MILL1 OENEN van kerk vervreemd
Encyclieken werden vergeten
Het militaire verbond der vijf
St. Bavo tot basiliek verheven
OÊ
INVASIE in Noord-Palestina
Arabische legers zetten V. N.
voor een feit
Dader van moord te Naaldwijk
heeft bekend
Het drama op
cle Vloeiweide
BRIEF AAN HET THUISFRONT
DC 6 OP SCHIPHOL VERONGELUKT
HARINGVLOOT gaat UITVAREN
Fout bij startoefening de oorzaak
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
Wraakroepende
toestanden
Het Krentenbrood
V olkssteniming in
Indonesië
Verkenningen rond de evenaar
De sterkte hunner strijdkrachten
Eerste hoogtijdag van kathedraal feest en
Vaticaan en het
)a-congres
NDER DE
O U P E
Medeplichtige Z. wees de woning aan
Mobilisatie van
alle Joden
Een monument
Eerste vis over
clrie weken
70ste JAARGANG
MAANDAG 3 MEI 1948
No. §0609
in z.g. Katholieke landen
Waakzaamheid over de prijs
Amerikaans plan met weinig
instemming
ONTSPANNING-WAGENS OOK
NAAR DE BUITENPOST
'V
DE WIJZE RENTMEESTER
.ausradierter' boswachters
bij
woning:
DE KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie van de ..Nieuwe Schiedamsche Courant"
zijn gevestigd te Rotterdam. Kortenaerstraat 1,
Tel 25270; te Schiedam. Broersvest 8. Tel 68804
De abonnementsprijs bedraagt f 3.45 per kwartaal.
t 115 per maand. 1 Q-30 per week.
Directeur. J. KU1JPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. WITLOX.
Algemeen Eedacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte
Ingezonden Mededelingen op redactionele
kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven .egei gereduceerde prijs op
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden X.Ieder wooré
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Hoe is dit mogelijk?
Het ls geen aangename en prettige
vraag en toch moeten wij haar stellen. Ze
brandt immers op veler lippen. Nemen
wij Frankrijk en Italië. ..katholieke lan
den bij uitstek, zegt men. Het communis
me telt er millioenen aanhangers, nog
niet door druk van een communistisch
regiem, maar door de verlokking, belof
ten en bekoorlijkheid van deze beweging
zelf. Hoe is dat mogelijk? Officiële katho-
lieken zijn dus gegrepen do >r een bewe
ging, welke materialisme en atheïsme
predikt. Dit verontrustende verschijnsel
vraagt een critische bezinning, wellicht
een gewetensonderzoek der katholieken.
In Frankrijk is men reeds geruime tijd
met dit gewetensonderzoek bezig. Ver-
- schillende enquêtes rond de vervreem
ding der massa van de Kerk leggen oa.
de nadruk op het sociale deficit dei-
katholieken. Met de vervreemding is
het in Frankrijk zeer droevig. Het offi
ciële rapport van Lourdes geeft reeds in
1931 de volgende cijfers: Ongeveer 10 pet.
ongedoopten, meer dan 75 pet. non-
paschantes en ruim 80 pet. Zondagsmis-
verzuim. In 't Correspondentieblad (Dec.
"46, Febr. 47) lezen we tot onze ontzet
ting: 350.000 agrariërs zijn volkomen hei-
dens. Elf millioen doen „uit sleur" nog
wat aan de vier grote Franse plechtig
heden: Doop, Eerste H. Communie, kerke
lijk Huwelijk en Begrafenis. In 1943
waren er reeds 8 millioen volstrekt hei
dense arbeiders. In het internationale
tijdschrift ..Lumen Vitae" ('46. nr. 3. 472)
staat: 8.500.000 kinderen blijven buiten
elke christelijke invloed. Van de 25.000 m
Toulouse krijgen 16.000 niet de minste
godsdienstige voorlichting. Van degenen,
die dit nog wel krijgen volhardt 10 bet.
nog drie jaar na de plechtige H. Commu
nie. Verder blijkt, dat 95 pet. der onder
wijzers aan de openbare school ongelovig
is (nr. 1. 49.)
Er zijn natuurlijk heel wat redenen op
te geven voor deze ontkerstening: Tijd
geest, ongelovige propaganda, laiefsme,
.gebrek aan intense zielzorg en huisbezoek
enz. Eén der voornaamste factoren echter
van de vervreemding der arbeiders
wereld van de Kerk en haar wending tor
het communisme bestaat in het sociale on
recht. Claude Proffat heeft dit in een
moedig artikel van „La Croix" (29 Dec.
jj.) ronduit bekend Van bepaalde katho
lieke zflde heeft men zich reeds in de
vorige eeuw verzet tegen sociale hervor
mingen. Het sociaal Initiatief Het men
over aan de socialisten en nu oogst men
de wrange vruchten van de pliehtver-
getenheid der „conservatieve katho-
lieken". Schuldig zijn de katholieken „die
niet gehoorzaamden aan de raadgevingen
van Leo XIII en tot de huidige dag zich
verzet hebben tegen de sociale richtlijnen
der Kerk. Zij beschuldigen de sociale
christenen van socialisme en maken de
priesters, die zich wijden aan de verhef
fing der werkende klasse, uit voor „curés
rouges"„Het verlies van de arbeiders
klasse" is het noodlottig gevolg var de
sociale plichtvergetenheid der conserva
tieve katholieken in Frankrijk. De
Franse arbeiders verlangen over het al
gemeen geen gewelddadige politieke revo
lutie. Zij wensen enkel, voor altijd bevrijd
te worden van de ellendige situatie, waar
in het kapitalistische regiem hen heeft
gestort". Het laten voortwoekeren van
het sociale onrecht .door conservatieve
katholieken heeft de arbeiders van de
Kerk vervreemd. In hun ogen zijn de
socialisten en communisten de manmoe
dige verdedigers van hun rechten. Daar
om scharen zij zich achter de rode vaan
Wel doen de conservatieven hard mee
aan een „negatief anti-communisme"
doch Kardinaal Gerlier bezwoer nog kort
geleden de Fransen zich toch niet tot zulk
een negativisme te beperken, maar om
„het harde lot der arbeiders en hun recht
vaardige eisen ter harte te nemen".
Proffat besluit bijna profetisch: „Het
communisme ontving het leven en kon
gedijen In het sociale onrecht. Naarmate
men dit onrecht niet uitroeit, zal men
enkel aan een negatief anti-communisme
doen, van te voren reeds tot mislukking
gedoemd. Tegenover het destructieve
communisme helpt slechts één -,ing: He:
christelijk gemeenschapsideaal realise
ren".
Het „katholieke" Italië bevindt ziet)
wellicht in een nog penibeler situatie.
Voor zover wy weten, heeft men daar
geen nauwkeurige statistieken over de
vervreemding var, de Kerk. Wie het pa
rochiële leven in Rome al va-> nabij kent.
weet. dat de clerus op geen stukken na
de religieuze situatie kan beoordelen, want
van huisbezoek en enige werkelijke pa
rochiële zielzorg was er in onze Romeinse
jaren vrijwel niets te bespeuren, tn
Noord-Italië is een inuustrie-proletariaa!
gegroeid, waarover wü moeilijk nog kun
nen oordelen, in hoeverre dit van de
Kerk vervreemd is. Rooskleurig-ziet het
e- in alle geval niet uit.
Er is echter .iets gebeurd, in Zuid-Italië
De négen en zeventig bisschoppen van
Zuid-Italië hebben een manetekel-mani-
fest de wereld ingestuurd, een Vastenbrief
van apocalyptisch kaliber. Men wrijft zyn
ogen uit als men het jeest: Een schier nog
feodaal adellijk kapitalisme van groot
grondbezit tiert welig te midden van de
volkomen proletarisering der landelijke
paupers. Wraakroepend zijn daar nog de
toestanden onder de „dagloners", een
vloek voor het „katholieke" land. „Rerum
Novarum", „Quadragesijjio Anno" zijn
roerloos en kil over de granieten hoofden
der, feodale kasteelheren heengestreken
De Kerk hebben zij laten praten, maar
nu worden zy bang, bang voor het com
munisme.
Het communisme heeft gepi%gd zich te
wust, dat de sociale nalatigheid der katho
lieke feodalen de-crisis van '".et. Christen
dom naby heeft gebracht. De paupeis
wantrouwen vrijwel volledig de sociale
waarde van het Christendom. Die feodale
heren hadden alleen oren naar de Pause-
ïyke zendbrieven, waar er sprake was van
de verdediging van het „private" bezit.
Onze fout lykt me toch in het algemeen
deze: Wy hebben te zeer nadruk gelegd
op het recht van privaat bezit van de
facto-bezittenden en te weinig htbben wij
gestreden voor de verwerving van pri
vaatbezit voor de niet-bezittenden.
Het communisme heeft gepoogd zich te
werpen op de paupers van Zuid-Italië. D.>
vlammende zendbrief der bisschoppen
bezweert (ter elfder ure) het sociale on
recht nog te herstellen: Weg met platoonse
protesten. Weg met de apathische luiheid
in sociale hervormingen: „Het is net uur
van de daad!"
Zó staan wy minder verwonderd over
de groei van het communisme in „katho
lieke" Janden.
IJR. A v. d. WEY O. Carm
De prys van het krentenbrood wordt
gesteld op 1 per brood van 800 gram
en op 8 cent per bolletje van ten min
ste 50 gram. Voorts is bepaald, dat het
krentenbrood ten minste 20 pet. kren
ten, rozynen of sucade moet bevatten.
Het publiek dient er rekening mede te
houden, dat de hoeveelheid aan de bak
kers gedistribueerde krénten en rozynen
betrekkelyk gering is, zodat zy hun.
klanten slechts mondjesmaat van kren
tenbrood kunnen voorzien.
De Amerikaanse delegatie van de
commissie van goede diensten heeft
een compromis-voorstel ontworpen
voor de regeling van het geschil in
zake het plebisciet tussen de Neder
landers en de republikeinen in Indo
nesië, aldus wordt volgens AJ. van
betrouwbare zijdè vernomen.
Volgens dit plan zou de bevolking van
Java, Sumatra en Madoera 'niét recht
streeks stemmen over de vraag, of zij
zich wil aansluiten bij de republiek of
by de te vormen Ver, Staten van Indo
nesia, maar zou zy een constituerende
vergadering moeten kiezen, welke dan
het land volgens geografische grenzen
zou verdelen.
Het Australische lid van de commissie
van goede diensten zou tegen dit Ame
rikaanse voorstel zyn> en de Nederlan
ders zouden er weinig enthousiast tegen
over staan. De reactie der republikeinen
is nog niet bekend.
Sendoera, 11 April 1948.
Via het hoofdkwartier van de mari
niers in Loemadjang, dat er niets op
tegen heeft ln hotel „Republiek" te ze
telen, staan enige tientallen buiten
posten op Oost-Java in contact met de
bewoonde wereld. Dank zij het snelle
en doortastende optreden van de mari
niers, die in dit gedeelte van Java
doorslaand hebben bewezen, welk een
verbluffend goed resultaat hun amphi-
bisch wapen heeft, keert ook hier de
bevolking weer naar de kampongs te
rug. De vlucht naar bossen en bergen
heeft opgehouden. In al deze contreien
*yn de vooruitgeschoven posten der
mariniers de centra, van waaruit de
omliggende streken op de veiligheid
worden gecontroleerd. Zo ook de post
Sendoera.
Het kleine groepje mariniers dat hiei
Niettegenstaande de geheimzinnigheid,
die officieel om de besprekingen van de
ministers van defensie van de vijf landen
van de Westelijke Unie hangt, verkrijgt
men toch belangwekkende aanduidingen,
wat de projecten, die bestudeerd worden,
betreft,
De 5 landen zouden een legermacht
op de been kunnen brengen, die in aan
tal onmiddellijk zou komen na het
blok. dat door de Sovjet-unie en zijn
satellieten gevormd zou kunnen wor
den.
jpv M
IVan onze verslaggever).
De eerste hoogtijdag van de Haar
lemse 6t Bavo werd bekroond door
4e glorievolle mededeling van de Pause
lijke beslissing dat de Haarlemse kathe
draal verheven ls tot een basiliek. Drie
Indrukwekkende plechtigheden hebben
gisteren de grote menigte die het grote
Godshuis steeds vulde, gesticht, des
morgens een pontificaleHoogmis, des
middags een feestcongregatie en des
'avonds een pontificaal Lof.
De Hoogmis werd des morgens opge
dragen door de Pauseiyke Internuntius,
Z.Exc. Mgr. P. Giobbe, die daarbij ge
assisteerd werd door kapelaan de Wijs ais
diaken, rector Rutten als sub-diaken en
de rectoren v. d. Kraan en de Groot als
troon-diakens. Mgr. J. P. Huibecs en mgr.
W. Bouter, bisschop van Nellore, woon
den de plechtigheden bij op het hoog
altaar. De Schol? eantorum onder leiding
van dr. A. Kat zong op indrukwekkend
schone wijze de Missa Pange Lingua van
Josquin des Prez, terwijl na de H. Mis
het Ave Maria van dezelfde componist
gezongen werd. Plebaan Filbry hield de
predikatie naar aanleiding van het woord:
Uw huis past Heiligheid, omdat wy
Christus daarbinnen aanbidden.
Feestcongregatie
De grote feestcongregatie werd des
middags bygewoond door afgevaardigden
der H. Familiebroederschappen uit het
gehele diocees. De plechtigheder werden
verricht door mgr. W. Bouter, bisschop
van Nellore. de predikatie werd gehou
den door de W.E. pater W. Jonckbloedt
C s.s.R. Kapelaan L. Bottelier leidde van.
Het wrak van de Zaterdagmorgen op Schiphol neergestorte DC 6
PH-TKW Wil hel mi na.
en hield zich vooral bezig met het lan
den en starten. Bij een start maakte het
toestel een draai, verloor hoogte en raak
te met de hnkervleugeltop een zandhoop.
De vleugel brak af. het toestel stortte
neer en kwam terecht in een kuil waar
in twee arbeiders aan de riolering werk
ten. Wonder bóven wonder werden
slechts twee leden van de bemanning
licht gewond, de arbeiders liepen in het
geheel geen letsel op. Deze gelukkige af
loop is vooral te danken aan het feit dat
er geen brand ontstond. Toen de sirene
over het vliegveld loeide, reed ook de
brandweer direct naar de plaats van het
ongeluk. Met een schuimblusser heeft
men het toestel nat gehouden om te voor
komen dat er eventueel, nog brand uit
zou breken.
Over de oorzaak van het ongeluk zijn
geen nadere byzonderheden bekend. De
bemanning wordt door de Raad voor de
Luchtvaart gehoord en kan daarover
uiteraard geen verklaringen afleggen. Het
staat evenwel vast dat er bij een oefening
een fout is gemaakt. By de start, waarby
het ongeluk gebeurde, maakte men een
door de Ryksluchtvaartdienst voorgeschre
ven manoeuvre. Tijdens het opstygen liet
men de meest linkse tnot°r stoppen. Dit
is een oefening om te leren starten onder
de meest ongunstige omstandigheid n.L
als tijdens een start een mötor uitvalt.
Het starten met drie motoren vereist
(Van onze Amsterdamse redacteur).
Zaterdag is een K.L.M.-toestel bij een
lesvluqht op Schiphol neergestort. Het
betrof hier een nieuw Douglas DC 6-toe-
stel, dat bemand was met vier personen:
twee van hen werden licht gewond Het
toestel Werd vrywel totaal vernield.'
Th-TKW maakte die morgen bo
ven Schiphol lesvluchten, om personeel
op te leiden voor het gebruik van dit
toestel. De bemanning bestond daarby uit
gezagvoerder A. Ekels, leerling-vlieger
Euporto, radiotelegrafist Hoefnagels en
boordwerktuigkundige v. d. Ham. Men
maakte verscheiden door de Rijkslucht
vaartdienst voorgeschreven oefeningen
af het priesterkoor de feestgave der con
gregaties in, die op initiatief van de heer
Wildschut uit Rotteidam was ingezameld
De heer Wildschut overhandigde daarna
de 4000 voor de versiering van de
basiliek aan plebaan Filbry.
Mgr. Huibers celebreerde des avonds
ïriB i f met assistentie van pastoor van
nen l?i4Uw. Heemstede en pastoor Wen-
d wi r 'T Vennep als troondiakens.
weleerwn KVan het kIein seminarie,
de weleerw. heer N. van Ruyven als
diaken en de weleerw. heer J de Jong
als sub-diaken. Onder de aanwezigen op
het priesterkoor bevonden zich 4 kanum
mken: mgr. G. P. j. v. d. Burg, mgr C
G. van Trigt de regent van Hageveld'
de hoogeerw. heer C. J. Henning en piP_'
baan F. Filbry.
Na afloop van de plechtigheid be
klom Plebaan Filbry de preekstoel,
om namens de Bisschop mededeling
te dóen van een telegram, dat uit
Rome was ontvaugen en waarin
medegedeeld werd, dat de Haar
lemse kathedraal door Z. H. de Paus
tot basiliek verheven was. Plebaan
Filbry zeide verder, dat de Bisschop
namens de gelovigen een danktelv
gram naar Rome had gezonden Hij
gaf een korte uiteenzetting van de
betekenis van deze verheffing tot
basiliek. Tenslotte zette hi^het „Lau-
date Dominum" in, waarmede dce
eerste gloriedag der kathedraalfees-
ten geëindigd was
echter een buitengewone vaardigheid. Wie
er aan het roer zat, is niet bekend, maar
zeker is dat degene die het vliegtuig be
stuurde, de verdere handelingen van het
opstijgen vérkeerd uitvoerde. Het toestel
verloor hoogte en zwenkte naar links
waardoor het met de vleugeltop een
zandhoop raakte, met het bekende nood
lottige gevolg.
De mooie nieuwe D.C. 6 kwam in drie
delen in een kuil terecht. Men kan wel
zeggen dat het totaal vernield werd, het
is weinig meer dan een hoop verwron
gen aluminium; ook de motoren zyn ge
heel vernield. De K.L.M. is op beurspolis
verzekerd, zodat de verzekering dit grap
je betaalt, waarvan men gerust kan zeg
gen dat het 2yz millioen kost
De K.L.M. ontving tot nu toe drie van
deze moderne toestellen, waarmee op het
ogenblik voortdurend proef- en lesvluch
ten gemaakt worden. Een half uur na het
ongeluk steeg een der andere D-C 6 op.
Vandaag arriveert er weer een rechts-
streeks uit Santa Monica in Californië,
zodat de KLM er dan weer drie bezit.
De proefvlucht die vandaag met een D-C
6 met de pers wordt gehouden, zal nor
maal doorgang vinden.
Z.H. de Paus heeft, naar Reuter uit
Landen seint, mgr. Giobbe, apostolisch
internuntius in Den Haag, aai gewezen
om het Vatieaan te vertegenwoordigen
op het „Congres voor Europa", dat in
Den Haag gehouden zal worden.
De Westelijke Unie zou eveneens over
de op een na de grootste vloot van de
wereld beschikken, en wat de lucht
macht betreft zou het tekort aan toe
stellen gecompenseerd worden door de
waarde van het personeel en de lucht-
bases.
De Unie zou twee millioen man, voor
het merendeel veteranen uit de laatste
wereldoorlog, op korte termyn op de
been kunnen hrengen.
Er is echter behoefte aan materiaal,
vooral zwaar materiaal, pantserwagens,
vliegtuigen, gemotoriseerde artillerie,
waarmee de 30 divisies van de Westelijke
Unie uitgerust zouden kunnen worden.
Dit materiaal moet verschaft worden
door Amerika. De Westeüjke Unie zou
in ruil daarvoor een net van luchtbases
kunnen aanleggen, uitgerust volgens de
normen, die door Amerika voor het Wes
telijk halfrond zijn vastgesteld.
Een delicaat vraagstuk is dat van het
opperbevel, hier speelt nationale yver
een rol.
Het principe van een opperbevel en
een „état-major" kan men als aanvaard
beschouwen, maar terwijl de Britten de
naam van Montgomery naar voren bren
gen, eisen ook de Fransen deze post op.
Er zou een compromis voorgesteld zijn:
De Fransen zouden het voorzitterschap
van een centrale militaire commissie
krijgen, belast met het opstellen van de
plannen en Montgomery zou aangewezen
worden tot opperbevelhebber van de ge
wapende strijdkrachten.
aan de voet van de Smeroe gelegerd is.
ziet van tijd tot tyd uit de kleine kegel
Vaj?i vulcaan een rookpluim sty gen,
welke alvorens verzwolgen te worden
door de strakke blauwe lucht, als een
kattenstaart rond de top draait. Zo nu
en dan voelen zij hun veldbed trillen
en Kijken zij elkaar eens ietwat verbijsterd
aan als de darmen in het inwendige var»
de Smeroe een niéuw plaatsje schynen
te zoeken.
Rarnpokkers ingepikt
Een half jaar geleden zaten op deze
zelfde plaats een aantal republikeinen,
die de witte muren toetakelden met dap'
pere en strijdvaardige leuzen, waartus
sen het „tetep merdeka" in zware teer-
letters domineert. De mariniers hebben
de slagzinnen rustig laten staan en zet
ten hun energie liever in by het herstel
van de wegen en het verwijderen van de
rarnpokkers, die dit gebied nog dagelijk.-
onveilig maken. Twee weken geleden
haalden ze zeventien van deze heren
uit een naburige kampong. Zo gemakke
lyk als het is deze rarnpokkers uit d.
kampongsbewoners te herkennen haar
dos. snor en zwaard zijn hun attribu
ten zo moeilyk is het ze te pakken
te krijgen, daar hun onmiddellyke om
geving bij eventuele aanwijzingen zelf
van uur tot uur in gevaar leeft
Deze rarnpokkers werken ongeveer als
het Duitse weerwolf-systeem, Zy staan
voor niets en een marinier, die het enige
maanden geleden waagde om op zijn
eentje het pas gezuiverde gebied te door
kruisen, werd plotseling van alle kantel;
door dit „plebs Indonesiae" besprongen
en zwaar gewond achter gelaten.
De rust rond Sendoera stabiliseert zien
nu en afgezien van de patrouilles welze
er wekelijks op uit trekken, doen de
jongens op deze post, wat hun hand vindt
om te doen. De verveling komt zo nu
en dan om de hoek kyken en als ze bij
gevechtsacties driemaal per dag ryst eten
en vier dagen zonder een behoorlyke si
garet moeten doen dan nemen ze dat
als goed marinier, maar nu is het eveu
anders.
Er moet iets zyn, dat in deze dagen van
tyd tot tijd wat variatie brengt. Er moet
een plezierige climax zyn, een stuk ont
spanning. waarnaar zy van te voren uit
kunnen kyken.
Het is Jammer, dat jnist op deze pos
ten geen ontspanning gebracht wordt.
Dat hier gisteravond de aangekondigde
filmvoorstelling niet doorging werd
aanvaard als een normale gang van
'zaken, van teleurstelling was geen
sprake. Met heei weinig is hier de
hand gevuld, hoewel heel veel méér
op zijn plaats zon zijn. Maar om de
een of andere onbekende reden blij
ven ontspanning- en cantine-wagens
sieeds in de buurt van de stad rond
hangen.
Ja, dat Hosanna en Crucifigatur dreigt
even oud te worden als de wereld.
Daar heeft de voorzitter der Tweede
Kamer Mr. van Schaik op een verkie
zingsvergadering „ergens In Nederland'
uitgetrompet, dat hij geen kabinet had
meegemaakt in zijn lange politieke loop
baan, hetwelk met zoveel ijver en ener
gie werkte als de firma Beel en Co. Ws
zuilen geert speculatie opzetten over de
cijfers, welke deze ras-parlementarier.
die trouwens zelf ook minister is ge
weest. aan de leden van de afgedankte
kabinetten zou willen toekennen, maar
voor de klas van Beel was het in elk
geval een tien met een prent oftewel
een lei met een griffel.
Doch Mr. van Schaik was amper thuis
of daar kwam een onbezoldigd school
opziener, die meende, dat de leien van
de Deeltjes helemaal niet zo schoon zijn
en hij efst nu van het schoolbestuur, dat
aeze knapen weg gestuurd worden eri
flink voor hun witte pantalonnetjes
krijgen.
U bent natuurlijk ook achterover ge
slagen, toen U las. dat Prof. Gerbrandy
en nog acht anderen, die dus blijkbaar
met een negenoog waken over onze ryks-
eenheid, aan de Tweede Kamer hebben
verzocht om een vervolging in te stel
len tegen de. leden van het huidige ka
binet wegens schending van de Grond
wet. Nu kan dit natuurlyk slechts een
„gebaargene ,md worden, want de in
quisiteurs denken toch zeker niet, dat
onze Kamerleden zo onnozel zyn. dat zit
daar intrappen. Immers, in dat geval
zouden zy zich zelf voor aap zetten, aan
gezien het parlement aan de daden der
regering medeschuldig staat vanwege
zijn steun aan het gevoerde beleid
Maar het pikante van het geval vinden
wij de omstandigheid, dat velen niet
hun hand in het vuur zouden durven
leggen als zouden vroegere ministers
en met name die van de Londense
kabinetten constitutioneel geheel brand
schoon gebleven, zijn, ook by het z.g.
noodrecht.
Men meent, dat b.v. een zekere oud-
premier te dezen een prakkie boter op
zijn hoofd heeft, waarby ons vetrant-
soen een mager figuur slaat. Vandaar
de enquête naar het Londense en Zuid-"
Nèderlandse beleid tydens de oorlog,
waartoe ons Parlement besloot.
Wy laten de bewering van de heren,
die niets voelen voor de bedoelde vuur
proef, voor hun rekening. Wat niets af
doet aan het feit, dat wij er helemaal
niets voor voelen om voor Gerbrandv-
c.s. door het vuur te gaan.
Maar wanneer er sombere muren met
getraliede vensters voor deze ex-Excel-
lentie opdoemen, wie durft het hem dan
kwalyk te nemen, dat deze, zorgend als
de wyze rentmeester uit het Evangelie
by voorbaat tracht zich daar van excel
lent gezelschap te verzekeren.
ANALYST.
De berichten, die uit Palestina binnenkomen, maken het -moeilijk, zich
een duidelijk beeld van het verloop van de strijd aldaar te vormen.
Van de ene kant ligt de meest stellige bevestiging voor ons
van het Zaterdag gepubliceerde bericht dat Libanese "en
Syrische troepen Zaterdag de Palestijnse grens overschreden en drie
Joodse nederzettingen in Opper-Galilea omsingeld hebben. De drie
nederzettingen waren Dan, Daphneh en Ramoth Naphtali. De Libanese
invallers zouden de rand van laatstgenoemde nederzetting bereikt
hebben, de „Haganah*' ontkent echter,: dat de nederzetting door de
Arabieren veroverd zon zijn. Een woordvoerder van de Joodse verzets
organisatie „Haganah" heeft voorts verklaard, dat ,.hct samentrekken
van Syrische troepen aan de grens wordt voortgezet"*.
„Arabisch algemeen hoofdkwartier vol
gen, dat uit Damascus wordt doorgegeven.
Het luidt: „Zaterdagochtend -heeft Arabi
sche artillerie het bombarderen van Jood
se wyken te Jeruzalem voortgezet. Onze
strydkrachten vielen de kolonie Harawu
en nabygelegen kolonies aan. De strlld
duurt voort. In het gebied van Houleh
vielen wy een Joodse patrouille aan. Tien
Joden werden gedood".
(Harawi ligt in Noord-Palestina, onge
veer 20 km. ten Noorden van het meer
Tiberias).
De strijd om Jaffa
De Naaldwijkse politie is in samenwerking met de Haagse recherche
er in geslaagd, licht te hrengen in de duistere moord te Naaldwijk.
Tijdens zijn verhoor bekende de reeds eerder genoemde Duitser S.
er met de vroegere knecht van 't Hoen, genaamd Z., in de avond
ran Zaterdag 24 April 1948 op uit getrokken te zijn om met een
geladen pistool en een masker voor de tuinder 't Hoen te dwingen
Seld geven. Omdat 't Hoen zich teweer stelde, had S., om hem
aan te jagen, zo luidt de verklaring van S., geschoten in de
richting van 't Hoen. Dit heeft tot gevolg gehad, dat hij 't Hoen bij
.iet tweede schot zodanig trof, dat deze kort daarop overleed. Z. heeft
e verdachte S. op de plaats van het misdrijf gebracht en hem de
woning aangewezen. De politie van Naaldwijk en de Haagse recher
che zijn er in de loop van Zondag j.l. in geslaagd zo veel over
stelpend bewijsmateriaal tegen de verdachte in te brengen, dat
ontkennen voor S. onmogelijk bleek. Z. moet nog nader worden
gehoord.
De Hagenaar B., die was gearresteerd, bleek niets met het mi-drijf
te maken te hebben. HÜ werd op vrije voeten gesteld.
Van de andere kant meldt Reuter uit
Damascus, dat de Syrische, regering de
openbaarmaking van alle niéuws over be
wegingen van Arabische troepen, of de
toestand in PaleStina heeft verboden
hetgeen er wel op schijnt te duiden, dat
zij haar plannen wenst te verbergen -
terwijl daarnaast officiële kringen te Da
mascus dë berichten, dat het Syrische
leger de Palestynse grens overschreden
zou hebben, tegengesproken.
Zondag meldde een „Haganah"-commu-
niqué uit Tel Aviv een „sterke concentra
tie van Syrische troepen bij de Joodse
kolonie Misjmar-Hayarden aan de oever
van de Jordaan in Öost-Palestina.
Intussen werden nog altijd door 'ie
„Hagapah" hoge verliezen gemeld
als gevolg van de invasie in Noord
Palestina door de Syriërs en Libanezen
De invasie wordt beschreven als „een
ernstige aanval met kanonnen en tanks
op vier nederzettingen Juist buiten de
Libanese en Syrische grens".
Een A.F.P.t bericht uit Cairo zegt bo
vendien: „Het binnenrukken der Syri
sche en Libanese 'Strijdkrachten in Pa
lestina opent officieel de vijandelijkhe
den tussen de Arabische staten en de
Zionisten".
Een woordvoerder van de „Haganah"
noemde de invasie een „proefinvasie" en
verklaarde, dat de Arabische legers .voor
bereidingen 'treffen voor een invasie op
grote schaal, teneinde de V. N. voor een
voldongen feit te stellen.
Tot slot laten wij over de Arabische
operaties het legerbericht van het
Wat de strijd rondom Jaffa betreft, valt
melding te maken van een mededeling
van het Britse hoofdkwartier te Jeruza-
lem, volgens welke Britse troepen 0 „Ir-
goen"-stryders op de grens van Jaffa en
Tel Aviv gedood hebben. De strydkracn -
ten van de „Irgoen" schonden, zo luidt
de verklaring, de order tot het staken van
het vuren in het niemandsland tussen
Jaffa en Tel Aviv.
Mortiergranaten vielen in de door de
Britse troepen bezette zóne en nadat een
Britse pantserwagen in actie was geko
men werd de „Irgoen" teruggedreven.
Volgens mededeling van het Brits»
hoofdkwartier bedraagt het aantal Britse
strydkrachten in het H. Land, met inbe
grip van de Versterkingen uit Cyprus en
Malta, thans naar schatting 20.000 man.
De „Empire Tast" heeft Famagusta ver
laten en stoomt naar Haifa met een de
tachement geheel uitgeruste Britse sol
daten aan boord. Deze troepen zouden
naar Engeland terugkeren, maar volgens
een officieus legercommuniqué moeten zij
de wegtrekkende troepen in Palestina
vervangen.
De afkondiging van de volledige mobi
lisatie van alle Joden tussen 25 en 35 jaar
is thans een feit geworden.
Het bevel houdt in, dat de Joden, dis
reeds voor bewakingsdiensten waren op
geroepen, thans ook aan de fronten- kun
nen worden ingezet,
TT apensti (stand in Katamon
Door de persoonlijke tussenkomst van
de eerste secretaris der Palestynse re
gering, sir Henry Gurney, is een wapen
stilstand van acht-en-veertig uur tot stand
gebracht tussen Arabieren en Joden in
de Arabische voorstad Katamon, in Zuid-
Jeruzalemi
Men kent het drama van de Vloel-
weide bU Rijsbergen (N.B.) Hier werd
in de vroege October-dagen van 1944
Paul Windhausen, de leider van de on
dergrondse radio-post aldaar met
twaalf zijner makkers na een verra-
deriyke overval door de Dnitse S. D.
gedood, vyf van hen lieten het leven
tydens het hevige vuurgevecht ter
plaatse, de overige acht werden de
volgende morgen achter de kogelvan
ger op de schietheide in het Mastbos
te Breda gefusilleerd.
Op 16 Mei zal de halve haringvloot
met een enigszins beperkt aantal netten
de vroeg-haringvisserij beginnen. De be
perking beoogt, zoals bekend, te voor
komen dat de vroege teelt een finan
ciële mislukking wordt, maar ook de
vissers de gelegenheid te geven de jonge
haring aan boord de best mogelijke ver
zorging te geven. Maatjesharing is n.l.
een teer- product, vanwege het hoge vet
gehalte. zodat ze niet bewaard en dus
ook niet geëxporteerd kan worden, be
halve misschien naar België.
De hoge exploitatie-kosten wan de
vloot nopen tot maatregelen die een prys-
val voorkomen, maar aan de andere
kant achten reders- en handelskringen
het met de overheid in hoge mate- on
wenselijk primeurprijzen te lang te la
ten gelden. Daarom, zal op 25 Mei nog
een aantal schepen gaan varen en op 1
V, de gehele vloot van 200 schepen,
i eraer is van het bedrijfschap een
verordening te verwachten die van 8 tot
18 Mei het uitvaren verbiedt met
haringnetten en het aanvoeren van ge
zouten of bewerkte haring. In die perio
de kan natuurlijk wél de verse haring
worden aangevoerd die toevallig met de
verse vis wordt meegevangen.
Tenslotte ligt het in het voornemen
tot 15 Juli de haringprijzen geheel vry
te laten om oök daardqpr de aanvoer van
de beste kwaliteit nieuwe Hollandse aan
te moedigen. De eerste nieuwe haring
wordt 22 of 24 Mei verwacht.
De vrouw van de boswachter Neefs. die
zich met haar kinderen in de kelder van
haar woning bevond toen het gevecht
ontbrandde, kwam eveneens met drie
van hen om.
Dit is het drama van de Vloeiweide.
van de radiopost, welke direct na Dolle
Dinsdag in deze boswachterswoning zyn
intrek nam en inlichtingen verschafte
aan de oprukkende geallieerde legers.
De leider van het Duitse Son der kom map-
do kon aan zijn commandant meldden,
dat de post „ganz vernichtet und aus-
radiert" was. Tijdens de berechting van
de Ned. verraders, die hierby hun lugu
bere medewerking verleenden, voor het
bijz. gerechtshof te Den Bosch en later
by de behandeling van het cassatie-be
roep in Den Haag heeft men kennis
kunnen nemen van deze zaak. Drie dood
vonnissen en gevangenisstraffen van ze
ven jaar tot levenslang werden uitge
sproken.
Op een open plek tussen de bossen bij
Rijsbergen, staat nu naast de ruïne van
de boswachterswonidg een herdenkings
monument en een ingemetselde gedenk
plaat vermeldt de zeventien namen van
hen, die by dit drama hun leven lieten,
waaronder de woorden zyn gegrift:
..Voorbijganger die dit leest, wil beden
ken dat deze grond, waarop gy staat, is
gewijd door Nederlands bloed."
Dit monument is Zondag onthuld. Er
was een altaar opgetrokken, waaraan de
Lazaristenpater Touw, broer van een der
gesneuvelden, het H. Misoffer celebreer
de, waarna ds. v. d. Bosch een herden
kingsdienst leidde. Nadat nog drs. v. d.
Poel uit Breda het woord gevoerd had,
verrichtten kinderen van twee der ge
sneuvelden de onthulling. Aanwezig wa
ren o.m. familieleden van de slachtoffers
de burgemeesters van Breda en Rysber-
gen en enkele personen die tot de ver
zetsgroep behoorden.
