Voedselregen en de Russen
BERLIJN WACHT OP
NOTA DER „DRIE"
DE
Trouw aanéén
Om de kroon van koning Leopold
Go
w
Overeenkomst met de V. S.
getekend
DE COMMUNISTEN IN CHINA
NG
De vertrouwenscrisis het gevaar
Leidsters der verkennerij bijeen
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Nederlandse groenten
doorgelaten
Het probleem Tito
23. Politieke kort
zichtigheid
LAGEN
70ste JAARGANG
ZATERDAG 3 JULI 1948
No. 20661
Wanneer wordt de spoorweg
Bepijn-Helmstedt
heropend
IV
VOOR HET VADERLAND
gevallen
NIEUW JOEGO-SLAVISCH
PROTEST BIJ ALBANÏë
VASTHOUDEN AAN BEGIN
SEL VAN LINGGADJATI
Prof, Romme over zijn
Indische reis
„TANTE BERTHA" KREEG
ZES JAAR
Zij gaat in beroep
ALLE LEDEN COMMISSIE
VAN NEGEN WEER TERUG
DE VERKIEZINGSPROPAGANDA
PER RADIO
ONWILLIGE DOCHTERS OP
DE „WATERMAN"
RUSLAND BREIDT ZIJN
INVLOED UIT
Wat zal Washington doen?
De Belgische C.V.P. is voor
volksstemming
DE PAUS EX HET GELD
VOLK EN PARLEMENT
Hoeveel leden tellen de
Kamers
Delegaties uit alle delen der wereld nemen deel aan de
internationale conferentie van leiders en leidsters van de
katholieke verkennersbeweging in Londen. Hier zien we
van links naar rechts de vertegenwoordigsters, van Ned.-
IndiëNoorwegen, Duitsland en Brazilië.
GRATIE VOOR POLITIEKE
DELINQUENTEN?
DE TOESTAND VAN PROF.
AALBERSE
SCHOOLMELKVÖORZIENLNG
GAAT DOOR
GESTAPO-MAINNEN AAN
NEDERLAND UITGELEVERD
HULPVERLENING KAN
VOORTGANG VINDEN
DB KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaer-
straat 1. Telefoon 25270; te Schiedam, Broersvest 8,
Telefoon 68804..
Giro-nummer 9095 ten name van „De Maasbode-
Stichting" Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt I 3.45 per kwartaal.
1 X.15 per maand, I 0.30 per week.
Directeur: J. KUIJPERS.
Hoofdredacteur: Mgr. Dr. J. WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per 'millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs op
aanvrage bij de Administratie verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1 1.—. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
(.Van een bijzondere correspondent).
Het slechte weer heeft de ..airlift"
gisteren parten gespeeld. Tempelhof
en Gatow zaten de gehele dag prac-
tisch dicht, waardoor de Amerikanen
slechts 84 vluchten konden maken van
Wiesbaden uit en 37 uit Irankfort, ter
wijl de Britten het aantal landingen van
een per vijf minuten moesten reduce
ren tot 4 Per «Ir-
jn geen maanden was het vliegweer
hoven Duitsland zó slecht. Het wolken
dek daalde tot minder dan 200 voet,
,odat de Dakota van de R.A.F. waar
mee luitenant-vlieger Ward mij van
het Britse vliegveld Wunstdorf naar
Berlijn vloog temidden van drie en een
halve ton vlees, de 150 mijl moest af
leggen in volslagen „blindheid" alleen
geleid door de radar-installatie aan
boord.
Wunstdorf ten Noord-westen van Han
nover- heeft een wonderlijke metamor
fose ondergaan. Verleden week Zaterdag
•was dit vroegere „Luftwaffe"-vliegveld
nog een basis voor jachtvliegtuigen en
Maandag was het reeds volledig in be
drijf als transport-basis voor meer dan
50 Dakota's en 25 vier-motorige York-
toestellen. Het aantal piloten steegs van
80 tot 450 en neemt nog dagelijks toe,
maar het grootste wonder ismisschien
wel, dat de R.A.F. erin geslaagd is, in zo
korte tijd zulke geweldige hoeveelheden
voedsel hierheen te brengen en er reeds
meer dan 600 ton veilig op Gatow aan de
grond te zetten.
Met spanning ziet Berlijn uit naar de
nota van de drie Westelijke mogendhe
den aan de Russen, die nu ieder ogen
blik verwacht kan worden. Niemand
denkt, dat de Russen het om Berlijn op
een oorlog zullen laten aankomen. Men
verwacht, hoopt althans, dat ze met een
krachtig protest, vergezeld van ultima
tieve eisen, tot reden zullen zijn te
brengen.
Of de komende dagen inderdaad, zoals
sommigen verwachten, verlichting zul
len brengen? Sokolofsky is nog in staat
tot een volte face, zolang de Westelijke
nota nog in de lucht hangt. Op 10 Juni
kan hij de geallieerde controleraad bij
eenroepen, om de „verkeersmoeilijkhe
den" uit te leggen en nog enige tijd respijt
te vragen. Maar hij kan ook, als Kalinm,
de Sovjet-commandant, de deur dicht
gooien en daarmee de verschrikte wereld
naar een nieuwe catastrofe leiden.
De Britse militaire gouverneur in
Duitsland, generaal Sir Brian Robertson,
heeft dc sovjet-maarschalk Sokolofsky
een brief doen toekomen, waarin hij
zich bereid verklaart hem te ontmoeten,
teneinde de mogelijkheden te bespreken
van heropening van het verkeer tussen
Berlijn en de westelijke zones.
Robertson drukt verder zijn voldoening
erover uit, dat de beperkingen voor de
overschrijding der grens van de sovjet
zone door Duitsers een tijdelijke maat-
regel* was geweest „om de toestand der
valuta in de sovjet-zone te beschermen,
totdat de geldzuivering in de sovjet-zone
was uitgevoerd".
Generaal Robertson heeft de sovjet
maarschalk verzocht aan te geven, wan
neer ongeveer de spoorweg Berlijn
Helmstedt heropend zou worden en tevens
heeft hij de verzekering verlangd, dat het
bootverkeer door de sovjet-zone niet zou
worden bemoeilijkt.
Hij herinnerde er aan, dat hij aangebo
den had de onderhandelingen te openen
over één valuta te Berlijn onder controle
van de vier mogendheden. Ook verlangde
hij wederöpenstelling van de autoweg
BerlijnHelmstedt.
Intussen meldt een A.N.P.-correspon-
dent te Berlijn, dat een Ned. vrachtauto
gisterenmiddag het eerste geallieerde
transport was, dat door de sovjetgrens
post te Helmstedt werd doorgelaten se
dert Zondag 20 Juni. De wagen behoor
de aan een groente-exportbedrijf te Hil-
legom en vervoerde groente, die ten
dele bestemd was voor de restaurants
van de sovjet-onderneming Intourist te
Berlijn. Van Britse zijde werd gisteren
officieel bekend gemaakt, dat vage be
richten als zouden er nadien nog meer
wagens Berlijn gepasseerd zijn, niet be
vestigd zijn geworden. Tot nog toe wor
den, voorzover hier officieel bekend,
door de sovjet-autoriteiten alleen Duitse
voetgangers doorgelaten. Men neemt
aan, dat de sovjet-unie, wanneer zij de
autobaan weer open zou stellen, hiervan
niet-officieel kennis zal geven aan de
andere bezettingsmachten.
Tijdens een persconferentie te Wash
ington heeft Marshall, de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken, giste
ren over de toestand in Berlijn het vol
gende verklaard: „Ik wil niets anders
zeggen, dandat wij ons ernstig bezig
gehouden hébben met de verschillende
ontwikkelingen en vooral besprekingen
gevoerd hebben met de regeringen van
Engeland en Frankrijk. Wij hebben ons
ook met de voorzitters van de commis
sies van buitenlandse betrekkingen van
de senaat en het huis van afgevaardig
den in verbinding gesteld. Ik kan op liet
ogenblik nog niets zeggen over de te
volgen gedragslijn. Dat «al te zijner tijd
gebeuren".
Volgens mededeling van de zijde van
het Amerikaanse militaire bestuur in
Duitsland zullen Britse transportvlieg
tuigen steenkool voor West-Berlijn gaan
uitwerpen boven het Olympisch stadion,
dat voor de spelen vau 1936 is aange
legd. Men zal waarschijnlijk alleen bij
daglicht steenkooldroppings uitvoeren en
de rechtelijke uren gebruiken om. bij
kunstlicht, de afgeworpen steenkool weg
te voeren.
Blijkens bericht uit Kopenhagen heeft
het Deens kabinet besloten het beroep,
dat de Berlijnse gemeenteraad op Dene
marken heeft gedaan om aan de Ver.
Naties te verzoeken tussenbeide te komen
in de huidige Duitse crisis, af te wijzen.
Hef A.N.P. verneemt te bevoegdar
plaatse, dat Nederland aan de Britse
regering te kennen heeft gegeven, zo
nodig enig voedsel voor de bevolking van
West-Berlijn ter beschikking te zullen
stellen.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerap
porteerd:
Koninklijke Landmacht: sold. M. M.
B Arts, uit Mill (N.Br.) gesneuveld 18
Juni: sold. J. de Hamer, uit 'sHeer
Arendskerke, gesneuveld 24 Juni; sold.
N. Hendriks, uit Roggel <L.>, gesneu
veld 18 Juni; sold. Ie kl. J. A. Jacobs,
uit Weert, gesneuveld 18 Juni.
Koninklijke Marine: geen verliezen
gerapporteerd.
Koninklijk Nederlands-Indische Le
ger: geen verliezen ontvangen.
Joego-Slavië heeft gisteravond opnieuw
een krachtig protest ingediend bij Al
banië, de kleine communistische staat t.
z. yan Joego-Slavië. In de nota worden
de volgende klachten geuit:
1) Albanië had tot nader order alle
export naar Joégo-Slavië stopgezet.
2) Albanië had de bouw van twee
spoorlijnen naar Joego-Slavië stopgezet.
3) Albanië had zich schuldig gemaakt
aan grove en beledigende daden, gericht
tegen Joego-Slavië en Tito.
4) Een kolonel van het Joego-Slavische
leger, die aan het Albanese leger was
toegevoegd, was op 24 Juni uit Albanië
verdreven.
„De Joego-Slavische regering eist van
de Albanese regering, dat deze de las
terpraatjes intrekt en de schuldigen
ter verantwoording roept,
Joego-Slavië kan niet instaan voor de
gevolgen, die zich zouden voordoen, in
dien een herhaling van dit optreden
zou plaats vinden".
Geen ruil: Triëst-Marshallhulp
Marshall heeft een bericht, dat toe
geschreven werd aan een anonieme diplo
maat in Zwitserland, volgens hetwelk
Tito, in ruil voor hulp via het Marshall
plan, aangeboden had Triest aan Italië
terug te geven, tegengesproken.
Een dergelijk plan was in Washington
niet ontvangen.
De ondertekening van de bilaterale overeenkomst in het kader van het Marshallplan te Den Haag; V. I. n. r.
de heren O. Mohr, dr. H. Hirschfeld, de ambassadeur der V.S., dr. H. Barnek, minister Van Boetselaer van
Oosterhout en minister Lieftinck. Staand: mr. J. Visser, chef van het protocol.
Professor Romme heeft Donderdag
avond, in een drukbezochte vergadering
van de Katholieke Volkspartij te De
venter, tot opening van zijn verkie-
zingstournee door ons 'and; o.nt. ge
sproken over zijn bevindingen bij zijn
pas geëindigde reis naar Indonesië, die
hij mede ondernam om de houding te
kunnen bepalen van de K.V.P. bij de
komende regeringsvorming.
Spr. stelde vast, dat de Kamermeer
derheid de grondgedachte huldigt, dat
de nieuwe rechtsorde de gebiedsdelen
van ons land in en buiten Europa als
gelijkberechtigden wil beschouwen. De te
genstanders achten dit onaanvaardbaar.
Zij willen het in 1942 vanuit Londen
door H.M. de Koningin gegeven woord
doen breken. Spr wilde met klem vast
stellen» dat daardoor Indonesië voor
Europa voor goed verloren zal gaan.
Er is, aldus prof. Romme, een oplos
sing mogelijk, dank zij ook de tot ausveï
gevoerde regeringspolitiek. Onze regering
dient vast te houden aan het beginsel
van Linggadjati: een federatie, op te bou
wen met de Indonesische deelstaten, ver
enigd onder koninklijk gezag.
Sprekers ervaring in Bandoeng leidt er
toe, te menen, dat men de in Indonesië
heersende vertrouwen-crisis moet weg
werken, die' men daar overal om zich
heen voelt waren. Men vraagt zich daar
af, of men hier in Nederland een blijven
de of slechts een tijdelijkeoand met
Indonesië wil. En of Nederland een unie
wil bouweij met Üe republiek of met wie
anders. Deze twijfel moet verdwijnen.
De Indonesiërs moeten weten, dat Ne
derland een blijvende hand wil. Dat
laatste dient te gebeuren, als hel moet
ook zonder de republiek.
In een ander verband verklaarde prof.
Romme, dat de nieuwe rechtsorde moet
steunen op voldoende Nederlandse krach
ten, die zich voor Indonesië beschikbaar
blijven stellen en die, in onderling ver
keer met de Indonesiërs, het vertrouwen
van deze kunnen winnen. Het moet ko
men tot een duurzaam verband met Indo
nesië, dat aan de wereld ten voorbeeld
gesteld kan worden.
De als „Tante Bertha" bekend staande
51-jarige mevrouw B.. M. van der H. K.,
tijdens de bezetting een bekende figuur
in de Rotterdamse illegaliteit, is gisteren
door de Rotterdamse Kamer van het
Haagse Bijzondere Gerechtshof veroor
deeld tot zes jaar gevangenisstraf met
aftrek van preventief en ontzetting uit de
beide kiesrechten voor de tijd van twaalf
jaar. De eis luidde tien jaar.
Het hof achtte het ten laste gelegde
bewezen, echter niet het punt betreffen
de de toeëigening van liet bedrag van
17.000.Veroordeelde zal van dit von
nis in cassatie gaan.
Gisteravond zijn de laatste 5 leden der
commissie van 9, die op uitnodiging dei-
Nederlandse regering de conferentie dei-
vertegenwoordigers van de niet-republi-
keinse gebieden te Bandoeng hebben be
zocht, in ons land teruggekeerd.
Het waren prof. dr. J. H. A. Logemaan,
mr. A M. Joekes, de heer H. J. W. A.
Meyerlfflk mr. A. M. J. A. Sassen en de
heer P- A. Kerstens, die met het Indis-
vliegtuig der K.L.M. op Schiphol landden.
De journalisten, die naar hun. indruk
ken over Bandoeng vroegen, kregen ech
ter niet veel te horen; allen bleven daar
over zwijgzaam.
De A.R. heer Meyerink, die met twee
andere leden der commissie van negen
Djokja bezocht had roemde de gastvrij
heid en hoffelijkheid waarmede zij aldaar
waren ontvangen. Van enige rancune der
bevolking hebben wij niets gemerkt, aldus
de heer Meyerink. Wel was hij diep onder
de indruk gekomen van de armoede en
ellende der bevolking.
De heer Sassen had zeer gunstige In
drukken overgehouden uit zijn bezoek
aan Medan, zowel in politiek als econo
misch opzicht. Mr. Sassen gaf als zijn
mening te kennen, dat zeer sterke com
munistische invloeden in de republiek
aan het werk zijn en dat het communisme
de belangrijkste macht vormt. De komen
de verkiezingen in ons land worden in
Indonesië met grote belangstelling afga-
wacht, aldus de heer Sassen.
Op een vraag van het. lid der Tweede
Kamer, mevr. Fortanier-de Wit, of het
waar is, dat een voorwaarde aan poli
tieke partijen gesteld was, dat zij niet
zouden medêwerken aan verkiezingspro
paganda door een omroeporganisatie via
de microfoon heeft de minister van on
derwijs bevestigend geantwoord. Later
is die voorwaarde tijdens een bespre
king met vertegenwoordigers van de
hoofdbesturen van de KVP en de P
v.d A teruggenomen, maar werd de
toezegging gedaan, dat de partijen, die
nauwe betrekkingen met omroeporgani
saties hebben zich van rechtstreekse ver
kiezingspropaganda zouden onthouden.
Onder rechtstreekse propaganda wordt
verstaan het aansporen om op bepaalde
lijsten of personen te stemmen.
Ér is een
tijd geweest,
da'. Nederland
zich de weel-
minder11 dan 4 53 par tijen veroorloofde.
Partijen, die merendeels met. het oog
0p kleine en héél kleine belangenden
belangetjes waren opgericht en die,
speculerend op het grofste eigenbelang
- var, verschillende volksgroepen, poog-
den dg stootkracht der grote, op het
algemeen landsbelang ingestelde par
tijen te versplinteren.
Het optreden van deze partijtjes
heeft altijd de wrevel van de welden
kende Nederlaodors opgewekt. Niet
alleen omdat door de versnippering
der krachten in t parlement het parle
mentaire stelsel a1)11 stootkracht en
zijn efficiency zou verliezen, maar ook
omdat men het op- 4
treden van belan-
genpartijen als in
strijd met de de
mocratische ge
dachte beschouw
de. Een staatkun
dige partij behoort
het belang van hgt belnn„
hele land na te streven, niet- etang
van één groep.
Op dit gezond oordeel steuneM, heb
ben de Nederlanders de dwei&par-
tijtjes en de belangengroeperingen
nooit érnstig genomen en haar
enige betekenis toegekend.
De verkiezingen var. de koffleI\
week zullen we) uit- ijzen, dat dit 5C
zonde oordeel is gebleven.
b
Het kleine, benepen eigenbelang be"
ïnvlnedt (je staatkunde echter nie1
alleen via de belangenpartij Ook lang®
andere wegen drir gt het in d« politiek.
Talrijk immers zijn degenen, di zich
bij het bepalen van hun keus tussen de
grote Partijen iaten leiden door dp
vraag van welke partij "di voor zich
zelf Prive het meeste voordeel ver
wachten.
Deze mentaliteit, die zowel onder
de goed-gesitueerden als onder de mid
denstanders voorkomt en die vooral
eigen is aan degenen, die door de fis-
cus soms dl te
duidelijk aan
hun plicht je
gens de ge
meenschap
worden herinnerd, deze mentaliteit is
in wezen communistisch. Het commu
nisme immers is in de democratische
staat de meest geraffineerde speculant
op het eigenbelang, de meest perfide en
meest gewetenloze mooiprater van bet
meest schaamteloze groeps-egoïsme.
Bij katholieken is deze mentaliteit
bovendien zeer kortzichtig, in deze tijd,
nu het voor het christendom erop of
eronder gaat, een paar gulden meer of
minder belasting tot maatstaf van zijn
politieke gedrag te maken, is een hou
ding, een weldenkend mens onwaar-
di2'
Het is natuurlijk
—v het goed recht van
N iedere kiezer om
van zijn p-.rtij, van
de afgevaardigden,
die hem vertegen-
woordigen te ver
langen, dat zij, bij
het dienen van het landsbelang, zijn
belang niet uit het oog verliezen Om
dit te bereiken echter handelt hij véél
verstandiger zijn keus te vestigen op
een grote partij dan op een kleine. Een
kleine partij met één of twee ^zetels m
het parlement kan nauwelijks alle
belangen overzien, laat staan beharti
gen en welke invloed kan zij bij de
behartiging daarvan doen gelden? An
ders een grote partij, die in haar fractie
specialisten op onderscheidene terrei-
nen en vertegenwoordigers der ver
schillende groepen telt. Wanneer deze
de fractie achter zich krijgen, wanneer
de middenstanders in de katholiek?
fractie aj hun medeleden achter zich
weten, aan bereiken zij meer dan een
middenstandspartijtje.
In het belang dus van .iet zuiver hou
den der democratie, in het belang ook
van iedere groep afzonderlijk is het.
dat de katholieken weten te stemmen-
TROUW AANWEN.
Slechts voor een derde deel gevuld
vertrok gisterenmiddag de „Waterman",
onder gezagvoerder P. Bubberman van
de Kon. Rotterdamse Lloyd, met ruim
500 militairen aan boord, onder wie 250
mariniers en 150 K.N.I.L.-mannen van
Rotterdam naar Batavia en Soerabaja,
„uitgeblazen" door de stafmuziek van het
Regiment Stoottroepen. Het schip ver
trok iy2 uur later dan was vastgesteld
daar het. „sperry-kompas", ofschoon juist
enige dagen tevoren door een deskundige
van de fabriek in Engeland gecontroleerd,
niet in orde bleek te zijn. Het moedsr-
compas draaide uitstekend, maar de docn-
terkompassen wensten hieraan niet mede
doen, „Met die meisjes is het ook altijd
wat", zei kapitein Bubberman Een Ne
derlandse deskundige bracht de zaak
echter vrij spoedig in orde, zodat het
schip om half drie kon vertrekken.
Het is opvallend, hoe in de Engelse en
Amerikaanse pers betrekkelijk onver
wacht een uitermate sterke bezorgdheid
voor de communistische activiteit in
Oost-Azië is ontwaakt De Britten heb
ben in Burma en Malaya de laatste we
ken ontdekt, hoe gevaarlijk het drijven
van Moskou in. die nauwelijks aan een
beschaafd-Europese controle ontgroeide
gebieden, is geworden; en de Ame
rikanen zien, helaas met een vaak te
weinig begrijpende verbazing, naar de
vorderingen, welke de Chinese commu
nisten maken Natuurlijk zijn er eenlin
gen. o.w. staatssecretaris Marshall, die
uit eigen kennisneming weten, wat zich
in het Hemelse rijk afspeelt, en er ook
de diepere gronden van doorzien; maar
de machtige massa van de Amerikaanse
kiezers is volkomen onkundig van de
grote problemen in het Verre Oosten,
en laat zich vooral voorlichten door het
Pacific Institute, dat zelf een tijdlang
niet vrij van communistische smetten
was.
In elk geval: de ogen van de verant
woordelijke personen gaan open, wijd
open zelfs en het is te hopen, dat het
enerzijds niet te- laat is. anderzijds, dat
de volle consequenties uit dit betere in
zicht worden getrokken. Wat ook ons
land ter zake van het Indische probleem
zeker ten goede zou komen, nadat
Amerikaans wanbegrip reeds zóveel on
heil heeft gesticht.
Als wij ons heden tot Het Chinese
vraagstuk beperken, moeten we weer
tot een van die rampzalige oorlogseon-
ferenties der Grote Drie teruggrijpen
De „Observer" herinnerde er dezer dagen
nog aan, hoe te, Yalta de Russen op het
Oostelijk continent van Azië terugeisten,
wat zij z.g „door de verraderlijke aan
val van de japanners in 1904" verloren
hadden. Daaronder vielen naar hun op
vatting de Chinese Oosterspoorweg, Dai-
ren. Port Arthur, Zuid-Sakhalin en zelfs
de Korriilen. welke echter in 1875 al ver
loren waren gegaan.
De grote wijzen van het Westen door
zagen waarschijnlijk wel de Russische
bedoelingen, maar.... er moest een
s
Het nationale comité van de Belgische
christelijke volkspartij heeft in een motie
zijn standpunt bepaald met betrekking
tot de brief, welke koning Leopold aan
minister Spaak heeft gestuurd en waarin
eerstgenoemde voorstelt een volksraad
pleging te houden over zijn terugkomst.
Het nationale comité stelt in deze re
solutie o.a. vast, „dat de boodschap van
de vorst blijk geeft van een verbeven in
zicht en edelmoedigheid, die doormalle
Belgen op prijs zal worden gesteld" en
het zegt verder, ervan overtuigd te zijn,
dat een bij de wet gehouden volksraad
pleging niet in strijd kan zijn met de
grondwet. Tenslotte wordt een beroep
gedaan op de bevolking, partijen en par
lement, een dergelijk plebisciet te bevor
deren.
In verband met deze stellingneming
door de volkspartij vraagt de „Standaard"
zich af, op welke wijze een meerderheid
in beide kamers gevonden kan worden
om een wet op de volksraadpleging goed
te keuren.
Het blad wijst in dit verband op de
sleutelpositie, die de liberalen in deze
aangelegenheid innemen, en stelt in het
licht, dat degenen, die zich de laatste
maanden het meest beijverden voor de
oplossing van de koningskwestie, zich
veplicht zageri, naar die kant uit te zien
Volgens de „Standaard" zou de houding
der liberalen dan ook aanleiding zijn ge
weest tot een ruime gedachtenwisseling
in de boezem van het nationale comité.
wereldoorlog worden gewonnen. En zon
der dat de rechtstreeks belanghebbende
bondgenoot China zelfs maar werd ge
raadpleegd, kreeg Rusland zijn zin, „on
getwijfeld een der ergste blunders in de
wereldgeschiedenis". China legde zich,
met wrok in het hart, bij het besluit
neer. Het was de eerste, die de strijd
tegen de Japanse overweldiger had moe
ten aanbinden; bijna vijftien jaar had het
een heldhaftige strijd gestreden; het was
totaal uitgeput, financieel en economisch
geruïneerd. Het kon er niet aan denken
nu ook nog de strijd met Rusland te be
ginnen. nadat het terzake door Washing
ton en Londen in de steek was gelaten.
De gevolgen zijn niet uitgebleven Op
dit ogenblik is bijna geheel Mandsjoe-
rije, om hetwelk de Japanners de oorlog
tegen, China begonnen, in handen van de
Chinese communisten, derhalve van
Moskou: ook andere delen van China
Mongolië en Sinkiang zijn practisch Rus.
sisch domein; nog steeds dringen de com
munistische legers op, steeds meer eeb/ed
van China bezettend, en men heeft mo
menteel zeker niet de indruk, dat de
nationalistische legers sterk of eensge
zind genoeg zijn om deze opmars te stui
ten Want al heeft maarschalk Tsjang
Kai Shek de laatste tijd herhaalde malen
verzekerd, dat de communisten binnen
twee jaar in geheel China zullen zijn
verslagen, zijn tegenstander Mao Tse
Tung verzekert met dezelfde beslistheid,
dat zijn legers binnen een jaar geheel
China zullen hebben veroverd..
Het is tot dusverre nooit geheel dui
delijk geworden, in welke mate en op
welke wijze de Russen de Chinese com
munisten in hun strijd tegen Tsjang Kai
Shek helpen. Sinds eeuwen is China
steeds het schouwtoneel van elkaar be
strijdende generaals geweest, en op zijn
minst zal Moskou dit altijd brandende
vuurtje fel aanstoken. Want of het bij
zondere hulp verleent of niet, in elk ge
val heeft het al het voordeel van die
strijd, niet alleen door een geweldige
uitbreiding van zijn satellietengebied.
maar minstens evenzeer wijl zijn voor
postenterrein tegenover zijn vijand: de
Verenigde Staten steeds groter en ster
ker wordt.
In de internationale pers wordt dan
ook de vraag opgeworpen, of Washing
ton, als het zich in het Verre Oosten
wil handhaven en het moet dit, wil
het op de duur niet in een minderheids
positie tegenover Rusland komen zal
kunnen volstaan met maar steeds bon'
derden millioenen dollars in eert bodem
loze put te werpen. Of dat het er toe zal
moeten overgaan Amerikaanse legers op
Chinese 'bodem te stationneren, niet om
zich mede in de strijd te werpen, maar
om precies af te bakenen, tot waar de
communisten kunnen gaan.
Het is een vreemde wereld, waarin
dergelijke vraagstukken worden opge
worpen; maar het is noodzakelijk, wijl
Chinese regeringen tot dusverre
Verscheidene lezers hebben me ge
vraagd aandacht te wijden aan een wel
vreemd verkiezingsgeschrift dat na veel
omhaal van woorden aanspoort om oianco
te stemmen; volgens dat blaadje zou men
dan OP zich zelf stemmen, zelfs op God,
want Die stemt ook niet. Tegen derêeluké
verwarde geestelijke bouwselen van het
„nozempie" er valt ook nog een won
derlijke passage to lezen over rijk wor
den is geen redeneren.
Rijk worden is overigens een ideaal,
dat de meeste mensen wel ligt, al zijn er
heel wat uitdrukkingen in onze taal, die
bijv. geldbezit niet tot iets begerens
waardigs maken.
Het probleem geld is juist dezer dagen
nog eens klaar door de H. Vader uit de
doeken gedaan op een audiëntie, die Hij
verleende aan functionarissen en bedien
den van de Bank van Napels
Er zijn natuurlijk bij de banken mani
pulaties naar alle kanten, maar voor alles
moeten ook bij de leiding vooral de prin
cipes, volgens welke dient te worden ge
handeld, in krachtige lijnen voor ogen
te staan.
Wetenschap, levensrijpheid en hoog ge
zag legden de Paus de volgende woorden
in de mond:
„Uit hoofde van uw ambt en uw plicht,
kunt gij als nabije getuigen vanuit
de geschikste observatiepost weten
van het droevig aspect van de invloed
van het geld. Beter dan wie ook kunt
gij er aldus de negatieve waarde voor
het echte menselijke geluk van kermen.
Dagelijks ondervindt gij, wanneer 't in
overvloed bezeten geld in de macht
komt van geesten, die niet belemmerd
worden door hebzucht, dat er geen
goed Werk is, waar 't niet het aanziin
aan geeft of het niet in stand houdt tot
heil van de mensen en ter ere Gods.
De invloed en de verantwoordelijkheid
van de banken zijn enorm groot Zij
zijn de bemiddelaars van 't crediet en
de leveranciers van de fondsen voor
handel, landbouw en indusMe. Daarom
zijn zij van sociaal belang. Het huidige
economische stelsel is ondenkbaar zon
der de factor geld. De banken bepalen
er de koers van; het is daarom nodig,
dat het niet aan ongezonde onderne
mingen wordt besteed, die de recht
vaardigheid geweld aandoen en het
welzijn van het volk in gevaar brengen
en verderfelijk zijn voor het maatschap
pelijk leven. Dat 't gebruikt worde in
harmonie met de gezonde economie en
de ware beschaving. Dit alles eist van
de bestuurders der banken en hun
functionarissen een absolute kennis
van de economische problemen, sociale
zin en een nauwgezetheid van geweten
en betrouwbaarheid".
Wat de Paus hier eist van bankmensen. -
eist het Nederlandse volk ook van zijn
vertegenwoordigers in de Kamer. Nozem-
pies kunnen we niet gebruiken. Welnu
stemt dan Woensdag mee op de lijst
juist precies van de K.V.P.
HENK VAN DER MAZE.
De Ned. stichting voor statistiek heeft
een onderzoek ingesteld naar hetgeen ons
volk weet omtrent onze parlementaire
instellingen. Juist in deze. dagen, aldus de
stichting, nu wij op het punt staan een
nieuwe Tweede Kamer te kiezen, krijgen
de resultaten een bijzondere betekenis.
Enkele dezer uitslagen volgen hier:
„Kunt u me ook zeggen, uit hoeveel
leden de Tweede Kamer en uit hoeveel
leden de Eerste-Kamer bestaat?"
Goed antwoord
Fout antwoord
Geen antwoord
Tweede
Kamer
58
12
Eerste
Kamer
48
17
35
„Door wie- worden de leden van de
Tweede Kamer gekozen en 'door wie de
leden van de Eerste Kamer?"
Goed antwoord
Fout antwoord
Geen antwoord
Tweede
Kamer
80
5
15
Eerste
Kamer
30
32
38
Het percentage goede antwoorden blijkt
bij de welgestelden steeds aanzienlijk
hoger te liggen dan bij de minder draag
krachtigen: Eveneens grote verschillen
zijn er verder tussen de antwoorden van
mannen en die van vrouwen, doordat de
mannen beter op de hoogte zijn Zo be
draagt bij de vrouwen het aantal goede
antwoorden op de eerst genoemde vraag
voor de Tweede Kamer 47 en voor
de Eerste Kamer 38 Samenvattende
leert ons dit. onderzoek, zo besluit de
stichting, dat slechts ongeveer de helft
van ons volk weet, hoeveel leden de
Kamers der Staten-Generaal tellen; dat
acht van elke tien Nederlanders kunnen
vertellen hoe de Tweede Kamer wordt
gekozen en dat slechts drie van elke tien
zulks ook van de Eerste Kamer kunnen.
machteloos zijn gebleken om de situatie
te beheersen Weliswaar bouwt men ver
wachtingen op het nieuwe kabinet-Wang
Wen Hao, maar tegelijkertijd hoort men
geruchten, volgens welke het,' geplaatst
voor onoverkoomlijke moeilijkheden, de
mogelijkheid van een aftreden overweegt.
Reeds hebben vier ministers, van de
jong-Chinese partij, het kabinet verlaten,
wij] dit niet dynamisch genoeg is. De
minister-president wil langzaam aan de
toestand verbeteren, maar de situatie is
eenvoudig wanhopig: dat ontkent nie
mand meer. En daarbij komt nog de grote
spanning om Rusland, dat. zijn in het
verdrag van Augustus 1945 aanvaarde
essentiële verplichtingen eenvoudig ne'
geert. China heeft het inderdaad zeer
hard En men vraagt zich met zorg af.
of het nog anders dan door een harde
dictatuur uit de onmetelijke chaos kan
worden bevrijd
In verband met een bericht voor
komende in „De Nederlander", als zouden
alle politieke delinquenten, die tot eer.
gevangenisstraf van 5 jaar en of minder
zijn veroordeeld, bij het komende rege
ringsjubileum gratie verkrijgen, wordt
ons van bevoegde zijde medegedeeld, dat
dit bericht in elk geval van alle grond
ontbloot is. Overigens staat nog geens
zins vast of en in welke omvang gratie
zal worden verleend ter gelegenheid van
het komende regeringsjubileum Om
trent deze aangelegenheid wordt over
eenkomstig het grondwettelijk voor
schrift het Sdvies van de rechterlijke
macht ingewonnen.
Naar wij vernemen heeft prof. Afel-
berse een rustige nacht gehad. De dok
ter was hedenmorgen over dé toestand
van de patiënt niet ontevreden.
Bij ouders en verzorgers van- school
gaande kinderen blijkt twijfel te zijn ge
rezen of de schoolmelkvoorziening, nu de
melkdistributie voorlopig is opgeheven,
al dan niet zal worden voortgezet. Van
een opheffing is geen sprake. Het cen
traal schoolmelkcomité te Den Haag zal
er integendeel naar streven de school-
melkvooi'ïiening, die ook reeds voor de
oorlog in verschillende landen voor de
ontwikkeling van de schooljeugd wen
selijk werd geacht, zodra mogelijk uit
te breiden.
Vier Gestapo-mannen, die tijdens de
oorlog in Noord-Frankrijk hebben ge
werkt, zijn door een Frans militair tri
bunaal te Rijssel ter dood veroordeeld.
A.F.P. meldt, dat zij aan Nederland
zullen worden uitgeleverd om te ant
woorden op andere beschuldigingen van
oorlogsmisdaden. Een vijfde Gestapo-man
werd vrijgesproken.
Met enige plechtigheid is gisterenavond
om zes uur in de grote zaal van het Mi
nisterie van Buitenlandse Zaken de bi
laterale overeenkomst met de V. S., welke
betrekking heeft op de hulpverlening
onder het E.R.P., getekend.
De ambassadeur van de V. S. dr. H.
Baruch wenste na de ondertekening de
Nederlandse minister geluk met het slui
ten van deze overeenkomst en las vervol
gens de verklaring voor die enige tijd
geleden door de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken met betrekking
tot de bi-laterale overeenkomsten was
afgelegd.
Van zijn kant sprak minister Baron v.
Boetzelaer enige dankwoorden uit, ter
wijl hij de verzekering gaf, dat het Ne
derlandse volk het zijne zal bijdragen in
de uitvoeriDg van dit grote pilan. Hij
"erklaarde, dat de Organisatie van Parijs
thans op volle toeren werkt en als eerste
vrucht van haar activiteit het z.g. derde
kwartaalprogr.am naar de autoriteiten
van de V S. heeft gezonden. Haar vol
gende taak zal zijn een jaarlijks Euro
pees program op te stellen, waarin pro
blemen op lange termijn van het Euro
pees herstel door de Europese landen
zelf zullen worden behandeld.
Wat de overeenkomst zelf betreft kan
hier nog worden opgemerkt, dat deze oe-
schouwd kan worden als een verklaring
van Nederlandse zijde tegenover de re
gering van de V. S., dat Nederland de
verplichtingen op zich neemt, die he.
reeds heeft aangegaan in het Europees
verdrag van 16 April 1948.
Door het sluiten van de overeenkomst
kan de Amerikaanse hulpverlening aan
Nederland voortgang hebben De Ameri
kaanse wetgeving bevat n.l. een bepaling
waarbij de Amerikaanse administratie
slechts gemachtigd was hulp te verlenen
voor een periode van drie maanden,
daarna zou de hulpverlening alleen kun
nen plaats vinden wannegr een bi-laterale
overeenkomst zou zijn afgesloten. De
hierbedoelde termijn van drie maanden
zon op 3 Juli 1948 verstrijken.
Naar wij voorts vernemen is de inhoud
van de bi-laterale overeenkomst voor alle
deelnemende landen aan het E.R.P. vrij
wel gelijkluidend.
