Van Mook gemachtigd
politieel optreden
Regering geeft rekenschap
tot
Britse regering biedt haar
bemiddeling aan
Eerste bezettingsmaatregelen
IIP
Reacties in Nederland
K.V.P. achter de
regering
Geen oorlog tegen het volk
van Indonesië
Nederlandse luchtmacht in actie
rhtre4eh=dentosre
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Handhaving beginselen Linggadjati
HET OPTREDEN
BLIJFT BEPERKT
Razzia in Batavia
69ste JAARGANG
MAANDAG 21 JULI 1947
No. 20370
SCHENDINGEN van het
BESTAND
GEDULD WAS TEN EINDE
De komende Kamerzitting
Dagorder van gen. Spoor
'Vod? de leidin" Va" de civie,e
DE LAATSTE WEEK
Twee dodennegen
gewonden
Een uiteenzetting van het
Foreign Office
MANIFEST VAN PARTIJ
BESTUUR EN FRACTIE
DE PARTIJ VAN DE
ARBEID
Erkenning van het
onvermijdelijke
OPROEP VAN HET NW
DE KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie van de „Nieuwe Schiedamsche Courant"
zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1,
TeL 25270; te Schiedam. Broersvest 8, TeL 68804.
De abonnementsprijs bedraagt 3,25 per Kwar
taal, 1,10 per maand, 0,26 per week.
Directeur: J. KUUPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. WTTLOX.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerden prijs cp
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1,—. Ieder
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend bjj vooruitbetaling.
Nederlandse troepen in actie op Java
„Landgenoten,
De gebeurtenissen in Indonesië
nemen een zo ernstige loop, dat
ik meen u geen ogenblik langer
dan strikt noodzakelijk is, in het
onzekere te mogen laten.
In dit onzekere immers hebben
wij nu lang genoeg verkeerd. II,
zowel als ik. En met mij al dege
nen in het kabinet zowel als daar
buiten, die in de laatste maanden
dag aan dag, om niet te zeggen
dag en nacht, al hun krachten
hebben ingespannen om tot een
vredelievende oplossing der ge
rezen moeilijkheden te geraken.
Ik zal u ene opsomming bespa
ren van de pogingen daartoe aan
gewend, doch enkele feiten moge
ik in uw herinnering terugroepen.
De „ronde tafel'' opgeheven
Op 27 Mei 1.1. voleindigde de
Commissie-Generaal het moei
zaam om de ronde tafel onder
handelen met de republiek over
de uitvoering van enkele onder
delen der Linggadjati-overeen-
zulks omdat zij de over
tuiging had opgedaan, dat ver
dere besprekingen tot geen aan-
nemeliik resultaat zouden leiden.
De wederpartij immers gaf blijk
te steunen op beginselen, die in
strijd waren met de
Linggadjati,
lijnrechte
overeenkomst van
door diezelfde wederpartij gepara
feerd en gretckend en bovendien
ging zij blijkbaar ervan uit, dat
de toestand eindeloze onderhan
delingen zou gedogen.
Op 14 October van verleden
jaarVerd tussen Nederland en de
republiek een militair bestand „e
sloten, krachtens het^.elk,
daden van wapengeweld weder
zijds achterwege zouden worden
gelaten.
Nederland heeft aanstonds of
ficieel gevolg gegeven aan de ver
plichting, bij dit bestand aan
vaard! Nog diezelfde dag, 14 Oc
tober 1946, werden de Neder
landse strijdkrachten telegrafisch
in kennis gesteld van het gesloten
bestand onder toevoeging van de
instructie, dat zij zich van dit
ogenblik af, van iedere vijandelijk
heid hadden te onthouden.
De republiek echter van haar
kant heeft eenzelfde verklaring
eerst maanden nadien afgelegd en
is vervolgens daarop weer gedeel
telijk teruggekomen. Zij heeft
nimmer opgehouden daden te stel
len in lijnrechte, strijd met dit be
stand, en ontkent dit ook niet.
Van de ondertekening van het
bestand af tot vandaag toe zijn
van republikeins grondgebied uit
overschrijdingen der demarcatie
lijnen, Schermutselingen, aan
gebonden door regelmatige of on
regelmatige troepenonderdelen,
beschietingen van Nederlandse
natrouilles, brandstichtingen in de
karriDongs, intimidatie, mishan
deling, ontvoering en doodslag, op.
treden van sluipschutters en artil
lerie aanleg van stellingen, sta
ring van telefoon- en spoorweg
verbindingen, vernieling van we_
gen en bruggen enzovoort aan de
orde van de dag geweest.
Linggadjati zou een tijapeik
Van eerlijke samenwerking inlui
den. Niettemin is 't aantal schen
dingen sinds de ondertekening
van Linggadjati de duizend ge
Passeerd.
Bij ons bezoek aan Indonesië
hebben mijn ambtgenoot van
°verzeese Gebiedsdelen cn ikzelf
toestand in ogenschouw ge
nomen- wij zij" diep onder de in
druk gekomen van he welhaast
onze" Nederlandse soldaten werd
g<Zekfr': ook onzerzijds hebben
schendingen van het bestand
plaats gevonden. De rep
heeft er enkele tientallen n - -
gedeeld. Al deze gevallen zijn
onderzocht cn over elk hunner is
een rapport opgemaakt en toege
zonden aan de republiek. Nimmer
heeft de republiek ons enig rap
port doen toekomen aangaande
door ons opgegeven schendingen.
Herhaaldelijk hebben wij van de
republiek geëist, dat zij oen einde
zou maken aan deze onhoudbare
toestand. In de documenten ge
wisseld na 27 Mei, waarover ik
u zo iuist sprak, is telkens op
nieuw de eis gesteld opdracht te
geven tot staking van de vijande
lijkheden. De repubhok heeft
deze eis zolang mogelijk gene
geerd en tenslotte afgewezen,
omdat zy een eenzijdig gestelde
voorwaarde zou inhouden. Jn
werkelijkheid heeft Neder lane
van de eerste dag af het bestan'
nageleefd en bovendien voorge
steld om wederzijds de troepei
terug te trekken en te verminde
ren mits zij door 'n deugdelijke
politie-organisatie zou worden
vervangen,
Gisteravond om acht uur heeft de minister-president, dr.
L. J- M. Beel, zich over de beide radiozenders met een rede
tot het Nederlandse volk gericht:
Hij zeide daarin; dat in het licht van de gebeurtenissen sedert
het sluiten der overeenkomst van Linggadjati de Ned. regering
een einde heeft moeten maken aan haar lankmoedigheid ten
opzichte van de republiek. Zij kan bij de overtreding en
schending van die overeenkomst door de republikeinse
regering en haar organen goede wil niet meer aanwezig achten
en herneemt haar vrijheid van handelen. Zij heeft de Land
voogd gemachtigd met de hem ter beschikking staande strijd
macht tot politieel optreden over te gaan.
De rede van de minister laten we hier in haar geheel volgen-
Landgenoten, ik behoef u niet
te zeggen, dat het de regering ir
de laatste maanden niet gemakke
lijk is gevallet haar lankmoedig
heid jegens dit alles te bewaren.
Men zal van haar niet kunnen ge
tuigen, dat zij het geduld met tot
het uiterste heeft betracht. Zij
heeft dit gedaan vooreerst omdat
zij de overtuiging koesterde en
nog koestert, dat zeer velen zowel
binnen als buiten he republi
keinse gebied Indonesië m het al
gemeen en Java en Sumatra m
het bijzonder willen opbouwen in
blijvende samenwerking met
Nederland.
Zij heeft dit gedaan, omdat zij
zowel in de verweipmg der
grondgedachten van Linggadjati
als in de voortdurende bestands
schendingen boven al het drijven
zag van bepaalde groepen binnen
republiek, die helaas tenslotte
zo machtig bleken, dat zij dege
nen, die een eerlijke, constructieve
politiek voorstonden, dwongen tot
teengaan of 't onmogelijk maak
ten voorstellen die deze personen
redelijk achtten, aan te nemen.
Zij heeft dit gedaan, omdat zij
elders, in de Malino-gebieden,
steeds meer de gelegenheid kreeg
te tonen, wat in goede samenwer
king te hereiken valt, hoe daar in
onderling vertrouwen, construc
tief werk kan worden aangevat.
Tenslotte scheen dit ook met de
republiek nog mógelijk te worden.
Op 15 Juli werd overeenstem
ming bereikt met haar vertegen
woordigers, met de mm:ist .P t
sident, de vice-minister-president
en twee andere ministers o -•
uitvoeringsmaatregelen, die
hoop schenen te wettigen, dat een
begin kon worden gemaakt niet
de practische samenwerking. He
laas verwierp Djokja ook deze
overeenkomst van 'haar eigen
voormannen, zoals vroeger al de
heer Sjahrir tot aftreden werd ge
dwongen, werd nu de heer Sjari-
foeddin gebracht tot bestrijding
der voorstellen, door hem zelf
aanvaard.
Landgenoten. Er komt een punt.
waarop lankmoedigheid ophoudt
een deugd te zijn.
Nu het vaststaat, dat de tegen
woordige regering der republiek
economische afbraak en plunde
ring, monetaire verwarring en
wetteloosheid, niet kan tegengaan
en dus allerminst in staat mag
worden geacht om in haar gebied
veiligheid en recht te verzekeren
en anderzijds weigert om samen
met ons de voorwaarden hiertoe
te scheppen;
nu vaststaat, dat indien hier
niet snel verandering in komt,
talrijke economische objecten
utili'teitsbedrijvenverkeerswer-
ken en andere waardevolle bezit
tingen, merendeels toebehorende
aan niet-Indonesiërs en buitenlan
ders, mitsgaders grote voorraden
levensmiddelen en grondstoffen.,
waar de wereld de grootste be
hoefte aan heeft, zullen worden
vernield;
nü de gevaren voor de bewoners
valT gepaalde smeken door hN-t
uitblijven van een behoorlijke
voedselvoorziening worden ver
groot, en nu vaststaat, dat deze
republikeinse regering weigert
aan het gerechtvaardigd verlan
gen der Nederlandse regering, tot
het beëindigen van al deze aperte
schendingen van eenmaal aange
gane overeenkomsten gevolg te
geven;
nu moet de Nederlandse re
gering zich op het standpunt
stellen, dat èn het op 14 Oct.
1946 gesloten bestand èn de
op 25 Maart 1947 getekende
overeenkomst van Lingga
djati door de republikeinse
regering en haar organen zo
danig zijn overtreden en ge
schonden, dat de Nederlandse
regering hierbij goede wil
niet meer aanwezig kan ach
ten en dus haar vrijheid van
handelen overeenkomstig het
geen bij 't aangaan der over-
Minister-president dr. Beel
eenkomst van Linggadjati
harerzijds is uitgestippeld,
moet hernemen.
De Nederlandse regering
heeft dit gedaan.
Zij heeft de landvoogd ge
machtigd, om, gezien het nog
steeds voortduren, het ver
scherpen zelfs van de vijande
lijkheden. de vernielingen en
al wat dies meer zij, met de
hem ter beschikking staande
strijdmacht tot politieel op
treden over te gaan, om dat
gene te verwezenlijken, waar
toe de republiek zelf on
machtig blijkt.
Landgenoten, de regering ver
heelt niet, dat deze stap haar zelf
grote moeite heeft gekost en zij
is er zich van bewust, dat hier
door bij velen onder u naast be
zorgdheid voor hen, die ginds, ver
overzee, him plicht moeten doen,
een teleurstelling wordt gewekt,
niet geringer dan de hare.
Wij hebben zorgvuldig nage
laten enige druk op de republiek
uit te oefenen zolang het erom
ging tot een accoord te ge
raken. Integendeel, de Neder
landse regering is de republiek
in deze zover mogelijk tegemoet
gekomen. Zij heeft volledig begrip
getoond voor het gezonde natio
nalistische streven, hetwelk zich
in Indonesië heeft gropenbaard.
Dat haar iedere neiging om dit
"ezonde nationalisme te weerstre
ven vreemd is, Oost-Indonesië en
We3t-Borneo kunnen het getui
gen en getuigen het ook.
Wij hebben de republiek in vol
komen vrijheid tot. een overeen
komst bewogen op beginselen,
waarvan wij de juistheid blijven
erkennen en de toepassing blijven
vergen, ook nu.
Het is echter te enenmale on
aanvaardbaar, dat, wanneer een
maal een overeenkomst vrijwillig
is getekend, deze van dag tot dag
wordt geschonden.
De regering blijft aan de
beginselen van Linggadjati
Luit.-gouv. gen. dr. v. Mook
vasthouden. Wie mocht me
nen, dat nu aanleiding is om
zich van deze beginselen te
ontdoen, zal de regering
tegenover zich vinden.
De toepassing dezer richt
lijnen ten aanzien van de
beide andere, reeds gevormde
deelstaten van Indonesië en
ten aanzien van al die delen,
die daartoe de wens alsnog
zullen te kennen geven, zal
ononderbroken voortgang
vinden. Ook tegenover de
republiek behouden zjj ten
volle hun kracht.
Zodra een leiding der republiek
bereid en bij machte zal blijken
tot ene daadwerkelijke samenwer
king overeenkomstig Linggadjati,
staat ene gelijkberechtigde plaats,
als door de andere deelstaten in
genomen, in de kring van de Ver
enigde Staten van Indonesië voor
haar open".
Een onzer Haagse redacteuren
meldde ons gisterenavond:
Welke gevolgen het besluit van
de regering in militair en poli
tiek opzicht zal hebben valt, vol
gens Haagse politieke kringen,
nu nog niet te zeggen. Men
meent dat de militaire tegen
stand der Indonesiërs niet zo heel
sterk zal zijn. al zal men voor be
paalde militaire acties de bewe
gingen der troepen nog voldoende
kunnen hinderen.
Het optreden van het Ne
derlandse leger zal Inmid
dels beperkt bljjven en zich
stellig bepalen tot het schep
pen van orde en rust In die
gebieden, waar dit noodzake
lijk is en anderzijds tot het
vrijmaken van belangrijke
objecten en eigendommen in
zoverre dit alles voor het
herstel van Indië, voor hulp
aan de bevolking en voor de
ecenomlsche verhoudingen
noodzakelijk is. Dit zal te
vens het politieel karak
ter van die actie duidelijker
doen uitkomen.
Toch verwacht men in deskun
dige kringen behalve op Java en
vooral West-Java, ook beperkte
acties in Sumatra. De tegenstand,
meent men in diezelfde kringen,
zou zich het sterkst manifesteren
bij enkele groepen, die door ae
Japanners zijn geïnstrueerd.
In politiek opzicht vraagt men
zich nieuwsgierig af hoe Woens
dag a.s. het parlement op dit be
sluit zal reageren. Men herinnert
er aan, dat tegen vele waarschu
wingen in achtereenvolgende be
windslieden gemeend hebben
en daarop ook immer hebben
aangedrongen met deze Indo
nesische leiders te kunnen pacte
ren, om nu na twee jaar tot de
ervaring te komen, dat men met
deze politiek bedrogen is uitge
komen. Dit besluit is té duidelijk
de proef op de pudding van deze
politiek en men denkt daarbij
aan alles wat in deze twee jaar
verloren ging dat men hieraan
verder het stilzwijgen zou kun
nen toedoen.
Anderzijds echter schijnt het
wel vast te staan, dat dit besluit
door het kabinet eenstemmig is
genomen. Ook de tegenstanders
in het parlement van de tot dus
ver gevoerde politiek kunnen nu
verder geen bezwaar meer aan
voeren. Desniettemin verwacht
men toch niet, dat het komende
parlementaire debat van a.s.
Woensdag zonder enige zinspeling
op het verleden zal verlopen;
maar men gelooft niet, dat hier
uit direct politiekee consequenties
zullen moeten worden getrokken,
omdat juist nu eenheid te meer
geboden is.
Ook legde men er de nadruk
op, dat de politiek der regering
niet alleen een actie mogelijk
heeft gemaakt, welke in de aan
vang door het ontbreken van.
enige Nederlandse militaire
macht onmogelijk was, maar ook,
dat hierdoor dit politieel op
treden voor de gehele wereld ge
rechtvaardigd is.
De opperbevelhebber der Ned.
strijdkrachten in Ned.-Indië, lui
tenant-generaal Spoor, heeft gis
terenavond in een dagorder ont
kend, dat de Nederlanders de oor
log zijn begonnen tegen het Indo
nesische volk.
„Beginselen van rechtvaardig
heid en gerechtigheid en van
plicht en verantwoordelijkheid
tegenover de millioenen inwoners
van Indonesië en van Nederland
hebben onze regering ertoe doen
besluiten de republiek te dwingen
om uit te voeren wat zij vrijwillig
op zich heeft genomen". „Onze
vijanden zijn zij, die trachten de
eerlijke uitvoering van de over
eenkomst, welke is aangegaan te
saboteren. Ofschoon momenteel de
kracht der wapens het voornaam
ste woord zal spreken, toch blijft
het beginsel van vrijheid voor de
Indonesische volken, dat in onze
overeenkomst is neergelegd, on
veranderd richtsnoer onzer toe
komstige politiek".
Om elf uur gisterenavond
(Javatijd) is de actie van de Ne
derlandse troepen begonnen met
de bezetting van alle republikein
se gebouwen in Batavia. Vóór
middernacht was deze opdracht
voltooid.
Om 12 uur begonnen de troe
pen van alle bezette zones op
Java uit met plaatselijke militaire
acties.
Op een persconferentie ver
klaarde dr. Van Mook, dat de
acties zullen worden gelocaliseerd,
tenzij omstandigheden tot een an
dere koers dwingen.
Er zullen geen maatregelen ge
nomen worden tegen republikein
se functionarissen en de republi
keinse pers indien zij zich rustig
gedragen; mogelijk zullen zij voor
enige tijd worden beschermd doch
niet wórden gearresteerd. Een
uitzondering zal slechts worden
gemaakt voor hen, waarvan be-
fend is dat zij mts van zins zijn,
doch het betreft hier, zoals dr.
P'p 0Vdeenevi|ge1ateen. Weer ZUl'
voor (ie Java is aangewe-
zaken op van Soerabaja.
zen de resident wp^t-Tava
mr. Hunger, voor West Java de
heer Abdoelkadir NfcL
Op de vraag wat derde mo_
rmg zou doen ind,e de Vei.
gendheid de kwestie, voor ae v
ligheidsraad zou b J h-ervan
woordde Dr. Van vPhhpn
niet het minste idee te hebben
Ga,onder militaire
bewaking
Kort nadat dr. Van
brief aan de republikein»b
ring had overhandigd, zijn
nisters Gani en Tamzil on**
litair geleide door de straten
Batavia, die door Ambonn
waren afgezet, naar het do°r
Nederlanders bezette republic®'
se ministerie van buitenlandse za
ken geleid, waar de onder ver
denking staande republikeinen
bijeen zijn gebracht. Er werd geen
weerstand geboden en bloed heeft
niet gevloeid. Dr. Gani had zich
blijkbaar in alle haast gekleed.
Hij droeg burgerkleding over zijn
pyama.
Kort nadien werden beide mi
nisters teruggebracht naar hun
ambtswoning, waar zij onder Ned.
militaire bewaking kunnen ver
blijven. Andere republikeinen, on
der wie burgemeester Soewirjo,
zijn tijdelijk ondergebracht in het
republikeinse ministerie van bui
tenlandse zaken.
Toen de actie te Batavia begon
waren, aldus Reuter, alle telefoon
verbindingen verbroken. Door een
verkeerde uitleg van een militaire
order heeft ook het centraal tele
graafkantoor bevel gekregen de
werkzaamheden te staken, doch
niet v.oordat de correspondenten
hun eerste verslagen over de ont
wikkeling van de avond hadden
geseind.
Gewapend met geweren, pisto
len cn tommy-guns arriveerden
politietroepen en Ned. soldaten in
motorlorries aan de stations, de
postkantoren, de republikeinse
regeringsgebouwen en openbare
nutsbedrijven en namen deze over
zonder dat tegenstand gebpden
werd. Eerder hadden de republi
keinse autoriteiten hun personeel
geïnstrueerd geen tegenstand te
bieden. Zij hebben aan iedere em
ployé 2 maanden salaris uitbe-
en zoveel mogelijk levens
middelen uitgereikt als beschik
baar waren en tevens bevolen van
denochtend af 'n non-coöperatie
campagne te beginnen.
W aarnemers zijn volgens Reu
ter van mening, dat het ten min-
r„c„ daSen zal in beslag ne-
kkP om mijnen en obstakels op te
Hcbï^n alvorens de troepen in de
ncn v,an het binnenland kun
nen optrekken.
waarin de republikei-
zullen bieden blijft
twpe k" Met tenminste
hun has?« hVu11 Oost-Java welke
Jmpsic ^b,en in Malang, één
l w«t T midden-Java en twee
in West-Java zullen de republi
keinen, naar men verwacht, scherp
tegenstand bieden aan de Ned.
De „Volendam" arriveert met 1481 repatriereriden waaronder het eerste contingent afgeloste K.iS.l-L..
militairen te Rotterdam.
oneningsaanvallen om zich vervol
gens tlrug te trekken In het be
boste bergland, waar zrj een zeer
lastige guerilla zouden kunnen
voeren.
Verschroeide aarde
Dr. Van Mook verklaarde ter
onferentie, naar A.P. nog
filt, ook, dat speciale Ned.
eenheden op die sleutelpunten een
actie zijn begonnen, waar men
vreest, dat de Indonesiërs hun be
dreiging om de tactiek der ver
schroeide aarde toe te passen zul
len uitvoeren.
Dr. Van Mook verklaarde ver
der, dat bij het oprukken der Ned.
troepen óp republikeins gebied
aan alle officiële Indonesische per
soonlijkheden, met uitzondering
van énkele als verdacht bekend
staande personen, verzocht zal
worden op hun post te blijven.
Kanongebulder in de
ochtend
Vroeg in de ochtend, aldus A.P.
kon men vandaag in Batavia ka
nongebulder horen, hetgeen de
vraag deed rijzen, of er gevechten
plaats vonden aan de demarcatie
lijn, die gevormd wordt door de
rivier Bekassie, op ongeveer ld
K M. ten Oosten van Batavia.
Eon Ned. officier verklaarde
dat de eerste slachtoffers gemeld
werden, toen twee inlanders
trachtten te ontsnappen aan de
bewaking van een Ned. patrouille
in het Pengagsaan district. In de
zelfde buurt werden twee schoten
gelost bij de Batavia cricket club
welke aan de Britten behoort. Dit
gebeurde om half vijf plaatselijke
tljIn de stad Batavia bleef het
echter kalm.
Ned. luchtafweergeschut is op
het vliegveld van Kemajoran, net
eindstation van de luchtlijn Am-
sterdam-Batavia in stelling ge
bracht als veiligheidsmaatregel
tegen de mogelijkheid van cot po
ging der Indonesische luchtmacht
om 'n Pearl Harbour"-aanval te
doen, indien de vijandelijkheden
mochten uitbreken.
Naar verluidt .beschikken de In
donesiërs op Java over minstens
20 vliegtuigen, waaronder acht
Zero's van de Japanners, alsmede
enige bommenwerpers. Het is niet
bekend, hoeveel dezer ^toestellen
nog gevechtswaardig zijn.
Ned. luchtmacht bestookt
militaire doelen
Volgens republik. berichten heb
ben de Nederlanders hedenmor
gen hun luchtmacht -
tara" meldt dat twee Nederlandse
vliegtuigen het vliegveld nab 1
Madioen hebben aangevallen
de hangars gebombardeerd.
Volgens radio-Djohja vlogen
Nederl. vliegtuigen laag over de
stad, maar er werd geen melding
gemaakt van enige aanvalsacties
van deze vliegtuigen. „Antara be
richt nog. dat Ned. vliegtuigen
de stad Malang met boordwapens
hebben beschoten en dat twee toe
stellen een munitie-opslagplaats
nabij Magelang onder vuur na-
men. x
„Antara" bericht verder, dat
twee Nederl. vliegtuigen 'n aan
val van een half uur op 't vlieg
veld van Tjibeureun hebben uit
gevoerd. Het aantal slachtoffers
is onbekend.
Het vliegveld bij Malang is
door drie Ned. vliegtuigen aan
gevallen. waarbij schade werd
aangericht aan gebouwen. Het re-
nublikeinse afkeergeschut kwam
in actie.
In Oost-Java is een personen
trein uit Nederl. vliegtuigen on
der vuur genomen. Ned, amphi-
bie-vliegtuigen en een Ned oor
logsschip zijn de haven van Che-
rihin binnengekomen.
Het republ kabinet is heden te
Djokja bijeengekomen, aldus
meldt Antara.
De militaire woordvoerder te
Batavia heeft Zaterdag het vol
gende weekoverzicht over de mi
litaire toestand gegeven; In de
week van 11 tot en met 18 Juli
vielen aan Ned. zijde twee doden
werden negen personen ge
wond. De beschietingen in de sec
toren van Medan en Soerabaja
duurden voort. Nabij Soerabaja
werden Ned. posten en patrouilles
tot twintig maal toe beschoten. Te
Batavia, Buitenzorg en Tjiand-
joer hadden gevechtaanrakingen
plaats.
In het gebied van Bandoeng
werden de vernielingen van brug-
en en wegen op republikeins ge
bied voortgezet. De bouw van
stellingen in het gebied van Se-
marang werd van alle zgden
voortgezet, hoewel de algemene
toestand rustig is. Op het eiland
Riouw heeft opruiing en aanspo
ring tot sabotage van de zijde van
extremisten uit Sumatra plaats
gevonden.
Het Britse ministerie van
buitenlandse zaken heeft gister
avond in een officieel commu
niqué verklaard, dat de Britse
regering aan de Ned. regering
heeft doen weten, dat zjj altijd
bereid is haar goede diensten
aan belde partyen aan te bieden.
Dit aanbod is aan belde partyen
opnieuw gedaan. Het commu
niqué deelt verder mede, dat
deze stap ondernomen is na vol
ledig overleg met de regering
van de Verenigde Staten.
Luit.-gen. Spoor
-Zijner Majesteits regering heeft
zojuist kennis genomen van het
besluit van de Ned. regering om
machtiging te geven tot militaire
actie tegen de Indonesische strijd
krachten ,te beginnen bn de da
geraad van 21 Juli. Deze actie
wordt officieel beschreven als een
politionele actie van beperkt ka
rakter.
Het is met de grootste teleur
stelling, dat Zqner Majesteits re
gering getuige is van de misluk
king van haar onophoudelijke
pogingen gedurende de laatste 18
maanden om een vreedzame rege
ling van de bijzonder moeilijke
situatie, welke vanaf de Japanse
overgave op Java en Sumatra
heeft voortbestaan, te bevorderen.
Zqner Majesteits regering heeft
van haar kant aan de Nederlandse
regering de mogelijkheid in over
weging gegeven om een politie
commissaris (police commissioner
van een neutrale mogendheid aan
te stellen, indien dit zou kunnen
bijdragen tot het bereiken van een
overeenstemming. Dit bleek ech
ter niet aanvaardbaar.
Tenslotte heeft Zijner Majes
teits regering het de Ned. rege
ring duidelijk gemaakt, dat zy
altijd bereid is haar diensten ter
beschikking der partijen te stel
len. Dit aanbod van beide partijen
is opnieuw herhaald. De hulp in
dit verband door Zijner Majesteits
consul-generaal, de heer Mitche-
st verleend om de verschillen
tussen beide partijen te overbrug
gen, heeft grote waardering ge
vonden. De stappen zijn door Zy-
ner Majesteits regering onderno
men in volledig overleg met ds
regering van de Ver. Staten".
Zondagavond is een manifest
uitgegeven door de Kath. Volks
partij. Het is getekend door het
praesidium der K.V.P. en door
de voorzitter van de Tweede-Ka
merfractie der K.V.P. Het is ge
richt tot de volkeren van Neder
land en Indonesië en luidt:
„Op dit ogenblik, dat or.s
meer dan ooit moet samenbinden,
willen wij een kort en duidelijk
woord tot u richten.
Gij kent de politiek der Katho
lieke Volkspartij. Wij willen de
verwezenlijking 'van de Konink
lijke gedachte van 7 December
1942, met haar drie grote begin
selen van: vrijheid, gelijkheid en
eenheid. Daarom heeft de Twee
de-Kamerfractie der partij in De
cember 1.1. meegewerkt aan Ling
gadjati -waarmee zowel hier te
lande het hoogste orgaan der
partij, de Partijraad, als in Indo
nesië de I.K.V.P. en de Pomaket
hun volledige instemming hebben
betuigd.
Wij hebben, ook uit katholieke
kring, in de loop der maanden te
genwerking, afbrekende critiek en
verdachtmaking tegen deze poli
tiek ondervonden. Ondanks dat
hebben wij ons standpunt onver
kort gehandhaafd, omdat wij
daarin de enige mogelijkheid za
gen en zien tot de vervulling van
onze roeping.
Deze roeping is: de erkenning
van de volkeren overzee als aan
ons gelijkwaardige volkeren en,
op de grondslag dezer erkenning,
het smeden van een duurzame po
litieke band tussen deze gebie
den uit drie werelddelen. Deze
politiek was en blijft nodig: tot de
noodzakelijke verheffing van het
welzijn van al onze volkeren, en
als onze noodzakelijke bijdrage
tot de wereldvrede.
De redding van dit grootse
werk noopt thans de regering om
politiële maatregelen te nemen
met alle haar ten dienste staande
middelen. Na alles wat de rege
ring voor de naleving der over en
weer aanvaarde overeenkomst
tot het alleruiterste vreedzaam
heeft beproefd, is thans dit mid
del gerechtvaardigd, het gebruik
ervan plicht. Om een blijvende
onvrijheid van Indonesische vol
keren binnen de republiek te
voorkomen. Om een onduldbare
ongelijkheid ten laste van millioe
nen Indonesiërs buiten de repu
bliek te verhinderen. Om het grote
gevaar van verwijdering tussen
blank en bruin te ontgaan.
Met de regeringen van Oost-
Indonesië en West-Borneo blij
ven wij ook thans ons achter
de regering scharen en wij doen
dat met onveranderde doelstel
ling.
Ook nu willen wij niets we
ten van acties, die optomen
tegen de hier en in Indonesië
aanvaarde grondslag. Ook nu
willen wij, op de grondslag van
Linggadjati en alleen op de
grondslag van Linggadjati, ver
der werken aan onze politiek
van gelijkwaardigheid en duur
zaam samengaan.
Wij roepen u daarom op: bidt
en werkt tot verlichting van de
regering, tot ondersteuning van
onze jongens, opdat de vreedza.
me ontwikkeling van het geza
menlijke opbouw-werk haar loop
kan hernemen, spoedig en met
gezuiverde kracht".
In velband met de snelle ont
wikkeling der gebeurtenissen in
Indonesië hebben verschillende
instanties van de Partij van de
Arbeid langdurig vergaderd.
Vrijdagavond was er een frac
tievergadering, die tot 1 uur in
de nacht geduurd heeft. In deze
vergadering waren de zes minis
ters, die lid van die party zijn,
aanwezig. Zaterdagochtend om 10
uur kwam het Partijbestuur bij
een en in de middag het hoofd
bestuur. In de vergadering van
het hoofdbestuur, die in Krasna-
polsky te Amsterdam gehouden
werd en een streng besloten ka
rakter droeg, waren de ministers
Jonkman, Vos en Drees aanwezig.
Naar het A.N.P. verneemt,
is er in deze vergadering lang
en ernstig beraadslaagd. De
situatie werd niet eenvoudig ge
acht en men kwam tot de con
clusie, dat hoe onverkwikkelijk
zulks ook mocht zijn, men in de
bestaande omstandigheden, ten
zij zich alsnog een aanmerke
lijke wijziging zou voordoen,
het onvermijdelijke van een
militaire actie moet erken
nen, waarbij werd uitgesproken,
dat deze militaire actie zo be
perkt mogelijk zou moeten zijn.
Men is zich echter wel bewust,
hoe moeilijk dit beperkt wapenge
weld in een lopend conflict is vol
te houden.
Nadat het hoofdbestuur van
het NVV Zondagmorgen twee te
legrammen verzonden had aan de
republikeinse en de Nederlandse
regering met een dringend be
roep alsnog alles in het werk te
stellen een gewapend conflict te
voorkomen, is het des avonds
naar aanleiding van de rede van
minister-president Beel opnieuw
in vergadering bijeen gekomen.
De secretaris van het hoofdbe
stuur, de heer C. v. d. Lende,
deelde tijdens de besprekingen
mede, dat het bestuur besloten
heeft heden (Maandag)middag de
hoofdbesturen van de bij het NVV
aangesloten organisaties bijeen
te roepen.
In verband hiermede doet het
bestuur van het NVV een drin
gend beroep op de arbeiders
noch op eigen initiatief, noch in
gevolge oproepen van welke
organisatie of groep van perso
nen dan ook, het werk neer te
leggen of onberaden stappen
van welke aard ook te doen.
Hedenavond zal via de radio
het resultaat van de beraadsla
gingen in de hoofdbestuursver
gadering bekend worden ge
maakt.
