straatgoot en ik
ben hier heen gekomen om m'n
ouwe kleeren een beetje te ver
slijten..."
Ergens scheurde een mitrail
leur door de doodstille avond
vlakte. Niemand die er eenige
aandacht aan schonk. „Dat laat
ste artillerie bombardement..."
begon een stem in het donker. „Er
zitten nou Moffenofficieren ach
ter hun stukken... weten ze dat
in Holland, krantenman? Het
was de eenige keer dat ik in m'n
rats gezeten heb... Maar dat we
d'r daarom bovenop geturfd heb
ben, gelooft natuurlijk niemand
daar bij jullie... Vanaf Kerstmis,
krantenman. En ze hebben 't zoo
langzamerhand behoorlijk ge
leerd... één keer tachtig treffers
in onze stellingen... Laat ze voor
dat ze weer gaan schreeuwen en
protesteeren en beschuldigen maar
eens een paar dagen hier komen.
Heb je wel eens artillerie op je
hooren vuren? net een trein, die
door een tunnel rommelt... of een
onweer... dan weet je 't al... zijn
voor jou bedoeld...
Dertig seconden... die zijn lang,
dertig seconden: plotseling hóór
je ze komen... ze fluiten door de
lucht... Dekken!!
Het is of de wereld rondom je
vergaat..."
In de verte tegen de glooiing
van den Ardjoeno, iets boven
den plooi van den meer dan 1600
Hfet gemeentebestuur van Den
Haag heeft besloten, zoo verne.
men wij, in 1948 het zeven hon.
derd-jarig bestaan van de resi.
dentie feestelijk te vieren-
Den Haag heeft weliswaar noot-t
stadsrechten gekregen, zoodat men
niet van een stichtingsdatum der
stad kan uitgaan, maar in 1248 of
daaromtrent heeft Roomsch ko_
ning Willem II een aanvang ge.
maakt met den bouw van zijn
paleis, de tegenwoordige Ridder,
zaal. Dit feit mag wel als de
grondslag voor de stichting van
Den Haag worden beschouwd.
De juiste datum, waarop men
met den bouw begon, is ni'.et be.
kend. Aan deaa onbekendheid zal
de vrijheid ontleend worden om
het feest van dit 700_jarig bestaan
In zijn memorie van antwoord
aan de Eerste Kamer verklaart de
minister van buitenlamdsche za
ken dat Nederland zich voorals
nog niet geplaatst ziet voor de
vraag of het zich al of niet be
hoort aan te stuiten hij een regio
nale groepeering onder leiding
van een groote mogendheid. In
dit verband wijst de minister er
op, dat een plan tot vorming van
een West-Europeesche federatie,
alle goede bedoelingen ten spijt,
ongewenschte reacties ten gevol
ge zou kunnen hebben. Wat zeker
niet als regionale groepeerimg kan
worden gequalificeerd, is de nau
we band met onze Zuiderburen en
met het Groot Hertogdom Luxem
burg.
Ten aanzien van de houding der
Ned. delegatie in de alg. vergade
ring der Ver. Naties bij de bespre
king van het betwind van Franco
in Spanje, deelt de minister mede,
dait de Ned. dielegatie niet ge
stemd heeft voor het voorstel tot
het terugroepen van de hoofden
der missies te Madrid, omdat naar
het oordeel der Ned, regeering
het terugroepen van de hoofden
van missies uit Madrid als een
ondeugdelijk middel moest worden
beschouwd om een einde te maken
aan het Franco-regime. Daaren
boven moest worden overwogen, of
door het aannemen van een des
betreffende resolutie niet te ver
zou worden gegaan in de richting
van een interventie, welke
krachtens art. 2 lid 7 van het
handvest niet geoorloofd zou zijn.
Indonesië
Van een voorstel van. Lord
Killearn om Banka, Billiton en
dien Riouw Archipel te voegen by
de republiek Indonesia is den mi
nister niets bekend. Evenmin is
den minister iets bekend omtrent
voornemens van de Britsche re
geering om Britsdh Noord-Borneo
te stellen onder de bescherming
van de Ver. Staten van Indonesië-
Cultureele attache's
Ook de minister is van meening,
dat er in den vreemde nog zeer
veel ontbreekt aan de kennis om
trent Nederland en zijn cultuur.
Het zou inderdaad gewenscht zijn
aan sommige ambassades waar
bij in de eerste plaats te denken
ware aan Parijs en Londen
ambtenaren te verbinden, die zich
meer in het bijzonder op cultu
reel terrein zouden kunnen bewe
gen, nauw contact houdend met
de bestaande informatie-afdeeling.
Deze ambtenaren zouden, als cultu
reel attaché kunnen worden aan
gemerkt en als zoodanig in dienst
staan van, het ministerie van on
derwijs, kunsten en wetenschappen.
Zoolang de middelen een zooda
nige aanstelling niet veroorloven,
zijln de persattadbé's belast met
het onderhoud van cultureele be
trekkingen.
in den zomer van 1948 te vieren-
De plannen voor de feestviering
zijn nog niet geheel vastgesteld.
Wel kan worden medegedeeld, dat
het in de bedoeling ligt 'n groot
opgezet openluchtspel op te voe.
ren. Voorts wordt aan een tour.
nooi of steekspel gedacht, maar
ide verantwoordelijke autoriteiten
zijn tegenwoordig imet wat meer
huivering bevangen, dat daaTbij
ongelukken kunnen gebeuren, dan
in de Middeleeuwen, zoodat het
zeer de vraag is, of deze gedachte
verwezenlijkt kan worden.
Daar het volgend jaar ook bet
vijftigjarig rFgeeringsjubilé der
Koningin gevierd wordt, waarbij
zich ongetwijfeld een groot deel
van de festiviteiten op de Residen
tie zal concentreeren en het bo_
vendien 300 jaar geleden ils, 6at
met den vrede van Munster een
einde kwam aan den tachtigjari.
gen oorlog, belooft het jaar 4948
voor Den Haag een feestjaar bij
uitnemendheid te worden.
Naar „De Auto", het officieel
orgaan der KNAC mededeelt, stelt
de overheid voldoende deviezen,
beschikbaar voor den aankoop van
17.000 personenauto's in dit jaar.
Het blad voegt aan dit bericht toe,
dat dit opwekkend geluid ons niet
blind mag maken voor het on
loochenbare feit, dat bij een ge-
schatten uitval van 10-000 oude en
al te zeer versleten auto's per jaar
gedurende de eerste na-oorlogsche
jaren, de kwantitatieve verbete
ring in 1947 dan nog slechts 7000
stuks zal bedragen, terwijl er
thans een, tekort van globaal ge
rekend 60.000 auto's ten opzichte
van den toestand in 19391940
bestaat.
,,Ik krijg altijd den indruk, dat
iemand, die opschept over zijn
voorouders, daarmee toegeeSt, dat
zijn doode familie beter is dan zijn
levende". (Amerikaa'nsdhe radio
spreekster Bessie Beatty)
„Iemand moest het (Amerikaan
sch e) congres aan het verstand
brengen, dat het dien menschen niet
spijt, dat Franklin D- Roosevelt
viermaal tot president is gekozen.
He<t spijt hun alleen maar, dat hij
geen vier levens had'(Walter
Wincheil).
meter hoogen Penangoenan
schitterden de lichten van Tretea,
een enorme broche van fonkelen
de diamanten. Het was doodstil.
Er dansten wat vuurvliegjes in
het voorterrein, een hond huilde
luguber temidden van witte ruines
tegen de scheef gekantelde maan,
toen het doodstil was ploempten
plotseling achter ons metalig de
mortieren... „Ver weg..." zei
iemand. „Misschien in Kalitenga".
Maar we wisten dat deze tro
penavond, zacht als lauwe melk,
doodstil als een rimpelloos glad
donker meer en zoo vredig als
elke lauwe zomernacht in elk
Nederlandsch dorp, misschien
niets was dan schijn...
Soerabaja 14 Febr. 1947,
J. W. HOFWIJK,
Bij de tafeltenniswedstrijden oin
de Engetsc'he kampioenschappen is
Nederiand vertegenwoordigd door
Du Buy, Van Zoelen en den 57-
jarigen Mart«ns, die de oudste
deelnemer aan dit tournooi is-
Du Buy is begonnen met twee
overwinningen in het gemengd
dubbelspel, waarin hij met de En-
gelsche mrs. Spence uitkwam. Dit
paar sloeg eerst mrs. Bennet en
Thomhill (21—10, 21—7 21—iO) en
daarna miss Beyem en Burns
(21—12, 21—8, 21—17), doch in de
derde ronde verloor het met 21
16, 2113, 2112 van het Ameri*
kaansdhe paar Miles en Peggy
Franks.
In het enkelspel won Van Zoe.
len van den Engelschman Benham
met 21—18, 15—21, 21—6, 21—14^
Du Buy won van den Tsjech Ja*
recki met 2114, 2115, 21'10.
Na den minder succesvollen toer
in Australië is een gebroken En-
gelsch cricket-team een reis be.
gonnen naar N. Zeeland waar een
serie wedstrijden gespeeld zal wor
den. Begonnen werd in Welling
ton. De Engelsehen foattm net
eerst op een zeer goed wicket maar
tegen den geheel nieuwen aanval
der N. Zeelanders durfden za
niet vrij-uit te scoren- De eerst»
Innings eindigde op 176- N Zee
land deed hef niet veel beter,
verloor de eerste drie wicket»
zonder een run op het bord ei»
eindigde de innings op 160. Do
tweede Engelscbe innings ging iet»
beter. Wasbrook was met 133 weer
de man en het totaal werd 271
waarop Hammond, die 6 en 26 had
gescoord, sloot
De Engelsche minister van bin,,
nenlandsche zaken heeft zich in
verbinding gesteld met de divers»
sportorganisaties om het houden
van wedstrijden in het midden der
week tegen te gaan in verband
met het verzuimen van werk, het-,
geen de economishe toestand va»
het land niet verder gedoogt. D*
besprekingen worden nog voortge.
zet Op het oogenblik is de stand
van zaken als volgt:
Voetbal: alle midweeksche wad»
strijden, vastgesteld vooir de vol
gende week^ zijn afgelast. Verder*
beslissingenzijn nog niet genomen,
en zullen vermoedelijk nfoat voor
Zondag, wanneer F.A en leagebew
stuur confereeren, genomen wor.
den.
Paardensport: de opening va»
het vlakkebaanseizoen zal doorgang
vinden zooals aanvankelijk bepaald'
was, namelijk op Maandag 24 Maart
te Lincoln, terwijl ook de eerst*
groote vlakkebaanren, de Lincoln-
shire.handicap op 26 Maart verre,
den zal worden
Hondenrennenhet bestaande ver„
bod blijft gehandhaafd; voorstellen,
van de regeering worden besproken
door de betrokken autoriteiten.
Rugby: dit seizoen geen midweek,
sche wedstrijden meer.
Cricketcricket-officials zullen
in de nabije toekomst besprekingen
voeren met den minister
Motorrensportvoorstellen dej
regeering worden alsnog overwa^
gen.
IJshockey: voorloopig gevrijwaard
voor verbod
In Mardelplat-a 0Zuid.Ai.-ne.i1ika!)l
is gisteren ihet international^
schaaktournooi begonnen, dat than»
voor de tiende maal aldaar wordt
gehouden. Achttien schaakmees.,
ters, onder wie onze landgenoot
dr. EuWe, nemen er aan deel.
E-uwe won in deze eers#. ronde!
van den Argentijn Najdorf.
Tweede divisie Engelsche le«b»
gue: BradfordSheffield Wed^,
nesday 11.
Gisteren verloor te Glasgow het
voetbalelftal der Schotsche leiu
gue met 31 van de EngelsoJkCF
üeagueploeg.
