Min. Beefs bi iksem-antwoord
Grondwetsherziening aanvaard
Staatssecretarissen in Nederland
R
Opzienbarende bekering van een
Communistisch Hoofdredacteur
Noodlanding
KWIEK
Nauwere economische samenwerking
GEMsmmmss!*
ADIO
in de woestijn
Voorbereiding der nieuwe rechtsorde
De Brand-v. Gent-prijs
van Marie Koenen
wordt
President
maand MEI
programma
m
*1*11!
l tm Methodist tot Communist
Van Communist tot Katholiek
V.V.D. en K.V.P.
RUIT-NJEUWTJES
VRIJDAG 30 APRIL 1<H8
Aanbevelingen van fle vijf
ministers te Brussel
TWEEDE KAMER AAN-
yAARDT INSTELLING
NEDERLANDSE GARNALEN
NAAR BELGIE
PAGINA 3
LEO IERLAND
„PAISA" FILM VAN DE
„GEWgLMQ PROGRAM VOOR
ATOOMENERGIE"
DOODVONNIS TEGEN
FORSTER
yf.. -V* M
gc.Kag
S5fa'/
•35= -SsE
DRIE JAAR EN EEN TON BOETE
door dr. A. v. d. WEY, O.Carm.
Met de hoofdredacteuren van de Amerikaanse en
Engelse „Daily Worker" zijn de communisten niet
erg fortuinlijk. Het vorig jaar bekeerde zich de
Amerikaanse hoofdredacteur van dit communis
tisch blad, Louis Budenz, tot het Katholicisme en
dit jaar volgde de Engelse collega Douglas Hyde
het voorbeeld. In de „Catholic Herald" (2 April)
beschrijft Hyde zijn grote levensmomenten.
unnfrtg jaar geleden begon Hyde met de studie
nanr om als methodistisch missionaris
e te 9ian. Het nationalistisch ontwaken
«pptvlÜL V° e QanQ en velen in Europa sympathi-
'van AvJi1 n »Indisch Verbond", onder leiding
ontdektp^ Ae?f' Hyde sloot zich hierbij aan en
behóórden tot het
n.r. hii nez verbond tegen Imperialisme".
v"'?>ging "lil- Itch na een
U b'} d' "n htassenajorlog-
Mr. Oud over de Grondwets
herziening
„MONSIEUR VINCENT"
VERBODEN
GEKNOEI MET MILITAIRE
VRIJSTELLINGEN
DE CANDIDATEN WORDEN
GEKOZEN
Nadat gistermiddag tussen vinger en duim de met Frankrijk, Engeland
en de V. S. gesloten overeenkomst voor de oprichting der Caraibische
Commissie was goedgekeurd en de voorzitter mededeling had gedaan
van de jongste reclame-stunt van het Comité Rijkseenheid, beantwoord
de dr. Beel summier de sprekers over het «eerste Grondwetsherzienings-
voörstel. Op korte replieken volgde de eindstemming, die met 6421
stemmen ten gunste van de regering uitviel, nadat een communistische
motie om de zaak op de lange baan te schuiven was afgewezen.
Minister-president dr. Beel had nauwe
lijks een half uur nodig om de rij spre
kers van Woensdag te beantwoorden.
Z.Exc. mocht dan ook terecht erop
wijzen, dat in de discussies allerlei w«id
terug gevonden uit de stukken van
Staatscommissie en Tweede Kamer.
Bovendien had hij er aan kunnen
toevoegen zijn er zachtjes aan genoeg
woorden gewisseld over deze materie.
Nog eens werd de strekking der voor
stellen voorop gesteld: het banen van
een weg ter voorbereiding en vestiging
der nieuwe rechtsorde zonder de bestaan
de belemmeringen in de Grondwet en op
betere grondslag dan het Kon. Besl. D 65.
Die voorstellen vormen niet zelf de basis
van het nieuwe bestel, willen alleen de
grenzen aangeven, waarbinnen Nederland
zijn bereidheid tot samenwerking wenst
af te bakenen, zonder daarbij allerminst
iets te willen opdringen. Het zijn daar
om regelingen van tijdelijke aard, geldig
totdat met inachtneming ervan de nieuwe
orde zal zijn gevestigd.
Tredend in de beschouwingen van de
heren Meijerink en Bruins Slot (a.r.), de
laatsten der Mohikanen van de oppositie,
toonde Z.Exc. met citaten aan, dat zij,
aan de conceptie van dr. Kuyper over de
verhouding tot Indonesië (zedelijke plient
van de voogd tot zijn pleegkind) vast
houdend, zich toch niet op diens uit
lating over „menselijk geknutsel" kon be
roepen, want deze bedoelde juist het
feit te illustreren, dat er van een rijks
eenheid tussen de volken van Nederland
en Indië geen sprake kon zijn. En wat
die voogdij-theorie zelve betreft, zij leidt
in haar consequentie tot deontbin
ding op korte termijn van het Koninkrijk,
terwijl het regeringsvoorstel aanstuurt
op een hervorming van het Koninkrijk
maar met behoud vaii een hechte band
'volgens! de beginselen der Koninklijke
rede van gelijkwaardigheid, vrijwilligheid
en gebondenheid. Voor de ontwaking van
het Oosten uit zijn lethargie hebben de
anti-revolutionairen geen oog; evenmin
voor het zoeken naar nieuwe vormen,
dat allerwegen aan de gang is en zelfs
mogendheden, machtiger dan wij, niet
vermogen tegen te houden.
Prof. De Savornin Lohman citerend,
die reeds de mogelijkheid erkende van
het in overeenstemming brengen van de
Grondwet met de reeds vastgestelde
wettelijke tekst, prees Z.Exc. het juiste
begrip van de heer Tilahus (c.h.) voor
de zaak in dit stadium. Hem zegde hij
toe, dat aan het Kon. Besl. D 65 zodra
mogelijk een einde zal worden gemaakt;
dit wacht zo verklaarde hij later aan
mr. Vonk (V.V.D.) op het in werking
treden van art. 209, dat dit weer aan
het adres van de oh. voor de opbouw
van Unie, Federatie en Ver. Koninkrijk
niet kan gemist worden. Wel komt Z.Exc.
gaarne aan de gedachte in het c.h.-amen-
dement belichaamd, tegemoet.
Aan mr. De Kijrts beschouwingen
conformeerde de minister-president zich
bijna geheel (de noodzaak ^om de oude
redactie van art. 1
de regering nog niet) categorisch de
katholieke afgevaardigde verzekerend,
dat Unie, Federatie en Ver. Koninkrijk
op hetzelfde tijdstip zullen tot stand
komön; dat de regering nog altijd op haar
standpunt van 3 Februari j.l. staat: dat
de Unie moet berusten op de overtuiging
van alle volken, dat ze elkaar, op basis
van gelijkwaardigheid, blijvend nodig
hebben.
Wat speciaal nog de Unie betreft, zij
zal inderdaad evenals de Federatie en
het Ver. Koninkrijk op eigen compê-
tentieveld het hoogste bindende gezag
uitoefenen. Met het dispuut tussen de
beide fractie-voorzitters Romme (K.V.P.)
en v. d. Goes (P.v.d.A.) liet Z.Exc. zich
niet in. Hij had nl. geen behoefte de
figuren juridisch te bestempelen (bonds
staat, statenbond of overeenkomst sui
generis). Dat was ook niet nodig, want
de partijen bleken intussen alweer tot
elkaar gekomen. D'e heer v. d. Goes bleef
niet pp zijn stuk staan, dat de Unie op
het knooppunt van staats- en volkenrecht
ligt; nü. was hij tot de bevinding ge
komen, dat zij zich n<5g net binnen het
staatsrecht bevindt. Wel vond hij het
nodig een beetje na te mopperen over de
voorliefde van prof. Romme om de Unie
op te tuigen, waarbij deze toch niet zo
ver mag gaan essentiële delen af te
tuigen; en spande prof. Romme zich van
zijn kant in, zijn opponent te overtuigen
van het algemeen belang, dat met de
Unie-constructie zal gemoeid zijn; maar
de acute onenigheiclscrisis van Woensdag
was toch bezworen.
Communistische motie
Het „voornaamste" van de replieken
waarbij de fractieleiders der a.r. en
c.p.n. voor het eerst het woord voerden,
wat de heer Schouten een zachte ver
maning van de voorzitter bezorgde was
wel de indiening van een motie door de
communisten, die de regering wilde dwin
gen haar compromis-voorstel terug-te
nemen om te volstaan met het open
breken van de Grondwet en verder aan
de „negatieve" methode ruimte te laten
Natuurlijk kelderde het reclame-ding en
wel met 75 tegen 7 stemmen. Zelfs de
a.r. en stk. ger. wezen deze hulp af. Ook
de andere communistische amendementen
gingen dezelfde weg.
Het amendement-Tilanus (inzake de
positie der Kroon in de Unie-constructie)
werd door de regering overgenomen.
Een verbeteringspoging door mr. Vonk
ondernomen ter bevordering van eèn
stelliger wetstechniek voor wat art. 209
betreft, werd na ontrading door de rege
ring terug genomen. De aandapht op
zekere risico's was er intussen door ge
vestigd.
Het ontwerp in zjjn geheel werd
met 64 tegen 21 stemmen aanvaard.
Tegen waren: a.r., stk. ger. en com
munisten. De gekwalificeerde meer
derheid van twee-derden zou het dus
in déze Kamer ruim gehaald hebben.
Dr. Beel had van katholieke én y.V.D.-
zijde gelukwensen in ontvangst te nemen.
Behalve mej. Tendeloo, ,liet de P.v.d.A.
verstek gaan.
207 te herstellen,, ziet
Na afloop van de conferentie der mi
nisters van financiën van Frankrijk, Bel
gië, Engeland, Nederland en Luxemburg,
welke tot Donderdagnacht kwart over
één heeft geduurd, is een communique
uitgegeven, waarvan de voornaamste in
houd de volgende is;
De vijf ministers van financiën, over
wegende, dat het vraagstuk van het her
stel van het economisch evenwicht tus
sen West-Europa en het Westelijk Half
rond enerzijds en tussen de verschillen
de landen van West-Europa anderzijds
dringend om een oplossing vraagt, beve
len aan:
Dat aan hun vertegenwoordigers in
de Organisatie voor Europese Economi
sche Samenwerking instructies worden
gegeven: 1. om de grondorganisatie uit
te nodigen, zonder verwijl de maatrege
len te nemen, die noodzakelijk zijn om
dit herstel te bereiken; 2 om met bijzon
dere inachtneming van de conventie der
Organisatie voor Europese Econ. Samen
werking alle stappen te nemen, die een
nauwere economische samenwerking tus
sen de economieën der vijf landen kun
nen verzekeren.
De stappen kunnen inhouden de ont
wikkeling en herziening van hun produc
tie ten einde tot een betere coördinatie
van hun economische activiteit te gera
ken en zullen zich richten tot alle maat
regelen, die de handelsbetrekkingen en
de economische banden tussen hen kun
nen versterken.
De vijf ministers zijn het er over eens
geworden, dat hun deskundigen te Brus
sel moeten blijven om een plan op te
stellen in het licht van de richtlijnen,
hun door de minister tijdens hun huidige
In de avondvergadering der Tweede
Kamer kwam gisterenavond het voorstel
aatt de orde betreffende invoering van
Staatssecretarissen. Zonder hoofdelijke
stemming werd het aangenomen. Alleen
de C. H. en de communisten lieten aan
tekenen, dat zij tegenstemden.
De invoering van dit nieuwe instituut
heeft niet veel oppositie ontmoet. De
heer Tilanus (C. HJ moest niets hebben
van deze „povere figuren, vis noch vlees";
hij zou liever de secretarissen-generaal
meer willen inschakelen om de overladen
ministers te ontlasten. Maar mr. De
Wilde (A. R.) dacht er als oud-bewmds-
man anders over, zag weliswaar nade
len maar toch groter voordelen en prol.
Romme (K. V. P.) vond het niet eens
nodig er een woord over te zeggen, zich.
ter zake geheel bij de heer De Wilde
aansluitend. Ook mr. Vonk (V. V. D.)
meende, dat de proef met het instituut
moet genomen worden en wilde het in
België gaan afkijken. Jhr. v. d. Goes van
Naters (Arb.) wenste bij deze „hybridi
sche figuur alleen de aanduiding „als
minister" te schrappen. Natuurlijk spra
ken de communisten kortweg hun Veto
uit.
Meer woorden zijn intussen gewijd aan
de onderwerpen die in de periferie der
revisie-voorstellen van de grondwet zijn
aangeroerd. Voor een verblijfsvergoeding
aan de Tweede-Kamerleden traden de
beren Tilanus en Romme in het krijt,
nvpr de nota van jhr. v. d. Goes v. Na-
de c.h. fractie-leider ook al niet
te sprekend men had haar niet mogen
toelaten.
Civiele staat van beleg
Maar prof. Rommei knoopte
grondwet°broodnodig is om aan on
Staat een geestelijk fundament te geven
waartoe in plaats van de nega
traliteit algemene positieve grondslagen
zouden moeten gekozen worden.
In verband waarmee de kat:hoi e
fractieleider ter bescherming vaI\.
wendig veiligheid omstandig en diepzin
nig de invoeging van een inleidend arti
kel bepleitte (alleen betreffende het weg
nemen uit de grondwet van de waarborg
voor iets, dat geen waarborg verdient);
maar, als dit voor het moment niet mo
gelijk is, dan toch zeker de wUziging van
art. 195 lid 2, waardoor het oppergezag
behalve aan militaire ook aan burgerlijke
autoriteiten zou kunnen worden opge
dragen.
Zowel volgens prof. Romme als jhr. v.
«3. Goes kan deze wijziging heel eenvou
dig worden aangebracht en laatstgenoem
de informeerde daarom bij de regering,
hoe zij tegen een eventueel initiatief
voorstel in die geest zou staan. Aan een
filosofische inleiding van de grondwet
heeft de leider der P.v.d.A. intussen geen
behoefte.
Tegen een initiatief-voorstel in zake art
195 zal zij zich niet velzetten.
Voor het overige zijn er verschillende
andere mogelijkheden binnen het kader
der grondwet voor de bescherming der
interne veiligheid. Aan prof. Romme
zegde Z.Exc. een overzicht ter zake toe.
Met het instituut der staatssecretarissen
was de minister-president spoedig klaar.
Z.Exc. wees op de verzwaring der minis
teriële taak speciaal met de vestiging der
Unie, waartoe zo juist was besloten. Het
hybridisch kargkter gaf dr. Beel toe,
nyiar juist daarom moet de positie van
de staatssecretaris naar buiten, „als mi
nister" optredend, niet verzwakt worden.
Zoals gezegd werd het voorstel hierna
z.h.s. aanvaard.
zitting gegeven, en dat dit plan na goed
keuring door de regering aan de Organi
satie voor Europese Econ. Samenwerkin-
gén moet worden voorgelegd De vijf mi
nisters besloten samen te overleggen,
over de oplossing van alle belangrijke
monetaire vraagstukken, die invloed zou
den kunnen hebben op de economische
betrekkingen tussen hun landen.
Verwacht wordt, dat de Belgische gar-
nalenvangst langs de Belgische kust ,voor
het einde van de volgende week hervat
zal worden. Op 4 Mei a.s. zullen de be
sprekingen gevoerd worden over deze
aangelegenheid tussen de Belgische Na
tionale Federatie en het Bedrijfschap
voor Visserijproducten te Den Haae
De voorzitter vee jrjjfsohap
en verkoop-
De voorzitter van dit bedrijfschap en
de directeur van het aan-
kantoor voor garnalen te Den Haag
uitgenodigd naar Brussel te komen ten
einde een bevredigende oplossing te vin
den voor de invoer van Nederlandse
garnalen in België.
Zoals wij reeds mededeelden had dezer
dagen de bekroning van het werk van
Marie Koenen met de Brand- van Gent-
prijs plaats.
De grote betekenis van dit feit ligt
vooral hierin, dat het Marie Koenen ge
geven was, „een late erkenning te pluk
ken voor de verdiensten van haar gene
ratie zoals de voorzitter, de heer W.
van Gent aangaf.
De heer van Gent herinnerde eraan,
dat de Brand-van Gentprijs twee jaar
geleden is, ingesteld voor de beste ka
tholieke roman na 1940 verschenen.
Wij eren, aldus besloot de heer van
Gent zijn toespraak, de volharding van
de pioniers, die door een onvoldoende
weerklank niet zijn ontmoedigd. Wij be
wonderen de vruchtbaarheid en veelzij
digheid van deze schrijfster. Anderen
zijn voor 40-jange leeftijd dikwijls uit
geschreven, maar zij schrijft tot haar
oude dag. Haar werk kan het bezit wor
den van het volk, een rijk bezit voor het
gezin en kan, kenmerk van de groten, in
alle handen terecht komen.
Mej. A. C. Koenen dankte voor de eer
haar», tante bewezen en overhandigde een
brief van de schrijfster aan het bestuur,
die door de heer van Gent werd voorge
lezen en waarin zij haar vreugde erover
uitspreekt, dat met de bekroning van de
roman „Wassend Graan" al haar werk is
erkend. Marie Koenen betuigde voorts
haar aan aan de jury en verklaarde,
dat de literaire ■critiek steeds hogere
eisen is gaan stellen.
„Was het mij gegeven van voor af aan
te beginnen aldus schreef zij „dan zou
?et r?5Ln25:;!!leer ansst zijn dan toen ik
w! ,,5"ste bijdrage zond aan
„Baanbrekers van onze tijd" Het oordeel
van de jury bemoedigt mij mijn werk
voorlopig niet te laten rusten."
57. Toen de spion zijn ogen had uitgedreven, zag hij dat
tegenstand niet baten zou, want Signor Alfonso hield een
groot dubbelloops jachtgeweer op zijn maag gericht. De tra
nen sprongen onze zwarte vriend in de ogen en op een vraag
van Signor Alfonso begon hij wat te daten over mensen die
een arme neger teveel spinazie ineens geven en daarop
vroeg hij vriendelijk of hij met zijn bus weer vertrekken
kon. „Nee", zei Signor Alfonso. „U bent een spion. Er wordt
vandaag niet vertrokken". „Nee, maiheer'', protesteerde de
Zwartjan, „mij geen spion. Mij arme bedelaar. Een echte
bedelaarbe-be-bedelende armelaar, maiheer, heus waar.
Mjj alleen zo schielijk naar binnen gestapt omdat geest van
mai voorvader uit grond oprees. Kijk maar, maiheer". Hierop
wees hij naar Opa in het kelderluik. Signor Alfonso begon
hartelijk te lachen om de vergissing en zei: „Wie bent U
eigenlijk, als ik vragen mag". „Mij, Jubal, maiheer, zoon van
de oudé Jubal uit het dennenbos. Mij wil naar stad vandaag."
„O, dan ken ik U wel'', zei Alfonso, „Goed volk, vrouw!"
WEST-KRUISKADE 50
ZONDER INLEVERING
Het bei,tu"r ^,ari de Nederlandse Film
club heeft aan de Italiaanse film „Paisa"
het praedicaat „Film van de maand" ver-
leend vooi de maand Mei. Deze film is
vervaardigd oor Roberto Rossellini, re-
gisseeur van „Rome, open stad". De film
wordt uitgebracht door Filmex".
Op 7 Mei a.s. wordt deze film voor het
eerst m het Tuschinski theater te Am
sterdam vertoond.
ZATERDAG, 1 MEI.
HILVERSUM X (301 M,) VARA. 7.00
Gevar. soc. 1 Mei-progr.; 10.20 V. d.
zieken; 10.45 „Het communistisch mani
fest"; 11.15 Trio; 11.45 Kamerork.; 12.00
Gram.; 12.15 N. V. V.; 12.30 Zang; 13.15
Nieuws; 1335 A. J. C.; 14.00 Ork.; 14.30
Caus.14.45 Philh. ork.; 15.30 1 Mei
viering; 15.45 Gram.; 17.00 Ork. en koor;
17.50 Intern. 1 Mei toespr.; -18.30 Nieuws;
18.45 Het socialisme en de vrouw; 19.15
1 Meiviering; 19.30 Metropole-ork.; 19.45
R .V. D.; 20.00 Nieuws; 20.05 Ork.; 20.15
1 Mei-bijeenkomst in Nijmegen; -21.15
Meispel; 22.15 Intern, zang (community-
singing uit Londen, Brussel en Amster
dam); 23.00 Nieüws; 23.15 Gram.
HILVERSUM -II (415 en 245 M.)
KRO. 7.00" Nieuws, morgenwijding en
gram.; 11.00 Zonnebloem; 11.45 School
radio; 12.15 Gram.; 12.30 Ronde v. Neder
land; 12.38 Ork. K. v. Beeck; (13.00
Nieuws); 13.50 Film en toneel; 14.10
Gram.; 14.20 Engelse les; 14.40 Gram.;
15.15 Concert;, 15.45 Over tijdschriften;
16.00 Gram.; 16.20 Brieven a. d. Paus;
16.30 Gregoriaans; 17.00 „De Wigwam";
18.00 Ronde v. Nederland; 18.10 Kwartet;
18.25 Journal weekoverz.; 18.40 „Spi-
neuza"; 19.00 Nieuws; 19.20 Septet; 19.50
„Beroering rond Linggadjati"; 20.00
Nieuws; 20.05 De gewone man; 20.20
Lichtbaken; 21.00 „Negen heit de klok";
22.15 Gram.; 22.45 Avondgebed; 23.00
Nieuws; 23.16 H.O.V. en koor Kath.
Haarlem.
President Truman heeft zich gekant
tegen voorgestelde wijzigingen in het lid
maatschap van de Amerikaanse commis
sie voor atoomenergie. Hij verklaarde
„Er is een geweldig program voor atoom
energie in beweging gezet en de toe
komst van het program zou door wijzi
gingen in het lidmaatschap geheel en al
onzeker worden. „Het is dringend nood'
zakelijk, dat ons program op dit gebied
voortgang vindt en dat èr geen onzeker
heid bestaat over de continuiteit van het
ervaren leiderschap, essentieel voor de
superieure positie van het land op het
gebied der atoomenergie".
Radio Warschau meldt, dat Albert For'
ster, de bekende voormalige nazi-gouw
leider van Danzig, door een gerechtshof
te Warschau ter dood is veroordeeld we
gens misdaden tegen de mensheid en de
vrede.
Forster was gouwleider van 1939 tot
de verovering van Danzig door de sov
jet-troepen in 1945. Volgens de prose
cutie zijn 30 a 40.000 personen gestorven
in de beginperiode van zijn campagne
tijdens de oorlog voor de uitroeiing van
Polen en Joden ifi Danzig èn Pommeren
Op 1 September 1939 proclameerde hij
de inlijving Van de voormaligfe vrije stad
Danzig in het Duitse rijk. Hij trad reeds
vroeg tot de nazi-partij toe.
Mode heeft te aiien tm
de moderne wWVwMM.
Jaarlijks komt zU In 't land,
telkens met een variant
Juist op schoenen wordt gelét,
als de clou van het toilet.
„Kaplaars" weet wat wordt
begeerd, modieus en sterk,
wat U waardeert
ei! A
5 *H) aj w
2 u, a as
W 5 3 2 W
01 e CU
rt «J 05.'
.C L- C
"SP J. a
®5 >-g o
PStlqiSas
Antwoord van Dr. Beel
Over de wijziging van art. 92 (verblijfs
vergoeding) zal dé regering zich beraden.
Voor het ontwerpen van-een inleidend
artikel is de tijd te beperkt; maar de re
gering overweegt of verdere concentratie
Van het burgerlijk gezag mogelijk is.
Het Amsterdamse B.G. deed gisteren
uitspraak in de zaak tegen de 58-jarige
voormalige bemiddelaar van het Gewes
telijk Arbeidsbureau te Velsen P. B
Laffertu, een Amsterdamse aannemer,"
die tijdens de bezetting talloze namen
en adressen van jongemannen, die voor
de arbeidsinzet in aanmerking kwamen,
aan de inlichtingendienst te Haarlem
heeft opgegeven. In 1944 keerde L. terug
tot zijn oude beroep en voerde hij wer
ken voor de Duitse weermacht uit, waar
aan hij grote bedragen heeft verdiend
De procureur-fiscaal had tegen hem
negen jaar geëist
Het vonnis luidde drie jaar met aftrek
benevens een boete van honderdduizend
gulden.
- Het hof heeft bij de uitspraak reke
ning gehouden met de leeftijd van ver
dachte, die op vrije voeten is, en diens
slechte gezondheidstoestand
Beide verenigingen waren
communistisch. Hyde ontdekte
echter, dat deze communisten
heel andere mensen waren, dan
hij vanuit zijn liberaal-non-
conformistische achtergrond tra
ditioneel had gedacht. Het wa
ren beslist niet van die obscure
typen, waaruit, naar men zei,
de communistische beweging be
stond. Het waren universiteits
studenten, gedachtenrijke ar
tiesten en werklozen, die zich
niet door de omstandigheden
wilden laten demoraliseren. Na
veel denken en discussie werd
Hyde ook lid van de party.
Wat boeide en trok deze
christen in het communisme?
Niet hoger loon, niet een betere!
baan, ook geen eer- of heers
zucht dreven Hyde in die rich
ting. Idealistische motieven ga
ven de doorslag, namelijk de
„Inspiratie" van het commu
nisme: „Ik had in het Christen
dom niet iets gevonden, dat
zulk een kans bood voor mijn
jeugdig enthousiasme en idea
lisme, geen idee en doelstelling
in vergelijking met die der com
munisten". De christenen leken
hem „zelfvoldaan", gesatureerd
dus, maar de communisten ver
vaarlijk ongeduldig over alles
wat er verkeerd is in de wereld.
De christenen leken na twee
duizend jaar nog wel onzeker
van wat ze geloven, maar de
communistische partij weet na
enkele jaren reeds precies waar
ze staat én wat ze wil.
Het Christendom heeft hon
derden jaren geleden zijn mar
telaars gehad, maar de doorsnee
moderne christen scheen zich
het beste te gevoelen zonder
veel tegenspoed. De communis
ten hadden volop actuele mar
telaren, in Azië, in de Balkan
en'soms zelfs in Amerika. Haast
iedere kameraad, die Hyde ont
moette, was reeds „slaohtoffer"
geworden en de meeste werk
lozen werden door de onderne
mers als „rood" gebrandmerkt
en verworpen. Hoogstens moch
ten zij 's winters een keer
sneeuwruimen. Dit waren wer
kelijk de verachten en verwor
penen onder de mensen.
Hyde trok zich hun lot
jftlst aan en identificeerde zich
met hen. Hierbij kreeg hij het
gevoel, dat hy „iets sublie-
mers omhelsde dan een ver
sleten Christendom"De eer
ste voortdurend-bezige partij-
organisator. die hij ontmoette,
(een begaafd en dynamisch
ex-mijnwerker), scheen nooit
te eten en zelden te slapen.
Een paar jaar later viel deze
man dood neer, nadat hij in
één weekend op meer dan
veertig openluchtmeetings had
gesproken. Hij kreeg een „be
risping wegens verslapping".
Dat werd zijn dood 1 In alle
geval werden hier dagelijks
op grote schaal „offers" ge
bracht Bovendien werd Hyde
door 't internationale karak
ter van de beweging gefasci
neerd. Immers de wereld
bloedde nog uit haar wonden
van de eerste grote oorlog en
op de jeugd maakte het mas
sale wereld-appèl geweldige
indruk.
Ook de philosophic vac het
communisme imponeerde Hyde.
Deze visie leverde niet slechts
middeltjes tegen de economische
crisiskwalen, maar doorzag, de
oorzaken en beweefde deze te
zullen bezweren. De evolutie
gedachte bekroonde trouwens
wat men Hyde vanaf de school
reeds had voorgehouden. Een
nieuw tijdperk en een nieuwe
mensheid kwamen in het ver
schiet en deze verwachting on
dermijnde oude waarden, maar
schiep tegelijk nieuwe.
In één opzicht vielen de com
munistische kameraden heija
eigenlijk tégen: in de al te. vrije
liefde. Hyde betreurde deze on
gebondenheid, maar balanceer
de dit deficit uit tegen de over
heersende goede eigenschappen.
Langzamerhand verdedigde hij
als de restj die morele laksheid
„op gronden van sexuele eman
cipatie en van de behoefte om
de schijnheilige burger-conven
ties te trotseren".
Toch liet het Christendom
Hyde niet los. Met de kracht
der wanhoop hield hij vast aan
de overblijfselen en noemde
zich een tijdlang „christen
communist". Hyde tekende zelfs
een kruis in de werken van
Lenin en hing daaraan de sik
kel en hamer 1 Oude partij
genoten stonden hier zeer tole
rant en begrijpend tegenover en
vaderden; „Ge zult er wel eens
boven uitgroeien zoals wij". Dit
gebeurde inderdaad in de vol
gende jaren, vol onstuimigheid,
jaren van honger er econo
mische crisis: Demonstraties,
hongeroptochten, knokpartijen
en soms barricades eisten de
hele mens op. Hyde stortte zich
midden in deze agitatie 'en
klassenstrijd. „Daar was kleur,
offer en eindeloze bedrijvig
heid" en het hart klopte warm
van de gedroomde zegepraal van
het proletariaat over de ver'
rotte kapitalistische, maatschap
pij", welke aan enkelen toe
stond in één waanzinnige luxe
te leven,, maar de menigte
doemde tot een dagelijks leven
van vrees en kommer". Zij
smachtten naar de komst van
de grote dag, waarop zij com
munisten een nieuw Britanje
zouden bouwen, een klasseloze
maatschappij met werk en vrij
heid voor de nieuwe mens.
Hoe werd deze mythisch en
eschatologisch-begeesterde com
munist dan katholiek? Als
hoofdredacteur van de „Daily
Worker" betichtte Hyde in 1943
het katholieke blad „Weekly
Review" van fascistische nei
ging tijdens de bommenregen
der fascistenop Londen. Er
dreigde een proees, en Hyde
trachtte in andere nummers van
dat blad houvast te vinden. De
uitslag was echter geheel an
ders, Hyde ontdekte in dat
■katholieke blad een andere we
reld met een katholieke cultuur,
waarvan hy niets af wist. Wel
had hij jaren geleden een voor
liefde gehad voor een soort
„middeleeuwse" wereld: De nor-
mandische en gothische archi
tectuur, de letterkunde van
Chaucer en Langland en de
vóór-purcelliaanse muziek. Tot
zijn verbazing ontdekt hij in het
katholieke blad die wereld van
zijn vroegere liefde. Van liever
lede maken Chesterton en Bel
loc toenemende indruk op zijn
gemoed.
Hyde verloor het proces en
maakte toen 'n waterdicht schot
tussen zijn „communisme" en
„medievalisme". Maar het werk
te niet en tenslotte zegevierde
het katholicisme: „Een goed
communist moet zich nooit ver
oorloven buiten zijn commu
nisme te denken. Ik deed het
en de gevolgen moesten wel
fataal worden voor mijn com
munisme". „That, as it were,
w the mechanics of my intro-
auction to Catholicism".
DOOR HANS HIRTHAMMER.
aan
3)
Mr. Hamilton maakte een einde
het korte onderhoud.
Ik ben klaar, gentlemen! Wij kun
nen gaan!, riep hij.
Dit is mr. Hamilton!, stelde Cooke-
rel de piloot voor: de ontdekker van de
blauwe stad, Blue Town of Blue
Phantom, zoals je hft noemen wilt!
U zult spoedig genoeg kiyinen constate
ren, dat hier van een phantoom geen
sprake is, mr. Cookerel!, antwoordde de
piloot, terwijl hij Anny van haar blauw
wit gevlochten sandalen tot haar licht
blond kapsel waarderend opnam.
Miss Hugsley lachte hem overmoedig
toe.
Brengt u mijn vrienden behouden
terug! En vertelt u mij dan maar, hoe de
jongedames in Blue Town gekleed gaan!
Ik zal er alle aandacht aan schenken,
miss Hugsley!
Vergeet niet, mij morgen op te bel
len, James!
Enige minuten later maakte de machine
zich van de startbaan los om weldra in
het diepe blauw van de Oosterse hemel
te verdwijnen.
III
Als een geweldige, vurrode kogel
zweefde de zon boven de horizon. Dan
was het plotseling, of het machtige he
mellichaam begon te wankelen. Het zonk
in de diepte en snel spreidden de scha
duwen van de nacht zich uit over het
eindeloze, door ontelbare rotsen gesple
ten landschap.
De temperatuur daalde aanmerkelijk
en weldra was het zover, dat de beide
passagiers van het vliegtuig hun warme
ten 8 naai" waar(*e begonnen te schat-
Zy zaten dicht naast elkaar in de
waarnemerscabine, hadden de lamp aan
Van de boordbekleding
hlfk nn rf» B T P0n af en t0e een
blik op de grote landkaart, die openge
vouwen op hun knieën lag
Professor Floyd stopte weer eens zijn
shagpijp, terwijl Cookerel zijn zoveelste
sigaret opstak.
Het roken vereiste bij de razende
stormwind, die over hun hoofden heen
suisde, een zekere behendigheid. Telkens
wanneer zij een trek deden, verborgen
zij hun hoofd onder de rompbekleding,
als twee ondeugende schooljongens, die
voor het. eerst het genot van het roken
smaken en deze euveldaad door onder
hun lessenaar te duiken, voor de spieden
de ogen van de meester trachten te ver
bergen.
Cookerel wierp van tjjd tot tijd een
blik omlaag en volgde de weg, welke het
vliegtuig nam, op de kaart.
Aha, hij buigt nu scherp naar het
Noorden af. Wij gaan zo recht op het
Gamer-rneer toe. Hm, zou er in dat ver
baal dan toch werkelijk iets waars schui
len?
Floyd haald zijn schouders op.
Wij zullen zien!, mompelde hij.
De lichtpunten, welke aanvankelijk het
landschapsbeeld nog beheerst hadden,
werden steeds zeldzamer, een bewijs, dat
de menselijke nederzettingen voortdu
rend schaarser werden.
Na enige tijd verdween het Matste
zwakke schijnsel aan de Zuidelijke ho
rizont. De eindeloze verlatenheid van de
woestijn omving de reizigers en legde
zich als een nachtmerrie op hun gemoed.
In het vale licht van de opgaande
maan openbaarde zich de vage omlijning
van een natuur, die in zand en steen
verstard scheen en waarin alle leven vol
komen was uitgewist.
Het ene uur na het andere verliep.
De' maan steeg hoger en tekende de
schaduwen van het vliegtuig op het een
tonige, maar iuist in zijn starre verlaten
heid zo fantastische landschap op aarde.
De beide mannen volgden deze zwarte
vlek. die hun e'en levdnde metgezel on
hun eenzame reis toescheen. Nu eens
gleed hij met dezelfde snelheid mee, dan
In een Woensdagavond te 's Gravenhage
gehouden vergadering der plaatselijke
afdeling van de Volkspartij voor vrij
heid en democratie heeft mr. P. J. Oud
het woord gevoerd over de a.s. stembus
strijd.
Wat de grondwetsherziening betreft,
was spreker van mening, dat de K. V. P.
en de Partij v. d. Arbeid de tweederde
meerderheid in de Kamer, nodig om de
grondwetsherziening in tweede lezing aan
te nemen, niet zullen kunnen behalen.
Wanneer in dat geval de V. V. D. niet
met de huidige regeringspartijen wenst
mee te gaan, zal de herziening niet aan
genomen worden. Wanneer wij echter
wel voor de herziening stemmen, aldus
spr.. kunnen wij nog redden wat er te
redden is, terwijl in het andere geval het
regeringsbeleid in" Ii^ië in de toekomst
op dezelfde manier als sinds 1945 ge
voerd, zal worden doorgevoerd.
Spreker acht het dan ook gewenst, een
brug te slaan naar de rechtervleugel van
de K. V. F. Wij moeten ons niet ont
trekken aan de verantwoordelijkheid,
aldus de heer Oud, maar ook moeten
wij ons niet met de hoop vleien, dal,
wanneer wij aan de regering- deelne
men, voor de volle honderd procent het
beleid zal worden gevoerd dat wij wen
sen.
Acliter IJzeren Gordijn als „burger
lijk en decadent'', in de V.S. als
JCommumstsch''
„Monsieur Vincent", de Franse film
over de onbaatzuchtige naastenliefde
van Sint Vincentius 6 Paulo, die be
kroond werd op het achtste Filmfestival
te Venetië, werd achter het IJzeren
Gordijn als „christelijk, burgerlijk en
decadent" afgekeurd en is thans in de
Verenigde Staten verboden als.com
munistisch".
De krijgsraad te velde veroordeelde
gisteren de sergéant R. en de wacht
meester K„ die werkzaam waren bij afd.
A3 van het centraal indelingsbureau van
het ministerie van Oorlog resp. tot 5 en
2 jaar gevangenisstraf. De strafvervol
ging tegen de adjudant-onderofficier D.
werd naar de instructie teruggewezen. De
sergeant A. van der S. tegen wie 10
maanden werd geëist, 'is vrijgesproken.
R. en (K; werden in rang teruggezet en
uit de dienst ontslagen..
Aan deze vier onderofficieren was ten
laste gelegd, dat zij betrokken zouden
zyn geweest bij geknoei met. oproepin
gen voor de dienst in Indië en het afge
ven van valse bewijzen van vrijstelling.
De hoofddader, sergeant R. toucheerde
hiervoor enige duizenden guldens, waar
van wachtmeester K. ook een deel kreeg.
De auditeur-militair 'en sergeant R. gaan
bij het Hoog-militair gerechtshof in be
roep.
De soldaten S. van der B, en O, die
sergeant R. omkochten, werden daarvoor
en wegens desertie resp. tot 4 maanden,
maanden en 8 maanden gevangenis
straf veroordeeld. De twee eerstgenoem-
den gaan in beroep.
Onder bovenstaande titel zalunr. Ch.
Rutten, 2e secretaris der Kath. Volks
partij, Zondag a.s. via de K.R.O. van
15 tot 15.10 uur een radio-speech uit
spreken.
weer verdween hy met 'n achterwaartse
sprong in de schaduw van een bergketen,
om dan na een poosje weer onverwacht
ergens op te duiken.
Hamilton, de piloot, strekte zijn arm
naar achteren en duwde Cookerel een
briefje in de hand.
Naar mijn schatting moeten wij er
nu ongeveer binnen een uur zijn", stond
daar op. e
Cookerel raadpleegde de kaart en ver
geleek de tijd met de reeds afgelegde
kilometers.
Het schijnt te kloppenschreeuwde
hij de professor in het oor: „Tamelijk
Oostelijk van het Gainer-meer. Maar wij
weten immers zeker, dat daar niets
anders te vinden is dan een ontoeganke
lijk gebergte en met zandmassa's° onge
vulde dalen!" Pë
Professor Floyd gaf geen antwoord
Hij knikte slechts kort en verdiepte zicli
weer in zijn kaart.
Toen de aangegeven tijd verstreken
was, verbet Hamilton de route, welke hij
tot dusver had gevolgd. Hij boog met een
scherpe bocht naar links af en vloog
daarna zigzag en op geringe hoogte
boven de zwijgende, vaal schemerende
woestyn.
De beide mannen bogen, ondanks de
3ijlende koude, hun hoofd over de rand
van de cabine en staarden ingespannen
naar omlaag om niets te missen van
heigeen daar beneden aan bijzonders te
zien zou kunnen zijn.
Het landschap droeg kennelijk een
bergachtig karakter. Ruwe rotsspleten
en kammen wierpen hun scherp omlijn
de schaduwen in- de blauwe diepten der
dalen.
Maar nergens was ook maar een teken
van .leven te zien, nergens ontwaarde
men zelfs de geringste aanwijzing, dat
zich in deze troosteloze woestenij van
zand een menselijke nederzetting zou
bevinden.
Hamilton echter scheen zijn vergis
singen niet te willen inzien of althans
voorlopig nog niet te willen toegeven.
Hij liet de machine nog lager dalen,
zodat zijn twee passagiers de vrees
bekroop, dat zij tegen de steile rotswan
den van het vefraderlijke bergland te
pletter zouden slaan.
Cookerel krabbelde haastig een paar
regels op een blaadje uit zijn notitie
boekje en gaf dit aan de voor hem
zittende bestuurder.
Stel voor, dat wij omkeren. U
schijnt u toch te hebben vergist. Hindert
niet, maar wij voelen er weinig voor aan
een van deze ongezellige steenhopen te
blijven plakken. Een beetje hoger dus
asjeblieft en dan rechtsomkeert naar
Bombay
Toen Hamilton van deze boadschap
kennis had genomen, schudde' hij gede
cideerd zijn hoofd. Cookerel zuchtte en
wierp zijn reisgenoot een wanhopige
blik toe.
(Wordt vervolgd)
In Washington, is Donderdag een Ne
derlandsAmerikaanse belastingover
eenkomst getekend, welke er ener
zijds toestrekt, dat Am. burgers in
Nederland en Ned. burgers in Ame
rika zich niet aan hun belastingplicht
zullen kunnen onttrekken; anderzijds
regelen bevat ter voorkoming van
dubbele belasting.
Wegens oplichting werd de Zeeuw
A., Donderdag door de Bredase recht
bank veroordeeld tot een jaar en vier
maanden gevangenisstraf. Verdachte
had een dikke dertigtal pastorieën in
Brabant bezocht en by de pastoor of
kapelaan om reisgeld gevraagd. De
eis was twee jaar gevangenisstraf.
Te Hoogeveen is de matrassenfabriek
Geka welke gehuisvest was in het
voormalig gebouw der Geref. kerk,
uitgebrand. De schade van een ton
wordt gedeeltelijk door verzekering
gedekt.
O De herdenking van de gesneuvelde
Ned. militairen in de oorlogsdagen
van Mei 1940 zal in het 3e militaire
fewest (Noord-Brabant, Limburg en
eeland) gehouden worden op 4 Mei
in het dorp Moerdijk.
O Verschenen is de nieuwe „Gids door
Walcheren", uitgegeven door de Ver.
tot bevordering van het vreemde
lingenverkeer in Walcheren te Mid
delburg.
Zaterdag a.s.. 1 Mei, wordt te Olde-
broek het 100-jarig bestaan herdacht
van het le reg. veldartillerie. Een
gedenkplaat Wordt onthuld en er zijn
schietwedstrijden.
O De ambtenaren van de C. C. D zijn
nog niet zonder werk. In Maart
maakten ze 7056 processen-verbaal'
2533 hadden er betrekking op akker-
bouwproducten. In beslag genomen
Sranen en peulvruchten,
8430 kg. vlees en spek en een flinke
ommelette van 88.000 eieren1
O Op 7 Mei wordt het hospitaalschip
„De Hoop 50 jaar oud; met dit schip
bestaat ook de organisatie. „Ned. ver
eniging ten behoeve van zeelieden
van elke nationaliteit", die dit schip
uitzond, een halve eeuw. Receptie in
de Grote Club te Amsterdam en dan
gaat „De Hoop" er weer op uit, te
zamen met 200 haringloggers.
O De stoffelijke resten van 191 Duitse
militairen die op det Westerbegraaf-
plaats in IJmuiden begraven legen,
zyn naar een Duits massakerkhof in dc
Peel overgebracht.
