De moordaanslag op Gandhi
Go
S,
Gandhi, de grote zoon van India
,Mijnen" en gedemobiliseerden
Er komt meer serviesgoed
Dr Gielen tot zijn „Rijksgenoten"
z:X rr.TT'Vriu'r-' L He
Limburg en de industrialisatie
a
NG
India getroffen als door eenv
atoombom99
Vliegende en varende propagandisten
Distributie
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
V.
Ruw weer op
de Oceaan
Ar
Plechtig herdenkingsfeest te Delft van
de Vrede van Munster
LAGEN
Techn. leiders
te kort.
70ste JAARGANG
ZATERDAG 31 JANUARI 1948
No. 20531
BEVRIJDDE INDIE MET
GEBED EN VASTEN
SUPERFORD VERONGELUKT
j
KONINGIN SPREEKT TOT
DE BONDGENOTEN
De verhouding tussen
Nederland en Indonesië
Vol geloof, krachtmoed en
nederigheid'
Industrie wenst opheffing
distributiebepalingen
RIJWIELBANDENBONNEN
GELDIG VERKLAARD
BANANEN VOOR KINDEREN
PRIJZEN VAN LINNEN
GOEDEREN
HEEL WAT VERANDERD
NAAR EEN STAATSGREEP
IN TSJECHO-SLOWAKIJE?
Mgr. dr. POELS
VOOR HET VADERLAND
GEVALLEN
DE KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie van de „Nieuwe Schiedamsche Courant"
zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaerstraat 1,
Tel. 25270; te Schiedam, Broersvest 8, Tel. 68804.
De abonnementsprijs bedraagt t 3.45 per kwar
taal, 1.15 per maand, f 0.30 per week.
Directeur: J. KUIJPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COU
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs op
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.Ieder
woord meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uit
sluitend by vooruitbetaling.
De dader van de aanslag op Gandhi, van welke misdaad gisteren in
een deel onzer oplage melding werd gemaakt, een jonge Hindoe uit
de provincie Bombay, is op de plaats van de aanslag gearresteerd
Volgens een ooggetuige was de moordenaar .n khaki-uniform gekleed
Alles gebeurde zo plotseling, dat niemand onmiddellijk begreep, wat
er gebeurde. Ongeveer 500 personen stonden op Gandhi te wachten,
toen deze zich van Birla House naar de kleine houten katheder begaf.
ua' nlacht te staan om de mensen toe te spreken. Gandhi
waarachter hij pu"-"' r
leunde op de schouders van zijn kleindochters, loen hij naderde, ging
men op^ij om hem door te laten.
Na de schoten vertoonde zich bloed op
Gandhfs witte kleed. Enige vrouwen vie
len flauw, terwijl andere trachtten hem
te beschermen. Enige personen uit de
menigte overmeesterden de moordenaar
en hielden hem 'n kbrte tijd in bedwang
totdat de politie verscheen.
De premier, Pandit Nehroe, werd even
als andere ministers en de gouverneur-
generaal, graaf Mountbatten, telefonisch
op de hoogte gesteld.
Alle winkels in de oude stad sloten
de blinden voor de vensters, toen het be
richt van Gandhi's dood zich ver
spreidde.
Gandhi's gewelddadige dood, aldus
Reuter, heeft India getroffen „als ware
het een atoombom". Het is meer dan een
nationale tragedie. „Gandhi doden zou
betekenen de ziel van India doden", heeft
Pandit Nehroe nog enige dagen geleden
gezegd. Sommigen menen, dat er een sa
menzwering tegen Gandhi bestaan heeft
Reuter deelt mee, dat de moordenaar
36 jaar oud is. Hij is een „Maratha-Hin
doe" en staat bekend als een extreme
Hindoese communist. Zijn naam is Na-
thoeram Vinajak Gode. Voordat hij
stierf, heeft Gandhi de politie verzocht,
zijn moordenaar niet te streng te be
handelen, aldus meldt Agence France
Presse.
Met een door emotie verstikte stem
heeft Pandit Djawaharlal Nehroe voor de
Indische omroep over het sterven an
Gandhi gesproken. „Ik weet niet, hoe ik
't u vertellen moet", begon hij, „de va
der der natie is niet meer." Zaterdag zal
in India gevast en gebeden worden. Wij,
die onze beminde leermeester zo veel
jaren hebben gekend, kunnen bij hem nu
niet meer om raad gaan en dit is een
zware slag, niet slechts voor mi],
ook voor de millioenen en millioenen
dit land". Nehroe sprak eerst ini het Hm-
dostani en daarna in het Engels.
Volgens waarnemers, zegt Reuter,
kan de dood van Gandhi tweeërlei ge
volg hebben. Of de legering-Nehroe
komt hierdoor sterker te staan, óf de
politieke situatie zal totaal verande
ren, waarbij het niet mogelijk is iets
te voorspellen. Gandhi hield links
en rechts verenigd. Hfj heeft van de
Indische gemeenschappen een eenheid
gemaakt. Steeds kwam hij op voor de
rechten der minderheden: de Moslems
India, de Hindoes in Pakistan.
De Franse nationale assemblee heeft
naar aanleiding van de moord op Gan
dhi een motié aangenomen, waarin zij
haar diepgevoelde deelneming betuigt
aan volk en regering van India. Mahat-
ma Gandhi, zo zegt de motie o.m., was
een vriend van Frankrijk, een patriot en
bovenal een wijs mens, „wiens voorbeeld
een iegelijk kan leren, dat liefde sterker
is dan haat.'
Van betrouwbare zijde verneemt
,er uit Vaticaanstad, dat Z. H. de
Psns uitdrukking heeft gegeven aan
gevoelens van diepe smart wegens
ru dood van „de grote man, die de
«♦„Hike leider was van millioenen
f d-lte en die immer voor de vrede
Indiërs ft„ MeK herinnert zich
r het vatfeaan nog zeer goed de ont-
moeUng in 1931 van Z. H. Faus Flus
XI met Gandhi, die toen op terugreis
was van de rondetafelconferentie te
Londen.
Ook president Truman heeft zijn leed
wezen uitgesproken. jer
Te Lake Success zijn de vlaggen der
57 verenigde naties halfstok gehese
A.P. meldt, dat George Bernard Shaw
na het vernemen van de moord op
dhi het volgende korte doch veelzeggen-
de commentaar gaf: „Dit bewijst, hoe
gevaarlijk het is goed te zijn".
Dr. Beel aver Gandhi
De correspondent van Reuter te Den
Haag vernam van minister-president dr.
L. J. M. Beel met betrekking tot de dood
van mahatma Gandhi het volgende:
„Diep ben ik geschokt door het be
richt, dat mahatma Gandhi óp geweld
dadige wijze de dood heeft gevonden.
Zijn leven was steeds gewijd aan het lot
zijner medemensen, voor welk doel geen
persoonlijk offer hem te groot was. Het
heengaan van figuren als Gandhi is bij
zonder in tijden, als wij thans beieven,
een ernstig verlies".
Gandhi had zich één levenstaak geko
zen: de bevrijding van Brits-Indië van
Engeland; de zelfstandigmaking van dat
onmetelijke, rijke gebied met vierhonderc.
millioen inwoners. Gevormd en opgevoed
in Engeland, in een religieus nnverschil-
Jige omgeving, heeft hij vele Westerse
karaktertrekken in zich opgenomen; maar
in zijn werkelijke wezen was hij Oosters
gebleven: de Hindoe, die wars van alle
geweld, tot een volkomen Goddelijke rust
wilde komen.
Daarom streefde hij zijn doel na met
methoden, die in de Westerse wereld te
genwoordig veracht worden: gebed en
vasten.
Dit leven is een harde les voor velen:
er zijn andere, betere wapenen dan het
geweld; bidden en vasten is machtiger.
En van de lippen van Gandhi kwam
eens het woord, dat ons het schaamrood
op de wangen zou moeten brengen:
„Ongetwijfeld zou ik een Christen zijn
als de Christenen het de vier en twintig
uren van de dag waren".
Moge hem de volle, levende Waarheid
zijn geopenbaard, waarvan hij de aardse
afstraling zijn levenlang steeds «teeds
heeft liefgehad, en anderen verkondigd.
„Nieuw Amsterdam'' en „Veendam''
meer dan 24 uur vertraging
Naar wij vernemen is het weer op de
Oceaan de laatste dagen dermate slecht
geweest, dat zowel de „Nieuw Amster
dam" als de „Veendam" van de Holland-
Amerika Lijn, resp. op 23 en 21 Januari
van Rotterdam vertrokken, met ruim een
etmaal vertraging in New York zullen
arriveren.
Het vertrek van het troepentransport
schip „Nieuw Holland", dat gistermiddag
naar Indonesië zou afvaren, werd wegens
de slechte weersomstandigheden uitge
steld tot hedenochtend.
De officiële genodigden bij de herdenking van de vrede van Munster in de Nieuwe Kerk te Delft. Op de tafel
de originele documen ten van het tractaat.
Een Amerikaanse Superfort, die op
zoek was naar de in Zuid-Frankijk ver
miste Dakota van het Amerikaanse leger,
is gistermiddag bij Digne met 10 per
sonen aan boord neergestort. Er zijn geen
overlevenden.
Het vliegtuig is tegen een bergtop ge
vlogen en in brand geraakt.
H.M. de Koningin is voornemens op
Dinsdag 3 Februari te 18.30 uur Neder
landse tijd over de zender van de
Nederlandse Wereld-omroep het woord
te richten tot de bondgenoten van
Nederland uit de wereldoorlog.
Het is de bedoeling van de Koningin
voor haar toehoorders over de gehele
wereld in enkele woorden een duide
lijk beeld te schetsen van de verhou
ding tussen Nederland en Indonesië.
De thans door moordenaarshand geval
len mahatma Möhandds Kaï aruchand
Gandhi stamde uit een aanzienlijke fami
lie en werd in 1869 als de zoon van een
minister te Porbandar (Kathiawar in
Voor-Indië) geboren. Van 1888—1891
studeerde hij te Londen in de rechten,
waarna hij advocaat te Bombay werd
Van 1893—1914 vertoefde Gandhi in Zuid-
Afrika, waar hij zijn streven voor de
vrijheid van de in dat land gevestigde
Voor-Indiërs begon. Hier ontwikkelde
zich ook zijn opvatting over verzet zon
der geweld. Hij zeide het advocaten-
bestaan waar hij grote inkomsten van
ontving, vaarwel en stichtte bij Durban
een op Tolstoiaanse leest geschoeide ko
lonie voor zijn landgenoten. Gandhi
maakte zich driemaal zeer verdienstelijk
voor de regering: hij richtte een Rode-
Kruiseenheid in de Boerenoorlog op en
voerde de leiding hierover, hij zorgde
voor de oprichting van een speciaal zie
kenhuis, toen te Johannesburg de pest
uitbrak en stond aan het hoofd van een
draagbaarcolonne tijdens de onderdruk
king van de Natal-opstand in J908.
Toen in 1914 enkele oorzaken van de
ontevredenheid der Indiërs waren weg
genomen, beschouwde Gandhi zijn taak
in Zuid-Afrika als geëindigd en keerde
hij naar Voor-Indië terug. Hier zette hij
zijn actie voort. In 1920 riep hij een alge
mene actie uit voor „niet-gewelddadige
niet-samenwerking". N De Hindoe-bevol
king beschouwde hem als een heilige en
gaf hem de titel mahatma („grote ziel")
In 1921 was Gandhi op het toppunt van
zijn macht. Het nationaal congres droeg
zijn gehele bevoegdheid aan hem over
en machtigde hem zijn eigen opvolger
te benoemen.
De beweging voor niet-sameiwerking
had echter een dergelijke onrust in het
land verwekt, dat hij in Maart 1922 werd
gearresteerd en beschuldigd werd van
pogingen de regering omver te werpen
Tot 6 jaar gevangenisstraf veroordeeld
werd hij in1924 vrijgelaten, na een
blindedarmoperatie. In 1930 drong hy aan
op ongehoorzaamheid der burgers ten
gevolge waarvan hij weer werd feyan-
gen genomen. In 1931 vrijgelaten trad
Hij in onderhandeling met de onder
koning, hetgeen leidde tot het sluiten
Van hpt verdrag van Delhi. In aat jaar
was hij'ook afgevaardigde op de tweede
ronde-tafelconferentie.
In 1934 legde hij zijn voorzitterschap
van het nationaal congres neer.
Bekend zijn zijn vaak langdurige vas
ten, om uitkomst te verkrijgen m moei
lijke omstandigheden voor zijn land
Het langst vastte Gandhi in September
1924 (21 dagen), Mei 1933 <21 da6en) c"
Augustus 1933 (23 dagen). Hij trachtte
met zijn vasten stakingen bij te leggen
uit de gevangenis ontslagen te morden
en deed er namens de onaanraakbaren
boete mee voor ongeregeldheden tussen
Hindoes en Mohammedanen. Gandhi ver
klaarde eens: „Voor mij zijn deze vas
ten een middel om het edelste in oe
natuur van de mens te ontdekken, me
minder in die van de Engelsen dan van
de Voor-Indiërs".
Des Maandags sprak hij nooit. Wel ont
ving hij dan bezoekers, die hij de Hindoe-
groet bracht (handpalmen tegen elkaar)
en met wie hij zich in gebarentaal onder
hield.
Gandhi speelde een voorname rol in
alle besprekingen, die leidden tot het
verlenen aan India van de onafhanke
lijkheid in Augustus 1947. Enkele dagen
voordat deze droom van zijn leven ver
vuld werd, maakte hij zijn besluit be
kend, zich uit de politiek terug te trek
ken. Samen met Hoesein Soehrawardy.
een vooraanstaand leider der Mohamme
danen, vestigde hij zich metterwoon 'in
een van de meest door opstand bezochte
gedeelten van Calcutta.
Gandhi moedigde nooit anderen aan.
ook te vasten aldus meldt Reuters spe
ciale correspondent uit New-Delhi.
Gandhi noemde twee voorwaarden nood
zakelijk om tot vasten over te gaan: een
levend geloof in God en een opdracht
van God. „Onnodig de derde voorwaarde
te noemen" aldus Gandhi. „Een defi-
rntieve innerlijke opdracht van God
vooronderstelt, dat de zaak waarvoor
men gaat vasten, rechtvaardig is en dat
zij zich op dat bepaalde tijdstip leent
voor een vasten. Hieruit volgt, dat voor
af een lange voorbereiding vereist is
Laat niemand daarom lichtvaardig een
dergelijk vasten op zich nemen".
Volgens dr, Roy, die Gandhi tijden?
verschillende van zijn vasten behandeld
heeft, gaf Gandhi zijn vasten het karak
ter van een godsdienstige plechtigheid
Hij begon en eindigde met gebed en tij
dens de gehele vastenperiode scheen hij
in een toestand van gemeenschap mei
een Hogere Macht te verkeren.
i j w,n4 Vinnl mills U anmmnH T-T14 n»»«.1.i
CONTACT HERNTFTTWn MFT Imoet.'.het begeerde normale leven...
«UlfiUWU iVILl Za] v0Qr de meesten de werkelijkheid
DE VROEGEffF KflMPrr C straks even licht, gemakkelijk en zon-
Ei J\UMrhL3. nig zijn als hun verbeelding zich voor
in T-iniiarï stelt? Hebben deze flinke jongens er
van talriiir x-ero'e da? in het le" 'enig vermoeden van welke moeilijkheden
vriiwilliirerc v* Nederlandse Oorlogs- hun te wachten kunnen staan, wanneer
vrijwilligers, voor de rede van Tan
djong Priok ligt de Johan van Olden-
barnevelt voor anker. Op de kade ze
nuwachtige drukte, controle van de
douane, gesleep ntct ,orries motorenge.
ronk, lawaaierig getoeter van militaire
vrachtwagens, geratel van lieren en
hijskranen een wilde kakophonic
van oorverdovend geraas
De inscheping is in volle gang. Er
gaat een heel bataljonmee terug. Jon-
■genTs lZ,e,e and' die een paar jaar
in Indie hebben gediend. Een tijd, die
zij nooit zullen vergefen> Veelal span
nend en vol afwisseling Toch zijn ze
in hun hart weer blij, dat ze het ach
ter de rug hebben. Als het tijd is om aan
boord te gaan, doen ze een laatste haal
aan hun sigaret, trappen de rode kop
van het peukje uit, g0oien met een ge
routineerde zwaai hun rugzak om en
gaan achter elkaar de loopplaDk op.
Een mooie reiseen heerlijk voor
uitzichteen streep onder het avon
tuurlijk bestaan..., een nieuwe toe
komst in de rustige familiekring tege-
ze hun uniform voor een overall hebben
verruild? De meerderheid maakt zich
nog weinig zorgen. Als er een over de
toekomst begint te piekeren, praten zijn
kameraden er luchthartig over heen er.
maken er zich met een „dat komt al
lemaal van zelf wel terecht" van af.
Toch zal de overgang voor velen heus
zo eenvoudig niet zijn. Want in de mooi
ste jaren van hun leven hebben ze prach
tige kansen gemist. Ze hebben niet ge
boft: wie naar de universiteit wilden,
hebben al die jaren niet kunnen stude
ren en anderen zijn met hun vakoplei
ding een heel eind achterop gekomen
Zodoende zijn ze voor het leven nog lang
niet klaar. Velen moeten zelfs nog voor
aan beginnen. Dat is niet alleen voor hun
ouders, die hen straks met tranen van
vreugde in de ogen zullen begroeten,
een hele zorg. maar ook voor de maat
schappij, waarin ze liefst zo gauw moge
lijk een behoorlijk bestaan moeten zoe
ken.
Er bevindt zich een man aan boord
die de problemen der demobilisatie niet
alleen op zijn duimpje kent, maar ze ook
In Amerika is aangekocht een tg-
automatische bordenmachine. Er wor
den met deze machine, die een produc
tie-capaciteit heeft van 30.090 borden
per dag, nog enkele proeven genomen.
Binnenkort zal zij bij de productie
worden ingeschakeld, waarschijnlijk in
de Sphinxfabriek te Maastricht.
De vakgroep huishoudelijk aardewerk
en porcelein-industrie verwacht een gun
stige ontwikkeling voor 1948. Reeds was
de productie van huishoudelijk aarde
werk in 1947 belangrijk groter dan in
1946. Het verloop van arbeidskrachten is
tot staan gekomen en de rationalisatie en
de modernisering der industrie zullen op
korte termijn tot stand gekomen zijn.
Van de vakgroep wordt er op gewe
zen, dat deze gunstige ontwikkeling al
leen dan aan het publiek ten goede zai
komen, wanneer de distributiebepalingen
worden opgeheven. Het komt nu veel
vuldig voor, dat, tengevolge van de hui
dige distributievoorschriften, in vele za
ken dringend benodigde artikelen onver
kocht blijven liggen. De winkeliers kla
gen er over, dat het publiek wanneer er
punten voor serviesgoed worden toege
wezen, niet de zg. utility-goederen koopt
(borden» kommen e.d.), maar er de voor
keur aan geeft de-punten aan mooie kop
jes of ander serviesgoed te besteden,
terwiil de fabrieken van de regering op
dracht hebben gekregen 70 tot 80 pet. van
hun productie aan utility-goederen te be
steden. De daardoor ontstane overpro
ductie is alleen door opheffing van de
distributiebepalingen op te vangen.
met heel zijn hart aanvoelt. Hij maakt
deze reis mee uitsluitend met het doel
om openhartig met de jongens te pra
ten. Als ze op de Indische Oceaan varen,
kennen ze hem allemaal al. Bensen is zijn
naam. De Nederlandse Steenkolenmij
nen hebben hem met een K. .L. M.-vlieg-
tuig naar Indië gestuurd en bij de Maat
schappij Nederland passage voor zijn
terugreis gekregen. Op dezelfde manier
zenden ze een ander employé uit, de
heer Jacq. Crasborn, vroeger majoor bij
het Limburgs Stoottroepersbataljon, voor
een volgende boot uit. Beide heren rei
zen steeds maar op en neer: van Schip
hol naar Tjilatjap en van Tandjong
Priok naar de aanlegsteigers van Amster
dam of Rotterdam. Door de lucht heen
en over de zee terug, zo lang, totdat er
30.000 militairen gedemobiliseerd zijn.
Op alle mogelijke manieren zoeken ze
met de jongens contact: ze praten met
hen in de rooksalons of op het dek, ver
tonen films, houden lezingen met licht
beelden, richten aan boord tentoonstel
lingen in over het mijnbedrijf en ver
spreiden een extra Indiënummer van het
fraaie bedrijfsorgaan „Steenkool".
Een wervingscampagne dus? Dat di
rect niet. Er worden geen namen geno
teerd, lijsten opgemaakt of contracten
getekend. Zij geven alleen maar voor
lichting. Wijzen op de mogelijkheden
welke het mijnbedrijf aan onze gedemo
biliseerden biedt. Tonen aan, dat er een
goed bestaan in zit. Spreken over de aan
trekkelijke condities, de uitstekende so
ciale verzorging en niet te vergeten: over
de ruime verdiensten.
Wat hoopt men op deze manier te be
reiken? Vooreerst: dat de mijnwerkers,
die destijds als oorlogsvrijwilligers naar
Indië zijn vertrokken, weer zo gauw
mogelijk naar het kolenfront gaan; ver
volgens: dat voormalige mijnwerkers, die
het vak hadden verlaten, na volbrachte
diensttijd naar hun oude beroep terufc
keren; en tenslotte: dat ook nieuw^
lingen zich zullen opgeven; aan deze
laatsten wordt nog alle gelegenheid ge
geven om dit beroep vakkundig te leren.
Als er zich in het geheei een duizend
zullen opgeven, zal men over dit resul
taat heel tevreden zijn. L.
majestueus X^orï? vaT^D '!TUeJ.lefncl h°°g en
nevelige reven 7 ij j Delftse Nieuwe Kerk, verwazigd door
straks een uitgelezen ge/elschau va T S" tp'Cln' waarover
steken om da°ar ple<Sg ITj T °T
van Munster te herdenken eens h 7 IJ J*" d?
weifelende maar gouden NedérknT, J T f
schilderde ramen van de kerk tot kl TT' Ti?
w lUnni 1 kleurryk leven zou hehhen
gewekt. M°° zo" 'a ^weest zijn, inderdaad, maar hoe karakteris-
T H flarden v kracI»ig*
vlagen, d.e J"den va„ carillonklanken met zich voerend, en deze
„eerdru,lende regen, waartegen de weinige toeschouwers schuil
zoeken voor de gevels der huizen.
A-*
Voor deze bizondere sfeer brengt men
met vreugde het offer van een natte jas
en de autoriteiten, die tegen drie uur on
der het zware galmen van de bourbpn het
stadhuis verlaten, denken er ook zo over.
Statig, zonder de pas te versnellen,
schrijdt de stoet over het wijde plein, op
de ingang van de kerk af, waar een ere
wacht van padvinders staat opgesteld. Te
gen het schilderachtige decor van het
sierlijke stadhuis een schepping van
Hendrick de Keyser - komen in drie
groepen de eregasten naderbij.
Het orgel in de kerk zwijgt, zodra de
eerste groep het midden van het plein be
reikt heeft en nu gaan de beide hoofddeu-
m open: trompetten, bazuinen en hobo s
•etten met orgelbegeleiding de ..Mars van
de Staten van Holland" in. Machtig weer
kaatsen de triomfale klanken van muur
tot muur en intussen worden de eregasten
naar hun plaatsen in het middenschip ge-
ntussen !s -De mars van de prins" in-
die in dit gebouw klinkt als een
vri baar eresaluut aan de „Vader des
a ,,rlands". naar wiens praalgraf menig-
len "likken der aanwezigen afdwa-
ep?e is bijna geheel gevuld, o.a. met
ste n aantal leerlingen van de hoog-
Delft der middelbare scholen van
nisrb, at len de aanwezigen wat de ty-
n et ^oord-Nederlandse sfeer betreft
ei onderdoen voor omgeving en natuur
r.,.»®™. zi.i daarom de voor ons zo ka-
nWb+'t 5ke ordelijkheid en min of meer
dat ge ,ernst? Wii geloven eerder,
haarh S6!1 diepgevoelde eerbied en dank-
van ,ls' allereerst jegens God. waar
ven irfa reffend getuig nis wordt gege-
rerW" satnenzang van „Wilt heden nu
maar ook jegens Willem de
Jger en zijn nakomelingen.
Na
een kort openingswoord van de loco-
l'fg®meester van Delft, de heer J. A
n W sPreekt de minister van O. K.
- Jos. Gielen, een herdenkings
Het oude, bekende kasteel Weldamtussen Goor en Diepenveen ~al
betrokken worden door dr. D. Hannema, de oud-directeur van het
Boy mansmuseum te Rotterdam, die er een schilderijen-collectie bijeen zal
brengen.
„dp w. J llLIueilKIIIK»-
eid, waar op een tafel het originele vre- waarin hij de geschiedenis en
desverdrag van 30 Januari 1648 achter gla- t nis van het vredesverdrag uiteen
zen platen staat tentoongesteld.
De koninklijke familie heeft bericht ge
zonden verhinderd te zijn. Behalve de ver
tegenwoordigers van H. M. de Koningin
schrjjden in de stoet o.a. mede minister
dr. Jos J. Gielen, jhr. mr. F. Beelaerts van
Blokland, vice-president van de Raad van
state. mr. dr. J. Donner. president van de
Hoge Raad. prof. m. R. Kranenburg, voor
zitter der F.crstc Kamer verder leden van
de rondetafelconferentie en enige nako
melingen van de ondertekenaars van het
verdrag.
TTiJ16» 00g °P de aanwezigheid van
fini t es uit Oost en West begint de
on" ïu" Z1'n toesPraak met „Rijksgeno-
,Na de uitvoerige beschouwing, in
"rL van Donderdag j.l. afgedrukt,
en We in herhaling vervallen met het
eergeven van de rede. Wij willen slechts
vijzen op de passage, waarin Z. E. zeide:
„In een rede in het Sportpalast heeft
Hitler in 1910 uitgeroepen, dat de strijd
pn5 „tegen het Europa van 1648". Wij
Het C. D. K. deelt mede, dat t.m. 31
Maart a.s. op bon D 47 van het inschrij-
vingsbewijs voor vervanging van rijwiel
banden Bi 702 een toerbinnenband ver
krijgbaar is en op bon C 34 van genoemd
inschrijvingsbewijs een toerbuitenband.
Tevens is t.m. genoemde datum op bon
A 17 van het inschrijvingsbewijs voor eer
ste montage een buitenband en op bon
B 17 van dit inschrijvingsbewijs een bin
nenband verkrijgbaar.
In de bonnenlijst van Donderdag zal
voor kinderen tot 5 jaar opnieuw een bon
voor 500 gram bananen bekend worden
gemaakt. Aangezien de verstrekking van
bananen afhankelijk is van allerlei fac
toren, die met de transitohandel in dit
product samenhangen, is het noodzakelijk,
dat ook de nieuwe bon voor een lange
periode wordt aangewezen, waarop dan
naar mogelijkheid zal worden afgeleverd.
Uiteraard zal, zodra bananen beschikbaar
komen, de afwikkeling van de begin
October aangewezen bon voorgaan.
De prijzen van linnen goederen zijn in
een nieuw calculatie-schema "geregeld,
waarbij de tot op heden bestaande be-
werkingskosten zodanig zijn verminderd,
dat de inmiddels gestegen grondstoffen-
prijzen voor het publiek geen prijsver
hoging ten gevolge zullen hebben.
In deze dagen is er druk gedoe over
de vrede van Munster eind Januari 1648
Uitvoerige artikelen in bladen en tijdl
schriften, speciale boeken en brochu
res. Allemaal om ons nog eens in te
scherpen, dat toen na een lange
roemvolle strijd de z.g. 80-jarige oorlog
tegen de Spanjaarden de vrede kwam
met als eindresultaat, dat de Verenigde
Provincies werden erkend als „vrye en
souverayne Staten".
Over dat geschenk van de onvolpre
zen vrijheid moeten en kunnen we ons
thans verheulen, temeer, daar ons nog
altijd vers de bezettingsperiode in het
geheugen ligt.
Er is nog een ander feit om ons over
te verblijden. Dit feit ligt echter meer
m de tegenwoordige tijd. Want in 1648
juist werd vastgehouden aan de veror
dening dat men zich „ten opzichte van
e p jlique oeffeninghe" zou moeten
onthouden van alles wat „schandael" kon
verwekken. Hoe hevig waren de predi
kanten uitgevaren tegen de paepse reli
gie en de Paus. Hoe hadden zij geijverd
tegen de „paepse" bondgenoot, Frank
rijk, die in de steek werd gelaten
Hoe lang zijn we als katholieken daar-
<na met een onderdrukt en onderworpen
volksdeel gebleven?
Dat alles is nu anders. We zijn, dank
zij het emancipatie-werk onzer door
eigen geloofsgenoten nog vaak verguisde
katholieke medeburgers, tot de vrijheid
en de gelijkheid gekomen.
Ook wij nemen thans, eerste plaatsen,
in. Op grond van ons getal, op de basis
van gelijkwaardige- kundigheid. Maar
Het is nu niet en nooit een tijd, om bij
de overwmningstrofeeën te gaan neer
zitten. Elke generatie opnieuw heeft haar
waarde in hard werken te bewijzen.
Zo ooit dan vormen de eerstvolgende
25 jaren wederom een „vredes"tijdperk
waarin ongelofelijk zal moeten worden
aangepakt. Tot heil van het vaderland
in nieuwe maatschappelijke vorm en tot
handhaving van onze eigen groep. Men
kent te dien aanzien ons standpunt* wee
met Gerrit de Stotteraar!
Waardig door godsdienst en moraaL
zuilen we op hoog plan, op hoog peil
moeten leven. Op hoger peil dan prof
Gerbrandy zich thans pleegt te uiten.
w« vragen ons wel eens af, of aan de
communisten maar „op grond van vr ij -
hem elk exces moet worden toegelaten.
Datzelfde kan men zich ook afvragen,
wanneer Donderdagavond is geluisterd
naar een rede die een aanval was op de
regering met een belangrijke portie voor
dr. Beel.
Er zijn groeperingen, die met de K V P
graag een vrijage willen beginnen. Doch
de huwelijksvoorwaarden zullen we
zelf mede vaststellen. Derhalve sterke
toebereidselen maken. Eigen kracht voor-
°P- WfT !even niet meSF in 16 maar in
1948. We wijken noch voor clean-shaven
noch voor snorren.
HENK VAN DER MAZE.
„Staan wij aan de vooravond van een
staatsgreep, waarbij de politie, gecontro
leerd door de communistische partij een
rol zal spelen?" aldus luidde de vraag
voor de commissie voor binnenlandse aan
gelegenheden van de Tsjechosïowaaksc
constituerende vergadering gesteld door
de sociaal-democratische afgevaardigde
Kubat, namens zijn fractie, aan de com
munistische minister van binnenlandse
zaken.
Kubat verweet de minister het organt-
seren yan celvorming onder de politie,
het uitsluiten van niet-communistische
elementen, het bevorderen van commu-
msten alléén en het niet eerbiedigen van
beslissingen van het parlement door het
handhaven van zekere diensten. „De so
ciaal-democraten kunnen geen verant
woordelijkheid op zich nemen voor dezs
schandelqke stand van zaken" zeide
Kubat.
De vooruitgang in de gezondheidstoe
stand van" Mgr. Dr. Poels duurt voort.
Reeds heeft de doctor enige uren het bed
kunnen verlaten.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerappor
teerd:
Kon. Landmacht: sold. Ie kL A.
Hendriks, uit Brunssum, gesn. 20 Jan.:
sold. R. A. Vellinga, uit Leeuwarden,
overl. t.g.v. oorlogsverwonding 21 Jan
sold. P. F. Doon, uit 's Gravenhage.
overl. t.g.v. oorlogsverwonding 22 Jan.;
2e luit. G. T. H. Bom, uit Batavia,
gesn. 23 Jan.: korp. J. A. de Broos, uit
Bergen op Zoom, overl. t.g.v. oor
logsverwonding 24 Jan.f sold. T. van
Gelder, uit Renkum, gesn. 24 Jan.; sold.
L. Ouwerkerk, uit 's-Gravenhage, ge
sneuveld 24 Jan.; sold. L. Wessel, uit
Schiedam, gesn. 25 Jan.; sold. A. van
Rijswoud, uit Rotterdam, gesn. 26 Jan
K.N.I.L.: vier soldaten afkomstig uit
Ned. Indië.
Kon. Marine: geen verliezen gemeld.
Minister Gielen houdt xijn rede m
de Nieuwe Kerk. Onder het schrijn
met het oorspronkelijk verdrag,
ons realisee» n, dat in 1648 de band
tussen de Nederlanden en het Duitse
Rijk verbroken was en dat het vredes-
'ractaat „het i" cument der diepste
Duitse vernedering" werd genoemd. Als
Ydolf Hitier zijn zin had gekregen, zou
in hetzelfde jaar 1940, waarin de verra
derlijke aanval op Nederland en België
begon, het vredesverdrag van Munster
.eindelijk" herzien zijn geworden. Dan
zou er een goede gelegenheid zijn ge
weest om erop t- wijzen, dat het Duitse
rijk nimmer de vrede van Munster had
geratificeerd".
De laatste der drie sprekers, welke wer-
!en afgewisseld -met een orgelsolo van
Jirk Jansz. Zwart en uitstekende uitvoe
ringen van het Delfts klein orkest en Dir
Delftsche Sangbers, was ir. S. H. Stof
fel, voorzitter van de stichting „He'
Prinsenhof'.
Met samenzang van het eerste en zesd,
couplet van 't Wilhelmus werd de plech
tigheid besloten.
Het had opgehouden te regenen en er
zijn nu meer toeschouwers dan aan het
hadden grond voor ontsteltenis, als jve begin der plechtigheid.
In de jaarvergadering van de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor Lim
burg te Maastricht heeft de voorzitter
der Kamer de heer ir. L. P. M. Lhoest
de ontwikkeling van 1947 in economisch
opzicht geschetst
De industrie werkte binnen de gegeven
mogelijkheden met volle krachtsinspan
ning. Een aantal belemmerende "factoren
vertragen echter nog de gewenste econo
mische ontwikkeling en .wel de weder-
opbouwmoeilijkheden. de handelsbelem
meringen aan onze Zuid-West-grens, de
hermetische geslotenheid van onz^ Oost
grens. de gebreken aan het industriële
klimaat en de overmaat van overheids
bemoeiing.
Bij de verdere industrialisatie van dit
gewest is de aandacht gevestigd op de
gebreken, die het industriële klimaat nog
aankleven en die verhinderen het ge
wenste tempo in de industrialisatie te be
reiken De reden is een nijpend tekort
aan leidende technische krachten en de
oprichting van een technische hogeschool
in het Zuiden mag niet langer worden
uitgesteld, daar anders de bevolking van
het Zuiden nooit het vereiste aantal in-1 wikkelen.
genieurs zal kunnen opleveren, dat de
noodzakelijke industrialisatie vergt. Daar
naast wordt ook dringend behoefte ge
voeld aan uitbreiding van het middelbaar
technisch onderwijs in Limburg, daar in
de naaste toekomst een toenemend aan
tal jeugdige personen zijn toekomst en
bestaan zal moeten zoeken in een tech
nisch beroep.
Een belangrijke factor in de komende
industrialisatie is ook de kapitaal-voor
ziening. In verhouding tot andere pro
vincies is Limburg kapitaal-arm. Het
vermogen per inwoner bedraagt gemid
deld 571 bij een landsgemiddelde van
1406. Uit dien hoofde is het Marshall
plan uiterst belangrijk.
Wil Limburg de industrialisatie, waar
toe het bevolkinsvraagstuk ons dwingt, in
versneld tempo verwezenlijken, dan zul
len .alle krachten moeten worden inge
spannen om tot activering der ipogelijk-
heden te geraken. In dit verband zij op
gemerkt. dat het industriële klimaat geen
natuurgegeven is, doch door mensenhan.
den meest moet worden gevormd (ede 'e
klimaatsfactor afzonderlijk zal door de
competente centrale, gewestelijke of
plaatselijke overheid zo mild mogelijk
moeten worden gemaakt, opdat de ver
eiste guhstige sfeer ontstaat, waarin het
ondernemersinitiatief ziéh wijd k-**
