Eén wereld of geen wereld? Slavische landen protesteren Een prachtig biljarttoumooi te Amsterdam De „pockets "-evacuatie voltooid Februari-revolutie in Parijs - Wintervoorraad aardappelen bevroren RUWE HANDEN Schijnbaar krachtig koningschap door geïmproviseerde revolutie ten val RUIT-NIEUWT JES T Pa NA HONDERD JAREN DINSDAG 24 FEBRUARI 1948 PAGiNA BRITSE LABOURS SLUITEN WEER DE OGEN Tussen Amerika en Rusland DE VLIEGBOOT-RAMP j Tamelijk rustig winterweer j NOG WEL WAT AAN TE DOEN TEGEN STREKKING VAN DE LONDENSE CONFERENTIE HET EUROPEES KAMPIOEN SCHAP ANCRE CADRE 45/1 FRUIT AFZETCOMM1SS1E ZUID-HOLLAND ONDERZEE-DIENST KRIJGT MILITAIRE WILLEMSORDE VLISSINGEN WEER BUNKER- HAVEN kiifnJ- GARE GRADUS IS BEHULPZAAM SOEKARNO ROEPT ONGERE GELDE EENHEDEN TOT DE ORDE KAMPIOENSCHAPSWED STRIJDEN OP DE SCHAATS BEDRIEGLIJKE RUST '■7 Thiers Zo Is de Londense driemogendheden- conferentie over Duitsland gisteren dan toch begonnen, niettegenstaande de ver woede protesten van de sovjet-unie, welke door Frankrijk en de Verenigde Staten kort en bondig van de hand zijn gewezen. Het einddoel ervan is duideiijk: Washington wenst de drie Westelijke zönes van Duitsland: de Amerikaanse, de Britse en de Franse tot een soort geheel, waaraan men overigens de naam van West-Duitse Federatieve Staten liever nog niet geeft, te verenigen. Een stuk van die weg is in de Amerikaans-Engelse bizonia reeds afgelegd, maar de Fransen n-rnKfiron nïf Ao nn worm ilri Pl 1 ïlCf» OfltWllC- proberen uit de onvermijdelijke ontwik keling pog steeds de grootste concessies te halen; en de Fransen zijn, als ze op hun stokpaardje van de veiligheid zitten, allesbehalve gerpakkelijk. En toch schijnt heit, dat de grootste moeilijkheden om op deze conferentie tot een werkelijke overeenstemming te komen veeleer van de Britten dan van de Fransen zullen komen. Parijs zal heel tevreden zijn, als het bij de besprekingen lijn essentiële eisen zal kunnen doorzet ten. In de kwestie van het Saargebied heeftf het practisch reeds zijn zin gekre- fen; nu gaat de strijd bovenal om de loer, het wapenarsenaal van Europa. Dat de Amerikanen de Franse desiderata in hun geheel zullen aanvaarden, lijkt on aannemelijk, maar een compromis is denkbaar. Men heeft ten minste met con- Crete eisen en wensen te doen, en daar over valt altijd te spreken. Moeilijker is het precies te weten te komen, wat de Britten, of ten minste wat Bevin, wat de labours willen. In Enge land bespeurt men heel duidelijk, zowel wat de Duitse kwestie als de Westerse Unie of de federatieve beweging betreft, twee stromingen. De ene, als men wil de jneer radicale, is van mening, dat met Rusland toch niet te onderhandelen en tot een accoord te komen valt; zij trekt daaruit de volledige conclusie. Churchill deed het in zijn sensationele rede te Ful ton en ook in zijn rede over het Europese federalisme: als men niet met Rusland tot de zo begeerde „one world", de ^fie Wereld kan komen, dan moet men zon der wat niet wil zeggen; tegen de Russen de eigen wereld opbouwen; en dan ligt het tevens voor, de hand, dat men om hechtheid te krijgen tegen de enige soliede natie van de wereld; de Verenigde Staten aanleunt. Wij leven nu eenmaal midden in een structurele we reldrevolutie, en het is beter da daaruit opbruisende wijzigingen van machtsposi ties tijdig te erkennen dan star vast te houden aan het oude, en daarmede waar- «chijnlijk ten onder te gaan. De Britse labours, vooral echter de in tellectuelen onder hen, die in de gezag hebbende „New Statesman" en Tribune" hun spreekbuis hebben, zijn sterk tegen deze eenzijdige 'aanleuning tegen de Ver enigde Staten gekant. Men zou hun groot onrecht doen, als men hen pro-commu nistisch noemde; gij zijn eenvoudig even anti-kapitalistisch als anti-communistisch. Een tijdlang hebben zij rondgelopen met de leuze „eén wereld of geen wereld", maar daarvan hebben zij spoedig afstand gedaan; en nu streven zij drie werelden na. In zijn jongste nummer geeft de „New Statesman" als doelstelling van Engeland en van de Westerse Unie aan: „de onaf hankelijkheid van een Europese plan economie, tussen Amerika en Rusland, met behulp van het Marshall-plan". Deze gedachte lijkt nog ietwat fantas tischer dan die van de ene wereld, vooral omdat de schrijver in die Europese Unie aan de militair-verdedigende houding een uitermate onbelangrijke, een onbe nullige plaats inruimt. Dat deden de labours ook vóór 1939, en alle Westerse landen, die ter zake even schuldig waren als Engeland hebben er de droeve gevolgen van ondervonden. En daarmede komen deze Britse labour-in- telleetuelen in diepste wezen toch weer, zij het ongewild, bij „de éne wereld" terecht. Deze zou ongetwijfeld het hoogste Ideaal 2jjn. Maar ze is thans niet te ver. wezenlijken en zal helaas nooit te ver. wezenlijken zijn zolang de mens mens blijft met zijn passies en begeerten. Er is, sinds het paradijs, nooit één wereld geweest; waren het eerst twee mensen die tegenover elkaar stonden, later wev den het de beroepen, jagers en landbou wers, tot nu door geweldige legers ge steunde ideologieën: de Westerse bescha. ving en het communisme elkaar de mens betwisten. Maar terwijl het Westen er tenslotte in zou berusten een deel der wereld aan het comn>unisme over te laten, kent het Oosten slechts één doel: de bolschewiserlng van de gehele wereld. In Moskou lokt het sterkst de gedachte van één wereld: de communistische; dan zou deze echter geen wereld meer zijn, maar een hel. Men staat voor het onontkoombare feit. dat de wereld is gesplitst. Men kan en velen pogen het daarvoor de ogen sluiten; nogmaals, men heeft het meer 'gedaan. Maar zolang één mogendheid er op uit is het ene land na het andere onder zijn dictatoriale opperheerschappij te brengen, is het onmogelijk over éen wereld te spreken. Dan zijn er twee werelden, en de andere kan slechts pogen dat opdringen "tot staan te bren gen, en door terugdringen de toestand te saneren. Of de wijze, waarop Amerika dit poogt te doen, in alle opzichten effectief is, kan de toekomst leren. In deze reactie is de huidige Londense conferentie één faze, de Westerse Unie, ofschoon geen Ameri kaans initiatief, een tweede. Maar de diepere gedachte is dezelfde: de twee werelden naast elkaar te laten leven, beide zo sterk dat zij geen' begeerte kun nen koesteren elkaar aan te vallen. Volgens ir.ededeeling uit semi-officiële kringen te Parijs waren alle 19 passagiers van de verongelukte Franse vliegboot, die op weg was van Le Havre naar Bordeaux, vooraanstaande personen in de Franse vliegtuigindustrie. Eén van hen was Gourju, directeur van de nationale Noor der-luchtvaart-constructie-maatschappij. w eerberichtj Weerverwachting medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt geldig tot j Donderdagavond. Hier en daar nog enkele overdrij- vende wolkenbanken; droog weer; aanvankelijk zwakke, later voorname- f lijk in het Zuiden van het land weer iets toenemende Oostelijke wind. Des nachts lichte tot matige vorst, op het midden van de dag tijdens zonne- 5 schijn temperatuur stijgend tot even boven het vriespunt. 25 Febr.t zon op 7.38 uur; onder 18.10 uur;,maan op 19.19 uur, onder 8.25 uur. S ruwe huidPurol 30 ct. PUROLIN (verfijnd product vpor de vrouw). Doos 40 ct. O Het vertrek van de „Karei Door man" die aan Engeland wordt terug gegeven, is vastgesteld op 8 Maart. O De vakbonden van de Benelux-lan- den zullen van 19 tot24 April te Amsterdam een conferentie houden ter bespreking van de positie der arbeiders in het kader van de tussen de drie landen gesloten overeen komsten. Het pontveer bij Wijhe over de IJssel vaart allegn overdag.- De commissie Nationale Herdenking 1940—1945, die plechtigheden voor de gevallenen op de vooravond van de bevrijdingsdag voorbereidt, zal tot de Kerken een oproep richten tot gebed op de eerste Zondag van Mei. Wie dit jaar het staatsexamen gym nasium willen afleggen, moeten zich voor 1 Maart bij de voorzitter der commissie aanmelden. Nadere bijzon derheden bevat St.crt. no. 29. Het B. G. te Leeuwarden veroordeel de de Groninger koopman P. v. Dam tot 20 jaar gevangenisstraf, omdat hij in het strafkamp Erica te Ommen, zich aan sadistische mishandelingen zou hebben schuldig gemaakt. O De proc.-fiscaal bij de bijz. raad van cassatie eiste verwerping van het be roep in de zaak tegen de Zaandamse boekhouder L. Muise, die in 1942 bij de Amsterdamse S.D. in dienst trad en ter dood was veroordeeld. Hij heeft o.a. tweemaal deel uitgemaakt van executie-pelotons en was zes maal aanwezig bij terechtstellingen van on schuldige Ngderlanders. Uitspraak 15 Maart. O De landbouwer D. v. O. uit Willems oord bij Steenwijk is met zijn fiets tegen een vrachtauto opgebotst en werd op slag* gedood. O Bij de Tweede Kamer is Ingediend een wetsontwerp tot dekking van het tekort van het spoorwegpensioenfonds. De annuïteit, welke door het Rijk moet worden uitgekeerd, wordt van 1 Juli 1946 af bepaald op ƒ22.483.174. Een toestel van de Italiaanse lucht vaart-maatschappij is Vrijdag bij Pisa tegen een berghelling gevlogen, waar bij vijf van de negen inzittenden wer den gedood. Het Voorlichtingsbureau van de Voe dingsraad deelt ons het volgende mede; In vele gezinnen is men tot de onplezie rige ontdekking gekomen, dat de winter voorraad aardappelen bevroren is. Na tuurlijk is dat jammer, maar er is nog wel wat aan te doen. Vaak zijn de zg. „bevroren" aardappe len niet werkelijk bevroren. De zoete smaak kan nl. ontstaan bij het bewaren op, een temperatuur van omstreeks 5 gr. C. boven het vriespunt. Wanneer deze aardappelen een tijdlang in een verwarmd vertrek worden bewaard, verdwijnt de zoete smaak -weer -r tenminste wanneer hij niet te erg was. Hoe lang het duurt, voor de smaak weer normaal is kan men alleen te weten komen, door zo nu en dan proberen. Soms kan dit wel 2 5 4 weken duren. Moet men er inmiddels toch van eten, dan kan men de aardap pelen het best verwerken in stamppotten met een zoete smaak: stampot van uien, rode kool, bieten of zoete appeltjes (hete bliksem). Ook kan men er, met uien wortelen en eventueel klapstuk, hutspot van maken. Wanneer aardappelen werkelijk bevro ren zijn zijn ze keihard. Bij ontdooien worden zij dan zeer slap en bederven spoedig. Men moet ze daarom op een koele plaats bewaren en zoveel mogelijk gebruiken, voor de dooi invalt. Daar deze keiharde aardappelen niet te schillen zijn, moeten ze voor het gebruik goed schoon geboend worden en daarna met een bodempje water opgezet. Wanneer ze gaar zijn, kan men ze eventueel pellen. De beste bewaarplaats voor aardappe len is de kelder. Heeft u die niet tot uw beschikking, dan kunt u de aardappelen tegen bevriezen beschermen, door ze af te dekken, bijv. met een dikke laag kran ten, een oud kleed of strj. De plechtige uitvaartdienst van Kardinaal Granito Pighatelli di Belmonte. Z. H. de Paus linksverricht na de Mis de absoute. „Joegoslavië, Polen en Tsjechoslowa- küe hebben er bif de Britse regering tegen geprotesteerd, dat „de driemo- gendhedenconferentie, die te Londen is geopend, een poging vormt om het Duitse vraagstuk te regelen op een wijze, die in strüd is met het meest vitale belang der Europese naties". De Tsjechoslowaakse ambassadeur te Londen heeft op het Britse ministerie van buitenlandse zaken een memoran dum overhandigd namens de drie re geringen. Het is opgesteld op de bij eenkomst van de ministers van buiten landse zaken der drie landen, die vo rige week te Praag is gehouden. In hun memorandum aan de Britse re gering zeggen de drie landen o.m., dat zij de eerste slachtoffers der Hitleriaanse agressie zijn geweest. Deze poging, tot regeling van het Duitse vraagstuk, zou Duitsland in een chaotisch broeinest veranderen en oorzaak vormen van nieuwe agressie en eên bedreiging voor tie vreedzame ontwikkeling van Europa en zijn beschaving. Volgens het memorandum moet men niet uit het oog verliezen, dat samenwerking tussen de ge allieerden uit de laatste wereldoorlog noodzakelijk is. De drie landen en de Sovjet-Unie hebben een grote rol ge speeld in de strijd tegen de fascistische agressie. De vier grote geallieerden moe ten controle over het Duitse grondgebied blijven uitoefenen en dienen daarbij Joegoslavië, Polen, Tsjechoslowakije en andere landen, die direct met de betrok ken zaak te maken hebben gehad, te raad- plegen. De drie landen keren zich tegen de instelling van een „politieke eenheid in West-Duitsland". Zij zien daarin slechts een bijdrage tot de verdeling van Europa in twee elkaar bestrijdende bloes. De politiek „van één grote mogendheid" wordt hierdoor bevorderd en een nieuw Duits nationalisme en militarisme wordt aangemoedigd. Daaruit kan een aanval op de Slavische landen en geheel Europa voortvloeien. De drie landen verlangen volledige uit voering van de besluiten der vier grote mogendheden van 1945 en van de beslui ten van Potsdam. Zij zijn van opinie, dat in de westelijke zone van Duitsland geen demilitarisering meer plaats heeft. Ook het programma van democratisering en zuivering is niet uitgevoerd. De oorlogs misdadigers moeten bestraft worden. Met ontsteltenis zien de drie landen de groei van tegen de vrede genichte krachten in West-Duitsland. Ook bij de Verenigde Staten hebben de drie landen gezamenlijk geprotesteerd Later hebben de Joegoslavische en Poolse ambassadeurs een onderhoud met Bevin gehad. De diplomatieke correspondent van Reuter tekent hierbij aan, dat de Britse regering sympathiek schijnt te staan tegenover de wens van de Slavische lan den om geraadpleegd te worden met betrekking tot Dnitse aangelegenheden. De ambassadeurs der drie betrokken landen zouden een afschrift hebben ont vangen van het antwoord, dat Engeland aan de Sovjet-Unie zendt naar aanlei ding van haar protest tegen de drie- mogendheden-conferentie. De tekst was nog niet openbaar gemaakt. Men meent, dat het in grote trekken neer komt op het antwoord, dat Frankrijk en de Verenigde Staten op een soort gelijk protest van de S. U. hebben ge geven. Volgens laatstgenoemde landen is de conferentie van Londen niet in strijd met enigerlei internationale over. eenkomst. Waar gelijkgezindheid aan- gaande economische en administratieve eenheid van Duitsland tussen de vier mogendheden ontbreekt, menen de westelijke mogendheden, dat het er nu op aan komt, in hun eigen zone de zaken te ordenen. Op Donderdag 26, Vrijdag 27, Zaterdag 28 en Zondag 29 Februari zullen de sterkste biljartamateurs van Europa de strijd aanbinden om de Europese titel in 45/1. Het tournooi wordt gehouden in de daarvoor speciaal ingerichte congreszaal van Krasnapolsky, de organisatie berust bij het district Amsterdam van de Ned. Biljartbond. Deelnemers zijn J. Gamiche, kampioen van Frankrijk 45/1 1948 en L. Chassereau De Fruitafzetcommissie van de Pro vinciale Organisatie van Veilingen in Zuid-Holland, is onlangs geïnstalleerd. Zij is als vorgt samengesteld: Voorzitter de heer J. van Driel, Doelwijk, Nieuw- Beijerland secretaris de heer A. Schip pers, Ooststraat 18, Oud-Beijerland en leden de heren H. C. van der Hoeven te De Lier, L. Lievaart te Barwoudswaar- der en J. Post te Gorkum. Bij Kon. besluit is toegekend het orde teken van Ridder 4e klas der Militaire Willemsorde aan Hr. Ms. Onderzeedienst als onderdeel van Hr. Ms. Zeemacht. Voorts zijn benoemd tot ridder 4e klas der Mil. Willemsorde: tijd. korp. mar. A. Hoeben, wijlen kdp. t. z. P. van Straelen, wijlen kap. mar. A. v. Velsen, korp. mar. H. Brandsma luit. t. z. le kl. J. van Duim, gep. luit. t. z. 2e kl. E. Larive, maj. vlie ger J. Mulder, luit. t. z. le kl. H. van Oostrom Soede, off. vlieger le kl. G. Ren ders, gezagvoerder ter koopv. A. Romijn, wijlen le luit. inf. K.N.I.L. J. Davijt, wij len ziekenverpl. K.N.I.L. Tajib, gep. kol. Inf. K.N.I.L. M. Voorén. Het 5200 ton metende Ned. s.s. „Noord- wijk" uit Rotterdam, dat op weg is naar Spanje, arriveerde bij de Steenkolen Handelsvereniging aan de buitenhaven te Vlissingen als eerste bunkerschip na de oorlog. Het bunkeren verliep vlot en reeds enkele uren later kon het schip zijn reis vervolgen. SPONSEN - KWASTEN BORSTEL W. DE WITHSTR 46 TEL 27513 DAM f1111 lüiltaJ I I 1 M I J De commissie van goede diensten heeft gisteravond een communiqué uit gegeven, waarin wordt medegedeeld, dat de Nederlandse en republikeinse commandanten zijn overeengekomen, dat de evacuatie der z.g. „pockets" 22 Februari middernacht werd beëindigd. Het communiqué meldt, dat het totale aantal uit de pockets geëvacueerde republikeinse militairen volgens de laat ste gegevens der commissie 29.0Q0 be draagt. Het communiqué zegt, dat „een veilig heidscommissie", welke de voormalige commissie tot uitvoering van het bestand vervangt en bestaat uit vertegenwoor digers van beide partijen en van de C.G.D., deze v/eek tweemaal heeft ver gaderd ter bespreking van de vraagstuk ken, welke door het „steeringcommittee" naar deze veiligheidscommissie waren verwezen. De partijen kwamen overeen, aldus het communiqué, dat de status quo- lijnen en de gedemilitariseerde zones op bevredigende wijze zijn ingesteld, behalve in Kemit (sector midden-Java) en Pro- nodjiwo (sector Oost-Java). De veiligheidscommissie heeft een mili taire subcommissie ingesteld om de situatie in die gebieden, te observeren op basis van de rapporten der plaatselijke commandanten en de rapporten van de militaire waarnemers der C.G.D. Door de veiligheidscommissie werd voorts o.m. nog gesproken over vrijlating der gevangenen en algemene instructies voor het gebruik van vliegtuigen in ver band met de desbetreffende clausule in de bestandsovereenkomst. Ten aanzien van het eerste is overeengekomen, dat zo spoedig mogelijk door beide partijen vol ledige lijsten van gevangenen zullen wor den overgelegd. Voor het tweede punt is 'n subcommissie ingesteld, om instructies te formuleren betreffende het gebruik van vliegtuigen. De veiligheidscommissie zal tweemaal per week vergaderen. Volgens A.F.P. worden ln een dagorder van president Soekarno de ongeregelde eenheden van de gewapende Islamitische organisaties, de „Hizboellah" en de „Sa- bilillah" uitgenodigd, zich te onderwerp» aap de wapenstilstandsbepalingen. De varspreiding van deze dagorder heeft plaats gevonden door middel van strooi biljetten, die door vliegtuigen Z\jn uitge worpen boven de plaatsen, waar deze on geregelde troepen zich bevinden. Deze strooibiljetten bevatten een naschrift itan Mohammed Hatta, waarin nadrukkelijk wordt gezegd, dat de republikeinse rege ring geen individuele acties kan dulden. no. 2 in dit kampioenschap; de Belgen R, Gabriels, le en C. van Hassel. 2e in het Belgische kampioenschap 1948 45/1; de Oostenrijkse kampioen E. Reicher en onze landgenoten P de Leeuw (titelhou der) p. van de Pol en C. de Ruyter. Reicher's komst staat nog niet vast. Bij verhindering neemt de Belg R. Vinger- hoedt diens plaats in. Het is aan geen twijfel onderhevig dat de sterkste spelers van Europa aanwe zig zijn, waarbij we in het bijzonder het oog gerichf hebben op de Belgen Ga briels en Van Hassel en onze landge noten Van de Pol en De Leew, die te zamen reeds vrijwel alle internationale titels en, records op hun naam brachten en die ook in dit genre tot geweldige prestaties in staat zijn. Men onderschatte echter de overige deelnemers niet. stel lig de "beide vaak verrassend sterke Fransen niet en evenmin de benjamin, de 22-jarige De Ruyter, die onlangs nog met 100 moyenne in dit moeilijke één- stoots cadre speelde. We laten hier de records in dit cadre genre volgen: Wereldrecords (gevestigd in wereld kampioenschappen): algem. gem. 21.02 Cóte (Fr.); hoogste gem. in één partij 50 Van Belle (B.); hoogste serie 228 Gabriels (B.). Europese records (gevestgd in Euro pese kampioenschappen): algem. gern. 25.96 De Leeuw (N.); hoogste gem. in één partij 60 De Leeuw (N.); hoogste serie 227 Gabriels (B.> Nederlandse records: algem. gem. 25 96 De Leeuw, hoogste gem. in één partij 100 De Ruyter; hoogste serie 224 De Leeuw. Men ziet hoe Nederland ook in déze lijst een prima figuur slaat, zoals trou wens ook in het minder gecompliceerde cadre 45/2 en het nog iets moeilijker cadre 71/2. We zijn dan ook overtuigd, dat het trio Nederlanders (Nederland heeft 3 spelers omdat reglementair het organiserende land het rooster van acht aanvullen mig) zich terdege zal doen gelden. Tenslotte hat zeer intereSsante pro gramma op de openingsmiddag a.s. Don derdag: 2 uur: ChassereauGalmiche en Van de Po1—De Ruyter; 4 uur De Leeuw— Reicher (of Vingerhoedt) en Gabriels— Van Hassei VOETBAL OP DE OLYMPISCHE /DAG Ned. Bondselftal tegen d« Brits Olympische ploeg Het hoofdnmmner van da Olympischs Dag op Zondag 22 Juni wordt een wed strijd van het i Nederlands bondsefltal te gen het Brits Olympisch elftal, derhalve tegen de ploeg, die samengesteld wordt uit de beste amateurs van het Ver. Ko ninkrijk, die voorbestemd is Groot Brit- tannië te vertegenwoordigen in het Olym pisch voetbaltournooi. Dit zullen in hoofd zaak spelers zijn van de Queens Park Rangers, versterkt met Engelse, Schotse, Ierse of uit Wales stammende amateurs! die echter uitkomen in profteams. Eeii bekende crack als Joy zal bijv. zeker bij de ploeg behoren, een ster in de profes sional-league, docih een amateur, aan wiens amateursstaat niemand twijfelt. Volgens de heer Lotsy, de president van de K.N.V.B., wordt dit éen elftal van bij zondere hoedanigheid, een ploeg, die een grote kans op het Olympisch kampioen schap heeft en bovenal een team. dat fraai en fair spel zal demonstreren. Men mag aannemen, dat in Juni de Ne derlandse Olympische ploeg wel zal vast staan en deze wedstrijd aangegrepen zal worden voor een serieuze krachtproef. Onder auspiciën van de Kon. Ned. Schaatsenrijders Bond Zijn de volgende wedstrijden uitgeschreven: Donderdag 26 Februari te Zutphen kampioenschap van Gelderland op de korte baan; Don derdag 26 Februari te Almelo kampioen schap van Nederland ln het schoonrijden voor dames en heren; Vrijdag 27 en Za terdag 28 Februari kampioenschap van Nederland in het hardrijden over de af standen 500, 1500, 5000 en 10.000 m#ter te Groningen; Zondag 29 Februari te Zutphen kampioenschap van Gelderland op de lange baan. Midden 1847 scheen de troon van den burgei-koning Louis Philippe vaster te staan dan ooit. Er heerste in Frankrijk grote materiële, welvaart en de bekwame protestantse leider der regering, Guizot, die sinds 184^rustig in het zadel zat, moedigde de Fransen aan: Enrichissez vous, verrijkt u! Sinds 1839 was de rust dan nok niet ernstig verstoord De Bonapartisten schenen verdwenen met Louis-Napoleon, die, na zijn cabaretachtigen aanslag op Straatsburg, als metselaar vermomd, uit de vesting Ham naar Engeland was gevlucht, en het keizerrijk scheen nog slechts een glorieuze sage, zoals Thiers het uitdrukte. Niet alleen de liberalen onder Odilon Barrot, maar ook de republikeinen van Lamartine schenen hun verlangens uit te stellen tot den dood van den koning. De republiek scheen verder verwijderd dan ooit Daarbij kwam nog de gunstige gang van zaken in Algiers, waar Abdelkader zieh moest over- Maar ook aan den val van Karei X in de Juli-revolutie was de verovering van Algiers onmiddellijk voorafgegaan. Toch danste men wellicht niet, maar sliep toch op een vulkaan tot den vooravond zelf van de revolutie. Montalembert waarschuwde de revolutie der verachting, na de re volutie der vriiheld. Daarbij kwam, dat het Huis Orléans geen traditie en geen nationaal belang vertegenwoordigde, zoals de koning Louis Philippe zelf zeer goed aanvoel de. En vooral: het buitenlands beleid gaf te weinig glorie. Frankrijk „ver veelde zich". Republikeinen en liberalen grepen naar het middel bij uitstek bij deze. Februari- revolutie: de reform-banquetten, waar in ter pocula, onder een goed glas, de grie ven werden gelucht. Alom werden deze banquetten gehouden. De Belgische ko ning waarschuwde: „Mijn schoonzoon zal binnenkort v/orden verjaagd, zoals Karei X". De regering bestreed dewettigheid der banquets maar leed een nederlaag in de Kamer. geven, van 1830 op De politieke rust was bereikt met vrij bedenkelijke middelen. Zo bestond de Kamer grotendeels nit ambtenaren, doch, zo zeide Guizot, dergelijke mis standen waren altiid gewoonte. Gnizot had daarenboven geen oog voor de be langen van den vierden stand. Voor hem was met de vrijmaking van den derden stand het laatste woord gespro ken. HR zou tegenover den vierden stand dezelfde font maken als men in 1789 beging tegenover den derden. Daarenboven deed zich de stimulerende Invloed gelden van de Engelse reform- bill en verschillende schrijvers hfuitten dezen toestand uit. Louis Blanc en Michelet schetsten in hun geschiedenis der revolutie de revolutionnairen als halfgoden. Vooral Lamartine maakte met zijn acht delen van zitn geschied kundig zeer aanvechtbare „Hlstolre des Glrondlns" diepen lndrnk: „Ce livre fait dans les imes la révolution", dat boek brengt de revolutie in de zielen, s# werd er getuigd. Lamartine zelf kon digde een «Je révolution dn mépris", Het spel begint Dienzelfden avond komt de oppositie bijeen in een restaurant aan den Boule vard de la Madeleine en besluit tot een schitterend banquet: „We willen zien of Guizot durft...." Toch gin* men «eer voorzichtig te werk: het banquet zou ge houden worden op een werkdag, 22 Fe bruari, ver weg van de binnenstad, aan het eind van de Champs Elysées. De ver dere regeling liet men echter over aan Marrast, den hoofdredacteur van de Na tionale, die een helen optocht organiseer de: een „rendez-vous" voor de menigte. 21 Februari krmt de regering bijeen en er komt een verbod. Men besluit tot uit stel; toch werden de ministers in staat van beschuldiging gesteld. Parijs ver wachtte een „schouwspel". In den avond van 21 Februari komt het volk op straat; de Marseiilaise klinkt. „Vive la réforme. A bas Guizot". De re gering had geen militaire maatregelen genomen. Tqt haar eigen verbazing is de menigte meester van de straat en weet niet, wat uit te voeren. De ruiten van het departement van buitenlandse zaken (Guizot) worden ingeworpen. Artillerie en infanterie komen op de been, de caval- lerie chargeert op de Place de la Con corde. Men speelt met de revolutie. In de Kamer deponeert Odilon Barrot een acte van beschuldiging tegen de regering; Guizot ziet 'e in en glimlacht. De eerste barricade wordt opgeworpen. De due de Nemours, zoon des konings, wordt opper bevelhebber en laat heel Parijs bezetten. Het oproer titk! zich terug in de nauwe en bochtige straten der binnenstad. Toch gebeurt er niets ernstigs. Te middernacht trekken de troepen in de kazerne terug. Toch mompelen sommigen aan het hof: „In 1830 begon het niet anders"; ook de koningin is ongerust, de koning ip 't ge heel niet: „Parijs maakt geen revolutie in den winter". De diensten van den toe gesnelden oud-maarschalk van Napoleon, Soult, worden atgewezen. Ook de opposi tie geloofde niet aan éen revolutie. Doch 23 Februari laait terstond het op roer op; de Nationale Garde, opgeroepen door de regering zonder haar gevoelens te kennen, doel mee. De koning is door deze tijding als verpletterd^ De koningin zegt: .Indien Guizot bij zijn toewijding aan den koning te rade gaat, zal hij geen ogenblik langer aan 't bewind blijven. Guizot gaat heen, overstelpt met genegen heidsbetuigingen en versuft door de plot selinge ongenade. Molé worejt heel even! zijn opvolger. Onder bravo's heft de Kamer ie zitting op. In de binnenstad echter maakt het bericht weinig indruk, la andere stadsgedeelte echter heft de Nationale Garde de schako's op de ge weren: Vive la réforme, viv» le Roi. Molé raadt aan Thiers te roepen: „Nooit treed ik in een ministerie, waarvan ik niet het hoofd ben", klinkt het welbewuste ant woord. Intussen staat op den boulevard des Capucines een menigte dreigend tegen over het carré, dat het departement van Buit. Zaken beschermt. Als instinctmatig gaat een salvo af: op den schier verlaten boulevard liggen 35 doden en 47 gewon den. „Te wapen! Wij zullen ze wreken", gilt de teruggekeerde menigte. In de Tuilerieën 10 Uur 's avonds komt de tijding op de Tuilerieën; Molé bedankt. Op raad van Guizot wordt maarschalk Bugeaud, in Algiers met roem overladen, maar hard en gehaat, opperbevelhebber. Deze over rompelt aan het hoofd van zijn troepen enkele van de meer dan 1500 barricaden. Maar "Selfs de populaire generaal Lamori- cière kon het oproer niet geheel bedwin gen. Thiers weigerde aan het' bewind te treden, de voeten in het bloed. Als de Tuilerieën van twee kanten onder vuur liggen, raadt Thiers: Naar St. Cloud, maar de koning houdt een revue: hij stijgt in uniform te paard met Bugeaud, La- morcière en de hertogen van Nemours en Montpensier, zijn zoons. Thiers is te voet. Eerst gaat de koning naar de Nationale Garde: Vive le Roi! Maar ook: Vive la réforme! Tot algemene verbazing gaat de koning plotseling terug naar het kasteel; een razende menigte verdringt zich met een petitie voor het hek, maar wordt door Bugeaud tegengehouden. Met het hoofd in de handen zit Louis Philippe in een fauteuil tegen den muur. Het woord, lang gefluisterd, wordt thans duidelijker gehoord; abdiquer, bedanken. „Zij zullen mijn afdanking slechts hebben tegelijk met mijn leven'. Bleek en bewogen komt maarschalk Gérard binnen: Men laat u een kostbaren tijd verliezen, Sire. Zonder een kloek be sluit is binnen het uur koning en koning schap verloren! Heftig wordt aangedron gen op een proclamatie: Bedanken van den koning; regentschap van de Hertogin j van Orleans (de hertog zélf, de troon opvolger, was vroeger verongelukt). Ont- binding van de Kamer. Algemene amnestie. Een 1?lik var den koning stelt .als het ware de vraag: Is verdediging nog moge lijk? En dan: Ik ben een vredelievend vorst; daar alle verdediging onmogelijk is, zal er niet» nutteloos Frans bloed vloeien. „J'abdique". Stille verbazing. De konin- gin, met het bloed van Maria Theresia in de aderen, verzet zich krachtig: liever sterven. Marie Amelie was eigenlijk de eniee manDan klinkt het geluid door van de fusillade bij het Palais Royal, waar trouwe soldaten een voorpost van de Tuilerieën Verdedigen. Maarschalk Gérard komt binnen (de zelfde, die als generaal aan het hoofd had gestaan van de Franse troepen, die bij den Tiendaagsen Held tocht in 1830 in België hadden ingegrepen). „Red wat nog te redden is" roept de koningin hem toe; maar hij krijgt de pijnlijke opdracht, de afdanking te gaan melden.'Men helpt den ouden maarschalk te paard; gooit hem een uniform om en geeft hem als vredes teken een groenen tg^ m de hand. Het zou belachelijk zijn geweest, „indien de grijsheid en de roem dat konden zijn' Hij wordt d,oor het volk niet geloofd: iaat om de acte zelf vragen. Op dat ogenblik komt Bugeaud binnen; doet ftbg qpn poging, maar langzaam, onder de onlroering van allen, zegt Louis Philippe: „Ik leg deze kroon neer.... ten bate van mijn kleinzoon, den graaf van Parijs. Moge hij slagen in de grote oak, die he-n heden ten deel valt Er geen ogenblik meer te verliezen, klinkt waarschuwing' „het volk is daar, ge- ipend en als overwinnaar". Allen den- n aan Lodewijk XVI en den lOen vustus 1792 Be koning legt z'n eretekenen en revue- iform at geelt da koningin den arm ïiftëïfï mëiiêÉ onder gelelde van den duo de Nemours naar de Kamer. Algemene geestdrift: Vive la duchesse! Leve de graaf van Parijs. Bijna was het pleit gewonnen. Doch er ontstaat verzet van uiterst links en rechts en van de zijde der toe schouwers. Dit moment benut Lamartine; men heffe de zitting op. De hertogin ging op een der laatste banken zitten, nogmaals toegejuicht. Zij staat op om te spreken. „Laissez parler Madame la Duchesse". Maar hele benden dringen binnen. „Leve de Republiek". „Geen Bourbons meer". .li-, en Lamartine spreken. Louis Philippe van Orleans en daalt de trap af van bet Pavilion de l'Horloge, gevolgd door hertogen en hertoginnen, terwijl bet gevolg de kinde ren droeg. Enkele Nationale Gardes pre senteren de wapenen, als rij den tuin verlaten, klinkt in de verte de fusillade De koning gaat voorop, bemoedigd door de koningin. Er klinkt nog een stem: Naar de Kamer. Maar de trouwe, doch linkse Crémieux vraagt: „Wie wil hier den 10en Augustus aanprijzen?" Bij het hek hadden rijtuigen staan wachten, maar de koetsier was gedood en de rijtuigen waren in handen van het ge peupel. Gelukkig had de hertog van Nemours drie andere rijtuigen laten stu ren naar de Place de la Concorde. Toen men daar aankwam, waren deze echter nog niet aanwezig. Angstige minuten volgden; op den grond ^aren nog de bloedsporen te zien. Nog op tijd kwamen drie rijtuigen met één paard. Onder ge leide van enkele Nationa'e Gardes er van twee escadrors kurassiers g:rg het naar St. Cloud, Trianon en ten slotte naar Engeland. Daar stierf Louis Philippe in 1850. Een nog schijnbaar krachtig koning schap viel door een geïmproviseerde revolutie. Als razend hield het voijc huis in de Tuilerieën. De buste van den koning en zijn troon, werden vergruizeld. De moed van een moeder Moedig toog de hertogin van Orleans met hear twee kinderen ean de hand, Koi"" "amartme sprexen. Nieuwe benden dringen binnen. Een ge weer richt zich op hem: „Schiet niet; »t is Lamartine". Dan heft de zwakke voorzitter einde lijk de zitting op. De hertogin verdwijnt in ballingschap. Een voorlopig bewind wordt benoemd, o.a. Lamartine en Ledru Rollin e.a., allen tot hun eigen verbazing. Dan klinkt de kreet: Naar het stad huis. Daar kregen alle revolutionnaire regeringen haar sanctie. Lamartine trekt te voet voofop langs bloedsporen en barricaden. Door een zijdeur komt hil binnen in, het overvolle stadhuis. Lamar tine wil spreken. Met welk recht? g'lt de menigte: Met het recht van het bloed dat vloeitMet het recht van nen, die het eerst hun kop bieden aan de volkswraak. Ons recht? Ons geweten en uw gevaren. Gejuich. Lamar m# wordt het trait d'union van het me«w bewmd van de „Republique bourgeoise, Jacobïne- Sociale". Hij redt de tricolore tegen den eis om de rode vlag: Deze heeft slechts de ronde gemaakt om het Champ «e Mars, gesleurd door het bloed van het volk; de tricolore heeft de rónde gemaakt om de wereld met de glorie van het vaderland. De Katholieken, niet bijster tevreden over de Juü-monarchie (geen vrijheid van onderwijs) legden zich neer bij do nïet-ariti-katholieke revolutie (Jesus Christus, de proletariër van Nazareth). Montalembert zeide; „God doet Zijn werk door alle honden". Lacordaire bracht hulde aan den arbeider, die het Aller- heil;gste van de Tuilerieën naar de kerk van St. Rocn had gebracht. De aarts bisschop van Parjjs, mgr. Affre verklaar de: Jesus Christus verbood geen enkeien vorm van gouvernement. Hij bezocht de hospitalen. Op 25 Juni, „journée des episodes fameux", viel hij op de -barri caden bij -en poging een nieuw uitge broken strijd te stillen. Door een kogel gewond stierf hij op 27 Juni: „Moge mijn bloed het laatste zijn, dat er vloeide". 3. W.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1948 | | pagina 2