Nederland nie
Begrooting „Economische
Zaken" goedgekeurd
1
HELGOLAND NOG NIET
VERDWENEN
ontploffing in
FABRIEK
EEN
G
Hyena s na den slag om Arnhem
Nog overlevenden in de
puinen?
Wetenschappelijke observaties
Schurken vinden hun rechters
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Het Centraal Econ. Plan aanvaard
Socialisatie
25000 Valsche
textielpunten
De voedselpositie
Meer papier voor
boeken
Weer havermout
en
Wasclipoeder en
soda
ONGSLAGEN
69ste JAARGANG
ZATERDAG 19 APRIL 1947
No. 20293
„Hoofden koel", zegt
Exc. Huysmanb
4tlaken hen als con"
60 ENG. AUTOBUSSEN
voor Nederl. busdiensten
In België gedrukt en
hier verhandeld
Internationaal beeld
nog troosteloos
VIER DOODEN
gort
ZACHTER 'S NACHTS
Een episode uit de
bewogen geschiedenis
DE ROOFMOORD TE
HAARLEM
ZEEPl
noorderlicht
os.
OPZIENBARENDE
VERKLARING
DE KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie van de „Nieuwe Schiedamsche Courant"
zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1,
Tel. 25270; te Schiedam, Broersvest 8, Tel. 68804.
De abonnementsprijs bedraagt 3,25 per kwar
taal, 1,10 per maand, 0,26 per week.
Directeur: J. KUTJPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededeelingen op redactioneele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerden prijs cp
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1,Ieder
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend bij vooruitbetaling.
Acht senatoren hebben hun licht laten schijnen over diverse
onderdeelen van minister Huysmans' beleid en ondanks
het herhaalde vermaan van voorzitter Kranenburg om de
uiterste beknoptheid te betrachten hebben de meeste hun
ner het vooral in de lengte gezocht. En er was allerlei bij,
dat in een Kanier van revisie best gemist had kunnen wor
den- de oogst aan practische resultaten van de discussies
was dan ook niet bijster groot. Inmiddels is men gelukkig
met de begrooting klaar gekomen, al werd het voor den
Vrijdagmiddag wel erg laat.
Mr. Steinkühler (KVP), secreta
ris der K. v. K. voor Oost-Brabant
opende de rij met ejn betoog
beperking der overheidsbemoeiing
Jt het bedrulstewenenhet bleek
wet, hoe overtuigd is,
dl? ter zake het mogeüjke ge-
at wii drong dan ook aan op
denkonderzoek van overheidswege
opdat zoo veel doenlijk aan het
vrije initiatief zal kunnen worden
overgelaten, waarbij met dient
gewacht op het tot stand komen
der bedrijfsorganisatie. Een gezon-
de concurrentiegeest zal het tem
po van het herstel opvoeren, tenzij
onze industrialisatie al te zeer
wordt geremd door de fiscale
maatregelen.
Uiteraard zouden eventueele
socialisatie-plannen hier roet in
het eten gooien; waarom den be
windsman de concrete vraag werd
voorgelegd of hij socialisatie van
bepaalde bedrijven overweegt.
Uit een heel ander vaatje tapte
de heer Oosterhuis (PvdA)die
in zijn maiden-speech het zwaarte
punt voor de hernieuwing onzer
welvaart meer zocht bij de be
drijfstakken (dus minder bij den
narticulieren ondernemer) en ter
zake van de socialisatie ongedul
dig informeerde 'of-daar niet een
commissie voor kan worden inge
steld.
Van mr. Vixseboxse, die opkwam
tegen hit al te wetenschappelijk
organiseeren van het bedrijfsleven
vermelden wij zijn waarschuwing
aan het adres van den bewindsman
voor den drang op hem geoefend
(zie boven) door de P. v. d. A.,
die den vrijen armslag voor het
narticulier initiatief kwalijk gezind
is, Z. Exc. herinnerend aan Paulus
bekentenis: het kwaad, dat
niet wil, doe ik.
Heel somber klonk de rede va
den heer Stikker (PvdV), die den
economischen toestand van
land een beeld van trieste verw ar
ring noemde, waarin hij als vier
Apocalyptische ruiters de minis
ters van Financiën, Buitenlandsche
Zaken, Overzeesche gebiedsdeelen
en Economische Zaken ziet rond
waren al is laatstgenoemde ruiter
hem dan ook het meest sympa
thiek. Als de dreigende verwikke
lingen in Indonesië niet ten goede
keeren en t.a.v. Duitschland geen
spoedige oplossing wordt gevon
den, rennen wij den ondergang
tegemoet. En wat doen we mi
nister als we geen dollars meer
hebben
Voor prof. v. d. Brink (KVP)
heeft het formuleeren van slag
zinnen ter verhooging der pro
ductie minder aantrekkelijkheid
dan het kloeke besluit der mijn
werkers om de kolenproductie van
9 tot 12 millioen ton op te voeren.
Gunstige ontwikkeling ziet de
h.;cg'eeraar, doch hem verontrust,
dat het aantal arbeiders sinds '38
hetzelfde is gebleven. De 240.000
die er gezien den bevolkingsaan
was te weinig zijn, werden opge
slokt door de ambtenarij, die zelfs
binnen het bedrijfsleven haar
klankbord vindt. Het strategisch
terugtrekken van de overheid zal
in dezen nog moeilijker blijken
dan 7ii zelf meent.
j d nver de wenschelijk-
Uitweidend over de d
held van "exPort""""i regeering
industrie en landbouw, rs y d
en gemeenschap, dee P dgel
Brink de suggestie om eeu
der deviezen weer ter :;vcn
te stellen van de exportbedrijf e
teneinde aldus nieuwen uitvoer
stimuleeren.
Aan het vraagstuk der bedrijfs
organisatie wijdde meer in het bij
zonder ir. Wijffels een verhelde
rende beschouwing waarbij hij
gelegenheid vond de houding der
communisten ten overstaan van
servatiev^n brandmerkend, die
hun blik slechts richten op het
materieele en zelfs plaatselijke en
als medeburgers afkomstig van
een andere planeet.
De communist Van Santen gunde
zich nauwelijks tijd hierop in te
gaan al bestreed hij de „corpora
tieve" gedachte terloops, maar be
steedde zijn propaganda-speech
aan het blijkbaar toch ietwat ge
mitigeerde ideaal der nationalisatie
van de monopolistische bedrijven,
waarbij Hegel werd geïntroduceerd
als „de grootste wijsgeer aller tij
den". Diens „eenheid der tegen-
deelen" lost waarschijnlijk het
probleem op van verhooging der
loonen bij verlaging der prijzen
waaraan de heer v. Santen verder
zijn krachten beproefde. Wat deze
marxisten willen, noemen zij „na-
tionaal-democratie"
De klok wees zeven, toen minis
ter Huysmans op den stroom van
welsprekendheid in een onver
mijdelijk snel tempo had gerea
geerd.
Een en ander kon ZExc- inder
daad over zijn hoofd laten heen
gaan; met name wat de bedrijfs
organisatie betreft, achtte hij het
gewenscht het rapport der advies
commissie uit de Stichting van
den Arbeid af te wachten. Er
bleef dan echter nog zooveel over,
dat ons papierbestek
korte resumptie
toelaat.
Zooals reeds bij vorige gelegen-
hieden. toonde de minister zich
ook nu weer den man van den
gulden middenweg tusschen de
excessieve standpunten, die, waar
hij kan, leunen wil op de bedrijfs-
genooten, niet Uit „hartstocht"
voor het vrije bedrijf, maar om
zoo goed mogelijk aan de behoef
ten van ons volk tegemoet te
komen in een constructieve wel-
vaartspolitiek met als toetssteen
het algemeen belang; die het
nood-apparaat der distributie niet
wil afbreken om der afbraak
wille, maar in geleidelijken over
gang den besten waarborg ziet
voor een uiteindelijk herstel.
Over de onregelmatigheden in
slechts een
der hoofdzaken
de textielnijverheid zou Z. Exc.
zich, hangende het onderzoek,
liever niet uitlaten; doch wel gaf
hij als zijn voorloopigen indruk,
dat het verstrekken van textiel-
goederen aan de werknemers in
deze aangelegenheid vertroebelend
heeft gewerkt.
Wat de diverse klaagliederen
over onze zorgelijke deviezen-
en goederenpositie betreft, zag
de minister geen reden om
pessimistischer gestemd te zijn
dan driekwart jaar geleden.
Er is volstrekt niet plotseling
een impasse ontstaan en wij
doen goed het hoofd koel te
houden.
Van de hand in den tand
leven we al sinds lang ook wat
de deviezen betreft. Dit duurt
nog wel een paar jaar. En het
is niet in te zien waarom wij
niet verder voor crediet in
aanmerking zouden komen.
Wij moeten niet overdrijven,
zooals de apocalyptische visie van
mr. Stikker doet. Zeker verkeert
de wereld in een chaotischen toe
stand, maar onze zaak is niet vast
gereden. Wel werd de goederen
stroom in den driehoek Neder-
land-Indië-dollargebied verbro
ken en is er reden voor ernstige
bezorgdheid, speciaal ook voor
Indonesië's economie. Maar de
combinatie van belangen tusschen
beide gebiedsdeelen moge hier
uitkomst brengen.
Dan is er de schaduw der Groo-
te buitenlandsche credieten. Ons
volk is echter steeds zijn verplich
tingen nagekomen en staat ervoor
bekend, dat het hard en rustig
werkt aan den opbouw: Wat se
dert een eeuw niet voorkwam
moet het nu weer leeren: tot ze
kere hoogte van de eene maand
in de andere te leven. Heel wat
Wij vernemen, dat er eind April
en begin Mei met schepen van de
General Steam uit Engeland zestig
groote autobussen zullen worden
aangevoerd, aangekocht door de
Handels Compagnie te Rotterdam
en bestemd voor busdiensten in
geheel Nederland. De bussen,
welke ca. 10 meter lang en twee
meter breed zijn, bieden plaats aan
45 personen en zijn uitgerust met
een 85 pk Garden dieselmotor. Zij
zijn geheel in Engeland gebouwd,
in tegenstelling tot de tweede zen
ding van eveneens 60 bussen, welke
in het najaar zullen arriveeren en
waarvan de carosserieën waar
schijnlijk in Nederland zullen wor
den vervaardigd.
staten staan trouwens voor het
zelfde probleem.
Den heer Steinkühler ant
woordde de minister op zijn con
crete vraag, dat een begrijpelijk
misverstand de onjuiste gedachte
had doen postvatten als zou de
regeering voornemens zijn de so
cialisatie van bepaalde onderne
mingen voor te bereiden.
Het Centraal Econ. Plan
De vergadering werd geopend
met een uiteenzetting van minis
ter Huysmans nopens de taak van
het Centraal'Planbureau in ant
woord op hetgeen Donderdag door
een vijftal sprekers, allen in be
ginsel met den bewindsman ac-
coord gaande, was opgemerkt. De
algemeene strekking bleek op
nieuw in hoofdzaak de beduchte
gemoederen gerust te stellen en
een schets te geven van de wijze,
waarop z.i. dit uitsluitend advi-
seerend technisch-wetenschappc-
lijk orgaan zal bijdragen tot het
herstel en den groei van onze na
tionale welvaart.
Ook de bedrijfsorganisatie krijgt
bij de planning haar taak aange
wezen, met inachtneming noch
tans van het subsidiariteitsbegin
sel ten opzichte van de onderne-
ming" L. II.
DE HELGOLANDSCHE ONTPLOFFING. In het K.N.M.l.
te De Bilt was men gisteren druk bezig met het doen van
waarnemingen van de resultaten van den ontploffingsknal.
ProfVening-Meinesz met zijn assistenten bij de registratie-
toestellen.
Einde vorig jaar is aan het lickt
gekomen, dat via Tilburg eeni-
ge tienduizenden valsche textiel
punten in ons land werden ge
bracht, waarin een Belg. een ze
kere „Guust", en eenige Tilburgers
de hand hadden. De textielpunten
werden in Antwerpen gedrukt en
dan naar Tilburg gesmokkeld. Een
zekere H. S. werd in verband met
deze affaire reeds veroordeeld tot
een gevangenisstraf van 3% mnd.
Hij had punten in den handel ge
bracht, zonder evenwel te weten
dat deze valsch waren. Thans
stonden weer twee lieden in ver
band met deze zaak voor den
bijz. politierechter te Breda te
recht. Het waren de Tilburgers
H. N. en Fr. De laatste was gede
tineerd en kreeg nu 4 mnd. en 1
week gev. straf Ter zitting kwa
men tegen H. N. zulke belastende
feiten aan het licht, dat hij onmid
dellijk gevangen werd genomen en
veroordeeld werd tot een gevan
genisstraf van 5 mnd. De thans
opgelegde straf kreeg hij voor het
verhandelen van 10.000 valsche
textielpunten, binnenkort zal hij
nog terecht moeten staan voor het
verhandelen van 15.000 punten. De
officier van justitie beschouwde
hem als den hoofddader of ala een
der hoofddaders der affaire.
Hoover, ex-president van Ame
rika, die eenigen tijd geleden een
onderzoek heeft ingesteld naar de
voedselpositie in Europa, heeft na
getuigenis te hebben afgelegd voor
de senaatscommissie voor buiten
landsche betrekkingen verklaard,
dat de internationale vooruitzich
ten op het gebied der voedselvoor
ziening mistroostig waren en wel
licht het volgend jaar nog slechter
zouden worden.
Tenzij in Europa, vooral in
Duitschland en Oostenrijk, weer
normaal kunstmeststoffen zouden
kunnen worden geproduceerd, zou
den de voedselrekeningen van de
voormalige vijandelijke landen voor
onbepaalden tijd door de geallieer
den betaald moeten worden.
Hoover wees er op, dat de ge-
heele wereld afhankelijk was van
den uitvoer van levensmiddelen
uit de Vereenigde Staten, Canada.
Argentinië en Australië. Hoover
gaf toe, dat voor de productie van
kunstmeststoffen in Duitschland
en Oostenrijk installaties noodig
waren, die ook voor de vervaaidi-
ging van munitie zouden kunnen
worden gebruikt. Een voortgezette
vernietiging van deze installaties
zou echter neerkomen op betaling
van Duitschlands voedselrekenmg.
Zoowel de V. S. als Groot-Bntan-
nië gaven 300 millioen per jaar
hiervoor uit.
Voor Engelsche autoriteiten geeft de uitvinder van den helio-
coptisch-roteerende vleugel, die de parachute vervangen kan,
een demonstratie. Met dezen „lucht-reddingsgordel" kan men
zelf de snelheid van den val regelen en ook de richting naar
een veilig landingspunt bepalen.
Als jeugd oud papier
inzamelt
Vrijdag is de rijkscommissie
van advies inzake de papierver-
deeling voor boeken en tijdschrif
ten officieel geïnstalleerd door
minister Gielen. De minister, die
zich, blijkens zijn installatie-rede
op het standpunt stelt, dat ook
cultureele behoeften primair zijn,
zeide het op prijs te stellen, wan
neer uit deze adviescommissie drie
commissies zouden worden gefor
meerd, n.l. een voor de boeken,
een voor de tijdschriften, en een
die speciaal cultureele waarden
van boeken en tijdschriften zal
beoordeelen. Vervolgens gaf spr.
een overzicht van de tonnen pa
pier, benoodigd voor boeken en
tijdschriften. Z.i. is een verhoo
ging van deze cijfers mogelijk.
Het is dan o.m. noodig, in de ko-
mende maanden vooral de Neder-
landsche jeugd te stimuleeren om
intensief aan de inzameling van
oud-papier mede te doen.
De controle op overtredingen
van de papiervoorschriften dient
intensiever gemaakt te worden.
De minister heeft order gegeven
de papiertoewijzing stop te zetten
voor die uitgevers, die zich niet
houden aan de afgegeven aan
koopvergunningen of voorrangs-
bewrjzen.
Hedenmorgen om half vijf vond
in de metaalwarenfabriek Johan
de Witt aan de Staart te Dordrecht
een ongeval plaats ,dat wel zeer
tragische gevolgen heeft gehad.
Door tot nu toe onbekende oor-
vaak ontplofte een cylinder met
menggas, welk gas benut wordt bij
t "a daardoor was nog veel
personeel aanwezig. De gevolgen
In de Maas bij Linne ivordt een groote rijnaak, die de uitsciers
volgestwwd met grint hadden laten zinken, door vier :ranen
den Rijkswaterstaat naar boven gehaald.
van
waren verschrikkelijk. Onmiddel
lijk na het gebeurde overleed de
22-jarige J. H. Poker uit Dubbel
dam; zwaar gewond werden naar 't
R.K. Ziekenhuis overgebracht de
28-jarige D. in 't Veld, Stevensweg
78 te Dubbeldam en de 25-jarige
A. Boljé, Eigenhaard te Dordrecht.
Laatstgenoemde overleed kort na
aankomst aldaar. Naar het zieken
huis werd ook vervoerd A. Fill it,
Singel 208 en A. de Groot, Zw.ed. r-
straat te Botterdam. Beiden konden
na verbonden te zijn naar hun
woning worden overgebracht. In
het Gemeenteziekenhuis werden
opgenomen de 26-jarige J. v. d.
Vlies, Bakstraat 38 en J. L. Philipso
uit Rotterdam, die beiden kort na
aankomst aan hun verwondingen
overleden. Ook werd hier nog op
genomen J. Plaisier, die eveneens
ernstig verwond was.
De droeve balans geeft dus tot
nu toe vier dooden en vier gewon
den aan, waarvan enkelen zeer
ernstig.
De ontploffing heeft een groote
ravage aangericht in de lampen-
LJwii Het gas. dat uit den 1-60
M. hoogen cylinder was
maakte het reddingswerk riskant
en volgens de laatste bei ie
was de getroffen afdeeling nog
steeds afgezet wegens gasgevaar.
De brandweer was zeer spoedig
ter plaatse, evenals de G. G. D„
die met 3 wagens arriveerde. De
gewonden werden door het Ned.
Roode Kruis vervoerd.
In de getroffen afdeeling waren
nog veel meer arbeiders aanwezig
zoodat de gevolgen van de ramp
nog ernstiger hadden kunnen zijn.
Het onderzoek naar de oorzaak
der ontploffing is reeds gaande.
Naar het ministerie van land
bouw, visscherij en voedselvoor
ziening mededeelt, kan de afleve
ring van gortproducten en haver
mout aan den handel met ingang
van 21 April hervat worden. Bin
nenkort zijn deze artikelen voor
den consument bij de winkeliers
verkrijgbaar.
Naar wij vernemen zal op Don
derdag a.s. een bon voor wasch-
poeder en een kleine hoeveelheid
soda worden aangewezen.
Weer verwachting medegedeeld
door het K. N. M. I. te De Bilt j
geldig tot Zondagavond:
Zwaar bewolkt met tijdelijke J
opklaringen, enkele regen
buien; zachter des nachts, ech
ter hier en daar mist, overdag j
weinig verandering van tempe-
ratuur; aanvankelijk zwakke, t
later toenèmende.. wind tus
schen West en Zuid.
20 April: Zon op 5.35 uur,
onder 1944 uur; Maan op: 5.42
uur. onder 18.55 uur.
21 April: Zon op 5.33 uur.
onder 19.46 uur; Maan op 5.58
uur, onder 20.19 uur.
Nadat de rookwolken van de
explosie waren opgetrokken,
kon men, zooals 'tevoren, de
contouren van het rotseiland
Helgoland wederom waarnemen.
Het eiland schijnt dus, voorzoo
ver dit op een afstand is te zien,
als geheel den schok doorstaan
te hebben.
De explosie Is een minuut en
veertig seconden daarna door
de seismografen te Parijs opge-
teekend. De seismograaf te De
Bilt registreerde een zeer zwak
ke trilling welke ruim een mi
nuut duurde, en wel 53 seconden
na de ontploffing.
Het geluid van de explosie op
Helgoland heeft acht minuten en
32 seconden noodig gehad om
Hamburg te bereiken. Het rumoer
van het verkeer in de Hamburg-
sche straten overstemde het ge
luid van de ontploffing. Op net
waarnemingsplatform van de ster-
rewacht Bergedorf vernam men
een dof gerommel, dat veertien
minuten en 27 seconden lang aan
hield.
Het meteorologisch instituut te
Hamburg heeft het opblazen van
de versterkingen op Helgoland te
Dtfiat genomen om door middel van
metingen van den düur der gelui
den de theorie te toetsen, volgens
welke de temperaturen in de stra
tosfeer op een hoogte van veertig
a vijftig kilometer boven veertig
graden Celsius zouden liggen.
Daartoe moesten tevens wind- en
temperatuur-metingen op ver
schillende hoogten gedaan worden,
alsmede metingen van de voch
tigheidsgraad. Dit geschiedde door
middel van ballons, die waren
uitgerust met toestellen voor ra
dio-sonde en die tot een hoogte,
van 25 kilometer konden stijgen.
Daarnevens werden de geluids
golven van de ontploffing op etn
dertigtal posten in de Britsche
zone door chronografen opgetee-
kend. De uitkomst van deze gc
combineerde berekeningen zal pas
na uitgebreiden wetenschappelij-
ken arbeid bekend zijn.
Een overzicht van de waarne
mingen in andere landen geeft het
volgende beeld: het meteorologisch
instituut te Oslo registreerde den
schok 45 minuten na de explosie,
Zürich nam slechts een lichte tril
ling in de bovenste aardlagen
waar, te Parijs werd de schok dui
delijk waargenomen en in Zweden
werd op de universiteit te Lund
een zwakke schok geregistreerd,
doch te Upsala, dat verder naar
het Noorden ligt, werd geen waar
neming gedaan.
Op de seismografische afdeeling
te Potsdam gelooft men 20 secon
den na de eerste aardschokken,
welke door longitudiale trillingen
werden overgebracht, een twee
den schok door middel van trans
versale trillingen te hebben gere
gistreerd. Of er, zooals gewoonlijk
bij vulcanische erupties het geval
is, nog een derde schok is gere
gistreerd, zullen Zaterdag de fo
tografische diagrammen van de
kleine horizontale seismograaf lee
ren.
Het moment, waarop vesting
Helgoland in de lucht vloog,
was tevens het moment dat een
tpdperk afsloot en meteen een
nieuw opende.
Dat was eigenlijk ook hot
geval toen op 17 Juni 1890 de
meest bekende episode plaats
greep in Helgoland's nogal be
wogen geschiedenis: het Zan-
zibar-Helgolandtractaat, dat
Duitschland met Engeland
sloot. Zanzibar werd aan Enge
land afgestaan en Helgoland
werd door Duitschland ver
worven.
Dit was het toen nog niet door
iedereen en zeker niet door En
geland begrepen sein tot een
nieuwe Duitsche politiek: de idea
listische Weltpolitik van den jon
gen, impulsieven keizer tegenover
de realistische Europeesche poli
tiek van den pas door hem van
boord gezetten loods Von Bis
marck.
Bismarck's streven na 1870 is:
het door hem gestichte rijk te
sterken door innerlijke eenheid en
een krachtig leger, en daarbij de
afgunst der andere mogendheden,
die door de sterke positie van
het Duitsche rijk steeds zoo ge
makkelijk kon worden gewekt, niet
doör een uitdagende, naar al te
hooge idealen reikende staatkun
de te prikkelen. Voor koloniale
politiek liet hij zich slechts
schuchter en geleidelijk winnen:
ic.n een slsev'oot m«t Helgoland
als onontbeerlijk steunpunt dacht
hij nog niet: een bescheiden kust
verdediging was hem voldoende.
De jonge keizer zet dezen al te
behoedzamen loods van boord en
wendt den koers van het schip
n staat radicaal. Weltpolitik
wordt het parool en een sterke
Duitsche vloot noodzakelijk het
ideaal. Maar aan de schepping
daarvan kon niet worden gedacht,
zonder een uiterst gunstige ver
houding tot Engeland en het be
zit van Helgoland.
Beide waren met één slag te
krijgen, nl. door het afsluiten van
het Zanzibar-Helgoland-tractaat,
waartoe Bismarck maar niet kon
komen. Doch dan moest onmid
dellijk en snel worden gehandeld,
want zoo gauw Engeland slechts
het flauwste vermoeden kreeg, dat
de stichting van een sterke Duit
sche vloot in de bedoeling iag,
was de kans op het verkrijgen
van Helgoland radicaal verkeken.
En men handelde snel: de kei
zer neemt den chef der admirali
teit (dit is ook geen toeval!) Ca-
privi, tot opvolger van Bismarck,
en in weinige maanden is het
verdrag gesloten. Wat de keizer
als kroonprins en Caprivi ais
chef der admiraliteit reeds van
den aanvang der onderhandelin
gen af, sinds 1885 hadden ge
wenscht n.l. de verwerving van
Helgoland, zetten zij, zoodra
zij als keizer en kanselier de
macht in handen hadden onmid
dellijk door.
De vereerders van Bismarck
hebben gaarne het later zoo be
langrijke Zanzibar-Helgolandtrac-
taat op rekening van hun held
geschreven. Het staat echter vast
dat Bismarck dat tractaat stevig
en overtuigd afkeurde. Hij stond
o.a. op het standpunt: men had
Zanzibar niet moeten afstaan;
..Helgoland zou vanzelf in onze
handen zijn gekomen als Enge
land onze hulp noodig had tegen
Rusland of Frankrijk". De waar
de van Helgoland bestond vol
gens Bismarck meer in de ver
beelding dan in de werkelijkheid.
Een neutraal Helgoland was voor
Duitschland meer wenschelijk dan
het bezit daarvan: een Fransch
blokkade-eskader zou op een
Engelsch eiland geen kolensta
tion kunnen hebben doch thans,
na het in bezit nemen van Helgo
land, moesten de Duitschers het
zelf verdedigen.
De Haarlemsche politie heeft
op het Frederiksplein te Am
sterdam een man gearresteerd,
verdacht van den roofmoord te
Haarlem in den nacht van 6 op
7 April. Het is de 20-jarige R. N-,
die circa 8 maanden geleden uit
het rijksopvoedingsgesticht
Amersfoort ontsnapte.
te
„Geen bloemen, gaarne zeep"
S zette een practisch Venloosch
vader in de geboorte-annonce
van zijn zoon
't Is te begrijpen, nu we al
zoovele maanden geen stukje
toiletzeep kregen toegewezen.
Donderdagavond kwart over tien
werd er gebeld aan mijn woning.
De beller was een buurman met
de' vraag, of ik niet een natuur
verschijnsel wenschte waar te ne
men. Twee minuten later wandel
de ik naar een hoogte om „het
bleekachtige met telkens flikke
ringen" van het Noorderlicht waar
te nemen.
De menschelijke drang naar
licht had zich weer gedemon
streerd. Licht willen we, veel licht
en veel kleur.
Over kleur geschreven. Onlangs
gaven we blijk van onze nieuws
gierigheid naar de definitieve
kleur van de Partij van den Ar
beid. Woensdag speechte Koos
Vorrink te Rotterdam. En de kleur
der manifestatie in de Rivièra-
hal?
„Roode vlaggen op het tooneel
meldt „Het Vrije Volk", „er
ruischte 'n machtige „Internatio
nale" door de groote hal, de „Stem
des Volks" zong „socialistische lie
deren." De kleur is derhalve nog
vuurrood, terwijl we kunnen con-
stateeren, dat onder het mitrail-
leurvuur der communisten de
doorbraak naar de oude S.D.A.P.
is begonnen. Het licht voor domi
nee Buskes op.
Op een punt gaan we met da
rede van Vorrink accoord nl. toen
hij verklaarde: „Strijdt uw strijd
mede, we zijn de smeden van ons
eigen geluk."
Een bekend advies in dezen
hoek. Maar nog steeds niet in vol
doende mate opgevolgd. Geluk is
geen toevallig Noorderlicht, waar
van nu en dan valt te genieten.
Geluk duidt op duurzaamheid en
veelal ook op voorafgaande offer
vaardigheid.
Vele lieden tobben nog met
maatschappelijke kwesties als fi-
nancieele lasten, te kleine salaris
sen, erkenning enz. Maar lid van
hun vakorganisatie worden, haar
invloed door persoon en geld hel
pen verhoogen. Niks hoor.
En toch vieren we de volgende
maand den 56sten verjaardag van
Paus Leo's „Rerum Novarum".
Wat weerlicht!
HENK VAN DER MAZE.
mNMi
Delft's bekende Bloemenmarkt bestaat 250 jaar. Op 22 April
zal het 250 jaar geleden zijn, dat da eerste kooplieden op de
grachten te Delft hun fleurige waar te koop aanboden. Voor
de vele vreemdelingen, die Delft bezoeken, is het altijd weer
een lust de kleurrijke bloemenmarkt te bezichtigen.
Duitsche oorlogsmisdadigers
naar Nederland over
gebracht-
Ten tijde van den slag om Arn
hem in September 1944 weid het
stadje TM V n^
reg „Landstorm Niederlande ge
bruik, hun slag te slaan m ue
leegstaande huizen. Onder meer
wei-den de safes van de Ned. Han
delmaatschappij en de Ams.er-
damsche Bank, alsmede van
eenige andere bedrijven opgebla
zen en leeggeplunderd. Een ge
deelte van de waardevolle papie
ren en voorwerpen is reeds terug
gevonden. Thans zijn ook eenige
van de daders opgespoord en naar
Nederland overgebracht om daar
terecht te staan. Het zijn de „o'oei-
sturmführer" Otto Pflug. üe
„oberscharführer" Otto Schmiüt
en de „untersturmführer" Oscar
Seitz. Het onderzoek tegen de
anderen bij deze zaak betrokke
nen duurt voort.
Omstreeks dien zelfden tijd
werden te Kerkwijk drie onder
gedoken Nederlanders Louwerse,
Van Leeuwen en Werner, door Je
Duitschers ontdekt en zonder
vorm van proces doodgeschoten
of doodgeslagen. Vermoedelijk is
hiervoor verantwoordelijk de
..obersturmführer" O. H. M. Pahn-
ke. die eveneens naar ons land
werd overgebracht.
Het hotel „Berg en Bosch" on
der Rhenen moest het ontgelden,
toen op eersten Paaschdag 1945 de
op het slot Remmerstein gelegerde
Duitsche soldaten besloten eer,
zooals zijzelf zeiden „mooi Paascli-
vuurt.ie te organiseeren". Het ho
tel werd in brand gestoken, zoo
dat het tot den grond afbrandde
Medeschuldig hieraan is de „ober
'unkof" Fritz Tgel. de tandarts ca-
het 84ste regt. „Landstorm Nie
derlande". Ook wordt hij ervan
verdacht medeplichtig te zijn aan
den moord op de gebroeders Hof
man. die in November 1944 te Rot
terdam bij een razzia werden op
gepakt en in het slot „Remmer
stein" werden doodgeschoten. Igel
is naar Nederland overgebracht,
evenals de „Hauptscharführer" J.
R. Dittes, een lid van het vuurpe
loton, dat op 10 April 1945 te
Zwolle tien menschen zonder
vorm van proces doodschoot.
In Juni 1944 moesten twee pilo
ten. een Amerikaan 'en een En-
gelschman, boven Nederland zich
met hun parachute in veiligheid
stellen. Zij vonden een onderdak
bij de Nederlandsche verzetsbewe
ging, doch door verraad werden
zij in October 1944 in Apeldoorn
ontdekt en met 8 leden van de on-
dergrondsche doodgeschoten. Hun
lijken werden op straat neerge
legd met een bord: „Ik was een
terrorist". Medeplichtig aan deze
daad is Adolph Bursch, die met
het jongste transport van oorlogs
misdadigers door de „Netherlands
war crimes commission" naar Ne
derland wordt overgebracht.
Hierbij bevond zich ook de
S.D.er Arnold Albani, die onder
den beruchten Lages werkte, ge
vangenen mishandeld heeft en be
trokken is geweest bij verschil
lende moorden gepleegd te Am
sterdam en Utrecht.
Volgens onbevestigende persbe
richten heeft men in de smeulen
de ruïnes van de reusachtige Mon
Santo-fabriek te Texas-City, die
bij de ontploffingsramp in de. lucht
vloog, nog levende personen aan
getroffen, die 48 uur in het puin
gevangen hebben gezeten.
Reeds eerder waren brandweer
lieden in asbestpakken behoed
zaam de ruïnes van de chemische
fabriek binnengedrongen, waar
zij zich een weg, baanden over
verwrongen dwarsbalken en mas
sa's puin. Gisteren zijn 25 lijken
in de nog smeulende resten gé-
vonden. Plaatselijke autoriteiten
zijn ervan overtuigd, dat vele lij -
-en onder de puinhoopen verbor-
n liggen
Vrijdag is, zooals men reeds
vreesde, de wind van richting
veranderd. Waardoor de rook 280
kilometer landinwaarts gedreven
wordt..
Functionarissen van de kust
wacht te Galveston, 24 K.M. van
Texas-City, zijn een onderzoek be
gonnen naar de oorzaak van de
explosie op de „Grand Camp".
De burgemeester, van Texas-
City heeft verklaard, dat men de
meeste branden niet meester is.
Zijn plaatsvervanger achtte het
gevaar voor verdere grootere
branden zeer gering.
Voor de commissie van onder
zoek der Amerikaansche kust
wacht, heeft een hooge douane
ambtenaar verklaard, dat het
Fransche schip „Grand Champ"
dat te Texas-City in de lucht
vloog, 16 kisten munitie aan
boord hoi.
