Geen „kruitvat'' in Europa
OORLOGSOMZET VAN
32 MILLIOEN
265.000 NEDERLANDERS
VONDEN DE DOOD
Onrecht wordt weggewerkt
De verjaardag op Soestdijk
DRIE VERZETSFILMS
DE NIEUWE BONNEN
ACTIE ROND DUITSLAND
NATIONAAL INKOMEN EN
GELDBEDRIJF
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Spaareampagiie in
Engeland
Er wordt gebeld
Door oorlog en bezetting
Moffenbedrijf of
niet?
De havenstaking
in Engeland
Pater Dr. Buys
Locomotief als
smokkelvoertuig
Een défilé van
duizenden
Naar de bollen
dure luidsprekers
Half
ons cacao
69ste JAARGANG
DONDERDAG I MET 1947
No. 20303
Als voorbereiding van de
Londense conferentie
Politieke West-Duitse
eenheid
Teveel geld en te weinig
goederen
JAPANSE OORLOGS
MISDADIGERS
VERZET TELDE 30.000
SLACHTOFFERS
GOSELING-VERSCHUUR'
HERSTELFONDS
Eerste berichten vermelden
gunstige resultaten
Een moeilijke procedure
Werk wordt niet hervat
Generaal-Overste der
Redemptoristen
Bloemenhulde op bet
bordes
GELDCIRCULATIE
IN 1946
Totale vrije circulatie
6.575 millioen
„DES GUTEN ZUVIEL"
„Zes jaren" - „Mannen zon
der vleugels" - „Rome,
open stad"
BELANGWEKKENDE
VONDST
GASVERGIFTIGING
TE BREDA
5 tabaksrantsoenen
C® KANTOREN van de Redactie en de Admi-i
nlstratie van de „Nieuwe Schiedamsche Courant"
zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1,
TeL 25270; te Schiedam, Broersvest 8, TeL 68804.
De abonnementsprijs bedraagt 3,25 per kwar
taal, S 1,10 per maand, 0,26 per week.
Directeur! J- KUIJPERS.
Hoofdredacteur! Mgr. Dr. J. WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A, PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerden prijs cp
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar:
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1,Ieder
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend bij vooruitbetaling.
In de verklaringen, welke de
Westers-georiënteerde ministers en
gedelegeerden na de mislukte
Moskouse conferentie hebben af
gelegd, komt heel bijz°nder hui*
spijt tot uiting, dat geen staatsver
drag met Oostenrijk kon worden
opgesteld. Zo'n diplomatiek docu
ment was het minimum, dat ver
wacht was, terwijl het tevens als
criterium werd beschouwd van
de Russische bereidheid om aan
deel in de heropbouw van Europa
te nemen. Als enige troost heeft
men, dat nog in Mei door de z.g-
plaatsvervangers nieuwe bespre
kingen zullen worden geopend,
zodat mogelijkerwijze in Novem
ber, als de ministers van buiten
landse zaken weer bijeenkomen,
dan te Londen, het staatsverdrag
gereed zou liggen.
Zelfs als men optimist wü zijn
en de verwachting koestert, dat
de zaak dan in orde zal zijn, blijft
het sombere feit bestaan, dat het
arme reeds zo zwaar beproefde
Oostenrijk nog een jaar lang de
vierkoppige bezetting zal moeten
dragen enbetalen. De waan
zin wordt aldus wel ten top ge
voerd. Maar zolang de Russen on
verbiddelijk op hun standpunt van
herstelbetalingen blijven staan,
zijn de Westelijke bondgenoten
machteloos om Oostenrijk werke
lijk te helpen; zouden zij hun be
zetting terugtrekken, dan zouden
de Russen onmiddellijk het gehele
land overstromen; en deze laatste
toestand zou nog erger zijn dan
de eerste.
Is Oostenrijk inderdaad te klein
om een politiek van intergealli-
eerde verscheurdheid te voeren,
het zo veel grotere Duitsland leent
zich daartoe des te beter. En
daarom zal, als alle voortekenen
niet bedriegen, in de komende zo
mer rond Duitsland een politieke
activiteit worden ontwikkeld, wel
ke de meest intense belangstelling
overwaard is, niet alleen, wijl men
elk ogenblik verrassingen te ver
wachten heeft, maar vooral wijl
de Duitse ontwikkeling een essen
tieel onderdeel van de voorberei
ding van de Londense November-
conferentie is.
In een radiorede heeft John
Foster Dulles, die tijdens de con
ferentie van Moskou Marshall als
republikeins adviseur ter zijde
stond, verklaard, dat de leiders
der Sovjet-unie „het er op willen
wagen een machtig Duitsland op
te bouwen, dat weer een kruitvat
in Europa zou kunnen worden."
Daarbij echter waren de Russen
van plan „Duitsland in het Russi
sche politieke stelsel te betrekken
zodat het Duitse industriële poten
tieel niet weer tegen de Sovjet
unie zou kunnen worden gebruikt"
Daartegenover stelde Dulles het
Amerikaanse plan. „Wij willen de
grote industriële centra zoals het'
Roergebied en Opper-Silezië niet
slechts als nationale activa, maar
als activa ten dienste van verschil
lende landen gebruiken. Wij stel.
den voor ze onder toezicht van een
of ander Europees lichaam te stel
len ,als bijv. de economische com
missie voor Europa, die door de
Verenigde Naties werd opgericht
Tussen deze politieke en econo
mische doeleinden gaat de gehele
afgrond Duitsland, staat bovendien
de machtsdrift der partijen. Daar
om schemert op de verre achter
grond het oorlogsgevaar, misschien
een irreëel gevaar; want Rusland
wenst geen oorlog: het streeft zijn
doel met na met wapengeweld,
maar .door politieke en ideologi
sche infiltratie. Hiertegen echter
juist moeten de Verenigde Staten
ZiCrT +°TraJ? zetten; voor hen geldt
een tot Rusland gesproken: tot
hiertoe en niet verder.
Walter Lippman, het grootste
journalistieke gezag in de V. S.,
omschrijft in dit verband precies,
wat nodig is om niet tot een
onvoorwaardelijke overgave van
een der partijen met of zonder
oorlog te moeten komen. En
dan stelt hij voor: Decentralisatie
van Duitsland en federatie van de
drie Westelijke zones, indien nood
zakelijk, moeten geschieden onder
openlating van de mogelijkheid
van aansluiting voor de Sovjet-
Unie. Echter, deze decentralisatie
en federatie wil Moskou niet; kan
\et niet willen, als Rusland inder
daad zijn gestelde doeleinden wil
nastreven en bereiken. In deze
kwesties toegeven staat voor Rus-
iïftv;.;
land practisch met capitulatie
gelijk.
Het lijkt echter niet waarschijn
lijk, tenzij de gebeurtenissen el
kaar overweldigen, dat reeds vóór
November tot de stichting van de
politieke West-Duitse staat zal
worden overgegaan. Ongetwijfeld
zal er krachtig naar worden ge
streefd de reeds bereikte econo
mische eenheid van de Britse en
de Amerikaanse zóne tot de Franse
uit tja breiden hoewel de Fran
sen daar tot dusverre weinig voor
voelden maar de politieke één
wording der zones zou practisch
de splitsing van Duitsland, en
daarmede van geheel Europa, in
twee delen, in twee vijandige
kampen betekenen. Generajl Ro
bertson, de Britse gouverneur in
Duitsland, verklaarde dan ook
dezer dagen, dat er voorlopig van
de politiekp fusie wel niets zou
komen. Maar als dp November-
conferentie wederom een fiasco
wordt, zal de druk uit Amerika
heel sterk worden, en het lijkt
niet waarschijnlijk, dat men dan
niet de laatste consekwenties uit
de Russische politiek zal trekken.
Lord Inman heeft een nieuwe
nationale spaarcampagne in Enge
land onder de naam „silver-lining
campaign" geopend. Het doel van
de campagne is 366 millioen
voor het lopende jaar.
Besparingen zijn het grootste
bolwerk tegen inflatie, aldus Lord
Inman, waaraan hij toevoegde,
dat met te veel geld achter te
weinig goederen aangejaagd
wordt. Het is noodzakelijk geld
te beleggen tot het schaarste
probleem achter de rug is.
Het nieuwe geld zal worden
aangewend voor nieuwe machines
en fabrieken, zodat de productie
verhoogd kan worden. Prosperi-
teit kan wel bereikt, doch hier
voor is nodig economische plan
ning, hard werken, enthousiasme
en wederzijdse steun tussen alle
deelnemers aan het productie
proces.
37.000 Arbeiders van de New
York Telephone Company heb
ben gistermorgen een regeling
aanvaard, waardoor de stakers,
welke 24 dagen heeft geduurd!
thans is geëindigd, aldus deelde
een regeringsbemiddelaar mede.
Lt. gouv. gen. dr
I an Mook komt Zijn
Hoogw. Excell. Mgr
PWülekens, apost.
vicaris van Batavia,
gelukwensen met
zijn 12' -/. bisschops-
jubilé.
Heden zullen 4 Japan sr» nnrlnac
misdadigers te SingapoX terecht
staan beschuldigd van medeplich
tigheid van oorlogsmisdaden aan
boord van het Japanse koopvaar
dijschip „Smgaore Maroe", dat met
1081 Australische, Britse en Ne
derlandse krijgsgevangenen eind
1942 van Singapore naar Japan
vertrok.
Bijna een maand zijn de geyan.
genen aan boord geweest, zuj leef
den er onder de ellendigste om
standigheden en 60 gevangenen
stierven gedurende de reis.
Het is voor ons nageslacht van
geschiedkundig belang, wanneer
het kan beschikken over zo vol
ledig mogelijke gegevens van de
strijd, waarin duizenden Neder
landers tijdens de bezetting tegen
de overweldiger van ons land het
leven hebben gelaten. Het rijks
instituut voor oorlogsdocumentatie
heeft zich thans als deel van zijn
werkzaamheden tot taak gesteld
een erelijst samen te stellen, waar
op de namen en bijzonderheden
voorkomen van alle in de strijd
gevallen Nederlanders, die weer
stand hebben geboden aan de
Duitse overheersing en daarbij
persoonlijk risico niet hebben ge
schuwd.
Vijftienduizend hebben thans in
de archieven van het rijksinstituut
reeds een plaats gekregen, maar
talloos zijn nog de gevallen ver
zetsstrijders over wie, behalve dan
bij enkele familieleden, weinig of
niets bekend is.
Naar drs. L. de Jong, chef van
het instituut, in een persconferen
tie mededeelde, wordt het aantal
tot dusverre nog onbekende ver
zetslieden, die hun leven voor
oni5® vrijheid gaven, op 15.000 ge-
at, zodat op de erelijst t.z.t.
ongeveer 30.000 namen zullen
komen te prijken.
Jn totaal heeft ons land 26.500
mensen door de oorlog verloren.
Het rijksinstituut verstrekte daar
omtrent de volgende cijfers:
In Nederland gefusileerde vader
landers: 2000;
In de concentratiekampen Vught
en Amersfoort gestorven: 4000;
Gesneuveld of vermist van Ned.
landmacht, "jcl. verliezen tijdens
de Meidagen 1940 en van de Irene
Brigade: 4000;
Idem voor de Ned. marine: 2600;
Van de 16 000 z.g. politieke ge
vangenen, incl. de slachtoffers van
Vught en Amersfoort, maar excl.
<te gedeporteerde Joodse Neder
landers: ongekomen 11.000;
Vergast, vermoord of op andere
wijze omgekomen zijn 114.000 van
120.000 naar Duitsland gedepor-
Vooral de laatste weken is de
actie voor het Goseling—ver-
schuurHerstelfonds, welke in het
midden van de maand Maart is
ingezet, zeer intens gevoerd. Hon
derdduizenden gezinnen zijn be-
zijn om een bijdrage
verzocht En niet zonder resultaat.
De tot op heden binnenkomende
berichten uiteraard g volop
schaars, daar de acne
aan de gang is, lulden zeeg
stig. Enige voorbeelden moge
aantonen; Eèn Utrechtenaar ha -
de bij een huis-aan-huis hezoe
300 op! „Iedereen doet mee! zo
luidde zijn commentaar, „Men be
hoeft maar te vragen en er wordt
gegeven".
Een Friese afdelingsvoorzitter
schrijft: De twee aangevraagde
bonnenboekjes gaf ik als speel
goed aan mijn kinderen. De secre
taris en ik trokken er even op uit.
Bijgaand 200 van in totaal 95
kiezers.
Een andere Friese afdeling
bracht 195 op bij 90 kiezers en
te Sneek werd 800 verzameld bij
1200 kiezers.
Te Tiel, waar een zeer actieve
jongerenafdeling bestaat, haalden
de jongeren in korte tijd 500 op
en de actie gaat voort. p
Een kleine afdeling ontving e
bonnenboekjes ter waarde van
500 De vijfhonderd gulden wer
den prompt overgemaakt, ane
bonnen waren geplaats, 'n ande
re afdeling 2 en ook die bonnen
boekjes werden „uitverkocht".
Zo willen de kiezers der K.V.P.
het aangedane onrecht herstellen
en bewijzen zij hun daadwerkelij
ke medewerking aan de Partij
hunner keuze.
teerde Joodse Nederlanders (dus
95 procent).
Van de 380.000, die in Duitsland
te werk zijn gesteld, zijn er 34.000
niet teruggekeerd.
Bij bombardementen in Neder
land om t leven gekomen; 22.000;
Omgekomen door ondervoeding
tijdens de hongerwinter: 25.000;
Omgekomen in Japanse inter
neringskampen in het Verre Oos
ten: 22.000;
En tenslotte zijn er dan nog de
90.000 vermisten uit al deze groe
pen naar wie het Rode Kruis nog
steeds zoekt. Hieronder is slechts
een gering aantal Joden.
Hoewel het verlies van 265.000
zielen percentsgewijs op onze be
volking niet onherstelbaar lijkt,
brengt vooral een vergelijking met
de totale verliezen van de Ver.
Staten, die uiteraard slechts mili
taire slachtoffers hebben, de ernst
er van onder het oog. Met een
bevolking, die ongeveer 14 maal
die van Nederland is, is het aantal
Amerikaanse gevallenen 400.000;
voor Groot-Brittanië is het 500.000
(incl. de Dominions en de 60.000
bij bombardementen omgekomen
burgers) en, voor zover de Russen
het hebben kunnen nagaan, heeft
de Sovjet-Unie op een bevolking
van ongeveer 180 millioen zielen
aan burgers en militairen er 7
millioen verloren.
Gisteren heeft het B.G. te Am
sterdam een aanvang gemaakt met
de behandeling van de zaak tegen
de Gebr. M. A. en J. Jongerius,
tegen wie de lijvige tenlastelegging
een reeks bescmildigingen bevatte
betreffende leveranties aan de
Duitse Weermacht.
18 Getuigen a charge en 17 a
décharge waren opgeroepen, maar
in een zitting van een gehele ,dag
kwam het Hof niet verder dan
het horen van de eerste groep,
zodat, de getuigen a décharge pas
op 7 Mei hun verklaringen zullen
kunnen afleggen.
Verdachten waren belast met
de leiding van een carrosseriefa-
briek en een garagebedrijf en heb
ben als zodanig gedurende de ge
hele oorlog goederen aan de Duit
sers geleverd, die voor de Duitse
oorlogvoering noodzakelijk waren.
In hoofdzaak betroffen de leve
ranties grote hoeveelheden hout,
benzinetanks en pompinstallaties.
In de aanvang werkte volgens
getuigenverklaringen de N.V.
uitsluitend in Nederland. Later
breidde haar arbeidsterrein zich
uit tot Frankrijk en België.
Volgens de verklaringen der
accountants, die met het onder
zoek belast waren, heeft de N.V.
in de loop van de oorlog een om
zet gehad van ongev. 31.000.000
waarvan als Duitse omzet
10.000.000, als Nederlandse omzet
9.000.000, als Belgische en Franse
omzet 10.000.000 en als zwarte
omzet in Nederland ongeveer
2.000.000. De gemaakte winst over
deze periode bedraagt volgens de
accountants 2.500.000, waarvan
niet in de boeken voorkwam een
bedrag van ongeveer 1.500.000.
De procuratiehouder M. K. be
vestigde deze cijfers, doch tevens
voerde hij aan, dat verdachten ook
illegaal werk hebben gedaan. Aan
onderduikers werd steun verleef
en vaak vertraagden zij door sa
botage werkzaamheden voor de
Het voorstel van de minister
van Arbeid, dat als basis moes:
dienen voor de beëindiging vsn
het conflict in de haven van Glas
gow en de sympathie-staking te
London, is door de Glasgowse
havenarbeiders verworpen. Het
werk zal zoals aanvankelijk werd
verwacht dus vandaag niet wor
den hervat.
Duitsers. Ook namen zij in hun
werkplaatsen arbeiders in dienst
om hun tewerkstelling in Duits
land te voorkomen. Geen bezwaar
was daarbij, dat deze arbeiders
vaak ongeschoold en voor hun
werk onbruikbaar waren.
Bij het verdere getuigenverhoor
gebeurde het herhaaldelijk, dat
getuigen op hun vroegere verkla
ringen terug kwamen met het ge
volg, dat de behandeling van de
verschillende beschuldigingen zich
steeds langer rekte.
Een van de leden van het per
soneel verklaarde, dat niet alleen
herhaaldelijk ondeugdelijk mate
rieel werd geleverd aan de Duit
sers, doch dat ook dikwijls onoe-
kwame arbeiders werden uitge
zonden voor Weermachtswerk om
op die wijze, door de ontevreden
heid der Duitsers op te wekken,
in de toekomst van zulke opdrach
ten verschoond te blijven.
Elk der afgesloten transacties en
ook de werkzaamheden in Frank
rijk en België werden door het
Hof nauwkeurig uitgeplozen, zo
dat pas laat in de middag de ge
tuigen a charge waren gehoord.
Daarna werd de verdere behande
ling uitgesteld tot 7 Mei.
Voor het eerst in de geschie
denis van de Congregatie van
de Allerh. Verlosser hebben de
Redemptoristen een Nederlandse
generaal-overste gekregen. Het
generaal kapittel te Rome heeft
gisteren als zodanig gekozen de
thoogeerw. pater dr. L. Buys,
professor aan het seminarie der
Congregatie in Wittem.
De nieuwe generaal-overste
werd 8 December 1896 te Middel-
harnis geboren en legde 29 Sept.
1916 zijn plechtige geloften af. De
He Januari 1922 werd hij priester
gewijd. Direct hierna zonden zijn
oversten hem voor verdere studie
naar Rome en reeds drie jaren
later behaalde hij daar de doc
torstitel in philosophie en theolo
gie. Na zijn terugkomst werd hij
belast met de belangrijke opdracht
om samen met dr. Damen C.ssR.
de 10e druk te bewerken van de
beroemde moraaltheologie van
Aertnijs.
In de oorlog werd pater Buys
in moeilijke kwesties herhaaldelijk
door het Ned. Episcopaat geraad
pleegd.
In 1946 werd hij benoemd tot
consultor secretaris van de Ned.
Provinciaal der Congregatie en
thans nam hij aan het kapittel
deel als afgevaardigde van de
Nederlandse 'provincie. De keuze
tot generaal-overste geldt voor het
leven.
Op het station te Roermond on
derzochten controleurs van de
CCD een verlofgangerstrein, ko
mende uit België en gaande naar
Duitsland. Daar zij vermoedden,
dat de machinist en zijn leerling
zich schuldig maakten aan fraudu
leus vervoer en smokkelen van
levensmiddelen werd met mede
werking van het stationspersoneel
de locomotief van de trein afge
haakt en daarna grondig onder
zocht. Op de machine trof men
tussen de steenkolen 20 pakjes
Belgische tabak aan, op de ten
der ontdekte men drie zakken
koffieboon terwijl onder de loco„-
motief uit 't truckstel eveneens 3
zakken koffie te voorschijn kwa
men.
Zowel de machinist als de leer
ling legden een volledige beken
tenis af en verklaarden, dat zij
voornemens waren de koffie in
Duitsland tegen diverse artikelen
te ruilen. Zij hadden dit reeds
eerder gedaan en daarvoor enige
radio's en een fiets verkregen. Bij
huiszoeking werden bij de machi
nist enkele radio's, een fiets en
een paar fietsbanden in beslag
genomen. Bij de leerling kon een
radiotoestel achterhaald worden.
De verjaardag van prinses Juliana. Het hele gezin, behalve
prinses Margriet, stond voor de ramen tijdens het dejilé en de
zanghulde, door de Baarnse jeugd gebracht.
Duizenden bewoners van Baarn.
Soestdijk en omgeving hebben
Woensdagmiddag opnieuw van de
mogelijkheid gebruik gemaakt om
défilerend langs het prinselijk ge
zin hun liefde jegens de 38 jaar
geworden prinses Juliana te be
tuigen. Toen dit défilé voorbij was
getrokken, waren de treden van
het bordes niet meer te zien van
de enorme aantallen bouqüetten
en losse bloemen, welke daar als
evenzovele gelukwensen door de
voorbijtrekkendën waren gedepo
neerd. Voor een der vensters
volgden de prinses en de prins
gemaal het verblijf onder de
Zwitserse hoogtezon was hun nog
duidelijk aan te zien de jui-
De geldcirculatie onderging in
1946 een aanmerkelijke stijging.
De totale vrije geldcirculatie be
liep per 31 Dec. 1946 6575 mil
lioen tegen 4572 millioen per 31
Dec. 1945. De bankbiljettencircu-
latie steeg van 1386 millioen tot
2748 millioen. de girale circula
tie van 2978 millioen tot f 3635
millioen.
De toeneming der geldhoeveel-
heid met in totaal 2003 millioen
in 1946 vindt voor het belangrijk
ste deel haar oorzaak in de over
heidsfinanciering. Daarnaast
droeg de deblokkeenng bij tot de
Drie verzetsfilms op één dag
is eigenlijk „des Guten zuviel",
om maar eens te spreken mei
de heren, tegen wie al dat ver
zet was gericht.
„Ai weer verzetsfilms", horen
we de lezer verzuchten. Inder
daad, al weer verzetsfilms zuch
ten ook wij, want heel veel ar
gumenten, welke de vertoning
van deze films zouden kunnen
rechtvaardigen, hebben wc er
waarlijk niet uit kunnen putten.
Een nieuw licht werpen zjj niet
op dit toch zo grootse onder
werp en evenmin is het op hy-
zonder artistieke wijze met het
camera-oog geobserveerd.
Na het zien van deze films
wordt de vraag of „het verzet"
zoals het werkelijk was: het ver-
op een kerkhof f e^oml8^^^
stoffelijk overschot evaW„erC! hC
kloosterzusters, Maria Innne^66
Colli en Maria Isabella SparagonT
overleden resp. m 1922 en 1935
ongeschonden eruggevonden
De zusters, in haar klooster
habijt gewikkeld, met een rozen
krans in de handen, leken te sla
pen en naast haar lagen de nog
frisse en geurige lelies.
Het geval is voorgelegd aan de
bevoegde overheden en een aantal
geneesheren zijn belast met een
onderzoek.
E. Linkers, die in de Tsjechi
sche film Mannen zonder
vleugels op zulk een. voortref
felijke wijze de verraderlijke
collaborateur typeert
zet van een volk in zijn geheel
tegen de beknotting van zijn
vrijheid en recht, thans reeds ver
genoeg achter ons ligt om met
succes te worden verfilmd, klem
mender dan ooit.
Moeilijk zal men kunnen vol
houden, dat de blik, welke ons
door middel van deze drie films
op het verzet wordt gegund, een
zijdig is. Het betreft hier n.l. eer.
Nederlandse, een Tsjechoslo-
waakse en een Italiaanse visie op
de strijd tegen de Duitse overwel
diger en wel de films „Zes jaren"
„Mannen zonder vleugels" en
„Rome, open stad".
Om met de Nederlandse film
„Zes Jaren" te beginnen net
hemd is nu eenmaal nader dan de
rok in deze film wordt hoofd
zakelijk een beeld gegeven van
het verzet der Leidse studenten.
Hoewel de fotografie van Akos
Farkas te loven valt, kan toch
hoe graag we ook anders zouden
willen schrijven niet worden
ontkend, dat deze. film, noch wat
spel, noch wat regie, noch wat
montage betreft, een vergelijking
met de gemiddelde buitenlandse
film kan doorstaan. Dit stelt te
meer teleur, omdat verscheidene
verzetsfilms zoals „De Roode
Aarde" (Denemarken) en de beide
films, welke wij hierna zullen be
spreken in vrijwel dezelfde om
standigheden en met dezelfde
hulpmiddelen zijn vervaardigd.
Zeker is dat het geval met „Rome,
open stad". Deze film is gemaakt
met materiaal van inferieure kwa
liteit en buiten de Studio, terwijl
men nauwelijks de beschikking
had over electriciteit.
„Zes Jaren", geregisseerd door
J. M. Josephson, begint met enkele
suggestieve, echt-filmische opna
men, welke terstond de juiste sfee:
scheppen en welke veel beloven.
Doch al spoedig komt het zwaar
wichtige in het Nederlandse ka
rakter om de hoek kijken in beel
den, die in den brede zijn uitge
sponnen. terwijl er zwaar wordl
gefilosofeerd over dingen, die wi
allemaal al lang en veel beter wt
ten met tot slot een atoombon
ontploffing, als een „hoopvolle" e
nadrukkelijke klap op de vuurpij
D viechoslowaakse film „Man
nen zonder vleugels", gere-
vermeerdering van de geldsom
loop.
De verhouding tussen char-
taal- en giraal geld aan het einde
van het jaar was nagenoeg de
zelfde als i.. 1938. In verhouding
tot het nationale inkomen is de
circulatie belangrijk groter dan
voor de oorlog. Abnormaal zijn de
verhoudingen echter niet. Bedroeg
de geldcirculatie in 1938 ca. 55
pCt. van het inkomen, in 1946, bij
een nationaal inkomen van ca.
8,3 milliard en een gemiddelde
circulatie van 5,9 milliard, be
liep zij ca. 71 pCt. De relatieve
stijging van de geldcirculatie t. a.
v. het nationale inkomen bedroeg
derhalve circa 29 pCt. Berekent
men dezelfde verhouding voor
Engeland en de Ver. Staten, dan
vindt men dat in die landen de
relatieve stijging van de gemid
delde geldcirculatie t. o. v. het
nationale inkomen tussen 1938
en 1946 resp. circa 33 pCt. en pl.m.
37 pCt. bedroeg, De vergelijking
met het buitenland geeft een be
vestiging van de indruk, dat de
omvang van de circulatie in ons
land geenszins verontrustend is.
Don Piet.ro (Aldo Fabrizij wordt door de Gestapo verhoord.
Uit de Italiaanse verzetsfiim „Rome, open stad"
gisseerd door Fr. Czap, legt vooral 1 pogingen om het verzet te onder-
de nadruk op het avontuurlijke in - -
de strijd tegen de Duitse overwel
diger. In dat opzicht verschilt zij,
wat spanning en opwinding be
treft, weinig van een Amerikaanse
gangsterfilm, waarbij de Duitsers
met hun handlangers de gangsters
en de Tsjechische arbeiders de
G-men zijn. Opvallend is daarbij
het spel van E. Linkers, als da
verraderlijke Sudeten - Duitser
Uhlmann.
Slechts het begin en het slot
van deze film stempelen haar tot
echte „verzetsfiim". Met enkele
uiterst suggestieve beelden weet
Czap aanvankelijk de toeschouwer
de afschuwelijke verschrikkingen
van Lidice te schilderen, terwijl
hij aan het slot door middel van
een waarlijk grootse montage de
bevrijding van het Tsjechische
volk uitbeeldt.
De beste van de drie verzets
films, welke ons op een enkele
lag voor ogen zijn gedraaid, is
ngetwijfeld „Rome. open stad'
let het hartstochtelijke realisme
le Italianen eigen, heeft de regis
<eur, Roberto Ros:- 'ini vooral de
nadruk gelegd op de wreedheid,
waaraan de Duitsers zich bij hun
drukken, te buiten gingen. Daarbij
is hij wel eens verder gegaan dan
volgens onze nuchtere, Noordelijke
gevoelens gewenst is. Hoewel hij
er niet steeds in is geslaagd, ge-
zochte dramatische effecten te
vermijden, blijft er nog voldoende
rauwe realiteit over om de zenu
wen van de toeschouwer, die zich
door het beeld laat meeslepen,
danig op de proef te stellen.
Bijzonder aantrekkelijk in deze
film is, dat zij de aandacht spe
ciaal vestigt op de figuur van een
priester, die als iedere andei e
vaderlander zijn plicht (joet. De
vertolking van deze figuur door
Aldo Fabrizi is uitermate treffend,
omdat hij ons de priester laat zien
als vredelievend mens met een
instinctieve angst en afkeer voor
alles wat naar geweld en wapens
zweemt, maar die niet terugschrikt
voor de afschuwelijkste martelin
gen, als het er om gaat in het be
lang van zijn vrienden te zwijgen
en die onverschrokken en met een
gebed voor zijn vijanden de dood
'ngaat, omdat het, naar hij zelf
egt. gemakkelijker is om goed te
terven dan om goed te leven.
F.
De V.V.V. Zuid-Holland meldt
ons, dat nu in de bollenstreek hy
acinten en vroege tulpen in volle
bloei staan. De narcissen zijn vrij
wel uitgebloeid.
Men verwacht, dat het nog wel
een week a 14 dagen zal duren
eer de late tulpen gaan bloeien.
Ook de komende Zondag zal dus
een echte bollen-Zondag kunnen
zijn.
Duur voor het publiek, maar in
dit geval waarschijnlijk ook duur
voor de verkopers. In Rotterdam
maakte de Prijscontrole een vijf
tal processen-verbaal op tegen
handelaars in radio-artikelen.
Wat te zeggen van 'n verkoop
prijs ad 55 voor luidsprekers,
die ƒ10.94 mogen kosten..! Bij 'n
der verdachten werd een over
winst van 5418 geconstateerd.
chend voorbijtrekkende stoet,
waarin ook enige muziekcorpsen
uit de omgeving meetrokken. De
prinses was gekleed in groene
robe met satijnen ceinture, de
prins in grijs colbertcostuum, in
zijn rever de witte anjer. De prins
droeg voorts een rouwband in ver
band met het overlijden van Ko
ning Christiaan van Denemarken.
°or ee" ander raam staande op
de vensterbank, genoten de drie
oudste prinsesjes van het langs
trekkende juichende mensen-be-
drie dr°egen zij de
zelfde groen geruite jurkjes en
een witte strik in het haar
Even later voegde H. M. de
Koningin, die des ochtends in het
paleis was gearriveerd, zich bij
haar kleinkind ere». De burge
meesters van Baarn en Soest ,als-
00,. ..eel\ aantal leden van de prin
selijke huizen, sloegen van weer
andere vensters uit 't défilé gade,
xr jlrfa anderhalf uur duurde.
Nadiat je Prinses en de Prins
persoonlek in de hal van het
Palneis, Soestdijk de bestuurders
van de Baarnse en Soester ver
engingen voor hun huldeblijken
hadden bedankt, verscheen geheel
onverwach: Prinses Juliana voor
een der vensters met 0p haar arm
haar jongste telg Prinses Marijke.
kmpperend met haar
oogjes tegen het schelle lich:, ee
heel in het wit, het lichtblonde
kuifje nauwelijks te zien en ver
wonderd kijkend naar de juichen
de menig:e. die op minder dan 2
meier van het venster een eerste
groet juichte aan het twee en een
naive maand oude prinsesje. Het
gehele pnn^lijke gezin ver-
ffN nu Yoor de grote ruiten
en op de achtergrond de Koningin.
tL gewuifd en gesprongen
om prinses Marijke toch maar zo
goed mogelijk te kunnen zien.
Men had volop de gelegenheid,
want prinses Juliana hield haar
jongste minutenlang vlak voor het
raam- Dit was het groo se besluit
van het défilé voor de verjarende
prinses en wij hebben kunnen con
stateren, dat Prinses Beatrix haar
zusje vlak na de geboorte goed be
keken had: „een heel lief meisje.
ogen"6611 b kuif en blauwe
Ter gelegenheid van de verjaar
dag van Prinses Juliana is gis e-
ren te Batavia een parade gehou
den. waaraan behalve militaire en
marine-afdelingen ook detache
menten van de Marva en het
Rode Kruis deelnamen. De parade
werd bijgewoond door vele hoge
autoriteiten, onder wie dr- Van
Mook, vice-admiraal A. S. Pinke,
.-gen. S. H. Spoor en de commis
sarissen-generaal prof. W Scher
merhom en M- van Poll.'
Mitchell-bommenwerpers en
Mustangjagers openden het défilé
door éénmaal over het Konings
plein Noord te vliegen. De defilé-
stoet werd voorafgegaan door de
militaire kapel van het KNIL.
en afgesloten door een afdeling
Rode-Kuisverpleegsters, waarna
gemotoriseerde eenheden voorbii
trokken.
Na afloop van de parade brach
ten enkele genodigden op he bor
des van het paleis aan Vt Ko-
ningsplein een heildronk uit op
het welzijn van prinses Juliana en
het Koninklijk Huis.
In het gezin van de fam. Van A-
te Gilze heeft zich een ernstig ge
val van gasvergif iging voorge
daan: drie meisjes moesten naar
I het St. Ignatius-ziekenhuis te Bre-
j da worden overgebracht.
Voor het tijdvak van 4 t/m 17
Mei zijn de volgende bonnen aan
gewezen:
Bonkaarten KA, KB, KC 705
(serie B).
B-07 Algemeen: 750 gr. suiker,
t buterhamstrooisel enz., of
1500 gr. jiam, stroop enz-, of
750 gr. chocolade of suiker
werk.
B-08 Algemeen: 50 gr. cacao.
Bonkaarten KD, KE 705 (serie B)
B-14. B-15 Algemeen: 250 gr. sui
ker, boterhamstrooisel enz.,
'of 500 gr. jam, stroop enz.,
of 250 gr. chocolade of sui
kerwerk.
B-16 Algemeen: 50 gr. cacao-
Bonkaarten MA, MD 705 (serie B)
B-21 Suiker: 250 gr. suiker, boter
hamstrooisel enz-, of 500 gr.
jam, stroop enz-, of 250 gr-
chocolade of suikerwerk.
Tabakskaarten enz. QA QB,
QC 703.
71-1 Tabak: 3 rants, tabaks
artikelen.
71-2, 71-3 Tabak: 2 rants, tabaks
artikelen.
71-1 Versnaperingen: 200 gram
chocolade of su kerwerk, of
200 gr. suiker, bo erh mstrooi-
sel enz., of 400 gr. jam,
stroop enz.
71-3 Versnaperingen: 100 gram
chocolade of suikerwerk, of
100 gr. suiker, boterham-
strooisel enz-, of 200 gr. jam,
stroop enz-
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 2 Mei worden
gebruikt.
