Nieuws uit STAD en OMTREK
Liet Gramay relieken achter?
DUURDER maar RETER GAS
Zuid-Hollandse Warenbeurs
LAATSTE BERICHTEN
Onprettige
België's
momenten voor
Moskovieten
Komeet
„Mars'/
R
£>e Spoorweg
blijkt geslciand intermediair
LALMAND KRIJGT
ANTWOORD
RIM
eheugen-
Hulp
Arnoldus Jansen9 sleutelman
£eToi^ J?
Woningnood gevaar
voor volksgezondheid
I
op de
ADIO
programma
S". .W.S1SS
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1948
TENDENZ-JUSTITIE DER
CALVINISTEN
DE STROMAN JANSEN
ALTAARSfEEN AANWEZIG
HET PROBLEEM DER
9 RELIEKEN
EEN VRAAG
PRIJSVERHOGINGEN
TOCH VOORDEEL!
NU STONDEN DE WINKE
KIjAVERJASCÖMPETITIE
GASLEIDING BRAK
Motie van Nederlandse artsen
dbS"vS^ellüke en radicaI"
DE* VERJAARDAG VAN
PRINSES MARIJKE
DE AMERIKAANSE PERS
CONFERENTIE
Verklaring van de directie
van Aneta
VEER VERBINDINGEN
ZijpeAnna Jacoba en
HellevoetsluisMiddelharnis
gemeentelijke publicatie
LAMSVLEES
BURGERLIJKE STAND
STILLE OMGANG
LIERS IN DE,RIJ!
door
JACK BECHDOLT
Maw bjj mosbt au 1Mb mi SwiMOmi* WWblui was reeds beeigi hevig begon te blozen.
NIEUWE SCHEEPVAARTLIJN
DISTRIBUTIEKANTOOR
RESTITUTIE KOLENBONNEN
>EL>. VKACHTENMARUT
Behalve de schriftelijke getuigen uit
haar tijd, die zouden kunnen bevestigen
of de gevonden tombe die van St. Li-
duina is, zijn er ook nog de opgravers
uit het eerste kwart van de 17e eeuw,
die licht in de zaak kunnen brengen.
In die tijd werden er vanuit de Z. Ne
derlanden pogingen gedaan om het ge
beente van de Schiedamse Heilige uit
Calvinistische handen te halen en over
te brepgen naar de katholiek gebleven
streken. In het Schiedamse archief be
rusten stukken, die van deze pogingen
gewagen. In September 1615 werd er
namelijk een proces gevoerd tegen tie
opgraver. De indruk, die door deze pr -
ces-stukken wordt goseven. ls m nex
beste geval dat de toedracht met goed
beken/ is of - en dit is niet onwaar-
schielijk - dat het gehele geval ten
dentieus naar Calvinistische zijde scheef
getrokken is. Wij lezen in deze stuk-
„Dat oock hij (d.i. de grafmaker), ge
vangen, wel wiste, dat daar geen ge
beente van genoemde Liedewij en zou
den wesen te vinden, maar wel gebeente
van twee eerlijcke vroupersonen dezer
stede, die maar omtrent acht jaeren ge
leden daerinne waren begraeven, als
hem, gevangen, 't voorgehouden kercke-
bouck volcomelijck bleek". (De neiging
om het „tendentieuzeaan te hangen, is
wel sterk, als men de tegenstelling ge
maakt ziet: „genoemde Liedewij" en
„twee eerlijcke vroupersonen". Red.
N. S .C.)
„Ende, dat hij dienvolgende, 't graf
geopent hebbend 't gebeente daerinne
vindende zijnde meer als van één
lichaam, gesepareert ten deele daeruyt
genomen ende d'oprechtigheijt ende ge-
trouwicheijt van zijn amte ende officie
ende ook tot groote ergernissen en de
lasteringe van de waere Ohristelijcke Ge
reformeerde religie". (Het isduidelijk,
dat hier een poging wordt ondernomen,
om de jarenlang bestaande verering van
St. Liduina te loochenen. Er wordt ge
daan, alsof Liduin- daar nooit begraven
zou zijn geweest. Een staaltje van ge
schiedenis-verkrachting uit die tijd. N.
S. C.).
Enige tijd later wordt opnieuw een
poging ondernomen. Gramaye, die als
priester-historicus, de meeste van de
opdrachten tot veilig-stelling van Ka
tholieke reliquieën kreeg, verzekert zich
van de medewerking van burgemeester
v- Muijlwijck. (In een persoonlijk on
derhoud wees de heer v. d. Poest Cle
ment er op ,hoe in die dagen vele z.g.
Calvinisten nog aanhangers van de Moe
derkerk bleken. Uitvoerig zal hij jjit be
lichten in een van zijn hand te verschij
nen beschrijving van die tijden in Schie
dam),
tw» middel van Arnoldus Jansen en
Margaretha Bartels, uit Rotterdam, ko
pen zij het graf van St. Liduina en de
omliggende graven. (Men moet deze
pamen even onthouden).
Het was een geslaagde poging tot ca
mouflage, immers een koper uit de Zui
delijke Nederlanden, of een Katholieke
Schiedammer, zou verdacht geweest zijn.
Op 15 December werd opnieuw gen
poging tot opgraving der relieken on
dernamen in tegenwoordigheid van ver
schillende getuigen, priesters en leken,
waaronder ook de rentmeester van de
kerk; Staes Reiniersz. Bos.
Dit heer was in het eerste proces n.b.
getuige geweest.
Als Gramaye later verslag uitbrengt,
verslag gezegeld en beëedigd wordt
zegt hij alles in het Latijn, voor het
gemak vertaald. ,iHet was aan de
Schiedamse burgerij bekend, dat het
graf van St. Liduina zich bevond aan
de Zuidzijde van de parochiekerk, naast
de zij-ingang van het kerkgebouw, in
een kapel, die vroeger (dus niet meer
in 1615, merkt de archivaris op) door
muurwerk en een hek was afgescheiden
(vermoedelijk van het verdere inte
rieur), waar een raam is, waarop in en
kele ruiten het leven van Liduina ge
schilderd. Dit raam bestond nog."
Omdat er bij de restauratie geen an
dere zij-ingang is gevonden, dringt zich
de conclusie op, dat het nu gevonden
graf Identiek is met het hierboven be
doelde.
Gramaye vertelt vervolgens, hoe de
kapel er uit zag en geeft de mate i er
van in „graven". Aangezien echter de
maat van de graven klopt, noch die
van de kapel, zal hij in het schatten wel
niet erg sterk geweest zijn of de
van vorig jaar is niet het graf,
Men bed0elt
J] "^et weten", zegt Gramaye, „dat
J. kapel, die tussen 2 kolommen
uUsteekt drek',Bvant de. mu"r weinig
veer die van 2 lS -geweest °nge"
Uiterlijk waren dus in 1615 alle teke
nen van de kapel verdwenen, behalve
het raam en de zerk. In de zuidmuur is
"hu nog een boog te zien, waarin een
stenen plaat is gemetseld, die kennelijk
afkomstig is van een altaar. De archiva
ris vraagt zich af, of de veronderstel
ling te gewaagd is, dat deze steen ver
band boudt met het altaar van de H.
Drieëenheid.
In het verslag van de definitieve op
graving is voorts te vinden, dat bij het
graven eerst na 8 voet de vastere bo
dem werd gevonden, die in lange tijd
niet beroerd was geweest. Men stootte
op de fundamenten van de muur, die e
kapel hadden afgesloten. Daarnaast
stootte men op een stenen graf van met
selwerk, dat van boven, en niet op een
plaats, was stuk gegaan en aarde en
zand had doorgelaten. De werklieden,
die het gfaf met moeite losmaakten (al
les moest in haast gebeuren), hebben de
beenderen, die hier en daar tussen het
puin werden gevonden, eruit gehaald.
Zij werden bijeengedaan in een zak. Het
graf daar ter plaatse werd met nieuwe
stenen spoedig weer hersteld en afge
sloten, nadat het puin van het oude graf
er in was gelegd.
Maar de genoemde beenderen werden
met enkele stenen, die uit het graf ge
haald waren en waarop vermoedelijk de
lendenen hadden gerust, in een op pas
sende wijze, versierde kist door Gra
maye verzameld, afgesloten en naar
Brabant overgebracht.
In dit alles ij een merkwaardige over
eenkomst met onze beschrijving van de
nieuwe blootlegging, zoals wij die op 18
November gaven.
gen voor het maken van graven. De op
gegeven maten kloppen niet, maar dat
behoeft in dit licht gezien, geen be
zwaar te zijn.
Arnoldus Jansen, die wij even genoemd
hebben, kan misschien nog aanwijzingen
geven. In het oudste grafboek van de
Hervormde .Kerk staat opgetekend, dat
m 1615 zekere Aerien Jansen van Vor-
stenhove tot Rotterdam uit het Swijns-
hooft op de Markt" graven gekocht
heeft in de Nieuwkerck (zuiderschip).
Met een blik op de kerk-plattegrond ziet
men, dat deze graven precies passen op
de vorig jaar blootgelegde kapel!
Arnoldus Jansen en zijn vrouw kwa
men, volgens Gramay's verklaring, uit
Rotterdam. In de Rotterdamse archieven
werd dus nagesnuffeld, of genoemde
Aerien getrouwd was met Margaretha
Bertels. Zou dit het geval geweest zijn,
dan zou het gevonden graf absoluut ze
ker, dat van Sf. Liduina geweest zijn.
Alles wat in die archieven gevonden
werd. was echter een koop, die genoem
de Aerien gesloten had. Er is verder
niets van hem bekend. Misschien kwam
hij uit de Zuidelijke Nederlanden. Men
kan wel gissen, dat het dezelfde is ge
weest, maar het is weer niet zeker Er
is na de opgraving een Status reliquia-
i urn corporis B. Lyduinae Virginis, een
staat van de relieken van de H. Liduina,
opgemaakt. Deze status vermeldt, dat
er een tekening van het graf werd ge
maakt. Waar in België berust deze teke
ning?^ vraagt de archivaris zich af. Deze
tekening, met het graf geconfronteerd,
zou het probleem definitief kunnen op
lossen.
Bij Liduina waren 2 vrouwen begra
ven, echter slechts vier voet diep. Hun
gebeenten en de resten van de kisten
werden op het kerkhof gebracht. Wat
dus nu in het graf aan beenderen ge-
vonden is, kan niet een deel zijn van 't
Bij deze opgraving kwam vast te gebeente van.deze twee vrouwen. Blij-
i_ii i i» i -i i mi irl/i r/il!ölror\ liin J e\
staan, dat het graf al open was geweest
maar de bovenkant was volkomen gaaf
en niets duidde er op, i men via deze
zijde er in was gekomen, of dat er zul
ke grote gaten in waren, dat er zand
doorheen kon dringen. Zo zonder meer
zou dit pleiten tegen de veronderstel
ling, dat het gevonden graf dat van St.
Liduina is.
De kerk is verscheidene malen opge
hoogd. Dit werd voornamelijk vroeger
gedaan, om nieuwe plaatsen te verkry-
geDeente van.aeze j--^"cnngneia uit
kens de Status van de relieken zijn de j;p'tep; S Wel merkwaardig, dat
KoenHprpn met het hoofd over. :Geze tweede opgravinrr n
duina's graf is, hoe Liduina's gebeente
in het buitenland kan zijn. De enige op
lossing zou dan zijn, om een lijst te ma
ken van alle relieken, welke nog hier in
Schiedam en in België verspreid, aan'
wezig zijn.
Daarbij zou vast moeten staan, dat
alles wat naar Zuid-Nederland ging, nog
in België aanwezig is. Immers is het niet
uitgesloten, dat door de haast .waarin de
clandestiene opgraving van Gramay
zich afspeelde, vrij veel beenderen hier
zijn achter gelaten.
De aldus opgemaakte lijst, gevoegd ljü
die van de gevonden overblijfselen, zou
geen doublures mogen bevatten; deze
zouden elke zekerheid uitsluiten.
De archivaris besluit zijn rapport met
op te merken, dat hij direct na de vondst
zeer enthousiast en zonder reserves
stond ten opzichte van de mening, dat
het gevonden graf dat van St. Liduina
was, maar dat hij al speurende begreep
hoe moeilijk het, bij gebrek aan vol
doende bronnen, was, absoluut zeker
heid te krijgen. Hij acht het zeer waar
schijnlijk, maar niet bewezen.
Nogmaals spören wij allen, die op of
aanmerkingen hebben, die schriftelijk
aan de heer v. d. Poest Clement te laten
weten, terwijl wij ook ons blad voor
suggesties open stellen.
Wjj zelf w/len er een enkele maken.
Het graf werd nu in ongeschonden staat
gevonden, tenminste van boven. Het
stuk natuursteen, dat bij de laatste op
graving in het graf werd gevonden, was
groter dan het gat, dat in de zij-voor
kant losjes was gestopt. Het horloge
plaatje, de elpenbenen kam en deze zij
kant-opening, doen vermoeden, dat er in
de vorige eeuw nog een onbekende po
ging werd ondernomen om het graf te
onderzoeken. Is het niet mogelijk, dat
het graf m opdracht van de Calvinisten
°P??Li iéhoL*Werd dichtgemetseld,
nadat het Mlte er uit was gehaald.
Misschien, omdat zij bang waren, dat er
nog meer pogingen tot opgraving ge-
^aSn "°nUPPr%r o? °f heeft misschfen
Re»iersz. Bos 'n met-
dichtmaken v'an hetn|rahfet
grote beenderen met het hoofd over.
De kleine beenderen waren verteerd.
Ei- is dus ook nog een probleem van
de gevonden overblijfselen. Men dfeeft
de archivaris verteld, dat kan wmrden
nagegaan uit welke tijd de beenderen
dateren, terwijl zelfs het ziektebeeld nog
(zou kunnen worden vastgesteld.
Zou komen vast te staan, dat 't been
deren uit Liduina's tijd zijn, dan is het
een raadsel, aannemende, dat het Li-
Van het gemeentebestuur ontvingen
wij het volgende bericht:
Sinds enige weken wordt aan de Schie
damse bevolking gas geleverd, dat door
bijmenging van propaan van veel betere
kwaliteit is. De huisvrouwen zuilen on
getwijfeld al bij het koken hebben op
gemerkt, dat zij sneller klaar zijn en
dat het gasverbruik minder is dan voor
heen.
Het propaan is een gas, dat onder hoge
druk in vloeibare toestand in tanks door
de voor iedere Schiedammer welbekende
oliekraakinstallaties der B. P. M. te Per
nis aan ons wordt geleverd. Enkele ma
len per week worden de tanks per auto
naar Pernis gebracht om gevuld te wor
den.
Het is van veel belang, dat wij dit gas
gebruiken, want wjj sparen er kolen, dus
deviezen mede. Voorts is het gasverbruik
zeer toegenomen in vergelijking tot
vóór de oorlog en de bijvoeging van pro
paan is een mogelijkheid om, ondanks
deze grote vraag, toch een kwaliteits
product te kunnen leveren.
Natuurlijk gaat dit met extra-kosten
gepaard en wij zullen de gasprijs dan
ook bij de volgende afrekening in Maart
met een halve cent per M3. moeten ver
hogen. Daar U echter van dit betere gas
minder nodig heeft en dus mfnder M3
worden opgenomen zult U op Uw reke
ning van een verhoging niets bemerken,
althans wanneer U zorg dróagt voor een
zuinig gebruik ervan. Door de betere
dT vlam f U ypgernerkt hebben, dat
A TrIetS ffrrvter ls ffeworden. Nu ,s
het aan U ervoor te zorgen, dat de grote
vlam niet buiten de pan uitsteekt, want
ait geeft warmteverlies en kost U geld.
En wanneer U let op het tijdig k'einstel-
len als het water kookt, zult U zelfs
voordeel ondervinden.
Wees zuinig met Uw gas, want het is
een waardevol product!
nergens iets in°PdJaVibg door GramE>y
is. Deze veronderstelHng*lou V™
worden ontzenuwd of dJt|L J™ne,n
onderzoek van het meewerk vin bo
Hot komt ons voor"
dat een voortgezet
Interessant is het in .u.
onze mening zal Liduina als zii dat"™"
dig acht, nog wel voor „AfÜ Zit
stukken zorgen. Deze 1 i
niet ten einde en die .1 u
hebben er dezelfde sOhit™
tective. die mooie be^ k "'-alS de te'
langrijke affairhe-
E.S,S. -TOURjVOOI
ton," tiirf Van het jubileum-tour-
v°lgende uitslagen ge-
boekh R. Meeners-—fy. Qvergauw A
t IT art 0—1, A. Bongers
J. Visscher o (reg H Donseiaar_
J. A. Evers afgebr., C. v. Wingerden—J.
Dries 0—1, J. J. Th. Penning—W. Kor-
pershoek 01, J. DonkhorstW. de
Kwant 0—1, R. d. v. Mark—C. Feijter
1 0, P. Zonderlandmevr. Roodzant
V2—V3, N. v. Heiningen—A. Hordijk 0—1,
N. A. Hazebroek—J. F. Frank 0—1 h'
C. Brinkman—H. Haan 1—0, F. Abrahams
J. Molendijk 10, de uitslagen van de
hangpartijen luidden na arbitrage als
volgt:
J. A. EversA. Bongers 10, W. de
KwantR. v, d. Mark mevrouw
RoodzantN. v. Heiningen 01, A. Hor
dijk—P. Zonderlant V2—V2, D. Roodzant
N. A. Hazebroek Y2Ms, J. Molendijk
H. C. Brinkman Vt~
De uitslagen van de voor de Schied.
Klaverjascompetitie gespeelde wedstrij
den luiden:
Sport 16154 tegen Excelsior 15751, O.
Thuis 16740 tegen De Kajuit 16628, Eureka
15458 tegen Tivoli 17875, O. Huis 17147
tegen Mónopole 15644, Schiezicht 17806
tegen De Karsseboom 17247, Altijd Troef
17694 tegen De KI. Confiance 13978, De
Bruinvis 15987 tegen De Dam 16014.
Excelsior 16187 tegen O. Thuis 17045.
De Karseboom 13998 tegen De Bruinvis
16358, Tivoli 16467 tegen Altijd Troef
16596, Eureka 12158 tegen O. Huis 18158,
De Dam 17289 tegen De KI. Confiance
15495, De Kajuit 17233 tegen Sport 15627,
Monopole 15721 tegen Schiezicht 17374.
Drama voorkomen
Vannacht om half 3 heeft zich in de
Gordonstraat een geval, van gasvergif
tiging voorgedaan, dat verschrikkelijke
gevolgen had kunnen hebben. De gaslei
ding tussen de meter en de muur brak
en het gas stroomde het perceel binnen.
De vrouw van P., werd wakker en rook
het gas. Zij werd duizelig, maar wist toch
nog tot aan de deur te komen en deze
open te zetten. Hierdoor verspreidde zich
de gaslucht ook door de straat, waarop
de buren de G.G. en G.D. alarmeerden.
Deze begon met onmiddellijk alles open
te zetten, maar moest bovendien bij het
4-jarig jongetje er waren acht kinde
ren in huis het zuurstofapparaat ge
bruiken. De cverige leden van de familie
zijn door de frisse lucht weer bijgekomen.
De Ned. maatschappij tot bevordering
aer geneeskunst heeft de volgende motie
ter kennis gebracht aan de leden der
Kamers en van de minister van binnenl.
zaken: „De Ned. artsen, in vergadering
byeen op de alg. vergadering der Ned.
Maatschappij tot bevordering der genees
kunst geven als hun mening te kennen,
nat de heersende woningnood eeh zeer
ern®Bevaar oplevert voor de volksge-
zoals hun dagelijks blijkt uit
de gevolgen, die zich onder andere uiten
in sterke demoralisatie en vele stoornis-
geestelijk evenwicht, benevens
toeneming var, geslachtsziekten en tu-
a bij het thans bestaande
7 u wederopbouw dit leidt tot
een yiatastrophale toestand; dat m°de
vertin? Probleem van de volkshuis
vesting een uiterst belangrijk binnen-
lands vraagstuk is, dat desnoods rot
^•^bijgaan van andere belangrijke pro-
In de bibliotheek van het Paleis Soest-
dyk waren w.j vanmorgen in staat ons
jarige Prinsesje Marijke te feliciteren en
een kijkje te nemen bij de cadeaux, die
zij had gekregen. Het is een flinke, ste
vige baby, die vol bewondering luisterde
naar de muziek uit de muziekspeeldoos
aangeboden door-het personeel van het
Ooglijdersgasthuis te Utrecht, en met
haar knuistjes vol belangstelling greep
naar de leuke speelgoedbeestjes, haar ge
stuurd door de militairen in de zieken
huizen in Indië De jongens, die in de
handarbeid-aldelingen in de diverse hos
pitalen aldaar hun uiterste best hebben
gedaan om deze aardige attentie te ver
zorgen, hebben eer van hun werk.
Naar aanleiding van het verslag van
de Amerikaanse persconferentie ver
klaart de directie van Aneta, dat zij er
nota van neemt, dat verschillende ge
tuigen, die deze persconferentie bijwoon
den, het Aneta-verslag gedramatiseerd
en ten dele onjuist noemden. Een alge
mene verschuiving der accenten bij het
"-esprokene gaf de -erslaggever aanlei-
ing tot ongerechtvaardigde critiek op de
C. v. G. D. De ver^aggever, aldus de di
rectie van Aneta, heeft de meeste punten
juist, doch op andere punten onjuist ge
rapporteerd en op weer andere puntert
het noodzakelijke gevoel voor fijne doch
belangrijke nuance* gemist. Echter wordt
opgemerkt, dat in het Aneta-verslag geen
conclusies zijn getrokken, waaruit zou
blijken ,dat Kirby en Graham in hun uit
latingen zijn afgeweken van de objectie
ve houding, die van hen verwacht kan
worden.
De A.N.W.B. heeft zich gewend tot- de
Minister van Verkeer en Waterstaat,
teneinde adhaesie te betuigen met het
request van de gemeente Zierikzee in»
2ake de 'toestanden, welke zich voordoen
bij de veerverbinding ZijpeAnna Ja-
coba. De capaciteit van dit veer is on
voldoende, het laden geschiedt zo, dat
sohade aan de wagens, die het veer
moeten gebruiken, gee* zeldzaamheid
is, terwijl de open afritten in slechte
staat verkeren, zo meent de A.N.W.B.
De A.N.WA dringt er op aan, dat deze
veerdienst van de R.T.M. overgenomen
zal worden door rijk of provincie.
Voorts heeft de A.N.W.B. nog de aan
dacht gevestigd op soortgelijke toestan
den bij de veerdienst Hellevoetslui»—
Middelharnis.
ze, de omvang ArfTl brfdte even*
dus zes graven 7? bat. gehe<f' ongeveer
lengte op acht. de h„ ,7an ?r
ten is berekend. Aan If' JA op drie voe"
W3S een altaar, hoofd daarvan
li*3te Drieëenheid en de Verhei-
hek van de kapel hned^°or „aast het
ongericht. 1 van Liduina
Dat daar zieken wcröen „e
de stad door tussenkomst van
werd bevrijd van ziekten en noden dat
hebben zelfs de ketters nog in hu"'her
lnnerlng verteld. Maar thans nu 't eraf
dat vroeger boven de vloer uitkwam
goj Uk gemaakt en de vloer van de kerk
zelf voor we;nige jaren zeven voeten is
°Psrehoogdi en nu de afsluiting van de
kapel is weggehaald er niel-s meer,
dat aan Liduina herinnert, dan het ge
noemde raam".
Drankwet
Ingekomen is een verzoek van F. P.
Bek. alhier, om een slijtvergunmng voor
de beneden- en achterlocaliteiten van het
perceel Burgemeester Knappertlaan 271a
alhier.
Tegen het toestaan vgn dit verzoek
kunnen binnen 2 weken na heden bij B.
en W. bezwaren worden ingediend.
In de week var. 16—21 Februari zal 75
pet. lamsvlees in distributie gebracht wor
den. De slagers zijn dqs gedwongen op
de bennen ten groot deel lamsvlees te
verstrekken.
GEB.OREN: Martinus G, z v A Huijzër
en J Pappers, Singel 45; Johanna P. d v
A M Breuker en J P Pest, Doelehofje 3;
Cerardus S, z v C J Kleinekoort en J
M v d Toc.-n, Hoogstraat 42; Johanna A.
d v P J Schcenloop en J A v Sluijs.
Tuinlaan 70; Franciscus C J, z v A J
v d Goorbergh en T Kroone, IJsselmon-
destraat 70; Hendrina d v J A Kins en
W v Steijn, van Ostadelaan 51: leven!,
kind van D v d Hoek en S W Erdtsieck.
van 't Hoffplein 9a.
OVERLEDEN. G A A Hilversum, 64 j,
Dr. Noletstraat 1; N v Dijk 49 j„ vr. v.
C Aaldjjk, Nassaulaan 79.
Vanaf morgen zijn bij de Fa Willerrs
Ernstmg, Rotterd.dijk 233 de deef™.
"Pkaarten voor de Stille Omgang V0n
l 7sn „a'S' verkrijgbaar. De kosten zijn
i_a f Pers0on- Een ieder wordt
verzocht deze bewijzen zo spoedig mo
gelijk te komen 3fh3len. Bij de spooj*-
kaartjes worden tevens gratis uitgereikt
het programmaboekje tevens bewijs vah
toegang tot de ketk, alsmede de Misge-
beden.
Het bestuur heeft nog getracht om
een aantal autocars te charteren, doch
de prijzen verschilden zulk een luttel
bedrag met die van de spoorwegen, dat
het voor niemand aantrekkelijk was om
de autobussen boven de spoorwegen te
kiezen. Het spreekt vanzelf, dat het be
stuur anders gaarne ten volle het par
ticuliere initiatief had gesteund.
Dit jaar heeft Schiedam voor het eerst
de beschikking over de St. Dominicus-
kerk. Vertrek van de trein uit Schie
dam om 12.10 uur. Aankomst te Amster
dam om 1.23 uur. Eerst wordt daar de
kerk gegaan, daarna wordt de Stille Om
gang gehouden. Uit Amsterdam vertrekt
de trein reeds om 5 uur, waarna aan
komst te Scl) sdam °m 6.10 uur.
Hoogstwaarschijnlijk zal ook de Bur
gemeester van Schiedam de traditie van
zijn voorgangers voortzetten en aan de
tocht deelnemen.
Het verleden jaar door een aantal
fabrikanten en grossiers genomen ini
tiatief tot inrichting van een Zuid-
Hollandse Warenbeurs heeft een der
gelijk succes gehad toen op 1 en 2
October de eerste beurs werd gehou
den, dat een spoedige herhaling in het
vooruitzicht lag en zelfs al het plan
werd geopperd om de beurs voortaan
enkele malen per jaar te organiseren
Dat dit perspectief geenszins te weids
was, bleek wel gistermiddag, toen. we
derom in gebouw „Odeon" aan de Gou-
vernestraat in Rotterdam, de tweede
Zuid-Hollandse Warenbeurs werd ge
opend. Zo groot was de belangstelling
van van heinde en ver gekomen win
keliers, dat rond twee uur ook hier
voor de ingang zich het vertrouwde
beeld van queu-vorming vormde.
Officiële plichtplegingen waren er ook
nu niet bij, al werd via de luidsprekers
wel een en ander gesproken. „Business"
was hier het wachtwoord. Het doel van
deze beurs is o.a. juist: tijd sparen, moe -
lijkheden omzeilen, snelle verbinding
leggen tussen koper en verkoper.
De kopers zijn hier de winkeliers, en
wel voornamelijk zij, die door slecnte
verkeersverbindingen en de achteraf) ig-
ging van hun woonplaats vaak van con
tact met fabrikanten en grossiers zijn
verstoken. Het is voor de winkeliers niet
doenlijk, lange en dure reizen te maken
om dan nog op ongerieflijke wijze van de
een nagr de, ander te snellen En het is
voor dq fabrikanten en grossiers te be
zwaarlijk, ja vaak onmogelijk, om het
hun waren deze geïsoleerden af te reizen.
j 1 moe' °°k var> deze winkeliers
in de kleme plaatsen en op het platteland
de voorraad op peil worden gehouden
Als periodieke streekbeurs bewijst voor
"''tgebreide omgeving deze Zuid-
Hollandse Warenbeurs een uitstekend
intermediair te zjjn.
Het aantal standhouders steeg op deze
tweede beurs reeds tot over de honderd
en bedraagt thans 130. En ook het aantal
beursdagen is uitgebreid van twee to<-
drie (Donderdag sluiting). Ware er niet
een tekort aan ruimte, het aantal stands
zou nog groter kunnen zijn.
De, zoals gezegd grote belangstelling
bleek niet passief, want vele standhou
ders moesten op de eerste dag reeds vele
volle bladen in hun orderboeken omslaan
En wat kwaliteit en kwantiteit der waren
betreft -practisch heel die uitgebreide
en gevariërde branche van gebruiksvoor
werpen is hier vertegenwoordigd geeft
ook deze Zuid-Hollandse Warenbeurs
een beeld van het economisch herstel var
de winkelstand.
(Telefonisch van onze Brusselse correspondent)
In verband met de stakingen hebben, in de kamerzitting van gister
namiddag, de volgelingen van Moskou enige kwad# ogenblikken
beleefd. Een hunner, oud-minister Lalmand, interpelleerde hoog
dringend over wat hij noemde de politiek d*r regering inzake prijzen
en lonen. In feite wilde hij trachten, de slech'e indruk weg te wissen,
welke zijn partij in den lande heeft gemaakt door het uitlokken der
jongste stakingen.
Hij poogde de regering verantwoor
delijk te stellen voor het nog steeds
toenemen der levensduurte en zeide,
dat haar prijzen- en lonenpolltiek to
taal schipbreuk had geleden. Volgens
Lalmand zouden alle Belgische arbei
ders de grootste ellende lijden. In wer
kelijkheid ehtcr zijn er maar weinig
landen in Europa, waar deze categorie
burgers zo goed leven kan als in Bel
gië, waar ze zich zo goed als geen
beperkingen behoeft op te leggen,
terwijl integendeel de middenstanders
en de intellectuelen hier het zwaarst
door de levensduurte worden getroffen
Lalmand kreeg antwoord van de SO'
cialistische minister Van Acker. Deze mo
tiveerde allereerst de civiele mobilisa
tie der gas- en dectriciteitsdienrten
waar wilde stakingen waren ontstaan,
die het economisch leven van het land
ernst'g zouden bedreigen, indien niet
spoedig werd ingegrepen. Maar voort
gaande onthulde de minister tot groot
misnoegen der communistenschaar, dat
de Belgische regering reeds 6 5 7 weken
op de hoogte was van de toebreidselen
voor deze stakingen.
„Gij hebtzo riep de minister, zich
naar de communistische banken wen
dend. „op bevel van Moskou gehandeld'"
Dit gaf begrijpelijkerwijze aanleiding tot
grote herrie, doch Van Acker liet zich
hierdoor niet van de wijs brengen. „Gij
5%
56. Hier zien wij hoe Bim de detective dictator in de ma
chine schuift. Bim voelde zich helemaal niet zo zeker als
hij zich voordeed. Het was maar een geluk, dat de operaties
op Mars allemaal machinaal gebeuren. Bims handen trilden
een beetje toen zij de nodige handgrepen verrichtten om
Basli zijn hart te hergeven. Indien deze operatie mislukte
zou het gedaan zijn met Basli.
Bim zag het hart passeren door de doorzichtige buis en
boorde de vreemde motor zoemen. Even later stopte de
motor. „Operatie geslaagd" stond in Marsiaanse letters op
een schermpje. Bim opende de deur in het toestel en Mugli
Basli stapte rustig uit de machine, ongeveer zoals men hier
uit een scheerstoel stapt.
hebt een algemene staking willen uitlok
ken", ging hij voort. „Het scenario was uit
stekend. Een vreemdeling moest te Ant
werpen het woord komen voeren. Maar
wij hebben hem snel over de grens ge
zet.
Vervolgens nam Spaak het woord. Hij
wees op de communistische revolution-
naire tactiek. „Ik beweer, dat gij ge
hoorzaamt aan de bevelen van de Komin-
form", voegde Spaak hun toe.
Een communist onderbrak: Wij zijn
patriotten.
Spaak repliceerde: Wij kennen dat
liedje. Wij zullen maar niet naar de
datum zoeken, waarop uw patriottisme
tot uiting is gekomen. Wij wisten, aan
welke zijde gij stondt. Gij waart voor de
Russisch-Duitse pacten. Gij waart tegen
de verdediging van ons land, toen de
oorlog uitbrak.
Als conclusie van dit zeer geanimeerde
en 00 sommige ogenblikken zeer luid
ruchtig debat werden twee moties inge
diend, een communistische tegen de rege
ring en een katholiek-socialistische voor
DONDERDAG 19 FEBRUARI.
HILVERSUM I (301 M.) 7.00 K.RO
10.00 N.C.R.V., 11.00 K.R.O., 14.00
NC.R.V. 7.00 Nieuws, gymn en gram
1015 Morgenwijding; - 11.00 De Zonne
bloem; 11.45 Orgel; 12.00 Piano; 12 30
Weerpr.; 12.33 Klaas van Beeck (13 00
Nieuws); 13.45 Hors d'oeuvre; 14.00 Om
roeporkest; 14.40 Caus.; 15.00 Gram.- 15 30
Trio; 16.00 Bijbel; 16.45 Kwartet-' 17 00
Jeugdjournaal; 17.30 Orgel; 18.00 Vraag
gesprek; 18.30 Nederl. strijdkr.; 19 00
Nieuws; 19.15 Caus.; 19.30 Actual- 19 45
R.V.D.; 20.00 Steravond; 21.15 Familie-
competitie; 21.35 Pianoplaten- 21 45 Ver
volg Steravond; 22.30 Nieuws-' 22 45
Avondwijding; 23.00 Gramofoon.
HILVERSUM II (415 en 245 M
A.V.R.O 7.00 Nieuws, gymn. en gram
U'nn VJ°^wen in de omr°ep; 1120 Gram.'
12-30 weerpr.; 12.38 Pia-
e li, 13n15 °rgel; 14 00 Caus..
JHn n§ 14'40 Plano-' 15-00 Klimop
lb.OO Gevar. prog.; 17.00 Paganini; 17 20
Over dieren; 17.30 Carrol Gibbons- 17 50
R.V.D.; 18.00 Nieuws; 18.15 Sportpr'; 18 30
£°™aPC?,rS: 19 00 Tom Poes; 1915 Gram
19.30 Volksmuz.school; 20.00 Actual.- 20.15
Radio-orkest; 21.15 Hoorspel; 22.30 Gram
22.45 Caus.; 23.00 Nieuws; 23.15 Gram.
:daadnawdaUs! zoVl^T*", het landal"
verhuisboeltje opladen Boven? en ?n
ze de schommelstoel van Sarah vmM*?
den, waarin ze onder een nieuwe hemel
by meuwe kampvuren rusten kon zé
zouden het spoor volgen van de verdwfj!
nende buffels en zo een onbewoond lanH
en de vrije ruimte vinden.
En hoe moet het met ons?, vroeg
Bess, toen ze met., haar zuster zich op
haar kamer gereed maakte, om ter ri'-to
te gaan: Hoe moet het met ons? Wat mii
be'reft, ik ga m geen geval mee!
Mary had daarover eigenlijk nog met
eèns nagedacht. Ze had alleen maar ver-1
driet en medelijden gevoeld voor die
twee oude mensen, die nu weef van nuis
en hof wegtrokken.
Het vrije veld!, riep Bess met een
bitter glimlachje uit: De vrije ruimte
hebben! Ja ik weet wel, wat dat zeggen
wil! Dat, betekent de ellendigste manier
van leven, die je je denken kunt. Onge
mak. hard werken en eenzaamheid Niks
voor mij!
Mary keek haar weifelend aan Zij
wilde evenmin graag wegtrekken. Want
zou ze dan Ben Meredith nog wel ooit
terugzien? Die scheiding zou ze nooit
kunnen verdragen.
Voor het eerst besefte ze, hoe diep haar
gevoelens voor Ben waren geworden. Bij
de gedachte aan scheiding voelde ze ?cht
pijn in haar hart. En toch kende ze nem
nog pas zo kort! Het was om te lachen.
Malligheid! Tobben omdat je een man
niet meer terug zou zien, die je slecht^
eenmaal ontmoet had! Toch kon ze zich
er niet met een lachje van afmaken. Ze
kon er niet van in slaap komen. Ben
nooit meer tefugzien, zou 'n ondragelijk
verlies voor haar betekinen. Ze voelde
brandende tranen in haar ogen.
Ze stond op. Bess sliep rustig door en
droomde en Mary hoorde haar in haar
droom lachen. Droomde ze misschien van
Allan?
Mary ging voor het venster zitten,
dacht aan Ben en vroeg zich af, waarom
ze dat toch aldoor deed. Was ze dan mis
schien toch, zonder het zelf te beseöen,
verliefd op hem geworden? En terwijl ze
daar zo in de stille nacht zat, kwam ze
tot de overtuiging, dat het zo wel moest
zijn. Ze was verliefd geworden op een
man die ze slechts eenmaal gezien had
en nog wel zó vurig verliefd, dat ze de
gedachte, van hem gescheiden te worden,
niet kon verdragen. Verliefd op een man,
die haar nauwelijks enige aandacht had
geschonken; die niet meer dan gewoon
beleefd tegen haar was geweest!
Zou hij niet veel meer aan Bess den
ken? Ze kon die verrukte blik niet ver
geten, waarmee hij naar Bess gekeken
had, toen ze voor hem zong, evenmin als
hun belangstelling voor elkaar aan de
lijden, fluisterde Mary voor zich heen:
Hy zei immers, dat hij graag goede vrien
den met me wilde wezen! Hij zei, dat ik
het mooiste meisje was, dat hij nog ooit
ontmoet had.
Ze drukte haar handen tegen t aar
gloeiende wangen. Toch is het zo. ik
heb hem lief! Ik kan er niets tegen di'-.-n.
Het heeft me overvallen. Ja, ik houd van
hem. Al zou hij geen steek om me geven
dan zou ik nog van hem kunnen houden.
en zijn beste vriendin zijn., en hern mis.
schien gelukkig kunnen maken. Dat .is
alles, wat ik verlang, hem gelukkig te
maken.
Mary besprak de zaak met haar oom,
ook namens baar zuster.
Ik geloof heus, dat Bess heel erg
veel van Allan Bowden houdt. Ze kan
er ten minste niet aan denken, dat ze
hier vandaan zou moeten. En ikzelf zou
hier ook liever blijven, ten minste voor
lopig nog. Mrs. Hanley zal ons wel bij
haar in huis willen nemen.
Ja, natuurlijk, kindje, natuurlijk,
antwoordde de oude man: Ik zou jullie
niet graag tegen je zin naar de wildernis
mee willen nemen. Blijven jullie gerust
hier en als Sarah en ik ons dan ergens
gevestigd hebben, dan kunnen jullie bij
ons terug komen, als jullie daar zin in
hebt. Misschien trouwen jullie deze win
ter wel allebei en zet dan een eigen huis
gezin op!
rails op het land te leggen, maar Ben
was nergens te zien.
Ze bleef een poosje naar de werklui
staan kijken, maar durfde niet te vragen
naar de ingenieur. Eindelijk gaf ze het op
en wendde haar pony naar de noeve van
Hanley. Morgen was ze jarig. De nieuwe
blauwe japon zou nu wel klaar zijn. Ze
wilde haar gain halen, maar vlakbij de
hoeve haalde een ruiter haar in. Het was
Jeth Hanley.
Ik ben juist bij je thuis geweest, zei
hij glimlachend: Een pakje voor moeder
gebracht. Ze was er erg bezorgd voor, dat 't
goed zou overkomen. Maar ik trof nie
mand aan dan jullie Chinese knecht en
heb het hem gegeven om het jou te over
handigen. Zeg, wat kan er in dat pakje
zitten?
Dat raad je toch nooit, zei Mary
blozend en lachend,
Het zal wel een heel grote verras
sing zijn.
Als het zoVfer is, kom je het wel te
weten.
Jeth grijnsde en trok haar aan haar
haren Ze was voor hem r.og altijd een
kind. dat hij plagen mocht en bei van
gend ogenblik vergeten. Maar uij vond
haar toch wel aardig. En gedachtig aan
de lofprijzing van zy'n moeder Seea hij
haar nog eens goed aan. Ze scheen plot
seling veel mooier te worden.
Zeg eens, morgen ben je jarig, met-
Mary begon zo heftig te blozen dat (je, waar?, zei hij: Ik had je naar gewoonte
oude Les in lachen uitbarstte en haar een pak slaag willen geven maar ik ga
plaagde met haar onbekende aanbidder, loof, dat ik toch beter zou doen me" ie
Ze verlangde naar Ben. En daarom reed een mooi cadeautje te geven. Je v-ordt
ze weer naar de grenzen van hun lande- ij zo groot. En zo knap ook!
ryen. De spoorweg was nu al heel dicht-1 Mary voelde, hoe ze bij dat compliment
ontbijttafel.
Knap.... t zou wat!, riep ze: Ik zal
je cue onzin wel afleren. Wie net eerst
daar bij die jeneverbes is! Vooruit!
Ze gaf haar pony de sporen en rende
weg, gevolgd door Jeth.
Toen ze naar huis terugreed, ging de
zon reeds onder. Bij de rivier zag ze twee
mensen te paard over het land van haar
oom rijden. Een man en een vrouw. Marv
reed hen langs het paardenpad tegemoet
De vrouw droeg een keurig rencostuum
Ze was niet veel ouder dan Bess, maar
haar gezicht had een tragische schoonheid
die door het gebruik van veel olan' e.sei
nog verhoogd werd. De man was een
stoere kerel van zes voet lang, breed in
de schouders. Hij droeg een stemmig
zwart pak, smetteloos wit linnengoed 'I
zwarte das en een breedgerande hoed.
Aan zijn fyne, blanke hand schitterde'
een diamant. Mary had hen leren Ken
nen toen ze voor het eerst een bezoek
•aan de spoorwegwerken bracht. Hij was
Ace Mosbey en de vrouw was zijn echt
genote. Mosbey was een gokker en spe'
cinant en de eigenaar van enige speel-
gelegenheden langs de spoorweg. \£en
vertelde, dal zijn vrouw een erfdochter
was, die haar familie*en fortuin voor tie
knappe, roekeloze speler had opgegeven
Hun verschyning op de hoeve gaf Mary
een schok. Ze dacht er zelfs een ogenblik
aan, hen te waarschuwen, dat ze zich op
verboden grond bevonden. Les Cabine!
was nog steeds eigenaar en duldde hun
aanwezigheid niet. Maar ze week voor
hen uit" en liet hen met een stijve zroet
voorbij rijden. Het was de moeite niet
waard, aanmerkingen te maken.
stem?e7in!i Hi"over Zal vanavond'ge-
felachtig De uitslag twij-
morcéndev7„aki¥? z5lf betre". kon van-
steed's m£fr r worden, dat deze-
mimister, Hi Ter verl°Pen- De com-
rnun.sten, die gehoopt hadden vandaag
kinéra?P7rS°neeI Van de ko°fdstad in sta-
k De 5r00teon^lUSSel ?at a«os no^a?
De 500 ontslagen brievenbestellers ziin
door elementen van andere bureaux
vervangen De ontslagenen mogen niet
meer in het kantoor komen en ook het
dragen van hun uniform werd hun ver
boden. Later zal d* regering zien, wie
misleiden en wie de schuldigen zijn ge
weest en waarschijnlijk de misleiden 'n
meuyve kans geven.
In de gas- en electriciteitsbedrijven
was vanmorgen de werkhervatting zo
goed als volledig en ook in de mynen is
verbetering te constateren.
De communistische aanslag op België
gevolgd op die tegen Frankrijk en Ita!
is dus ook hier mislukt. Welk land staat
thans op Moskou's program?
De Scindia Steam Navigation Co. Ltd
y" welke over een vloot be-
tonnenma"t 21 schepen met een totale
7 van 110-678 br. reg. ton,
ft hetplan opgezet een nieuwe regel-
S Fnt ?leüSt te. 0Penea tussen havens
7 ft",. en het Europese Continent
i7' aS"P v?n Rotterdam) en havens
in India Pakistan en op Ceylon. Eind
Maart zal de „Jalabala" als eerste schip
de haven van Rotterdam aandoen ge
volgd door de „Jalakrishni", „Jalarajan"
w' oa„ amUnSf'Het ligt in de bedoe-
177L maandehjkse dienst te onder-
Kerdam -agente V°°r R°tterdam en
Amsterdam, is aangesteld de N V Fur-
ness Scheepvaart en Agentuur My.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot wijziging en aanvulling
h? u telegraaf- en telefoonwet 1904.
ft®:, heeft tot strekking de aanleg en ex
ploitatie van radiodistributie-inrichtingen
met uitsluiting van anderen aan het
staatsbedryf der P.T.T. voor te behouden.
Woensdag 18 Februari
Bioscopen: Passage, Greep naar de
macht (18 jaar) 2, 7 en 9.30 uur; Mono
pole: Oproer in de gevangenisvO.8 jaar)
2, 7 en 9 uur.
Donderdag 19 Februari
H. Conradus.
Bioscopen, zie boven.
Amstelbron: prof. dr. W. Heere spreekt
voor onderwijzersver. St. Augustinus over
„Als een stad zich uitbreidt", 8 uur.
Uitreiking levensmiddelen- en textiel-
kaarten op T D. plus inwisselingsbon 802
Schoenenbonnen voor diegenen wier T.D.
nummer eindigt op 0 gf het cijfer 54, 64,
74. 84 of 94. Medebrengen T.D. met bij
behorend inlegvel. Aan de beurt zy'n:
RooSe van 912 en 25 uur.
Degenen, wier namen beginnen met de
letters Str t.m. Tij zijn Donderdag 19 Fe
bruari aan de beurt voor 't afhalen van
de restitutie op de verhoogde kolenprijs
aan 't postkantoor van 9-3 uur. Houders
van kolenkaart TA 707 ontvangen ƒ4
tegen inlevering var, de bonnen 78 BV en
81 BV van de brandstoffen kaart TA 707
en houders van kolenkaart TB 707 ont
vangen 2 40 tegen inlevering van de
bon 78 BV van de brandstoffen kaar»
TH 707.
wersluis, 19 s
(Wordt vervolgd) j volgens tarief
190 ton kolen Terneuzen 200 ton id Mid
delburg. 625 ton id. Dordrecht 81 ton
bruinkolen Schiedam. SO t"n id Brcs-
kens, 300 ton stukgoed Amsterdam, 700
ton tarwe Amsterdam, 150 en 1400 ton
tarwe vletten, 420 ton dwarsliggers Dor
drecht, 300 ton copra liggen/varen. 15
ton ld Zaanstreek. 175 ton balken Hi!v:>
sum, 160 ton diversen Maashees, 2J0 t'
kunstmest Teraêuzen, 70 ton oud y-
'Jmuiden. 86 ton blik Deeuwardcn.
ton kuns me3t Rcischcvbrug PO ton
tilmex Wolvega, 80 en 70 ton'balken N cu-
wersluis. 19 stand, hout Schiedam. Alles
t
