DE TRAGEDIE-DE GEER
II
R
Voor onze jeugdige lezerskring
■ft N-»
bezoek
in zomerse sfeer
I
irïï.» v,,t
ADIO
De dood van kabouter Hielepiep
SANG
OP
Eenzijdig karakter van het Proces
programma
hoe zit dat?
L zullen ze leven
Nieuwe contributieregeling aanvaard
ZATERDAG 10 MEI 1947
"PAGINA 5
mm
1
De schuld van Jhr de Geer
Weinig benijdenswaardige
taak van het Hof
NAVIGATIE IN OORLOGS
TIJD
DE NEDERL. $-LENING
Kuhn Loeb meldt registratie-
aanvrage
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOÖ
TRUMANS STEUN-
PLAN AANGENOMEN
Ook in het huis van
afgevaardigden
WINTERTARWE-OOGST
Grootste in de geschiedenis
OUD-MINISTER-ER ESI DEN T DE GEER voor het Bijzonder Gerechtshof. Rechts achter
Jhr. de Geer dr. Th. Goedewaagen
door Mr. A. J. M. VAN DAL.
AMSTERDAM, 9 Mei 1947.
Heeft Jhr. de Geer in het strafproces, dat voor het Bijzonder
- Gerechtshof te Amsterdam naar aanleiding van zijn onver
wachte terugkeer naar Nederland tijdens de oorlog en van de
inopportune publicatie zijner brochure: „De synthese in den
oorlog" tegen hem is aangespannen, geen bijstand van een ver
dediger gewenscht uit zelfbeperking? Meende hij, dat het
proces een waardiger toon zou behouden, wanneer hij zijn
verantwoording zelf aflegde? Zag hij er tegen op zijn belangen
aan een vreemde toe te vertrouwen in een zaak als deze, die
zovele subtiele aspecten heeft, doordat de kwalificatie der
feiten telkens weer waarderingsoordelen in het leven roept
Achtte hij zich' zelf beter dan een ander in staat de détails
van de gesprekken en dc correspondentie, die aan zijn vertrek
uit Lissabon voorafgingen, te beheersen Meende hij de
gemoedstoestand, waarin hij leeft, zelf het best te kunnen
schilderen Lijdt hij nog steeds aan een overschatting van zijn
overtuigingsrecht, voortkomend uit een te eenzijdig ver
trouwen op eigen oordeel
Tk krijg de indruk, dat jhr. De
Geer te veel vertrouwt op zijn ko
mend pleidooi, maar een straf
proces, zeker niet een politiek
strafproces, waarin bijna alles op
waarderingsoordelen aankomt, is
bij pleidooi niet te redden, wan
neer dit pleidooi niet steunen kan
op een bewijsvoering a décharge,
die minstens zo goed en zo breed
is opgezet als die van het Open
baar Ministerie. En wanneer hier
zestien getuigen voor het Hof ten
dele feitelijke, voor een groter
deel echter waarderingsverklarin
gen komen afleggen, wanneer de
vragen, hun door de President
gesteld, meer de strekking heb
ben de beschuldigde te belasten
dan het licht te doen vallen op
disculperende omstandigheden,
dan was het ongetwijfeld moge
lijk geweest het eenzijdige beeld
dier waarderingsordelen door oor
delen van andere inhoud te com
pleteren,
Het meest-verrassende feit van
het proces-De Geer, dat zich van
daag een gansen langen dag, in
het verhoor van tal van getuigen,
deels met illustere en klinkende,
deels met berucht-geworden na
men, voor het Amsterdamse Bij
zondere Hof ontrolde, was onge
twijfeld, dat De Geer zijn verde
diging zelf voerde Een feit, dat
het proces domineerde en daaraan
alg het ware een bepaalde kleur
gaf of moet ik zeggen: daaraan
een kleur ontnam? een feit ook,
dat aan de waarde van het proces
naar mijn mening jammer genoeg
afbreuk doet.
Zeker niet, omdat de oud-mi-
niater-president een onbeheerste
toon in zijn verdediging liet door
klinken of in zijn optreden voor
het Hof stijl ontbeer de.
Een kleine zwijgende
figuur
HÏJ zat een kleine, smalle
figuur met witte haren en witte
snor, een hoog, ouderwets punt-
boord, die hem het hoofd steeds
rechtop deed houden meestal
zwijgend op de bank voor de lan
ge tafel, waar achter het Hof ze
telde, de mondhoeken iets naar
beneden getrokken, nu en dan de
fjjne. donkergerande bril schoon-
vegend, waardoor hij de parade
der vele getuigen volgde.
Hij sprak slechts bij uitzonde
ring, bedankte vrijwel steeds op
zeer correcte wijze, wanneer de
president, prof. van Hamel, hem
vroeg, of hij de getuigen nadat
zij door president, raadsheren en
procureur-fiscaal waren onder
vraagd nog eenige vragen
wenste te stellen. Hij ging zelfs
op vragen, door het Hof tot hem
zelf gericht, zelden diep in, ken
nelijk met da bedoeling zijn ver
dediging te beware» tot da laatste
dag en niet het gevaar te tupen
ln herhalingen te vallen.
Hij toonde hierin een merkwaar
dige zelfbeheersing, die hem
slechts een enkele maal verliet,
als hij in flagrante tegenspraak
raakte met een getuigenverkla
ring en midden in een explicatie
door de President werd afge
broken om zfln woorden aan die
van de getuigè te confronteeren.
Eenzijdig proces
Maar deze zelfbeheersing,
„-ra houding te waarde
ren gif aan het proces omnia-
ken'baar het karakter van eenzy-
dlHetdbjdt geen twijfel, drthet
eT ómvahgxig
wijze is gevoerd. Vier en vp S
getuigen in Nederland, Engela
Frankrijk, België, Duitsland zijn,
naar de verklaringen van de oua-
hoofdcommissaris van politie te
Amsterdam Postuma en hoofdin
specteur Heyink, aan wie dit on-
'Tzocïv was opgedragen, gehoord
daaronder waren niet slechts
t rl?n<3se ministers te
Londen met Gerbrandy en Van
Kleffens maar ook vele Duitsers
met wijlen Joachin von Ribben-
trop en Seyss-Inquart aan het
hoofd, voorts verschillende am
bassadeurs en hoge ambtenaren,
zowel als vertegenwoordigers van
bet verzet en vooraanstaande
N'n^' dit' onderzoek dan ook op
buiende kanten der zaak
genen dele te het openbaar
Maar een door onderZoek
ministerie bevoleu det
richt zich toch onwillekeurig «et
meest op de belastende factoren
en de getuigen a charge,
Procureur-Fiscaal ter zitting s
dagvaard, worden met geen anQ
doel opgeroepen dan om de aan
klacht te ondersteunen.
In dit proces ontbrak het te
genwicht van een deskundig-op
gezette tegen-bewijsvoering, ont
brak de tactiek van een scherpe
op zwakke punten der getuigen
verklaringen snel en handig-in-
grijpende verdediging, die de
disculperende elementen op tijd
naar voren wist te halen en het
procesbeeld, waar dat al te veel
scheef getrokken wordt ter belas
ting van de verdachte, tijdig wist
te wijzigen.
Men versta mij goed, ik pleit
de heer De Geer niet vrij van
•schuld. Het schijnt mij toe, dat
zelfs de best-denkbare verdedi
ging niet in staat zou zijn hem
volledig te redden. Daartoe spre
ken de feiten te sterk in zijn na
deel, daartoe heeft zijn eigenzin
nigheid, die tot 'n bijna obstina
te koppigheid en ontoegankelijk
heid voor anderer argumenten
werd, hem te zeer verleid om met
miskenning van het landsbelang
zijn drang naar de huiselijke
kring der familie na te streven
en met miskenning van de belan
gen der oorlogvoering abstracte
denkbeelden van vredesorganisa
tie te publiceren.
Drie oud-ministers Gerbran
dy, Wehjss en Bolkesteyn heb-
be- f-,or het Hof de ronde term
„woordbreuk" gebruikt om De
Geers vertrek naar Nederland,
tegen de afspraak, dat hij naar
Ned.-Indië zou gaan, aan te dui
den.
De Duitse gezant Benever
klaarde, dat zowel de komst van
De Geer naar Nederland als de
publicatie zijner brochure met de
doeleinden der Duitse propaganda
strookte; deze getuigenverklaring
werd door de voorgelezen verkla
ringen van Von Ribbentrop, Rau-
ter, Wimmer en de perschef van
Seyss-Inquart, Janke, in ieder op
zicht bevestigd.
Uit de verklaringen van de toen
malige gezant te Lissabon, dr. Sil
lem en de huidige ambassadeur te
Brussel, Baron van Harinxma thoe
Slooten, van de chef van de Re-
f®'ln§voorlichtingsdienst te Lon-
p,elt. van de heer Ries, van
rhuSm aJle ministers, bleek ten
duidelijkste, dat de heer De Geer
a ifc^^aafdigerwijze reeds
m Augustus 1940, toen hij nog
minister-president was, een va-
cantie in Zwitserland overwoog en
met zyn collega s besproken had
van allerlei zijden en in de
meest sprekende bewoordingen
tegen het gevaar van een demora
liserende invloed van zijn terug
keer naar Nederland gewaar
schuwd was, maar in onbegrijpe
lijke eigenwijsheid al deze waar
schuwingen in de wind had ge-
sissen
Uit 'de verklaringen van Ernst
Voorhoeve, propaganda-leider der
N.S.B., dr. Goedewaagen, oud
secretaris-generaal van het depar
tement van volksvoorlichting cn
kunsten, Presse-chef Janke, gezant
Bene kwam vrijwel onomstotelijk
te staan> dat De Geer voor de
uitgave van zijn brochure overleg
hppf+'ersc'?i^enc'e Duitse instanties
chure 1®PleeRd en dat deze bro
de wen^r,S°mmige opzichten aan
AmHnRn.r" het Auswartige
Dat D^fW iS aan?.epast.
de belangen van Nederland^ooT
logstijd benadeeld heeft "en dit op
schuldige wijze heeft gedaan is
dan ook naar mijne mening bui
ten kijf.
Hoe ver reikt de schuld
Uiterst belangrijk voor het straf
rechtelijk oordeel in deze zaak is
echter de vraag, hoever die schuld
reikt en deze vraag loopt gevaar
door het ontbreken van een be
weeglijke verdedigingstactiek op
onbevredigende wijze te worden
beantwoord.
In mijn voorbeschouwing heb ik
er op gewezen, dat het zwaarte
punt der schuldvraag vermoede
lijk zou komen te liggen in de be
tekenis der correspondentie tussen
De Geer en de regering te Londen,
welke aan De Geer's afreis uit
Lissabon via Berlijn naar Neder
land is voorafgegaan.
Deze prognose is door het ver
loop van het proces bevestigd. De
tegenspraak tussen het memoran-
dum-Gerbrandy, dat aan De Geer
verwijt vertrokken te zijn, zon
der andere waarschuwing dan een
op de valreep verzonden brief aan
een der leden van het kabinet, en
De Geer's „Verantwoording", die
zich beroept op een schriftelijke
gedachtenwisseling, welke hij vóór
zijn vertrek met Londen voerde,
is inderdaad door het proces opge
lost, maar deze oplossing is niet
in het voordeel van De Geer ge
komen.
De Geer heeft inderdaad van
zijn voornemen kennis gegeven,
waarop de ministerraad in een
schrijven, door zijn voorzitter en
secretaris ondertekend, hem te
kennen gaf, dat „zijn teruggaan
door den Raad diep betreurd zou
worden en zou zijn tegen den
w e n s c h (spat. van mij v. D.)
der Regeering".
Desondanks is De Geer vertrok
ken en heeft bij zijn vertrek aan
Londen meegedeeld, dat hij de op
vatting der regering respecteerde,
maar zijn eigen inzicht wenste te
volgen. Eerst daarmee kwam het
voornemen, waarover de corres
pondentie liep in het stadium van
uitvoering en dat is het natuurlijk,
waarop Gerbrandy in zijn Memo
randum doelt.
P.? schuldkwestie zal nu waar
schijnlijk lopen over de vraag, of
de wens der regering voor De
Geer een „bevel" moest zijn en of
de dagvaarding, die hem ten laste
legt, dat hij „in strijd met de hem
uitdrukkelijk kenbaar gemaakte
wil van de wettige regering te
Londen" vertrokken is in dit
schrijven van de ministerraad
voldoende steun vindt.
Een gezantschap faalde
Al staat het vast, dat De Geer
van de mening der Nederlandse
kolonies te Londen en Lissabon
over zijn eventuele terugkeer naar
Nederland voldoende op de hoogte
is gebracht, toch rees tijdens het
proces nu en dan de vraag, of men
de grijze politicus van „staats
man" spreek ik liever niet in
zijn heimwee naar het vaderland
niet teveel aan zyn eenzaamheid
heeft overgelaten.
Dat het gezantschap te Lissabon
gefaald heeft, is uit de behande
ling van het proces wel duidelijk
gewórden. De gezant, dr. Sillem,
moest de aankomst van De Geer
in Lissabon van zijn personeel
vernemen; hoe, dat herinnerde hij
zich niet meer. Hij heeft De Geer
bij zich uitgenodigd en is met zijn
echtgenote in de drie maanden,
gedurende welke De Geer in Lis
sabon verbleef, éénmaal in diens
hotel geinviteerd. Daarbij is het
contact gebleven. Gedurende cle
maaltijden is er tussen dr. Sillem
en jhr. De Geer nimmer over po
litiek gesproken. In een tijd, toen
Nederland om de grondslagen van
zijn bestaan vocht en heel Europa
door een in wezen politieke strijd
in beroering was, baart dit in een
gezant en een oud-minister-prcsl-
dent der Nederlandse regering on
getwijfeld verwondering.
Meer verwondering baart het
nog, dat de gezantschapsraad ba
ron van Pallandt, 4die De Geer kort
voor zijn vertrek* in opdracht der
Londense regering van zijn voorne
men trachtte terug te houden,
doch daarin niet slaagde, van zijn
onderhoud met De Geer op gener
lei wijze aan zijn chef rapport uit
bracht.
„Wat was dat daar een noncha
lante boel!" riep de president te
recht uit en het min of meer non
chalante gebaar, waarmee getuige
Sillem mededeelde, dat de gezant
schapsraad hem buiten velerlei
zaken trachtte te houden, ver
mocht de raakheid dezer opmer
king niet te ontzenuwen.
Ook baron van Harinxma, die
als vertegenwoordiger van het Ne
derlandse Rode Kruis te Lissabon
verblijf hield, heeft maar weinig
contact met De Geer gehad en kon
zieh de inhoud van hun beider ge
sprekken slechts zeer vaag her
inneren.
Trage briefwisseling
Op 7 Januari 1941 schreef De
Geer een brief naar Londen, waar
in hij opnieuw over zijn voorge
nomen vertrek naar Nederland
sprsk.
Eerst op 31 Januri is hem daar
op een antwoord gegeven, te laat
klaarblijkelijk, want op 4 Febr.
1941 was hij naar Nederland ver
trokken.
„Waarom is dit antwoord in een
zo belangrijke kwestie zo laat ge
komen?" vroeg de president aan
prof. Gerbrandy.
Er waren, meende deze, ver
schillende oorzaken. De post
werkte onder de oorlogsomstan
digheden traag, ook de diploma
tieke post had wel eeris vertraging
Bovendien waren er heel veel
andere kwesties, die in Londen
de aandacht vroegen. En tenslotte
wanhoopten de Londense minis
ters eraan om de Geer per brief
tot andere gedachten te brengen.
Gerbrandy heeft overwogen, of
men via de secret service geen
maatregelen zou kunnen nemen,
maar tot enige uitvoering van
deze gedachte is het niet gekomen
Wij vroegen ons bij deze episode
uit het proces af, of een catego
risch bevel uit Londen hier met
meer klaarheid in de situatie zou
hebben gebracht.
Het is denkbaard dat de Geer in
de obstinate geesteshouding waar
in hij verkeerde, ook dit bevel
in de wind zou hebben geslagen,
daar hij de bevoegdheid der rege
ring om hem, die ambteloos bur
ger geworden was, bevelen te
geven ontkende, maar zijn schuld
ware dan gemakkelijker vast te
stellen geweest.
Betrekkelijkheid der
waarderingsoordelen
Zouden deze en dergelijke pun
ten de verdediging ongetwijfeld
enig houvast geboden hebben,
anderzijds had zij haar aandacht
kunnen besteden aan de betrek
kelijkheid der waarderingsoorde
len. Terwijl Gerbrandy, Pelt e.a.
hoog opgaven van het grote pres
tigeverlies en de morele klap, die
de Nederlandse regering te Lon
den door de „desertie" van de
Geer onderging, achtte een be
voegd beoordelaar als dr. M. van
Blankenstein de indruk, door de
Geer's daad bij de Engelse bond
genoten gewekt, wel even onaan
genaam, doch niet diepgaand en
van voorbijgaande aard. Deze uit
lating bewijst mij, dat een ver
dediging, die in dit opzicht zelf
standig een onderzoek naast dat
van het O. M. zou hebben inge
steld, het aspect van het proces
zeer zeker had kunnen beïnvloe
den.
Bï benijd de' taak van het
Bijzonder Gerechtshof niet. Het
zou al zeer sterk de indruk weer
spreken, die het proces tot nu toe
in zijn hele verloop gewekt heeft
wanneer niet een schuldigverkla
ring aan het ten laste gelegde
tegen jhr. de Geer zou volgen.
Het Hof staat dan echter voor
de zeer zware last der straftoeme
ting. De heer de Geer is 76 jaar,
zijn falen is reeds meer dan zes
jaren oud en werd onmiskenbaar
begaan onder invloed vaq een
ouderdom, die de karakterfout
zijner eigenzinnigheid sterk ac
centueerde.
„Twijfelt u aan de pricipiële
vaderlandsliefde van de heer de
Geer?" vroeg president van Ha
mel aan prof. Gerbrandy, die als
een der scherpste tegenstanders
van de beschuldigde mag gelden
„In subjectieve zin zeker niet"
antwoordde Gerbrandy.
„Maar u vindt het geen goede
vaderlandsliefde
Op deze vraag bleef Gerbrandy
zwijgen.
Dit veelzeggende zwijgen bracht
de moeilijkheid van een eindoor
deel over de Geer welsprekend
tot uiting.
ZONDAG, 11 Mei.
HILVERSUM I (301 M.) 8.00
VA.F.A, 10.00 V.P.RO., 12.00
A.V.R.O., 17.30 VARA. 20.00
A.V.R O. 8.00 Nieuws; 10 So Prot.
kerkdienst; 11.45 Caus; 12.00 Gram.-
12 30 Zotidagselub; 12.40 Koor; 13 00
Nieuws; 13.14 Septet; 13.50 N S.-
14.00 Boekbespr.; 14.30 Orkest; 15.45
Filmpr.; 15.57 Reportage; 16.15 Sky.
masters. (16.30 Caus.); 16.50 Sport;
17 00 Voordracht; 17.io Caus.; 17.30
Ome Keesje; 18.00 Nieuws en sport-
18.30 V. d. Ned. Strijdkr.; 19.00 Radiol
lympus- 19.30 Cabaret; 20.00 Acutal;
20.15 Orgel; 20.45 Hoorspel; 21.05
Gram.2115 Opera; 22.05 Cabaret;
22.35 Viool; 23.00 Nieuws; 23.15 Gram.
HILVERSUM II (415 en 218 M.)
8.00 N.C.RV., 9 30 K.R O., 17.00
N.C.R.v, 19.30 K.R.O. 8 00 Nieuws;
8 30 Morgenwijding; 10 00 Hoogmis;
11.30 Kwartet; 12 00 Orgel; 12.15
Boekbespr.; 1230 Muziek; 13 00
Nieuws; 13.15 Toespraak;' 13.25
Orkest (14.00 Caus.); 1445 Gron.
prog.16.30 Zieken.lof17 00 Prot
kerakdienst; 18.30 Gram.; 18.45 Orgel'.
19 15 BJjbel; 19.30 Nieuwg en sport-
20.00 De gewone man20.20 Gev.'
progr.;- 22 15 Avondgebed; 22.30
Nieuws; 22.50 Gram.; 23.00 Septet;
23.25 Gram.
MAANDAG, 12 Mei,
HILVERSUM I (301 M.) A.V.R O.
7.00 Nieuws, gymn. en gram.; 915
Morgenwijding; 11.00 Caus.; 11.15
Zang; 11.45 Ber. uit Indië; 12.00. Trio;
12.30 Stafmuziek (13.00 Nieuws)
13 50 Zang; 14 20 Piano; 14.45
Report.; 15 03 Gev. prog.; 16.30
Caus.; 17.00 Skymasters; 17.30 V d.
Verkenners; 17.45 Caus.; 18.00 Nieuws
18.15 Gram.; 18 30 V. d Ned. Strijdkr;
19.00 Metropole-okr.19.30 Muz
caus.. 19,45 Caus.; 20.00 Actual.;
20.20 Piano; 20.40 Caus.; 20.55 Muziek-
3118 Puixle; 21t30 Hoorspel22.10
Muziek; 22.45 Caus.; 23 00 Nieuws-
23.15 Jazz; 23.45 Gram.
HILVERSUM II (415 en 218 M.)
N.C.R.V. 7.00 Nieuws, gymn. en
gram.10.é30 Morgenwijding; 1100
Trio; II 15* Boekbespr 11.35 Piano;
12.00 Gram.; 12.15 Orgel; 13.00 Nieuws
13.15 Orkest; 14.00 Caus.; 'l4.20 Sex-
tet; 15.00 Gram.; 15,15 Kwartet; 16.00
Bijbel; 16.45 Concert; 17.20Muz,
caus 17.45 Gram.18.00 Sport; 18.30
Muziek; 19.00 Nieuws; 19.20 Boek
bespr.. 19.40 Gram.; (JD.05 Caus,;
20.15 Orgel; 20.55 Caus.21.15 Muziek';
22.00 Nieuws en actual.; 22.30 Gram.;
22,45 Avondwijding; 23.00 Gram.
Kap. luit. ter zee H W. Hettema,
oud-gezagvoerder van de ,,Marnix
van St. Aldegonde". zal Dinsdag
13 Mei 's avonds om 8 uur voor
de leden van de Haven vereniging
„Rotterdam" spreken in de Blauwe
Zaal van het Beursgebouw. De
heer Hettema, die met de ,,Marnix
van St. Aldegonde" heeft deelge
nomen aan de invasie op Noord-
Afrika en later aan die op Sicilië,
zal over zijn ervaringen vertellen.
Een en ander wordt toegelicht met
lantaarnplaten.
De fa. Kuhn Loeb Company
maakte gisteravond bekend dat
Donderdag j.l. bij de Securities
Exchange Commission de regis
tratie is aangevraagd van een 10-
jarige 3% pet. dollar-obligatie
lening van 20 millioen voor Ne
derland.
De koers van uitgifte en ver
dere bijzonderheden zullen nog
nader bekend gemaakt worden.
Als jullie aan een kabouter den
ken, zien jullie in gedachten een
grote puntmuts, een baard en
grote puntschoenen. Wel, kabouter
Hielepiep zag er ook zo uit, alleen
was zijn baard van watten. Hij
was trouwens ook niet van vlees
en bloed, want hij was geen echte
kabouter!
In 'n grote stad woonde n.l. een
jongen, die Kees heette. Het was
maar een gewoon knulletje van
een jaar of 12, die net als iedere
jongen zijn les wel eens niet
kende, z'n zolen kapot trapte met
voetballen, kortom, een echte rak
ker. Hij had alleen een bijzonder
knappe vader, die allemaal vrese
lijk lollige dingen had uitgevon
den. B.v. een papbord met een
klein baggermolentje, dat de pap
in een kleine pijp „baggerde". Als
je dan de pijp in je mond nam,
hoefde je niet te lepelen, maar
alleen te slikken. Jammer alleen
voor Kees (en zijn vader), dat
Kees' moeder van dat papmolentje
niets wilde wéten, omdat Kees
dan veel te lui zou worden.
Maar die vader dan, had alle
maal kleine stukjes ijzer aan el
kaar geprutst en daar een kabou
tertje van gemaakt. Waar een
echte kabouter allemaal ge-
wrichtjes heeft zitten, had ons
kaboutertje scharniert) es, maar
helaas, waren er op een van zijn
hieltjes druppels water gevallen
en nu was het gaan roesten. Bij
iedere stap met dat beentje piepte
nu dat scharniertje en daarom
noemde Kees zijn ijzeren vriendje
kabouter Hielepiep.
En, zeker nogal moeite gehad
hè? Kijk maar eens na: 1. wan
neer ze zwemmen willen; 2. ieg
de worst over je schouder en de
voorkant zit danvan voren;
3. een ezel, want die is al grijs
bij zijn geboorte; 4. de klok en 5.
de lamp.
De nieuwe raadsels zijn:
1. Het is aan een kant plat en
het lijkt precies een halve rode
kool;
2. twee jongens hebben dezelfde
vader en moeder. Ze zijn op de
zelfde dag geboren en even oud.
Toch is het geen tweeling. Hoe kan
dat?
3. het loopt, springt, kruipt en
beweegt niet en toch schiet het op.
Hoe is dat mogelijk?
4. het is nat en als je het om
draait is het zwart;
5. met welke naalden kan nie
mand naaien of breien?
Jullie zeggen natuurlijk: „Hé,
maar hoe kon hij nu lopen", en
dat is nu juist het leukste van
alles. In de kabouter had Kees'
vader een grote veer van een oude
wekker gemaakt. Die draaide je
op met een sleuteltje in 't mondje
van de kabouter en dan gingen
vele wieltjes draaien, waardoor
Hielepiep parmantig voortstapte.
Ik kan nu natuurlijk niet ver
tellen, hoe Kees altijd met Hiele
piep speelde, want dan had ik
een aparte krant nodig. Jullie be
grijpen 'het toch wel, want stel
maar eens voor, dat je zelf zoiets
had, ik wed, dat je er niet van
zou kunnen slapen.
Kees kon dat in het begin ook
niet en daarom had hy zelf van
een oude schoenendoos een heer
lijk ledikantje voor Hielepiep ge
maakt. Dat stond naast zijn bed
en als Kees dan 's nachts wakker
werd, gluurde hij over de rand
van zijn bedje, midden in het
ijzeren gezicht van zijn vriendje.
Op de avond nu, waarover ik
het wil hebben, was alles weer
zoals iedere keer. Kees ging met
een nachtzoen van zijn moeder en
een kruisje van zijn vader onder
de dekens en Hielepiep werd net
jes in zijn schoenendoos opgebor
gen. Kees knipoogde eens een keer
tegen zijn vriendje, maar deze
kon natuurlijk niets terug doen,
zodat Kees zich maar kwiek om
draaide en al vlug lag te ronken.
Maar Hielepiep voelde zich niet
zo op zijn gemak. Kees' vader
had n.l. een sigaar bij zich gehad
en daarvan was een vonkje in
Hielepiep's bedje gevallen. Vlak
naast zijn wangetje lag het nu op
het matrasje en Hielepiep voelde,
dat het steeds warmer werd. Daar
zag hij al een kléin vlammetje,
't werd steeds groter en nu stond
zijn baard al in de brand.
Nu was Kees' vader wel knap,
maar hij kon Hielepiep toch niet
laten praten. Deze kon dus Kees
niet waarschuwen en er moest
toch iets gebeuren, want anders
brandde het hele huis af! Steeds
groter werden de vlammen, steeds
warmer kreeg Hielepiep het en
als hij van angst had kunnen
zweten, had hij het beslist gedaan.
Hola, wat was dat? In zijn buik
voelde hij opeens een wieltje
krassen en nu kon hij zijn rechter
armpje bewegen. Hij snapte het
niet, maar het kwam natuurlijk
door de warmte, waardoor alles
uitzette.
Hoewel hij er niets van begreep,
was hij toch wel zo handig, om
nu ineens een gaatje te zien. Met
schokjes nam hij het sleuteltje
(dat altijd in zijn bedje lag), stak
het in zijn mond en draaide zich
zelf verder op. Toen klom hij uit
zijn bedje, dat nu helemaal in
brand stond en begon hard over
de grond heen en weer te lopen.
„Piep, piep, pieiep, piep" ging
zijn hieltje en het snerpte zo erg
door de stille kamer, dat Kees er
wakker van werd en zich om
draaide. Snif, snif, hè, wat rook
dat gek en slaperig deed hij zijn
ogen open, om opeens vol schrik
„Help, help, brand" te roepen. In
middels klommen de vlammetjes
al rustig in de gordijnen en toen
Kees' vader naar binnen kwam
stormen, schrok hij zich een hoed
je. Hup, hij trok de gordijnen naar
beneden, het raam vloog wijd open
en naar buiten ging alles. Hiele
piep's bedje ging dezelfde weg en
met zijn voeten stampte Kees'
vader de rest uit. Zo, dat was weer
gebeurd.
En Hielepiep? Wel, die was zo
plat als een dubbeltje. Toen vader
naar binnen rende, had hij zijn
rechtervoet boven op Hielepiep
gezet en met een knarsend geluid
was hij vermorzeld. Natuurlijk
beloofde Kees' vader een nieuwe
te maken, maar van het nieuwe
kaboutertje piepte de hiel niet en
dus kon Kees zijn nieuwe vriendje
geen Hielepiep noemen. En dat
was nu juist het leukste geweest,
zuchtte Kees.
We zullen maar beginnen, want
voordat ik alle verjaardagen van
mijn vriendjes en vriendinnetjes
binnen heb, kan ik van ouderdom
geen pen meer vast houden! Daar
om vandaag de eerste gelukwensen
iedereen kan nog bijvallen!
De eerste jarige is Toos L., die
Maandag 13 jaar wordt. Meiske,
proficiat hoor en ik hoop, dat je
veel pret zal hebben. De tweede
en laatste is Johan D. Deze wordt
Woensdag 9 jaar, een stevige
knaap dus. Musicus in de dop, ook
jij gefeliciteerd, joh, en zing maar
een toontje hoger.
jOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOGO
Eerst eens even een verzoek van
drie vriendinnetjes tegelijk over
lotos van de prinsesjes. Ze vin
den, dat er te weinig foto's in
staan de laatste tijd. Het is zo
er staan er niet zoveel meer in
maar jullie moeten niet denken,
dat je telkens, wanneer je zin
hebt, een foto kunt maken van
de prinsesjes.
Prinses Juliana en Prins Bern-
hard willen hun kinderen zo ge
woon mogelijk behandelen, net
als jullie b.v. Nu, fotograferen ze
jullie nu telkens? Daarom mag er
ook niet steeds een foto van de
prinsesjes worden gemaakt, voor
al nu ze wat groter worden en ze
het gauwer in de gaten krijgen,
dat er veel notitie van hen wordt
genomen. Snappen jullie nu,
waarom er minder foto's in de
courant komen. Heus, reken maar
als er een foto is, zien jullie ze
beslist wel.
De eerste is vandaag Rinle v.
K. (13 j.). Je hebt het boven al
gelezen, hè, maar ik beloof je, 'n
oogje in het zeil te houden. Ik
ben anders blij, als je regelmatig
schrijft. Hoe meer zielen, hoe
meer vreugde. Zeg, je hebt je ver
jaardag niet opgegeven. Dat hoor
ik nog van je.
Ook Riet v. D. (13 J.) heeft
haar verjaardag vergeten. Over
doen, Riet! Ook jij weet nu pre
cies, hoe het in elkaar zit met de
prinsesjes. Een aardig raadseltje,
zeg .ik zat eerst even beteuterd
te kijken, maar toen moest ik toch
lachen. Als je er nog meer weet,
houd ik me aanbevolen.
En met „Jeanne v. M. (13 j.) is
het ook al zo. Ik bedoel de ver
jaardag en de prinsesjes. Zorg je
er nog even voor? Met is leus,
dat jullie met z'n drieën tegelijk
schrijven, dat moesten veel meer
meisjes doen (over jongens praat
ik niet meer, die durven toch
niet). En het spaart weer post
zegels uit ook.
Zo, Leida T. (11 J.), leuk, dat
ik er niet ver naast was. Maar je
moeder heeft gelijk, meiske, van
binnen, dat is het meest belang
rijk. Daarom vind ik het zó fijn,
dat je blijkbaar je moeder graag
engoed helpt. Zo doorgaan,
Leida! Als je later dan nog eens
terugdenkt aan vroeger, zal je
vast in je sas zijn.
Zo, Corrie P. (12 j.), dat is ten
minste een echte brief, hoor. Ik
heb er van genoten, hoor. Brie
ven schrijven is net als alles. Je
durft niet te beginnen, omdat het
zo vreselijk moeilijk lijkt, en als
je eenmaal bezig bent.gaat
het vanzelf. Het lijkt anders wel
een diergaarde, daar in Grafter-
meer. Je wacht toch zeker niet tot
eind Juli met je volgende brief?
Nee maar, Agnes D. (9 j.), dat
vind ik nou echt jammer. Natuur
lijk, ik heb heel veel vriendjes en
vriendinnetjes, maar daarom wil
ik er toch niet een missen, en
vooral jou niet. Ik vond 't altijd
zo fijn met jou te babbelen en jij
toch ook. Je schrijft nu de laatste
tijd natuurlijk wat meer?
Bravo, Fons W. (12 j.), ik ben
blij weer eens een jongen onder
handen te kunnen nemen. Ik zou
er best 'n hoop meer onder han
den willen nemen, maar dan an
ders! Je hebt behoorlijk gefeest,
zeg, wat een eten, het water loopt
uit m'n mpnd .Dat feest was toch
zeker niet thuis? Waar dan wel?
En zowaar nog een jongen,
Quino K. (9 j.). Goed zo, jóh, dat
vind ik nou eefts fijn, dat je je
niet laat kisten. Ik zal eens kij
ken over Quirinus, ik denk wel,
dat ik er nog wel iets van kan
vinden. Zeg, weet je. wat jij eens
moet doen? Je vriendjes opstoken
om ook eens te schrijven, doe ja
het? Wanneer ben je jarig?
OOM LUUK.
UTRECHT, Vrijdagavond-
Op deze warme, zomerse voor
jaarsavond kwam de partijraad
der Katholieke Volkspartij in het
Jaarbeursgebouw te Utrecht bij
een ter behandeling van 'n agenda,
welke grotendeels vermeldde de
bespreking van de verschillende
reglementen.
Hiervan is echter nog niet veel
gekomen, daar vooral de bespre
king van de contributie-regeling
zoveel tijd vergde, dat de avond
daarmee heenging, zodat aan de
vaststelling der reglementen niet
meer kon worden begonnen.
De Partijvoorzitter spreekt
Het was ruim 7 uur, toen partij
voorzitter W. J, Andriessen de
bijeenkomst opende en op het ge-
w;cht wees van deze vergadering,
die zal moeten vaststellen drie
reglementen, nl. het algemeen
reglement, het reglement voor de
afdelingen en het jongeren-regle
ment. gpr. noemde de noodzaak
van een betere financiële rege
ling- daar de partij ook in dit op
zicht goed gefundeerd moet zijn-
Zou die financiële regeling niet
in orde komen, dan blijft de partij
achter en zal ze de haar toe
komende rol niet kunnen spelen.
Indien dit niet zou gaan, zullen
zij. die na ons komen, ons daar
terecht een verwijt van kunnen
maken. Het moet ons doel zyn in
het denkleven van de partijleden
de overtuiging diep te doen post
vatten, dat in de rangorde der
waarden de partij staat en staan
moet op één lijn met de sociale,
culturele en jeugdorganisaties.
Rustige ontleding van de feite
lijke verhoudingen in ons volks
deel, moet tot de conclusie voeren,
dat Europa wel eens een zeer
moeilijke tijd tegemoet kan gaan
en dat daarbij de beginselen een
grotere rol zullen spelen, dan som
migen blijkbaar menen.
In onze Nederlandse verhoudin
gen zal ook onze party daarbij
haar rol hebben te spelen, waar
bij het aan innerlijke kracht niet
mag ontbreken.
Vooruitstrevende politiek
De partij zal, ook met 't oog I
op de situatie, haar politieke
koers, tot nu toe gevolgd, moe
ten handhaven. De resolutie
van November 1945 blijft daar
bij haar uitgangspunt, dat wil
zeggen, de partij zal het kader
der reële mogelijkheid een
vooruitstrevende politiek moe
ten voeren.
Zij mag zich daarvan niet
laten afbrengen, noch door
druk van links, noch door druk
van rechts, nog door druk van
binnen uit.
Basis- en uitgangspunt van de
werkzaamheden van partij en
fractie zullen moeten zijn beginsel
program en urgentieprogram Bei
de stellen wij zelfstandig vast; het
laatste pogen wij, waar mogelijk,
in samenwerking met anderen te
verwezenlijken, In de huidige
parlementaire verhoudingen ge
schiedt dit op basis van het rege
ringsprogram. Van een aan de
leiband lopen van de Partij v. d-
Arbeid, zoals wel eens beweerd
wordt, is daarbij geen sprake.
Wij moeten pogen ons program
te verwezenlijken, ook wanneer
daarbij tegenstand in eigen ge
lederen overwonnen zou moeten
worden. Deze verwezenlijking eist
echter aller krachtsinspanning.
Critiek op het werk van de partij
en de fractie hoeft daarbij niet te
wordsn gesmoord, al mag daarbij
worden gevraagd een feitelijke
onderkenning van werkelijke ver
houdingen. De party gaat daar
naast voort met vorming en ont
wikkeling en tracht daarby ook de
jongeren te bereiken, onder wie
gelukkig een intense belangstel
ling voor staatkundige vraagstuk
ken yalt te constateren.
Spr deelde tenslotte mee,( dat
het partybestuur zal overwegen
of bij politieke byeenkomsten van
de party, de zgn. politieke retrai
tes, initiatief van wylen Ruys,
ook weer kunnen worden inge
voerd.
Na voorlezing der Ingekomen
stukken, waarby verschillende
moties waren over de schadever-
goedings-regeling o a. uit Arnhem
en Limburg, en waarbij van de
zyde van het partybestuur werd
medegedeeld, dat enkele moties
reeds door de feiten waren achter
haald, kreeg de heer J, P- de Bra
bander gelegenheid verslag uit te
brengen van de begrotingscom
missie.
Niet minder dan 7 leden van
de partijraad vroegen het woord
hierover en de bezwaren gingen
vooral uit naar een post op de be
groting, welke 30.000 voteerde
voor het Centrum voor Staatkun
dige Vorming. Men twijfelde aan
het nut van een dergelijke post,
daar de K.V.P. in het centrum
niets te zeggen heeft en men
wenste de positie tussen Party en
Centrum nader geregeld te zien.
Pater dr. Stokman OJF.M. nam
het voor het centrum op en stelde
de goede werking hiervan nader
in het licht, doch de afgevaar
digde van Sittard bleef bij zijn
reeds gedane voorstel, om de gel
den hiervoor te schrappen.
Dit voorstel werd echter niet
verder ondersteund
Naar aanleiding van een op
merking dienaangaande zegde het
partybestuur toe te zullen over
wegen, of alsnog 5000 beschik
baar kan worden gesteld voor een
M4
DE H. BLOEDPROCESSIE. Dezer dagen trok dc eeuwenoude
orocessie wederom door de straten van Brugge. In de stoet
werden, zonh steeds, de prachtige oude reliekschrijnen
medegedragen.
op te richten Indisch documenta-
tie-buxeau.
Vervolgens deed de heer H. N.
Smits verslag van de bevindingen
der kascommissie, waarna de ver
gadering overging tot behandeling
van het voorstel voor een nieu
we contributieregeling.
Zoals reeds gezegd, waren de
besprekingen hierover zeer lang
durig en namen zij het grootste
deel van de avond in blslag; daar
zij als huishoudelijk beschouwd
werden, moeten wy volstaan met
de mededeling, dat het oorspron
kelijke voorstel van het bestuur
in zoverre door het partybestuur
zelf gewijzigd werd, dat alleen lid
3 zal gelden. Dit bestuursvoorstel
luidde aldus:
1. Beneden een salarisgrens van
3000 bedraagt de minimum con
tributie voor ieder lid 1.50 en
voor zyn echtgenote 1 per jaar.
2. Geadviseerd wordt boven een
salaris van 3000 deze te stellen
op 3 voor elk lid en 2 per jaar
voor zijn echtgenote.
3. De afdracht aan de centrale
partijkas bedraagt 0.80 per lid.
Als contributieregeling is dus
thans met algemene stemmen aan
genomen, dat de afdracht aan de
centrale partijkas 0.80 per lid
en per jaar zal bedragen, terwijl
de afdelingen en de kringen die
heffingen van de leden zullen doen
die nodig zullen zyn, om de ac-
van deze afdelingen en krin
gen behoorlijk te doen verlopen.
Hiermee bestaat dus geen uni
formiteit betreffende de contribu
tie over het gehele land. Dit ge-
wyzigde voorstel van het bestuur
werd zonder stemming aanvaard-
Hiermee was het voor de Vrij
dagavond gebeurd; morgen kan nu
een begin gemaakt worden mot de
bespreking der reglementen.
Naar Reuter uit Washington
seint heeft het Amerikaanse huis
van afgevaardigden het program
van president Truman tot het ver
lenen van financiële steun aan
Griekenland en Turkije goedge
keurd. Met 287 tegen 107 stemmen
werd het wetsontwerp aangeno
men.
Griekenland en Turkye zullen
volgens deze wet 400 millioen dol
lar steun ontvangen. Alle pogin
gen in het huis van afgevaardig
den, om dit bedrag te verkleinen,
leden schipbreuk. Het ministerie
van buitenlandse zaken heeft
reeds maatregelen getroffen, om
de hulp te doen ingaan, zodra
Truman de wet zal hebben gete
kend. Men verwacht deze onder
tekening in de loop der volgende
week.
Het U.S. Bureau of Agricultural
Economies voorspelde gisteren,
dat voor het eerst in de geschie
denis van de Ver. Sta'en de oogst
van wintertarwe dit jaar de
1.000 millioen bushels zal over
treffen.
De oofjpt wordt geraamd op
1.025.789.000 bushels. Dit is 17 pet.
meer dan het vorige record van
874.000.000 bushels io 1946.
