Nieuws «it STAD OMTREK
KREUGER
Figuren in de vergaderzaal
Voorstellen aan de Gemeenteraad
De Publiekrechtelijke Bedrijfs
organisatie
Om de staat der dertien millioen
Hypotheekrente gaat omlaag
Karel
R
De Spoorweg
POLITIE HERDACHT TWAALF
KAMERADEN
KWIEK
Burgemeester onthult gedenkplaat
HOED
OVERHEMD
DAS
vlaardingen
Derde West-Java-conferentie
wordt
President
ADIO
programma
De vijf te Brussel
VRUDAG 26 MAART 19481
PAGINA- 3
VQORUW
Broersvest 6 - Tel. 68206
BEOROTILMG IN MEI
DE BELASTINGKWESTIE
KNIKKERTIJD-GEVAAR
JUBILEUM
HERMES SPEELT ZATERDAG*
MIDDAG
GEEN RONDE VAN NEDERLAND
OP ZONDAG
K.A.B.-VOORZITTER OVER
HET NIEUWE WETS
ONTWERP
DE D.U.W. IS O.K.
EERVOL ONTSLAGEN
Van 4 TOT 3/2 pCt
MAASSLUIS
door
JACK BECHDOLT
Overeenstemming ten aanzien
van permanente raad van advies
POSITIES TROEPENSCHEPEN
VERGADERING VAN DE
BOND WESTLAND
In een sobere plechtigheid werd gis'
teren in de hal van het Hoofdbureau
van Politie een bronzen gedenkplaat
onthuld ter herinnering aan de twaalf
leden van het Schiedamse Politiecorps,
die tijdens de oorlog werden wegge
voerd en nooit terugkwamen.
Inspecteur Wlllems v. Beveren, voor
zitter van de herdenkingscommissie,
schetste het verloop van de arrestatie
op 21 Juli 1944. In de verhoorkamer
zaten de twaalf bij elkaar, ingespannen
luisterend naar de berichten van Ba
Oranje. Zij deden dat reeds lang.in
het begin waren er voorzorgsmaatre
gelen genomen, maar in
meende men zich veilig- Flo
ren er laarsstappen op de g
er iemand iets kon doen, was de Immer
gevuld met de groene uniformen van
de S.D.ers, die mitrailleur en pistolen op
de aanwezigen richtten. Twaalf man
nen werden in de kracht van hun leven
weggevoerd. Vrouw en kinderen bleven
achter in bang afwachten met een
sprankje hoop in het hart. Die hoop
werd niet vervuld. Alle twaalf bleven
zij in het concentratie-kamp.
Spr. wilde uit die twaalf een figuur
lichten, de Inspecteur Verhoeven Hij was
een rustig en doortastend politieman. Aan
de IJssellmie had hij als le luitenant ge
vochten. Hij was krijgsgevangen gemaakt.
Na zijn terugkeer bleef hij fel Oranje
gezind en een hater van de nieuwe orde.
Hij nam deel aan het werk van illegale
organisaties. Als zodanig werd hij in
Sept. 42 door de S.D. gearresteerd en in
het Oranjehotel in Scheveningen opge
sloten. In April '43 keerde hij tot grote
verwondering van allen terug. Hij narn
contact op met de O.D. en luisterde met
een groep politiemannen regelmatig naar
Londen. Niemand van hen wilde of kon
denken aan verraad in eigen kring. Na de
bevrijding gingen er stemmen op om hun
nagedachtenis levend te houden. Met aller
steun kon het bedrag voor de gedenk
plaat bijeen gebracht worden. Er behoef
de geen beroep gedaan te worden op
mensen buiten het corps. Behalve indivi-
duele bijdragen, steunden ook de gepen
sioneerden, de vakbonden van Politie
mannen, het Politie Muziekgezelschap en
de Politie Sport Vereniging financieel.
Bijzondere dank was verschuldigd aan de
heer Marion, die het ontwerp had ge
maakt en aan de firma Duchatteau, die
de plaat hadden uitgevoerd.
De commissie was er zeer erkentelijk
voor, dat de familie aan het verzoek om
aanwezig te zijn, gehoor had gegeven.
Spr. nodigde de burgemeester uit, ojn
als hoofd van het corps de onthulling te
willen verrichten. Over de plaat hing een
rood-wit-blauwe-vlag die door de burge
meester werd weggeschoven.
Op de bronzen plaat, bekroond door het
Nederlandse wapen staat de datum 21
Juli 1944, geflankeerd door de jaartallen
1940-1945. „Ter gedachtenis aan onze ge
vallen collega's" wordt gevolgd door de
namen van de slachtoffers. Het zijn: W.
A. A. M. Verhoeven, insp.; H. F- ®er®"
huis, insp.; J. Kerkhoff, brig.; J- w. iJ.
v. Krogten, brig.; E. Jonges, brig.; in.
Lienden, brig.; J. C. v NoortwA rech..
M. J. A. Hertog, rech.; A. v-d-List, reen.,
G. Vlietstra, rech.; J. F. Volbeda, agent,
H. D. Linschoten, klerk.
Onder deze namen sluit het wapen van
Schiedam de plaat af.
Het Politie Muziek Gezelschap speelde
na de onthulling „Aase's Tod" van Edw.
Grieg Dit gaf gelegenheid tot meditatie,
aldus de burgemeester, mr. J. W. Peek,
in zijn toespraak. Tot in lengte van dagen
zal de gedenkplaat herinneren aan hen,
die voor Nederland en Schiedam het le
ven moesten laten. De tragedie van de
oorlogstijd komt scherp voor de geest; net
grote bijna ondraaglijke lijden staat weer
in alle ellende voor ons. Deze mannen
zijn niet gevallen in het actief verzet met
het wapen in de hand; zij zijn als marte
laren, passief gevallen, onder de terreur
van een diabolisch regiem, een terreur,
zoals land en wereld nog nooit hadden ge
kend. De ellende, die de bezettingstijd te
weeg heeft gebracht is te peilen noch te
achterhalen, overgeleverd waren wij aan
het gespuis van de onderwereld. Van de
meesten is zelfs niet bekend, waar hun
graf was.
Maar behalve het herdenken van de
doden, wat een verheven daad is, moeter
wij een hogere roeping volgen; wij moe
ten hun werk voortzetten. Hun plaats in
het corps is ingenomen door anderen.
Geestelijk heeft de bezettingstijd veel ge
vraagd. Het politiecorps stond in de eer
ste linies en heeft het enorm zwaar gehad.
Deze tijden beloven weer zwaar te wor
den voor het politie-apparaat. In de oor
log hebben wij gevochten voor een land,
waar vrede, vrijheid, recht en waarheid
zou zijn. Alle vier waren zij vertrapt. Wij
hebben ervoor te zorgen, aldus spreker,
da+ zij niet opnieuw onder de voet gelo
pen worden. De politie" is het schild van
de stad.
De verantwoordelijkheid is zwaar, voor
al in deze tijd, nu beschaafd Europa op
nieuw bedreigd wordt door een zelfde ter
reur, hetzelfde onrecht en een nog'bes
tialer systeem. Allen hebben wij 'n plicht
t.o.v. het corps, t.o.v. de stad en t.o.v. H.
M. de Koningin, wier trouwste dienaren
de politie zich noemt.
Spr. besloot zijn toespraak met de wens,
dat God ons vaderland mocht beschermen
tegen terreur en ons mocht bewaren in
vrijheid en vrede.
Na het spelen van het Wilhelmus was
de plechtigheid ten einde. Aanwezig wa
ren de commissaris van politie, de heer v.
Veen, hoofdinspecteur Kloezeman, oud-
hoofd-inspecteur v. Kesselen, de gemeen
te-secretaris mr. Post, de familieleden en
nabestaanden van de herdachten en het
grootste deel van het politiecorps.
De behandeling van de begroting zal
plaats hebben op Vrijdag 14 Mei 's avonds,
op Dinsdag 18 Mei des middags en des
avonds en zo rlödig op Woensdag 19 Mei.
De sectievergadering is vastgesteld op 16
April. Schiedamis met deze begroting
minstens drie maanden op Rotterdam,
Gouda. Dordrecht en Delft ten achter.
Zoals wij vorige week berichtten heeft
het Adviesbureau der K.A.B. in samen
werking met de rechtskundig adviseur
mr. M. J M. v. Kinderen voor duizen
den arbeiders oplossing gebracht in een
netelig belastingsprobleem. Niet alleen
v,an de K.A.B., maar ook van de
E.V.C., het N.V.V. en het C.N.V, hebben
van dit werk geprofiteerd. Wij vernemen
nu dat het aantal ondersteunden in de
periode November 1944—September 1945
26.500 arbeiders heeft bedragen, welke
grotendeels voor belastingheffing in aan
merking hadden kunnen komen.
De knikkertijd is weer aangebroken.
Onverwacht zijn de zakjes en de glaasjes,
die in een verloren hoek van de speelkast
lagen, opgedoken en er wordt weer ver
woed geknikkerd, met lessies, oppies, dup
pies en wat er meer bij komt kijken. Op
de Noordvestsingel waren kinderen gis
termiddag aan het knikkeren. Het zesjarig
meisje van N. was zo geconcentreerd be
zig met haar spel, dat zij niet op het ver
keer lette, toen haar knikkers op de weg
terecht kwamen. Zij liep er in gebogen
houding heen en kreeg daardoor van een
passerende personenauto een klap. Zij
was tegen een der wielen opgelopen. De
chauffeur bemerkte niets en reed door.
Met een hersenschudding en een verwon
ding aan het hoofd moest het kindje naar
de Dr. Noletstichting worden overge
bracht. Opmerkzaam gemaakt op het on
geluk is de chauffeur later teruggekomen.
De heer J. Blokland, procuratiehouder
ten kantore der Rotterdamsche Bank N.V.
te Schiedam, hoopt op Donderdag 1 April
a.s. zijn 25-jarige werkzaamheid te her
denken, achtereenvolgens bij Loopuyts
Bank te Schiedam, welke Instelling door
de Rotterdamsche Bank N.V. werd over
genomen en sindsdien in zijn tegenwoor
dige functie.
Het feit zal op genoemde datum ten
kantore der Bank aan de Lange Nieuw-
straat te Schiedam worden gevierd.
Hermes—D.V.S. speeit haar eerste wed-
strijd in de voorronde voor de bekerwed
strijden tegen Overrnaas aan de Damlaan
a.s. Zaterdagmiddag, en aanvangs-
uur is bepaald om half vijf.
TURN AVOND R.K.W.I.K.
Dat R.K.W.I.K., afd. turnen, niet stil
zit om haar leden en donateurs weer
eens te laten genieten van hun kunnen,
bewijst wel, dat zij, enkele maanden
geleden te zijn opgetreden met haar
Jeugdafdelingen, nu de groteren weer
een kans geeft een demonstratie te geven.
Wie regelmatig bezoeker is van deze
W.I.K.-avonden, zal met verlangen uit
zien naar de verrichtingen van de
groteren. Er is hard gewerkt om wat
anders te brengen. Zo staat er nu op het
programma o.a. een „Boerendans in
costuums", rhythmische oefeningen, hoe
pel-oefeningen, toestel-turnen enz., ter
wijl de populaire „Frado's" komen met
'n geheel nieuw programma van parterre-
acrobatiek. Deze avond wordt gegeven op
Woensdag 31 Maart a.s. *s avonds 8 uur.
SOLISTEN-CONCOURS.
De Federatie van Vlaardingse Muziek
gezelschappen houdt op 2e Paasdag,
Maandag 29 Maart a.s., in de zaal Har
monie een onderling solistenconcours,
waaraan ca. 40 solisten deel zullen nemen.
Burgemeester en Wethouders stellen
aan de Raad voor om het besluit van
Burgemeester en Wethouders van Haar
lemmermeer d.d. 4 Maart 1948 te steu
nen. Deze verzoeken in een rondschrij
ven de gemeenten, welke zijn opgenomen
in een op Zondag af te leggen gedeelte
De lieer JBruyn, landelijk voorzitter
van de K.A.B. en lid van de Eerste
Kamer, sprak te Gorinchcm over de Pu
bliekrechtelijke Bedrijfsorganisatie. Het
vraagstuk der Publiekrechtelijke Be
drijfsorganisatie is thans actueel en staat
in het centrum van de politiek, nu bin
nenkort de indiening van het wetsont
werp terzake is te verwachten. Het wets
ontwerp is belangrijk en regelt de sociale
verhoudingen van nagenoeg alle Neder
landers en is gelijk een directe positieve
bestrijding van het communisme. In
(«eenstelling met het communisme is niet
d/ staat nummer een doch stelt de
Katholieke Volkspartij de mens op de
voorgrond? waarna volgt het bedrijf de
volksgemeenschap en tenslotte de staat.
Bii de invoering van de bedrijfsdemo-
cratie zullen alle bedrijfsgenpten, dus
werkgevers en werknemers deelnemen
aan het bestuur van het bedrijfsleven,
zowel op sociaal als economisch terrein.
Deze bedrijfsorganisatie vloeit voort uit
de leer van het Christendom, welke het
autoritaire bedrijfssysteem verwerpt. In
de pauselijke encycliek „Rerum Nova
rum" werd deze soort bedrijfsorganisatie
gewenst, omdat daardoor de strijd der
tegenover elkaar staande klassen wordt
beëindigd en niet alleen de materiële,
doch ook culturele belangen van het volk
worden behartigd.
Spreker gaf vervolgens een overzicht
der historische groei tot de Publiekrech
telijke bedrijfsorganisatie waarvan de
eerste positieve uiting is te vinden in de
Bedrijfsradenwet van 1933, van welke
Wet evenwel niets terecht kwam, omdat
de werkgevers mentaal nog niet zover
waren, dat zij de wet wilden toepassen
en de S.D.A.P. niet wilde meewerken,
omdat over economische belangen geen
zeggenschap was toegekend. In 1945 sprak
de regering rich positief uit voor de be
drijfsorganisatie en als een stuk bedrijfs-
ntffanisatie kan beschouwd worden de
lïinindu trieraad, welke in 1945 tot stand
kwam. Onder de Mymndustrieraad res
sorteren de Bedrijfsraad en deh d
nemingsraden. De taak van de b
raad is het bevorderen van het weiz in
van de Nederlandse Volkshuishou li g,
een sociaal en economisch beheer en ne
bevorderen van sociale zekerheid van
alle bedrijfsgenoten.
Hét destijds door minister Vos bakend
gemaakte voorontwerp voor de Bedrijfs
organisatie werd algemeen verworpen,
omdat het te zeer riekte naar staats
socialisme, waar de bedrijfsorganisaties
slechts uitlopers waren van de staat.
Wijlen minister Huysmans stelde daar
na belangrijk gewijzigde richtlijnen op
en lag deze voor aan de ministerraad,
waarna aan de Stichting van de Arbeid
MEDE-ARBEIDER DOOD GESLAGEN.
De landarbeider P. H. te Zoetermeer
had des morgens in het weiland ruzie ge
kregen met zijn medo-arbeider P. Boon.
over het melken van een koe. Toen had
de jongeman, die een melkemmer in zijn
hand had. Boon een zodanige klap op het
hoofd gegeven, dat na korte tijd het
slachtoffer is overleden.
Wegens mishandeling de dood tenge
volge hebbende, eiste de officier bij de
Haagse rechtbank tegen verdachte twee
jaar en zes maanden gevangenisstraf met
aftrek van preventief. Dt rechtbank heeft
hem veroordeeld tot een jaar gevangenis
straf met aftrek van preventief.
advies werd gevraagd met verzoek dit
advies in de vorm van een wetsontwerp
in te dienen. Dit werd een zeer lange
geschiedenis en minister v. d. Brink
plaatste er een streep onder door te be
palen, dat dit ontwerp uiterlijk 1 Maart
fl zijn departement zou bereiken, het
geen ook is geschied.
Spreker verwachtte, dat dit ontwerp na
bestudering door de regering in April in
de Kamers zou komen. Aangezien het
advies vertrouwelijk was, kon spreker
hierover nog geen mededelingen doen,
doch publicatie is binnenkort te ver
wachten.
Spreker kon evenwel mededelen, dat
het top-orgaan van de te verwachten
Bedrijfsorganisatie zal zijn een Sociaal-
Economische Raad, S.E R., waarin de
overheid en werknemers ieder voor éen
derde deel zitting hebben. Dit orgaan zal
verordenende bevoegdheid hebben <>P
velerlei gebied; de taak van de regering
op sociaal en economisch terrein over
nemen, zonder evenwel een staatsorgaan
te worden. De verantwoordelijkheid be-
jU?L J. reffering welke verantwoor
delijk is tegenover het Parlement. De
regering heeft de bevoegdheid een ver
ordening te schorsen of te vernietigen De
eerste taak van de S.E.R. zal zijn het
ontstaan van bedrijfschappen in de
diverse takken van industrie en bedrijf
te bevorderen.
De Bedrijfschappen hebben als on
derdelen de Ondernemingsraden, wel
ke de sociale en economische gfcng van
zaken regelen. Over 't thans te ver
wachten ontwerp zijn de politieke
partijen het vrijwel in grote lijnen
eens, uitgezonderd de communisten.
Ook de liberalen zijn over het alge
meen voor de bedrijfsorganisatie. Met al
zijn vreselijke nadelen heeft de oorlog
sterk evolutioneel gewerkt op de ver
houding werkgevers en werknemers en
ls deze sterk verbeterd. De arbeider zal
medezeggenschap krijgen zowel op so
ciaal als economisch terrein. Of de ge
dachte der Publiekrechtelijke Bedrijfs
organisatie direct practisch uitgevoerd
zal kunnen worden betwijfelde spreker,
aangezien wel in sociaal opzicht rijpheid
in pariteit aanwezig is, doch niet op eco
nomisch terrein. Daarom heeft de K. A.
B. te Doorn een vormingsschool geo
pend, waar leden der beweging een op
leiding van drie jaren, dag in dag uit,
zullen volgen, opdat zij straks by hun
taak voor de beweging zich met een
ieder kunnen meten. De Bedrijfsorgani
satie zal een einde maken aan de wil
lekeur in de ondernemingen, waardoor
de arbeid ontproletariseerd wordt. De
economie zal niet zijn een direct geleide
economie door de Staat, doch dan zul
len de bedrijfsgenoten dus werkgever
en werknemer naast elkaar dit zelf
doen. Men kan hierover in sommige
I kringen mogelij:; nog afwijzend staan,
pdoch het systeem van vroeger komt toch
nooit meer terug. Van opruiming van
kleine bedrijven door grote, zal geen
sprake zijn en evenmin zal het parti
culier initiatief worden beknot.
Door te ijveren voor Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie ijvert men voor een
zaak van belang voor het gehele Ne
derlandse volk.
van het parcours van de Ronde van Ne
derland (24 April t.m. 2 Mei) adhaesie
te betuigen aan een adres, dat verzoekt
om geen vergunning, als bedoeld in ar
tikel 6 der Wegenverkeersregeling, junc-
to artikel 4 van het Uitvoeringsbesluit
Wegverkeer te willen verlenen. Dit adres
is gericht aan de Minister van Verkeer,
de Staten Generaal en de Gedeputeerde
Staten.
(Dit bericht is het gekuiste koeterwaals
van een samenvatting uit de Ingekomen
Stukken, welke de leden der Gemeente
raad bij de Agenda kregen toegestuurd.
Het wil ons voorkomen, dat het de moei
te zou lonen om fatsoenlijk Nederlands
in dergelijke raadsstukken te schrijven.
Wat ons werd voorgezet was een lint
wormzin van 13 getypte regels, waaruit
men na vijf minuten wel iets begon te
snappen).
De Raad van Beerta heeft een motie
aangenomen betreffende de onvoldoende
lonen en slechte toestanden bij de DUW-
objecten. Deze klacht is naar de mening
van B. en W. niet voor de gevraagde
overname vatbaar, omdat deze klachten
niet van toepassing zijn op de lonen en
arbeidstoestanden welke heersen bij de
werken door de DUW in Schiedam uit
gevoerd.
Op diens verzoek is aan de heer J. v.d.
Kraan, opzichter le klasse bij de Gemeen
telijke Woningdienst, eervol ontslag ver
leend uit die functie, wegens het berei
ken van de pensioen-gerechtigde leeftijd.
Elf dagen lang reden tegen negen uur 's morgens de grote luxe
Amerikaanse auto's in een lange, werkelijk imposante (wonderlijke
begripscombinatie) file met de leden van het voorlopig parlement ter
conferentiezaal: afgevaardigden van ongeveer dertien millioen mensen,
die, honderd in getal, het lot van deze dertien millioen in hun menselijke
handen hadden genomen De afgevaardigden uit Bandoeng zelf, de stad
der Pasoendanbeweging, waar elke morgen Soeria Kartalegswa'i
particuliere zelfbewuste wit-groene Soendanese „standaard" tot voor
de ingang der vergaderzaal schoof, de afgevaardigden uit Soekaboemi
en Tjandjoer in het Buitenzorgse, zij die van Batavia kwamen en zozeer
eigengeaardheid hebben gekregen dat men hen, geheel verschillend van
de West Javanen, Batavianen noemt en zij zeker weinig met de Soen
danees gemeen hebben, de gedelegeerden uit Garoet en Tasikmalaja
die uit het Cheribonse in het Noorden met nog iets van de oude
Sultanaatstrots, en die uit Indramajoe en Koeningan en Madjalenka
Honderd afgevaardigden' Indonesiërs, Chinezen, Arabieren en Neder
landers
een bijna kwajongensachtig vrolijk ge>
zicht, volkomen Nederlands in zijn ma
nieren, at bloembollen tijdens de Duitse
bezetting, studeerde rechten in Leiden,
spreekt beter Nederlands dan Indonesisch
en ging algemeen door voor „the brains"
van de oppositie.
Maar achter in de zaal zat de eerste
dagen een hógere chef temidden van het
zelfbewuste forum van een kleine hon
derd republikeinen, en daarachter de re
publikeinse delegatie in Batavia, waar
Soejoso vóór de beslissing viel nogmaals
contact opnam en de order „Blijven
kreeg, en daarachter Djokja zelf, dat
aanvankelijk fel protesteerde tegen deze
conferentie, maar waar nu het gekozen
Staatshoofd beweerde verheugd te zijn
omdat niet alleen het parlement hem
verkoos, maar óók het volk van West-
Java.
Het republikeinse binnenland, waar
vele mensen wonen en vele afgevaardig
den familie hebben, die hun via deze re
publikeinen berichten stuurden, dat ze
het nog goed maakten.
Ik had veel gesprekken met de repu
blikeinse groep. Ik kon hen maar tot een
bepaalde hoogte begrijpen. Misschien
kwam het wantrouwen van beide kanten,
Een conferentiezaal, een parlementsver
gadering lijdt overmatig aan abstracties
en wanneer men zegt, dat dertien mil
lioen mensen tussen de vier muren van
het Pensioenraadsgebouw stem kregen,
dan is dit nauwelijks meer dan een cliché
en bovendien in zoverre nog onjuist dat
de vertegenwoordiging niet over de ge
hele lijn democratisch gekozen had kun
nen worden.
Maar uiteindelijk beslisten dan deze
honderd binnen de perken ener hun
mede door de Algemene Overheid aange
wezen historische ontwikkelingslijn over
het toekomstige lot van deze dertien mil
lioen.
De Republikeinen zijn het jongst. Zij
hebben hel gelijk en het ongelijk van de
jeugd. Zij vechten feller en verbetencr
en lijfelijker dan de anderen. Zij vochten
aanvankelijk met de rug tegen de muur,
werden verslagen en kwamen terug en
steeds weer vroeg, eiste de gedrongen
gestalte van Raden Soejoso, appellerend
met de hoog opgestoken arm en het on
vermijdelijke potlood de aandacht.
Hij lachte nooit; slechts een enkele
keer weken zijn verongelijkte trekken
voor een starende ondoorgrondelijkheid.
Daarnaast mr. Raden Adil Poeradiredja,
De rente voor hypotheken, vastgesteld
door het Overleg in Beleggingszaken,
heeft sedert lange tijd onveranderd 4 pet.
voor hypotheken op gebouwd onroerend
goed bedragen. De nood aan geschikt be-
leggingsmateriaal heeft de laatste tijd
meerdere beleggers aangesloten bij het
beleggersfront, in het bijzonder spaarban
ken en pensioenfondsen, er toe gedreven
uit het beleggersfront te treden, ten einde
vrij te kunnen zijn bij het kiezen van de
voorwaarden waartegen zij bepaalde be
leggingen wenste te verwerven. Zo is o.a.
het Philips Pensioenfonds uitgetreden en
dit is, naar men zegt, op grote schaal op
de hypotheekmarkt opgetreden als geld
gever tegen een hypotheekrente van 3%
pet. voor bovengenoemde categorie van
hypotheken op onroerend goed. Het is be
grijpelijk dat hierdoor de hypothekenpor-
tefeuille van levensverzekeringsmaat
schappijen en andere leden van het Beieg-
gersfront werd uitgespannen, daar de uit-
getredenen goedkoper geld aanboden.
Deze ontwikkeling is voor de Nationale
Levensverzekering Bank aanleiding ge
weest stappen te ondernemen ten einde
het verlies aan oude hypotheken tegen
te gaan en te voorkomen dat nieuwe hy
potheken aan haar voorbij zouden gaan.
Zij heeft daarom kort geleden aan het
Beleggersfront medegedeeld dat zij zich
vooi wat betreft nieuwe hypotheken van
100.000 en hoger niet langer aan de
voorwaarden van het accoord kan houden
en dat zij dienaangaande haar vrijheid
moest hernemen. Voorts hernam zij haar
vrijheid t.a.v. bestaande hypotheken in
die gevallen, waarin door oversluiting bij
derden deze verloren zouden gaan.
De meningen blijken uiteen te lopen
over de vraag of dit besluit van de
Nationale Levensverzekering Bank, die
blijkens het bovenstaande de overige
voorwaarden van het front wel wenste
na te komen, in feite als een uittreden
moet worden beschouwd.
Het valt te begrijpen dat deze ontwik-
keling in kringen van levensverzekering
maatschappijen, spaarbanken en andere
aangesloten van het beleggersfront zeer
wordt betreurd. Naar wij vernemen wor
den thans pogingen in het werk gesteld
om de rente voor hypotheken op gebouwd
onroerend goed voor leden van het beleg
gersfront op 3% pet. vast te stellen. Voor
ongebouwd onroerend goed bedroeg de
rente tot dusverre 3% pet. Een verlaging,
vermoedelijk tot 314 pet., wordt verwacht.
De hypotheekbanken, die thans 314 pet,
pandbrieven uitgeven. komen door de
rentedaling voor hypotheken in het nauw.
Ongetwijfeld zullen zij gedwongen worden
deze rentedaling te volgen, want anders
kunnen zij tegen de concurrenten niet
meer op.
PUZZLE-RIT VOOR MOTOREN:
De Motor-Club Maassluis en Omstreken
organiseert, ter opening van het nieuwe
seizoen op 2e Paasdag een puzzle-rit
over hét eiland Rozenburg. Het belooft
in alle opzichten een interessante rit te
worden waaraan vele rijders zullen
deelnemen. Het eiland moet tot in de
verste uithoeken doorkruist worden, wat
tevens een unieke gelegenheid is om dit
mooie stulqe Holland wat beter te leren
kennen.
De deelnemers gaan met de veerboot
over die om 14.10 uur van Maassluis
vertrekt, en begeven zich na aankomst
op Rozenburg naar café van Dijk aldaar,
waar de inschrijving plaats vindt en
tevens de start en finish zal zijn.
Het adres van het secretariaat van
M. C. M. en O. is thans: B. v. Schie,
Heldringstraat 19r.
28. Van boven af waren er op het grote schip slechts
twee lichtjes zichtbaar. De luchtreizigers keken er naar met
onverholen genoegen. „Bonjour, Mano Morto", riep Karei
overmoedig. „Hou je taai!'' Maar hij had die woorden nog
niet uitgesproken of opeens werden de wanden van het
vliegtuigje lichtgevend. Karei stak zijn hand buiten en die
werd zo fel belicht, dat hij ze beduusd weer binnentrok.
„Caramba", zei Eurasio, „we zitten in een schijnwerper". En
het was zo. Het grote zoeklicht zond zo'n felle bundel naar
hen uit, dat de dunne wanden van het toestelletje door
schijnend werden als glas en de hele cabine in een helder
daglicht werd geplaatst. Eurasio drukte op allerlei knopjes,
maar wat hij ook met het toestelletje uitvoerde, het vloog
niet meer. Onbeweeglijk bleef het hangen op zijn plaats in
het felle licht van de schijnwerper.
PAAS-ZATERDAG
HILVERSUM I (301 M). KRO 7.00
Nieuws, gymn. en gram., 8.30 Hoogmis,
11.00 De Zonnebloem, 11.45 Gram., 12.06
Zang en Orgel, 12.30 Weerpr., 12.33 Klaas
van Beek, (13.00 Ned. Strijdkr.) 13.50
Toneel en film, 14.10 gram., 14.20 Eng. les,
14.40 gram., 15.15 Jongeren concert, 15.45
KRO-kiosk, 16.00 gram., 16.20 Caus., 16.30
Muz. caus., 17.00 De Wigwam, 18.00 Pia
no en orgel, 18.15 Journ. overz., 18.30
Ned. strijdkr., 19.00 Nieuws, 19.15 RVD
19.30 gram., 19.50 Klankbeeld, 20.00 De
gewone man, 20.12 gram., 20.30 Lichtba
ken, 21.00 Omroeporkest en koor, 2130
Pluvier knapt het op, 22.37 Actual., 22 45
Avondgebed, 23.00 Nieuws. 23.25 gram.
HILVERSUM II (415 en 245 M.) VARA
7.00 Nieuws, gymn. en gram., 10.00 Mor
genwijding, 11.00 v. d. continuarb., 12.00
Orkestplaten, 12.30 Weerpr. 12.33 Vincen-
tino, 13.00 Nieuws, 13.20 Malando. 14 00
AJC, 14.15 Stafmuziek, 15.00 Caus' 1515
Gevar. gram 16.00 PvdA, 16.15 Klei'n-
kunstprogr., 16.45 Actual., 17 05 NW
17.15 Kamerork., 18.15 Sportpr., 18.30 V.'
d. jongeren, 19.00 Concert, 19.30 VPRO
20.00 Actual., 20.15 De Notenkraker, 2115
Commentaar, 21.30 Weekend-ork., 22 00
Hoorspel, 22.30 Ramblers, 23.00 Nieuws.
23.15 Hobby-hoek, 23.30 Jan Corduwener.
42)
McLean
ZSg voor zich als een
beeld van de uiterste menselijke droef
heid. Hij had zo graag dat arme, verdrie
tige kind in zijn armen genomen en ge
troost. Maar beseffende, dat hij hier eigen
lijk een soori indringer was, wendde hij
zijn paard met een ruk en reed naar de
omheinde weide.
Ik zou die kerel z'n nek wel kun
nen omdraaien, bromde hij.
Ben, alleen met Mary achtergebleven,
hield de blik strak naar de grond gericht
Kom, zeg nu maar, wat jij. ervan
denkt, zei hij eindelijk, ongewoon hees.
Ik geloof ook, dat het beter is, te
zeggen, wat ik ervan denk. Ben. Dat is
in elk geval eerlijk.
Maar zelfs toen aarzelde ze nog. Ze had
een voorgevoel, dat haar woorden het
einde hunner liefde zouden betekenen en
daarom wilden die woorden niet over
haar lippen. Toen begon Ben te praten.
Ik veronderstel, dat je het afschu
welijk van me vindt. Je denkt, dat ik he
lemaal vergeet, wat er van jou moet wor
den, niet? Dat ik van geen toegeven wil
weten en dat ons huwelijk en een eigen
huis me geen steek kunnen schelen. Waar
om zeg je dat dan niet?
Hij pijnigde zichzelf door die woorden,
meer dan haar. Zijn eigen verlies verbit
terde hem nog meer dan haar gebrek aan
'^ar toen ze eindelijk sprak, was
haar vraag zozeer anders dan hij zich had
voorgesteld, dat hi) haar verbluft aan
staarde.
Ik wil de waarheid over Ada Moseby
weten, riep ze uit: De volle waarheid! Hoe
sta jij tegenover haar?
Hij kon nauwelijks geloven, dat hij haar
goed verstaan had en keek haar met open
mond aan. En ze riep nogmaals: Hoe
sta jij tegenove- Ada?
Mary zag heel goed, dat hij die vraag
met verwacht had. "e zag hem een kleur
Krijgen, aarzelen en voelde, dat hij een
ontwijkend antwoord zou geven. Dat
maakte haar door het woedende heen
A~ Ada M°seby is voor mij niet anders
vrilnrMn" a g°T kennjs. Misschien een
kom 5® in vredesnaam...
in^ ririe^V16» met wrstikte stem
in de rede: Vertel de waarheid.
Dat doe ik! zei hij, opeens driftiger
dan ze hem ooit meegemaakt had.
Verward en geërgerd keek rij op haar
neer en zei gejaagd: Ada Moseby heeft
niets met me uit te staan. In ken die
Vrouw nauwelijks. Ik heb haar slechts nu
en dan ontmoet.
Dat is niet waar! Je spreekt haa:
vaakin het geheim. Je heb> haar ge
sproken op de dag van het proces, toen
-fuSÜ Wilde wfjsmaken, dat je met een
v,th moest spreken. En daarna
nep je haar vaak ontmoethier iw
de buurt zelfs!
•7 w5 jehrok er van en kreeg een kleur.
Ae had medelijden met hem kunnen heb-
Den; ais ze niet zo razend was geweest,
zou ze om zijn vernedering hebben kun
nen huilen van verdriet. De man, die zij
liefhad, stond om een vriendin als een
bedremmelde schooljongen te liegen!
•~T .e.h J'e gezegd, dat Ada voor mij
niets betekent. Dat moet je op mijn
woord geloven! Ik weiger beslist er over
te praten.
Het klonk beslist. Uitdagend keken ze
elkaar aan. Plotseling gleed Ben uit bet
zadel en kwam naar haar toe
Mary! Liefste Mary zo kunnen we
niet doorgaan! We houden immers van
elkaar! We zijn verloofd! We moeten
elkaar vertrouwen als we ooit gelukkig
willen worden!
Als we.herhaalde Mary en hield
zich plotseling stil. Hij liet zijn uitge
strekte armen zakken
Hoe meen je dat?, vroeg hij.
Vraag j ij dat? Zodra jij me vertelt
waarom je tegen me liegt als het over
Ada Moseby gaat. zal ik je vraag beant
woorden.
Mary!, zei hij half smekend, half
verwijtend.
Je zegt, dat je me liefhebt, gootde
ze eruit: Je beweert, dat het je alleen
er om te doen is, mij gelukkig te maken!
Maar als ik bang ben. dat die bende var
Moseby je naar het leven staat, dan lach
Je me uit. Als je die vrouw wilt spreken
lieg je tegen me, alsof ik een kind was.
dat zulke domme leugens gelooft. En als
ik je naar de waarheid vraag, dan wei
ger je die te vertellen. Als dat de liefde
van een man betekent, dan heb ik die
niet nodig!
Rechtop en bleek stond hij voor haar
tot ze uitgesproken was.
Je zegt het wel heel duidelijk, was
zijn enige opmerking.
Hij keerde haar toen de rug 'oe er>
sprong in het zadel. Hij gaf zijn paard
de sporen en het schichtige dier deed een
zijsprong en rende in wilde vaart de
weg op. Ze verdwenen in een stofwolk,
die' lang boven de prairie bleef hangen
en zich als een zandhoos naar de stad
verplaatste.
Als ontwaakte ze langzaam uit eer
nachtmerrie, staarde Mary om zich heen.
Ze was uitgeput van overspanning. Dit
was dus het einde hunner liefde! Ze had
onvergeeflijke dingen gezegd, die met
meer ongedaan gemaakt konden worden
Het was voorbij!
Versuft liep ze naar binnen, tastte als
een blinde naar de deurknop, kon de
klink niet vinden en begon te snikken
als een klein kind.
Ben reed in een warrelende stofwolk
naar het spoorwegkamp. Hij was er even
zeer van overtuigd, dat dit verschrikke
lijke toneel het einde van alles was. Hii
was niet meer razend op Mary om haar
jaloezie. Hij vroeg zich zelfs niet af wie
de schuld van het gebeurde droeg. Het
was immers toch voorbij. Mary zou hem
zijn leugens niet vergeven en hij kon
haar die redeloze jaloezie niet vergevet.'
Die was radeloos en ongegrond. Hij
had gelogen, dat moest hij toegeven.
maar hy had dat gedaan om de vrouw
te beschermen, die hem diensten had
bewezen en bereid was, hem nog verder
helpen. Hij had gelogen, omdat hij
Ada beloofd had, niemand iets van hun
ontmoetingen te vertellen. Hij wist im
mers, dat zij door hem inlichtingen te
ge,Yen Laar eigen leven op het spel
zette.
Hfi zag geen uitweg. Mary dacht, dat
hij zich door Ada liet beinvloeden. Dat
was tot daartoe, maar ze wilde hem,
tucn hij het ontkende, niet {eloven en
dat was wel heel, heel erg.
Hy had het aanbod van Mc Lean ver
worpen, nadat Ada hem die middag be
langrijk nieuws had meegedeeld. Ze was
terstond na haar ontmoeting met Mary
naar hem toegereden, hoewel hij dat
nier wist. Onderweg had ze een plan ge
vormd, in verband met de afkeer van
Ben voor haar man.
Ace maakt zich echt ongerust over
Je, had ze gezegd. Hij is er achter geko
men. hoe je de landeigenaars hier in de
omtrek organiseert, om hem er uit te
werken en daar is hy bang voor. Nu
heeft hij een plan gevormd, om je weg
te krügen en daar loop je zeker in, als
je hem niet doorzie.
Wat nu weer? Stuurt hy soms weer
moordenaars op me af? vroeg Ben ont
stemd.
Neen, ditmaal niet. Het is een heel
sluw plan. Er zal je binnenkort een heel
goed baantje worden aangeboden, by
wijze van promotie.
(Wordt vervolgd)
niet persoonlyk, maar als sfeer. In ge
sprekken kwam men nooit boven deze
„wolkengrens" uit. Ze vluchtten erin
weg, weken lachend uit. Daar beneden
hadden ze veelal het radicale der revolu
tie: offers telden niet, het doel alleen. Ze
wezen allen hoogmoedig de evolutionnaire
weg af, zeiden dat zonder hun revolutie
op Java de evolutie elders in Indonesië
niet mogelijk was geweest. Ze wilden
van het Westen 't rationele denken over
nemen, de technische middelen.
Hun fel vitalisme, hun onvoorwaarde-
ïykheid moet wel een hele jeugd appel
leren.
Een van hen gaf ronduit toe, dat ze
Linggadjati gesaboteerd hadden zo hard
ze konden, evenals de Nederlanders.
Wanneer men hun over de Renville-over-
eenkomst vroeg, glimlachten ze wantrou
wig en zeiden, dat ze moesten afwachten
of de Hollanders er zich aan zouden
houden. De meesten gingen enige Neder
landse verdiensten voor Indonesië vry
achteloos voorbij. Ze waren allen zeer
kwetsbaar en reageerden zeer snel op
uiterlijkheden, die ook maar in de verte
op Nederlands kolonialisme konden wij
zen.
Toen bij een bezoek aan een theefa
briek het woord „inlands offerfeest"
schijnt te zijn gebruikt, had iedereen la
ter alleen maar bitterheden over dit
woord „inlands".
Ze vergaderden avond na avond en za
ten dan op een der hotelkamers, gekleed
m de pyama die ze, zoals elke gedele
geerde cadeau hadden gekregen. Iedere
afgevaardigde, die namelijk op de tweede
West-Javaconferentie nog niet het geluk
had gehad enig textiel te krygen, waar
onder twee pyama's, kreeg deze alsnog.
Uiteraard is dit als gebaar lofwaardig te
noemen, maar wij wachten nu nog op een
foto in „Time" van de conferentie zaal:
„Dutch ^sponsored Third West Java Con
ference" en daaronder in „Time-stijl het
dodelijke zinnetje: „For each delegate
two pyama's". Dit ene zinnetje slaat vijf
speeches van Van Kleffens in de Veilig
heidsraad!
De voorzitter der conferentie, Djoewar-
sa, welgedaan, zware omrande zware bril
die nauwelijks op het kleine stompe
neusje hield, was ronduit zwak. Waar
schijnlijk zag hij reeds de tweede dag het
logge vrij kleurloze middenblok, dat ver
ondersteld werd rechts te zijn, „wagge
len" onder de republikeinse aanvallen.
Het maakte hem met zijn tweede West-
Java „opdracht" onmiddellijk zeer ner
veus. Hij had het ongetwijfeld niet ge
makkelijk. Iemand, die zeer goed op do
hoogte was van de interne gang van za
ken,'zei me: „De Nederlanders hebben
het gemakkelijker. Zij kunnen hier zelfs
al mocht het helemaal mislopen, nog al-
tyd weg. De andere minderheden zijn
voorlopig economisch ook wel „inge
dekt".. maar de Indonesiërs, die moeten
hier blyven. Zy moeten ook later kun
nen leven..
Het middenblok had nog geen duide
lijk omschreven ideaal of durfde dit al
thans niet tonen. Het ontbrak hun bo
vendien aan politieke discipline en parle
mentaire geschooldheid. Sommigen hiel
den eindeloze speeches, waarby het feit,
dat ze zich zelf graag hoorden, zeker een
niet onbelangrijke factor vormde, en de
logica vaak vèr te zoeken was.
Er waren enkele feestelijkheden ron
dom de conferentie: de eerste avond na
dat de leden gedineerd hadden in de ho
tels (ik heb nooit geweten, dat zij daar-
hy hun zwarte (Soekarno)-adat-topi op
houden) reden de auto's "*naar de film
.Thousands Cheer". De gedelegeerden uit
Soemedang en Madjalenka en de berg
streken van de Preanger zagen het Wes
ten die avond in een zyner meest repre
sentatieve vormen Mickey Rooney en de
band van Kay Kaiser en een enorme bat
terij koper, die „American Patrol" speel
de en tapdansen en andere dansen. Daar
na reden ze terug. Ze waren tamelijk
teruggetrokken en hielden zich in de ho
tels grotendeels apart. Ik zag er nooit een
in de bar, dit schynbaar ongeveer laatste
,fort" der Nederlanders.
Een avond in de Schouwburg was
vóór de pauze Oosters en werd geopend
met een welkomstgroet in het Soendanees,
die gezongen werd door een man met
een hoge keelstem, byna vrouwelyk. Er
was gamelan en een danseres in een
ongelofelijk mooie danssarong en een
goudkleurige sierlijke kroon op het hoofd
danste een zeer lange legende, hoe zy
vertwyfeld in het bos haar koninklijke
vader zocht. Het was onbegrijpelyk, maar
fascineerde om de wereld, die men er
achter vermoeden kon: eeuwenoude tra
ditie geworteld in een eeuwenoud land.
Het Westerse gedeelte na de pauze was
representatief voör het Westen zoals men
dat hier veelal ziet: de balletten waren
beneden het Nederlands provincie revue-
peil, een strykje, dat begeleidde, speelde
de „Pavane pour une Infante défunte"
van Ravel zodanig, dat men 't nauwelijks
nog herkennen kon en Ravel er zich niet
eens meer over hoefde te ergeren. Waar-
schijnlyk begrepen echter de Indonesiërs
op hun beurt dit niet. Na drie honderd
jaar leeft men nóg aan elkanders geeste
lijke peripherie.
Alleen de Spanjaarden en Portugezen
hadden een ander systeem van koloni
seren. Het heeft echter weinig zin daar
nu nog over te discussiëren.
J W. HOFWIJK
In Brussel is gisteren volledige over
eenstemming bereikt ten aanzien van de
instelling en werkzaamheden van de per
manente raad van advies, meldt A.P.
De vertegenwoordigers der ministers
van buitenlandse zaken van Groot-
Britannië, Frankryk en de Benelux-lan-
den verklaarden vandaag in een com
muniqué, dat na afloop der zittingen is
uitgegeven, dat zy overeengekomen wa
ren hun regeringen aan te bevelen tot
de instelling van deze raad over te gaan.
Deze aanbevelingen waren concreet
en eenstemmig zoals een woordvoerder
voor de vertegenwoordigers mededeelde.
Verdere besprekingen zullen eerst ge
houden kunnen worden, wanneer de vyf
regeringen over deze aanbeveling hebben
beslist
D, „Zuiderkruis" arriveerde hedenmor
gen van Rotterdam te Batavia.
In de algemene vergadering van de
bond Westland zal ir. T. P. Huisman een
causerie houden over zyn bevindingen in
Duitsland na de oorlog.
