Nieuws, u„ STAD en OMTREK [De Donau grensde aan de Schie
y
Meer ratten dan mensen
LAATSTE BERICHTEN
Verlenging van diensttijd in wet
vastgelegd
R
Komeet
..Mars"
WINTER-OFFENSIEF TEGEN DE
ZESDE COLONNE
eheugen-
Hulp
W3ÊSPL
BIM
DODENRIT
Nederland kan jaarlijks 30 millioen
rijker zijn
Dames Fantasie Schortjes
Gros der dienstplichtigen tivee jaar
onder de wapenen
SPAARBANK
ADIO
op de
programma
DE
^Mysterieuze
WOENSDAG 17 DECEMBER 1947
PAGINA 3
Generale staf „Westland"
stippelt operaties uit
Doel: Totale vernietiging
Buurtverenigingen
KOMT THUISFRONTERS
KIM V-A VOND
VERKEERSONGEVALLEN
ONGEWENSTE DIEREN-
BESCHERMING
DIEKMANN VEROORDEELD
MUSIS SACRUM IN ROCOCO
Toonkunst of toneel
3.25
3.55
3.72
BURGERLIJKE STAND
PAS OP DE PIEK
DIENSTNEMING BIJ WAFFEN SS
NIEUWE COMMANDANT
KERST-TENTOON STELLING
LUSTRUM „ONDER ONS"
HERMANDAD! ES
VRIJSTELLING WEGENS
BROEDERDIENST
door RIE VOLLEBREGT
NEDERL. -VRACHTENMARKT
Een massale veldtocht tegen de rat
ten wordt op het ogenblik in Nederland
voorbereid. Tot nu toe vond de bestrij
ding per plaats of per streek plaats
met het gevolg, dat de ratten naar on
bedreigde gebieden trokken en vandaar
opnieuw konden infiltreren in de ge
zuiverde gebieden. Nu gaat men een
centraal geleide geconcentreerde aan
val inzetten. Het hoofdkwartier'Van het
Oppercommando is de Plantenziekte-
kundige dienst in Wageningen. Daar
heeft men Nederland in streken inge
deeld en de leiders van die streken zul
len op hun t)eurt de bestrijding in de
plaatsen van hun gebied organiseren.
Schiedam heeft een plaats gekregen
in de front-sector Westland, die onder
aanvoering staat van de Burgemeester
van Wateringen, de heer Meissen, met
assistentie van de heer Kriens uit Rijs
wijk en de directeur van de Schiedamse
Gemeentereiniging de heer Dekker.
Naast deze organisatorische kant van
de bestrijding is er de technische, die
in handen is van de heer Wiersema, de
befaamde rattenvanger van W. Neder
land. Er is geen plaats of geen vleugel
in de frontsector, die niet door een an
der streekleger gedekt wordt. Zwakke
plekken zijn er niet. Het tijdstip van de
operatie is met zorg gekozen, waar
door het maximaal effect van deze
massale klap kan gesorteerd worden.
In de eerste volle week van Februari
zullen in geheel Nederland beroeps- en
vrijwillige divisies de strijd aanbinden
tegen deze zesde colonne. Doop de kou
■van de winter zoeken de ratten de be
schutting en het voedsel van de huizen,
zodat bestrijding vanzelf tot de woon
centra gelocaliseerd kan worden.
Het verdelgingsmiddel wordt door
een Schiedamse maatschappij vervaar
digd. Het kan op verschillende manie
ren worden toegepast. Bij de demon'
stratie, die dezer dagen op een bijeen
komst ten gemeentehuize van Wate
ringen door de heear Wiersema werd
gegeven, werden sneden brood be
smeerd met - 2 millimeter verdelgings
pasta, waarna kleine brokjes van dit
aas in krantenpapier werden gewik
keld. Het nuttigen van zo'n brokje is
voldoende om de rat volkomen te mum
mificeren, zodat er geen schadelijke
rottingsresten achter blijven. Het gift is
onschadelijk voor mensen of dieren,
behalve de knagers. De drukinkt van
het krantenpapier overgeurt de mensen
reuk, die waarschuwend en afstotend
werkt. De nieuwsgierigheid dér ratten
doet de rest.
De genoemde bespreking werd slechts
bijgewoond door de opper-officieren en
oorlogscorrespondenten (de „heren v.m
de pers"), maar de resultaten ervan zul
len, aangepast aan de plaatselijke om
standigheden, moeten worden doorge
geven aan de daarvoor in aanmerking
komende verenigingen en personen.
Voor de verschillende plaatsen in het
Westland zullen nog mededelingen hier
over in ons blad verschijnen. Voor
Schiedam kunnen de eerstvolgende
stappen reeds worden bekend gemaakt,
Medewerking nodig
De buurtverenigingen kunnen haar
bestaan als behartigsters der belan
gen van de kleine buurtgemeenschap
rechtvaardigen door deel te nemen
aan de ratten-verdelgingsactie, wel
ke in een groot deel van Nederland
in de eerste week van Februari wordt
ondernomen. De dir. van de Gem.
Reiniging vraagt alle leiders van
buurtverenigingen zich met hem in
verbinding te stellen. Tel. 68137,
Buitenhavenweg 154.
Gisteravond werd er door het Katho
liek Thuisfront een ouderavond ge
organiseerd in het Kajotters-gebouw aan
de Nieuwe Haven. Een toneelstukje werd
opgevoerd en een mooie leerzame film
over Indië vertoond. Helaas bleef de
belangstelling ver beneden de verwach
ting. Aalmoezenier van Dijk hoopt van
avond bij de tweede uitvoering een volle
zaal te hebben, opdat het onderlinge con
tact van de leden van het Thuisfront
verstevigd moge worden.
De bestrijding van de ratten is geen
persoonlijke liefhebberij. Elders in dit
nummer vindt gij nadere bijzonderheden
over de betekenis van de plaag. Daarom
moeten allen meewerken; niet op de
laatste plaats ook de jeugdverenigingen
voor wie, in overleg met de plaatselijke
commandant, een belangrijke taak van
„dienen" is weggelegd.
Deze massale- bestrijding kost van
zelfsprekend geld. Men rekent op de
bereidwilligheid van de bedrijven, die
hier gevestigd zijn en het meeste baat
by de bestrijding hebben, om hun deel
in de kosten van het gif bÜ te dragen;
de gemeente zal de kosten van de lonen
aan extra arbeidskrachten op zich ne
men.
De heer Dekker wil een "beroep doen
op de leiders van buurtverenigingen en
jeugdbewegingen. De eersten kunnen
de buurtbewoners bewerken, om aan de
bestrijding alle medewerking te verle
nen door het openstellen van de wonin
gen voor de bestrijders, maar bovendien
kunnen zij van belang zijn voor de in
lichtingendienst. Het tegenoffensief kan
eerst dan resultaat hebben, wanneer de
verblijfplaatsen der ratten zoveel mo
gelijk van tevoren bekend zijn en hun
aanvoerwegen bestookt kunnen worden.
Deze aanvoerwegen Zijn gaten in
kippen- en varkenshokken, schoeiingen,
walkanten, opritten van bruggen, vuil
nisnopen en bietenkuilen. Het komt
voor, dat men nooit ratten gezien heeft,
terwrjl de rattenbestryders duidelijke
sporen in huis, langs het erf of de wa
terkant vinden. Vooral op deze plaatsen
moet het gif worden uitgelegd.
Hoeveel belang het inschakelen van
buurtverenigingen hier kan hebben, is
duidelijk. Het is immers ondoenlijk om
Schiedam gaatje voor gaatje, paadje
voor paadje, nestelplaats voor nestel
plaats te controleren. Alles komt aan
op de tips, die de bewoners van de wij
ken geven. Van groot belang is het
bovendien, om na de bestrijdingsperiode
de buurtbewoners bij voortduring erop
opmerkzaam te maken geen ratten te
lokken door het uitstrooien of achter
laten van etensresten of het vormen
van onwettige vuilnisbelten. Dit alles
wil de heer Dekker met de leiders van
buurtverenigingen bespreken. Het Is
een taak, die nu eens wel tot hun ter
rein behoort: het materieel welzijn van
de buurt-gemeenschap. Daarom ver
zoekt de heer Dekker aan alle leden
van buurtverenigingen zich met hem te
verstaan. Hij is te bereiken onder Tel.
68137, Kantoor Gemeentereiniging
Buitenhavenweg 154.
Op de onlangs gehouden K.J.M.V.-
vergadering sprak de heer F. J. Klaren-
beek over de Atoombom. In het eerste
deel van zijn causerie belichtte hij de
technische en sociale kant van de bom,
zodat het voor ieder begrijpelijk en aan
vaardbaar was. Uit vele vragen bleek
de belangstelling voor dit onderwerp.
Het tweede deel had een voornamelijk
propagandistisch karakter, aangezien
hij in dit deel de Middenstand beschreef
als, de groep, die belangrijk tot de toë-
komstige vormgeving kon bijdragen.
Zijn diagnose van de huidige toestand
was echter weinig opwekkend: „Meer
en meer verliezen de Middenstanders
hun taak uit het oog. Hun taak is
dienen, maar de zelfgenoegzaamheid,
laksheid 'en lauwheid hebben de hersens
beneveld. Zij zien niet meer als voor
naamste de dienst, -maar de verdienste"
De leden opwekkend om het roer om
te gooien en te werken aan een totale
vernieuwing, besloot de heer Klaren-
beek zijn inleiding.
Op Donderdag 18 December zal de
heer Klarenbeek opnieuw spreken tot
de K.J.M.V.-ers. Als onderwerp koos
hij: „Bij de stal van Bethlehem", een
beschouwing over het naderend Kerst
feest. Aanvang 8.30 in Patronaat,
Lange Haven.
Hier ziet de rat er wel lief uit; maar
laat hij 's avonds eens over uw
handen glippen.
Bij het tripleren ramde de chauffeur
van een luxe auto v. d. D. uit Vlaar-
dingen de vrachtauto bestuurd door v.
T., die ter hoogte van de oversteek
plaats Koemarktbrug bezig was een
handwagen te passeren. De spatborden
van beide wagens werden ernstig be
schadigd.
Op de B. K.-laan ter hoogte van de
Arie Prinslaan lette een wielrijder niet
op bij het oversteken. Deze B. uit
Schiedam werd daarop gegrepen door
een vrachtauto, bestuurd door A. De
fiets werd zwaar beschadigd.
Een onbekend gebleven chauffeur
heeft een verkeerszuil op de B. K.-laan
ter hoogte van de Aleidastraat vernield.
G
Woensdag 17 December.
Bioscopen: Passage, De Graq£ van
Monte Christo (ontraden wegens varié
té); Monopole, Jack London (14 jaar)
2, 7 en 9 uur.
Kajottershuis Nieuwe Haven: Bjjeen-
komst.Kath. Thuisfront, 8 uur.
Donderdag 18 December.
Rufus en Zosimus.
Bioscopen: zie boven.
Patronaat Lange Havgn: Bijeenkomst
R- J. M. V.
Distributiekantoor: Uitreiking bon-
a&rten KA t.m. KE 802, tabaks en/of
y®rsnaperingskaarten QA, QB of QC
2, alsmede schoenenbonnen naar keu-
<e
li;
aan personen, wie tweede DSK ein-
e 8t op 8, 04, 14, 24, 34 .of 44 en over-
j^hkomstig de leeftijd aan kinderen, ge-
q°ren in de maand December van een
hQr laren 1932 t.m. 1945 en aan die ge-
^r"n in de maand Februari 1947. Mee
bogen tweede DSK met inlegvel en
<5t,'Sselingsb°n 713. Aan de beurt zijn
t.m. Hars. 912.30 en 2S uur.
De gedeputeerde Staten hebben ver
klaard zich niet te zullen verzettten
tegen een post op de gemeentebegrotin
gen voor de rattenbestrijding. Dit bete
kent in de huidige omstandigheden,
waarin de gemeentelijke uitgaven tot
zelfs op de tien guldens bedragen wor
den beknibbeld een zeer belangrijke ge
beurtenis. in Nederland begint men in
Je zien, dat het hoog tijd wordt met
krachtdadige middelen een jaarlijkse
verarming Van 30 millioen door de
vraatzuchtigheid van ratten tegen te
gaan. Daarin zijn dan nog niet geteld de
bedragen, die gemoeid zijn bij de onder
graving der volksgezondheid door de
gevreesde vieze knaagdieren.
In Nederland zijn op het ogenblik meer
ratten dan mensen. Uit riolen en van
mestvaalten dringen ze de huizen bin
nen op zoek naar voedsel en zij besmeu
ren op hun weg levensmiddelen met hun
besmette uitwerpselen en urine. Gevaar
lijke parasiet- ziekten worden door hen
overgebracht. De ziekte van Weil is bij
zwemmers gevreesd genoeg: niet zelden
worden kinderen in de wieg door ratten
aangebeten, waardoor de gevaarlijke
rattenbeet-ziekte ontstaat.
Zoals men elders in dit blad kan lezen,
wordt begin Februari de bestrijding zo
aangepakt, dat er nergens een wijkplaats
voor de ratten overblijft. Enkele cijfers
kunnen de omvang van de operatie
illustreren. Een plaats als Vlaardingen
tor,5mkg' gif nodig hebben. Dit kost f 318
«r„aan hrood, dat als lokaas moet
dienen f 80.nódig is. Voor de hestrii-
SSJSS hT de Dis^ibutie een toe
wijzing brood beschikbaar gesteld Wate
ringen heeft 76 kg nodjg ge
rT j' ..,nan glf en f 144.aan brood.
Naaldwyk zal 172 kg. nodig hebben. Dit
kost de hoofdplaats van het Westland
f 1032, an gif en f 258.aan brdod.
Van deze 172 kg. gif en het brood zullen
85.000 pakjes vergiftigd lokmiddel moe
ten worden klaar gemaakt. Hoeveel werk
dit met zich zal brengen is duidelijk.
Onmogelijk zal dit door betaalde arbeids
krachten kunnen worden gedaan; vrij
willigers zullen de belangrijkste steun
moeten bieden in dit ratten-offensief
Schiedam heeft, behalve deze gecon
centreerde aanval, een zuivering op
verzoek ën bij waarschuwing door het
gehele jaar. Er wordt hier een enigszins
andere methode toegepast. Het gif is
hier vloeibaar. Op ten bepaalde hoeveel
heid brood, worden twee bokkingen als
aas door het lokmiddel heengewerkt,
waarna het in kranten wordt verpakt.
Wanneer dit jaar de verdelgings-actie
slaagt, zal er in de toékomst gewerkt
kunnen worden met veel minder om
vangrijke jaarlijkse nabestrijdinggn. De
nationale, streek- en plaatselijke econo-
<hnie zullen er wel bij varen, zoals de
burgemeester van Wateringen, de heer
Meissen zeide. Hij is de man die door
de Ned. Vereniging van Gemeenten voor
het Westland met de leiding van de
bestrijding werd belast. In zijn energieke
handen is die veilig.
Het Leids Tribunaal wees vonnis in
de zaak tegen J. M. Diekmann, oud-
corpscommandant van politie te Leiden,
voordien hoofdinspecteur van politie te
Schiedam.
Het Tribunaal veroordeelde Diek
mann, die reeds op vrije voeten is, tot
een internering van 3 jahr en 6 maan
den, met de bepaling, dat de tijd,-welke
yij niet in internering heeft doorge
bracht, voorwaardelijk wordt opgelegd,
het ontzetten uit beide kiesrechten, ver
bod tot het dienen bij de gewapende
macht en het bekleden van openbare
ambten.
Was de artistiek verantwoordelijke
man achter de Weense Gala-avond van
Toonkunst aangestoken door de lucht,
hartige geest van de tijd, welks muziek
hy met zijn symfonie-orkest speelde?
De verrassing, die de heer van Srjll ons
voorzette, lag immers niet op het ter
rein der toonkunst, maar op dat van
het toneel. Hoepelrok en pruikentooi
omwille van de ruimte waren de hoepen
verwijderd, verschenen op het podium
en brachten daarmee een zeer bijzonder
element in het geding. Maar aardig en
den, vertelt ons Haydn in zijn „Ab-
leden was het, ook al deed de vleugel
een beetje anachronistisch aan, waar
men een spinet zou verwachten. Een
maal het toneel-clement aanvaard, mag
men dat in de beschouwing van de
avond dus in het geding brengen en
dan moet gezegd, dat het effect verlo
ren ging door een niet goed uitgewo
gen belichting. Dé spelers en dirigent
stonden allen in tegenlicht naar de toe
hoorders, zodat er van kleurenspel geen
sprake meer was en alles vermoeiend
donker werd. Zelfs met volle belichting
van „spotlights" had de „avondlijke"
sfeer bewaard kunnen blijven, wellicht
door een toevoeging van blauw. In ieder
geval bleef de belichtingstechr^ek in
dit „toneelmatige" beneden de maat
van vakmanschap.
Waar de nadruk zo viel op andere
dan toonkunstige, factoren moge nu
eerst de bespreking .van het program
ma volgen.
De dirigent, leidende met een histo-
risch-gefundeerd exact gebaar, had het
orkest in de Ouverture ,',Titus" van
Mozart wonderwel in handen. Wel was
het geluid der eerste violen in de positie
wat ijl, waardoor het zingende element
uitbleef, maar het geheel maakte een
verzorgde indruk.
By de eerste aanslag van het Piano
concert no. 28 eveneens van Mozart,
begrepen wij, dat voor dit nummer wel
willendheid had afgedaan, dat het cri-
tische oor bevredigd zou worden door
een meesterlijk beheerst en tot in de
fijnste „loopjes" als Saksisch porselein
ragfijn uitgebeiteld pianospel. Dit was
waartijk rococo; teer, maar niet bloed
arm, fijn, maar niet mager, speels, maar
niet slordig, rijk, maar niet klater-goud.
In volmaakt samenspel met dirigent en
daardoor met orkest speelde de heer A.
in vlotte modellen en dessins
S. H. A. Blaisse dit werk op de vleu
gel. Het verwonderde niet, dat hij bloe
men en een ware ovatie in ontvangst
moest nemen. Hij had de avond op een
ander plan gesteld.
Hoeveel geestiger, maar ook vriende
lijker stakingen zich vroeger afspeel
den, vertelt ons Haydn in zkn „Ab-
schieds-symfonie". De humoristische
meester vond dankbare navolgens in dit
werk, dat als een nachtkaars uitgaat,
maar vooral inzetten en slotpassages
leden aan een zekere slordigheid en het
had er veel van weg, dat/ de musici door
de concentratie vermoeid raakten.
Na de pauze herleefde de Blauwe Do
nau aan de oevers van de Schie; de
jjrote verdienste was zelfs, dat het werk
al reeds lang stuk gespeeld toch
zich voordeed als nieuw en gaaf, hoewel
niet geheel vol Wienerische Schwung,
Het koor zong „Rosen aus dem Süden"
met een voor de bezetting opmerkelijke
homogeniteit, ondanks, dat 5 mannen
moesten proberen fundament te leggen
voor de dames.
Het slot was daarmee zo goed, dat
een staande ovatie werd gebracht.
De voorzitter van Toonkunst, de heer
Steinder, dankte voor de pauze de heer
van Sijll voor diens hard en onafgebro
ken werken en de verwezenlijking van
zijn artistieke plan, waarmee hij reeds
lang rond liep. Hij bood hem bloemen
en een luchtiger cadeau aan.
Aan het eind van de avond bleef men
nog enige tijd bijeen, dansend in minder
Rococo-Weense-stijl.
fabriek. De bloem der jonkheid werd
aangehouden: de 17-jarige de J., de 18-
jarige v. d. H., de 16-jarige J. W., de
16-jarige H. en de 15-jarige K.
Ten nadele van B. aan de Lange Ha
ven is een radiotoestel gestolen.
De 28-jarige v. N. werd aangehou
den wegens diefstal van spiegelglas.
GEBORENMaartje L., d. van J.
Stad en A. Lagendijk, Westfrankel.str.
150; Ferdinando, z. van J. M. Lange-
veld en A. C. v. d. Woude, van Swin-
denstraat 57; Cornelia, d. van C. v. d.
Kruit en J. W. Graven, Th. Kempis-
straat 22; Johanna W., d. van F. van
Haasteren en M. Over de Vest, Gas-
straat 3.
OVERLEDEN: M. Hoogerwerf, 48 j.,
vr. van H. van Gangelen, Nassaulaan 75.
B(j de politie werd een zilverbon van
/-I gedeponeerd, die slechts aan een
kant bedrukt was. De politie waar
schuwt voor Valse bankbiljetten.
Het Bijz. Gerechtshof te Den Haag
deed uitspraak in een zaak tegen A. V.,
bankwerker te Schiedam. Deze had
in 1941 dienst genomen bij de Waffen
S.S. De advocaat-fiscaal vroeg een ge
vangenisstraf van 7 jaar met aftrek. De
uitspraak was 6 jaar met aftrek.
Luitenant-kolonel der mariniers J. A. J.
de Bruyn, is met ingang van 19 Januari
a.s. eervol ontheven van het bevel van
het depot korps mariniers te Rotterdam.
Zijn opvolger is luitenant-kolonel der
mariniers P. J. van Gijn.
f°!,Is G'a?itie geworden is. zal er in
het Stedelijk Museum vanaf Zaterdag 20
December een Kerst-tentoonstelling wor
den gehouden. Deze keer betreft het een
expositie uit de verzameling van de heer
Herman van Beek te Rotterdam van
schilderijen der negentiende en twintig
ste eeuwse Hollandse en Belgische scho
len. Dc even gebruikelijke opening zal
worden opgeluisterd met muziek, drie
Walsen en twee Intermezzo's van
Brahms, op de vleugel te spelen door de
heer V S. H. A. Blaisse.
De vereniging van leerlingen van de
R.H.B.S. te Schiedam bestaat op 7
Maart van het volgend jaar 45 jaar.
Dit 9e lustrum zal groots geVierd wor
den, o.a. met sportfeesten op Boshoek
op 5 en 6 Maart, een toneelavond in
Musis op 5 Maart, receptie op 6 Maart
in gymnastieklokaal van R.H.B.S. en
een thé-dansant in Musis op Zondag 7
Maart. Aan de sportwedstrijden van 6
Maart kunnen oud-leerlingen deel
nemen, terwijl er die morgen les zal
worden gegeven voor belangstellende
oud-leerlingen in de schoolbanken met
debat.
Van groot belang is het de namen
van alle oud-leerlingen te weten, aan
gezien de betreffende oude lijst door de
Duitsers in beslag werd genomen, niet
werd geretourneerd. Laten oud-leerlin
gen hun naam' en adres dan ook op
geven bij A. Berg, B. K.-laan 152, tel.
67065. Zegt het voort.
Er brak brand uit op een trawler
aan de Voorhaven, waar vonken van
een snijapparaat In olie vielen. Perso
neel van de werf en de brandweer
blusten het vuur met schuim-apparaten.
Er werd ingebroken in een toffee-
Het wetsontwerp, tot wijziging van
de Dienstplichtwet, dat thans by de
Tweede Kamer is ingediend, bevat
zeer belangrijke voorstellen, speciaal
ten aanzien van de broederdienst en
de duur van de diensttijd.
De vrijstelling wegens broederdienst
wordt daarbij namelijk weer definitief
ingevoerd, terwijl de duur van de
eerste oefening wordt verlengd en
by dienst in de tropen op ten minste
1/2 jaar wordt gesteld.
De leeftijdsgrens voor inschrijving
voor de dienstplicht wordt verlengd
van 25 tot 35 jaar, om vooral in geval
van buitengewone omstandigheden ook
te kunnen beschikken over hen, die na
hun 25ste jaar dienstplichtig werden.
Ten aanzien van de kostwinners
wordt voorgesteld aan de minister over
te laten om hetzij bij een algemene re
geling, hetzij in bepaalde gevallen te
beslissen of vrijstelling van dienstplicht
of kostwinnersvergoeding zal worden
verleend.
Broederdienst
Wat betreft de broederdienst, zouden
de ministers twee wegen willen bewan-
Een nieuw jaar, 'n nieuwe kans.
Een goed overzicht van Uw
uitgaven helpt U rondkomen
met uw inkomen En wanneer U
rondkomt, leeft U gelukkiger.
Kwartaal-overzicht j ct., voor
beeld met toelichting gratis bij de
Anno 1820 Schiedam
(Tot 2 Jan. uitsluitend aan hoofd
kantoor Lange Haven 80)
VAM 8LK - HiiA jj'oai..:
a
-Onze gangen zijn helaas niet berekend op Uw af
metingen", zei de professor beleefd. Spoedig bereikten onze
vrienden een vreemd voertuig, dat het midden hield tussen
een projectiel en een luchtschip. „Dit is het atomiel", ver
klaarde de professor. „Het - is_ weliswaar geen nieuwe
vinding, maar voor Jiet locale verkeer met de naburige
planeten toch het veiligste". Zelfs Mugli Basli was onder de
indruk,- toen hij naast de professor in de plastic voorkoepel
van het atomiel plaats nam. Basli besloot zich echter niet té
laten overbluffen. „Ik houd wel van een reisje in zo'n
ouderwets en romantisch vervoermiddel", zei hij
gemoedelijk.
DONDERDAG 18 DECEMBER.
HILVERSUM I (301 M.). A.V.R.Ö.
7.00 Nieuws, gymn. en gram.; 11.00 Vrou
wen in de Omroep; 11.20 Sextet; 12.00
Metropole-ork.; 12.30 Weerpr.; 12.33 In 't
spionnetje; 12.38 Gram.; 13.00 Nieuws;
13.15 Avroleans; 14.00 V. d. vrouw; 14.20
Zang; 15.00 V. d. zieken; 16.00 Gram.
17.00 Kaleidoscoop; 17.20 Over dieren
17.30 Skymasters; 18.00 Nieuws; 18.15
Sportpr.; 18.30 R.V.D.; 19.00 B. Person;
19.15 Kleinkunst; 19.45 R.V.D.; 20.00 Ac
tual; 20.15 Omroeporkest; 21.15 De fam.
Stastok; 22.30 Gram.; 22.45 Caus.; 23.00
Nieuws; 23.15 Gram.
HILVERSUM II (415 en 218 M.).
6.45 K.R.O.; 10.00 N.C.R.V.: 11.00 K.R.O.;
14.00 N.C.R.V. 6.45 Weerber.; 7.00
Nieuws, gymn. en gram.; 10.15 Morgen
wijding; 11.00 De Zonnebloem; 11.45
Gram.; 12.00 Zang; 12.30 Weerpr.; 12.33
Klaas van Beek (13.00 Nieuws); 13.45
Hors d' oeuvre; 14.00 Strijkorkest; 14.40
Caus.; 15.00 Gram.; 15.15 Kwartet; 15.45
Gram.; 16.00 Bijbel; 16.45 Piano-platen;
17.00 Jeugdjournaal; 17.30 Zang; 17.30
R.V.D.; 18.00 Caus.; 18.15 "Gram;; 18.30
Oratorium; 19.00 Nieuws; 19.15' Caus.;
19.30 Actual; 19.45 Gram.; 20.00 Proloog;
20.15 Steravond; 21.30 De vaart der vol
ken; 21.50 Gram.; 22.30 Nieuws; 22.45
Avondwijding; 23.00 Viool; 23.30 Gram.
HUUR EN ONDERHUUR
In de rubriek: „De regeringsvoorlich
tingsdienst antwoordt", geeft Koos Koen
Donderdagavond te 19.45 uur over Hil
versum I op de bekende wijze zijn visie
over de nieuwe huren-beschikking inge
val van onderhuur, welke op 1 Februari
in werking treedt.
OORSPRONKELIJKE
SFEURDERSGESCHIEDEN18
4).
.Hun uiterlijk was bijna in alles ver
schillend. Dirk was lang en zwaar, Truus
slank en kort. Had Dirk lichtblond haar.
dat van zijn meisje was pikzwart. Dirk
was levendig soms zelfs rusteloos: Truus
daarentegen de kalmste in persoon, een
eigenschap, die haar de koerierster uit
stekend van pas was gekomen en haar
uit menige gevaarlijke situatie had gered.
Was ze dapper? O neen, evenmin als
Dirk, hoewel die toch ook bij de K.P. zijn
mannetje gestaan had.
Wat is moed? Gebrek aan fantasie?
Daaraan ontbrak het hun geen van bei
den, juist de fantasie had hen gedreven
tot verzet tegen de genadeloze bezetter:
zij zagen de slachtoffers van de nazi's
haast lijfelijk voor zich, zij zagen de mar
telaars van de concentratiekampen
en het erzet laaide als een felle vlam
door hen heen.
Niet dappr dus, maar gesteund en
aangevuurd door een groot verantwoor
delijksbesef en een sterke wil; deden zij
hun illegale werk met wegcijfering van
eigen angsten, de hoogste soort dus van
wat zij „zelfoverwinning" noemen
Verder behoeven wij niet veel bizon-
ders te vertellen. Wij zetten de klok en
kele uren terug en bevinden ons weer
in de woon „ragen, waar de agent met een
van schrik opengevallen mond de laatste
woorden van de eigenaar van de doden-
baan had gehoord.
Agent Vader deed zijn naam alle- eer
aan. Hij was een model huisvader en
evenzeer een vaderlijk agent, die heel
vriendelijk kleine kinderen en oude da
mes door het drukke ver'-eer hielp en
dronken mannen met een zacht lijntje
naar het bureau wist te brengén. Verder
gingen zijn aspiraties niet en eerlijk ge
zegd had hij de dood gezien aan het zien
van doden.
Dood?, vroeg hij stupide.
Ja, na een rit in mijn tent, ver
klaarde de eigenaar.
Ondanks zijn onaangename situatie, zag
agent Vader iets humoristisch in de Sa
menloop van omstandigheden en mees
muilend merkte hij op: Pracht recla
me voor uw dodenbaan!
De eigenaar vond dit grapje echter
bizonder onaangenaam.
Tja, wat moeten we nu doen? vroeg
Vader ernstiger, na een blil- op de dode
te hebben geworpen;
Dat wilde- ik juis* u vragen.
antwoordde de eigenaar, die het meer
voudig „we" van de agent allerminst
prettig vond: Ik zou zo' zeggen, dat de
zaak van de politie was, dus....van u.
Hum, jagaf Vader toe, hoewel
met merkbare tegenzin: Waaraan is de
man gestorven?
Weet ik niet. Ik denk hartverlam
ming.
Hum!, zei Vader weer eens, alsof hij
deze mededeling uiterst verdacht vond:
Is er een dokter gewaarschuwd?
Ja, mijn knecht is er op uit. Even
vóór u hier binnen kwam, ging hij weg.
Hij zal zo dadelijk wel terug komen.
Vader zuchtte verlicht en oordeelde
het nu het juiste moment, om zijn gezag
als dienaar van e- wet iets mannelijker
en overtuigender te laten blijken.
Goed. Het lijkt me het beste, dat
ik een rapportje over dit... eh....on
geval op stel en bij mijn inspecteur in
lever.
Waarom is dat nodig?, schrok de
eigenaar, die blijkbaar bang was voor
nodeloze rompslomp en verwikkelingen.
Iets vertrouwelijker bromde Vader nu:
Ach, de inspecteurs zijn na de oorlog
zo lastig. Als ik het niet doe en ze vra
gen erom. dan krijg ik standjes. Kwestie
van formaliteit, anders niet. En wij kun
nen dan ook een eensluidend bericht
aan de verschillende plaatselijke kranten
afgegeven.
Weer schrok de eigenaar: Kranten?
Maar man, begrijp toch, dat ik daardoor
een geweldige strop zal lijden. Geen
mens uit heel deze stad zal meer in mijn
tent willen. En de plaatsrechten zijn zo
hoog. en.
- Vader onderbrak de klaagliederen van
de wanhopige man: -r- Onzin, beste kerel.
Iemand kan toch overal 'n hartverlam
ming krijgen? Ook in de kerk of in de
trein en wilde je soms beweren, dat de
mensen ook daar niet meer in komen na
zo'n..ongeluk, ja, ongeluk, anders kah
ik 't moeilijk noemen. En verbeeld je nu
eens, dat er iets uitlekt, dan gaan -de
pers-muskieten fantaseren en de hemel
weet, wat je dan voor verhalen in de
krant krijgt. Of die lui vallen je de hele
dag lastig om je, desnoods per ongeluk,
maar te laten bevestigen, wat ze allang
op hun bloc-note hebben staan. Ik ken
ze...., besloot Vader geheimzinnig z'n
verhaal.
Dit „ik ken ze" was op z'n minst een
zeer sterke overdrijving, want Vader had
nog nooit persmensen-in-functie meege
maakt, maar had al zijn wijsheid om
trent deze eerzame lieden vergaard uit
Amerikaanse sensatie-verhalen. De sterk
aangedikte opdringerige brutaliteit van
de niets ontziende Amerikaanse nieuws-
jagers uit deze boeken, paste goed in
zijn voorstellingswereld en vandaar dus
zijn laatdunkende: „Ik ken ze".
De eigenaar betaalde zijn tribuut aan
de indrukwekkende en zelfverzekerde
uitspraak van de man der wet en kops
eieren voor zijn geld. Hij zuchtte:
Vooruit dan maar!, bedoelend, dat hij
zich, zij het node, verzoende met rapport
en pers-communiqué.
De agent haalde omslachtig zijn zak
boekje te voorschijn en likte het puntje
van z'n tong blauw aan het stompje
inktpotlood, dat hij uit z'n zak opdiepte.
Daarna begon hij zijn gewone routine-
vragen te stellen.
Naam, geboortedatum en adres?
Weet ik dat?, antwoordde de eige
naar onwillig: Ik heb de man nog nooit
van m'n leven gezien, laat staan dat
ik...
Agent Vader was er nu helemaal
„in" en abrupt onderbrak hij de spreker:
Ik bedoel natuurlijk van U zelf.
Wat heb ik er mee te maken?
Niets maar het is gewoonte ver
klaarde Vader,
Jan Akkerman, geboren vijftien
Januari 1901 te Antwerpen.
Belg?
Nederlander! Wij, kermisgasten,
trekken van de ene plaats naar de andere
en
De agent vond nadere uitleg over-
bodig en knikte.
Adres?
Domicilie, verbeterde de onder
vraagde en noemde dit.
Vader was nog bezig het op te
schrijven, toen de deur werd opengegooid
en de dokter binnentrad, gevolgd door
Dirk, de knecht.
(Wordt vervolgd.)
delen. De ene leidt tot een vrijstelling,
die het getal uit de grote gezinnen als
gewoon dienstplichtige op te roepen
personen in ieder geval binnen vaste
grenzen houdt. De andere opent de
mogelijkheid om verder te gaan, naar
gelang en naarmate de overschotten
bij de verschillende geschiktheidsgroe-
pen het zullen toelaten. Het eerste is
dus een onvoorwaardelijke, het tweede
een voorwaardelijke tegemoetkoming.
Recht op vrijstelling wordt verbonden
aan een minimum aantal broeders, dat
uit één gezin dient of heeft gediend. Dit
minimum zal zodanig bepaald moeten
worden, dat het getal voor vrijstelling
in aanmerking komende personen aan
merkelijk beneden het totale overschot
biyft, om geen ernstige schade aan de
militaire behoeften toe te brengen. Het
zal dan echter steeds, zy het ook tot
een beperkt aantal gevallen, ten goede
komen aan de grotere gezinnen. Een
regeling In deze geest is in de voor
gestelde nieuwe lezing van art. 20 neer
gelegd, die voor het overige aansluit
bij de huidige lezing.
Vermoedelijk zal voor het getal
van drie zoals het reeds krachtens
art. K, tweede lid, van de algemene
maatregel van bestuur- voor enkele
lichtingen werd vastgesteld wel in
de eerste tyd gehandhaafd kunnen
worden en moeten worden.
Na toepassing van deze regeling op
een bepaalde lichting zullen de lagere
geschiktheidsgroepén dus nog over
schotten vertonen. Bij het vaststellen
van de regelen, volgens welke zal
worden uitgemaakt, welke personen
tot deze overschotten zullen behoren
en mitsdien, evenals by vrystelling
wegens broederdienst, tót buitenge
woon dienstplichtige zullen worden
bestemd, stellen de ministers zich
voor de factoren welke het recht op
vrystelling bepalen, ander maal een
rol te doen spelen in dier voege, dat
ln de geschiktheidsgroepen, waarvan
de overschotten het toelaten, tot
buitengewoon dienstplichtige o.m.
worden bestemd degenen, van wie
twee broers dienen of gediend heb
ben.
Diensttijd
Voor de algemene oefentijd wordt een
verlenging voorgesteld van li tot 12
maanden. Er zijn echter, aldus de mi
nister, enige groepen, waarbij een lan
gere of zelfs een veel langere duur
nodig is. Dit geldt o.a. hun, die bij de
landmacht worden opgeleid tot officier,
•elke opleiding wordt geacht in 18 maan
den te kunnen worden voltooid. Het
ligt in de bedoeling deze opleiding te
splitsen in twee niet aansluitende ge
deelten en het tweede gedeelte, omvat
tende een duur van 6 weken, later te
doen vervullen, zoveel mogelijk in de
zomertijd.
Ook voor de onderofficiersopleldir.g
is. een langere duur dan 12 maanden
uitgetrokken, doch het is niet zeker,
dat het verhoogde maximum 15
maanden over de gehele lyn zal
moeten worden toegepast.
Ten aanzien van de cavalerie en de
artillerie op motoraffuit wordt voorge
steld een oefentyd van 15 maanden. Het
feit evenwel, dat met.de opleiding by
beide diensten nog weinig - ervaring is
opgedaan, laat de mogelijkheid open,
dat deze termijn mettertijd of langer
zal moeten of korter zal kunnen wor
den.
Wat betreft het personeel van de aan-
en afvoertroepen en van de technische
troepen, moet de langere oefentijd dienen
voor de dienstplichtigen, bestemd voor
het vervuilen van de in het vredesbedrijf
noodzakelijke diensten. Uiteraard zal een
redelijke en economisch te verantwoor
den verhouding behoren te bestaan tus
sen eerste opleiding en practische dienst.
Het aantal dergenen, op wie deze be
paling van toepassing zal zijn, zal slechts
klein zijn. Voor zoveel mogelijk, zullen
hiervoor vrijwillige nadienenden worden
genomen.
Bij de luchtstrijdkrachten zal de oefen
tijd twee jaar moeten bedragen voor
hen, die een technische vakopleiding ge
nieten.
Voor de zeemacht wordt geen veran
dering van de eerste oefeningstijd voor
gesteld.
ekening houdende met de tijd, die ver
loren gaat met inschepingsverlof, heen-
en terugreis en acclimatiseren en met 'n
verblijf in de tropen van omstreeks 15
maanden dat als een minimum moet
worden beschouwd om de uitzending ren
dabel te doen zijn zou de duur van de
eerste oefening zodoende op ten minste
30 maanden moeten worden gesteld.
Een verlenging, waarbij de eerste-
oefeningstijd voor het gros der dienst
plichtigen op twee jaar wordt gebracht,
moet dan ook worden beschouwd als een
minimum.
Deze laatste regelingen zijn voorname
lijk bedoeld om te worden toegepast irt
tijden, waarin er geen buitengewone om
standigheden heersen.
ROTTERDAM, 17 December 1947
Vaarwerk: 530 ton cokesgruis ArnVm
150 ton cement Appingedam; 100 ton id.
Assen; 200 ton kolen Velp; 250 ton id.
Elden; 60 ton id. Ierseke; 200 ton chili
Leeuwarden; 110 ton id. Smilde; 80 ton
id. Winschoten; 160 ton kunstmest Zout
kamp; 129 ton schilfers Steenwiik; 168
ton ld. Andel; 400 ton mais Andel; 100
ton diversen Zutfen; 130 ton soyabonen
Utrecht M.S.; 300 ton zaad Delft; 96 ton
ijzer Hoogkerk; 350 ton stukgoed Am
sterdam; diverse partijen cellulose Maas
tricht, alles volgens tarief.
