Nieuws uit Stad en Omtrek
S
In Schiedam worden bioscoop
orgels gebouwd
Vrije dag van S.V.V. geeft
concurrenten vrij spel
EEN WONDERKIND UIT DE
GOUDEN EEUW
Festiviteiten voor de geheele
burgerij
De bioscopen bieden deze week:
HBB
mjÊJÊ
m*m m
Verkeersperikelen bij Herwen
en Aerdt
H1 V
m m
H i
Excelsior-Y.D,L.
ZATERDAG 26 APRIL 1947
PAGINA 2
VAN KERK NAAR
THEATER
SCHAAKSUCCES
De Eerste Schied. Schaak-
vereeniging in de hoofd
klasse
AANVULLING FEEST
PROGRAMMA
CULTUREEL ROOSTER
HERDENKING S. F. L.
VLAARDINGEN
PR1JSPUZZLE
BIJZ. GERECHTSHOF
UNITAS HEEFT HET WEER
NIET GEMAKKELIJK
ZUIVERING
Bij beschikking van den minis
ter van marine is, op grond van
Constantijn Huygens' jeugd
door hemzelf verteld
VOORRANG OP TUNNEL
TRAVERSE?
ZONDAGSDIENST
BURGERLIJKE STAND
OFFICIEELE KENNIS
GEVING
JAARVERGADERING
„ORANJE VEREEN,
SCHIEDAM"
Piccadilly Incident
Pittsburgh (Monopole)
Op naar 't Volkspark
SCHAAKRUBRIEK
iP^iiI^liS
JEUGDIGE AUTO
SCHUIMERS
Spijbelden om te rooven
AFD ROTTERDAM K.N.V.B.
Wederopbouw contra
Waterstaat
Ditmaal is het geen controle op
clandestien gekochte waar of °P
goed Verstopte eitjes, die nu een-
teaal niet vervoerd mogen worden
Jhaar een noodmaatregel orr\ deze
brug met een maximum draag
kracht van nauwelijks vier ton te
beveiligen tegen overbelasting.
Veel getob hebben de inwoners
van Pannerden en Herwen en
Aerdt met de bruggen meege
maakt. De in 1939 geopende
vaste brug is slechts korten tijd
den bewoners van het „Rhein-
eiland" van dienst geweest. In Mei
1940 lieten de Nederlandsche ge
nietroepen haar in de lucht vlie
gen voor de naderende Duitsche
troepen. En nadat ze tijdens de
oorlogsjaren was hersteld, waren
het in 1945 op hun beurt de Duit-
EXPORT VAN TUINBOUW
PRODUCTEN
DE WEDEROPBOUW VAN
'S-GRAVENHAGE
Deze week bladerden we door
een boek met reproducties van
oude schilderijen- Op verscheidene
ervan zagen we een klein
orgeltje afgebeeld, dat door een
blaasbalg werd aangeblazen. Het
was op denzelfden dag dat we ons
wekelijksch bioscoopbezoek had
den afgelegd. De organist had met
daverend geweld de express door
de zaal gedenderd in een kegel
hel licht- Daarna, toen de paarse
transparant voor de koolspitslamp
geschoven was, werden de weeë
klanken over de aanwezigen uit
gesmeerd van ,,You are always in
my heart". Was er nog wel ver
band tusschen de cinema-orgels en
de orgels van de oude gravures
en schilderijen?
Met die vraag gingen wij naar
de orgelfabrieken .van Standaar.
in Schiedam. De dingen, die wij
er hoorden, zullen u zeker inte
resseeren. Het grondprincipe van
alle orgels is inderdaad nog het
zelfde. nl. het tot stand brengen
van een trilling van een kolom
lucht van bepaalde lengte. Daar
door ontstaat een toon. Nog steeds
noodig zijn: afgesloten kolommen
lucht, de pijpen, die door aan
blazing van een membraam in
trilling wordt gebracht. Deze
trillingen hebben door de hoogte,
dikte en vorm van de pijp een be
paalde frequentie. Daardoor ont
staat de toon. Overigens is er
meer verschil dan overeenkomst,
zelfs met de oude kerkorgels. De
heer Standaart Sr-, die ons van
de orgels vertelt, wil echter niet
meegaan met de menschen, die
beweren, dat de oude techniek
betere orgels bouwde. De mooie
klank van de oude orgels is voor
namelijk te danken aan de groo'.e
ruimten, waarin zü stonden opge
steld. De moderne orgels kunnen
niet wedijveren met de oude, om
dat de acoustisch ideale kerken
on tbreken, terwijl ook het huidige
bouwmateriaal geheel verschil
lend is-
Oude orgels zijn niet beter
Er wordt beweerd, dat de
schoonheid van de oude orgels
veroorzaakt wordt door den lagen
winddruk. Dit is onwaarschijnlijk.
De lage winddruk is uitsluitend te
wijten aan het gebrek aan wind,
waarmee de ontwerpers te kam
pen hadden; immers men moest
met menschen wind'.rappen- Een
gevolg van dezen lagen druk was
het gebruik van kolossaal groote
pijpen-
De moderne orgelbouwer zoekt
een zoo groot mogelijken wind
druk te krijgen; het evenwicht
zoekt hij op wetenschappelijke
manier.
De kerkorgëlbouw is in dit op
zicht h.et meest aan de traditie ge
bonden Hier worden uiterst be-
houdzaam nieuwe vindingen toe
gepast. Het bioscooporgel, dat niet
vastzit aan een historischen groei
is ver vooruit in technisch opzicht.
De ontwikkeling van deze orgels
houdt nauw verband met de
electro-techniek. Het geheele
systeem van overbrenging is ge
baseerd op magnetenwerk. Door
da jaren heen heeft men dit
systeem geperfectionneerd en uit
gebouwd.
Zooals men bij het indruk
ken van een bel een magneetje in
beweging stelt, dat de klepel aan
trekt, zoo wordt door het neer
drukken van een der vele pijp-
serie klepjes de lipjes, die men
boven de klavieren rondom ziet
zitten op ver verwijderden af
stand een kam aangedrukt waar
door de gewenschte pijpenserie
staat ingeschakeld. Drukt men
dan bovendien nog op een bepaal
de toets, dan trekt een magneetje
het ventiel open van de pijp, die
met die toets correspondeert en
heeft de lucht toegang tot de or
gelpijp- Het voordeel van deze uit
gebreide toepassing van eleetrici-
teit blijkt o-a. hieruit. Bij kerk
orgels is een klavier met bepaalde
series pijpen vast verbonden. Bij
een cinema-orgel kan men door
verschillende kammen op een se
rie te schakelen alle klavieren op
dezelfde series aansluiten. Voor
den organist levert dit buitenge
wone voordeelen op-
Door middel van de magneten
en blaasbalgen zijn niet alleen or
gelpijpen, maar ook xylophoons,
trommels en slagwerk aan te slui
ten op het toetsenbord, vandaar,
dat een bioscooporgel zoo'n groote
verscheidenheid heeft in klank co
kleur.
Vleugelsolo door organist
De allernieuwste vinding op dit
gebied is de combinatie van een
vleugel en een bioscoop-orgel.
Door middel van een bakelieten
contactendoos, die door middel
van een kabel met de speeltafel is
verbonden, wordt de vleugel aan
het bovenklavier van het bios
cooporgel gekoppeld. Een lipje
schakelt de vleugel in en terwijl
de organist met de linkerhand
achtergrond-muziek produceert,
speelt hij met de rechterhand een
pianosolo op een machtig klinken
de vleugel. Het pedaal wordt van
de speeltafel af bediend. Het
eenige bezwaar, dat deze electri-
sche overbrenging heeft, is de
korte staccato-aanslag.
De eers e combinatie-vleugel
staat klaar voor het Passage
theater in Den Haag- Er zijn meer
theaterconcerns, die er interesse
voor hebben, want de vleugel
een der attributen van een groot
theater blijft gewoon bespeel
baar. Maar weer is het ontbreken
van materiaal een groote handi
cap. In Nederland is bijvoorb;# ld
geen enkele speeltafel te krijgen
anders dan door afbraak van een
oud orgel.
Voor den wederopbouw van de
kerkorgels in de verwoeste gebie
den is dit een allesbehalve gunstig
vooreeken. Er kan in den orgel
bouw een groote bedrijvigheid
worden verwacht, mits er vol
doende materiaal vrijkomt.
Standaart heeft alles bij elkaar
ongeveer 250 kerkorgels gebouwd.
Door de Dui'schers is deze in
dustrie echter totaal verknoeid.
Zij leverden schema's voor den
bouw van orgels en deze konden
dan practisch zonder vakmen-
schen worden geplaatst- De ondes
kundigheid van vele kerkbesturen
gaf den beunhazen voldoende ge
legenheid hun ondergravend werk
te verrichten.
Sindsdien zijn bioscoop-orgels
de voornaamste afdeeling van de
Standaart. Het eerste werd ge
plaatst in het W-B-theater in Rot
terdam, nu Arena, waar het nog
steeds dienst doet.
Een groo e klap kreeg de in.
dustrie door de devaluatie van het
Engelsche pond- Er liep toen een
groote Engelsche order. Het ver
lies liep in de honderdduizenden-
Standaardorgels staan op 10 plaat
sen in Engeland. Ook nu wordt
weer gepoogd de Nederl- orgels
daar binnen te krijgen, maar da
bescherming van de eigen in
dustrie is zéter groot.
Ook aan Duitschland werden
vóór den oorlog orgels afgeleverd,
maar dit land is als exportgebied
geheel ui gevallen-
De vraag op de binnenlandsche
markt is na den oorlog zeer groot
geworden. Maar met het huidige
ruimte-, arbeidskrachten- en mate
riaalgebrek is van een werkelijke
vlucht van deze bijzondere ak van
Industrie, waarin alleen plaats is
voor de beste vakmenschen, geen
sprake-
Gisteravond wist het eerste
tiental van ESS, na ongeslagen het
afdeelingskampioenschap te heb
ben veroverd en nadat de beslis
singswedstrijd tegen Kralingen
reeds in een 42 voorstand werd
afgebroken, uit de resteerende
partijen nog 2 punten te behalen,
waardoor de totale uitslag 64 In
het voordeel van ESS werd.
Voor het eerst in haar bijna 25-
jarig bestaan wist de sterkste
Schiedamsche schaakclub zich dus
in de hoofdklasse te plaatsen, het
geen een mooie omlijsting is voor
het in 1948 te vieren 25-jarig be
staan.
Bovendien wist het tweede tien
tal deze week eveneens het afdee
lingskampioenschap te behalen,
waardoor de mogelijkheid bestaat,
dat ook dit tiental zal kunnen pro-
moveeren, waardoor het de plaats
zal innemen van het eerste tien
tal in de eerste klasse.
Hierdoor blijkt wel, dat ESS
niet alleen over zeer sterke schaak
spelers beschikt, maar dat het
Schiedamsche schaakleven in het
algemeen, na den oorlog een ster
ken vooruitgang heeft gemaNkt.
Zooals op iederen nationalen
feestdag zal ook op 5 Mei a.s. het
mandoline-gezelschap O. N. I.
o. 1. v. den heer J. Hakkert haar
rondgang maken langs de ver
schillende gast- en ziekenhuizen
in onze stad.
1 Mei: Gebouw v. Chr. Belan
gen v.m. Kethel, Chr. Reciteerver.
„Da Costa", uitvoering.
Ter gelegenheid van de herden-
van het begin van het zegenrijke
werk onder de jeugd en de gezin
nen van de Fabriekstad St. Quen-
tin door Pater Mr. Dr. Johannes
Leo Dehon, stichter van de con
gregatie der Priesters van het H.
Hart van Jesus, zal op Donder
dag 1 Mei des avonds om 8 uur
een bijzondere avond worden ge
geven in Musis Sacrum. Deze gaat
uit van het St. Franciscus- en St.
Francisca Romana Liefdewerk
van Schiedam.
Het Amsterdamsche jongens
koor „Laetentur Insulae" onder
leiding van pater C. v. d. Peet
S.C.J. zal den avond muzikaal op
luisteren. Pater Kwanten zal spre
ken over het onderwerp ,,Op de
bres voor jeugd en gezin", terwijl
pater H. Sloekers S.C.J. het onder
werp: „Eerherstel en modern
apostolaat" zal behandelen.
ZONDAGSDIENST.
Van Zaterdagavond 7 uur tot
Zondagavond 11 uur zullen in bij
zondere gevallen voor de genees
kundigen Birnie, Erkelens, Jacob-
sen, De Koning, Kousemaker, Lin-
zel. Van den Pol, Stoop, Thio en
Westenbrink dienst doen: Dr. P.
C. Dwarshuis Oosthavenkade 16,
telef. 2013; Dr. H. A. Imhoff,
Verpl. Chassépl. 6a, telef. 3562.
Geopend: Apotheek Ir. J. Backer
Hoogstraat 228 telf. 2162.
Da oplossing van de puzzle van
verleden week was: varken, leng.
ibis, nijlpaard, duif, elft, rups.
Een hexagram-puzzle is nu aan
de beurt. Gevraagd worden14
burcht; 15 gerecht; 23 teug;
2—6 gebak; 36 vrucht; 45 hoogte
Oplossingen t°t Woensdagmiddag.
Een prijs verwierven i I v. d.
Meer, Korte Haven 84, Schiedam;
W Soeters, Nw Maasstraat 92a,
Schiedam; Piet Bosch, B.K.Laan
178, Schiedam; W, J. de Groot, Ant,
Muysstraat BI, Schiedam.
Het bijzonder gerechtshof ta
's-Gravenhage behandelde een
aangehouden zaak tegen D. Plan-
tinga, loodgieter te Schoonhoven,
tegen wien dienstneming bij een
onderdeel van de Duitsche marine
een gevangenisstraf van 4 jaar
werd geëischt met aftrek en le
venslange ontzetting.
D. Broekman en R. Joosten,
machine-arbeider en magazijnbe
diende te .Gouda, die voor den ar
beidsinzet naar Duitschland ge
voerd werden en zich in een kamp
te Bochum beschikbaar hadden
gesteld, om bewakingsdiensten
jegens de overige tewerkgestelde
Nederlanders te verrichten, hoor
den tegen zich 3 jaar eischen met
aftrek en ontzetting gedurende
10 jaar. Een der raadslieden in
deze zaak beklaagde zich over
het feit, dat terwijl de P.R.A. 2
In de tweede klasse A ontvangt
C. V. V., dat thans op de derde
plaats prijkt, de oude Stichtsche
club, Hercules; de bezoekers ver-
keeren in een weinig benijdens
waardige positie en wij geven den
Domstadbewoners niet veel kars
om die a.s. Zondag te verbeteren.
Het Rotterdamsche Coal won des
tijds in Dordt met 24 van O.
D. S. Ditmaal maken de Merwe-
stadbewoners o.i. een vlotte kans
op revanche. Unitas, dat Zondag
J.l. een lastige klip omzeilde, krijgt
nu weer geen gemakkelijke opga
ve. Gouda is altijd een lastige te-
jaar tijd heeft gehad om deze
zaak voor te bereiden, hjj, raads
man, er eerst 10 dagen voor de
rechtzitting kennis van had ge
kregen.
Nadat tegen J. F. Francke,
kantoorbediende te Maassluis,
voor dienstneming bjj de Ned.
landwacht 4 jaar met aftrek en
ontzetting voor het leven was ge
ëischt, had I. Sprangers kantoor
bediende te Schiedam, zich te
verantwoorden wegens dienstne
ming bij de Ned. landwacht. Hij
had bij de bewaking van een huis
waarin een arrestatie plaats had,
Sofia Sehaarman door een schot
uit zijn karabijn gedood. De ver
dachte beriep zich op noodweer.
Getuigen verklaarden, dat ver
dachte het slachtoffer dat met
de arrestatie niets uitstaande
had zonder waarschuwing
heeft neergeschoten, en alleen om
zich te dekken, achteraf enkele
waarschuwingsschoten heeft ge
lost. In dit geval luidde de eisch:
10 jaar met aftrek en levenslange
ontzetting.
Uitspraak in alle zaken over 14
dagen.
de desbetreffende bepalingen van zjjn vijftiende jaar tot ver boven
het zuiveringsbesluit 1945, met het middelmatige ontwikkeld was.
Hoe deze uitzonderlijke begaafd
heid te verklaren? Moeten we
Constanlijn een wonderkind noe
men, zooals de Brusselaren deden
toen de veertienjarige knaap de
gezantschapsreis van vader Huy-
gens naar de Zuidelijke Nederlan
den meemaakte en daar de Brus-
selsche staatslieden verbaasde
door zijn teekenkunst en zijn spel
op de luit?
Wie de levensbeschrijving van
Constantijn Huygens' jeugd leest,
die hijzelf in 't Latijn schreef en
die dezer dagen voor het eerst in
haar geheel in het Nederlandsch
werd vertaald, zal de benaming
wonderkind zonder aarzelen ge
bruiken- Wel zal hl) na lezing van
dit interessante boek de overtui
ging hebben dat dit wonderkind
niet louter als 'n merkwaardig na
tuurverschijnsel moet beschouwd
worden, als een begenadigde, wien
de bekwaamheden als een gave
des hemels kwamen aanwaaien,
maar dat de wilskracht en de vol
harding van Constantijn en de
zorg, de tact en de doelmatigheid
van zijn voornaamsten opvoeder:
zijn vader, voor Constantljn's
geestelijken groei van wezenlijke
beteekenis waren.
De autobiografie is niet een
genre dat ons Hollanders schijnt
aan te lokken. Autobiografische
kunstwerken zooals men in de
Fransche en Engelsche litera uur
kan aanwijzen bezitten we niet.
Ook Constantijn Huygens' levens
beschrijving moet men niet als een
kunstwerk beschc ïwen; Huygens
heeft de feiten en indrukken
slechts geboekstaafd om ze aan de
In September van het vorig
jaar, bij de 350ste herdenking
vaa Constantijn Huygens' ge
boortedag, hebben we aandacht
gewijd aan de fenomenale veel
zijdigheid van dezen dichter
die tevens ju~ist en diplomaat,
was, musicus, beeldend kunste
naar, kunstcriticus, talenken
ner met enorme belezenheid,
wiskundige en sportman,
kunstzinnig genoeg om de eer
ste te zijn die de grootheid van
Rembrandt ontdekte, en prac
tisch genoeg om den weg van
Den Haag naar Scheveningen
te ontwerpen.
Het wonderbaarlijke bij dit al
les is dat zijn bekwaamheid op de
meeste dezer gebieden reeds vóór
ingang van 5 Mei 1945 ontslag,
met verval van alle rechten, uit
's Rijks dienst verleend aan C.
Vermeulen, directeur van het
loodswezen, enz. te Rotterdam.
De A.N.W.B. heeft aan de ge
meente Rotterdam verzocht, de
tunneltraverse vanaf het G.E.B.-
gebouw tot aan den Rijksweg naar
Dordrecht tot voorrangsweg te
verklaren, dit in afwachting van
later eventueel te treffen afdoen
de verkeersbeveiligingen, in votm
van vrije kruisingen etc.
De Nederlandsche Vereeniging
van Huisvrouwen heeft aan mej
C. W. Persoon wegens 42-jangen
trouwen dienst bij wijlen mevr. II.
K.-H. te Rotterdam een medaille
en oorkonde uitgereikt.
J. van Buren, Buys Ballotstraat
16, Tel. 69661; J. C. W. Groene-
wegen. B. K. Laan 41. Tel. 67778;
F. Jungerius, B. K. Laan 269, Tel.
67355; Apotheek F. H. Backer,
St. Liduinastraat 58.
GEBOREN: Johannes F. z. v.
J. F. de Koning en J. Kerssemeijer
Fabristraat 35; Hendrikus J. z.
v. C. J. Maophall en H. W. v. d.
Berg, Boerhavelaan 1; Jan H. P.
z. v. P. H. v. Vliet en C. L. De
Feber, Tuinlaan 70; Alida J. d. v.
J. A. Stieber en C. v. d. El3t,
Boerhavelaan 1.
OVERLEDEN: J. van Uden, 37
vr. v. J. W. Janse, Mariastr. 81.
GETROUWD: B. Verschoor 37
j. en A. C. Duijff, 32 j.
Hinderwet'
B en W. van Schiedam hebben
bn hun besluit van 24 April 1947
de beslissing op het verzoek van
Frans Bennekers Prepareer-
Bontbedrijven te Deventer,
vergunning tot oprichting van een
fabriek voor pelsveredeling in net
pand Oudedijk 185, verdaagd, aan
gezien het desbetreffende onder
zoek nog niet is geëindigd,
Schiedam, 26 April 191"
Drankwet
B. en W. van Schiedam brengen
ter openbare kennis, dat bij hen is
ingekomen een verzoek van 1'H.
Grandia, alhier om een verlof B
voor den verkoop uitsluitend van
alcohol-vrijen drank in de bene-
den-voorlocaliteit (winkel) van
bet perceel Hoofdstraat 147a, al
hier; en herinneren er aan, dat
binnen 2 weken na deze bekend
making tegen het verleenen van
het verlof bij hun College schrif
telijk bezwaren kunnen worden m
gebPacht.
Schiedam, 26 April 1947
Geldschieterswet
B. en W. van Schiedam bren
gen ter openbare kennis, dat bij
hen is ihgekomen een verzoek van
de Betaalzegel'" „Vesta" te Am-
sterdam, om 4 Lting tot het
houden van een irticuliere geld-
schietbank in het pand Heeren
pad 19, alhier.
Binnen veertien dagen na heden
kunnen bij hen bezwaren tegen
inwilliging tan het verzoek wor
den ingebracht
Schiedam, 26 April 1947.
Gisterenavond hield de „Oranje
Vereeniging" haar jaarvergade
ring in de benedenzaal van de
„Amstelbron" aan de Broersvest.
In een kort openingswoord
schetste de voorzitter, de heer L.
Kamp, de vernieuwing, welke tot
stand was gekomen in de pro
gramma's der vereeniging.
Werd eerst uitsluitend voor le
den een programma samengesteld
dit werd na de bevrijding zoo
gei-egel d, dat de geheele burgerij
van Schiedam aan de georgani
seerde festiviteiten kon deelne
men.
Voorts memoreerde de heer
Kamp het geringe leden-aantal
van 1200, dat op een bevolking
van bijna 70.000 zielen wel zeer
miniem is. Hij deed op de aan
wezigen dan ook een beroep, om
veel propaganda voor de veree
niging te maken,
De le secr., de heer N. v. d.
Brugge, memoreerde de vernieu
wing van het bestuur en de sa
menwerking met de diverse
buurtvereenigingen, een samen
werking, die wegéns opheffing
van vele van deze vereenigingen,
reeds spoedig moest worden op
gegeven. Voorts bracht spr. dank
aar. de heeren Liebeek en v. Kat
wijk, resp. oud-voorzitter en se
cretaris der vereeniging, voor het
werk dat zij gedurende vele jaren
voor de O. V. hadden gedaan.
Hierna vond een bestuursver
kiezing plaats, waarbij de door
het hoofdbestuur gestelde candi-
daten allen werden gekozen; t.w.
de heeren: A. Rijnderhoff, A.
Scholten, G. Rosman, M. v. Dijk,
L. Jetten, H. Kat, J. Korbee, C.
Pelt, H. Schilt, G. P. J. Ubink, F.
A. de Wolff en J. J. Schipper.
Na dit officieele gedeelte ging
men over tot het feestelijk gedeel
te van den avond, waaraan be-
langelooze medewerking werd
verleend door het duo Hakkert,
piano "en viool, en het mannen-
kwartet „St. Liduina" o. 1. v. den
heer v. Rooyen, terwijl de heer
Dumee eenige smalfilms ver
toonde.
genstander, doch op eigen terrein
moeten de mannen van Wels wel
de meerderen kunnen blijven. In
Vlaardingen vindt ide ontmoeting
V. F. C.V. U. C. plaats; gaat al
les normaal, dan wordt het een
overwinning voor de gasten. B. M.
T. gaat op reis naar Velox in
Utrecht; de Hagenaars kunnen nog
best een paar punten gebruiken, I vergetelheid te ontrukken, zonder
maar of Velox bereid is den buit t^ trachten de gegevens om te
Alfred Tennyson verhaalt ons
in het prachtige gedicht Enoch
Arden, hoe twee vrienden, de een
arm, de ander rijk, hetzelfde
meisje liefhebben. Zij trouwt met
den arme, een bootsman, die naar
China moet zeilen om geld voor
zijn gezin te verdienen. Hij lijdt
schipbreuk, maar wordt op een
onbewoond eiland aangespoeld.
Zijn vrc*^, die jaren lang niets
van hem hoort, houdt hem voor
dqod en trouwt met den rijken
vriend. Enoch Arden, de arme
bootsman, wordt echter na vele
jaren verlost en keert terug naar
Engeland. Nadat hij ontdekt heeft,
dat zijn vrouw opnieuw is ge
trouwd, wil hij dat geluk niet ver
storen en trekt zich terug.
Piccadilly Incident schijnt een
varia'.ie in modernen stijl op dit
thema. Een kapitein en een Wren
(Marva) ontmoeten elkaar tijdens
het schuilen voor luchtalarm op
Piccadilly-Circus. Zij worden ver
liefd op elkaar, maar zij moet
■moedig na 72 uur verlof naar het
Verre Oosten. De korte tijd wordt
goed benut; zij trouwen. De Wien
komt in Singapore terecht juist
op het oogenblik van de Japanscne
oorlogsverklaring. Wanneer een
torpedojager het vrouwelijk per
soneel van dit machtigste fort. up
het Oostelijk halfrond evacueert,
vergaat deze destroyer ten ge
volge van een duikbootaanvai.
Met een ouden kennis. Bul. een
Canadees, die op haar verliefd is,
een vriendin en drie andere ma
trozen weet de Wren in een red
dingsboot te komen. Zij worden
aangespoeld op een onbewoond
eiland, maar door de Brltsche aa-
miraliteit als vermist, vermoede
lijk verdronken, opgegeven.
Voor den kapitein is dit een
zware slag. Maanden en maanden
verstrijken en hij schijnt aan zijn
verdriet ten onder te gaan. Dit
doet zijn vader en zuster uitzien
naar een vrouw, die hem zijn leed
kan doen vergeten. Een Ameri-
kauMwche komt In aanraking met
den kapitein en hij trouwt baar.
Na een verbeten innerlijk ge
vecht tusschen Bill en de Wren
op het eiland, waarbij zij zich te
gen zijn toenadering verzet, be
sluiten de bewoners na een paar
jaar zee te kiezen en op goed ge
luk naar het Zuiden te zeilen. Ze
worden ontdekt door een Ameri-
kaansch vliegtuig.
De Wren keert naar Londen te
rug, vindt haar man niet aan net
station, ondanks het telegram.
Bemerkt, dat hij door bominslag
moest verhuizen en ontmoet Zijn
nieuwe vrouw. Deze laat haar de
baby zien. De Wren vlucht weg.
Tijdens een voorstelling voor de
troepen blijkt, dat de kapi
tein, een goed pianist, zijn
eerste vrouw niet vergeten is. Zij
staat intusschen achter het tooneel
naar hem te kijken. Tijdens lucnt-
alarm ontmoeten beiden elkaar
weer in de kelder. Uit een soort
wraakzucht zegt ze, dat ze hem
ontrouw geworden is evenals hij
haar. De letterlijke bom slaat in.
Zij wordt ernstig getroffen en
krijgt voor haar dood gelegenheid
alles goed te maken. Een echt
scheiding wordt door de Voorzie
nigheid voorkomen. Voor een ge-
loovige minder ongeloofwaardig,
dan voor anderen. Het zij hier
even opgemerkt, dat de katholieke
kerkelijke autoriteiten zeer voor
zichtig zijn bij het aannemen van
den dood en dus ook in het toe
stemmen ln een nieuw huwelijk.
De film is niet overal even
sterk, maar kan niettemin aan
personen boven 14 jaar worden
aanbevolen. Op het tooneel geven
de Craftons een demonstratie van
Vlaamsche evenwichtskunst op
een ladder. De Belgische variété-
madames hebben al even weinig
goeden smaak als de meeste Ne
derlandsche.
Het is eenigszins vermakelijk um
te zien, hoe de bewoners van de
Nieuwe Wereld de. streken van die
van de Oude hebben. Wanneei
men in de landen van Europa een
beroep deed mp de eendracht, of
de werkkra - van de burgeis,
werd dat geuaan aan de hand van
de voorbeelden van de grooten in
de vaderlandsche geschiedenis.
Toen in Amerika de productie
moest worden opgevoerd ten ge
volge van den Japanschen aanval
op Pearl Harbour ging het al niet
veel anders. De tijden van de op
komst der groote industrieën wer
den voor de oogen der toeschou
wers getooverd en terwijl wij m
Nederland het met de zeeslagen
van de Ruyter moeten stellen, gaat
het daar met bokspartijen tusschen
twee vijand geworden vrienden.
Is hier Kenau Simons Hasse
laar de groote vrouw, daar laat
men Marlène Dietrich optreden
als de knappe dochter van een
kompel, die zich los wil maken
van de mijn en omgeving. Het
tooneel is veranderd, maar de
ondergrond is dezelfde.
Dit beteekent tevens, dat het
waarschijnlijk een vlot en goed
gemaakte film is, want een Ame
rikaan voelt zich in het weergeven
van de toestanden bij hem thuis
bijzonder thuis.
Het werd een aardige film over
twee Amerlkaansche mijnwerkers,
die het tot directeur schoppen.
Den een (John Wayne) stijgt die
prestatie naar het hoofd, hij ver
geet de arbeiders en Hunky (Mar
lène Dietrich); de ander blijft
zichzelf. Dit leidt tot conflicten,
die hun hoogtepunt bereiken in
een gevecht van de beide vrien
den in een mijnschacht. Het ge
vecht wordt onderbroken door een
ongeluk met „Hunky", die onraad
vermoedend, in de mijn wilde af
dalen. Het loopt den egoïst plot
seling tegen. Van directeur wordt
hij weer gewoon arbeider. Hij
heeft echter iets in zijn mars e:i
werkt zich opnieuw vooruit. Door
den aanval op Pearl Harbour --
die historisch begint te worden
in Amerlkaansche films wor
den beide vrienden weer tot el
kaar gebracht. De Amerikaan, die
den bioscoop verlaat heeft als
moraal meegekregen, dat een
dracht macht maakt en dat alles
gedaan moet worden voor de
overwinning. Boven 14 Jeer.
af te staan aan de bezoekers is
nog de vraag.
S. V. V., dat aan het hoofd
van de ranglijst van 2 B gaat,
heeft rust. De overige gegadig
den voor den titel gaan van honk,
U. V. V. krijgt het op te nemen
tegen Vios in Den Haag, dat vori
ge week zoo'n geduchte afstraffing
heeft gekregen van Quick. Ook de
Stichtenaren zullen o.i. wel op de
overwinning beslag leggen. Het
Leidsche U. V. S. trekt naar Zui
len om Elinkwijk de les te lezen.
In de Maasstad zal Overmaas aan
treden tegen Quick; de Haantjes
hebben Zondag goed uitgepakt en
de Rotterdammers dienen dus op
te passen, de eerste maal werd het
22. Scheveningen en D. C. V. zul
len elkaar bekampen op het veld
van eerstgenoemde. Het krachts
verschil tusschen beide clubs is
niet groot en het zou niet vreemd
zijn, indien het resultaat een ver
deeling van punten werd.
Nu de 1ste klasser Hfermes-
DVS zoowel als de 2de klasser
SW een vrjjen dag heeft, bestaat
er geen enkel excuus om a s. Zon
dag niet naar Excelsior te gaan
kijken. Strikt genomen bestaat
dat excuus er onder andere om
standigheden ook niet, maar och.
wij weten er alles van,A-s.
Zondag speelt onze eenige katho
lieke voetbalvereeniging thuis in
het Volkspark tegen VDL uit
Maassluis. Onze zwart-witten heb
ben een achterstand van 3 wed
strijden en als deze in winst kun
nen worden omgezet, kan Excel
sior deze competitie nog afsluiten
in de behoorlijke positie van aan
voerder der middengroep. Vorig
jaar bereikte Excelsior in een
fraaie eindspurt ook nog de eer
volle 4e plaats, dat kan ook dit
jaar geschieden. Wij nemen aan
dat het morgen zeer druk zal zijn
in het Volkspark. En wij we'en,
dat Excelsior brandt van verlan
gen om zich voor dit talrijke
pulbliek te revaneheeren voor de
destijds in Maassluis geleden 4I
nederlaag. De kans om in dit voor-
r» men te slagen, ia zeker aan
wezig.
Aan den Spieringshoek 'n derby
tusschen DHS en Martin». DHS
won eenige weken geiteden met
34 en heeft ook nu de beste
papieren, vooral met het oog op
de kampioenskans die deze club
nog heeft.
In 4D moet Schiedam van Full
Speed kunnen winnen. Anders is
het In 4E, waar SFC weliswaar
fraai aan den kop gaat, doch
vorige week tegen Stolwijk de
eerste nederlaag leed en nu uit
tegen DJS weer voor een zwaren
Strijd staat. Ook Ursus in 4ï
heeft een zeer moeilijken wed
strijd; FSV-Pretoria is de eenige
concurrent, maar dan ook een
lijkwaardige na het 1 1 S...T.
J bij e
belangr
voor komen te staan. ens ot e
vormen tot een markant eigen
beeld van een eigen wereld.
Schaakredaoteur P. A Koetshald,
(Noorderhavenkade 18a, Rotterdam)
DE PROBLEMEN VAN DEZE
WEEK.
No. 6241,
R. SVOBODA, Praag,
Eerste plaatsing. Mat in twee setten
Wit: Kg7, Dd4, Pgl. Zwart: Khl,
Tbl, Pfl; b2, g2.
No, 6242,
R, SVOBODA, Praag.
Eerste plaatsing. Mat in twee zetten
Wit- Kg4 Ra4, Pe6—eS; f2. Zwart:
Ke4, Rel; 'o2, d3.
No. 6243.
R. SVOBODA, Praag,
le plaatsing.
Mat in 3 zetten,
IHp
No, 6244.
R. SVOBODA, Praag,
le plaatsing.
Mat in 3 zetten.
Constantijn Huygens
De waarde van Huygens' ge
denkschrift is dan ook op de eer
ste plaats van documentairen aard.
De schrijver geeft ons een onge
kunsteld verhaal over de beleve
nissen en ervaringen uit zijn leer
tijd, een tijd die bij hem wel bij
zonder vroeg aanving. Want toen
hij voor de eerste maal zangles
kreeg van zijn moeder, die hem
op haar schoot nam en een vier
regelig couplet voorzong, was hij
juist twee jaar en twee maanden
oud! We kunnen ons de verbazing
van moeder Huygens indenken
toen zij bemerkte dat Constantijn
niet slechts die vier eerste vers
regels maar al heel gauw.alle
zes en dertig versregels heelemaal
duidelijk, gearticuleerd.... kon
na-zingen".
Zijn moeder speelt overigens iri
de geestelijke ontwikkeling van
Huygens geen groote rol; het is
vooral de vader die hierbij de lei
ding had. Deze Christiaan Huy
gens moet een wereldwijs en tact
vol paedagoog geweest zijn. Zijn
levenservaring leerde hem wat
zijn zoontje kennen moest om in
de maatschappij te slagen, zijn
tact deed hem het zorgvuldig op
gestelde studieplan met de noodige
soepelheid hanteeren, ervoor wa
kend dait het leeren voor Cons an-
tijif' een pleizier bleef. En inder
daad noemt Constantijn zijn vroeg
ste studies „spelenderwijs leeren"
een benaming die wellicht sommi
ge 20ste eeuwsche opvoeders als
Iets heel moderns in verrukking
zou brengen.
Zich angstvallig houdend aen
het plan van zijn vader leerde de
knaap in zijn vijfde jaar de begin
selen der muziek, in zijn zesde
jaar schoonschrijven, Fransch en
vioolspelen; dit laatste zoo gron
dig en snel dat hij na twee maan
den „met ongelooflijke bevallig
heid en gemak elk soort van me
lodie kon weergeven". ïn zijn ze
vende jaar gaat hij de geheimen
van het luitspel leeren, en hij
vertelt hoe hij in dezen tijd reeds
eigen composities maakte: ,,Ik
schiep muziek die niemand ooit
gehoord had maar die in mij zon
der de minste krachtinspanning
was geboren".
Het is in deze jaren dat hij ge
regeld aan huis komt, bij niemand
minder dan de echtgenoote van
den Prins, Louise de Coligny. Mo
gen we den zevenjarigen Constan
tijn- gelooven wanneer hij zegt;
„Nooit ging zij van mij weg of zij
had iets geleerd"
Steeds uitgebreider werd Con-
stantijn's kennis: in zijn tiende
jaar volgt de studie van het Laujn,
enkele jaren later rhe.orica,
Grieksch en rekenkunde. En dat
hij de studie ernstig aanpakt be
wijst bijvoorbeeld zijn mededee-
ling dat hij de rekenkunde-studie
enkele jaren lang dagelijks een
uur volhield, of de indrukwekken
de massa klassieke lectuur die hl]
als 16-, 17-jarige verwerkte.
Interessant zijn de opmerkingen
die hij maakt bij het bespreken
van elk der studievakken. Schran
dere waarnemingen over den taal
schat van het Latijn, over de nood
zaak van Fransche grammatica
naast Fransche conversatie, over
den arme.ierigen inhoud van de
eigentijdsche poëzie die hij, wan
neer men de verssnede en het
rhythme wegdenkt „nog muffer
dan proza" noemt, over het viool
spel, over het ontstaan van den.
bril of over de ongerijmdheden
van sommige openbare redenaars.
Wellicht het meest belangwek
kende deel van deze levensbe
schrijving is echter de verhande
ling over de schilders, vooral om
dat hier de drie- en-twintig jarige
Rembrandt voor het eerst openlijk
wordt geroemd. Zoo zegt hij van
Rembrandt's schilderij van den
berouwvollen Judas „die figuur
stel ik tegenover elk bevallig
kungtwerk dait de eeuwen hebben
voortgebracht".
Dit gedeelte over de schilder
kunst is ook het meest bekend;
het werd reeds eerder in h.et Ne
derlandsch vertaald en we willen
het dan ook bij dit eene citaat
laten-
Het is merkwaardig dat de
schrijver zich kan veroorloven
zooveel loffelijke dingen over
zichzelf te vertellen zonder dat hij
onuitstaanbaar arrogant wordt.
Men voelt als het ware dat zijn
geschrift volkomen oprecht is,
zonder valsche bescheidenheid
maar ook zonder overdreven pre
tentie. „Het lijkt dat ik te veel
mijn eigen lof verkondig" schrijft
hij „maar ik mag eischen dat men.
mij dit toestaat; ik schrijf nu een
maal voor mij en mijn familie".
Het moge wr' zijn dat hij voor
zichzelf en zi, familie schreef,
ons heeft hij hiermee in ieder ge
val een leerzaam document hu-
main nagelaten, en de vertaler
dr. A. H. Kan verdient, dat zijn
voortreffelijke vertaling het boek
de bekendheid geven zal die het
ongetwijfeld waard is.
W- P-
N.a-v. ,,De jeugd van Constan
ter Huygens, door hemzelf ge
schreven. Vertaald door dr. A- H.
Kan. Uitg. Ad- Donker, Rotterdam
1947.
Men meldt ons uit Rotterdam:
Op het Haagscheveer vervoegde
zich verleden week een moeder
met haar zoontje, dat verdacht
werd van diefstal van geld. De
politie zocht het geval uit, doch
kwam tot de ontdekking te doen.
te hebben met een jongmensch,
dat samen met vriendjes de school
verzuimde en dan stilstaande
auto's onveilig maakte. Het betrof
hier de 12-jarige H. J. P., de 14-
jarige J. J-, de 12-jarige E. L.
en de 10-jarige J. K.
De jongens hadden o-a. op den
Adm. de Ruijterweg uit een auto
3 flesschen advocaat en 1 flesch
cherry-brandy gestolen; op den
Goudschesingel 3 flesschen jene
ver; op de Noorderbrug 5 pakjes
margarine; in de Hugo de Groot
straat tafellakens en handdoeken
en op de Hechter Rottekade kin-
der-ondergoed- Zij verkochten hun
buit op het Noordplein en in de
Rubroekstraat aan zwarte hande
laren, die eveneens werden inge
rekend. Deze heeren, de 24-jarige
M. A. van H„ de 25-jarige H- L.
en de 32-jarige F. de B. beroem
den zich erop, nog nooit te heb
ben gewerkt! zü werden naar 't
huis van bewaring overgebracht,
terwijl de jongens in afwachting
van te nemen maatregelen, naar
huis werden teruggezonden.
Aangezien de benadeelden niet
bekend zijn, worden zij verzocht
zich bij de politie te melden.
spel uit zou ursus u« -r b t oplosbaar door
oerwinning er 1 Rd5: faalt 4
voor komen 'e staan.
gaat DRZ in 4H naar Gouda, waar
DONK in degradatienood ver-
le klas A: DBWSchied. Boys,
Schiebroek—Deto, AVO—HWD; B:
OV—Groen Witten, GVRRCR,
TAG—Demos, Eureka—Putters-
hoek; C: Ons Huis—AVS; 2e klas
A: Vierpolders—Singelkwartier;
Roga—Rood Groen, Crooswijk—
SVWR, ODI-Soag; B: SVDPW-
SVDP, Vios RVoorwaarts, Nes-
toroNieuwenhoorn, GLZLMO;
C: Zwart Wit—Rockanje, DKS
Postef, HBBAbbenbroek. ZVC
Nado; 3de klas A: RJBGBR,
ASBOldi, DreadnoughtRKWIK
HurricanesTediro; B: DNBN
R C, Don Bosco—Zuiderster, Blij-
dorpDOK, TOGB—GVMD; C:
VIR—Sportifia, Telefoon—Varken
oord ,Bell Boys—Hekelingen, WF
West End; D: Groene Duivels
OTW, RMILuno, VGLSC—Ve-
dero.
VERBETERING VAN No. 6239.
Tor vermijding van ,je nevenop-
loasmg van DeS verzoekt de
auteur de volgende wijziging aan
te brengen: De wtte R verhuist
van S® naar d6 en plaats dan op g3
een witte pion,
PROBLEEMOPLOSSIN GEN
No. 8234. l Pc6—e7 ens. Naar
het schijnt, een vrij lastige opgave.
1. Pa5 en Pd8 pareert zwart door
Tf3; 1 Pb4 door Rh7 en 1. Tc7
door l' Rd8.
No. 6235 'l Kcl—b2 enz Neven
r 1. d5c6:t
door 1Db7:,
CORRESPONDENTIE.
F. P. te M. Wanneer mén pro
blemen ter plaatsing aanbiedt, be
hoort men er de oplossing b(j te
vermelden,
GOEDE OPLOSSINGEN.
No. 6234 en no. 6235: J. Alsem,
geest, Honselersdijk; ing V, Blom,
Maastricht; N L Coene, Den Haag:
A. C. Hoyng, Veghel; C v. d.
Kroftl Honselersdijk; C. J. Lutz,
Rotterdam. J. Meeuwsen, Grave;
kap, J, dé Nijs Groesbeek: E. J.
Th.' v' Onzen, Arnhem; J F-
gram.'Hlllegersberg; F, Pijls, Maas-
bracht; Alb. Smits, Den Haag; U.
J G Thoen, ronselersdijk; M. F.
Verhei)Breda; C .v. d. Weide,
Rotterdam,
No 8234: W H. Haring, Schil),
luiden; H v d'. Poel, Zoeterwo-,te,
No. 6235: A. v. d. Geest H
Vrijhoeven Zevenaar; A. Kraakman,
Gouda; G.'v, Lin, Boekei; H. v. d
Poel, Zoeterwoude; H G Werneka,
Breda. J, B v Zanten, Rotterdam
No. '6232 en no. 0233: C. J. Lutz,
RoUardM*,
„De passdS}ers °P de staanplaat
sen moeten even uitstappen", zegt
de rijkspolitieman aan de brug bij
Herwen en Aerdt, terwijl hij leunt
tegen het portier van de autobus,
die de verbinding onderhoudt van
Lobith met Zevenaar.
Naar Tsjecho-SlowaMje en
Duitscliland
Zooals we reeds eerder hebben
medegedeeld, 1® handelsver
drag met Tsjechoslowakjje voor
den tuinbouw practisch waarcle-
10° Groenten en Fruit" verneemt,
dat een delegatie vorige week in
Praag besprekingen heeft ge
voerd met verschillende autoritei
ten, teneinde te trachten door
het afsluiten van een aanvullend
verdrag bijv. nog iets tot
stand te brengen, wat voor den
tuinbouw van beteekenis zou kun
nen zijn.
Natuurlijk konden de Tsjechoslo-
waaksche autoriteiten niet on
middellijk een beslissing nemen,
maar deze kan toch vermoedelijk
binnenkort worden tegemoetge-
zien. Het gaat hoofdzakelijk om
de levering van sla, bloemkool,
tomaten en komkommers.
Hetzelfde orgaan verneemt, dat
het in het voornemen van enkele
instanties uit den agrarischen
sector iffct, om volgende week in
Duitschland handelsbesprekingen
te gaan voeren. Aangenomen
wo.dt, dat ook vertegenwoordi
gers van den tuinbouw aan die
besprekingen zullen deelnemen.
schers, die de brug andermaal de
den springen. Van de 10 pijlers zijn
er 3 vernield, het wegdek werd
over een lengte van 100 meter ver
woest.
De Provinciale Waterstaat liet
na de bevrijding een houten nood
brug iver den ouden Rijn slaan,
doch daar de oever-verbinding
onvoldoende draagvermogen heeft
om de wagens der weer volop
werkende steenfabrieken te tor
sen bestaat er voor de fabrikanten
bijna geen gelegerheid hun pro
ductie weg te voeren. De kosten,
voor het herstd worden geraamd'
op 600.000.—.
De Rijkswaterstaat heeft echter
plannen om het Pannerdensch
kanaal 'te verbreeden en den
Spijkschen overlaat te dichten.
Wanneer dit werk uitgevoerd zou
kunnen worden in den kortst mo
gelijken tijd, dan was het herstel
van den brug niet noodzakelijk.
Evenmin zou de brug vervangen
behoeven te worden wanneer de
grenscorrectie, welke de gemeen-
te Herwen en Aerdt aan de regee-
ring voorlegde doorging. Over El-
ten zou men dan een zeer goede
verbinding krijgen met Arnhem
en Zevenaar,
De Rijks- en Provinciale Wa
terstaat zoeken de oplossing van
het probleem in de dichting van
den Spijkschen overlaat; de Dienst
voor Wederopbouw wil de con
structie van de brug zoodanig
verbeteren, dat ook transporten
boven de 4 ton doorgang kunnen
krijgen.
Maar hoe het zij over den hui-
mgen toestand van de brug is
geen van beide partijen tevreden,
evenmin als de inwoners, fabri
kanten en transportrijders. Er
moet een oplossing gevonden wor
den en wel spoedig!
De „Stichting Wederopbouw
's-Gravenhage" belegde in Pulchri
Studio een drukbezochte openbare
vergadering, waar de architect Jan
Wils eenige inleidende beschou
wingen hield over stedebouwkun-
de in het algemeen en ir. D. Roo
senburg het herbouwplan van
Dudok besprak.
De heer P. Verhave, een der
ontwerpers van het „plan 2000",
gaf tenslotte een door lichtbeel
den verduidelijkte uiteenzetting
van dit ontwerp, waarin de steeds
meer op 'e voorgrond tredende
wijkgedachte een beheerscben-i»
rol «pselt.
