Nieuws uit Stad en Omtrek
De restauratie van de Groote
Kerk schiet op
Moeilijke deviezenpositie
PL
OOVENAAR
Babybescherming is optimistisch
Passiefsaldo betalingsbalans '47
circa f 2,23 milliard
'E AAN ONZE OVERHEID\=g
WOLLEN DEKENS
KAPITEIN DUMPELADORIS
Laatste berichten
De
speurende
DONDERDAG 24 APRIL' 194?
tüpf-
PAGINA 3
Overzicht van de herstelwerkzaamheden aan het dak van de
Groote Kerk.
EN DE TOEKOMST
VAN DE WAAG
Verborgen torentje
va„! dS?"«Utto» a
DISTRIBUTIENIEUWS
HERMAMDADJES
RADIO
HERDENKINGSAVOND
BURGERLIJKE STAND
franciscus dankt
ALBERDINGK THIJM
OFFICIEELE KENNIS
GEVING
Drankwet
VERHEUGENDE CIJFERS
n°g-
ONGEDEKT BLIJFT
f 609 MILLIOEN
jr K V
21* De weg naar het landhuis
100% WOL
van Reeuwijk's
KLEEDING VOOR
ARBEIDERS
Belangrijke aankoopen
in Engeland
AFSCHEIDSDINER OP
HET KREMLIN
Het officieele einde der
conferentie
TROEPENSCHËPEN NAAR
INDIE
ALS SPIRITUSDRINKERS
SLAAGS RAKEN
NOG GEEN JODEN NAAR
SURINAME
Omtrent de besprekingen tus
schen de delegatie van de Free-
land League en de gouveme-
mentscommissie van Suriname
vernemen wij van officieele zijde,
dat nog geen resultaten van deze
besprekingen bekend zijn. Het be
richt, als zou zijn overeengeko
men om 30.000 Europeesche Jood-
sche vluchtelingen in Suriname
toe te laten, kan voorbarig wor
den geacht.
WESTERSTORM LOEIDE
OVER HET LAND
Tengevolge van den Wester
storm, die in den afgeloopen
nacht gewoed heeft, is het water
van het IJsselmeer buiten de
Oranjesluizen tot een abnormaal
laag peil gedaald. De laagste
stand was riiet minder dan 2.30
meter beneden A.P., wat twee
meter beneden den normalen
stand is.
door Emart Kinsbwm
Het heeft wel wat weg van
(Wordt vervolgd).
DEFILE VOOR H. M. DE
KONINGIN
VERWOESTERS VAN
LIDICE BERECHT
V. S. EN PALESTIJNSCHE
KWESTIE
De winter is vergangen. Gemis
van bouwbedrijvigheid, het zekere
teeken van Voorjaar in de voor-
oorlogsche jaren, maakt deze
Lente nog wel niet tot een echte,
maar er wordt toch gemetseld en
getimmerd in Schiedam. In café's
en ijssalons op de eerste plaats,
vervolgens aan Overheidsgebou
wen en dit wordt dan ons on
derwerp aan de Groote Kerk.
Meer dan een jaar geleden
maakten wy drie Zaterdagavon
den met U een tocht rond de ver
weerde muren. Sinds dien is de
schoonheidskuur flink opgescho
ten. Zooals het met mensclien
gaat. die met kleimaskers zijn be
werkt, zoo is het met de kerk.
Rimpels, groeven en kraaienpoot-
jes verdwijnen. Er komt een ge
heel gaaf stuk werk uit de werk
plaats. Vele menschen zeggen:
Het is een geheel nieuwe kerk.
De buitenmuren van den noor
der vleugel zijn zoo goed als klaar.
De nieuwe raamlijsten van bak
steen zijn aangebracht: de ven
sters hebben hun oorspronkelijke
vorm herkregen. Het raam in de
Zuidzijde van het koor is in ouden
vorm gebracht. Tijdens de stren
ge winterdagen heeft het buiten
werk stil gelegen. Omdat de stee-
nen van tevoren geprofileerd moe
ten worden, kon dat werk door
gaan in de keet.
Het metselen van de ramen gaat
met behulp van getimmerde mal
len (schenkels), waarop nummers
staan aangegeven. Deze nummers
zijn ook op de van te voren ge
profileerde steenen aangebracht.
Het is dus geen werk-van lijkt het
wat, dan past het wel. Alles wordt
nauwkeurig tevoren uitgerekend.
Op vijftien meter van de straat
trekken de metselaars de slanke
lijsten kaarsrecht de lucht in, tot
zij over de schenkels gebogen,
elkaar In de top van den spits
boog raken.
Onder de spanten van het
derschip zijn de tlmmerliede#rbe-
zig de rotte spanten weg te nemen,
nieuwe eiken balken te plaatsen,
de houten schoren ijl de muur te
vervangen door nieuwe en zwakke
plaatsen in de constructie te ver
sterken. Het dak heeft in den
loop der jaren heel wat geleden,
en het werd tijd, dat er vernieuwd
werd. In het Noorder-, Zuider- en
Middenkoor is de vernieuwing der
daken klaar; de leien zijn gelegd.
Vele der oude leien konden op
nieuw gebruikt worden, maar de
aankoop van nieuwe leien in Ier
land heeft toch nog een aantal
pondjes gekost.
Sinds de ontdekking van de
Wenteltrap langs een der pilaren
van het koor, is het zeer gemak
kelijk om op het dak te komen,
«et grappige torentje, dat het
Tan de trap afsluit, is echter
cchnnr=Terdwenen achter de lange
f^inl ?ie de centrale ver-
Irnr,der Hn Dlt is een helaas
onveranderbaar verlies geWeeSt
voor het eel- nadat zoo'n winst
gemaakt was Behalve deze wen
teltrap en het torentje heeft de
restauratie nog- een onbekend
bouwsel °PSe^ d- Achter het
Noorderkoor is een sacristie ge
bouwd, waarvan de aanwezigheid
raadsel. Hier is dus nieuwbouw
tot stand gekomen, waa:rin
stalen ramen zijn aangebracht-
de sacristie zijn aan den voet van
de gewelven gebeeldhouwde wa
pens en zegels aangebracht. Deze
zijn ontworpen en gehakt door
den jongen kunstenaar Bergman.
Ook in het koor heeft deze naar
eigen ontwerp consoles gehakt en
in de pilaren motieven aange
bracht. Van de oorspronkelijk aan
wezige figuren is slechts een copie
van de adelaar teruggekeerd.
Hoe naarstig er ook naar over
blijfselen uit den tijd van St.
Liduina gespeurd is, men heeft
niets kunnen vinden, dat wijst op
nauwe betrekking met haar. Ook
in de aanwezige graven werden
geen stukken van waarde gevon
den.
Een van de vraagteekens bij de
restauratie is nog de toekomst van
de Waag. Dit gebouw aan den
voet van de St. Janstoren is van
geheel anderen stijl dan de kerk.
Aan de Westzijde van de kerk in
het Noorderschip kan men de
groote boog nog zien, waaruit
blijkt dat op de plaats van de
Waag vroeger een kapel heeft ge
staan. Of de eerste zal worden op
geruimd en de laatste zal worden
herbouwd is nog niet zeker.
Het wordt wel hoog tijd, dat de
aanplakruimte tegen de Waag zeer
spoedig verdwijnt.
Uitreiking brandstoffenkaart
TA 707
De Distributïedienst Schiedam
maakt bekend, dat volgens onder
staand schema in het tijdvak van
28 April t.m. 10 Mei a.s. brand-
stoffenkaarten T.A. 707 worden
uitgereikt. De Distributiestam
kaarten van alle gezinsleden, het
restant van de oude brandstoffen-
kaart T 606, waaraan zich de bon
72 B.V. bevindt, alsmede het vol
ledig ingevulde brandstoffenfor-
mulier MD 323-15 dient men
mede te brengen.
Maandag 28 April A t.m. Bon;
Dinsdag 29 April Boo t.m. Don;
Woensdag 30 April Doo t.m. P;
Donderdag 1 Mei G t.m. Ho;
Vrijdag 2 Mei Hu t.m. K; Zater
dag 3 Mei geheele letter L; Dins
dag 6 Mei M t.m. O; Woensdag
7 Mei P t.m. Ra; Donderdag 8
Mei Re t.m. Sch; Vrijdag 9 Mei
Se t.m. V; Zaterdag 10 Mei W
t.m. Z.
Het Bureau Broersvest 95 is ge
opend van 912.30 en van 2—5
uur. Zaterdags van 912.30 uur.
In de branderij van de firma de
Koning aan de St. Annazuster-
straat brak gisterenmorgen brand
uit. Een lasscher spatte vonken
op een vat, waarin alcohol was
geweest. Dit vatte vlam. Met een
bluschapparaat is het vuur door
eigen personeel gedoofd. De
brandweer rukte uit, maar be
hoefde niet te assisteeren. Er was
geen noemenswaardige schade.
Door den storm raakte een groo
te tak van een boom bij de vijver
los. De plantsoendienst heeft deze
tak van Damocles verwijderd.
Uit het vooronder van een
schip, dat in het Balkengat ligt,
werd een accu gestolen.
Tegen A. P. werd proces ver
baal opgemaakt wegens diefstal
van ruiten. Ruiten-boef.
VRIJDAG, «S AFBID
HILVERSUM I (301 M.) 7.00
VARA, 12 00 AVRO, 16.00 VARA,
10.30 VPRO, 21 00 VARA, 7.00 Nieuws
gymn en gram.; 10.00 Morgenwij.
ding; 11.00 Gram.; 11,15 Lezing; 11.30
Gram. 11,45 Ber .uit Indië; 12.00
Orgel; 12.30 Skymasters; 13.00
Nieuws; 13.15 Vaudeville.ork.14.00
Kookpr14.20 Gram.; 16.00 Viool;
16.30 V' d jeugd; 17.00 Jan Cordu-
wener;' 17.30 Caus.; 18.00 Nieuws;
18.20 Gram.; 18.30 V. d. Ned. Strijdkr
19 00 N V V; 1915 Gram.19.30
Caus.; &I.00 Muziek; 20.30 Caus.;
21.00 P. V. d- A.; 2130 Gram.; 22.00
Buitenl, overs.; 22.15 Accordeon;
2240 Avondwijdin-g; 23.00 Nieuws;
23,15 Gram.
HILVERSUM II (415 en 218 M.)
NCRV 7,00 Nieuws, gymn. en
gram.;' 10.30 Morgenwijding- 11-00
Zang;' 11.30 Gram.; 12.00 Muziek;
13.00 'Nieuws; 13.15 Koor; 13.45
Kwartet- 14.20 Boekbespr.; 14-40
Gram.- 15.30 Fluit; 16.00 Voordracht;
16 30 Kwintet- 17 00 Gram.; 17.15
Muziek; 18.00 Piano; 18.25 Reportage;
18.45 Caus.; 19.00 Nieuws; 19.15
Appèl- 19.30 Zang; 19.45 Caus.; 20.00
Caus 2015 Muziek; 20.40 Caus.;
21.00'Gram.. 21.10 Orkest; 22.00
Nieuws en reportage; 22.45 Avond»
wijding; 23.00 Gram,
De mannenkoren, die op den
herdenkingsavond bij het monu
ment voor gevallenen zullen zin
gen, worden Zaterdagavond om
half 7 verwacht in het gymnas
tieklokaal aan het Oude Kerkhof.
De leiding heeft de heer W. de
Rootj.
GEBOREN: Maart je Adrians
d. v. J. v. d. Eijk en C. Paul, Ha-
vendijk 56; Petrus Anthonius z-
V. E. J. Willems en A. H. M. 't
Hart, Dr. Noletstraat 1; Maria
Wilhelmina d. v. J. Jansen en N.
W. Leentvaar, Rubensplein 5;
Arie, z. v. P. van Barneveld en M.
Schafer, Kortlandstraat 14.
OVERLEDEN: M L. Wessel,
46 j. echtg. van P. C. Penning,
Nassaulaan 75; J. v. d. Berg, 64
j. wed. van J. Baas, Breedstr. 29.
De Franciscusgroep, die door
brand zijn hoofdkwartier verloor,
kreeg in Februari den steun van
Alberdingk Thijm. Dit voerde in
den R.K. Volksbond het Vlaam-
sche tooneelspel „Roekedekoe"
op ten bate van de getroffen
jeugdbeweging. De opbrengst van
dezen avond was ruim 300. De
St. Franciscusgroepen zijn den le
den van Alberdingk Thijm zeer
erkentelijk voor hun hulp.
Óp 4 Mei zal er in de Franken
land een predikatie met collecte
worden gehouden voor de St.
Franciscusgroep. In de bijkerk
vindt deze collecte plaats op 11
Mei.
Hinderwet
Burgemeester
en Wethouders
van S"m brengenVete" open
bare kennis, dat zy bij hun be
sluit van 22 April 1947 de aan
vrage van C. A F. Gouka, alhier
om vergunning tot oprichting van
een montagewerkplaats en mof.
felinrichting m het pand Fabri-
straat 39.
behandeling hebben gesteld, aan-
eezi>Ji aanvrager van zijn voor.
nemen tot oprichting van voor-
melde inrichting heeft afgezien.
Burgemeester en Wethouders
van Schiedam brengen ter p-
bare kennis, dat bij hen zlJn
gekomen verzoeken om een ver-
lof A voor den verkoop van zwak-
alcoholischen drank en wel van
1. N. van der Wilt, echtgenoote
van K. ter Haar, alhier, voor de
consumptielocaiiteit, staande in
het Sterrebosch afen den Maas
kant ten Oosten van de villa op
het terrein Wilton-Fijenoord
2. J. Pulleman te Dordrecht
voor de koffiekamer in het kan
toorgebouw op het terrein van
Wilton-Fijenoord aan den Vlaar-
dingerdijk; en
herinneren er aan dat binnen
twee weken na deze bekendma
king tegen het verleenen van
voormelde verloven bij hun col
lege schriftelijk bezwaren kunnen
worden ingebracht.
De heer
ons de volgende ontboezeming,
Men zegt,
dat Schiedam eens trots was op
een kasteel,
i*® Spanjaarden op 3 October
1574 het beleg van Leiden op
braken,
dat de Schiedammers bevreesd
waren, dat de Spaansche solda
ten zich in het huis van Mathe-
nesse zouden nestelen,
dat de Schiedamsche overheid
toen besloot dat kasteel half en
half af te breken,
dat wehtoen een'ruine rijker, maar
dafHde^traaSd dfruïne nog
meer geruïneerd heeft,
dat een stad met een kasteel wei
toeristen trekt,
dat een stad met een ruïne wordt
gepasseerd;
dat om de oude stad zegge 1/
prachtmolens stonden,
dat er nu nog een gravure bestaat,
waarop er 14 te tellen zijn,
dat een stad met 17 molens veel
toeristen zou trekken,
dat door brand, eischen van ver
keer en techniek vele molens
verdwenen zijn,
dat er nog 3 stompjes van molens
te ontdekken zijn, nl. overblijf
selen van Palmboom, Noordmo
len en Oostmolen,
dat er nog 3 molens in goeden
staat zijn, nl. de Walvisch, de
Drie Korenbloemen en de Vrij
heid;
6at Schiedam een aardige Visch-
markt had,
a__=J}et gebouwtje (met hek)
fp.^?e door het Openluchtmu-
aanvaard! Z0U worden
davondhzeIfai2S 0verhcid het heter
te houden, attractie in stand
dat de straatjeugd bezig is een
tweede rume te poduceeren,
dat de overheid het gebouwtje in
vollen luister wilde herstellen
jaar was het laagste sinds 1940.
Van 10 pet. in 1945 liep het terug
op 2.75, wat minder is dan in
1939. De belangstelling voor be
straling met hoogtezon voor kin
deren, die dit noodig hebben,
neemt belangrijk toe. Er werden
door 77 moeders moedercursussen
van 6 avonden gevolgd; 51 in Mel-
Juni en 26 in Nov.-Dec.
Opmerkelijk verschil is er tus-
schen de gegeven cijfers over ge
boorte en huwelijk in Schiedam
tusschen 1945 en 1946. De huwe
lijken stegen van 458 op 952, de
geboorten van 1083 op 2256.
Per zuigeling is het aantal con
sulten 14 geweest. In Februari
werden er in 8 spreekuren voor
58 zuigelingen 58 consulten ge
geven, in October op 9 spreek
uren 393 consulten aan 315 zui
gelingen.
Van de 840 nieuwe kinderen
waren er 119 het eerste, 105 het
iets meer dan de helft,
het derde, minder dan de
ï.l. 28, het vierde, 9 het
vijfde, 9 het zesde, weer minder
dan de helft, n.l. 4 het zevende, 3
het achtste, 2 het negende, 2 liet
tiende, 1 het elfde en 1 het vijf
tiende.
Van de 340 moeders, die het bu
reau bezochten hadden 132 van
de 340 ongediplomeerde kraam
hulp gehad. „Bakie" leeft dus
Deze gegevens hebben betrekking
op het bureau Lange Nieuwstraat.
Voor zoover het de Leliestraat
betreft kan men ongeveer de helft
rekenen, behalve wat de ongedi
plomeerde kraamhulp aangaat.
Deze was in 58 van de 130 ge
vallen aanwezig.
Zeer duidelijk blijkt uit het
overzicht de beteekenis van de
zuigelingenzorg.
Het jaarverslag over 1946 van
de Schiedamsche vereeniging tot
bescherming van zuigelingen is
verschenen. In het algemeen over
zicht wordt opgemerkt, dat de
toon van het verslag optimistisch
kan zijn, vooral omdat de huis
vesting van het consultatiebu
reau naar behooren geregeld is.
Het doel: „een eigen huis" blijft
echter onverzwakt de aandacht
vragen.
In het gebouw van het Roode
Kruis aan de Lange Nieuwstraat
werd een deel aan de vereeniging
verhuprd. Het bureau Leliestraat
werd tegelijkertijd opgeheven.
Het bezoek vestigde een nieuw
record, sinds 1941 met 444 een
sprong naar 555 in 1946 met in
1945 een dieptepunt van 333, het
laagste van allen.
In een persconferentie, waarin minister Lieftinck de devie-
zennota beeft besproken, wees hij er op dat de nota niets
sensationeels is. De nota draagt niet1 het karakter dat inen
in sommige kringen er van verwacht. Men verwacht blijk
baar dat er in zal worden uiteengezet, wat de regeering
zich voorstelt te doen in het licht van de huidige deviezen-
situatie en welke beperkingen het Nederlandsche volk
zich zal moeten opleggen.
De beleidsvraagstukken in het licht van de huidige de-
viezensituati© liggen op het terrein van meerdere depar
tementen. Op het oogenblik heeft de regeering nog niet
haar standpunt bepaald t.a.v. de wijze waarop deze be
leidsvraagstukken zullen worden opgelost. Dit zal waar
schijnlijk op betrekkelijk korten termijn gebeuren.
r C. C. H. Swinkels stuurde dat dit te prijzig was, melft, n.l.
dat er 'n plein van gemaakt wordt
dat er geen toeristen naar een
parkeerplaats komen kijken,
dat men wacht met het pleintje
tot de jeugd de Lange Haven
met de steenen van de Visch-
markt (gedeeltelijk) heeft ge
dempt;
dat sedert 1868 geheel Mathenesse
aan Schiedam behoorde,
dat het gebied van Fransche laan,
Engelsche straat, ja zelfs van
het Witte Dorp aan Schiedam
behoorde,
dat dit gebied (met het land langs
de Nieuwe Maas) aan Rotterdam
is verkwanseld, natuurlijk niet
voor een appel en een ei,
dat bij ruilen, één moet huilen;
dat We trots zijn op onze over
heid, die Schiedam zooveel aan
trekkelijks liet....
Vergeleken met voor den oorlog
moet een veel grooter deel van
den invoer uit het en gebied
komen. Daarom is het deviezen-
vraagstuk in hoofdzaak een pon
den en dollarprobleem. De ver-
koopen van Ned. Ind. producten,
welke voor den oorlog via Neder
land naar het gebied werden
verkocht, waren voor onze devie
zenpositie van groote beteekenis.
Voor grondstoffen voorheen uit
Indië betrokken moeten thans de
viezen worden uitgegeven.
Het probleem waarvoor Neder
land zich gesteld ziet, doet zich
ook in Engeland en heel West-
Europa voor. Voor den oorlog
Werd het tekort aan van West-
Europa o.a. gedekt via het in
ternationale driehoeksverkeer
met name met Azië.
De rubriek kapitaalsgoederen
maakt thans een veel hooger per
centage van den invoer uit dan
voor den oorlog. Het aandeel van
Productiemiddelen beliep in 1946
21 pet. (1937—1939 15 pet.). Bij de
beoordeeling van de prognose
voor de betalingsbalans 1947,
sluitend met een deficit van
f 2,234 millioen, moet men beden
ken, dat dit een doelstelling is.
Het zal de vraag zijn of het pro
gramma uit te voeren is. Wij le
ven zooals minister Huysmans vo
rige week nog verklaarde van de
hand in den tand en moeten be
reid zijn het program telkens te
corrigeeren.
Het aantrekken van credieten
vindt zijn natuurlijke limiet in de
eerlijke mogelijkheden om aan de
verplichtingen in de toekomst te
kunnen voldoen. Het jaar 1947 is
een moeilijk jaar uit deviezen-
oogpunt, omdat het een topjaar
voor de inve_teeringsbehoeften is
en vooral geziei. de hooge prijzen.
De Int. Bank is bezig op toeren
te komen en daar liggen bepaald
zeer belangrijke perspectieven.
Van de blijvende buitenlandsche
deelnemingen kan de minister
geen schatting geven.
Passief saldo 1947
2.234 milliard
Blijkens de Nota inzake de
Deviezenpositie vertoont de
prognose van de Nederlandsche
betalingsbalans voor 1947 een
deficit van 2,234.000.000 voor
de goederen- en dienstenbalans.
Door kapitaals mutaties zou ge
dekt moeten worden 2.055
millioen, waarna nog een passief
saldo van 609 millioen resteert
On der de kapitaals-mutaties is
o.a. de crediet verleening door het
buitenland met 907 millioen op
genomen, het gebruik van buiten
landsche saldi met 498 millioen,
en de verkoop van buitenland
sche effecten met 265 millioen
en aflossing obligaties in particu
lier bezit met f 140 millioen.
Door de internationale prijsstij
ging, welke is ingetreden is de
toestand thans ongunstiger dan in
het begin van het jaar werd voor
zien. Nederland is meer dan ooit
aangewezen op goederen afkom
stig van het area. Dit probleem
zal in 1947 een nijpender karakter
2iycipi
f «(L-l
De gemaskerde klom langs een
steenen trap naar boven. Na een
langen tocht bereikte hij een luik,
dat hij openduwde. Hij bevond
zich in een grooten tuin, welke
bij een groot landhuis hoorde, dat
even verder verrees. De man deed
het luik achter zich dicht en liep
snel op het landhuis toe, dat er
oogenschijnlijk geheel verlaten uit
zag. Doch de man scheen beter
te weten. Hij verdween door de
voordeur, liep door de gang en
opende opnieuw een deur en stap
te een kamér binnen, waar aan
een tafel de beide schurken za
ten, die onze kapitein reeds in
den onderzeeër had ontmoet.
„Hallo schobbejak", begroetten
zij den nieuw binnen gekomene.
„Hoe gaat het met onzen vriend
kapitein JDrommedaris?"
„Best," grinnikte Schobbejak.
„Ik kreeg den indruk, dat hij het
daar beneden zoo echt plezierig
vond." „Plezierig, hahahahah,"
brulden zij. Dat vonden zij een
prachtige mop.
krijgen, doordat bestellingen van
1946 eerst in 1947 worden afge
leverd. Afleveringen der V.S. ge
schieden thans sneller. Aan de
liquide middelen zullen daarom
in 1947 hoogere eischen moeten
worden gesteld. 1947 werd ingezet
met kas- en banksaldi van 150
millioen, terwijl er een dispositie
ruimte van i65 millioen op cre
dieten was. Daar de overloopende
posten in 1946 pl.m. 140 millioen
bedroegen en het evenwicht in de
betalingsbalans niet door goede
ren- of dienstenexporten kan wor
den hersteld, zullen verdere cre
dieten en liquidatie van vermo-
gensbestanddeelen noodig zijn.
100 millioen van Int.
Bank verwacht
Er bestaat goede hoop. dat in
de naaste toekomst een tranche
van 100 millioen van het cre
diet van 500 millioen aange
vraagd bij de Int. Bank, ter be
schikking komt, terwijl uit
hoofde van vrijwillige liquidatie
van Amerikaantjes door omzet
ting in een binnenlandsche
dollarleening op nog 100 mil
lioen wordt gerekend.
Relatief gunstiger is de ponden
balans. Het evenwicht in den ci-
vielen sector is naar alle waar
schijnlijkheid voor 1947 met eigen
middelen bereikbaar. Voor be
paalde landen is een overschrij
ding der monetaire manipulatie
bedragen met aan zekerheid gren
zende waarschijnlijkheid te ver
wachten, hetgeen beteekent sal
deering van het surplus in goud
of daarmede gelijk te stellen valu
ta. Vervolgens schenkt de nota
aandacht aan den invloed van de
gewijzigde omstandigheden in de
verhouding tot de overzeesche ge-
biedsdeelen op de Nederlandsche
deviezenpositie. Gewezen wordt
op het groote belang van de In
dische inkomsten voor de beta
lingsbalans van Nederland, daar
deze valutabetalingen door Indië
in belangrijke mate het sluitstuk
vormden van de passieve handels
balans van Nederland. Daar de
voorheen sterk actieve betalings
balans van Indië in de komende
jaren een sterk gewijzigd beeld
zal gaan vertoonen moet boven
dien rekening worden gehouden
met een extra belasting van de
Ned. deviezenpositie.
Het overzicht van de opgenomen
credieten wijst uit, dat in totaal
tot dusverre een bedrag van ca.
1.847 millioen aan credieten is
verkregen, waarvan per 31 Maart
1947 was opgenomen ca. 1.389
millioen (excl. de schuld voor mi
litaire leveranties van Engeland).
In de eerste jaren kan geen
evenwicht in de betalingsbalans
worden verwacht en zullen de re
serves in het buitenland moeten
worden aangesproken. Deelnemin
gen komen hiervoor niet in aan
merking. Andere deelen der bui
tenlandsche portefeuille kunnen
niet worden geliquideerd, omdat
men over het lot daarvan nog
geheel in het onzekere verkeert
(bijv. Duitsche beleggingen).
Voorzichtigheid is bij de liquida
tie voorts geboden, omdat de Ned.
activa in het dollar-area gedu
rende de geheele reconstructie
periode als aanvullende financie
ringsbron zoo lang mogelijk be
schikbaar dienen te worden ge
houden.
Voor de overbrugging van de
eerste phase der reconstructie-pe
riode, waarin tal van consumptie'
goederen gelijk kunnen worden
gesteld met investeeringen, kun
nen het Int. Monetaire Fonds en
de Int. Bank niet worden inge
schakeld, doch is Nederland aan
gewezen op eigen reserves en bui
tenlandsche credietgevers.
Belgische en Amerikaansche ef
fecten komen in eerste instantie
voor verkoop in aanmerking tot
dekking van het deviezentekort.
De Belgische kapitaalmarkt is
echter niet in staat belangrijke
bedragen op te nemen. Hetzelfde
geldt voor Belgische kapitaalsin-
vesteeringen in ons land.
Liquidatie van Ameri
kaant jes
Aan een vrijwillige lipuidee-
ring van Amerikaansch effec
tenbezit, geeft de regeering de
voorkeur boven een gedwongen
vordering. Vordering komt eerst
in aanmerking als de vrijwilli
ge liquidatie niet voldoende
dollars oplevert tot dekking van
het tekort, dat uit deze bron
moet komen. Het totaal der 11-
quideerbare Amerikaansche ef
fecten, exclusief deelnemingen,
wordt geschat op 571 millioen-
Een deel hiervan moet al of niet
vrijwillig worden gerealiseerd
voor dekking van bet tekort op
het dollarprogram 1947.
Buitenlandsche credieten van
Nederlandsche ondernemingen en
buitenlandsche investeeringen,
moedigt de regeering aan.
De prognose van de betalings
balans leidt tot de conclusie, dat
moeilijke jaren in het verschiet
liggen. Tenzij op ruimere wijze
buitenlandsch bezit wordt geliqui
deerd, wordt het tempo van we
deropbouw vertraagd. Van een te
rugkeer tot vooroorlogsche goede
ren-bevoorrading zal voorloopig
geen sprake kunnen zijn. Nage
gaan wordt of op het invoerpro
gramma nog kan worden besnoeid
ook wat Marine en Oorlog aan
gaat.
Drie onmisbare voorwaarden
tot werkelijke verbetering van
den toestand zijn opvoering van
de arbeidsproductiviteit, ver
grooting van export en toene
ming van spaarzaamheid.
Oude rekeningen
Na een overzicht van den toe
stand van voor den oorlog en de
voorbereidende maatregelen der
regeering te Londen t. a. v. den
aankoop van goederen te hebben
gegeven wordt o.a. medegedeeld,
dat de schuld uit hoofdevanLend
Lease leveranties 60 millioen
bedraagt, welke onder relatief
gunstige voorwaarden kunnen
worden betaald (rente 2 pet., a-
lossing in 30 jaarlijksche termij
nen). Het totaal der geleverde Ci
vil Affairs goederen en diens-en
wordt geraamd op 300 millioen,
waarvan het aandeel van Ameri
ka bedraagt 62 pet., van Canada
5 pet. en van Engeland 33 pet. 7.
a. v. de schuld aan de V. S. is b'j
de Lend Lease Settlement een
zeer gunstige regeling getroffen.
Met Engeland zullen op zeer kor
ten termijn onderhandelingen over
de afwikkeling worden aange
knoopt.
Voor schulden aan Engeland
voor militaire uitgaven onder ae
Mutual Aid periode ontstaan, is
een opstelling verstrekt. (Het be
drag wordt niet genoemd). Hier
tegenover staan Nederlandsche
vorderingen op het Britsche V- ar
Office van 64 millioen. Over een
consolidatie van onze schuld zal
worden onderhandeld.
Credietmarge in monetaire
accoorden
Voor opleiding van mariniers
aan de V. S. is 14,5 millioen aan
de V. S. betaald.
Met de 14 voornaamste landen
van Europa zijn monetaire ac
coorden afgesloten. Op 17 Maart
1947 vertoont de monetaire re
kening van acht landen tezamen
een vordering van 65 millioen,
daartegenover bedraagt de schuld
aan zes landen tezamen 142 mil
lioen. Van de credietmarge van
360 millioen met bedoelde 14
landen was voor 77 millioen ge
bruikt gemaakt.
Van de rangorde van invoer
naar de waarde in 1946 geven de
volgende cijfers een beeld (tus
schen haakjes 1938): U. S. A. 25
pet. (11) net.. Gr. Brittannië 16
(8) pet.; België 14 (11) pet., Zwe
den 6 (2) pet., Duitschland 3 (21)
pet.
De dienstensector bracht in 1916
volgens ruwe schatting ca. 300
millioen op, voornamelijk uit
scheepvaart, rente-inkomsten en
bedrijfswinsten.
Om de tekorten in het handels
verkeer (1946 1,36 milliard te
gen 400 millioen in 1936) op le
vangen moesten de betalingsver-
dragen met credieten worden ge
schraagd, doch in vele gevallen
moest met kortere credieten ge
noegen worden genomen in de hoop
deze te zijner tijd te kunnen con-
solideeren.
TENTOONSTELLING
„NATUUR EN LANDSCHAP."
Onder dezen naam denkt „Cove-
na", het comité ter verbreiding
der Natuurbeschermingsgedachte
te Vlaar dingen, Woensdag na
Pinksteren in het Harmonie-com
plex aan den Schied weg een groo
te tentoonstelling te openen, die
tot den volgenden Woensdag ge
opend zal blijven.
Direct leverbaar
met vergunning
MAATSCHAM'J VOO» WONINGINRICHTING
Hm. BINNENWEG 30
«OTTERDAM
Gelijk in het Kameroverzicht
wordt gemeld, heeft minister Huys
mans in de Tweede Kamer mede
gedeeld, dat de regeering in het
deviezenprogram 300.000 pond ster
ling ter beschikking zal stellen
voor den aankoop van werkklee-
ding en onderkleeding.
Omtrent deze plannen vernemen
wij nader, dat het hier goederen
betreft, die in Engeland zullen
worden aangekocht en dat ze af
komstig zijn uit Engelsche dumps.
Het zijn nieuwe goederen van
prima kwaliteit-
De aankoopen zullen bestaan
voor de helft uit werkkleeding en
voor de andere helft uit onder
goed. In hoofdzaak zullen zij
worden bestemd om de arbeiders
in de bedrijven, waar de behoefte
het grootst wordt geacht, van deze
kleeding te voorzien. Voor de dis
tributie ervan wordt een bonnen
stelsel ontworpen, maar behalve
een bon zullen degenen, aan wie
deze goederen zullen worden ver
strekt, ook gewone textielpunten
moeten afgeven.
Tien voornaamste leden van
elk der delegaties van de Groote
Vier zijn uitgenoodigd op een
hedenavond op het Kremlin
door Stalln te geven afscheids
diner, dat de officieele beëindi
ging van de zitting van den
raad der ministers van buiten
landsche zaken te Moskou zai
beteekenen. Het diner zal aan
vangen te negen uur plaatselij
ken tjjd.
De trein voor de Fransche dele
gatie zal Vrijdagavond te ongeveer
acht uur plaatselijken tijd uit Mos
kou vertrekken en de trein voor
de Britsche delegatie te ongeveer
middernacht.
Morgen vertrekt de Boissevain
van de Sumatrakade te Amster
dam naar Indie. Aan boord bevin
den zich o.a. afdeelingen van de
aan- en afvoertroepen, luchtafweer
pantserafweer, mariniers en Kon.
marechaussee, tot een totaal sterk
te van 2000 man.
Op 2 Mei vertrekt van de
Lloydkade te Rotterdam de Indra-
poera, met circa 1200 man aan
boord, naar Indië.
Twee scharenslijpers kregen,
nadat zij te Hilvarenbeek een
flesch spiritus hadden leeggedron
ken, hoogloopende ruzie. Het ge
volg was, dat er een vechtpartij
ontstond, waarbij de 46-jarige P.
M. uit Rotterdam, voorheen sto
ker op de groote vaart, doch den
laatsten tijd zwervend in het Zui
den van het land, voor de wielen
van een vrachtauto terecht kwam
en op slag werd gedood. De dader
A. van B. uit St. Oedenrode is
gearresteerd. Den chauffeur treft
geen schuld.
De Lemmerboot „Jan Nieveen",
die gisteravond om elf uur uit
Amsterdam vertrok, is in het
buiten IJ aan den grond geraakt-
De booten van den lijndienst
LemmerZwolle zijn op dit
oogenblik nog niet binnengeko
men en zitten vermoedelijk ook
aan den grond. Het lage water
maakt het schutten in de Oranje
sluizen onmogelijk.
T
33).
Toe, zoekt u eens dadelijk
wat het beteekent, smeekte
■l°stéphi,ne- Mogelijk, dat we te
e en komen, hoe we dien armen
kunnen helpen.
„,~7 Ik+kan niet van den kijker
't rdde hij. Met dien
brief is een vreemdsoortig ding
gebracht, dat nu op zijn lessenaar
staat Ik heb er geen idee van,
wat het kan zijn. Ontcijfert u dien
brief maar. Misschien geeft die
een verklaring. U kunt mijn co
pie van het code-boek in het bo
venste achterlaatje van den les
senaar vinden.
Ze haastte zich aan zijn verzoek
te voldoen. Met het lijstje ging ze
naar de schrijfmachine, waar ze
eerst haar kortschrift keurig over
tikte. Daarna ging ze in een die
pen stoel zitten en begon te ont
cijferen.
„Snuit" was het eerste woord.
Tot haar ergernis kon ze daar
geen woord voor in de plaats
stellen.
„Diana" was het volgende. Ze
vond, dat dit beteekende: „zal
zijn".
„Bootsman" was ook een vlin
dernaam en die stond voor „ge
smokkeld".
Zoo werkte ze den brief lang
zaam aan door. „Schippersmoe-
der geblankette dame, bour
gogne, pauwenoog, helsche steen,
doodshoofd en nog vele andere
woorden bleken Braziliaansche
benamingen van vlinders te zijn.
Telkens als ze Snuit of Purper-
keizer tegenkwam, moest ze een
plekje openlaten. Er kwam ook
nog een onbekende term in voor,
„groote koperen".
Toen ze er mee klaar was, had
ze het volgende gevonden; en ze
las dit aan Lasateur voor.
zal in de vaas ge
smokkeld worden vaas gesloten
heeft opdracht zich uit te
etsen met diamantinkt en de rug
stukken te verwisselen wat zal re
sultaat zijn als in die geslo
ten de flesch diamantinkt
openmaakt?"
Die ellendige open plekken,
riep ze uit. En dat nieuwe woord
„groote koperen", dat ik nergens
vinden kan? Waar kunnen die
nieuwe woorden zijn opgetee-
kend?
Die zullen ongetwijfeld wel
in een der zakken van Van Orion
te vinden zijn, meende de detec
tive. Op een soort aanvullings
lijstje. Ik ben er van overtuigd,
dat de nieuwste werkzaamheden
der bende hen genoodzaakt heb
ben, nieuwe code-woorden te ma
ken; dat deze aan Van Orion be
kend zijn gemaakt, doch dat hij
ze nog niet op zijn woordenlijst
heeft bijgeschreven. En als hij dat
doet, dan moeten wij nog eens
een kijkje zien te nemen in dat
roode boekje.
Maar hoe zal ons dat luk
ken?
Dat zult u wel moeten doen,
dunkt me. Ik zal u de combinatie
geven van het letterslot der safe
van Van Orion.
Och ja, ik vergat dat u het
al hebt. Wat maakt u uit dit laat
ste bericht op?
Ook als we die opengelaten
woorden wisten, zou het nog ta
melijk raadselachtig zijn, dunkt
me, maar nu is het totaal onbe
grijpelijk. Leest u het nog eens
voor, wilt u?
Ze voldeed aan zijn verzoek.
Ik kan er nog niet veel uit
opmaken, zei hij na lang naden
ken; maar ik weet wel. dat dia
mantinkt een naam is voor zuur.
dat veelvuldig door inbrekers ge
bruikt wordt. We moeten beslist
dat aanvullingslijstje te zien krij
gen!
Die brief komt me zoo drei
gend voor, zei ze. Ik ben er van
overtuigd, dat hij betrekking heeft
op het verschrikkelijke, wat ze
Koen
Een oogenblikje, zei Lasateur.
U hebt nog nooit door mijn kij
ker gekeken. Doet u dat eens en
vertel me dan, of u ooit iets ge
zien hebt, dat gelijkt op 't vreem
de ding op den lessenaar van dien
kerel.
Joséphine boog zich opnieuw
over den inktpot en een kreetje
ontsnapte haar, toen het zoo wel
bekende vertrek als door 'n too-
verslag in den bodem van den
inktkoker verscheen. Van Orion
was nergens te zien. Ze veronder
stelde, dat hij nog bij de safe
stond en misschien bezig was, een
antwoord op het laatste bericht
samen te stellen. Op zijn lessenaar
zag ze echter 'n mechaniek staan
zooals ze nog nooit tevoren ge
zien had.
Het was ongeveer tien centime
ter hoog en geleek nog het meeste
op een kleermakerspersijzer. Het
had een handvat als een persijzer.
Doch het stond op twee ronde
pooten in plaats van vlak op ta
fel, zooals een-strijkijzer. Er zat
een groen koord aan.
een electrisch apparaat, vindt u
ook niet?
Ja, dat schijnt me ook, ant
woordde Lasateur. Maar dat is
ook alles. Misschien kom ik wat
meer te weten uit een volgend be
richt aan van Orion. Hij nam haar
plaats weer in op zijn observatie
post.
Wat zou nu het beste zijn,
dat u deed? vroeg hij. Bent u van
plan, morgenochtend gewoon naar
van Orion terug te gaan?
Ja, wat zal ik doen? vroeg ze
weifelend.
Ik denk, dat het beter is. dat
u teruggaat. Het is, mijns inziens,
de eenige weg om Jozef Karstens
te helpen.
Ze dacht geruimen tijd na.
Daarna liep ze zuchtend naar de
deur.
Ik zal teruggaan, zei ze.
Diei. avond belde Lasateur haar
nogmaals op.
Een boodschap, door van
Orion na uw vertrek verzonden,
bevestigt mijn vermoeden, dat ze
zullen trachten, morgen een groo
ten slag te slaan. Ook is me ge;
bleken, dat die schurk u daarbij j
een voorname rol wil laten spe
len."
Mij?
Ja. En daar heeft hij, dunkt
me, twee redenen voor. Hij wil
het resultaat nagaan van zijn laat
ste bedreiging tegenover u en u
bovendien gebruiken voor de
doeleinden der bende. Hij zal U
uitnoodigen, morgenmiddag met
hem mee te gaan naar de Camoes
Kunst Galerij. Weigert u, dan zal
een ander bendelid uw plaats in
nemen en de zaak gaat toch ge
woon door. Stemt u toe, dan zal
hij u gebruiken om een opstootje
te verwekken, zoodat aller aan
dacht op u gevestigd wordt, ter
wijl zijn bende op klaarlichten
dag den diefstal pleegt.
Hij verbeeldt zich, dat u met t
oog op het gevaar, waarin Kar
stens verkeert, er wel in zult toe
stemmen, hem te vergezellen naar
dat museum. Nu is de vraag na
tuurlijk, of u dat doen wilt, of
niet. Bent u bereid tot een nieuwe
bepoeving ten voordeele van Kar-
stens?
ja, natuurlijk.... o ja! Daar
wil ik alles voor doen. Maar wat
wordt van me verwacht?
Dat kan ik niet precies zeg
gen. Maar in zoo'n museum kan
men u geen kwaad doen.
Toen ze den volgenden morgen
het verkooplokaal binnentrad, be
groette van Orion haar uitbundig
hartelijk. Hij was blijkbaar in zijn
schik en voelde zich overwinnaar.
Ze was immers naar haar werk
teruggekeerd, nadat hij haar ver
teld had, dat het niet meer dan
een schijnbetrekking was? Dit was
een mtstekend teeken.
Morgenochtend, omstreeks 10
uur zal de Kon. Marechaussee te
Apeldoorn voor het gemeentehuis
défileeren voor H.M. de Koningin
Zes van de zestien Gestapo
mannen, die te Praag terecht ston
den voor oorlogsmisdaden, w.o.
verantwoordelijkheid voor de ver
woesting van het mijnwerkers
dorp Lidice, het Tjechische Put
ten, zijn door het volksgerechts
hof ter dood veroordeeld. Zij zul
len worden opgehangen. Negen
anderen, waaronder de Tsjecn
Svoboda, werden veroordeeld tot
gevangenisstraffen van vier tot
dertig jaren, terwijl een der be
schuldigden, Gebert, schuldig be
vonden werd. doch niet tot straf
werd veroordeeld.
In een brief aan den Ameri-
kaanschen minister van buiten
landsche zaken, Marshall, en den
vertegenwoordiger in den veilig
heidsraad, Austin, hebben 30 re-
publikeinsche en democratische
leden van het Amerikaansche huis
van afgevaardigden verzocht de
Britsche voorstellen inzake Pales
tina bekend te maken en een ver
klaring af te leggen over de Ame
rikaansche politiek ten aanzien
van de Palestijnsche kwestie.
Op 5 Mei zal in Groningen de
tentoonstelling „Bouwend Gro
ningen" geopend worden, welke
een overzicht geeft van de ont
wikkeling der stad door de
eeuwen h$ea.
