Vijftig
Katholieke
politieke organisatie
Dr Van Angeren over
Londense tijd
de
Warenhonger en prijzen
Werden goederen te duur
verkocht
maken
3'i
IÉ
i
"VI
Herdenkingsbijeenkomst K. V.P. j
te Utrecht
Bevin pessimist noch optimist
Britse militaire missie verlaat
Nederland
1
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
En maar opnemen
Prinses Elisabeth
Wereldboycot
Cholera
Hel te Lahore
IONGSLAGEN
i
69ste JAARGANG
ZATERDAG 1 MET 1947
No. 20316
daadkracht voorging^ nfl aan
maar van bouwen kwam
niet veel
van Ned. Scheepvaart
ANTWOORD OP LAGER
HUIS-DEBAT
geen verliezen in
INDIE
DE BIJENKORF VOOR
DE TUCHTRECHTER
SABOTEURS VAN HET
VOLKSBELANG
onder de kippen
Bevolking in razernij
IK WORSTEL, MAAR KOM
BOVEN
MGR. J. VAN SAMBEEK
MAAR ADVISEURS VOOR
DE OPLEIDING BLIJVEN
<U
iii
DE KANTOREN van de Redactie en de AdmU
nistratie van de „Nieuwe Schiedamsche Courant
zijn gevestigd te Rotterdam. Kortenaerstraat l.
TeL 25270; te Schiedam, Broersvest 8, Tel. faas.
De abonnementsprijs bedraagt f 3.25 per Kwar
taal, 1,10 per maand, 0,26 per wee
Directeur; J. KUIJPERS.
Hoofdredacteur; Mgr. Dr. J. WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A, PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerden prijs cp
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1,—. ledei
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend bg vooruitbetaling.
e I lri*incr«vn
Het is vandaag een belangrijke dag voor katholiek Neder-
land en voor het gehele Nederlandse volk, nu de K.V. P.
zich heeft opgemaakt, om in plechtige bijeenkomst in de
Tivoli-zaal te Utrecht het feit te herdenken dat 5(1 jaar
geleden mgr. dr. H. A. J. M. Schaepman de Nederlandse
katholieken op eigen politiek program wist bijeen te
Zijne Em J°h' Kardinaal de Jong en alles wat naam heeft
in katholiek Nederland, was vanochtend op deze vergade
ring aanwezig. Toen te 11 uur de voorzitter der K. V. P.
Je heer W. J. Andriessen, de plechtigheid opende, was de
grote Tivoli-zaal tot in de uiterste hoeken gevuld. De zaal
was stemmig versierd, de muzikale omlijsting van de
bijeenkomst werd verzorgd door het Stichtse Kamerorkest
o. I. v. de heer H Spruit en door de Rustenburgse Koor
knapen onder leiding van de heer Henk Hoogervorst.
Openingsrede van
W. J. Andriessen
Na een woord van welkom her
innerde de heer Andriessen aan
het beslissende moment in ae
staatkundige ontwikkeling van
het katholieke volksdeel, de ver
kiezing van mgr. dr. Schaepman
tot lid van de Tweede Kamer m
1880.
Reeds was de aandacht op hem
gevallen tijdens de parkmeeting
in Amsterdam (1871), de eerste
bijeenkomst van katholieken uit
geheel Nederland en van meet al
aan wijdde hij zijn krachten aan
de vorming van een katholieke
nartij Met het doorzettingsver-
mogin, den Tukker eigen, streef-
dl hH zijn doel na en wist hijvan
geen wijken. Hoe slecht werd hij
fn de aanvang begrepen. Doch hij
ïette door en slaagde ondanks de
vele vergissingen en talloze te
leurstellingen.
Er is in ons goede vaderland
sinds de vergadering van Utrecht
véél veranderd. De schuurkerken-
nositie van ons heeft plaats ge
maakt voor een fier en frank
naar buiten treden. Wi)_ staan
cfrs radio,n scholen? sociale orga-
nfsaties universiteit en wat dies
meer Zij. Dit alles is niet op de
laatste plaats te danken aan onze
eigen staatkundige organisatie,
aan de bundeling van eigen
kracht en een woord van oprechte
dankbaarheid past aan die grote
Schaepman, de onversaagde en
onvermoeide emancipator.
Spr. uit dan zijn grote vreugde
over de aanwezigheid van de kar-
in deze feestvergadering
d vervolgens te verklaren, het-
om vervolgens aepman ver-
g en Wj aan dr Scna Ps
^De" gedachten gaan ook to
dankbaarheid uit naar hen, die
het werk van dr. Schaepman heb-
hen voortgezet, zoals baron Van
Wijnbergen, dr. Kooien, jhr. Ruijs,
mgr. Nolens, prof. Aalberse, mr.
Goseling, mr. Verschuur en zovele
anderen.
Zeer in het bijzonder naar mr.
Goseling en mr. Verschuur, die
slachtoffer geworden zijn van het
Duitse barbarisme en mede door
hun staatkundig werk in .de R.
K. Staatspartij gevallen zijn.
Ook naar de onbekende en stu
le werksters en werkers gaan de
gedachten uit.
Bij de oplossing van de vraag
stukken, die onze tijd kent en de
herbouw van ons maatschappelijk
leven, zoo gaat ppr. voort, kan de
katholieke visie, die nu eenmaal
totalitair is niet worden gemist.
Evenals in de achter ons liggen
de halve eeuw de staatkundige
arbeid der Nederlandse katholie
ken van niet te miskennen invloed
op de verhoudingen van ons va
derland is geweest, even zo zal
ook in de komende decennia die
invloed merkbaar zijn. Zou dat
het geval zijn dan verzaken
fi onze plicht en zijn wij geen
3 "lip-eiingen van hem, wiens
ware volgelinge" erdenken en
werk wij vandaag werk_ en
die ons met 7/3 ,f>
Moge katholiek Ne betekenis
deze bijeenkomst .„„mpnt en
toekennen, welke zij ve'3_ K v
welke het partijbestuur oer''
p.er welbewust en weloverwogen
aan wil geven. Mogen er de no
dige conclusies voor de toekom»
uit worden getrokken en daar
naar ook gehandeld worden.
Nadat het orkest de Sympho-
nie No. 7 in A gr. t. van W. A.
jyjozart had vertolkt en het kna
penkoor de liederen Salvum fac
•regem van A. Sachini, het Enge
lenkoor (uit Elias) van F. Men-
delssohn en t Ave Maria van F.
Hamma, had gezongen, betrad de
hoofdredacteur van De Maasbode,
Mgr. Dr. J. H. J. M. Witlox het
podium om de officiële herden
kingsrede uit te spreken over
het staatkundig levenswerk van
Schaepman.
se Zaken dan kon hij zich
het minst met de binnenlandse
bemoeien of van vrij onschul
dige departementen als Water
staat en Oorlog, of ook een enkele
maal aan Justitie, maar de enige
katholieke minister van invloed
voor Schaepman's tijd was Borret
in het ministerie Heemskerk van
1866—1868.
De katholieken namen met deze
positie genoegen, maar Schaep
man wenste de conclusie te trek
ken uit de politieke ontwikkeling,
door katholiek Nederland meege
maakt en hij greep zijn geloofs
genoten als het ware bij het nek
vel om ze te drukken met de neus
op de regeringstafel, waarvan zij
tot dan 'toe een heilige huiver had
den. Schaepman stuwde ons de
tweede phase in van onze politie
ke emancipatie. Zijn stoere figuur
staat aan het beginpunt van een
nieuwe aera. Even scherp als het
doel zag Schaepman ook het mid
del: het breken van de macht van
het liberalisme door een samen
gaan van de christelijke groepen
m.a.w. door een coalitie. Schaep
man wenste een stormloop van
het christelijke volksdeel op de
liberale regeringsburcht.
Bij het totstandkomen van de
coalitie, die stellig op de eerste
hij moeite zijn geloofs-
heen te helpen over het
papisme, dat in protestantse
kringen tot uiting kwam, en dat
ook door de protestantse leiders,
aanvankelijk zelf niet van deze
smet vrij, later met moeite kon
worden tegengegaan.
Voor de katholieken tot coalitie
konden komen was echter nodig
dat zij politiek georganiseerd
werden.
Dr. Witlox schetste daarna de
groei van de politieke organisatie
der katholieken onder Schaep-
mans stuwing via de proeve van
een program van 1883, de Alge
mene Bond onder Jos. de la
Court in 1888, het program der
Kamerleden van 1896, en de aan
neming van het program op 5
Mei 1897 te Utrecht. Dit alles
doorsneden met hevige ruzies, als
over grondwetsherziening, per
soonlijke dienstplicht, het kies
recht' en de leerplicht, op welke
onderwerpen dr. Witlox vaak een
geheel eigen licht wist te werpen,
geput uit hernieuwde bestudering
van de bronnen. Het feit, dat
Schaepman telkens na het beze
gelen van de verschillende ruzies
onmiddellijk de zaak wederom ter
hand nam van de politieke partij
organisatie bewijst, aldus dr. Wit
lox, van hoe groot belang de doc
tor deze achtte. Hij werkte er let
terlijk aan tot" zijn laatste adem
tocht. Schaepman begreep, dat
van de eigen politieke organisatie
de invloed en de machtspositie
van de katholieken in ons land
afhingen. Hij voelde 'n katholieke
partij in ons land als een histori
sche noodzakelijkheid. Dr. Witlox
eindigde zijn rede met een korte
schets van Schaepmans persoon
lijkheid, waarin als drijfkrachten
van diens leven werden aange
duid: zijn liefde voor de Kerk en
zijn liefde voor het vaderland.
Aan het slot van deze ochtend
bijeenkomst zongen de aanwezi
gen enthousiast het beroemde lied
op tekst van dr. Schaepman: Aan
U, o Koning der Eeuwen.
In de namiddag zou de partij-
penningmeester, de heer P. Al
berts spreken over het Goseling—
Verschuur-Herstelfonds en een
overzicht geven van de stand
van zaken. De heer mr. E. M. J.
A. Sassen, ondervoorzitter der
K.V.P. en lid van de Tweede Ka
mer zou'hierna het woord voeren
over: De toekomst van een poli-
Men. schrijft ons:
In een stadje in het Zuiden van
ons land had iemand een molest-
sehade van ca. 1.500. Eerst kwa
men er twee heren voor de O.O.M.
taxeren, de grootste molestmaat-
schappij die op haar miUioenen
guldens zit tè broeien en deze niet
mag uitkeren. Toen' kwamen er
twee heren van de S.E.C. om uit
te maken wat het rijk zou, moe
ten bijpassen. Kort geleden Kra
men er twee heren van de We
deropbouw om de schade eens op
te nemen. Het molestslachtofier
moest de aannemer maar eens
vragen een begroting te maken.
Daarop zouden bons verstrekt
worden voor materialen. Later
zouden de heren nog eens terug
komen om de wederopbouw in
ogenschouw te nemen, de reke
ning te controleren, waarna dan
een voorschot zou volgen.
In Januari j.l. werd een nieuw
systeem uitgedacht voor de dis
tributie van metselsteen. Het
heeft weer schatten gelds gekost.
De nakoming ervan was hopeloos.
De tasvelden op de steenfabrie
ken geraakten vol, met het gevolg
dat diverse steenfabrikanten m
de zomer maar zijn gaan stillig
gen. Begin Mei j.l. gingen de ste
nen eindelijk van de bon, wat
reeds een jaar geleden verzocht
was.
Wij, Hollanders, willen alles tot
in de perfectie regelen, maar wij
hangen ons op aan onze perfectie.
x'xj'v:;:-.
De officiële heropening van het vliegveld 1 penburg, in tegen
woordigheid van prinses en prins.
Naar de „Yorkshire Post" meldt
gaan er in Engeland geruchten,
dat de verloving van prinses Eli
zabeth en Philip Mountbatten, de
voormalige prins Philip van Grie
kenland. spoedig op handen is,
zelfs voor het eind van de maand.
De New York Herald Tribune
bericht, dat de verloving wellicht
aanstaande Zondag bekend zou
worden gemaakt, doch er is l"er
van geen officiële bevestiging
krijgen.
te
plaats aan Schaepman te danken tiek in katholieke geest.
De Indonesische handelsgevol
machtigde in Australië, H.
Campbell, heeft Donderdagavond
op het Indonesische vakvereni
gingscongres te Malang verklaar
te hopen, dat het congres de wens
te kennen zal geven voor een w"-
reldboycot van de Ned. scheepvaart
op Indonesië. De Australische vak
verenigingen, aldus CampbeJi,
maken thans plannen voor een
dergelijke wereldboycot. Hij ver
wacht dat de Ned. vakverenigin
gen er aan deel zullen nemen.
Causerie voor de Kath.
Cult- Centrale te Rotterdam
Voor de Kath. Culturele Cen
trale te Rotterdam hield staatsraad
mr. dr. J. R. van Angeren, inder
tijd minister van Justitie in de
Ned. regering te Londen, gisteren
avond een causerie over de daar
in de oorlog doorgebrachte tijd.
Een vlot en gezellig causeur is
dr. van Angeren en zijn lezing
gaf wel een zeer bijzondere kijk
op toestanden, belevenissen en het
werk van de Nederlanders in En
geland, toen ons land nog zuchtte
onder de Duitse bezetting.
Heengegaan in opdracht van de
toenmalige minister van Justitie,
prof. Gerbrandy, als secretaris
generaal van diens departement.
Werd hij later zijn opvolger op de
ministerszetel. toen Gerbrandy
minister-president werd. Bij een
volgende kabinetswisseling nam
dr. Van Angeren zijn post van
secretaris-generaal weer op en als
zodanig kwam hij terug naar het
vaderland.
Na een uiteenzetting van het be
lang van het vertrek der regering
naar Engeland en een levendige
schildering van de reis naar Lon
den, besprak dr. v. Angeren het
werk dat daar onmiddellijk moest
worden aangevangen.
„Fruin'' ontbrak
materiaal had hij niet, geen
ambtenaren, zelfs „Eruin" ontbrak
aanvankelijk en, zoals spr. het uit
drukte, een jurist zonder Fruin is
een soldaat zonder geweer. Het
belangrijkste besluit was wel, dat,
hetwelk de bezittingen van Neder
landers in het buitenland moest
veilig stellen, het bekende besluit
A1. De Duitser zou er natuurlijk
alles opzetten om geld in het bui
tenland te bemachtigen; daarom
diende besluit A 1 er voor, die be
zittingen voorlopig te onteigenen
en daardoor veilig te stellen. Het
besluit kwam er door, alleen De
Geer tekende niet! Deze was, aldus
verklaarde spr., er tegen het eigen
domsrecht der Nederlanders aan
te tasten. Veel zorgen baarde het,
alvorens dit wetsbesluit ook door
de Engelse rechter was aanvaard;
een proces, dat gericht was tegen
het recht der Londense regering
om wetten uit te vaardigen, weru
echter in vierde en laatste instan
tie gewonnen. Ook van de rege
ringscommissie voor de scheep
vaart werd onmiddellijk de grond
slag gelegd.
Gerbrandy nam les
Minister-president Gerbrandy
had er speciaal slag van om met
de Engelsen om te gaan; zijn ty
pische persoonlijkheid deed hem
vele vrienden winnen. Als aardige
bijzonderheid releveerde spr. het
feit, dat Gerbrandy iedere morgen
Engelse les ging nemen, daar hij
zich beter in die taal wenste uit
te drukken en 's avonds kon men
de minister-president bezig zien
aan zijn thema's!
Verder was Gerbrandy het voor
beeld van de verzetsgeest en spr
kantte zich scherp tegen de me
ning, die tijdens het proces-De
Geer kenbaar is gemaakt, als zou
den het Ned. kabinet en de Ned.
kolonie in de eerste tijd in Lon
den van defaitisme hebben blijk
gegeven. Spr. noemde dit een af
schuwelijk misverstand en alleen
al het feit, dat De Geer uit het
kabinet moest treden, dus de mi
nister-president zelf, wijst wel op
het tegendeel.
Onder de belangrijke wetten,
die in Londen gemaakt zijn, vait
zeker ook de wet, waarbij het
rechtsverkeer in 't buitenland werd
geregeld en vooral ook de terug-
keer-wetgeving, o.a. de wet op de
politieke delinquenten. Uit Neder
land kwam gedurende de oor
log vooral deze suggestie steeds
naar voren: berecht de politieke
delinquenten bij bijzondere rechts
pleging en voer de doodstraf in.
Men achtte de normale rechterlijke
macht te slap. Niet algemeen be
kend is misschien het feit, dal
deze z.g. terugkeerwetgeving werd
voorbereid door een ministeriële
commissie, waarin ook Prins Bern-
hard zitting had.
Spr. besloot zijn zeer interes
sante lezing met- hulde te brengen
aan H.M. de Koningin, die in Lon
den nooit één seconde aan de
overwinning twijfelde en zonder
enige twijfel de „leading lady" van
Nederland was.
Na de heropening van de walserij West van de Hoogovens en
Staalfabrieken te Veisen wordt het eerste blok van
door de duo-wals gevoerd.
3000 k„
Rede Mgr. Dr. J. Witlox
«Htinx begon met te con-
Dr. Wit NauweiijjcB iemand
stateren. onr,p(jia- en zo scherp
heeft ooit zo spoed gchaep.
zijn levensdoel g doctor vrij
man. Dit was, ^als de docwr vrjj
spoedig na zijn terugk ePn
me met de doctorsbul
schrijven aan zijn vriend dr.
Nuyens vaststelde: ik wil
tholieken maken tot een po«™;Ke
macht in Nederland. Bij Sc'ha P
mans optreden waren de kaxno-
lieken reeds met een vrij talnjae
groep in de Tweede Kamer ver
tegenwoordigd, die het in grote
lijnen wel eens waren en ook tot
zelfstandigheid waren gekomen,
omdat zij zich eindelijk hadden
losgemaakt van de liberalen. In
de regering hadden de katholie
ken echter vóór Schaepman nau
welijks iets te zeggen. Wel trad
gewoonlijk een 'of andere katho
liek op hetzij als minister van R.
K. Eredienst of van Buitenland-
In antwoord op het tweedaags
debat in het Britse lagerhuis over
de buitenlandse politiek heeft Er-
nest Bevin, minister van buiten
landse zaken, verklaard, dat hij
pessimistisch noch optimistisch
was. Hij zag niet op tegen de
moeizame onderhandelingen, die
ongetwijfeld nog zullen volgen en
zeide te zullen volharden tot alle
moeilijkheden uit de weg zijn ge
ruimd.
Als ik al optimistisch ben, al
dus Bevin, is het over het plan,
aat de raad van ministers van
buitenlandse zaken te Potsdam
heeft opgesteld. Ik geloof, dat de
opzet wel goed was, doch over de
instelling van het recht van veto
lopen de meningen uiteen.
Over de Anglo-Amerikaanse
fusie-overeenkomst zeide Bevin,
dat met Amerika een regeling zal
•worden getroffen, die doelmatiger
is dan de oude. Over de admini
stratieve Z«de is reeds overeen-
StmtinghebtereSaargebied betreft,
zeide Bevin te hopen, dat de Fran
sen hun eisen zullen matigen,
daar zij anders een snel e afdoe-
nfng van de kwestie zullen ver-
trDgeenkwestie van de ^^telbeta;
lingen door Buitsland in_
men met die van het pe dt
dustrie, dat thans nader wordt
vastgesteld met inachtneming
het te Potsdam beslotene.
Het probleem van de Duitsers
uit Polen is uiterst moeilijk. Onder
dp huidige omstandigheden kan
T?r'^se zone niet meer van de
ze Duitsers opnemen dan het oor
spronkelijk overeengekomen aan
tal.
Wat de vroegere Italiaanse ko
loniën aangaat: Engeland heeft
enige weken geleden de grote
mogendheden uitgenodigd, verte
genwoordigers te benoemen, die
te Londen zullen spreken over
het werkschema van de door de
min. van buitenl. zaken over
eengekomen commissie, die na het
van kracht worden van het vre
desverdrag met Italië de Italiaan
se koloniën zal bezoeken Ame
rika en Frankrijk hebben de uit
nodiging reeds aangenomen en
het wachten is nog op het Russi
sche antwoord.
De minister zeide, dat de rege
ring niet accoord gaat met de be
wering, dat Engeland als de grote
mogendheid zijn rol heeft uitge
speeld.
Over Egypte zeide hij, dat dat
land riiet moet worden tevreden
gesteld ten koste van de Soeda-
nese bevolking. Hqf is aan Egypte
om de kwestie al of niet aan de
veiligheidsraad voor te leggen,
doch Engeland kan niet verder
gaan. Engeland heeft veel belang
bij het middenoosten in econo
misch en financieel opzicht.
Gedurende de afgelopen week
zijn er in Indië geen verliezen
onder de strijdkrachten der kon.
marine, der kon. landmacht en
van he tkon. Nèd.-Ind. leger ge
rapporteerd.
Het kleine zaaltje van de tucht
rechter voor de prijzen aan de De
Lairessestraat te Amsterdam was
gisterenmiddag gevuld met potjes,
pullen vazen en mensen, toen
daar de behandeling aanving van
de, wat de verdediger, mr. Hout
hof f, noemde geruchtmakende
zaak tegen De Bijenkorf.
Nadat van Januari 1946 af gere
geld steekproeven waren gedaan
in1 de zaak in Amsterdam en in
de filialen te Den Haag en Rotter
dam, volgde op 10 Juni een groots
opgezette inval. Daarbij werden
55 processen verbaal gemaakt en
1290 artikelen in beslag genomen
op vermoeden van prijsovertie-
ding. Bezocht werden daarbij de
afdelingen ceramiek, huishoude
lijke artikelen, lampekappen, da
meshoeden, toiletartikelen, leder
waren, papierwaren, byouteriën en
vleeswaren. Tienduizenden artike
len werden gecontroleerd, en van
1290 stond niet vast, dat de prijs
juist was; deze werden daarom in
beslag genomen. Na zeer veel voor
bereidend werk, kon thans de be
handeling van de zaak beginnen;
het zal echter wel weken duren
voor men aan het einde is geko
men.
Knoeiers met distributie-
goederen
Het gaat nog steeds niet goed
in Nederland. Om vuig gewin zijn
er nog maar al te velen, die dag
in dag uit de voorziening van ons
volk met levensmiddelen en goe
deren saboteren. Gelukkig echter
gaan er ook niet veel dagen voor
bij, dat de bevoegde autoriteiten
niet een of meer van deze lieden
in de kraag grijpen.
Thans weer enkele gevallen:
Bij een grossier in levensmidde
len te Drachten ontdekten ambte
naren van de C.C.D. een tekort
van 22.000 rantsoenen suiker!
Sedert de bevrijding had hij o.a.
aan een arbeider van een zuivel
fabriek 80 coupures a 50 kg (16000
rantsoenen) verkocht v(^r
a f 250.— per coupure. En verder
had hij 'suiker geruild voor kle
ding, keukengerei, meubelen en.
De arbeider op zijn beurt had de
coupures weer doorverkocht, o.a.
aan een bakker en een ijsfabrikant
maar ook aan een loodgieter, die
bekend stond als geheim distilla
teur. Overigens had de zwarte
markt in Amsterdam ook haar
deel gekregen.
Bij de loodgieter vonden de
ambtenaren een distilleertoestel en
grondstoffen pn materialen voor
de bereiding van alcohol. De gros
sier, de arbeider en de loodgieter
zitten nu in de cel hun zonden te
overwegen.
In Zwartsluis kwam een zeep-
affaire aan het licht. Een handel
in dekzeilen en scheepsbenodigd-
heden had in de afgelopen jaren
belangrijke toewijzingen van zeep
ontvangen, die men zogenaamd
behoefde voor het insmeren van
dekzeilen. In werkelijkheid wer
den daarvoor echter bonvrije
smeermiddelen gebruikt. In goed
anderhalf jaar had de firma ruim
11 000 kg zeep toegewezen gekre
gen en via tussenpersonen m
Zwartsluis en Vollenhove ver
dween die bijna geheel in de
zwarte handel. Bij een der tussen
personen vond men nog enige
honderden kilo's terug.
In Limburg tenslotte zijn op een
zuivelfabriek knoeierijen geble
ken De melk werd er op een lager
vetgehalte gestandaardiseerd dan
officieel werd opgegeven, met de
terugleveringen aan leveranciers
was geknoeid: sinds 1 Juli 1946
was 6000 ks mp'k buiten de boe
ken om verhandeld: boter was er
zonder bon v>- ooht enz.
Hier is tegen directie en enkele
slijters proces verbaal opgemaakt.
Tuchtrechter was mr. J. A. Bletz
verdediger, zoals gezegd, mr. 11.
Houthoff, terwijl als juridisch ad
viseur voor de N.V. optrad mr.
Goppel en als economisch adviseur
aan drs. Koning.
„Geeft u toe dat de in de verba
len genoemde artikelen te hoog
geprijsd waren?" vroeg mr. Bletz
aan dr. Koning.
„Neen, dat kan ik niet zeggen
„Dat is jammer, want dan kon
den we naar huis gaan"
Bij de ondervraging bleek dai
alle artikelen bij de Bijenkorf ge
prijsd staan. De verkoopster heeft
zich aan deze prijs te houden en
er wordt daarbij streng toezicht
gehouden. De inkopers stellen de
prijzen vast aan de hand van de
voorschriften. Ook zij worden
streng gecontroleerd en zijn ver
antwoordelijk voor hun werk.
De verdediger, mr. Houthoff
kreeg daarop gelegenheid enige
algemene opmerkingen te maken.
Hij wees er op, dat slechts enkele
afdelingen bezocht waren, omdat
men van de andere afdelingen
wist dat de prijzen goed waren
Op zichzelf is dat geen verdienste,
aldus spr., maar er zijn ook goe
deren, waarvan de prijzen niet zo
gemakkelijk zijn vast te stellen.
Daar moet men zich nog steeds
houden aan de prijzenbeschikking
1940, no. 1, met de aanvullingen,
het is duidelijk, dat dit volkomen
onvoldoende is. Men moet dus
wikkende en wegende een prijs
vaststellen, de ene keer zal die te
hoog zijn, maar vaak ook te laag.
„Waar blijft dan de prijzen-
discipline, U staat anarchisme
voor", interrumpeerde mr. Bletz.
„Prijzendiscipline is alleen mo
gelijk met goede voorschriften,
wanneer de overheid in gebreke
blijft, moeten wij onze eigen weg
zoeken".
„Wanneer de Bijenkorf niet wist
voor welke prijzen zij kon in- en
verkopen dan had zij zich er bui
ten moeten houden."
„Er was een warenhonger bij
het publiek, wij konden daar met
buiten blijven. Wij zijn bereid een
redelijke prijs te berekenen, maar
men kan niet verwachten, dat dit
ten koste van de winst zal gaan
De verdediger betoogde voorts
dat, indien de Bijenkorf de artike
len van de fabrikanten niet zou
hebben geaccepteerd, omdat dp
prijzen lagen boven die van 9 Mei
1940. zij hiermede alleen bereikt
zou hebben, dat de artikelen naar
andere afnemers gingen. Ook de
overheid ziet overigens in aidus
mr. Houthoff dat ze niet kan
vasthouden aan de prijzen van
Mei 1940. Zij heeft daarom nieuwe
richtlijnen als maatstaf genomen.
Deze zijn nooit bekend gemaakt,
doch niettemin worden zij als
richtlijn genomen.
De tuchtrechter merkte hierbij
op, dat ook hij dit tot zijn schrik
heeft geconstateerd.
Mr. Houthoff was van mening,
dat de detailhandel geheel onvol
doende wordt voorgelicht over üc
vaststelling van prijzen.
De verdediger kwam tenslotte
tot de conclusie, dat men gezien
het grote aantal artikelen, dat ge
controleerd was en de grote moei
lijkheden bij de prijsvaststelling
van deze artikelen, niet van ome
delijke prijzen kon spreken.
Men ging toen over tot de be
handeling van de ceramiek. Een
getuige-deskundige, de heer D
VrieS, verklaarde, dat er in ons
land vóór de oorlog 70 80 cera-
mische fabrieken waren. Nu zijn
er tien maal zoveel. De fabrieken
en fabriekjes kopen de vakmensen
weg uit de fabrieken voor huis
houdelijke artikelen, er worden
voor draaiers lonen betaald tot
200 per week toe. Omdat daar
door de fabrieken voor huishou
delijke artikelen zonder personeel
komen te zitten, grijpt men
hier in.
Op zichzelf is het niet zo erg.
dat ceramische artikelen duur zijn,
maar wanneer deze productie gaat
ten koste van een belangrijkere,
dan moet men ingrijpen, zo merk
te mr. Bletz op. Daarom contro
leert de Prijsbeheersing momentcel
ook deze luxe goederen
Dinsdag a.s. wordt de zaak vooit-
gezet.
De laatste weken zijn in ons
land enkele gevallen van vogel-
cholera bij kippen vastgesteld, o a.
in Drenthe. Daar vogelcholera
zeer besmettelijk is en bij verschil
lende vogelsoorten kan voorko
men, is de mogelijkheid niet uit
gesloten dat de ziekte nog op an
dere plaatsen kan uitbreken. De
smetstof wordt vaak overgebracht
door kraaien, mussen en duiven.
De sterfte onder de aange
taste dieren is meestal zeer groot
De incubatietijd is vaak nog geen
24 uren. De eene dag zijn de die
ren nog gezond, de volgende dag
vindt men ze dood. terwijl de zie
ke dieren verschijnselen van suf
heid, vaak een groenachtige
diarrhee en dorst vertonen. Soms
heeft de ziekte ook een slepend
karakter, dan zijn vaak de lellen
opgezwollen en ontstoken.
Bij tijdige onderkenning van de
ziekte kan de dierenarts uitkomst
brengen door de zieke en nog
niet zieke dieren met serum in te
spuiten. Ook kunnen dieren, voor
behoedend tegen cholera worden
ingeënt.
Pluimveehouders wordt aange
raden bij het geringste vermoe
den van cholera direct hun die
renarts te raadplegen.
Een paniek begint zich meester
te maken van de inwoners der
Voorindische stad Lahore, waar
reeds drie dagen een steeds feller
wordende burgerstrijd woedt en
reusachtige branden een rookko
lom doen opstijgen, die kilometers
ver in de omtrek zichtbaar is.
Behalve de tempel en de zijde-
markt, die in lichterlaaie staan,
zijn er in twaalf verschillende
delen van de stad winkels en hui
zen in brand gestoken en Vrijdag
in de namiddag breidden de ge
vechten en het brandstichten zich
uit naar nieuwe stadskwartieren.
Vrijdag werden vijf personen
neergestoken en tenminste zeven
anderen werden gewond.
Blijkens de berichten, die uit
deze hel te New-Delhi binnen
komen. is de bevolking aangegre
pen door razernij.
De politie heeft versterkingen
ontvangen en troepen zijn in het
geweer geroepen.
Een belangstellend lezer van
deze rubriek zit in de knoop. Hij
heeft onze opmerkingen over op-
voeding, over de noodzakelijkheid
vart vakorganisatie doorgewor
steld (11e gebod) en las voorts
nog in een ander orgaan de ver
klaring van een Amerikaanse
dame, volgens welke het geen
verschil maakte, of men 2 of 14
kinderen had op te voeden. Be
trokkene komt vervolgens tot de
volgende stellingen.
Hij heeft er een reuze-karwei
aan om met reeds vijf kinderen
aller hoofd boven water te hou
den. Opvoeding toch is een stuk
werk met geestelijke en mate
riële eisen. Een gemiddelde ar
beider komt er met zijn loon niet.
Het 11e gebod moest anders wor
den geformuleerd en wel: geef
ieder mens een menswaardig be
staan. Schrijver over 11e gebod
en Amerikaanse dame in de plaat
sen resp. van inzender en diens
vrouw zouden na een jaar wel
anders praten.
We zouden op die stellingen het
volgende willen antwoorden. Elk
gezin heeft zijn eigen moeilijkhe
den en zeker in deze na-oorlogse
tijd. Gaat men die moeilijkheden
meten, dan zijn die èn geestelijk
èn materieel in een gezin van 14
kinderen heel wat groter dan in
die van 2. In het algemeen ge
sproken dan. Want er kunnen b.v.
in twee gezinnen van dezelfde
grootte door allerlei factoren
enorme verschillen zijn te con
stateren. We wijzen op verant
woordelijkheidsgevoel der ouders,
gezondheid en ziekte, al dan niet
tegenslag in zaken, al dan niet
werkloosheid, bepaalde karakter
eigenschappen van vader, moeder
en kinderen, aanleg, enz. In de
verdeling van alle op aarde te
krijgen „gunsten" derhalve kan
grillig onderscheid zijn.
Primair bij gezinsgeluk is ech
ter wat geestelijk goed gerichte
en onderlegde ouders ervan ma
ken.
Een oud woord zegt, dat wil
men geestelijk slagen, men een
zekere materiële welvaart moet
genieten.
En juist daarom hameren we
zo dikwijls op maatregelen en
voorzieningen, die een behoorlijke
welvaart of zoals inzender het
zegt: een menswaardig bestaan
kunnen en moeten verzekeren.
Om dit ideaal te helpen verze
keren moeten de geesten zodanig
worden gevormd, dat men de
welvaart ook van zijn naaste
krachtens het grote gebod der
liefde, eigenlijk automatisch helpt
bevorderen. Als we echter zouden
wachten up Je resultaten van die
vorming zonder meer, blijft
schraalhans nog een tijd keuken
meester. Weshalve ook naar an
dere middelen moet worden ge
grepen. Tot die middelen behoort
de o.i. hoogst noodzakelijke vak
organisatie als verzorgster van
economische, sociale, hygiënische
en zelfs godsdienstige en morele
belangen.
De ontzagwekkende staat van
diensten der vakbonden kunnen
we in dit bestek niet bespreken.
Wie die deze nog niet kent.
Iets anders is, dat het lidmaat
schap financiële offers kan ver
gen. die per gezin zwaar, zeer
zwaar vallen. Iets anders is, als
men het geld van de vakbond
omzet in brood, schoenen en tex
tiel. Als men gr zwaar voorzit
maar dat is niét alleen in arbei
dersgezinnen en men gaat de
belangen afwegen, dan kan het
lijken, dat de directe voorzienin
gen het winnen. Men mag echter
nooit vergeten, wat de vakbonden
in de afgelopen 40 jaar bereikten
en men mag zeker zich wel eens
goed voor ogen stellen, hoe de
toestand over vijf jaar zou zijn,
als vandaag alle vakbonden hun
werk zouden staken. Men zou nu
één gulden per week sparen, om
er binnen enkele jaren tien en
meer te verliezen.
Vakbondscontributie kan een
zwaar offer betekenen, is over
het algemeen een ernstige finan
ciële pil, doch onttrekking aan de
organisatieplicht kan en zal juist
het gevraagde menswaardig be
staan tegenhouden of achteruit
brengen.
Organiseren is een gebod, een
menswaardig bestaan geven is een
gevolg van dat gebod.
Vrijdagmiddag is mgr. J. v.
Sambeek, apostolisch vicaris van
Taganyika, in zijn geboortedorp
Veldhoven plechtig ingehaald.
Dezer dagen zal hij een neef. de
6e priester uit een gezin van zeven
zonen, de H. Priesterwijding toe
dienen.
HENK VAN DER MAZE
Per 1 Juli a.s. sal de Britse mi
litaire missie in Nederland haar
werkzaamheden staken. Evenwel
blijft ook dan het contact tussen
het Ned. en het Britse leger ge
handhaafd, voor zover betreft op
leiding en uitrusting. Immer? er
zullen nog 2 hoofd- en 9 subalter
ne officieren hier blijven, die ons
worden uitgeleend om van advies
te dienen bij de opleiding onzer
troepen. Een van hen wordt ad
viseur voor de uitrusting.
In Augustus 1945 is de missie
met haar werk begonnen met een
staf van 50 officieren en 150 man
schappen. Tot November van dat
jaar werd samengewerkt met de
Amerikaanse missie. Eerst werd
de hulpverlening op burgerlijk
terrein ter hand genomen. Door
bemiddeling van de gecombi
neerde missies werd Nederland
voorzien van een millioen ton
voedsel, hoofdzakelijk uit Enge
land, 400.000 ton benzine, 5.000 ton
kleding, 10.000 motorvoertuigen,
die aan Ned. ondernemingen wer
den overgedragen, 11.000 ton zeep
en 2.000 ton papier. t
Sinds 1 November 1945 heeft de
missie zich in hoofdzaak met op
leiding en uitrusting van het Ned.
leger beziggehouden. En het n°°m
der missie, brigadier-generaal Ha
rold P. Gardham, verklaarde in
een onderhoud, dat Engeland het
grootste deel van de Ned strijd
krachten in Indië heeft uitgerust,
zoals de 7 December-divisie en de
tweede divisie. Ook voor de for
maties. die dit jaar op de been
worden gebracht heeft Engeland
de uitrusting verzorgd.
De generaal was vol lof voor
de hoge Ned. officieren, die zich
grote moeite hebben gegeven ons
verouderde leger in een moderne
strijdmacht te veranderen. Hij
zeide te hebben geconstateerd, dat
de Nederlander een eerste klas
soldaat is, wanneer hij behoorlijk
is opgeleid. En het grote bezwaar
van voor de oorlog, dat er te
weinig contact bestond tussen of
ficieren en mn deren, is thans
zeer belangrijk verminderd.
V.
••hrv:'
Prinses' Juliana (rechts van
haar Frits Diepen) hijst de
lag ten teken, dat het vlieg-
ve'd weer g opend is.
o
■ti
M
