i
O.M. eist hechtenis in
voetbalpool-affaires
Roberts kreeg nieuwe instructies
uit Londen
3 Iribune
Belasti ngh en haar grondslagen
Unilever slaakt een noodkreet
m
Gouden Koets naar Amsterdam
COMMUNISTEN BESTORMDEN
HET STADHUIS
Op de
Op vervangingsbasis een tekort van
f 701 millioen in de afschrijvingsreserve
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Ook tweede staatsgreepmislukte
V erkiezingstoespraken
uit vliegmachines
2^","m
En zal desnoods ook een vervolging instellen
tegen „kleine gokkers" zelf
Gematigd optimisme blijft voortduren
Nog meer tomaten
naar Engeland
Troonwisseling komt nader
70ste JAARGANG
VRIJDAG 27 AUGUSTUS 1946
Nt>. 20709
(Telefonisch van onze correspondent)
BERLIJN, 27 Augustus.
Toen gisteravond de vergadering van functionarissen dei
S E.D. was afgelopen en de deelnemers in opgewonden stem
ming de Weidendammerbrug passeerden, pakten zij in hur.
overmoed een paar zwartehandelaren bij de kraag en wier
pen die zonder veel plichtplegingen in de Spree. Zij beschouw
den deze soort volksjustitie klaarblijkelijk als een symbool der
gebeurtenissen, die de volgende dag moest brengen. Donder
dag, de 27e Augustus, zou n.l. een dag worden van historische
betekenis, een dag waarop een begin zou worden gemaakt met
de zuivering van het Berlijnse gemeentebestuur.
ook d« Mrtwer. werd.» ««J;
HET L1JKETSHUISJE
ADVIES VAN INTERIM-
REGERING
„KAREL DOORMAN" BRACHT
OPERATIEPATIëNT AAN WAL
VERTEGENWOORDIGER
VAN DE PAUS BIJ
INHULDIGING
GESCHONDEN GEDACHTENIS
BAKKERSBEDRIJVEN OP
FEESTDAGEN GESLOTEN
BIJEN DODEN PAARD
M
DE KANTOREN van de Redactie en de Admi
nistratie zijn gevestigd te Rotterdam, Kortenaer-
straat L Telefoon 25270; te Schiedam, Broersvest 8.
Telefoon 68804.
Giro-nummer 9095 ten name van „De Maasbode-
Stichting" Rotterdam
De abonnementsprijs bedraagt f 3.45 per kwartaal
L15 per maand. 0.30 per week.
Directeur: J- KU1JPERS.
Hoofdredacteur: Mgr Dr. J. WITLOX.
Algemeen Redacteur: H. A. PAALVAST.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRUS op gewone kolom,
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom-
breedte 30 ets. per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs op
aanvrage bij de Administratie verkrijg a
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1--- IedM,w<>ord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend by
Rode terreur in
Het is intussen enigszins anders ge
lopen dan de S.E.D.-isten het zich had
den voorgesteld. Reeds op 23 Juni 3.1.,
toen zij met behulp van opgestookte
achterbuurtbewoners relletjes in en om
het stadhuis in de Parochialstrasze had
den geënsceneerd en hadden gehoopt
met terroristische maatregelen „schoon
schiD" te maken, stak op het laatste
ceenblik de sovjet-militaire-regerlng een
spaak in 't wiel. Zij gelastte de staats-
«reep st»
Vandaag zou en ditmaal met toe
stemming der Russen! de poging om
langs illegale weg de macht in Berlijn,
althans in de oostelijke sector der stad,
in handen te nemen, worden herhaald.
De nodige voorbereidingen waren ge
troffen, stakingen in tal van bedrijven
volutie teneinde en in de namiddag ver
zamelden zich inderdaad dé in allerijl
opgeroepen aanhangers van de drie anti
communistische partijen voor de zwart
geblakerde ruïne van het voormalige
Rijksdaggebouw. Een schuchtere zon
weerspiegelde z'ch in het gouden inschrift
boven de toegangspoort: Dem Deutschen
Volke en de beste woordvoerder der
nartiien richtten zich tot 10.000den beto- ue motoren worden op een hoogte van
J lijeln I ienn ..„.i «4- /Ta luirT.
zouden' de arbeiders de aat_ y?n
er. op bevel van de S.M.A. (Sovjet Mi-
litaire Administratie) waren in enige
districten van het Oosten fabrieken ge-
SlJonge beweeglijke activisten waren
vanochtend vroeg reeds in de weer om
de massa's tot demonstrerende optochten
te formeren, die met vaandels en orna
menten naar de oude stad moesten
den gedirigeerd, naar het stadhuis, waar
om 2 uur de gemeenteraadszitting zou
beginnen. Een druilerige regen, zo nu
en dan afgewisseld door een flinke giét-
Hu I heeft waarschijnlijk velen er van
weerhouden aan de mars door Berlijn
deel te nemen, zodat op het afgesproken
uur hoogstens 3000 natte demonstranten
voor het ijzeren hek van het stadhuis
waren verzameld.
Een eenzame politieagent hield er de
wacht. Toen de menigte het hek open
trok en joelend naar binnen drong,
werd hij meegesleurd. Het stadhuis-
nersoneel slaagde er evenwel In het hek
weer te sluiten. *n Goede 200 betogers
.(nrWden de trappen op en bezetten de
zitting»»»1! de »nderen bleven bulten
In de regen, vormden spreekkoren
..oneen revolutlonnalre liederen.
delen over een reeks maatregelen, die
de S.E.D. in een z.g.n. noodprogramma
had samengevat, hetwelk de nood van de
Berlijnse bevolking in de komende win
ter zou moeten lenigen.
Ik heb de tien man voor de deur van
de burgemeester zien staan. Zij leken
bedeesd en wachtten geduldig, tot zij
werden binnengelaten. Zij hadden hoe
genaamd niets weg van ziedende revo-
lutionnairen. Weldra kwamen zU weer te
voorschijn. Zij hadden niets bereikt. Dr.
Friedensburg had hen kort en zakelijk
afgescheept met de mededeling, dat hij
niet in staat was te discuteren over hun
winterprogram, aangezien het slechts
de eis van een communistische minder
heid behelsde.
„Wij spreken In naam van de arbeiders
van Berlijn, die in massa voor de deur
staan", zeiden de afgevaardigden. Zij wer
den met een: „Komt vanmiddag maar
eens op de Königsplatz" door de burge
meester geantwoord: „Daar zult ge ook
arbeiders van Berlijn zien en zeker een
groter aantal dan hier".
Daarmede was voor vandaag de re
Voor de eerste maal in Europa zal een
vliegtuig deelnemen aan een verkiezings
campagne. Vliegtuigen zijn in het verle
den vaak gebruikt voor het afwerpen
van pamfletten, maar het laatste snufje
is een vliegmachine, die uitgerust is met
een uiterst krachtige luidspreker, waar
mede korte toespraken tot de mensen
beneden kunnen worden gehouden.
De Zweedse conservatieve partij heeft
een vliegtuig gecharterd om voor dit
doel over geheel Zweden te vliegen.
gers. Zij spraken van volhouden in de
strijd voor vrede, vrijheid en democratie
Op de Brandenburger Tor, het monu
ment op de grens van de Britse en Rus
sische sec'or, wapperde de vlag van oe
communisten. De wind had haar voo.
de helft om de vlaggestok gewikkeld
zodat het leek. alsof zij halfstok was
gehesen. De sociaal-democraat Neumann
maakte er een grapje op en er werd veel
om gelachen. Een paar 100 meter verder
stond voor het oorlogsmonument der
sovjets een kleine Russische gardist op
wacht. Hij zal er niet veel van begre
pen hebben en het zal hem misschien nier
eens hebben geïnteresseerd.
En toen de avond viel, de lantaarns
doofden en het verkeer was stop gezet,
leek BeHUn uitgestorven ais iedere
andere avond. Een historische dag was
voorbij «n eigenlijk was er niets van
belang, en zeker niets wereldschok
kends gebeurd. Morgen zal een nieuwe
dag aanbreken met oude zorgen
oude problemen, morgen zullen
leden van het stadsparlement zich ver
zamelen In het stadhuis in de
Parochialstrasze en hun verdaagde
vergadering houden.
Het zal er heet toegaan, zoals dat ln de
gemeenteraad van een gevierendeelde
stad te verwachten Is. Er zal veel wer
den gesproken en gescholden. Er zal
persoonlijke moed worden bewezen en er-
zullen nauwelijks vruchtbare resultaten
worden bereikt, want als een Damocles-
zwaard hangt het noodlot boven de ge
teisterde stad. Onverzoenlijke tegenstan
ders vechten er hun veten uit en het
front loopt dwars door de puinhopen en
ruïnen. Eens getuigde Berlijn er van,
hoe goed de vrijheidlievende volken een
vernietigingsoorlog konden voeren: thans
klaagt het diezelfde volken aan, omdat
zij niet bij machte zijn een werkelijke
vrede te stichten.
ongeveer 1500 voet afgezet en de luid
spreker komt in actie. Proefnemingen
hebben bewezen, dat het geluid op de
begane grond uitstekend is te verstaan
over een gebied van verscheidene vier
kante kilometers.
O De Kon. haardenfabriek E M.
Jaarsma heeft Woensdag haar tachtig
jarig bestaan gevierd. Op een druk
bezochte receptie in hotel Gooiland
te Hilversum werd dit heuglijke feit
herdacht.
Zo ging de gouden koets, gedeeltelijk gedemonteerd, op de trein in Den
Haag, met nog een reeks andere hofrijtuigen, voor vervoer naar Amsterdam,
waar de gouden koets inmiddels een plaats heeft gekregen in de
brandweerkazerne.
£td Behalve de fractieleden der S.E.
gesteld. Behalve ue aanwezig. De
D. was memand m de magistraat had-
burgerlijke leden •mst besloten,
den in een spoedbijeenkomsi
de raadsvergadering voor tóbepmW®
te verdagen. Zo werd ook de twe
staatsgreep verijdeld. De betogers
af en de in de zaal aanwezigen nioesten
tevreden zijn met een geïmprov ïseer
vergadering van de leiding van de S.E.
waarin evenwel met geen enkel
woord van een staatsgreep werd gerept,
maar integendeel een beroep werd ge
daan op de spreekwoordelijke gediscipli
neerdheid der Berlijnse arbeiders.
Er werd een delegatie gekozen van tien
personen, die naar beneden werden ge
stuurd om met dr. Friedensburg, de
dienstdoende burgemeester, te onderhan-
JstemmSg
neeft iemand te Bad Lippspnng
(Westfalen, Duitsland) zich gevestigd
in een omgebouwd lijkenhuisje aan
ie rand van de stad. Naar zijn zeggen
s het er gezellig wonen.
Onlangs is, zoals bekend, een vergro
ting met 2000 ton toegestaan van net
quotum tomaten, dat naar Engeland
geëxporteerd mocht wo-rden. Donderdag
was dit aanvullende quotum uitgeput.
Er werd echter bericht ontvangen, dat
Nederland nu nog 1500 ton tomaten
naar het Britse rijk mag exporteren. Op
het tijdstip, dat ook deze .hoeveelheid
is afgeleverd zal. naar men aanneemt,
de Nederlandse tomatenoogst zo goed ais
geheel opgeruimd zijn. Eind vorige week
liepen die prijzen van tomaten, die naar
Engeland geëxporteerd worden, op tot
i 91 Der bak van 12% kg. Thans zijn
deze prijzen teruggelopen tot ƒ16 k f 17
per bak.
(Telefonisch van onze correspondent).
LONDEN, 27 Augustus
Te Londen verwacht men, dat waar
schijnlijk nog vandaag, of anders mor
gen. de diplomaten der drie westciyke
mogendheden te Moskou met Molotof
een ontmoeting zullen hebben en
daarna een gemeenschappelUk commu
niqué zullen bekend maken betreffen
de de stand van zaken en misschien
ook betreffende stappen, die nog ge
daan zullen moeten worden. De wes-
teiyke diplomaten kwamen gisteren te
Moskou bijeen, waarschyniyk Ier be
spreking van instructies, die zij van
hun regeringen ontvangen hadden.
Te Londen heerste gisteren oog al
enige bedrijvigheid. Bevin bezocht Att-
lee in het ziekenhuis, waar deze sedert
zijn terugkeer van zijn vacantia in Ier
land behandeld wordt. Vervolgens
woonden alle leden van het kabinet, die
bereikbaar waren, een zitting van het
kabinet bij in Downingstreet, onder
voorzitterschap van Bevin. Op deze bij
eenkomst werden de onderhandelingen
te Moskou besproken en volgens de di
plomatieke medewerker van de Daily
Tel. is het nodig geoordeeld nieuwe in
structies aan de Britse onderhandelaar,
rrir- Roberts te zenden ofschoon deze
de vorige dag reeds volledig geïn
strueerd was t.a.v. de zienswijze der re
gering betreffende de jongste Russische
voorstellen.
Het feit, dat gisteren een speciale zit
ting van het kabinet plaats had. de
eerste zitting sedert het parlement met
vacantia gegaan is - schijnt er op te
wijzen, dat er nog geen redenen zijn
om overeenstemming met Molotof op
de a.s. bijeenkomst te Moskou met stel
ligheid te verwachten en dat. ondanks
het aanhoudend optimisme, waarschijn
lijk nog tal van moeilijkheden overwon
nen moeten worden.
De minister van verdediging, Alexan
der, en de hoofden der defensie-dien
sten woonden de zitting bij, hetgeen er
op kan duiden, dat maatregelen onder
de ogen gezien zUn voor het geval van
een definitieve mislukking van de be
sprekingen te Moskou. Dit laatste en
het zenden van nieuwe1 instructies aan
mr. Roberts wettigt het vermoeden
dat Stalin's voorstellen bf*e"*"d*_de
financiële kwesties nog niet aannemc-
iyk geacht worden.
Maar de Daily Tel. doet 1
officieel nog steeds niets beken w
trent hetgeen sedert 31 Juli te M
besproken is en dat de Russen een ge
heel ander beleid gevolgd kunnen heb
ben, dan algemeen aangenomen wordt
Gisteren werd er te Londen op ge
zinspeeld, dat de drie westelUke ver
tegenwoordigers te Moskou pogen een
handelsovereenkomst tussen de weste-
lijke en oosteiyke zones van Duits
land tot stand 'e brengen met een vast:
officiële wisselkoers Indien dit zo
is, zou er uil afgeleid moeten worden
dat de mening onjuist is, als zouden de
onderhandelaars te Moskou zich voor-
namelijk beziggehouden hebben met óf
kwestie van viermogendheden-controle
van de oosteiyke Mark, indien deze
het enige betaalmiddel te Beriyn werd
Te Londen deden gisteren geruchten
de ronde betreffende het bijeenroepen
van het parlement, maar stappen in deze
richting schijnen niet gedaan te zijn
De Kantonrechter te Rotterdam heeft
gistermiddag een aanvang gemaakt met
de behandeling der voetbalpool-affaires.
In totaal stonden deze middag 32 verdach
ten, allen hoofdagenten, agenten of
sub-agenten van de Belgische Zetters-
pool terecht, terwijl ongeveer 25 ge
tuigen werden gehoord. De verdachten
hadden zich te verantwoorden wegens
het verspreiden der poolformulieren,
het verzamelen en Inzenden daar.var
aan de organisator van de pool, het
in ontvangstnei^en en inzenden van de
deelnemingssommen en het uitkeren
van de prijzen aan de winnaars.
Uit het verloop der zitting bleek, dat
de 44-jarige W. G. uit Rotterdam en de
38-jarige P. B. uit Tilburg de hoofdver
dachten waren. Bij G. waren door de
politie talrijke formulieren, girostroken
en een cartotheek gevonden.
Als getuige trad o. m. op hoofdinspec
teur W. Lagendaal, oud-internationaal,
die door het Openbaar Ministerie als
voetbaldeskundige was gedagvaard.
Mr. G. de Bakker, verdediger van de
heren G. en B. zeide, dat het O. M. een
voetbalpooldëskundige en niet een voet
baldeskundige had moeten dagvaarden
Het ging hier niet 1 voetbal, doch om
de pool.
Verd. G. had een systeem uitgevonden,
dat een vijfde prijs waarborgde. De heer
B. zeide, dat hij een systeem had, waar
mee bij een pool van 13 wedstrijden, bij
het invullen van 1.594.323 vakjes a raison
van 5 cent per vakje hetgeen een be
drag van 79.716,15 gulden vormt altijd
een eerste prijs is te winnen, veel groter
dan het ingelegde bedrag.
Mr. van Buren, ambtenaar van het O.
M zeide in zijn requisitoir, dat het in
deze affaires om meer ging dan een over
treding van de loterijwet. Allereerst
daar een overtreding van het deviezen
besluit mee gemoeid Wekelijks gingen
immers belangrijke bedragen naar België
Voorts maakten de agenten zich schuldig
aan bedrog. Zij hielden hun klanten voor,
dat net een nationale zaak was en dat
zij samen met elkaar in de pool speelden.
Iii werkelijkheid speelden zij echter met
een groot aantal Belgen, zodat de prijzen
kleiner werden, dan het geval zou zijn
geweest als zij alleen speelden.
„Het moet uit zijn", zo zeide hij „en
wanneer men ondanks de veroordelingen
doorgaat, zal het O. M. ook niet alleen
de exploitanten en employés van de pools
rfiaar allen die in een pooi spelen gaan
en kunnen dagvaarden. Het zal eventueel
zelfs verder gaan en ook hen, die deze
ongeoorloofde overtredingen van de lote
rijwet aanmoedigen, b. v. door het hou
den van radio-praatjes, waarin men wordt
ingelicht over de sterkte van de Engelse
clubs gaan vervolgen Ook zij die juridi
sche bijstand verlenen zullen eventueel
vervolgd kunnen worden.
Mr. van Buren bracht vervolgens hulde
aan het prachtige werk door de Rotter
damse politie en die te Tilburg, Eind
hoven en Maastricht verricht.
Tegen de verdachte W. G. eiste hij een
principale hechtenis van vijf maanden
waarvan 2% maand voorwaardelijk, tegen
P B. eveneens vijf maanden hechtenis,
waarvan 3 maanden voorwaardelijk. Te
gen drie verdachten eiste hij vervolgens
een boete van 750 gulden subs. 1 maand
hechtenis, tegen vijf verdachten een boete
van 500 gulden eveneens subs. 1 maand
hechtenis en tegen de overigen boeten
variërend van 300 gulden subs. 20 dagen
hechtenis en 50 gulden subs. 5 dagen
hechtenis, allen met 1 maand voorwaar
delijk en een proeftijd van twee jaar.
Tegen de Belgische mej. v. K„ die in
het begin van dit jaar door de douane
aan de Belgische trens werd gearresteerd
omdat zij V» het bezit was van geld en
andere bescheiden die on de pool betrek
king hadden, eiste hij een principale
hechtenis van 1 week. 1 maand voortéaar-
deliik en een proeftijd van een jaar.
Uitspraak over 14 dagen.
Dr. Mansoer, het staatshoofd van Oost-
Sumatra, die gisteravond op Schiphol ar
riveerde met het gezelschap Indonesische
vertegenwoordigers by de komende fees
ten, deelde bij aankomst mede, dat het
advies van de interim-regering aan Ne
derland, dat in de conferentie te Ban
doeng werd opgesteld, Woensdag zou
klaar gekomen zijn.
Hy verwacht het advies nog deze week
ln Nederland. Op een desbetreffende
vraag zei dr. Mansoer, dat hy de tUd
voor de instelling van een interimrege
ring stellig thans gekomen acht. Hij
wilde het zelfs nog sterker uitdrukken.
„De tyd is daarvoor thans kritiek", al
dus het staatshoofd van Oost-Sumatra.
Gisterenmiddag om vier uur heeft het
vliegkampschip „Karei Doortjtan", terug
gekeerd van IJmuiden, Hoek van Holland
aangedaan, teneinde een aan blindedarm
ontsteking lijdende patiënt, de marinier
Attikus, aan wal te brengen. In verband
met het zeer woelige water was het een
sleepboot niet mogelijk het schip, dat tot
even voorbij het station doorstoomde, te
benaderen.
De „Karei Doorman" heeft daarop zelf
een reddingboot uitgezet, waarmee de
patient aan land werd gebracht. Daar
stond een ambulance-auto gereed om de
man naar een hospitaal te vervoeren. De
„Karei Doorman" vertrok daarop weer
naar ^ee.
Bij de inhuldigingsplechtigheden van
H.M. Koningin Juliana op 6 September
in de Nieuwe Kerk te Amsterdam,
zal Z.H. de Paus vertegenwoordigd wor
den door mgr. Valerio Valeri, apostolisch
nuntius.
Wij hebben onze goede en trouwe
vriend, het mooie „Sportboek voor de
Jeugd" van collega Jan Cottaar, waarin
zo veel sterke en zuivere waarheden
over de „ziel" van de sport op eenvou
dige maar treffende wijze worden gefor
muleerd, weer eens voor de dag gehaald.
Dat is soms nodig, om een weinig sfeon
te putten voor de nimmer aflatende strijd
tegen mensen die de sport haten en min-
schtci}.
Wij lezen bij Jan Cottaar: „Sport Is
jezelf verzorgen".
Sport is de verzorging van het lichaam
maar ook en vooral de verzorging van
het karakter. Sport bevordert een nor
male functionnering van de menselijke
organen, zij maakt het lichaam sterk,
gezond en lenig, zij scherpt de wil, staalt
het karakter, kweekt uithoudingsver
mogen en dadendrang en zij bevordert
vriendschap en eerlijkheid.
Ook lezen wij ergens bij Jan Cottaar
nog: „Sport is haast nog beter dan le
vertraan", en al is dit gezegd in de trant
waarin het kind denkt, het is daardoor
ook voor volwassenen glas- en glas
helder.
Maar mijn hemel, waar is dan het
gezond verstand van de mensen die de
sport haten en minachten?
Wij halen met opzet de woorden van
een ander aan. Met onze eigen woorden
hebben wij al vele malen de waart e van
de sport in deze rubriek verdedigd Wel
licht zijn er mensen, die menen dat al
onze argumenten eigen patent-verzinsel
tjes zijn. Daarom dan hierboven het
getuigenis van een ander, van een des
kundig en competent en katholiek jour
nalist.
Verleden week hebben wij reeds be
toogd: de Olympische Spelen zijn de
sublimatie van elke vorm van sportbe
oefening, Wie derhalve daarop afgeeft,
spuwt zo ongeveer de „gesublimeerde
levertraan" van zijn kinderen uit.
Bij het lezen van al die mooie en be
wogen en enthousiaste verslagen, die
tijdens de Spelen in de wereldpers zijn
verschenen, kwam bij ons de wens op:
mogen zij ongeschonden blijven. Want er
zijn altijd kribbebijters en dwarskijkers,
die er op uit zijn om iets goeds belache
lijk te .maken.
Vroeger had daarin de buitenlandse
pers altijd het hoogste woord: Wij doelen
niet op redelijke critiek maar op de
cronique scandaleuse. Tegenwoordig
gaat de Nederlandse pers voor (zie pag.
2).
Van de Olympische Spelen kan een
belangrijke-invloed uitgaan op de men
taliteit van de hedendaagse jeugd. Mits
de gedachtenis aan de Spelen niet ge
schonden wordt.
SUPPORTER
Op 31 Aug. en 6 Sept. zullen de bak
kers geen brood aan huis bezorgen en
blijven hun winkels gesloten. Het publiek
wordt er op gewezen, dat het op 4 Sept.
zelfs nodig is voor de twee hieropvol-
gende dagen brood in te slaan.
Een paard van een landbouwer te
Bergen (L.) werd door een zwerm bijen
zodanig gestoken, dat het dier later aan
de gevolgen bezweek.
O Mr. L. O. v. d Plas, oud-raadsadvi
seur in algemene dienst van het mi
nisterie van Financiën, is benoemd
tot ridder in de Orde van de Ned.
Leeuw.
V*
V
])e herdenkingspenning, ontworpen door Maarten Pauw, in opdracht van
C. J. Begeer te Utrecht, ter gelegenheid van de inhuldiging van
Koningin Juliana.
In de algemene vergadering van aan
deelhouders van Lever Brothers Uni
lever N V. heeft de voorzitter van de
Raad van Bestuur, de heer. Pau! Rijkens.
een rede gehouden, waarin hij de reser
vering van f 39 millioen voor vervanging
van vaste activa en 44 millioen tegen
over voorraden heeft toegelicht. Beide
reserves zijn een uitvloeisel van hetzelfde
beginsel nl. de noodzaak om het be
staande vermogen in stand te houden
De oorspronkelijke kostprijs van de
einde 1947 aanwezige duurzame pro
ductiemiddelen bedraagt f 883 millioen.
Wanneer op dit ogenblik tot vervan
ging van de productiemiddelen zou
moeten worden overgegaan dan zou
zulks, naar schatting, f 1584 millioen
eisen, zodat uiteindelijk de afschry-
vingsreserve een tekort van 701 mil
lioen zal opleveren.
Bij afschrijvingen op de tot dusver ge
bruikelijke wijze zouden wij, aldus spr.,
een vermindering van de omvang der
zaken alleen kunnen voorkomen door
nieuw kapitaal op te nemen, maar dit ts
geen aanvaardbare oplossing van het
vraagstuk. A
De enige methode om het deel van
ons vermogen dat in duurzame produe
tiemiddelen is belegd, in stand te hou
den, is daarom, dat wy tn de verkoop
prijs van onze producten het tuiste naar
de tegenwoordige prijzen berekende
aequivalent van de verbruikte produe te-
middelen opnemen Kan dit niet dan teren
wij als natie >ns volksvermogen in
Het tn voorraden belegde vermogen be
staat voornamelijk uit grondstoffen, goe
deren in bewerking en eindproducten
Een minimum-voorraad moet bij voort
during aanwezig zijn Wil de industrie
haar normale productie-capaciteit behou
den dan moet zij bij de vaststelling van
haar verkoopprijzen met betrekking tot
de grondstoffen hetzelfde beginsel toe
passen als zij ten aanzien van de duur
zame productiemiddelen dient te dn.
de waarde der verbruikte grondstoffen
moet als onderdeel van de verkoopprijs
worden terugontvangen. Deze waarde is
de vervangingswaarde.
Uitputting van het reële
vlottende kapitaal
Het vraagstuk heeft na de oorlog zo"n
bijzondere betekenis gekregen, omdat op
het ogenblik bijna overal inflatie heerst.
Deze heeft geleid tot een ernstige uitput,
ting van het reële vlottende kapitaal. De
industrie zai trachten in haar verkoop
prijzen dekking te vinden voor de ver
vangingskosten der verbruikte grond
stoffen. Gedurende en na de oorlog heb
ben de prijsvoorschriften der overheid
haar dit belet. Maar indien deze voor
schriften dit niet hadden belet, dan nog
zou aantasting van het vermogen hebben
plaats gehad, doordat voor de heffing der
belastingen niet de vervangingswaarde
maai de oorspronkelijke kostprijs der
grondstoffen bij de berekening der be
lastbare winst als uitgangspunt wordt ge
nomen. Bij prijsstijging leidt de oor-
spronkelijkt lage kostprijs der verbruikte
grondstoffen tot een hoge belastbare
winst. Daardoor blijven er voor het be
drijf onvoldoende middelen over om een
zelfde hoeveelheid grondstoffen, als ver
bruikt is, terug te kopen
Het is uiterst moeilijk om ln ons eigen
bedrijf het werkelijke verlies te bereke
nen, dat wij aldus ten gevolge van de
waardedalingen van het geld sinds 1939
in ons in voorraden belegde vermogen
hebben geleden In ieder geval staat ech
ter vast. dat het verlies aanzienlijk is
Men za) wellicht menen, dat de speciale
reserve tegen voorraden ad f 44 millioen
nodig is voor bet geval dat een prijsda
ling zou intreden, nT ter dekking van de
verliezen, die dan geleuen zouden wor
den De reserve zai even zeker nodig
zijn. indien het prijsniveau hoog blijft
Zij dient dan te verzekeren, dat wij over
voldoende vermogen beschikken om onze
voorraden op peil te houden
De aantasting van het in voorraden he
legde vermogen is een voldongen feit
Wij kunnen er weinig meer aan doen
Wij kunnen alleen maar hopen, dat de
grote reserveringen in de oorlogsjaren en
de speciale toevoegingen aan de reserve
tegenover voorraden sinds de oorlog vol
doende zullen blijken. Indien het prijspeil
blijft stijgen, zullen wij verdere voorzie
ningen moeten treffen.
De functie van nieuw kapitaal
Nieuw kapitaal is bestemd voor uit-
breidiry; of expansie. Indien men voor
het herstel van de kapitaalsintering zijn
toevlucht zou nemen tot uitgifte van
nieuw kapitaal, dan zou men het gevaar
lopen, dat men het bestaande kapitaal
verwatert, doordat men nieuwe kapi
taaisverplichtingen aangaat, zonder dat
redelijkerwijze vaststaat dat het tot
vermeerdering van de winst zal leiden
Op dezelfde plaats, waar twee jaar geleden besloten werd tot oprichting van
dc MWIN, in Esplanade te Utrecht, hield gistermiddag het bestuur van de
MIVtlN wederom een bijeenkomst ter herdenking van de oprichtings
vergadering. De vergadering stond onder presidium van Z. K. H. Prins
Bernhaid. Rechts van de Prins de tweede voorzitter, ir. P. F S. Otten.
Wat moet worden gedaan om het ver
mogen der industrie in stand te houden
De vaststelling van een verkoopprijs,
waarbij op juiste wijze rekening wordt
gehouden met de noodzaak van vervan
ging van productiemiddelen, behoort prio
riteit te hebben Wanneer wij onze be
drijfsresultaten in Nederland op juiste
wijze berekenen en daarbij de voor de
instandhouding van het vermogen ver
eiste voorzieningen treffen dan verdwijnt
zij bijna geheel.
Ter berekening van de belastbare winst
dient men van de oruto winst af te trek
ken de bedragen, die nodig zijn om zon
der vermindering van de hoeveelheid tot
vervanging van de duurzame productie
middelen en de voorraden tegen die te
genwoordige prijzen over te gaan. tlït ge
volg van de huidige belastingpolitiek is
dat de belastingontvangsten van 1" over
heid voor een deel bestaan uil betasting
van iets. dat in het geheel geen winst is.
maar vermogen Dit betekent, dat w-nneer
dr industrie niet in staat is haar afschrij
vingsreserves te vergroten uit de winst,
die haar overblijft nadat de belasting ge
heven is haar productievermogen lang
/aam maar zeker wordt vernietigd
Het Is gebiedend noodzakelijk. dat
hier te lande wordt overgegaan tot hef
fing van belasting op de grondslag der
vervangingswaarde. Indien deze fiscale
hervorming niet tot stand komt. zal de
gemeenschap, langzamerhand haar ver
mogen interen, waarvan al haar leden
de noodlottige gevolgen zullen hebben
te dragen.
Niet zonder spijt keken de Hagenaars
gistermorgen naar de gouden koets, de
witte calèche en al die andere rijtuigen,
die van de koninklijke stallen naar het
station Hollandse Spoor reden. Daar
werd op een zijspoor de „koninklijke
trein" geformeerd, die rijtuigen en paar
den naar Amsterdam vervoerde.
De wielen geklemd tussen houten blos
ken en met dikke touwen vastgebonden
aan de wagons, stonden daar de landauers
brikken en calèches, in totaal 15 rytuigen
op 11 open spoorwagons.
Ditmaal kon de gouden koets wel per
trein getransporteerd worden. In de
bezettingstijd heeft men de Duitsers, die
dit, ook probeerden nooit verteld, da'
de oeeldengroep op de gala-coupé ver
wijderd kon worden Dit is nu gebeurd en
zo zal de koets omwikkeld met doeken
naar Amsterdam gaan. In vijt gesloten
wagons vergezelden 24 paarden de rij
tuigen De trein werd besloten door -er
rijtuig voor personee van de konmz
lijke stallen dat in Amsterdam bil 1e
feestelijkheden dienst zal doen
Nagestaard door velen vertrok net
transport om half een uit de residentie
die de Gouden Koets eigenlijk bij zich
vindt horen en haar slechts node naar
elders ziet gaan.
Repetitie in de Nieuwe Kerk
Vele vooraanstaanden in den lande wa
ren gis'" morgen verzameld in de Nieuwe
Kerk te Amsterdam om mede te werken
aan enige tijdproeven voor de plechtig
heid van 6 September in de eers»e
plaats was daar prins Bernhard dit zio-i
persoonlyk van de. voorbereidingen >o
de hoogté wilde stellen Latei heeft la
prins zich nog enige ogenblikken opge
houden in het paleis op de Dam
In het middelpunt der belangstelling
stond baronesse Sweerts de Landas Wy-
borgh. de echtgenote van de jagermeester
van H. M. de Koningin. Zij stelde
de in te huldigen koningin Juliana
voor, die deNieuwe Kerk aan de
Damzijde betreedt en zich dan over de
rode tapijten naar haar zetel voor het
koorhek begeeft. Teneinde de repetitie
zoveel mogelijk met de werkelijkheid
overeen te doen stemmen had men de
baronesse een op het hermelijnen kleed
gelijkende mantel van linnen omgehangen
zodat ook de slippendragers zich konden
oefenen.
Herderlijk schrijven bij
troonwisse ing
Inzake de tetkelijKe viering van re
geringsjubileum en inmildiging vei urmen
wy nog. dat op Zondag 29 Augustus tn
de R K. kerken een herderlijk s-hrijven
zal worden voorgelezen.
Op 31 Augustus zullen ln de R. K.
kerken plechtige Missen worden opge
dragen Waar dit niet mogelijk is zal
s avonds een plechtig Lof worden ge
celebreerd Ook in de Joodse en oud-
Katholieke kerken worden speciale ge
beden verricht.
