Wij komen terug...; wij komen
zeker Wiinr'"
terug
Wat zal Nederland er tegen
over stellen?
In- en uitvoer in Augustus
Weerbericht;
DUC SCHUURPOEDER
De stand van de gewassen
Overbevolking bij ons onderwijs
Flitsen van het
middenstandscongres
De overgang van oorlogs- naar
vredes-economie
DYE
wereld
m
t
Uit de sportwereld
Fluistercampagne van
de Merdeka-Goebbels
RUIT-NIEUWTJES
SPAART ZEEP EN SCHUIMT
Pijnlijke beslissing
noodzakelijk
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1947
PAGINA 2
INVOER FLINK GEDAALD,
UITVOER IN WAARDE
GESTEGEN
W
J. w. hofwijk
3 September 1947
ARTHUR HONEGGER ERNSTIG
ZIEK
VOOR LIEFHEBBERS VAN
SCHILDPADSOEP
IETS JVARMER
'n Erdal-producidus goed
UITBREIDING LANDBOUW
ONDERWIJS
EX-GEVANGENBEWAARDER
BLEEK SMOKKELAAR
VOOR FRUIT GUNSTIGER
DAN GROENTE
Zuinig zijn met onze schaarse
leerkrachten
TWEEDE CONGRESDAG DER
KATH. MIDDENSTANDERS
KLEINE ACHTERSTAND
NED. ATHLETIEKPLOEG
Noorwegen heeft 3 punten
voorsprong
NIEUW NEDERL. RECORD OP
DE 10.000 METER
DE VOETBALCOMPETITIE
HOCKEY-COMPETITIE
GARE GRADUS HAALT EEN HANDIGHEIDJE VIT
In elke desaa had de republiek een voorlichtingsdienst.
In bijna elke plaats hoe klein ook stond ergens een luid
spreker met versterkersinstallatie: Krontjongmuziek, een paar felle
grappen en plotseling door de stille tropenavond, hoog boven de
opgeheven hoofden der samengestroomde menigte de stem van
Boeng Tomo, de stem van Soedirman, de stem van een andere
Merdeka-Goebbels.
Avond na avond
haast, bijna twee
jaar lang, hamerden
knappe psycholo
gen, zelf Indone
siërs, die hun ge
hoor door en door
kenden, op het
zelfde propaganda-aambeeld: volledige vrijheid en zelfbeschik
kingsrecht, de groot-Indonesische gedachte, haat tegen de Nica.
Nu de verbinding met Djokja verbroken is en de luidsprekers
zwijgen, in de stilte van de avond een hese fluisterstem: „Wij
komen terug...."
„Wij komen zeker terug.
Wij komen terug en voor collaborateurs is er slechts één straf....
Ergens staat plotseling een kamponghuis in brand.
niaJe periode spraken, wees hij op de
kloof, die er lag tussen de Westers ef
ficiënte onderneming en haar Middel
eeuwse employe's„Laat de Hol
landers terug komen als broeders, als
gelijken, alshoe noem je dat, als
even vodwaardigenHet haperde
vroeger nog wel eens aan het psycholo
gisch juist begrip bij de toeansze
grepen niet 't hart, drongen te weinig
diep doorIk zou twee namen wil
len noemen: Pater van Lith en Schmut-
zer. Zij hebben harde dingen gezegd
voor ons beiden, maar hun hart was
bij dit volk. Eén hoogstaand mens telt
voor duizendende Nederlanders
moeten zeker terugkomen: er leeft on
der het volk een grote drang naar aan
vulling
Ik geef u zijn letterlijke woorden zon
der commentaar.
Toen ik opstond en hem over Djokja
vroeg, zei hij: „Het gezag komt van
Goddaarop steunen ook de katho
lieken in de republieken bijna ge
dachteloos liet hij er op volgen: „Gezag
berust op ordeEn keek me plotse
ling aan.
Zijn kerk was niet ontwijd, zoals ik
reeds zovele kerken zag, waar de repu
blikeinse troepen bij voorkeur boven het
altaar de meest obscure tekeningen
hadden aangebracht. Alleen verwonder
de 't me, dat de Nederlandse opschrif-
Geen enkele vraag misschien, is zo
moeilijk te beantwoorden als de vraag,
hoe het volk zich voeilt in de voormalige
republikeinse gebieden, die thans onder
Nederlands gezag staan.
„Het volk"Reeds op Java en
Sumatra alleen vindt men rassen, die
mèèr van elkaar verschillen dan Fran
sen en Duitsers; over heel de Archipel
divergeren de onderscheidene bevol
kingsgroepen onderling sterker dan Es
kimo's en Spanjaarden. (Alleen reeds
daarom is elke andere staatkundige op
lossing dan die der federatie onmoge
lijk).
Door allerlei omstandigheden kon ik
in de afgelopen weken het volk van
midden Java, Zuid van Semarang, bijna
dagelijks observeren.
De laatste maal, dat ik naar het
Zuiden reed, viel 't me op, dat het „dui
men" en „tabeh"-schreeuwen eindelijk
afgelopen was. De bevolking, gewoon
geraakt aan het „jakkerend" verkeer,
ging rustig door met werken, pikolan'
Deze ongetwijfeld zeer belangrijke
factor reserveerde ik opzettelijk om
hem zuiverder te kunnen toetsen in de
houding der intellectuelen. Uit hetgeen
ik aan propaiganöa-materiaal, officiële
rapporten en mededelingen van mensen,
die dit volk kennen, heb kunnen conclu
deren, geloof ik namelijk, dat het objec
tief lofwaardige nationalisme voor
„kampong-gebruik" opzettelijk gecari-
caturiseerd werd tot een psychose, die
als voornaamste kenmerken: volkomen
zelfoverschatting, een steeds weer ge
stimuleerd anti-Westers haatcomplex
en een min of meer kunstmatig in leven
gehouden oorlogsgeest had. Tegenover
een betrekkelijk gering percentage po
sitief gerichte vage idealen (omschre-
van in slogans) stond een veel groter
aantal negatieve doelstellingen, waar
van het: „Weg met 't imperialisme!"
de eerste was.
Maar buiten de kampong, in de per
centsgewijze hachelijk schaarse studeer
kamers der republiek moet men toch
dragers, in hun rhythmisch sukkeldraf- anders geredeneerd hebben, zelfs in-
je met hun marktwaar op weg naar de
passar, hapten langs de kant van de
weg, hetzelfde stof als wij, alleen een
paar kinderen gilden nog even enthou
siast als de eerste keer: „Okééé!"
Het is wel zeker, dat voor elke kam
pong-warong de gehurkte mannen de
situatie samen bespreken. En dat zij er
niets van begrijpen. Deze toch nog
steeds zeer primitieve bevolking, oor
delend naar uiterlijke verschijnselen,
redenerend in zeer simplistische
machtsverhoudingen, thans, nu de luid
sprekers zwijgen, aangewezen op ónze
voorlichting, die bestaat uit zegge en
schrijve één weliswaar zeer suggestief
affiche: „Staakt de chaos!" en een
aantal militaire bekendmakingen met
doodstrafdreigingen voor rampokkers
en illegale wapendragers, deze be
volking begrijpt van ons oponthoud
niets en legt dit uit als zwakte. Het is
zeer de vraag, of zij ooit van de veilig
heidsraad hebben gehoord. En indien
dit zo i s, of zij enige critiek hebben op
triomfantelijke mededelingen uit Djok
ja, dat óók nog steeds in machtsfacto
ren denkt en beweert, dat de hele we
reldopinie achter de zaak der republiek
staat.
Dezer dagen in Ambarawa, een der
grootste voormalige vrouwenkampen
van midden-Java, zag ik een republi
keins pamflet: Links boven een dikke
welgedane planter op de rug van een
op handen en voeten voortkruipende In
donesiër, rechts boven deze zelfde plan
ter, een wandelend geraamte met flar
den van kleren aan, bedreigd door een
Japanner met eeen zweep, daaronder 'n
pemoeda met een roodwitte vlag en:
„Eéns merdeka, altijd merdeka!"
Het staat voor mjj zander in de
morele beoordeling van „machtsver
toon-als-argument'te vervallen on
omstotelijk vast, dat voordat dit gewone
volk door ons militair apparaat volko
men overbluft was, het reeds in eerste
impuls bereid bleek met ons samen te
werken en deze ogenblikkelijke, coöpe
ratieve gezindheid reeds spoedig ver
diepte en a.h.w. verduurzaamde, toen
wij anders bleken op te treden dan hun
propaganda hun had voorgesteld.
Opzettelijk verwaarloosde ik in deze
redenering één factor: het in de jaren
der revolutie gewonnen gevoel van
eigen waarde, het „onmiskenbaar m
alle geledingen van het volk doorge
drongen nationalisme",
dien men zich niet verzette tegen de
primitieve machtsfactor-redenering, die
het gewone volk werd ingepompt.
Meer dan enige revolutie-wereld had
het merdeka Djokja door een opzette
lijk in eigen verblinding opgetrokken
isolement en door de Nederland-se gees
telijke blokkade (door welks nauv ma
zen alleen maar een zeer bepaald soort
mensen naar bi-nnen mocht glippen om
Soekamo te gaan vertellen hoe goed ie
't deed en hoe perfide het reaetionnaire
Holland was!) iets volkomen irreëels
gekregen. Positief gerichte krachten
waren niet machtig genoeg het kram
pachtig volgehouden anti-streven te
doorbreken; degenen die in de gelegen
heid werden gesteld in Batavia of el
ders met de wederpartij" volgens
Djokja: „de tègenpartij" in contact
te karnen werden na hun terugkeer
steeds opnieuw gedesavoueerd. En dit
was nog maar Batavia
De enkele republikeinse intellectuelen
die na de oorlog Nederland bezochten
werden reeds op Schiphol opgevangen
en verder in de meest linkse geestelijke
couveuse kamers ver gehouden van alle
„besmetting". Ik wi-1 hier zelfs geen
ogenblik kwade trouw insinueren al
was die zeker hier en daar aanwezig
een feit blijft, dat het onder onze fana
tiek progressieve fractie bij voortdu
ring aan werkelijkheidszin ontbroken
heeft.
In een geestelijke atmosfeer van kop
jes geven en aaien kon nocit een ge
zonde verhouding ontstaan. Gelijkwaar-
digheid ontstaat eerst, wanneer beide
partijen er niet voor schromen zo nu
en dan harde woorden aan eikaars adres
te richten. Djokja werd echter behan
deld als een verwende vlegel en haar
mentor Nederland voedde niet op, d-och
putte zich uit in zelfbeschuldigingen.
Van alle gesprekken die ik met (voor
malige) republikeinse staatsburgers ge
had heb, is me dat met een Javaanse
priester nog het best bij gebleven. Ik
spraak een hele voormiddag met hem.
Hij was vriendelijk, bang om dingen te
zeggen, die mij onaangenaam zouden
kunnen zijn, maar zijn conclusie was
toch, dat „men wél verwacht had, dat
er iets zou gebeurenmaar men had
iets anders verwacht..
„Een van onze grootste fouten is het
bendewezen geweestzei hij. „We
zijn daar nooit boven uit gegroeid
Toen we over de veel gesmade kolo-
975 178,7
762
1.312
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek geeft de volgende cijfers omtrent
de in- en uitvoer:
INVOER.
Excl. diamant Diamant
1000 ton mill. gld. mill. gld.
1946
(maandgem.)
1947
Januari
Februari
Maart 1.023
April 1,353
Mei 1.286
Juni 1.685
Juli 1.826
Augustus 1.374
In de invoercijfers over Juni 1947 zijn
begrepen de in het halfjaar 1947
in Nederland aangekomen schepen,
welke door de Nederlandse regering in
het buitenland zijn aangekocht. Het ge
wicht hiervan bedroeg 170 x 1000 ton
met een waarde van 106,3 millioen.
UITVOER.
Excl. diamant Diamant
1000 ton mill. gld. mill. gld.
1946
201,4
312.7
256.3
339.4
356,3
470.8
422,6
336.9
2,0
0,1
1.0
0,1
1,2
0,8
1.1
1,0
1,0
♦maandgem.)
329
65,4
2,3
1947
Januari
280
108,1
1,0
Februari
178
97,1
1,4
Maart
234
138,3
1,8
April
466
142,6
2,4
635
134,0
1,5
478
120,5
2,4
Juli
558
140,8
1,7
Auguartus
610
163.3
De voornaamste posten bij de invoer
waren (cijfers in millioenen guldens, de
tussen haakjes geplaatste cijfers hebben
betrekking op de maand Juli): tarwe
27 6 (20,2), steenkool 12,3 (18,8), hout
18^2 (23,2), bandijzer 15,4 (15,7) ertsen
8 8 (10 2), copra 3,0 (23,8), ongesponnen
wol 8,8 (10,7), ongesponnen katoen 7,3
(10 7) vloeibare brandstoffen en smeer
oliën 6,1 (13,4), garens 9,6 (12,5), sche
pen e.d. 8,9 (23,2), machinerieën 13,4
(14,4), personenauto's 1504 stuks (1099)
anders auto's 1246 stuks (222).
Bij de uitvoer waren de voornaamste
posten: paarden en runderen 2,8 (3,5),
gecondenseerde melk 6,4 (4,2), eieren 4,8
(5,1), verse groenten 3,9 (10,5), bloem
bollen 7,1 (0,1), zetmeelproducten 4,6
(5,4), cokes 3,1 (2,6), ruwijzer en staal
3,4 (2,0) katoenen manufacturen 8,3
(4,9), schepen e.d. 20,4 (1,8), radio
artikelen 6,3 (7,2), gloeilampen 2,6 (2,7)
ten onder de kruiswegstaties die sinds
de Japanse tijd met papiertjes ©ver
plakt waren, nog steeds onzichtbaar
waren gebleven.
Er wacht ons een haast bovenmense
lijke taak in Indonesië.
Wij kunnen er niet aan beginnen vóór
Djokja geëlimineerd is. Het is jammer,
dat men dit laatste argument het
geweldsargument zal moeten gebrui
ken. De we-g naar het hart der Indone
sische intellectuelen wordt er tweemaal
zolang mee, maar niemand kan ons
verwijten, dat wij niet het uiterste be
proefd hebben om hen zonder geweld en
meer rechtstreeks te benaderen.
Daarna pas kunnen wij beginnen aan
de veel gigantischer taak, die ons hier
wacht.
Eer. taak, die op de allereerste plaats
een dienende zal moeten zijn.
Of zoals de Javaanse priester het uit
drukte:
„Ik ben mens op aarde; ik ben pries
ter; ik moet iets goeds verrichten......
Durven wij tegenover de republikei-
se fluistercompagne van „wij komen
terug?" een Nederlandse reëele, moreel
verantwoorde gelijkluidende verzeke
ring stellen?
Het Franse blad „Le Monde" meldt,
dat Arthur Honegger, de Zwitserse
componist, die zich reeds enige tijd in
de V. S. bevindt, zeer ernstig ziek is.
<j> Als gasten van de „Ver. Burgemees
ters van gemeenten in Zuid-Holland"
vertoeft een aantal Belgische' burge
meesters in ons land. Ze werden gis
teren door het gemeentebestuur van
Den Haag ontvangen.
De befaamde uitzichttoren te Vaals
zal eerlang weer worden opgebouwd.
O Een 54-jarige arbeider uit Sevenum
is te Horst door zijn met Paard be"
spannen wagen overreden en gedood.
<0> De Nat. Commissie voor E.H.B.O.
van het Wit-Gele Kruis heeft te Hulst
een onderafdeling opgericht. Voor
lopig traden een 40-tal dames en he
ren als lid toe.
A Te Baarle-Nassau viel het 3-jarige
kind van de landbouwer C. van T.
in een ketel met kokende pap. De
kleine is in het ziekenhuis aan de
brandwonden overleden.
O De voormalige directeur van de Win
terhulp in Utrecht, W. F. van Leeu
wen, die ook als zodanig in Zuid-
Holland is werkzaam geweest en
zich begin Maart 1945 liet benoe
men tot weth. van sociale zaken te
's-Gravenhage is door het Haagse
tribunaal in vrijheid gesteld.
G> Op de verkeersbrug bij Westervoort
is de 15-jarige T. P. uit het Loo
onder een vrachtauto geraakt en
gedood.
O Te Antwerpen is het 20ste congres
van de internationale zeevaartcom
missie geopend. Nederland heeff een
afvaardiging naar het congres gezon
den.
Volgens de Duitse Nieuwsdienst in de
Britse zóne is het leven van enkele
lijders aan kinderverlamming met be
hulp van ijzeren longen uit Amerika
gered. Sinds begin Juli zijn in Ber
lijn meer dan 1000 gevallen van kin
derverlamming en 82 sterfgevallen in
verband daarmede geconstateerd.
O Van officiële zijde te Karatsji wordt
gemeld, dat bij de aanval op een
trein met Mohammedaanse vluchte
lingen welke enkele dagen geleden bij
Amritsar plaats vond, 3000 personen
gedood zijn of vermist worden en
1000 personen verwondingen opliepen
Meer dan 100.000 landbouwarbei-
ders in de provincie Lazio, in mid-
den-ltalië, hebben de staking, die zij
Dinsdag voor het bereiken van
betere arbeidsvoorwaarden hadden
uitgeroepen, beëindigd. Er is een
overeenkomst tot stand gekomen.
Vissers hebben gisteren bij de mon
ding van de Loire een schildpad opge
naaid, welke 1.320 pond woog. Enkele
dager; geleden werd 'n andere schildpad
opgehaald, welke bijna 602 pond woog.
De vangst van gisteren was de grootste
sedert 4 September 1729.
VEERDIENST ZIJPE—ANNA
JACOBA
A.jN.W.B. dringt op verbetering
aan
De A.N.W.B. heeft zich tot het Col
lege van Ged. Staten van Zeeland en de
Rijkswaterstaat, Directie Zeeland, ge-
wend, teneinde de volle medewerking
van deze instanties in te roepen ter ver
krijging van een betere veerverbindmg
tussen Zijpe en Anna Jacoba, welke
thans zeer veel te wensen overlaat.
POSTCHèQUE- EN GIRODIENST
Gedurende de maand Augustus 1947
werden bij de postchèque- en girodienst
1224 nieuwe rekeningen geopend, 839
rekeningen werden opgeheven. Het aan
tal rekeningen op de laatste der maand
bedroeg 498.319. De af- en overschrij
vingen (giro's) beliepen 90 pet. van de
totale omzet.
Het algemeen saldo-tegoed op de
laatste van Augustus '47 beliep
1.098.914.801 en van Juli 1947
1.137.157.416 tegen 1.391.741.893
in Augustus 1946.
Weerverwachting: medegedeeld door j
i het K.N.M.I. te De Bilt geldig tot J
Zaterdagavond:
5 Aanvankelijk nog tijdelijk krach-:
tige, later wat afnemende Noord-
Oostelijke wind; overdrijvende wol-;
keuvelden; droog weer, opnieuw iets
warmer.
27 September: Zon op 6.32 uur,
i onder 18.29 uur; maan op 18.08 uur,
onder 2.45 uur.
In zijn toelichting op de begroting voor
landbouw 1948, deelt de minister mede,
dat nog in de loop van 1947 een nieuwe
middelbare landbouwschool en een zui-
velschool, beide in het Zuiden des lands,
zullen worden geopend .Het li\t voorts
in de bedoeling tot oprichting van een
middelbare tuinbouwschool over te gaan.
De grote toeloop van leerlingen maakt
de oprichting van enige nieuwe land-
bouwwintersöholen en van een aantal
lagere land- en tuinbouwscholen nood
zakelijk.
De minister heeft het wenselijk ge
acht, in het bijzonder voor de verkave
ling en de mechanisatie, een schema
op te stellen voor de eerstvolgende zes
jaren. Dit schema met bijbehorende toe
lichting zal eerlang aan de Staten-Ge-
neraal worden aangeboden, 2.000.000
is uitgetrokken ter bevordering van de
mechanisatie en rationalisatie van de
kleine boerenbedrijven.
Grensbeambten hebben in Roermond
een zekere P. T., wonende aldaar, aan
gehouden, toen hij in het bezit was van
22 kg. gesmokkelde koffie. Bij huiszoe
king bleek de man nog een hele voor
raad artikelen en goederen te hebben,
welke hij frauduleus uit Duitsland had
betrokken, o.a. twee lasapparaten, hon
derden weckringen, een hele doos
lichtschakelaars en lappen costuum-
stof. T., die tot voor kort hulpgevan-
genbewaarder was, is thans opgesloten
in het huis van bewaring te Roermond.
De stand der groenteteeltgewassen op
20 Sept. j.l. was als volgt:
Andijvie: in Noord- en Zuid-Hol
land en Utrecht staat het gewas er ma
tig tot goed voor; in alle overige cen
tra is de stand slecht.
B1 o e m k o o 1: de achteruitgang in
de ontwikkeling van dit gewas, waarop
in het vorige artikel reeds werd gewe
zen heeft zich in de afgelopen periode
nog voortgezet. In de Streek en op de
Zuidhollandse eilanden is de stand ma-
tig-goed, in Utrecht matig, in de overige
centra slecht. Vooral het ras lecerf heeft
veel van draaihartigheid geleden.
S1 u i t k o o ls o o r t e n: de aanvanke
lijke gunstige vooruitzichten zijn tenge
volge van de droogte belangrijk getem
perd. Rode en wittekool staan er thans
in het gebied van de Langendijk, Gro
ningen en op de Zuidhollandse eilan
den matiggoed voor, in het overige deei
van Noord-Holland, Zuid-Holland,
Utrecht en Friesland is de stand matig.
Sacoyekool: vertoont een matig-
goede ontwikkeling in Noord- en Zuid-
Holland, Utrecht en Groningen, in de
overige gebieden is deze matig; in Zee
land en Limburg slecht.
S p r u i t k o 1: op de Zuidihollandse
eilanden ontwikkelt bet gewas zich goed,
in de overige centra matig-goed, behal
ve in Zeeland en Limburg, waar het ge
was er slecht voor staat.
Boerenkool: ontwikkelt zich goed in
Noord-Holland en Friesland, matig-goed
in Utrecht, Zuid-Holland en N°0rd-Bra-
bant, slecht in de overige teeltgek'®^en-
Koolrapen: vertonen een slechte
i
Het verstikkend gebrek aan leer
krachten, waarmede ons voorber.
hoger en midd. onderwijs worstelt is
een aangelegenheid van den hoogsten
ernst, die de volle aandacht verdient,
niet alleen van de regering maar van
ons gehele volk. De cijfers, die ons
omtrent het tekort aan leerkrachten
worden opgedist, zjjn onrustwekkend,
vooral omdat bet wel vaststaat, dat
w\j hier te doen hebben met een
kwaal, een ramp mogen wij wel zeg
gen, die niet van sterk voorbijgaan-
den aard is maar van zeer langen
duur dreigt te worden. We vragen
ons haast angstig af, speciaal bij
het natuurlijk accres onzer schoolbe
volking, of we deze kwaal de eerste
decennia wel geheel te boven zidlen
komen. We moeten op rigoureuze en
althans enigszins afdoende middelen
van redres bedacht zijn. De meest
voor de hand liggende middelen zijn:
vermindering van het aantal leerlin
gen en vermindering van het aantal
lesuren, gepaard gaande met vermin
dering van leerstof en examen-eisen.
Vermindering aantal leerlingen.
We staan hier voor een moeilijk pro
bleem, dat echter, deskundig en bedacht
zaam aangepakt, den toestand op onze
De heer Albregts schetste, hoe de oor
log ons schaarste aan goederen bracht
door het aanwenden van kapitaal en
arbeid voor de oorlogvoering en hoe er
van de andere kant wél veel geld kwam,
daar de Staat geld creëerde om zijn
hoge onkosten te kunnen dokken. Zo
was er een kans op een enorme stijging
der prijzen en daarom moest ingegrepen
worden. Prijsvaststelling en distributie
samen zorgden er voor, dat ieder van
de schaarse goederen tegen behoorlijke
prijs kon genieten.
Het eerst nodige om te komen tot een
„vrijere" economie, met prijsvorming
door de markt en met vrije concurren
tie, is het overwinnen van de schaarste.
Dit zal voor verbruüksgoederen gemak-
„Mr. Straw had de haringen tussen
zijn kleding verborgen. De gev ver
raadde hem" Uit een Engels blad.
„Hij was één van die mensen aan wie
je direct kan merken, uit welke hoek
de wind waait", verklaarde een hoffelijke
douanebeambte zijn fijn gevormde neus
vleugels tussen duim en wijsvinger
dichtknopend.
De tweede dag van het Katholieke Middenstandscongres te 's Hertogen
bosch werd beheerst door de behandeling van twee praeadviezen met een
onderwerp, dat voor de toekomst van de middenstand ook van het
grootste gewicht is: de overgang van de oorlogs- naar de vredeseconomie.
Drs. Aug. Albregts behandelde dit probleem van de theoretische zijde,
terwijl dr. J. G. M. Delfgaauw voor de dag kwam met concrete gegevens.
gewerkt door onze slechte betalings
balans met het buitenland; van daar
valt er veel minder te betrekken dan
wij nodig hebben, omdat men slechts
wil leveren tegen de goederen van onze
export, waar het nog niet rooskleurig
mee gesteld is. Bovendien is onze ar
beidsproductiviteit nog lang niet op het
peil van vóór 1940 en is Indië, dat ons
met grondstoffem kam helpen, nog
steeds een onzekere factor.
Toch hoopt spreker, dat de overheid,
waar mogelijk, de poorten voor de vrije
economie zal openzetten, hoewel we in
d-e toekomst steeds overheidsbemoeiing
zullen moeten blijven houden. Zoals
deze momenteel is, acht de praeadviseur
haar toch niet helemaal juist. Men be
moeit zich te veel met finesses en soms
liggen de maatregelen wel eens dubbel
of op de verkeerde plaats. Zo acht de
praedadviseur de deviezen-restricties en
de distributie voldoende binding aan
de goede renzijde en wenst hij aan. de
geldzjjde slechts een oredietpolitiek van
algemene strekking. Bij de wederop
bouw heeft men veel moeite om de prij
zen en lonen niet te doen overtreden.
Maar dit zou op te lossen zijn door de
aanbestedingen in overeenstemming te
brengen met de aanwezige arbeids
krachten en materialen. De overheid
houde zich aan het geven van de al
gemene leiding en een soepele uitvoe
ring. De publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie zal „de kleine" in staat stellen
even gemakkelijk voortaan toegang te
hebben tot de regering als „de grote".
Het praeadvies van dr. Delfgaauw
vulde dit betoog aan met cijfers. Het
nationale inkomen is verminderd met
pl.m. 2530 pet. En aan de getallen voor
industrie en landbouw ziet. men, dat mo
menteel nog een hele achterstand be
staat. Onze varkensstapel is nog maar
ongeveer de helft van 1939. Onze in
dustrie bereikte nog maar 89 pet. der
vooroorlogse productie, terwijl onze be
volking intussen is toegenomen. De
middenstandsbedrijven lijden onder de
schaarste aan zuivelproducten en vee;
deze wordt weer veroorzaakt door het
gebrek aan veevoeder, dat wij uit het
buitenland moeten betrekken en dat
slechts schaars voorradig is. Ook de ge
ringe import aan papier en garens heeft
een minder goede terugslag op de mid
denstand. Onze invoer is momenteel op
het peil van 1938, maar onze export be
draagt «lechta 80 pet van dia tijd.
Mr. N. v. d. Heuvel, de organisator
van het congres.
keiijker gaan dam voor gebruiksgoede
ren em duurzaam kapitaalgoed, daar
deze laatste te kampen hebben met een
zware achterstand.
Do schaarste nu wordt nog In de bmod
Bij de discussie werd de vraag behan
deld, welke concrete middelen er zou
den kunnen worden aangewend tegen
de regeringspolitiek, voorzover deze
voor de middenstand nadelig is. Men
wees hier op het vaststellen van te lag«
winstmarges, op de verhoging der om
zetbelasting, welke niet mag worden
doorberekend e.d. Bovendien vroeg ma
zich af, of de regering niet te
dynamisch was in het slaken der oa
den van de oorlogseconomie.
Prof. dr. Ariëns hield een Êl0ne„ te
betoog, om de middenstanders aa
sporen lid te worden van de org
ties De kern der parochies noem.
de middenstanders. Door beleving
het Christendom kon deze kern
opwerpen tegen het heidendom.
praeses Koops
Na het slotwoord van
deelde de vice-voorzitter mede,
zijn grote verdiensten van dg
Koops de gouden medan
N.R.K.M. was toegekend.
Pr. v. Beurden.
Bij het graf van
Des namiddags werd in de S®r®e
bij Heeswijk door de |Ielvoirt o.pr
ter het door pater v. Rm,
geschilderde portretvm den
O.Praem. overgedragen op ilm
met de bedoeling ureau
van de R.K. Middenstand te s-Bosch
zal geplaatst worden.
Bij deze gelegenheid «1 bet leven
ee^eegkaVwerkder voor
middenstandsbewegmg^ voor ogen ge
steld door mr. HUversum 8 Hubar,
burgemeester van .en door
pater Van AkerJot,indetails
schetste ons de heer Van Hellenberg
Hubar het leven van d^e grote voor
man als strijder voor de middenstand,
terwijl pater Jan f^en de schitterende
deugden van de Pr ester en kloosterling
naar voren bracht, met rake karakteri
seringen, humor ge
tekend werd. Tot slot legde dr. Van de
Heuvel, namens de gehele katholieke
middenstand een Krans op het graf van
dr. Van Beurden, een naamloos kloos
tergraf op het Kerkhof der abdij Berne.
scholen eer gunstig dan ongunstig zou
beïnvloeden. De vermindering van het
aantal leerlingen zou dan moeten wor
den gezocht in wering, zoveel mogelijk,
van voor het voorber. hoger en midd.
onderwijs ongeschikte leerlingen en
misschien nog sterker in het tijdig ver
wijderen van hen, van wie gebleken is,
dat zij naar alle waarschijnlijkheid, de
aangevangen studie niet zullen kunnen
voleindigen. Dit zal dan rigoureuzer
moeten geschieden dan tot heden he
geval is. -
Dat een groot percentage van ae
leerlingen onzer scholen van voorber.
hoger en midd. onderwijs mislukt, we
ten we allen. Dr. Jos. de Boer, oud-
Ivceum-rector, thans inspecteur, raakt
d'it onderwerp ook in zijn pas-versche
nen boek Naar de bronnen van het Ge
luk (De Toorts Heemstede), dat wij zo
sterk mogelijk zouden willen aanbeve
len. Hier is aan het woord, met een
buitengewoon vlotte pen, een stevig-
principieel Katholiek, een ondervin-
dingrijk huisvader met een blijden, op-
timistischen en toch diep-ernstigen
kijk op het leven, maar ook een zeer
ervaren onderwijsman. Op blz. 28
schrijft hij: „Ontelbare jonge lichamen
van meisjes en jongens worden ver
wrongen door het stil zitten in de
schoolbanken en aan de studietafel
door machteloze pogingen tot een in
tellectuele arbeid, waartoe hun geest
niet geschikt is, en waaronder hun body
liidt" Later (blz. 105) schrijft hij. het
kleinste gevaax is, dat men een school
k est die beneden dc vermogens van
het 'kind ligt- „Bedenkelijker 13 het
een kind te dirigeren naar onderwijs,
dat boven zijn kr^®h^n .gaat- Sinds
jaar en dag wordt er steen en been
geklaagd over de overbevolking onzer
hogere burger lycea en gym
nasia, met ongeschikte elementen. Als
in ruwe getallen uitgedrukt, ongeveer
een kwart van de leerlingen de school
jn de normale tijd afloopt, en meer dan
een derde vertrekt, alvorens de eind
streep bereikt te hebben, is er inder
daad veel reden om zich af te vragen
°f dit eu el verholpen kan worden."
Inderdaad, en dit klemt bij den te-
genwoor ïgen noodtoestand wel dubbel
sterk, riet moet niet langer mogelijk
zijn, at onze zo schaarse leerkrachten,
langer dan nodig is, hun kostbare ar
beidskracht verspillen aan leerlingen,
die, zelfs met den besten wil aan de
pogingen van de beste leerkrachten niet
op voldoende wijze kunnen beantwoor
den- Het weren of tijdig verwijderen
van dergelijke ongeschikten, die wer
den losgelaten op een onderwijs boven
bun krachten, is een weldaad èn
voor hen zelf èn voor de school en ten
slotte ook voor de overbelaste leraren
en voor de wel geschikte leerlingen, die
door den ballast van de onbegaafclen
noodlottig worden geremd. Natuurlijk
er zullen dan, vooral voor min of meer
verblinde ouders, pijnlijke beslissingen
moeten vallen, die echter in het ware
belang zijn van hun kind.
Hier zal rigoureuzer dan tot heden
moeten worden ingegrepen, maar toch
steeds met voorzichtigheid om de grote
belangen, die op het spel staan.
Het ware wellicht wenselijk, dat deze
vooral onder de tegenwoordige om -
digheden belangrijke kwestie, een
der werd bestudeerd door tmapp P"
pen, met veel leraars-ondervinding
Daar zouden misschien rm^J
kunnen voortvloeien, waa kunnen
scholen haar voorde..
doen. Maar vas bittere n0odzaak, dat
de° schaarse leerkrachten hun moeite
en zorg kunnen wijden, zoveel mogelijk,
aan voor het betrokken onderwijs ge
schikte discipelen. Het is meer dan ooit
nodig, dat men zich van ballast tijdig
ontdoet in het algemeen belang, in het
belang vooral van het onderwijs in
nood, in het bmang' ten slotte ook van
de betrokken individuen.
stand; alleen in Noord-Holland staat het
gewas er matig-goed voor.
onder glas geteeld, kon-
5 T pf. sle.chts matig ontwikkelen,
matige 'staTTd 'dooreengenomen een
Uien: staan er in Noord-Holland,
7 Sm. -I ?ngendijk en op de
Zuidhollandse eilanden oged voor, aan
de Langendijk is de stand matig, in Zee
land zelfs slecht.
Witlof: ontwikkelt zich zonder uit
zondering goed.
Schorseneren: vertonen een matig-
goede stand.
De stand der fruitteelt-gewassen op die
datum was:
Appelen: de stand der appelen blijft
in vrijwel alle gebieden goed, in Lim
burg zeer goed; alleen in de Lijmers
wordt hij als matig-goed beoordeeld.
Schone van Boskoop (goudreinette)
staat er in Limburg zeer goed voor, in
de Bommeler- en Tielerwaard e.o., de
Zuidhollandse eilanden, Utrecht en de
IJsselstreek goed, in de Betuwe, Noord-
Holland en Zeeland matig. Brabantse
bellefleur draagt dit jaar in de meeste
gebieden goed, alleen in Noord-Holland
en Groningen matig tot sleoht. Sterap
pelen geven in Limburg en het Land van
Maas en Waal een zeer goede stand te
zien; in de overige centrale is deze goed
Rassen als Franse zure, Keulemans en
Eisdener Klumpke zijn goed bezet, even.
als Present van Engeland. Daarentegen
stelt Jonathan dit jaar in meer dan een
gebied teleur. In de Betuwe, Utrecht, de
Zuidhollandse Eilanden, Zeeland en de
Bommeler- en Tielerwaard e.o. verwacht
men van dit ras slechts 'n matige oogst;
in de overige gebieden zien de oogstver-
wachtingen er goed uit. De overige, niet
j met name genoemde rassen, waar
onder Bramley's Seedling, zullen een
goede oogst geven.
Peren: In de stand der peren is wei
nig verandering gekomen. Herfstpeer
van Geulle staat er in Limburg goed
voor. Leoipont geeft een goede oogst en
ook Comptesse de Paris is goed bela
den. Zwijndrechtse wijnpeer blijft echter
tegenvallen; in Noord-Holland en het
Zuiden des lands draagt dit ras goed,
maar in andere gebieden als de Betuwe,
Bommeler- en Tielerwaard, de IJssel
streek e.d. wordt hoogstens een matige
oogst verwacht. Gieser Wildeman en St.
Remy zijn goed bezet.
Druiven: In de goede stand der
druiven is sinds het vorige bericht vrij.
wel geen wijziging van betekenis geko
men.
Na da eerste dag van de athletiek-
landenwedstrijd Noorwegen—Nederland
leidt de Noorse ploeg met 48 tegen 45
punten De beste prestaties waren die
van Klein, die de 100 meter won in 10.8 s.
van de Noor Kaas. Stokken (Nw.) en La-
taster (Ned.) vestigden op de 10.000 me
ter nieuwe nationale records met resn
30 min. 36.2 sec. en 31 min. 45.8 sec
De gedetailleerde resultaten van' de
eerste avond luiden:
100 M.: 1 Klein (Ned.) 10.8 sec., 2
Bloch (Nw.) 11 sec., 3 Lammers (Ned.)
11.2 sec., 4 Reidar Nordgren (Nw.) 11.2
seconden.
1600 M.: 1 Slijkhuis 4 min. 0.8 sec.,
2 de Ruijter (Ned.) 4 min. 1.6 sec., 3
Willy Spaniberg (Nw.) 4 min 1.8, 4 Vei-
teberg (Noorw.) 4 min. 7 sec.
400 M.: Vade (Nw.) 49.3 sec,, 2 Jo Ba-
kels (Ned.) 50 sec., Blok (Ned.) 50.6 sec.,
Bakken (Nw.) 51.2 sec.
Speerwerpen: 1 Maehleum (Nw.)
63.94 M., 2 Roeberg (Nw.) 61.12 M. 4 Lut-
keveld (Ned.) 60.42 M., 4 Brasser (Ned.)
55.16 M.
10.000 M. hardlopen: 1 Stokken (Nw.)
30 m., 36.2 s., 2 Lataster (Ned.) 31 m. 45.8
sec., 3 Wilhelmsen (Nw.) 31 min. 47.8 sec.,
4 Walstra (Ned.) 32 min. 13.6 sec.
Op de eerste dag van de athletiek-
wedstrijd NoorwegenNederland leg
de Lataster de 10.000 metre af in SI
min. 45,8 c„ waarmede hij het oude
Nederlandse record, dat sinds 1931 met
33 min. 10 sec. op naam van Zeegers jr.
stond, met 1 min. 24,2 sec. verbeterde.
District I: HaarlemNeptunus; Vo-
lewyckersR.F.C.Zeeburgia—V.S.V.
H.D.V.S.Xerxes.
District II: A.D.O.—D.F.C.; Storm
vogelsD.O.S.; BI. WitFeijenoord;
Sparta—D.W.S.; D.H.C.—E.D.O.
District III: Go AheadWagenin-
gen; Be QuickHeracles; N.E.C.—
Ensch. Boys; EnschedeA.G.O.V.V.;
Zwolse Boys—Quick.
District IVEindhovenSpechten;
Willem nLonga; T.S.C.Maurits;
BaronieJuliana; Sitt. Boys—Helmond
District V: EmmenG.V.A.V.; Fri-
sia—Achilles; Heerenveen—H.S.C.;
VelocitasBe Quick; SneekLeeuwar
den.
District VI: V.V.V.—Noad; Blever-
heideBrabantia; M V VN AC
Limburgia-Vlissingen; Hehnondia—
Westen: H.H.Y.C.—B.M.H.C.; Am
sterdamLeiden; LarenTogo; Hil
versumH.D.M.; Delftsche Studenten
—Gooi; H.O.C.Be Fair.
Zuiden: E.M.H.C.M.O.P.Maas
tricht—H.T.C.C.; Breda—Tilburg; Zw,
WitPush.
Oosten: DeventerUpward; Nijme
genD.K.S.; Arnhem—Zwolle; P.W.—
Union.
Noorden: Gronmgen—H.C.W.; L.H.C.
G.H.B.S.; MeppelDaring; Gron.
Stud.—R.A.P.
