Gewurgde steden
Semarang heeft den strop om den nek
Naar een „Landbouwschap
Mutaties Britsche regeering
Prijspyramide h
Reynolds vliegtocht om de aarde
in 3 dagen, 6 uur, 55 min.
Ruit- nieuwtjes
Productie en koopersstaking
de V.S. breekt
„Vredeseischen" aan Oostenrijk
De verhooging der Onderwijzers
salarissen
DE GLIMLACHENDE BLOKKADE
Nog onvoldoende
begrip
De Martelaren
van Gorkum
Winst door groote
omzetten
VRIJDAG 18 APRIE 194?
AgïNA 2
Os
STAKING DREIGT BIJ
DEN OMROEP
HET STAKINGSRECHT
IN AMERIKA
Maatregelen tegen vak-
vereenigingen
Prijzenpolitiek in den
knoop
>,IN CURACAO IS MEN
HOOGST ONGEDULDIG"
Overdag tijdelijk toe-
nemende bewolking j
Mgr. Huibers naar
Den Briel
DOOR AFTREDEN MINIS
TER VAN VOOR-INDIE
NIET-PENSIOEN-GERECH-
TIGDE MILITAIREN
DOOR JOEGO-SLAVIE
GESTELD
ROND DE NAAMVALS-N
WERELD-CONGREGATIE-
DAG
HEIDEBRAND TE TILBURG
NEDERLAND BEHOUDT
ZIJN TWEE OMROEP-
GOLVEN
■A»
KEES van Leeuwen van den Schenkweg 8 in Den Haag en
thans eerzaam stoottroep-luitenant in Semarang, trad in
het voetspoor van Jan Willem Beukelszoon en vond voor
Semarang de „milkshake" uit. Het is een minder schokkende
maar zeker zoo belangrijke ontdekking geweest als het
haringkaken en dat heeft die Kees van Leeuwen daar zoo
stilletjes en pienter op een barkruk zitten uitpieren, omdat
hij zich van vroeger uit Den Haag iets diergelijks herinnerde.
Men neme ean glas; een kwart
melk uit een blikje, een kwart
water, e.n borrel limonade-stroop,
een paar stukken ijs.... levert
één milkshake Wanneer dit dan
geserveerd wordt door Piet Vaike-
niet uit de Hoogstraat 33 in
Veenendaal, die vroeger visch
verkocht en momenteel op ver.
zoek een schoteitje met ,,een
portie" pinda vult. (,,Er zijn er
te wünig, dat is géén 9 gram"...
Het is negen gram tarradan
voel je je werkelijk in bést ge
zelschap.
Ik wil u niet vertellen, hoe best
die gastvrije stoottroepen mij op
gekalefaterd hebben na mijn zee.
reis. (Stel u gerust; onze courant
zai naar een anderen maritiemen
corresponaent uit zien). Ik wil u
echter wél vertellen over de
methoden waarmee de stoottroe
pen en alle onderdeelen in Sema
rang zich zélfop kalefateren,
want ik vind dat er iets aan ge.
daan moet worden.
Wanneer ik u vertelde, dat zij
honger lijden, is dit een onver
antwoordelijk alarm en bovendien
zou deze mededeeling niet juist
zijn. Onze troepen lijden geen
honger. Maar wel koopt in Sema
rang practisoh iedere soldaat per
week van z'n toch al niet te vette
soldij, ongeveer drie blikjes melk
op de zwarte markt bij. Wel loopt
de pas geopende kampcantine op
Djattingaleh juist storm, ornaat de
jongens er van Karei Broekmans
uit Simpelveld en Piet Groeneweg
uit Pernis een paar krentenbollen
kunnen koopen voor een kwartje
per stuk (..de krente hebbe ze
d'r met de windbuks ingeschoten"
en de bollen die ik er kocht wa.
ren „grandioze afzw aiers"
en wèl kunr^sn patiënten in de
hospitalen bijna nóóit iets extra's
krijgen, zoodat ze door gebrek aan
eetlust veel langzamer herstellen
dtn bij een dieet, waarin wat af
wisseling was gebracht.
Een soldaten-terugblik op de
fourage is éfn lange, eindeloos
verveltnde. eindeloos eentonige,
weinig apetijtelijke herinnering
aanblik- Blikjes van dit,
blikjes van dat: hèèl veel haring
in blik, heel veel zalm in blik,
ds onovertroffen rooie bieten, de
niet minder voortreffelijke aard
appels: dehydrated, canned,
preserved"Ons leger rammelt
momenteel de ingeblikte nalaten,
schap van de EngelsChen leeg en
al is het menu wetenschappelijk
en berekend naar calorieën-aantal
zeker niet onvoldoende, al klopt
wetenschappelijk alles prachtig
de jongens zijn mager geworden
en zooals 'n hooge legerautoriteit.
versch uit Nederland, na het blik-
ker diner zei: ,,In Holland pas.
sen ze daarvoor".
Ik vind dat van die extra melk
niet zoo best en zeker niet de
klachten van de hospitaal-patiën
ten, en al is een oplossing door
de moeilijkheden van beperkte
houdbaarheid in dit tropische kli.
maat zeker niet eenvoudig
tropenkolder is veel minder erg
dan een of andere afwijking na
maandenlang gebjuik van de be
ruchte ,,oilsardines: finest quality"
Ze éten die beesten gewoon niet
meer en hoewel het ook al
weer om begrijpelijke reden
streng verboden is om te ruilen:
de fouragejneesters, die toch in
overtreding zijn, kunnen den jon
gens smakelijker dingen voorzet
ten dan de formalisten, die zweren
bij het blikken regiem. Is er geen
mogelijkheid meer als het dan
toch blik moet zijn fruit te
geven en vruchtensap en meer
afwisseling vooral En laat ze in
Holland eens experimenteeren met
ingeblikte „Marie in 't bad"....
want dèt is ongenadig lekker (een
soort aardappelpuree met een
korstje en vleesch en groenten en
dergelijke hutspot door elkaar).
Nu is Semarang wat de voedsel,
positie betreft een van de minst
prettige steden. Dat beruchte be
stand en die beste overeenkomst
tusschen de plaatselijke comman
danten heeft namelijk onder het
masker van zeer toe te juichen
correctheid één nadeel: Semarang
wordt momenteel gewurgd. De
TR I. heeft een zóne rondom de
stad geheel laten ontruimen: nie.
mandsland, waar dan ook geen
sterveling meer woont. Terwijl
men van de zijde der Indonesische
strijdkrachten glimlachend en
zeer beleefd vroeg of 't patrouille-
lcopen voor de Nederlandsche
kameraden niet zeer vermoeiend
was. (Ja, jawerd rondom de
stad de greep der blokkade steeds
benauwender: geen korrel rijst,
geen groenten, geen fruit. Er komt
niets meer binnen. Wij hebben het
achttien maanden uitgehouden, wij
kunnen het nog wel achttien jaar
uithoudenpocht Soekarno-
Rondom Semarang valt geen
schot meer. De troepen met een
blauwe band om den arm, waarop
een witte T(ijgerbrigade) (,,de
B. S- is weer terug...." sneeren
onze jongens doodvermoeid) loo-
pen zeer intensief patrouille
komen vaak tot aan den nek nat
thuis, nu het regent en alle kali's
sterk gezwollen zijn, eten een paar
happen ..blik", maar hebben het
nog heilig bij hetgeen de burger
bevolking op tafel krijgt".
En de menschen. die geen tafel
hebben.de simpele arme Indo.
n rsiër in deze overvolle stad, in
de andere steden....?
In Medan dreigt hongersnood,
prijzen stijgen enorm, er is
sehaarsohte aan allerlei onont
beerlijke voedingsmiddelen: j,wij
hebben dit achttien maanden uit.
gehouden...." nu het militair 'n
beetje griezelig werd om verder
te provocteren, hebben we nog
andzre methoden: de hand die wij
u reiken is fluweelzacht van
vriendschap, onze vingers echter
zijn de dunne sterke, beenige vin
gers van een wurger.... Wij
knijpen glimlachend dicht... Wat
onze eteen rasgenooten in de gro
groote Nica-s'eden betreft, wat de
menschen in de Porrong-delta be.
treft, wat de Indonesiërs in de ge
bieden waar onze organisatie niet
zco best is, brireft.een fluwee-
len glimlach.
Dezelfde fluweelen glimlach die
men den Nederlander toont, wan
neer rmn hem met uitgestoken
vriendenhand tegemoet treedt....
de glimlachende blokkade van:
..Zijn onze kameraden nist erg
vermoeid als ze patrouille loo.
pen....?"
Mocht u in Semarang komen,
ga dan zeker.... Piet Konijn be
groeten. Péter Piet Konijn, de
aalmoezenier van 1e stoottroepen,
de populairste aalmoezenier mis
schien van heel Indië en de
eenige gelegaliseerde".zwart,
handelaar. Hij verkoopt namelijk
sigaretten met toeslag. Van dien
toeslag bestelde hjj luchtpost,
abonnementen op kranten: hij be
stelde een.... kilo kranten van
.zeer verscheidene gezindte en
richting. Hij gaat met alle acties
mee en is niet bang en ook weer
wèl bang, hij is zóó populair, dat
een jongen in de bak een plaatje
op z'n deur maakte met ..Aal
moezenier" erop... Wanneer jon.
gens hier naar de haaien gaan, is
het misschien grootendeels de
schuld van hun. officieren. Hij
is een van de beste officieren,
dien ik ken.
Dan h:bben ze verder bij de
stoottroepen in Semarang een
hond. die lift. Dat beest is zoo
gemechaniseerd, dat ie het ver.
tikt om z'n „avondpermissie"
loopend door te brengen. Hij zit
te wachten bij een liftpunt tot er
een auto stopt, spring er op, rijdt
net zoolang mee tot ie bij ,,de
Tijgerclub" komt, springt daar
van den wagen komt later weer
mee terug gelift.
- wil u ook vertellen over een
cabaret dat ik er zag van een der
compagnieën. Dergelijke voor
stellingen plegen je buikpijn te
bezorgen vanwege de ontroerende
torwijding, de zoo mogelijk nog
ontroerender improvisatie en het
aan één stuk door mislukken van
de „pointes", omdat het doek dan
net niet naar beneden wil of het
licht niet opgaat of verdwijnt of
het doek te vroeg valt.
Bij dit cabaret wilde het doek:
een legerdeken, heelemaal niet...
op. En gelachen dat we hebben!!
Bovendien regende het daarna
zoo hard op het zinken dak, dat
we ar geen woord van verstonden.
Overigens waren er twee kerels:
J. Nievelstein uit Spekholzerheide
en P. Arets uit Voerendaal, die
werkelijk zóó goed waren als ik
zelden in een echt cabaret zag.
Er gingen ..hoera's op voor den
kolenslag in Limburg en voor de
zeepost, die zoo goed op tijd komt
en voor het water in de pap, om
dat de jongens zelf al „de blóèm
der natie" zijn, en voor ,.In the
mood" en „You are always in my
heart" (dè schlager hier) en na
tuurlijk zongen we van ,,die mooie
Madelein".
Je wordt tusschen deze jongens
met zoo weinig al heel tevreden.
Ze zijn nooit verwend. Het zijn
de zwoegers en d» zweeters. de
patrouille-koelies, die tot aan hun
nek door „de blubber" baggeren,
de jongens van kleine goede
vreugden, die allemaal weer naar
huis verlangen en van dat brons
groen eikenhout zingen: het zijn
de menschen die het moeten d^èn
en die het doen en voor hèn
schreef ik, herstellend bij de
stoottroepen, dit vrij onsamen
hangende verhaal.
J. W. HOFWIJK.
Semarang, 14 Maart 1947-
I JAKOaTSK
A
OMSK
FRANCI5CC
'.CUTT
AFRIKA
V.«
AMERIKA
II -'RAI'
'PzJ 14/251
DCRET EN LEBRIX JULI 1931 Noodlanding bij Irkoetsk
K TERN EN GRIFFIN JULI 1932 Noodlanding bij Borissow
V,.„EY POST JULI 1933 Duur 7 dagen I8uur 49 min
GESLOTEN RING VAN LUCHTVAARTLIJNEN MEI 1937 Duur!8dagen
HUGHES JULI 1938 Duur 3 degen 23 uur 35 min.
MILTON REYNOLDS APRIL 1947 Duur 3 dagen 6 uur 55min.
In Juni van het jaar 1931 start
ten de 2 Amerikanen Wiley Tost
en Gatty voor de eerste vlucht om
de wereld. De poging werd een
succes en in een tijd van 8 dagen
15 uur en 15 minuten waren de
wereldvliegers om de aarde getrok
ken. Met een gemiddelde snel
heid van 146 mijl per uur, was het
toestel op deze vlucht 4 dagen 10
uur ten 8 minuten in de lucht ge
weest.
Spoedig hierna werd door de
Franschen Doret en Lebrix een
aanval gedaan op dit record. Van
Parijs zou worden gevlogen naar
Tokio en vervolgens naar San Fran
cisco, New York en Parijs. De
zware ijsafzetting op de vleug-ls
van het toestel boven Siberië nooo-
te tot een noodlanding ten W. mn
Irkoetsk. Het toestel werd ver
nield.
In het jaar 1932 stak een
tweetal Amerikanen Wiley Post
naar de kroon. Na een snelle vlucht
van New York naar Berlijn ver
ongelukte de machine van Mai-
tern en Griffin echter tusschen
Berlijn en Moskou.
Wiley Post haalde toen in Juqi
1933 zelf de Winney Meal van
stal waarmede h'j ook in 1931 zijn
vlucht om de wereld had gemaakt.
Geheel alleen slaagde de één-oogige
piloot erin den tocht te volbrengen
en thans in 7 dagen 18 uur en 49
minuten, dus ruim 20 uur korter
dan in 1931.
In Juli 1938 werd weer een aan
val gedaan op het record. Hughes
vertrok met een met vijf koppen
bemande Lockheed van New Yoik
Er dreigt opnieuw een staking
ir de radiowereld, ditmaal van dé
zijde van het personeel van den
technischen dienst der Ncd. Radio-
Unie.
De uit dit personeel gevormde
vertrouwenscommissie heètt n.l.
een ultimatief telegram gezonden
aan den minister van Onderwijs.
K. en W. waarin het vóór 25 April
een redelijke salarisverhoogiog en
vaststelling der definitieve arbeids
voorwaarden eischt.
Op de bijeenkomst, welke het
technisch personeel op 23 Maart
j.l. gehouden heeft sprak de meer
derheid zich voor een proteststa
king uit. In de hoop echter de aan
gelegenheid alsnog in der minne
te kunnen regelen, heeft de ver
trouwenscommissie toen stappen
ondernomen in Den Haag, maar
van officieele zijde heeft men
daarop tot dusverre nog niet ge
reageerd.
Het personeel schrijft de oor
zaak van het voortdurend uitstr-l
der sedert 1 Jan. 1946 toegezegde
regeling aan het steeds wisselend
radiobestel toe.
en vloog zonder een enkelen tegen
slag via Parijs, Moskou, Jakoetsk,
Fairbanks naar New York. Deze
vlucht, waarop 24212 K.M. werden
afgelegd, duurde 3 dagen 19 uur
en 14 minuten, bijna 4 dagen kor
ter dan Wiley Post in 1933.
De oorlog maakte een einde aan
de record-jacht. Zoo werd net
eerst April 1947 eer de Ameii-
kaansche pennen-fabrlkant Mil
ton Reynolds in zijn machine stapte
en in 3 dagen 6 uur en 55 minuten
via Schotland, Parijs, Caïro, Cal
cutta, Shanghai, Tokio, Alaska om
de aarde vloog. De tijd van de
vlucht was dus weer korter ge
worden.
Volledigheidshalve zij opgemerkt,
dat nog nooit een vlucht om de
wereld is gemaakt, volgens de of
ficieele bepalingen van de Fede
ration Aeronautique Internationale,
zoodat al de gemaakte tijden offi
cieus zijn. Over toekomstige re
cordpogingen, ai dan niet officieel
is nog niet veel bekend.
Het Amerikaansche huls van
afgevaardigden heeft ten aanzien
van de bevoegdheden der vakbon
den eenige belangrijke beperkende
bepalingen goedgekeurd. Als deze
van kracht worden, zal het moge
lijk zijn, vakvereenigingen, die
tegen het algemeen belang hande
len, gerechtelijk te vervolgen. Alle
vakvereenigingen zullen onder de
anti-trustwet vallen en in gelijke
mate als de werkgevers wettelijk
verantwoordelijk zijn bij contract
breuk en stakingen, die de open
bare gezondheid, veiligheid of het
openbaar belang in gevaar bren
gen. Voorts worden verboden de
„closed shop", sympathiestakingen,
stakingen tegen een gerechtelijke
uitspraak en het bezetten van fa
brieken door stakers.
Op den Kloosterweg tg Waalwijk
is <je 31-jarige wellrijder v d.
B. door een luxe auto gegrepen
en op slag gedood.
<J> Naar de A.N.W.B. verneemt,
zal binnenkort den bouw van twee
viaducten over den rijksweg
RotterdamNoordijk in de nabij,
held van Dordrecht, aanbesteed
worden Hiermede zullen opnieuw
twee gelijkvloersche kruisingen
op dezen verkeersweg worden
opgeheven.
<C> Te Zwolle geraakte de zes-jarige
Marianneke v. d. S. uit de
P. C. Hooftstraat in de Nieuwe
Vecht en verdronk,
Bij incidenteele vluchten op de
Imdië-route mag de K_ L. M. in
het vervolg event, in Athene
landen.
Te ReijmerstockGulpen is ver-
moedelijk een nekkramp.epidemie
uitgebroken Tien kinderen lijden
aan de ziekte. De scholen zijn ge
slote^ Er is nog geen sterfgeval
voorgekomen.
Te Blaricum ls gi'slteren het
2_jarig zoontje der fam_ S. v F.
door een auto overreden en
gedood.
<0 Dinsdagmiddag om 15 uur zal
de vroegere iregimentscomman»
dant van XI R I. op de Groote
Markt te Roermond het oude
vaandel van het regiment over
dragen aan den nieuwen comman
dant. Deze vaandeloverdracht is
de eerste, welke in het kader van
het behoud der militaire traditie,
vastgelegd in een legerorder, zal
geschieden.
Prinses Elizabeth van Engeland
heeft bij haar vertrek met de
koninklijke familie naar Mafe-
king ter gelegenheid van haar
21sten verjaardag een cheque van
10,000 pond sterling van de be
volking van Zuid-Rhodesia ont
vangen. Het geld zal worden
gébruikt voor de uitwisseling van
Rhodesische en Britsche jeugd
om wederzijds kennis en begrip
tusschen beide landen te ver.
grooten.
<J> De staten der Arabische liga
hebben besloten het einde van
het Britsche mandaat over Pales
tina te verzoeken, wanneer de
V. N. beginnen met de bespreking
van het Palesttjnsche probleem,
aldus wordt de Damascus mede
gedeeld.
<J> Ter gelegenheid van zijn gouden
priesterfeest, ontving kardinaal
Fumasoni Biondi, prefect van
de Congregatie der Propaganda,
van den Paus een felicitatie,
schrijven dat vergezeld ging van
den Pauselijken zegen.
<c> Donderdag werd te Praag het
internationaal Katholiek congres
un de federatie van vereenigin.
gen voor physieke opvoeding ge
opend. Hieraan nemen deel ver
tegenwoordigers van Frankrijk,
België, Zwitserland, Nederland
en Oostenrijk.
Een gezelschap van ongeveer 90
jonge Belgische vlassers uit
Kortrijk en omgeving bezocht
gisteren de vlasindustre in West.
Brabant.
Te Londen zijn bijna 1.000 spoor
wegarbeiders in staking gegaan
wegens de aanstelling van een
nieuwen ambtenaar, die met de
loonberekening belast is en vol
gens de arbeiders geen ervaring
van dit werk heeft.
De Stichting voor den Land
bouw, zich ervan bewust, dat bij
een groot deel van het Nederland
sche volk nog steeds geen juiste
waardeering van den landbouw en
aanverwante problemen bestaat,
tracht hierin verbetering te bren
gen en heeft als eersten stap op
deizen weg, door middel van een
gastvrije ontvangst op Donderdag
jJ. de banden met de pers willen
verstevigen.
Het doel van de Stichting voor
den Landlbouiw is te komen tot een
publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie, het z.ig. Landbouwschap.
Men stelt zich op het standpunt,
aldus de heer H. D. Louwes, voor
zitter van de Stichting, dat de
taak, die momenteel aan de over
heid is toegevallen, te zwaar is, dan
dat deze naar behooren vervuld
kan worden. Het Landbouwschap
zou het grootste deel van deze taak
kunnen overnemen en met gespe
cialiseerde krachten uitvoeren,
waardoor zij beter vervuld en de
overheid ontlast zou worden.
Helaas schijnt de doorvoering
van de publiekrechtelijke rege
ling te moeten wachten totdat een
a'gemeene wet op de publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie is tot
stand gekomen, terwijl toéh de
landbouwbedrijfsgenooten in de
voorbereiding tot overneming van
de taak verder zijn gevorderd dan
eenige andere tak van bedrijfsle
ven. Dit wachten brengt voor de
Stioht'ng allerlei finaneieele en
organisatori^he moeilijkheden
mee, die aan het frissche begm
van de organisatie wel eens schade
zouden kunnen toebrengen-
Hel prijsbeleid
Het prijsbeleid is een van de
punten, waarbij het standpunt van
de Stiching en de politiek van de
regeering nogal eens met 'elkaar
in strijd zijn. De heer Louwes ver
moedde bij Prof. Brouwers een in
dustrieel denken, ook wanneer hij
landbouwprijzen moest vaststellen,
gezien zijn uitlatingen op de jong
ste persconferentie over kosterijs
calculaties. Detze laatste worden,
wat den landbouw betreft, opge
steld door het Landbouw Econo
misch Instituut. De 'heer Louwes
wees er nadrukkelijk op, dat deze
calculaties objectief worden opge
steld en dat er momenteel geen
enkele andere instantie in Neder
land is. die het beter zou kunnen
doen dan het L.E.I.
Toegegeven moet worden, dat de
calculates nog niet volmaakt zijn,
omdat de verzameling van de ge
gevens nog uiterst moeilijk is en
de organisatie ervan no<g verder
moet worden uitgebouwd. In ieder
aeval zijn de cijfers van het L.E.I.
de meest betrouwbare, die voor
handen zijn. Zij worden dan ook
door de overheid gebruikt als
richtsnoer voor de prijspolirek. De
rapport*® zijn eclhter voor ver
schillenden uitleg vatbaar. Het is
op dit punt van interpretatie, d_at
blijkbaar de standpunten van de
regeering en de Stichting uit el
kaar loopen. De regeering heeft nl.
onlangs richtprijzen voor den land
bouw vastgesteld, die liggen be
neden de prijzen, zooals deze
door de Stichting uit de rappor
ten van het L.E.I. wonden gelezen,
en de Stichting meent dit te moe
ten wijten aan het feit, dat de over
heid dé landbouw-prijspolitiek
gaat passen in een bepaald schema.
Een gevaar van het gevoerde
prijsbeleid kan volgens den heer
Louwes, op den duur zijn, dat de
landbouwbevolking zich benadeeld
gaat gevoelen. Hierdoor zou zij
weer ontvankelijk kunnen worden
voor allerlei agitatie, zooals ook
voor en tijdens den oorlog het ge
val is geweest, toen nationaaLso-
cialistische invloeden van de slech
te toestanden profijt trokken.
Internationaal congres te
Scheveningen
De heer Louwes kon ook nog
eenige mededeelingen doen over
do organisatie van het congres van
de International Federation of
Agrioultefral Producers, dat van
12 tot 23 Mei te Scheveningen zal
worden gehouden, waarbij de
Stichting als gastvrouwe zal op
treden. De I-F.A.P. is een organi
satie van het vrije bedrijfsleven,
die zich ten doel stelt de belan
gen van de landbouwers bij de
Food- and Agriculture Organiza
tion van de Ver. Naties te behar
tigen en voorts het bevorderen
van allerlei initiatieven en het
doen erkennen van den landbouw
op de hem toekomende plaats m
de menschelijke samenleving-
Voor het a.s. congres blijkt een
zeer ?roote belangstelling in aller
lei landen te bestaan en er worden
zeer veel deelnemers verwacht.
Tijdens de week, die aan het con
gres voorafgaat, zullen de meeste
deelnemers een rondreis door Ne
derland maken, om alle facetten
van den Nederlandsdhen landbouw
te bestudeeren. Dit kan er veel
toe bijdragen, dat in het buitei>
land een 'beter begrip over de toe
standen hier te lande ingang vindt
en zal dus voor ons van grooten
steun zijn tot inwilligen van onze
wenschen ,op internationaal gebied.
Dr Da Costa Gomez in ons land
Per m-s. Noordam is gistermid
dag met zijn gezin in Rotterdam
aangekomen dr. M- F. Da Costa
Gomez, leider van de R- K- fractie
in de Staten van Curagao en des
tijds voorzitter van de Curagao-
sche delegatie, die in den zomer
van 1946 Nederland heeft be
zocht. Dr. Da Costa Gomez is op
voordracht van de Staten van
Curagao door den gouverneur, dr.
P- Kasteel, benoemd om in Neder
land Curagao te vertegenwoor
digen teneinde de banden tus
schen Nederland en het staatsdeel
Curagao in het verband van de
geprojecteerde staatkundige her
vormingen nauwer aan te haltn.
Omtrent de doelstelling van zijn
aanstaande werkzaamheden in
Nederland verklaarde dr. Da
Costa Gomez: „In Curagao is men
hoogst ongeduldig. De staatkun
dige hervormingen moeten nu
met den meesten spoed worden
tot stand gebracht. Ik hoop, dat
ik daartoe iets kan bijdragen".
Weerverwachting medegedeeld
door het K. N. M. I. te De Bilt
geldig tot Zaterdagavond:
Heldere vrij koude nacht;
morgen overdag: tijdelijk toe-
nemende bewolking, doch bij-
J na overal droog weer; opnieuw
flinke stijging van tempera-
S tuur; matige wind tusschen
Zuid-Oost en Zuid-West.
19 April: Zon op 5.37 uur,
onder 19.43 uur; Maan op 5.28 S
uur, onder 17.43 uur.
Dit jaar is het 375 jaar graden,
dat de H.H. Martelaren van Gor
kum te Den Briel den marteldood
zijn gestorven. Dit voor het katho
lieke volksdeel van Nederland zoo
belangrijke feit zal onder leiding
van pastoor G. W. van Diest op
waardige wijze herdacht worden.
Z. H. Exc. Mgr. J. P. Huibers zal
voorgaan door op 9 Juli een pon
tificale Hoogmis in Den Briel op
te dragen, terwijl de theologanten
van Warmond dien dag ter bede
vaart zullen gaan.
Donderdagavond is bekend
gemaakt, dat Lord Pethick
Lawrence is afgetreden als mi
nister van Voor-Indië. Hierdoor
zijn eenige wijzigingen in de
Britsche regeering noodzakelijk
geworden, o.m. de vervanging
van John Hynd, kanselier van
het hertogdom Lancaster, door
Lord Pakenham. Lord Paken-
nam zal onder Bevin verant
woordelijk zijn voor het bestuur
van dè Britsche zones van
Oostenrijk en Duitschland.
De nieuwe minister van Voor-
Indië is Lord Listowel, die tot
dusverre de functie van directeur-
generaal der posterijen bekleedde.
Lord Inman treedt toe tot het
Britsche kabinet in de functie
van geheimzegelbewaarder. De
voormalige bekleeder van deze
functie, Arthur Greenwood, is nu
minister zonder portefeuille. Hij
zal echter dezelfde taak blijven
vervullen, die hij tot dusverre ver
vulde.
De nieuwe directeur-generaal
van de posterijen ia Wilfred Pa-
Steeds grooier was in den laat-
sten tiid de reeks van belangrijke
eirondstoffen en andere vitale goe
deren in de V.S., waarvoor vrij
aanzienlijke prijsdalingen plaats
gevonden hebben. De maand April
schijnt i.n dit opzicht een voor de
ontwikkeling der wereldeconomie
gedenkwaardige periode te zullen
worden, daar de geconcentreerde
aanval van vele verantwoordelijke
Ameirikaansehe kringen op de on
gezond geworden prijspyramide
voor 't eerst pedent geruimen tijd
inderdaad op' successen kon ho
gen.
Slechts in het kort zij herinnerd
aan de plotselinge ineenstorting van
het speculatieve gebouw op graan
markten te Chicago, Kansas Oity en
elders, waarbij tarwe per eersten
termijn met, 45 cent per bushel
daalde en alle voedergranen even
eens tot een wat redelijker peil te
rugbracht ondanks de nog acuter
geworden behoefte van het Ooste
lijke halfrond en stijgenden Amen-
kaansehen graanuiitvoer.Katoen liep
terug met ca. 1cent per 1b on
danks de grootere Amerikaansche
consumptie en uitvoer van deze ve
zel. De tenmijnprijs voor koffie liep
terug met 15 a 38 pot. Staalschroot
is opeens ca. 3 dollar per ton goed>-
kooper, ook reuzel, boter, vleesch
o.a. beginnen nu in den maalstroom
van de prijsdaling te geraken, ter
wijl de Amerikaansche Zondiags-
Verbetering in toestand
De bestaande regelingen in
zake de finaneieele verzorging
van gewezen militairen der Kon.
landmacht en hun nabestaanden
kunnen voor zoover niet vallende
onder de huidige militaire pen
sioenwetten, ondanks de sedert
de bevrijding getroffen voorzie
ningen, onder de thans bestaande
omstandigheden niet geacht wor
den bevredigend te werken.
Op grond van deze overwegin
gen heeft de minister van Oorlog
in het leven geroepen een com
missie, onder den naam: commis
sie herziening finaneieele regelin
gen niet-pensioengerechtigde mi
litairen,
in bespreking te treden over aan
spraken op restitutie van Oosten-
rijksche eigendommen, welke in
Joego-Slavië geconfisceerd zijn,
aldus verklaarde hij.
De raad der vier ministers van
buitenlandsche zaken heeft Don,
Kardeli, de plaatsvervangend
Joegoslavische minister-president
heeft ter speciale bijeenkomst te
Moskou van de vier ministers J derdag achter elkaar zestien arti'
van buitenlandsche zaken ten het pntwerp-vredesver-
aanzien van het vredesverdrag
met Oostenrijk aangedrongen op
het aanspreken van Oostenriik
voor zijn oorlogsverantwoorde
lijkheid.
Hij somde een achttal eischen op
ter ooneming in het verdrag, na
melijk: voorkoming van een nieu
we aansluiting bij Duitschland en
van pan-Germaansche propaganda,
voorkoming van discriminatie je
gens een der vereenigde volkeren,
ontwapening en demilitarisatie
van een zóne van twintig mijl diep
rond de Oostenrijksche grens,
voorkoming van vestiging van
Duitschers in Oostenrijk, voorzie
ningen voor repatrieering van
verplaatste personen, verplichting
tot uitlevering van oorlogsmisda
digers, verbod van nazi-organisa
ties en waarborging van democra
tische rechten aan alle burgers.
De Joegoslavische minister van
buitenlandsche zaken, Stanoje Si-
mitsj, bracht vervolgens de eischen
od ecoromtech gebied naar voren,
in totaal voor een bedrag ad
375.000.000 gulden. Joego-Slavië is
onder geen omstandigheden bereid
drag voor Oostenrijk behandeld,
waarbij slechts ap enkele betrek
kelijk ondergeschikte punten ge
discussieerd behoefde te worden
over meeningsverschillen.
Een aantal punten, waarover
men het bijna eens is geworden,
wordt door de commissie voor de
her-formuleering opnieuw bezien.
33 van de 55 artikelen van het
ontwerp zijn thans besproken,
maar over de Duitsche activa in
Oostenrijk heeft men het nog niet
gehad. Deze zaak wordt als het
voornaamste struikelblok be
schouwd.
Van gezaghebbende zijde wordt
vernomen, dat men verwacht,
dat nog vóór het einde der Mos-
kousche conferentie in Moskou
een nieuwe bijeenkomst zal
worden gehouden in verband met
de onderhandelingen over her
ziening van het bondgenootschap
tusschen Engeland en de sovjet
unie .Voor zoover thans bekend
is, zouden Bevin en de B'it-che
delegatie Dinsdag a.s. uit Mos
kou vertrekken en omstreeks 26
April in Engeland terug zijn.
couranten nu vaak ads" adventeu-
ties) bevatten zooals ..Crackdown
on Prices", „History-Making Sa-
vinaigs" enz. De International Har-
vester Co.. de twee grootste koper-
producenten (Kenmeeott en Ana
conda). Ford, U.S. Steel -(Illinois),
de radiofabrikanten hebben prijs
verlagingen aangekondigd.
Anderen Rebben de „escalator
clauses", op grond waarvan de prij
zen op den dag van de levering
maatgevend waren, afgeschaft, ter
wijl er nu in een steeds grooter
wordend aantal branches omge
keerd de afnemers de afroepdagen
ten grondslag willen nemen: Dit en
nog meer zijn aanwijzingen voor
een kentering op de Amerikaansche
markten.
Zal de kentering
duurzaam zijn
De vraag rijst uiteraard of deze
kentering een duurzaam karakter
zal hebben dan wel slechts een op
portunistisch antwoord van' het
Amerikaiainsche zakenleven op de
dringende oproepen van Troman,
Snyder- en verschillende vooraan
staande economisiten voorstelt? En
zal verder deze prijsdaling zich
straks ook gaan uitstrekken naar
de Zjg.n. duurzame en niet alleen
de „consumer industries"?
Het zou wel erg naief zijn te ver
onderstellen, dat de goed bedoelde
aanmaningen van regeerimgsinsian-
ties zulke uitwerking zouden heb
ben gehad. Ten eerste bedenke
men, dat de gereede goederenvoor
raden in de V.S. in de laatste 8
maanden met 7,000,000.000 of met
25 pet. zijn gegroeid1, omdat de in
dustrie intusschen haar geweldige
capaciteit tot 95 100 pet. kon ge
bruiken. Dit is één van de belang
rijke oorzaken van het scepticisme
in Wall Street en geefit steeds weer
aanleiding tot de crisis- voorspel
lingen voor dit jaar. Voorts heeft
zich ook de „koopersotaking" in de
groote steden intusschen wat scher
per geaccentueerd. De aankoopen
vari het publiek voor Pasehen heb
ben teleurgesteld' en met name de
textiel-, de schoenen- en andere
consumbranches klagen over aan
groeiende voorraden.
Geen wonder dus, dat de PJe?''
denl van het groote detailhandels
concern Macy Co., de heer Jaclc
Straus, een dringend appel heeft
gericht tol de leveranciers en den
detailhandel in de V.S., om te hel
pen bij de urgent geworden cam
pagne voor de prijsverlaging door
hun winstmarges krachtig t® be
snoeien.
Deze oproep vormt overigens in
alle betrokken kringen thans het
gesprek van den dag, waarbij b.v.
van den anderen kant naar voren
wordt gebracht, dat ruwe katoen
thans driemaal zoo veel kost als
voor den oorlog en de loeren in de
textiel-industri 9114 $cent per uur
bedragen tegen 38 $cent in 1939
enz. Intusschen valt het op, d'at
bevoegde kringen ook voot ko
per. lood. hout en plantaardige
oliën prijsdalingen in den eerstvol-
genden tijd tegemoet zien.
Wie boekten de grootste
winsten
Wat de boven aangestipte bra.n
chea-kwestie betreft, houde men
vooral in het oog, d'at de grootste
prijsstijgingen volgens de index van
het Bureau of Labor voot „farm
products" en voedingsmiddelen ad
183.8 resp. 166.5 op einde Maart j.l.
bedroeg vergeleken met 149,4 voor
„alle goederen" en 143,3 voor „ma
nufactured (afgewerkte) articles"
en d:at volgens de belangwekkende
berekeningen van die National City
Bank in haar April-aflevering de
verreweg grootste winsten in 1946
behaald, werden in die „consumer-
Service industries", waarenlagen
de „durable-miscellaneous indu
stries" met veel geringere" returns
on net worth" genoegen moesten
nemen.
Deze bankinstelling geeft de vol
gendie winstrendementen voor de
individueele takken van die con-
sumenteng'oederen-industrie (in
v. werkend kapitaal): Katoenen
goederen 27,1, zijde en kunstzijde
24,5, breigoederen enz. 28,2, wollen
goederen 25,2, Groote bakkerijen
21.8, zuivelfabrieken 18.9, „Soft
dirinks" 19.5, brouwerijen 23,4, des-
tüleerderijen 41,1, ketten winkel-
concerns v. voed.midd. 18,6, ket-
tenwinkel-concems (andere) 23.0,
warenhuizen (Dep. Stores) 20,8,
mail order concerns 25,6.
Daarentegen waren de percenta
ges voor die „Durable-Miseellane-
ous"-kiid'ustrieën zeeir veel lager:
Ijzer en staal 7,5, landbouwwerk
tuigen 5,7, radio en electa, uitrus
ting 8,9, Automobiel en wacht-
auto"s 6,9, spoorweg-uitrustingen
0,9, kolenmijnen 7,5, metaalproduc
tie 6,6, spoorwegen 2,3, vervoer (te
land) 7,5, telefoon, telegraaf 6,9,
banken, verzekering, belegging enz.
6,5.
De National City Bank geeft
hierbij een analyse van die 3000
meest voor aansta audie onderacmiTi-
gen en zegt, dat de zeer groote
winsten door het Amerikaansche
zakenleven in het vorige jaar be
haald dan ook m hoofdzaak ver
klaarbaar zijn dtoor het giroote om
zetvolume. O.i. wordt dan ook hier
door het streven begrijpelijk, om
door geleidelijke prijsaanpassing dit
groote omzetvolume te bestendigen.
ling, wiens ambt van minister
van pensioenen door John Hynd
wordt vervuld.
Besloten Is, dat Bevin, de mi
nister van buitenlandsche zaken,
voortaan de ministerieele' verant
woordelijkheid voor de Britsche
vertegenwoordiging in de be
stuurscommissie voor Duitschland
en de geallieerde commissie voor
Oostenrijk zal dragen en dat het
bestuursdepartement voor Duitsch
land en Oostenrijk zal ressortee
ren onder het ministerie van bui
tenlandsche zaken, aldus het
Britsche regeeringscommuniqué.
John Freeman, financieel secre
taris van het ministerie van oor
log, zal tevens de functie van
onder-minister van oorlog waar
nemen.
De nieuwe minister van Voor-
Indië, Lord Listowel, die tijdens
de coalitie-regeering een tijdlang
onder-minister van Voor-Indië is
geweest, is veel jonger dan
Pethick Lawrence en heeft een
open oog voor de nationalistische
aspiraties van de Voor-Indiërs.
In een brief aan Attlee schrift
de 76-jarige Lord Pethick Law
rence, dat, toen hij Attlee eenige
maanden geleden verzocht van
zfln functie ontheven te mogen
worden, Attlee hem verzocht had,
voorloopig aan te blijven. Law
rence voelt zich nu echter meer
dan ooit overtuigd, dat de toene
mende zware verantwoordelijk
heden, die op zijn schouders rus
ten, vooral wat betreft het ont
werpen van een wetgeving, nood
zakelijk voor het overdragen van
de macht in Voor-Indië en Birma,
door eeE jongeren minister moe
ten worden overgenomen en wel
zoo spoedig mogelijk.
In zijn antwoord aan Pethick
Lawrence spreekt Attlee zl-in
groote waardeering voor diens
bewezen diensten uit.
Handelt de minister in strijd
met de wet?
Verschenen is het verslag der
commissie uit de Eerste Kamer
omtrent den brief van den minis
ter van Onderwijs, K. en W., be
treffende het niet gebruiken van
den naamvateuitgang-n. Aan dit
verslag is het volgende ontleend:
De commissie is van meening,
dat de brief van den minister,
aan den voorzitter der Kamer in
overweging gevende van 1 Mei
a.s. af in navolging van de minis
teries en regeeringsdiensten deze
-n niet te gebruiken, een aanwij
zing bevat, welke In strijd is met
de uitdrukkelijke facultatiefstel-
ling in de wet.
Het heeft de commissie boven
dien verwonderd, dat de minister
blijkens het geven van deze aan
wijzing, geen rekening heeft ge
houden met de bij de behandeling
van het betrokken wetsontwerp
in de Kamer van verscheidene
kanten uitgesproken meening, dat
het verdwijnen van de in de
schrijftaal voortlevende naamvals-
n een verlies zou zijn en dat zoo
wel hierom als om de bij motie
der Kamer gewenscht geachte
handhaving van het onderscheid
tusschen hij- en zij-woorden, waar
voor de toegezegde woordenlijst
nog moet worden afgewacht, met
de facultatiefstelling een taalbe
lang wordt gediend.
Zondag 11 Mei wordt in alle
landen de wereld-congregatiedag
gehouden. In Nederland worden
de mannelijke congreganisten op
geroepen ter bedevaart naar Den
Bosch, waar men zich zal bezin
nen op de taak van de Maria-
Congregatie in dezen tijd.
In de kathedraal wordt om 12
uur een Hoogmis opgedragen en
tijdens de middagvergaderingen
zal o.a. eerherstel worden ge
bracht aan het Ned. Episcopaat,
voor de beleedigingen, die onlangs
in Ned. persorganen zijn gepubli
ceerd.
De vrouwelijke congreganisten,
die in haar eigen parochiekerk
dezen dag vieren, werken samen
om de oorlogsslachtoffers te hete
pen, aan textiel-goederen.
Donderdagmiddag heeft een
bosch- en heidebrand gewoed in
de nabijheid van het sanatorium
de Klokkenberg aan den Breda-
schen weg te Tilburg. Door den
krachtigen wind werd het vuur
zoodanig aangewakkerd, dat niet
tegenstaande een energieke be
strijding door brandweer, vrijwil
ligers en militairen, een strook
heide ter lengte van 2 K.M. en een
breedte van 300 M. verloren ging.
Hoewel ook een aantal boomen
door het vuur was aangetast, slaag
de men er in t bosch te behouden.
Tevens heeft een felle uitslaande
brand de boerderij, het woonhuis
en 2 schuren van den landbouwer
V. te Tilburg in den tijd van een
uur m de asch gelegd. Een hoe
veelheid landbouwgereedschappen,
hooi, stroo en graan gingen in de
Vlammen op. Het vee en een deel
van het meubilair konden worden
gered.
De jaarwedde van den onder
wijzer zonder acte hoofdonder
wijzer bedraagt f 1710, na 1, 2, 3
en 4 dienstjaren te verhoogen met
f 90, na 6 en 8 met f 130, na 10,
12, 14, 16, 18 en 20 met f 90.—.
De jaarwedde van den onder
wijzer met acte hoofdonderwijzer
bedraagt f 1980, na 1, 2, 3 en 4
dienstjaren te verhoogen met f 00,
na 6, 8, 10, 12 enl4 met f 180, na
16, 18 en 20 met f 90.
Nieuw is de bepaling, dat de cijd,
dien de onderwijzer na 10 April
1939 en vóór 15 Juni 1940 in mili
tairen dienst heeft doorgebracht,
mede als diensttijd wordt aange
merkt. Ook is gehandhaafd de be
paling, volgens welke ook als
diensttijd wordt aangemerkt de
tijd, dien de onderwijzer na 31
December 1933 als zelfstandig
kweekeling met acte is werkzaam
geweest.
Bij het G.L.O. kan de Kroon be
paalde bevoegdheden, die van bij
zondere beteekenis zijn voor het
L.O.. afzonderlijk beloonen.
De jaarwedde van het hoofd *n
den onderwijzer eener schooi vooi-
V.G.L.O. wordt verhoogd met f l.,0
Intern. Radio-congres te
Monite Carlo
Op 9 April j.l. kwam te Monte
Carlo de technische commissie bij
een van de Organisation Interna
tionale de Radio Diffusion, waarbij
vele Europeesche omroepmaat-
schappijen en -vereenigingen z-j"
aangesloten. De heer W. Vogt, die
deze bijeenkomst heeft bijge
woond, heeft hierover het een en
ander verteld.
Vrijwel alle landen van Europa
waren vertegenwoordigd door de
technische directeuren der om
roepen en tallooze technische ra
diovraagstukken werden bespro
ken. Het maximum toegelaten ver
mogen van zenders op de midden
golf werd verhoogd van' 125 tot
200 kilowatt. Den hoofdschotel
vormde het nieuwe plan voor de
golflengtebesteding op de midden-
en lange omroepgolven, dat ia Mei
van dit jaar zal worden voorge
legd aan de conferentie van P. T.
T.-(administraties die In Atlantic
City in Amerika zal worden ge
houden.
worden l3n^G ©n 92 midden-
golven verdeeld. Nederland komt
in deze lüst voor met twee goede
middengolven, die in frequentie
niet veel afwijken van de bestaan
de golven.
De heer Vogt legde namens Ne
derland een verklaring af, waarin
hij zijn goedkeuring hecht aan het
voorgestelde plafl en aandrong op
een Verhooging yan de maximum
toegestane energie voor z.g. „ondes
communes" (gemeenschapsgolven)
opdat de regionale zenders wat
meer armslag zouden krijgen.
Frankrijk, Joegoslavië, Denemar
ken en Zwitserland uitten zekere
bezwaren tegen het plan, omdat
hun nationale omroepdiensten er
minder goed afkwamen. Het is mo
gelijk, dat er nog eenige modifi
caties in moeten worden aange
bracht, vooral daar de onderlinge
afstanden tusschen de golflengten
op 10 kiloherz worden terugge
bracht .teneinde 10 procent meer
stations te kunnen accommodee-
reh.
Indien hij, behalve de acte hoofd
onderwijzer, de bevoegdheid bezit
tot het geven van een der volgen
de vakken: Fransch, Duitsch En-
gelsch, handenarbeid, lichamelijke
oefening (akte S), handelskennis,
landbouwkunde, tuinbouwkunde,
vrouwelijke handwerken of een
voudige huishoudkunde, mits dat
vak als verplicht in het leerplan
is opgenomen.
De marges voor de hoofden en
onderwijzers aan U.L.O.-scholen
zijn afhankelijk van de akten,
welke zij bezitten.
Hij die aan een openbare school
een betrekking van hoofd of van
onderwijzer tijdelijk waarneemt,
zoomede hij, die aan een bijzondere
school voor een bepaalden tiid tet
hoofd of tot onderwijzer is be
noemd, wordt gelijkgesteld met een
onderwijzer, die voor vast is be
noemd.
Voor de scholen voor B.O. gel
den dezelfde salarissen als voor die
voor G.L.O., m.d.v. dat de extra
marge verhoogd is van f 270 tot
f 360.
In het algemeen moeten deze
grondsalarissen verhoogd worden
met de extra toelagen, welke het
Staatsblad G 13 toekent.
Gisteravond heeft dr. J. Wesse-
ling. raadsadviseur bij het dept.
van Onderwijs, K, en W. in een
radio-causerie een toelichting ge
geven op de nieuwe regeling van
de onderwijzerssalarissen.
,,De nieuwe salarisregeling", al
dus spr., ,,is de vrucht van den
arbeid van de commissie van
advies en overleg Inzake de onder
wijzerssalarissen, welke de minis
ter het vorig jaar heeft ingss eld-
Deze voorstellen zijn. behoudens
een klfine wijziging van meer
formeelen aard. door de regeering
overgenomen. De regeering bracht
zelfs nog enkele verbeteringen in
de regeling, om. voor de tijdelijke
Bnderwijzers
Voor hen, die wel in het bezit
zijn van de pnderwijzersac e. doch
thans met bij het onderwijs werk
zaam zijn, heeft de regeering den
terugkeer tot het onderwijs ver
gemakkelijkt. Het ligt in het voor.
nemen der regeering te bevorde
ren, dat m i v. 1 September a-s.
aan de kweekscholen speciale cur
sussen worden gevormd, ten einde
hen, die in het bezit zijn van een
einddiploma gymnasium. H-B-S
met 5-jarigen cursus of daarmede
gelijk gesteld diploma in den tjjd
van een jaar tot on dr wijzer op
te leiden.
