Wat eist de situatie
van nu:
De klem der loon- en prijspolitiek
DE NIEUWE BONNEN
Varen met de „Karei Doorman"
Onberispelijke vliegerskunst
Nadjamoeddin over zijn ontslag
Scherpe belichting van prof. Romme
OPBOUW VAN ONZE MARINE
Ieder voelt de eigen klap het zwaarst
Aanpakken maar
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Een of dè republiek?
SPLITSING
Kunstmestproductie
wordt opgevoerd
Nieuwe installatie van de
Mekog
Men zij niet bang
Buikriem iets nauwer
Helicopter op het dek
CHOLERA
O'pleiding militaire
administratie
69 ste JAARGANG
DONDERDAG 25 SEPTEMBER 1947
No. 20425
rüds J?v horen die van elders
°SSniifvocoS,;
DE BAKKERS
ONRUST ONDER DE BOEREN
VASTSTELLING VAN EEN
VLOOTPLAN
van bestaande woningen
GEEN SCHOLLETJE
maar heerlijke deviezen
NEDERL. BAGGERMOLENS
VOOR DE RHONE
adviseert prof. Brouwers
in Nyldelta
gaat naar Middelburg
PRINSELIJK PAAR TER
BRUILOFT
HIJ ZOEKT ER POLITIEKE
MOTIEVEN ACHTER
NOOD DER VEEHOUDERS
F. N- Zvraagt hoger melkprijs
DE PENSIOENEN DEL
ONDERWIJZERS
DE KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie van de „Nieuwe Schiedamsche Courant"
zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1,
TeL 25270; te Schiedam, Broersvest 8. Tel. 68804.
De abonnementsprijs bedraagt 3.45 per Kwar
taal, 1.15 per maand, t 0.30 per week.
Directeur: J. KUIJPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 3u ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduce. ie prijs op
aanvrage bij de administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN -t 20 woorden 1.—Ieder
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend bij vooruitbetaling.
De lange Kamer-dag van gisteren is weer in twee delen uiteengevallen.
Met de beraadslagingen over het jongste regeringsstuk zijn de ochtend
en middaguren heen gegaan zonder dat nog zelfs alle woordvoerders
der partijen het hunne hebben gezegd. In de avondvergadering kwamen
de beide nog hangende interpellaties aan de orde.
getekend in de vraag: Is de rechtsorde
gebaat met nakoming van een uitspraak,
waarin de rechtsorde is geschonden?
Een uitvoerig en zeer gedocumenteerd
betoog hield de a.r. afgevaardigde dr.
Bruins Slot, alle facetten van het drama
belichtend en resulterend in de bittere
klacht dat „vreemden heersen over ons
onbevoegd".
Het is intussen goed vooral de inter
nationale zijde van het Indonesische pro
bleem danig in het oog te houden, wat
niet alle Kamerleden zich voldoende
schijnen te realiseren.
Communistische motie
I rreth hdetafvormden'ongetwijfeld
Indische debat vorm^ heren Schouten
redevoeringen v P die
(AR) en Romme (K..V.P.), cue achter
eenvolgens het eerst aan bod waren en
waarop andere deelnemers voor een goed
dNief daStgaiP ^etgeen de A.R. 'fractie
leider in zijn twee uur lange rede op
merkte. even belangrijk was. De he£r
schouten, die zich Dinsdag over gebrek
aan tijd beklaagde en de behandeling
toen kreeg uitgesteld, heeft bliikh^?
Van dat uitstel duchtig partij getrokken
°t£ nog lens'Pwee,lng der h^d1ge sUua"
tie nog eens weer van allerlei te Das
ter LTdf kunf toch eigenlijk veilig nPad
luidm te dn V, 1Jven' en voorts ge-
ren vernomen. Het is moeilijk
an zijn opmerkingen die in ons vorig
nummer reeds werden samengevat, een
karakteristiek te geven. In hoofdzaak
hoorden we het reeds vroeger aange
heven refrein: deze republiek moet ver
dwijnen en onze inzichten zijn juist ge
bleken. De P. v. d. A. had het voorts
herhaaldelijk te ontgelden; met zekere
voorliefde beweegt zich de heer Schou
ten op dit terrein. Nieuw was zijn con-
statatie. dat door de gang van zaken de
meerderheid van ons volk diep is teleur
gesteld, wat op rekening komt van het
„wankelmoedig beleid der regering die
de kool en de geit wil sparen". Dat de
P v. d. A. ook hierbij een veer moest
laten, spreekt vanzelf, nu de A.R woord
voerder grond onder de voeten had in
hej „Maasbode '-artikel van de minister
van Staat Aalberse, dat niet geheel zon
der reden waarschuwde tegen onder
mijning van de positie der Kroon en het
aan ongrondwettelijke banden leggen
Van de vrijheid der ministers.
De kern van wat de situatie ïn het
huidige ogenblik eist, bleef intussen in
de anti-revolutionaire critiek ondanks
haar lengte onaangeroerd. Daarop wees
terecht de zich door scherpzinnige dis
tincties kenmerkende rede van prof.
Romme, die niet zonder ironie maar toch
hoffelijk het negatieve standpunt der
anti-revolutionairen afwees. Wat wil de
partij van de heer Schouten nu eigen
lijk wel? Zij beroept zich alsmaar op
de Kon. rede van '42 (en aanvaardt mis
schien thans ook Lïnggadjati) maar dit
geldt alleen de doelstelling en raakt de
beleidslijn niet. En met nadruk legde
prof. Romme de a.r. fractie de catego
rische vraag voor: Staat gij op het stand
punt dat de politiële actie onder alle
omstandigheden nu onmiddellijk moet
Worden voortgezet?
Voor zichzelf en zijn fractie zou prof.
Romme deze vraag niet bevestigend wil
len beantwoorden. Wel uitte hij in vra
gende vorm twijfel of de concrete be
perking in de opzet der actie wel doel
matig was en vroeg hij de regering welk
advies zij van haar militaire adviseurs
heeft ontvangen inzake de opmars ai of
niet naar Djokja (wat niet identiek is
met vernietiging der republiek, welke
ook de Katholieke woordvoerder niet
wensf alleen uitroeiing van het ter-
reur-regiem in tegenstelling met de
anti-revolutionairen, die het overigens
altijd hebben over deze, doch, zoals uit
een interruptie van mr De Wilde bleek,
de republiek bedoelen). Maar wanneer
de lichtpunten, die prof. Romme ziet
(het rapport der consuls, de goede dien
sten der commissie van drie en de con
solidatie der bevrijde gebieden) de heer
sende duisternis niej zouden verdrijven
en het inderdaad zou gaan om de hand
having van het Koninkrijk, dan zouden
volgens zijn fractie toch alle bedenkingen
moeten worden op zij gezet en de poli
tiële actie ondanks welke moeilijkheden
ook van nationale of internationale aard
moeten worden voltooid. En prof. Rom
me vroeg instantelijk of het gehele ka
binet het met deze opvatting eens is.
u-een der andere woordvoerder heeft
,zo Positief over deze kern
onk (Vrijh.) zag blijkbaar ook geen
andere uitweg. geen
Nieuwe organen.
Over de plannen tot vorming van een
centrale organisatie waaruit de voor
lopige federale regering zich zal kunnen
ontwikkelen, en de instelling van een
collegiaal orgaan, waarin de lt.-G.G. zijn
verantwoordelijkheid mede door ande
ren gedragen zal zien, vroegen naast
prof. Romme ook de heren Schouten en
Tilanus nadere inlichtingen, te dezen
wettelijke basis nodig achtend. Wij ko
men er bij het antwoord van dr. Beel
ep terug.
Felle critiek op de Veiligheidsraad
Algemeen werd de houding van de
V.R. scherp afgekeurd. Prof. Romme
sprak van „grievend onrecht" en uitte
een „ernstig protest", vooral ook meti het
oog op de weigering tot toelating der
andere deelstaten, nadat de republiek
was binnengeloodst, maar tevens de na
druk leggend op de zonderlinge figuur,
Nadat de in louter vaderlandslieide
gedrenkte lyriek van de comnaunist De
Groot o.m. de regering het Bchrikbeei
had voorgehouden dat de reP"b
uiterlijk in 1950 (O gereed znu njn voor
een „tegenoffensief werd na™.
fractie een even uitvoerige als
motie op de presidentstafel 2®depo e
waarin onmiddellijke terugroep ng e
troepen en erkenning van de sou ere -
niteit der republiek over Java'
en Madoera wordt geeist en verder alle
richtlijnen van Linggadjati met voeten
worden getreden.
Het debat is verdaagd tot Donderdag;
dan komen nog een drietal sprekers aan
het woord, zodat dr. Beel waarschijnlijk
eerst in de avondvergadering zal ant
woorden.
De eerste interpellatie van het avond
lijk intermezzo gold de voor enige weken
uitgeroepen en inmiddels reeds vergeten
bakkersstaking, die dit tussen haakjes
èn door de interpellant dr. Hacke
(Vrijh.) èn door de tussenkomers de
heren Hooy (K.V.P.) Smeenk (A.R.).
Nederhorst (Arb.) en Schmal (C.H..) on
voorwaardelijk werd afgekeurd. De
communist Koenen houdt echter wel van
wat amok tegen de regering.
Over het manco aan overleg,
zwakke punten van het accountantsrap
port, de prijsstelling en speciaal de eco
nomische bestaansmogelijkheid der bak
kerijen gezien o.a. de koppeling van net
grote aan het kleine brood, waarbij ae
winst op het laatste, niet aan een maxi
mum gebonden, de prijs van het eerste
mede bepaalt, werden diverse zakelijke
opmerkingen geplaatst.
Minister Mansholt is tegen een herzie
ning van de wijze der prijsstelling van
brood niet gekant en als resultaat der
interpellatie noteerden wij dan ook, dat
een commissie zal worden benoemd die
een algemeen onderzoek zal instellen in
het bakkersbedrijf ten einde de moeilijk
heden. waarvoor deze bedrijfstak is ge
plaatst, te verlichten. Ook het bedrijfs
leven zal in die commissie vertegen
woordiging krijgen.
De laatste avonduren waren gewijd
aan de tweede interpellatie, die van de
heer Vondeling (Arb.), betreffende de
noodtoestand in de agrarische sector.
Breedvoerig toonde de interpellant aan,
hoe een deel der landbouwers, met name
op de zandgronden, reeds vorig jaar een
inkomen hadden aanzienlijk beneden
het bestaansminimum 800 a 1000) en
voor het lopende jaar de toestand nog
erger is, waarbij komt dat sommige prij
zen intussen nog verlaagd zijn. De ont
stemming ten opzichte van de minister
wordt ingegeven door het gevoel bij
deze slachtoffers van onze „geleide
armoede", dat Z.Exc. de spelregels heeft
overtreden door zich bij zijn prijsbe
leid niet te houden aan de vaststelling
door het Landbouw-Economisch Insti
tuut. Vóór 1 November moet er dan ook
een compensatie-plan komen, waardoor
de moeilijkheden voor de lichte gronden
worden opgeheven.
Minister Mantsholt, uitvoerig zijn
prijsbeleid toelichtend, wees er op. dat
een algemene prijsbepaling zeer moei
lijk is (een regionale zou gemakkelijker
zijn, doch is practisch onmogelijk) en
dat de prijsstelling wordt gebaseerd op
de berekeningen van het L. E. I., die
zeer betrouwbaar zijn. Is overeenstem
ming bereikt met de organisaties over
een voor een bepaalde periode geldende
prijs ,dan moeten overheid en bedrijfs
leven zich daaraan houden en tegen
tussentijdse wijzigingen, als waarop nu
werd aangedrongen, moest de regering
zich dan ook verzetten. Dat Z.Exc. van
de calculatie door het L. E. I. zou zijn
afgeweken, kan in het algemeen niet
worden volgehouden. Maximumprijzen
zijn soms niet te vermijden in de loon-
en prijspolitiek der regering, maar wor
den slechts spaarzaam vastgesteld. Er
bestaat daarvoor geen bepaald systeem.
Op 1 November worden de prijzen voor
melk en varkens verhoogd; de eieren-
prijs (gedurende de winter reeds met 2
cent verhoogd) moet weder worden be
keken, speciaal voor de zandgrond.
Zonder ernstige tegenslagen zullen de
rantsoenen niet verder gewijzigd wor
den. Ook bestaat er redelijke verwach
ting dat het voeder voor melkvee op het
nuidige niveau kan worden gehand
haafd.
De St. Walburgiskerk 'te Arnhem wordt gerestaureerd. De werkzaamheden
zijn belangrijk gevorderd.
In de toelichting op de marine-be
groting voor 1948 zet de minister de
noodzakelijkheid uiteen, zo spoedig
mogelijk tot vaststelling van een in een
aantal jaren te voltooien vlootplan
over te gaan. Deze materie dient bij
afzonderlijke wet geregeld te worden,
doch de toestand van 's lands finan
ciën maakt bet indienen van een des
betreffend ontwerp thans nog niet mo
gelijk.
Een bescheiden gedeelte van een der
gelijk vlootplan, aangepast aan de hui
dige financiële toestand, dient echter on
verwijld in uitvoering te worden geno
men. In verband met de tijdige vervan
ging van het in dienst zijnde materieel
in 1952, is het thans dringend noodzake
lijk bij deze begroting aan te vragen een
eerste termijn voor de aankoop van het
reeds bij de begroting voor het jaar
1946 aangekondigde lichte vliegkamp
schip .alsmede verdere termijnen voor
de in aanbouw zijnde twee kruisers en
een werkschip. Aangezien, als gevolg
van de slechte deviezenpositie en mede
„Er heerst Ju brede kringen van ons volk ontevredenheid over de
gevolgde loon- en prijspolitiek. De boerenstand acht zich te kort
gedaan verge]eken bij de handel en de industrie. Men meent dat daar
veel ruimer wordt gecalculeerd en dat men het loon- en prijsvraagstuk
op de rug Van de boerenbevolking wil oplossen. De oude tegenstelling
stad-platteland gaat opnieuw een rol spelen". Aldus sprak de directeu.-
generaal voor de prijzen, prof. G. Brouwers gistermiddag te Amsterdam
in een alg. vergadering van de Alg. Ned. Zuivelbond.
De
regering is zich bewust van de
vele zorgen bij de land- en tuinbouw en
Zij wil daaraan op redelijke wijze tege
moet komen maar kan dat niet zonder
beslist vaststaande gegevens.
Er staan nog acht landbouwspecialitei-
ten op de sprekerslijst. L. H.
Het ligt in de bedoeling der rege
ring een regeling te treffen, waarbij
met betrekkelijk geringe kosten een
niet onbelangrijke toeneming ran de
woningvoorraad mogelijk wordt. Hierbij
zal een premie worden verleend als bij
drage in de kosten, verbonden aan het
splitsen van een woning in een dubbele
woning.
Onlangs hebben de Mekog-fabrieken
een onderdeel van de Kon Ned. hoog
ovens en staalfabrieken te iJmui-
den de eerste spade in de grond gesto
ken voor een nieuw complex, waardoor
in de toekomst de productie van deze
belangrijke kunstmestfabriek tot het
drievoudige zal worden opgevoerd. Ten
Oosten van het bestaande bedrijf heeft
men een stuk bosgrond afgegraven, zo
dat een zandvlakte ontstond en binnen
kort zal daarop de nieuwe zoutloods
verrijzen.
Sedert de bouw van de bestaande
„Mekog" heeft de techniek van de che
mische industrie zich sterk ontwikkeld
en daarmee hebben de grondstoffen
zich ook gewijzigd. Daarom zal dan ook
de bestaande een totaal nieuwe
1949 dl'V °men- Men h0°Pt midden
kunnen steRen^ in bedr«f tc
Haring komt overvloedig ter markt
en de besommingen, welke daarmee
door de vissers worden gemaakt, zijn
ruim. Zo ruim, dat de rederijen over
het algemeen aan deze visserij de voor
keur geven boven die op andere vis.
Het gevolg is, dat verse zeevis slechts
in geringe hoeveelheden wordt aange
voerd en hieraan een tekort bestaat.
In die omstandigheden kan men zich
de teleurstelling van de handel begrij
pen, toen gistermorgen in IJmuiden
twee schepen, die ter vangst van verse
zeevis waren uitgevaren, gistermorgen
ledig de haven binnenliepen. Het bleek,
dat ze hun vangst in Engeland hadden
gemarkt.
Naar wij vernemen heeft de In
dustriële Handels-Combinatie Holland,
een combinatie van de Werven Conrad
en Stork Hijsch, Haarlem, werf Gusto,
Schiedam, „De Klop", Sliedrecht, J. en
K. Smit's scheepswerven, Kinderdijk, L.
Smit en Zoon's Scheeps- en Werktuig
bouw, Kinderdijk en Verschure en
Co.'s Scheepswerf en Machinefabriek,
Amsterdam," van een Franse aanne
merscombinatie opdracht gekregen tot
de bouw van vijf grote baggermolens
met bijbehorende transportinéftallaties,
welke zullen worden aangewend om de
rivier de Rhone beter bevaarbaar te
maken.
„Bij de rol van de man, die de klap
pen krijgt, ondervindt de boerenstand
echter ernstige concurrentie van de
middenstand" aldus vervolgde spreker.
„Wanneer men de middenstandsbladen
leest, zowel van detailhandel als van
ambacht, dan is het de rug van de mid
denstand, waarop de spanning tussen
lonen en prijzen wordt uitgevochten. De
grote massa der arbeiders hoort deze
betogen met enige bitterheid en ongeloof
aan. Zitten zij niet in de eerste plaats
in het hoekje, waar de slagen vallen?
Zo denkt ieder, dat hij, als het er op
aankomt de zwaarst getroffene is, waar
na de gezamenlijke toorn zich tegen de
overheid richt. Dit algefnene gevoel van
tekort te worden gedaan uit zich in
wrevel en in dreigen met stakingen,
merkwaardigerwijze in ons land vooral
van de zijde van de ondernemers, waar
mede wij, als ik het wel heb, een uni
cum in de wereld vormen. Wij leven
in een moreel en geestelijk vacuum,
waarin iedere groep nog slechts oog
heeft voor zijn eigen noden en het
groepsegoïsme hoogtij viert".
Prof. Brouwer ging daarop uitvoerig
in op de vraag, of er verschil in be
handeling is tussen landbouw en in
dustrie, waarbij hij tot de conclusie
kwam, dat in de eerste plaats de boe
renstand niet ongunstiger wordt behan
deld dan de industrie en in de tweede
plaats, dat de landbouw er belangrijk
beter aan toe is dan voor de oorlog.
Onze algemene economische toestand
is uiterst zorgwekkend. Onze huidige
productie is niet slechts veel te laag,
zij kan alleen-gehandhaafd worden, wan
neer wij er in de een of andere wijze
in slagen binnen afzienbare tijd het gat
in onze betalingsbalans te dichten. Onze
export van goederen en diensten is in
de verste verte niet voldoende om
daaruit de importen te betalen, die wij
voor onze voeding en voor de aankoop
van grondstoffen om onze landbouw en
industrie draaiende te houden, nodig
hebben. Wij leven van de hand in de
tand, afhankelijk van credieten die wij
met veel moeite los kunnen krijgen. En
hoe lang denkt men, dat deze credieten
ons worden verleend? Zolang men de
overtuiging heeft, dat wij met taaie
volharding de voorwaarden vervullen,
die nodig zijn om ons economisch leven
weer eens, en dsrt binnen niet al te
lange tijd. op poten te zetten, zodat wij
in staat zijn onze schuld terug te be
talen. En wat zijn deze voorwaarden?
In de eerste plaats een stabiel prijs- en
loonniveau, dat de sociale rust verze
kert en dat het bedrijfsleven in staat
stelt op een vaste basis zijn plannen te
volvoeren voor de opvoering van de
productie en de uitbreiding van onze
industrie. Ook een laag prijs- en loon
niveau is nodig, teneinde ons te kunnen
staande houden in de bandeloze concur
rentie, die spoedig over de wereld zal
losbreken. En dat kunnen wij slechts,
wanneer wij goedkoop zijn.
Wij staan voor uiterst zware beslis
singen, aldus prof. Brouwers, waarin ieder
offers moet brengen en zich beperkin
gen moet opleggen. Wij moeten een
vaste lijn trekken en die vaste lijn is
nog steeds deze: de lonen constant en
de prijzen zoveel mogelijk naar bene
den. Meent men om welke reden dan
ook, dat dit niet volledig houdbaar is,
zodat het niveau toch iets hoger moet
worden gesteld, dan moet ook de schat
kist er beter van worden. Maar van dat
punt af zal dan ook aan elke verhoging
een onverbiddelijk halt moeten worden
toegeroepen.
Het is nodig, aldus besloot prof. Brou
wers, dat niet ieder bang is, dat bij
slechter behandeld wordt dan een ander,
maar dat ieder, verenigd in zijn organi
satie, zijn deel draagt in de offers en
de verantwoordelijkheid, die het hui
dige moment van ons vraagt.
Tijdvak van 28 Sept. t.m. 11 Oct.
Bonkaarten Ka, Kb, Kc 711 (serie N.)
N-01 Brood: 800 gram brood.
N-01 Boter: 125 gram boter.
N-02 Boter: 125 gram margarine of 100
gram vet.
N-03 Boter: 250 gram margarine of 200
gram vet.
N-01 Vlees: 100 gram vlees.
N-02 Vlees: 400 gram vlees.
N-01 Melk: 4 liter melk.
N-03 Melk: 6 liter melk
N-05 Melk: 6% liter melk.
N-01 Diversen: 100 gram kaas of 125 gr.
korstloze kaas.
N-03 Reserve: 1600 gram brood.
N-04 Reserve: 200 gram kaas of 250 gram
korstl. kaas.
N-06 Reserve: 800 gram brood.
Bonkaarten Kd. Ke 711.
N-ll Brood: 800 gram brood.
N-ll Boter: 250 gram boter. 1f¥1
N-12 Boter: 125 gram margarine of 100
gram vet.
Tnnn het vlicgdekschip, de Hr. Ms.
Karei Doorman", op z.jn tocht naar
„Karei wo« de evenaar passeerde,
Ned. Rjdie natuurlijk aan boord
kwam Ncptun^pnheid werd het ver
van de Drijvende
- „iterlijk wat van andere
?ypen aPfwdiken een wastobbe is het
«1£®n J i I sc ons bn een een-
cii uij uh, «rde
w^inhhi dDat was natuurlijk niet
astobbe. Dat heer, want al mag
aardig van d'e °u s
1 1
is ons bij een een
i de Noordzee, waarbij
daagse tocht op de
de pers was uitgenodigd, wel duidelijk
gebleken.
Het is een kolossaal vaa^tldoj bemand
ter lang, ™im"MO f bemand
650 koppen tellend, d?t beeft
voor twee jaar in bruikleen heeft ge
kregen van de Britse Marine mn^r mee
te oefenen en dat begin verdwii
jaar weer naar Engeland gaat verawij-
nen. Maar gedurende de t(ja. de
Nederlanders het schip kond g brut-
ken .hebben ze niet stil gezete:n en, wan
neer we de beschikking over een eigen
vliegdekschip zullen hebben, staat een
eerste grote wapenschouw van de Katholieke middenstand na de oorlog. Het congres te Den Bosch bijeen
tijdens de openingsrede van de heer Jansse.
volledige geoefende bemanning klaar om
alle taken te verrichten, die met een
dergelijk vaartuig verricht moeten wor-
den.
Met de viag van de Commandant Zee
macht, die ook aan boord was. stoom
den we Woensdagmorgen de Waterweg
uit en tl spoedig begon een verkenning.
Allermodernst is alios uitgerust. De ra
dar-installatie en de vliegtuig-operatie
centrale zijn twee afdelingen, waar niets
verborgen blijft wat er mijlen om het
schip heen gebeurt. Instructieve films
gaven ons een voorproefje van hetgeen
er des middags te wachten stond met de
oefeningen van het landen en starten
van vliegtuigen.
Wanneer men hoven Schiphol zit
«net Dakota, Skymaster en Constella
tion .heeft men altijd weer bewonde
ring voor de pil°°t. die de machine
by het landen dan zo netjes op de
startbaan aan de grond weet te zet
ten. We hebben gisterenmiddag een
diep ontzag gekregen voor de Nederl
marine-vliegers, die hun Auster-vlieg-
tuigjes onberispelijk elke keer weer
juist aan de voorkant van het vlieg-
dek weten neer te prikken, byna geen
meter te vroeg of te laat.
Een uitstekend getrainde dekbeman-
ning zorgt dat elk geland vliegtuig on
middellijk volledig onder controle komt
en de „batsman", de officier die met de
„bats" de aanwijzingen aan de vliegtui
gen bij het landen en starten geeft, heeft
ongetwijfeld de meest verantwoordelijke
Post bij het opereren met vliegtuigen.
Want het is voornamelijk op zijn aanwij
zingen ,dat het vliegtuig bij starten en
landen manoeuvreert.
Helicopter op bezoek
De Helicopter, die thans een paar we
ken in ons land is, ontbrak ook niet.
In de loop van de middag kwam dit
toestel, een Sikorsky 51, de P.H.-H.AA
gedoopt, ook bij de Karei Doorman kij
ken. Als een ontzaglijke libel daalde dit
toestel loodrecht op het dek neer en
even rustig als het gekomen was, ver
hief het zich later weer in de lucht, om
nog even een kort bezoek te brengen bij
de iets verderop varende „Queen Wil-
helmine". Ongetw'jfeld zullen de heli
copters ook bij het marine-vliegwezen
op hun deugdelijkheid beproefd wor
den en het toestel, dat op bezoek kwam.
werd dan ook reeds bestuurd door een
marine-vlieger, die dit soort vliegtuigen
in Amerika heeft leren bevliegen.
ïVen later daverde weer een forma
tie vTn zes pijlsnelle Fireflies Mk. IV
nver de .Doorman" heen. Dit is het
nieuwste type van deze „Vuurvliegen"
aip een maximumsnelheid kunnen be
reiken van 618 K.M. per uur. Er werd
een serie schijnaanvallen op de „Door
man" gedaan .waarbij de ontzaglijke
snelheid van de laagvliegende toestellen
uitstekend tot haar recht kwam.
Een nieuwe sensatie was het, toen de
kruiser „Heemskerk", op topsnelheid
langs de „Doorman" schuimend, enige
salvo's loste. Tenslotte vonden er nog
enkele brandblusdemonstraties plaats,
die de geoefendheid van dc bemanning
wel duidelijk toonden.
De avond begon reeds te vallen, toen
de „Karei Doorman" de pieren van
Hoek van Holland weer binnenvoer en
overal in de Rotterdamse havens pinkel
den de lichtjes, toen Commandant A de
Booij zijn schip aan de kade van de Eer
ste Merwehaven liet meren.
We verlieten deze „escort-carrier in
de volle overtuiging, dat de Ned. Marine
de oefentijd .welke zij bijna twee jaar
met dit vaartuig mocht hebben, ten
volle heeft benut, een prachtige vlieg-
dekschip-bemanning heeft gekweekt
125
N-ll N-12 Vlees: 100 gram vlees.
N-ll' Diversen: 100 gram kaas of
gram korstl. kaas.
N-13 N-15 Melk: 10 liter melk.
N-13 Reserve: 800 gram brood.
Bonkaarten Ma, Mb, Mc, Md, Me,
Mf, Mg, Mh 711.
N-21 Brood: 800 gram brood.
N-21 Boter: 250 gram boter.
N-22 Boter: 250 gram margarine of 200
gram vet.
N-21 Melk: 5 liter melk.
N-21 Vlees: 300 gram ylees.
N-22 Vlees: 100 gram vlees.
N-21 Kaas: 200 gram kaas of 250 gram
korstl. kaas.
N-21 Eieren: 5 eieren.
Het melkrantsoen voor volwassenen
zal voor de hierop volgende 14 dagen
ZVz liter bedragen .zodat gerekend
voor 4 weken per week 1% liter be
schikbaar is. Het veertiendaagse rant
soen zal dus wisselen tussen 4 en 314 L.
door het niet verkrijgbaar zijn van de
gewenste typen, noodgedwongen tot aan
koop van torpedobootjagers in het bui
tenland moest worden afgezien, zal aan
bouw van zes onderzeebootjagers in Ne
derland plaats hebben. In grote lijnen
ligt het dus thans in het voornemen ae
aanbouw van de toekomstige zeegaande
vloot zodanig te regelen, dat uiterlijk
ultimo December 1952 over ten minste
één bemand smaldeel kari worden be
schikt.
Om financiële redenen zal van in
richting van een nieuwe marinebasis in
Nederland moeten worden afgezien. De
wederopbouw van de marinebasis Den
Helder is echter ter hand genomen en
het ligt in de bedoeling dat de Kon. Ma
rine geleidelijk weder haar intrek in
deze basis neemt .Maatregelen zijn ge
troffen om de technische opleidingen te
concentreren te Amsterdam. Deze plaats
zal in het najaar 1947 voorts de stand
plaats worden van de commandant der
zeemacht in Nederland. Rotterdam zal
wederom het hoofdcentrum worden van
hét korps mariniers, terwijl een oplei
dingskamp voor dit korps gevestigd blijft
te Doorn
Sterkte personeel wordt gehalveerd
In verband met de te verwachten wij
zigingen in de algemene toestand op
Java, is er bij de opstelling van de Ma
rine-begroting voor 1948 van uitgegaan,
dat de situatie in Indonesië aan het
einde van dit jaar belangrijk verbeterd
zal zijn en het dientengevolge mogelijk
is de mariniers-brigade omstreeks 1 Ja
nuari 1948 uit Java terug te trekken en
op te heffen, waarna het korps mari
niers tot kleiner afmetingen gedacht
wordt aan een sterkte van 3600 man
zal worden teruggebracht. De marine
luchtvaartdienst zal echter voorlopig nog
zijn diensten moeten blijven verlenen,
zodat een sterke inkrimping daarvan in
de overzeese gebiedsdelen voorshands
niet mogelijk is. Als gevolg van deze
maatregelen kan de huidige sterkte der
Kon. Marine van circa 30.000 man in
ongeveer een jaar tijds worden terug
gebracht tot rond 15.000 man.
Er wordt naar gestreefd het personeel
der Kon. marine-reserve en de dienst
plichtigen, die reeds geruime tijd on
der de wapenen zijn, zodra de omstan
digheden zulks toelaten, met groot ver
lof te zenden .Ook wordt verwacht, dat
het grootste gedeelte van de oorlogsvrij
willigers in het komende jaar in de ge
legenheid kan worden gesteld de marine
te verlaten, teneinde zijn plaats in dt
burgermaatschappij weer in te nemen.
In de nijldelta is een ernstige cholera-
epidemie uitgebroken.» De voornaamste
haarden bevinden zich tussen Cairo en
het Suez-kanaal. Tot nu toe zijn 90 pet.
van de gevallen dodelijk.
De Egyptische regering heeft ver
strekkende maatregelen getroffen om
uitbreiding der epidemie te voorkomen.
Het hele gebied is afgezet en alle ver
keer stilgelegd. De omwonende bevori
king is verplicht zich te laten inenten.
In deze tijd wordt juist een bedevaart
gehouden naar Mekka. Duizenden Mo
hammedanen trekken dan door Egypte.
De afgezette zone begint ongeveer
tien kilometer ten Noorden en ten
Oosten van Cairo.
Lode Sengers legt de laatste hand
aan een altaarluikbestemd voor het
altaar van de „Nieuw Amsterdam".
De centrale opleiding van het mili
tair administratief kader zal medio
October naar Middelburg' worden over-
geplaatst. De gehele opleiding bestaat
uit drie compagnieën, waarvan de eer
ste en de staf voorlopig in Kampen
blijven, terwijl de tweede en derde com
pagnie naar Middelburg zullen komen,
welke bestaan uit ongeveer 200 militai
ren met een kader van bijna vijftig
man. Deze opleiding is niet meer
zoals vroeger alleen bestemd voor
onderofficieren, doch tevens voor offi
cieren. Zij zal ongeveer zeven maanden
in beslag nemen.
Men heeft intussen alles in gereed
heid gebracht om de jonge mannen on
derdak te verschaffen, hetgeen voor
lopig aan de achterzijde van de oude
kazerne en in het militair hospitaal zal
geschieden. De plannen voor de nieu
we kazerne zijn inmiddels goedgekeurd
en de aanbesteding kan binnenkort te
gemoet worden gezien.
H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H.
Prins Bemhard hebben de officiële uit
nodiging ontvangen tot bijwoning van
de huwelijksplechtigheid van de Engel
se Kroonprinses Elisabeth op 20 No
vember a.s.
Nadjamoeddin, de ontslagen pre
mier van Oost-Indoneslë, is gister
avond per Skymaster te Batavia ge
arriveerd. Hjj zeide, zeer spoedig
naar Oost-Indonesië te zullen ver
trekken. Nadjamoeddin werd op het
vliegveld opgewacht door een ambte
naar van het binnenlands bestuur en
begaf zich na de formaliteiten ver
vuld te hebben, naar een hotel.
De hoofdambtenaar, die by de aan
komst van Nadjamoeddin op het
vliegveld aanwezig was, overhandig
de hem een document, waarin werd
gezegd, dat hij, hangende het onder
zoek, in opdracht van de resident
zich niet buiten dc stadsgemeente
Batavia mocht begeven.
Nadjamoeddin verklaarde tegenover
de pers, dat het zijn bedoeling was zeer
spoedig naar Makassar door te reizen
om zich daar voor het kabinet te ver
dedigen. Hij zeide uit Nederland bericht
gekregen te hebben, dat door de minis
ters ernstige beschuldigingen tegen hem
ling van de textieltoewijzing voor Le-
baran (Islamitische nationale feestdag),
waarbij hij opdracht had gegeven 50.000
yards textiel aan de islamieten toe te
wijzen.
Nadjamoeddin zeide, dat hij als mi
nister van economische zaken de be
voegdheid had textielen toe te wijzen.
Indien de ministers met de daad van de
premier niet accoord konden gaan, dan
ware de juiste procedure geweest af
treden van de ministers en niet de on
parlementaire procedure, dat de minis
ters hun premier ontslaan of doen ont
slaan.
Op de vraag van de pers, of Nadja
moeddin dacht, dat er politieke motie
ven achter het ontslag staken, ant
woordde hij: „Dit is zeker het geval".
Hjj zeide plotseling naar Amerika
vertrokken te zijn en dus wist hij niet,
wat gedurende zijn afwezigheid precies
met de textiel was gebeurd.
Hij was zich niet bewust van enige
schuld en zou trachten nog dezelfde
avond Van Mook te bereiken.
A.F.P. weet nog te melden, dat vol
gens verklaring van Nadjamoeddin ze
kere critiek van hem op de poütiele
actie niet vreemd zou zijn aan zijn ge-
waren geuit in verband met de verde- dwongen ontslag.
De Alg. Ned. Zuivelbond kwam gis
teren in Bellevue te Amsterdam in alge
mene vergadering bijeen. Aan het einde
van de bijeenkomst werd een resolutie
aangenomen, waarin vastgesteld wordt,
dat de melkprijs, vooral doordat, in
tegenstelling tot de verwachtingen, de
onkosten van het bedrijf door de alom
oplopende prijzen steeds stijgen, vol
strekt ontoereikend is voor. de instand
houding van het bedrijfzodat de exploi
tatie met grote verliezen gepaard gaat
en reeds vele melkhouders in betalings
moeilijkheden verkeren.
De bond dringt er derhalve bij de
minister van Landbouw op aan, op zeer
korte termijn een onderzoek te willen
instellen naar de thans heersende nood
in het veehoudersbedrijf en daarna, met
terugwerkende kracht over het hele
jaar zodanige maatregelen te treffen,
dat de exploitatie van het bedrijf over
het lopende boekjaar weer lonend
wordt.
Per 1 October 1946 zijn de onderwjj-
zerssalarissen verhoogd. - ot dusver
echter is de pensioensgrondslag daar
mede niet in overeenstemming gebracht.
De heer v. Sleen heeft nu de minister
van Onderwijs maatregelen gevraagd,
waardoor wordt voorkomen, dat onder
wijzers, die thans met pensioen moeten
gaan, zouden worden gedupeerd.
