In September Prinses Juliana op de troon Bij een naderend afscheid DE INDRUKKEN IN HET BUITEN! AND IViPRiPE DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN Het was gisterenavond om half zes een historisch ogenblik voor het Koninkrijk der Nederlanden. In een radiorede, welke werd uitgesproken voor Nederland en de Overzeese gebiedsdelen, heeft H. M. de Koningin het voornemen medegedeeld, in September a.s., na afloop van de jubileumfeesten, afstand te doen van de troon ten behoeve van Prinses Juliana.^JDe tekst van de rede, welke ons volk in het hart zal hebben geg^pen, laten wij bier volgen. Bloemen voor Fatima Leedwezen in Amerika ONDER LO U DE -10ste JAARGANG DONDERDAG 13 MEI 1943 No. ÏW t I1.111 lil» 'II iiiliiiHillMHiiiB 1 M HARE MAJESTEIT KONINGIN WILHELMINA Het bange voorgevoel, dat velen baarheid de overtuiging in zich in den lande ongetwijfeld moet j hebben bevestigd gevoeld dat ook hebben bekropen, toen op de aan kondiging van een nieuw regent schap onzer Kroonprinses de me dedeling volgde, dat H. M. de Ko ningin zelf zich genoopt voelde opnieuw door middel van de radio met haar volk in contact te treden, dat voorgevoel is dus helaas be waarheid geworden. De Landsvor- stinne heeft besloten, na de feeste lijke herdenking van haar gouden regeringsjubilé, in September a.s. haar koninklijke taak neer te leg gen en van de troon der Nederlan den afstand te doen, Het lang geduchte, maar daarom niet minder schokkende nieuws zal in alle lagen van onze bevolk-hg met grote ontroering zijn verno men. Want als er van één Oranje vorst getuigd kan worden, dat zijn levensgang op het innigst was ver weven met de lotgevallen van zijn volk en hij zich daardoor in het hart zijner onderdanen een blij vende plaats heeft veroverd, dan geldt dit op de allereerste plaats voor Koningin Wilhelmina, die vijf decenniën lang lief enf leed gedra gen heeft met het volk der Lage Landen en in de. zwaarste perioden van zijn geschiedenis ons met haar koninklijk voorbeeld lichtend is voorgegaan op de weg naar geeste lijk en stoffelijk hei-stel, dat alleen in het volop beleven van het Chris tendom te vinden is. Zonder de minzame figuur onzer Landsvrou we zullen hele generaties zich het constitutioneel Gezag eenvoudig niet kunnen voorstellen- Intussen is de tijd nog niet geko men, dat de roemrijke historie van Wilhelmina's regering ten einde toe gaat geschreven worden en zelfs dit weemoedige moment leent zich niet haar weergaloze verdiensten voor land en volk in den brede uit te meten. Wie heeft geluisterd naar de licht bewogen maar kloek uitge sproken woorden, welke zij zo pas tot alle land- en rijksgenoten richt te en zouden niet werkelijk allen zich hebben beijverd met gre tigheid hun hart open te stellen voor dit koninklijk vermaan? Vol zullen méér dan ooit met daok- hier, de traditie getrouw, de Ge- zagdraagster schuil ging achter de Landsmoeder, die uitsluitend het welbegrepen belang harer kinde ren in het oog vat en zich enkel daardoor leiden laat. Ongetwijfeld zullen allen, die in Nederland van goede wil zijn, de diepe zin, die in dit preludium van een ook voor hen pijnlijk afscheid doorklonk, verstaand, zich reeds nu eendrach tig scharen rond Juliana, wie in de visie harer koninklijke moeder zulk een ontzaglijk zware taak wacht. En wanneer in September de feestklanken zullen zijn verstomd en het „geliefde kind" voor goed in d.e rechten van haar geliefde moe der treedt, schenke de Algoede aan de scheidende vorstin de genade nog lange tijd getuige te zijn van een zegenrijk bestuur door de nieuwe loot aan de aloude Oranje stam, ook naar onze allerinnigste overtuiging de hechtste waarborg voor de afgebeden eendracht, voor waarde tot welvaart, vrede en geluk. ia. T> „Land- en rijksgenooten, Als den dag van gisteren herinner ik mij nog den 12den Mei 1889, toen het veertig jaar gele den was, dat mijn onvergetelijke vader in Am sterdam werd beëedigd en ingehuldigd. Waar ik u over het wederom instellen van het regentschap van mijn Dochter en daarmede verband houdende plannen voor de toekomst wil spreken, meen ik daarvoor geen beteren dag te kunnen uitkiezen dan dezen op één jaar na hon derdjarigen herinneringsdag. Overgroote ver moeienis, die noch mijn werk, noch mijn ge zondheid ten goede komt en die onder den druk van de uitoefening van mijn zware taak, geen kans krijgt over te gaan, noopt mij ten tweeden male mijn toevlucht te nemen tot een regent schap. Maar er is meer! Er is de last van het klimmen der jaren, een achteruitgaan van veerkracht, weerstands- en arbeidsvermogen, van Üe krachten, welke den geest onontbeerlijk zijn voor het nemen van ver antwoorde beslissingen in de diepgaande en in gewikkelde vraagstukken, die er in den tegen- woordigen tijd maar al te vele zijn. Voor deze nuchtere werkelijkheid ben ik ge steld en ofschoon ik mij steeds ten volle bewust ben, dat de mensch slechts wikt en God beschikt, meen ik toch in het wél begrepen belang van u allen en van het rijk te handelen door het regee- ringsbeleid toe te vertrouwen aan Juliana, die naast wijs inzicht ook haar leeftijd voor heeft en over jonge, frissche krachten beschikt. Het is op haar dringend verzoek, dat ik de troonswisseling uitstel tot het begin van Septem ber. Zij overwoog hierbij geen teleurstelling te willen wekken bij hen, die mijn jubileum willen herdenken. Ik hoop, dat het mij gegeven zal zijn den 30sten Augustus de teugels van het bewind over te nemen tot na de feesten om daarna afstand te haren behoeve te doen. Gij kunt ervan verzekerd zijn, dat ik eerst na rijpe overweging tot dit besluit gekomen ben en dat alleen uw belang en mijn plichtsbesef den doorslag hebben gegeven. Vooraf heb ik het ingewikkelde samenstel van hangende vraagstukken aan mijn geest doen voorbij trekken en zoowel deze als de zeer moei lijke tijdsomstandigheden trachten te peilen, ja ik heb alle gezichtspunten in beschouwing ge nomen, die daaruit kunnen voortvloeien. Al deze problemen hebben dit eene gemeen, dat. zij nog langen tijd onze aandacht zullen vragen. Dus ben ik tot de slotsom gekomen, dat niet ik, doch een jonge kracht op mijn plaats moet mede werken om het zeldzame samenstel van proble men, die ons en de gehele menschheid in hun greep houden, tot een goede oplossing te bren gen. Hoeveel zoude ik tot kunnen zeggen op een dag als deze, na al wat in den laatsten tijd door hoofd en hart is gegaan, maar dan zoude ik veel te veel geduld van u moeten vragen. Slechts wil ik u zeggen, dat mijn gedachten steeds zullen blijven uitgaan naar hen, die hun leven gaven in den strijd tegen den overweldiger en naar al degenen, die nog lijden, door wat zij verloren hebben. Wij moeten te zamen den geest overwinnen, die spreekt uit de handelingen en nalatigheden, welke in de jaren van oorlog en bezetting den weerstand hebben belemmerd en zelfs velen goeden Nederlanders het leven hebben gekost, en die ook thans nog in ons volk rondwaart. Doch op dit oogenblik roep ik u met den meesten êmst toe: in dezen tijd van geweld en gevaar, sluit u nauw aaneen, eendracht en nog eens eendracht. De goede eigenschappen, die wij in en na den oorlog konden ontplooien, hebben buiten onze grenzen bij allen, die van goeden wille zijn, waar ook ter wereld, vertrouwen en waardeering ge- Wekt. Dit vertrouwen en deze waardeering zijn een kostbaar bezit, dat wij niet verloren mogen laten gaan door verdeeldheid of het vooropstellen van ons persoonlijk belang. Toont opgewassen te zijn tegen den grooten tijd, waarin wij leven, met een wijden blik voor het wereldgebeuren en met begrip voor het we zenlijke, waar het voor ons allen om gaat. En vervult zoodoende uw plicht tegenover uzelf en tegenover het vaderland, tegenover onze bondgenooten en de groote gemeenschap der volkeren. Gaat de toekomst tegemoet schouder aan schouder met Juliana. God zegene u en mijn geliefd kind". HARE KONINKLIJKE HOOGHEID PRINSES JULIANA Het Nederlandse geschenk BESCHIETING RODE-KRUIS- TEAM BIJ TJILATJAP „Wij wenschen ha lang en tevreden leven In België VORSTIN EN MOEDER DE KAN TO RE-N van de Redactie en de Admi nistratie van de .Nieuwe Schiedarnsche Courant ziin eevestiad te Rotterdam. Kortenaerstraat I, Tel 25270; te Schiedam, Broersvest 8. Tel 68804 De abonnementsprijs bedraagt 1 3.45, pei kwartaal f 1.15 per maand. 1 0.30 per week Directeur: J. KUUPERS. Hoofdredacteur. Mgr. Dr. J. WITLOX. Algemeen Redacteur: BL A. PAAI.VAST. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte. Ingezonden Mededelingen op redactionele kolombreedte 30 ets. per millimeter hoogte. Contract-tarieven .egei gereduceerde prijs op aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.—Ieu»r woon. meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bi} vooruitbetaling. Koningin Wilhelmina kondigt Haar aftreden aan (Foto Merkelbach) Zoals gemeld is Dinsdag een grote hoeveelheid bloemen, geschenk van Ne derlandse Katholieken, per vliegtuig naar Lissabon vervoerd, welke bestemd waren ter versiering van het heuigaptj» van O. L. Vrouw van Fatima op 13 Me», het feest van de verschijning in 1» De 37 kisten bevatten o.a. 20.000 rozen en 15.000 anjers. Dinsdagavond om iu uur zijn ze in Lissabon aangekomen, waarna ze in koelkelders in Cruz Que - rada werden ondergebracht. Woensdag morgen zijn ze per auto naar Cova a Iria vervoerd, waar ze aan de J°P van Leiria werden aangeboden. Een - veelheid van de bloemen blijft J gereserveerd om te worden nee g g<- op het graf van de beide zienertjes Ja- cinta en Francesco. Naar het Ned Rode Kruis te Batavia thans mededeelt, is op zeven Mei een mobiele team van het Rode-Kruis aan de Zuidkust van Java beschoten De ver pleegster Mia Pisters uit Heer by Maas tricht werd dodelijk gewond en overleed onmiddellijk. De beschieting gebeurde in de buurt van Tiilatiap. Het team bestond uit drie verpleegster' en een mannelijke hulp kracht en werd beschermd door drie militairen. Toen de rode jeep een plekje naderde, waar de rivier te voet moest worden overgestoken, bleek, dat de vlonder verplaatst was, terwijl het dorps hoofd en zijn mensen, die anders altijd hielpen, afwezig waren. Toen men bij de rivier uit de jeep stapte, werd van de overzijde een salvo geVdst, waarbij ge noemde verpleegster werd getroffen. Na beantwoording van het vuur kwam een tweede vuurstoot. Het stoffelijk overschot van het slachtoffer kon met moeite in veiligheid gebracht worden. Het werd te Tjilitjap begraven. In de mededeling van het Rode Kruis wordt er op gewezen, dat Rode-Kruis- teams reeds vele malen zijn beschoten. Dit was echter het eerste geval met der-' gelijke afloop. befangstellint, luisterden Amsterdammers naar de Koninklijke mededeling, die in de Vijzelstraat daar middel van een luidspreker vooi he* publiek te horen was A.P. meldt uit Washington: De leden van het Congres hebben Woensdag met leedwezen het nieuws vernomen, dat koningin Wilhelmina van plan is af te treden ten gunste van prin ses Juliana. Een van de leden van de commissie voor buitenlandse zaken van het huis van afgevaardigden, mevrouw Frances Bolton, gaf het volgende kenmer kende commentaar: „Mijn reactie is er een van oprecht leedwezen en ik ben van mening, dat niet alleen Nederland, doch alle ianden de rechtstreekse en indirecte invloed zuilen verliezen van een vrouw, die over grote moed, scherp inzicht en een gezond oordeel beschikt". Afgevaardigde Walter Judd, eveneens lid van de commissie voor buitenlandse zaken, verklaarde: „Ik ben er zeker van. dat het volk van de Ver. Staten zich aan sluit bij het Nederlandse volk en zijn diep leedwezen wil uitdrukken over het feit, dat hun geliefde Koningin zich ge dwongen ziet af te treden als vorstin van dit heldhaftige volk Wij wensen haar een lang en tevreden leven. En wat be treft de nieuwe vorstin: Lange leve de Koningin"' Onze Brusselse correspondent seint: Hedenochtend delen de Belgische bladen het bericht mede over de a.s. troonsaf stand van H. M. Koningin Wilhelmina. In de meeste bladen gaat deze medede ling vergezeld van portretten van de Ko ningin en van Prinses Juliana. De „Gazet van Antwerpen" tekent hierbij aan onder het hoofdje „Een merkwaardige Vorstin": „Toen wij het in September a.s. door H. M. de Koningin te vieren 50-jarig rege ringsjubileum hebben aangekondigd, heb ben wij Hare Majesteit een verlichte Vor stin genoemd, niet in de oude autocra tische zin van het woord, doch wel in de verheven betekenis, omdat zij was een vorstin, die naar haar beste vermogen op democratische wijze regeerde. Wij schreven toen ook, dat de levensavond van Koningin Wilhelmina versomberd is door vele wolken. Helaas, wy hebben toen niet vermoed, dat wij zo spoedig reeds afscheid zouden moeten nemen van deze merkwaardige landsvrouwe. Tbt zover dit blad. Wij zijn er zeker van, dat geheel België met deze woorden van lof aan de aftredende Vorstin zal instemmen en werkelijk H. M. in dit land buitenge woon hoog staat aangeschreven en met vertrouwen ziet men hier ook uit naar een vruchtbaar regentschap eerst en een niet minder vruchtbare koninklijke taak daarna van H. K. Prinses Juliana. In Frankrijk Onze Parilse correspondent seint: Het bericht van het aftreden van H. M „God zegene U en Mijn geliefd kind Zo besloot H.M. de Koningin gisteren avond Haar rede, door de wonderlijke techniek van de radio van hart tot hart gesproken tot Haar volk, in welks dienst Haar regeringsperiode van een halve eeuw heeft gestaan. En het zijn ook tit belangen van Haar volk, welke de be jaarde Vorstin deden besluiten om van de hoogste waardigheid afstand te doen Haar eigen persoon speelde nimmer een rol noch in de jaren van Haar be stuur, toen land en volk schier elke dag Haar volle werkkracht vroeg. Noch nu het schip van staat in de branding aan het roer de vaste hand van een jongere kracht eist. Pracht en praal van koning schap niet tellend daalt Zij ten dienste van het land van de troon om deze vrij te maken voor Haar enig kind, dat Zij schenkt aan Haar volk als de nieuwe jonge vorstin. moet Haar moederhart ongetwij feld pijn doen, Prinses Juliana een taak en plichten op de schouders te leggen, welke Haar zelf door zwakke gezond heid en hoge ouderdom te zwaar werden. Beter dan wie ook weet Zij, welke per soonlijke offers van Koningin Juliana gevraagd zullen worden. Zelf reeds op jeugdige leeftijd tot de koninklyke waardigheid geroepen, moesi Koningin Wilhelmina veel van het in tieme geluk in een jong gezin ontberen En toen de natuur bewees voor het moe derschap geen onderscheid te maken tus sen een koningin en een ongekroonde vrouw, heeft Zij ondanks groot lichame lijk leed niet geaarzeld ook te dezen Haar plicht te doen jegens God, stam huis en vaderland. Als grootmoeder mocht Zij van nabij het zonnig geluk zien in het jonge en rijpende gezin van Haar dochter, die zo gelukkig was ,als een blijmoedige moe der zich te kunnen geven aan de lieve prinsesjes, Deze idylle moet Zij thans verstoren. H.M. Wilhelmina is echter allereerst vorstin en dan pas moeder en nu het belang van het land dit in Haar oog vraagt, dient het moederhart te zwijgen en spreekt slechts het Hoofd van het Huis van Oranje en de Vorstin van Nederland. De koninklijke moeder heeft er steeds voor geijverd om Haar dochter zowel naar geest als hart te bekwamen voor de komende verantwoordelijke taak. On getwijfeld betekent het voor Prinses Juliana een zwaar offer uit de besloten heid van Haar voorbeeldig gezin in de openbaarheid te treden van een functie, welke Haar niet toestaat om langer op de eerste plaats moeder te zijn. Doch even zeker zal Zij, geïnspireerd door he* lichtend voorbeeld van H.M. Wilhelmina, de troon bestijgen als een Koningin, die alles wil zijn voor land en volk, getrouw aan de roeping van Haar roemruchtig Huis. God zegene Prinses straks Koningin en moeder Juliana, ANALYST, de Koningin was voor Parjjs tenslotte toch nog een verrassing, niettegenstaande het reeds eenmaal bekleden van het ra- gentschap door prinses Juliana wel deed vermoeden, dat Hare Majesteit na het zeldzaam langdurige bewind rust zou ver langen. Men merkt met voldoening op. dat H. M. toch het Nederlandse volk ne gelegenheid heeft willen geven, haar in 'September a.s. voor de weldaden van haar regering te huldigen. Herinnerd wordt aan de officiële bezoeken die K. M. aan Parijs bracht nog als prinses, la ter als jonge Koningin en kort voor de oorlog ter gelegenheid van de koloniale tentoonstelling, waarbij zij een bijzon dere indruk heeft gemaakt en de Parijse bevolking in staat stelde tot een harte lijke ontvangst. Hier in Frankrijk gold H. M. Kon'ngin Wilhelmina als een van die gelukkige historische persoonlijkhe den, die betrekkelijk weinig in de kro nieken verschijnen, door een rustig be wind dat een weldaad is voor het land. Vooral voor een land van afwisselend? regeringsvormen en bewindvoerders is het een merkwaardig feit, dat. Nederland in het verloop van een volle eeuw slecht» twee staatshoofden heeft geteld.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1948 | | pagina 1