van
Het program
Productie en bestaanszekerheid
Min. Mansholt
R
Weinreb heeft zijn best gedaan
D\E
wereld
29 I De Aartsengel Michaël
Mgr. N. SCHNEIDERS TOT
BISSCHOP GEWIJD
I
iZ
Nederlanders arresteerden
O.D.-mannen
de
Sportvaria
Vrijheid in export
ADIO
programma
Met de S.D. was echter geen goed garen
te spinnen
Verdedigers vroegen
invrijli eidsstelling
RUIT-N1EUWTJES
Lonen en prijzen in
Frankrijk
r~
Interlocaal telefoon
verkeer wordt duurder
Grootse plechtigheid in de St. Marthakerk
Den Haag
Poos en Slagter voor de rechter
De partij waarin Euwe
zijn titel prolongeerde
Pater dr. J. Stein S J.
zestig jaar Jesuiet
DINSDAG 28 SEPTEMBER 1948
PAGINA 2
VOORTGEZETTE COMMUNIS
TEN-TERUGTOCHT IN
O.-JA VA?
BEMANNING SPORTVLIEG-
TUIG TE BERLIJN
Het is lang geleden, dat de legers in Europa het
beeld van Michaël in hun vaandels borduurden
en er is misschien wel geen christen meer in
Europa, die dat durft betreuren. Wij kennen de
oorlog al te goed als een onheilig bedrijf en zij, die menen dat hij
in dit onvolmaakte tranendal soms om wille van recht en liefde
gevoerd moet worden, weten ook, dat het de christen past om over
die noodzaak een beetje beschaamd te zijn.
Vorst Michaël is niet meer de openlijke bondgenoot der strij
denden in bloed en vuur. Maar tot aan de laatste harteklop van
de laatste mens zal hij Gods bondgenoot zijn, Gods heilige en
sterke ridder, Gods prachtige generaal en hij zal Gods oorlog
voeren aan de grenzen en in het hart van de wereld. Hij neemt
geen deel aan de discussies der parlementen en hij is geen hemels
gedelegeerde bij de U.N.O.
De hemel onderhandelt niet met de aarde, die naar Gods mening
omtrent Gods schepsel niet vraagt. Maar in de werkelijkheid van
God, die achter de zichtbare dingen is, strijdt Michaël de strijd
van God om het enige dat in dit tranendal de moeite van het
veroveren waard is.
Zoals hij met de martelaren van het Romeinse rijk de arena is
binnengaan en met hen meegevochten heeft in het moeilijkste
uur van hun aardse bestaan, zo stond hij met de ter dood veroor
deelden voor het executiepeloton van de Duitsers, voor hen
biddend, dat ze, boven vertwijfeling en verbittering uit, de verten
van Gods eeuwigheid zouden zien. Hij staat dag aan dag naast
het altaar waar het wereldgebeuren culmineert en monstert er de
troepen die Gods regimenten gaan vormen. Hij is in de werkkamer
van hen die de wereld maken tot wat ze is en helpt hen de ge-
dachten vormen die de overwinning van de Heer nabij brengen
of staat er zwijgend te wachten, geduldig, omdat God geduldig is
en zeker om Zijn zekerheid. Hij zal ook bij u en bij mij zijn in
het bittere sterven.
Wij voeren Zijn teken niét meer in ons wapen, maar met ons of
zonder ons voert hij van ogenblik tot ogenblik de strijd, over
welks uitslag geen mens beslist.
IN TE.
in
DRIE SOORTEN UIT EEN VAT
ADVOCATEN WEIGERDEN
HUN VERDEDIGING
De gewezen S.D.-ers Poos en
Slagter in de beklaagdenbank
Cellenbarakken 3,een zeef'
ARABISCH-JOODS LUCHT-
INCIDENT
OFFICIëLE PUBLICATIE
Oude handels- en confectie-coupures
LEMMER-BOOT VERDWIJNT
SCHAAKRUBRIEK
CLUBKAMIPIOENSCHAP
WIELRENNEN
De begroting 1949 van het departement
van Landbouw, Visserij en Voedselvoor
ziening vertoont een eindcijfer van
126.387.829 en wel voor de gewone dienst
87.391.029 en voor de buitengewone
dienst 38.996.800.
Benelux
Bij het overwegen van de maatrege
len, die in het komende begrotingsjaar
dienen te worden getroffen, dient voorts
ernstig te worden overwogen, dat van
nu af aan de Ned. landbouwpolitiek
slechts kan worden gevoerd in nauw
nische werken tewerk gesteld blijven,
doch zij zal worden geleid volgens de
algemene voorschriften der arbeidsbe
middeling.
Landbouwonderwijs
In de memorie van toelichting merkt overleg met de regeringen van België en
de minister op, dat de huidige regering Luxemburg, opdat de gedachte, neerge
legd in het protocol van Chateau d'Ar-
dennes ook in de practjjk zal worden
een landbouwpolitiek, welke is gericht
op de verhoging van een rationele bo
demproductie, die ook aan de wel
vaart en aan de bestaanszekerheid dei-
producenten ten goede kan komen, als
onmisbaar beschouwt. Het landbouw-
en voedselvoorzieningsbeleid zal der
halve in het algemeen een voortzetting
zijn van de lijn, welke door de voor
gaande regeringen werd getrokken.
Het tot- dusverre in de landbouw ga-
voerde beleid is voornamelijk onder,
hevig geweest aan de grote schaarste
aan grondstoffen en consumptiegoede
ren, die na de laatste oorlog alom in de
wereld bestond. De gevolgen van deze
schaarste hebben zich in velerlei op
zicht in Nederland doen gevoelen.
Het stemt de regering echter tot vol
doening, dat zich, mede dank zij de vrij
gunstige vooruitzichten, welke de bin
nenlandse landbouwproductie in het
huidige oogstjaar vertoont, langzamer
hand steeds meer aspecten openbaren,
welke er op wijzen, dat de schaarste-
economie tot -het verleden gaat beho
ren.
Ofschoon de regering zich realiseert,
dat in geen enkel opzicht met zeker
heid kan worden vastgesteld, hoe de
productie in de wereld zich zal ontwik
kelen en welke in de toekomst de afzet
mogelijkheden voor de Ned- landbouw
producten zullen zijn, stelt zij zich zeer
ernstig ten doel in Nederland te komen
tot een goed gefundeerde bestaanszeker
heid voor de werkers in de goed ge
leide land- en tuinbouwbedrijven. Met
name denkt de minister hierbij aan die
genen, die in het verleden het zwaarst
getroffen zijn door de economische cri
sis en de verstoring der afzetverhoudin-
gen, n.l. de kleine boeren en tuinders.
Derhalve zal het uitermate moeilijke
vraagstuk van de welvaart en bestaans
zekerheid van deze belangrijke en grote
groep van het Ned. volk de ernstige
aandacht der regering hebben.
De minister stelt zich voor, dat de
ontwikkeling van het te voeren beleid
In land- en tuinbouw in nauw oveneg
met het georganiseerde bedrijfsleven zal
kunnen plaats vinden.
Grotere vrijheid voor de
ondernemer
De regering is van oordeel, dat bij het
te voeren beleid dient te worden ge
streefd naar een stelsel, waarin soepei
heid in de uitvoering van de door de re
gering te trekken lijnen van beleid ge
paard gaat aan een grotere mate van
vrijheid van de ondernemer. Voorop zij
hierbij evenwel gesteld, dat op den duur
directe steun aan de land- en tuinbouw
dient te worden vermeden. Het zal no
dig zijn in samenwerking met het geor
ganiseerde bedrijfsleven regelingen te
treffen, waarbij voor zover dit mogelijk
is meer ruimte wordt gelaten aan de
ontplooiing van het uit het bedrijfsleven
voortkomende initiatief.
Beweeglijker pnjsstelsel
Het prijsbeleid van de afgelopen jaren
hetwelk in het verleden heeft geleid tot
een stelsel van richtprijzen, die m som-
Tni"e gevallen als garantieprijzen wer
den opgevat, dient plaats te maken voor
een beweeglijker stelsel; dat de boer in
ruimer mate vrijheid laat bij zijn be
drijfsindeling en bedrijfsvoering. Ge
dacht wordt hierbij aan een stelsel, waar
bij voor enkele producten richtprijzen
worden vastgesteld. Deze richtprijzen
zullen op zodanige wijze moeten worden
berekend, dat de bestaanszekerheid der
werkers in de goed geleide land_ en tuin
bouwbedrijven in voldoende mate wordt
verzekerd.
Het bovenbedoelde stelsel zal niet
ten gevolge mogen hebben, dat door een,
uit sociaal oogpunt onverantwoordelijk
stijgen der prijzen een zodanig prijspeil
voor de eerste levensbehoeften zou ont
staan, dat het evenwicht tussen lonen en
prijzen verbroken zou kunnen worden.
Vooral ook in verband met de export
mogelijkheden van verschillende pro
ducten in de eerstkomende jaren, dient
wel te worden bedacht, dat een prijsbe-
heersing als in bovenstaande regelen ge
steld, slechts kan worden uitgevoerd in
het kader van productie- en marktorde
ning.
WOENSDAG 29 SEPTEMBER.
HILVERSUM I (301 M.) NCRV. 7.00
Nieuws, gram.; 12.33 „Vrij en blij'" 13.00
Nieuws; 13.15 Orgel; 13.45 Gram.; 14.00
Klass. progr. 14.30 Koor; 15.00 Jeugdcon-
cert; 10.00 Voor de jeugd; 17.30 Orgel;
18.00 Koor; 18.30 Ned. strijdkr.; 19.00
Nieuws, gram., actual.; (19.45 Eng. lesf;
20.15 Residantie-ork.; 21.35 Vraaggespr.:
22.00 Sans souci; 22.45 Avondoverdenking;
23.00 Nieuws, gram.
HILVERSUM II (415 M.) VARA. 7.00
Nieuws, gram.; 12.00 Ork. Fr. Wouters;
12.38 Orgel; 13.00 Uieuws, gram.; 14.00
„Gesproken portretten"; 14.15 Omroep-
kamerork.; 15.00 Hoorspel; 15.30 Voor de
zieken; 16.00 Koor; 16.45 Vragenrubriek;
17.15 Gram. 17.45 RVD; 18.00 Nieuws,
gram.; 18.30 RVD 19.00 Lezing; 19.15 RVD;
20.00 Nieuws; 20.15 Opera; 21.15 Hoorspel;
22.00 Orgel; 22.15 Trio; 22.45 Boekbespr.;
23.00 Nieuws; 23.15 Huldiging Frans Nien-
huys.
"Radio-distributie III: 7.00 VI- Br.:
nws.; 7.15 gram.; 7.30 kron.- 7.40 gym,;
7.50 gram.; 8.00 nws.- 8.15 gram.; 9.00
nws.; 9 05 gram.; 10.05 Eng. H .S.: school-
mtz.; 10.30 Music while you work; 11.00
Kalundborg. Ork. Thomsen- 12.&0 VI.
kram-; 42.30 weer; 12.32 trio Hamy;
13.00 nws.; 13.15 gram.; 15.00 Eng. L. P.:
■Hawaiian ens. (event, van 15.15—15.45:
j «chip v. d. week); 15.30 Eng.
1600 voordr.; 16.15 orgel-
ism w ork-: 17-00 Kootwijk: Batavia;
18.00 Fr. Br.: v. d. sold.; 18.30 VI. Br.: v.
d. sold.; 19.00 Fr. Br.: musette- 19.30 VI.
vf'T>gram"! 19-50 Fr. Br.: n'ws.; 20.00
"VI. Br omr. ork.; 21.00 actual.- 21.15
operettemuz.2.00 uws.- 22 15 gram
22.50 nws.; 22.55 gram.; 23.00 div
Radio-distributie IV j 7.00 Eng. H. S
nws.- 7.1o ork. Mackay- 7.50 Lift op your
hearts; 7.55 weer; 8.00 Fr. Br nws - 8 10
g^ra.- 9.00 Eng.'L. P.; nwf.^ 910 gram"
10-00 v .d. sold.- 10.15 Music in your house-
11.00 U-In Majestic brch.- 11.45
ork. Gibbons; 12.15 Midland Light ork.-
13.00 orgel; 1130 variété ork.; 14.00 v. d!
vrouw; 15.00 Eng H. 8.: schoolultz.- 15.10
hersengym-; 15-40 dansork.; 16.00 Confes
sion to an Abbe; 16.40 Khat's in a name-
17.00 Fr. Br.: ber en interv.- 17.10 musette
17.30 gram.; 17.45 Eng. L. p.ork p,
dell; 18.15 promenade Players; 18.45 Eng
H. S.causerie; 19.00 It's a great life-
19.30 Eng. L. P.variété; 20.15 Ladies
in retirement; 21.30 waltz time- 22.00 nws
22.15 variété ork.22.353 ork. Preager
23.13 Chalameau ens.; 23.56 nws.
gerealiseerd.
Ruimer export
De stimulering van de export van
landbouwproducten, speciaal ook ter
verkrijging van de nodige vreemde va
luta, heeft voortdurend de bijzondere
aandacht van de minister. Er ig reden
om aan te nemen, dat zich hier meer
mogelijkheden zullen voordoen dan in
1948 het geval was.
De minister is van mening, dat het
noodzakelijk is tot een verdere uitbouw
van de wetgeving ten aanzien van het
gebruik van de grond te komen, welke
is gericht op de bevordering van een
doelmatig gebruik van de bodem. Onder
meer wordt hierbij gedacht aan een ver
betering van de wetgeving op het gebied
van de ruilverkaveling. Het is het voor
nemen van de minister op korte termijn
de instelling te bevorderen van een we
tenschappelijke commissie, welke de
regering van advies moet dienen over da
vraag welke maatregelen genomen zullen
moeten worden teneinde een verbetering
te brengen in de verhouding van de be-
drijfsinkomsten, enerzijds op vruchtbaar
en anderzijds op onvruchtbaar land.
In het vervolg zal de arbeidsreserve in
de landbouw weliswaar op oultmirtech-
Het zal nodig zijn uitstekende krachten
aan de landbouwhogeschool te verbinden
om onderzoek en onderwijs geheel op
peil te brengen. Voorstellen tot aanvul
ling van de wetenschappelijke staf zijn in
de onderwerpelijke begroting gedaan.
Ook aan de economische en sociale pro
blemen van de landbouw zal meer aan
dacht worden besteed. Daartoe zal het
docerend personeel dienovereenkomstig
moeten worden uitgebreid. Voor de bouw
van nieuwe laboratoria is een urgen
tieprogramma opgesteld, waarvoor de
gelden over een aantal jaren verdeeld,
zullen worden aangevraagd.
De opleiding van land- en tuinbouw-
onderwijzers zal krachtiger worden ge
stimuleerd o.a. door uitbreiding van het
aantal cursussen.
In verband met het voornemen in 1949
weder over te gaan to,. de stichting van
twee nieuwe rijkslandbouwwinterscho-
len, is het daarvoor op de begroting voor
1948 uitgetrokken bedrag van 50.000
gehandhaafd. Een bedrag van 2.076 500
wordt aangevraagd voor de inrichting en
de exploitatie van een 29-tal nieuwe
bijzonder lagere lar.d- en tuinbouwscho
len.
Voor de geldelijke bijdragen ter be
vordering van de mechanisatie en de
rationalisatie van de kleine boerenbe
drijven over 1949 en afgesloten dienstja
ren wordt f 2.000.000 aangevraagd. Ge
tracht wordt de rationalisatie van de
kleine bedrijven te doen plaats vinden
in het kader van de rationalisatie van de
bedrijven in de streek, waardoor wordt
vermeden, dat de kleine boeren zich als
„gesteunde' zullen gevoelen. De opzet is
dat de genomen maatregelen uiteindelijk
tot gevolg zullen hebben, dat een zo
groot mogelijk deel van de kleine boeren
volwaardig en op eigen k. acht aan het
productieproces zal kunnen deelnemen.
De veel beschreven en omstreden zaak
tegen de drs. in de economie Fr, Wein
reb, werd gistermiddag wederom voor
de bijzondere raad van cassatie in Den
Haag in behandeling genomen. Drs.
Weinreb, een bekende figuur in de Isra
ëlitische wereld gedurende de bezetting
was in de jaren 1942 en 1943. toen de ene
maatregel na de andere tegen de Joden
genomen werd, de opsteller geweest van
de ?.gn. Welnrebiijsten, waarop talloze
namen van Joden voorkwamen, die tn
eerste instantie voor het gevangen zetten
in het kamp Westerbork behoed zouden
worden of indien zij zich daar reeds be
vonden, van deportatie naar Polen ge
vrijwaard zouden blijven. De S.D hield
zich echter niet aan deze aanvankelijk
getolereerde lijsten, zodat duizenden in
goed vertrouwen in de val liepen.
Na de oorlog kwamen echter diverse
verklaringen binnen al$ zou Weinreb zich
schuldig hebben gemaakt aan verraad
van zijn geloofsgenoten aan de S.D. en
hiervoor verschillende malen een be
langrijke som gelds hebben ontvangen.
Maakte de ten laste legging voor het
bijzonder gerechtshof, dat W tot 3% jaar
veroordeelde, indertijd melding van deze
feiten, het laatste punt werd geschrapt,
daar was komen vast te staan, dat W
gesteld al dat hij verraad had gepleegd,
nimmer hiervoor een cent had ontvam
gen.
Op 19 April jl. zou de bijzondere raad
uitspraak doen in deze zaak. Enkele
punten van het dossier vereisten echter
nog een nadere opheldering en zo werd
een nader onderzoek door de rechter
commissaris gelast naar het feit, of Wein
reb zich had schuldig gemaakt aan zo
genaamde cel-spionnage, waarbij hij
Een republikeins militair woordvoer
der heeft Maandag medegedeeld, dat de
republikeinse troepen bij hun opmars
van Solo uit de buitenkant van Wonogiri,
30 K.M. ten Zuiden van Solo, hebben
bereikt.
Volgens Antara hebben de rebellen de
plaats reeds ontruimd.
Gisterenavond werd bekend, dat de
passagiers van het Groningse sportvljeg-
tuig, dat in de Russische zone van Duits
land een noodlanding maakte, zich in de
Russische sector van Berlijn bevonden.
Vandaag zouden zij op transport worden
gesteld naar Nederland. De piloot, de
heer W. Molema, zal nog enige dagen in
Berlijn blijven óm de reparatie van het
toestel af te wachten.
O Ter gelegenheid van haar troonsbestij
ging zal de stad Antwerpen aan- ko
ningin Juliana een geschenk aanbie
den bestaande uit een aantal gravures
van de fresco's in het Antwerpse
stadhuis en van schilderijen van Ru
bens en Van Dijck, uitgevoerd door
Antwerpse meesters.
<J> Te Hilversum mocht de 4-jarige T. v.
E. een stukje meerijden op een draai
orgel. Het meisje viel er af en kreeg
een der wielen over de borst, tenge
volge waarvan zij is overleden.
Mgr. Th. Huurdeman, vicaris-generaal
van het Aartsbisdom legde Zondag in
Emmen de eerste steen voor een
nieuwe kerk.
„De musicus, die viool speelde voor
een olifant in de diergaarde", aldus de
heer S. Nerp, hoofdredacteur van het cul-
tureel-musicologische tijdschrift „Mauso
leum", „rnoet ofwel bijzonder veel van
viool spelen, of van olifanten hebben ge
houden".
In het vervolg van zijn verslag over
deze gebeurtenis van cultuur-historische
betekenis stipt de heer Nerp nog aan, dat
de olifant „onverstoorbaar door at".
Waarbij het dier niets anders deed dan
het voorbeeld volgen van de mensen in
restaurants, die zelfs aan walvissenvlees
of eipoeder-omelettes de voorkeur geven
boven de dood van Saint Saëns' zwaan.
(Red. D.R.W.)
mensen, die bij hem in de cej in Scheve
ningen werden opgesloten, zou hebben
uitgehoord en omtrent het feit of hij het
verraad van een groot aantal Joden die
ondergedoken waren in een perceel aan
de Reinkenétraat te Den Haag op zijn
geweten had.
Twee verdedigers bepleitten gisteren
middag W.'s zaak in de practisch geheel
gevulde zaal in het gebouw van de Hoge
Raad Voordat echter het woord aan de
eerste verdediger mr. dr. C. Smit werd
gegeven, wees de president, prof. Verzijl,
erop dat enige dagen geleden wederom
voor de requlrant zeer belastende ge
gevens waren binnengekomen, waarin
melding werd gemaakt dat de voormalige
voorzitter van de Joodse raad mr. H
Edersheim door Weinreb aan de S.D,
verraden zou zijn en de dood had ge
vonden in een concentratiekamp,
Mr. Smit en mr. De Haas hebben in
den brede de getuigenverklaringen bar
streden en haddon ook scherpe critiek
op het vooronderzoek, terwijl zij even
eens verd.'s onschuld betoogden in het
geval Edersheim. Zij vroegen tenslotte
onmiddellijke invrijheidstelling van verd
Na raadkamer weigerde de raad dit
laatste. Uitspraak over drie weken.
Telefonisch v. onze Parijse correspondent
De Franse regering heeft de handen
vol, om het nieuwe prijspeil vast te
stellen, in verband met zekere verho
gingen, noodzakelijk geworden door de
herziening van de grondsloffenprijzen,
o.a. voor steenkool, en het berekenen
van de weerslag van de belastingmaat
regelen op de productiekosten, in het
bijzonder ook de loonsverhogingen.
Aangezien de MRP zich vooral op het
standpunt stelt, dat maatregelen tot het
drukken van de prijzen belangrijker zijn
dan de loonsverhogingen vraagt zij een
energiek optreden van de regering. Te
gen regelend ingrijpen verzetten zich
echter de radicalen en het heet zelfs, dat
bij de kabinets-besprekingen, de MRP-
minister van bevoorrading zelfs zijn ont
slag zou hebben ingediend hetwelk door
de minister-president geweigerd werd.
Ook de minister van landbouw, even
eens lid der MRP., moet gedreigd heb
ben het ministerie te verlaten.
De besprekingen met de vakverenigin
gen vinden voortgang en men hoopt,
nog voor het einde der week belangrijke
besluiten te kunnen nemen. Onderwijl
duurt de stakingsbeweging echter voort
Zij kan de volgende-week weer onrust
barende afmetingen aannemen, als de
stakingen niet tot 24 uur worden beperkt,
zoals vandaag in de haven van Lo H-avre
en wellicht morgen in de electrioiteits-
bedrijven, maar een voortgezet karakter
krijgen, zoals de algemene staking in de
mijnen, die Maandag moet aanvangen.
Voor minister Moch komt daar nog bij
het vraagstuk der openbare orde, nu
Gaullisten en communisten in hun open
bare bijeenkomsten hoe langer hoe feller
op elkaar inhakken.
In de memorie van toelichl.ng op de
begroting voor 1949 van het staatsbedrijf
der P.T.T., wordt o.m. gezegd, dat het
tariefpeil in het algemeen bevredigend is.
In voorbereiding is echter een voor
stel tot aanpassing van het tarief voor
het interlocale telefoonverkeer aan de
werkelijke kosten der gesprekken, het
geen te meer noodzakelijk wordt door
de technische eisen, welke de voor de
afwikkeling van dit verkeer bestemde
apparatuur stelt.
Zowel de baten als de lasten zijn in
de begroting tot hogere bedragen opge
nomen dan in die voor 1948.
De verhoging van de baten houdt ver
band met de grotere verkeersintensiteit
en het verruimen van het dienstbetoon.
Ten aanzien hiervan geldt, dat de post
dienst reeds vrijwel volledig aan de door
de gebruikers gestelde eisen kan vol
doen, waartegenover echter het tele
foonbedrijf door moeilijkheden in de
materiaalvoorziening, onvoldoende huis
vesting en gebrek aan personeel wordt
belemmerd bij het in evenwicht brengen
van de beschikbare middelen en de
groeiende behoefte aan telefonisch ver
keer.
Het aan het rijk ten goede komende
winstsaldo bedraagt f 9.140.000, in welk
bedrag de winrt van de postchèque- en
girodienst (f 8*69.000) is begrepen. Bo
vendien wordt een bedrag van ruim
f 15.000.000 aan de schatkist uitgekeerd.
De winst van de rijkspostspaarbank, be
dragende f 8.672.000 wordt ingevolge art.
19 van de postspaarbankwet aan de re
serve toegevoegd.
Het bedrag, dat in de bedrijfsmiddelen
in 1949 zal worden geïnvesteerd beloopt
f 90.000.000.
Met alle liturgische praal, welke
de Kerk te harer beschikking beeft, is
gistermorgen in de St. Marthakerk
aan de Hoefkade te - Den Haag in de
H. Bisschopswijding de volheid van
het priesterschap geschonken aan
mgr. N. M. Schneiders, door Z. H. de
Paus gekozen tot apostolisch vicaris
van Makassar, mgr N. Schneiders, die
zijn jeugd in Den Haag doorbracht
en daar ook enige jaren als onder
wijzer aan een katholieke school ver
bonden was voordat ht| zijn priester
roeping ging volgen in de Congrega
tie van het Onbevlekt Hart van Ma
ria van Scheut Sparrendaal, wilde
daarom, dat zijn bisschopswijding in
Den Haag zou plaats hebben.
De bisschopswijding geschiedde door
de Bisschop van Haarlem, mgr. J. P.
Huibers, met assistentie van mgr. dr. H.
M. Mekkelholt SCJ, apostolisch vicaris
van Palembang op Sumatra en mgr. dr.
J. M. J. A.
Roermond.
Hanssen, co-adjutor van
„Moordenaars!" Deze kreet uit
vrouwenmond klonk gisteren her
haaldelijk door de rechtzaal te Den
Haag, waar het bijz. gereohtshof twee
voormalige Haagse politiemannen re
kenschap vroeg van hun daden in de
bezettingstijd, toen zij een meedogen
loze strijd voerden tegen het Neder
landse verzet,
Het eerste O. D.-proces, dat met 72
doodvonnissen eindigde, het tweede
O. D.-proces en ook arrestatie van de
groepen-prof. Hekel en prof. Schoen
maker waren voor een belangrijk deel
aan hun werk te danken. Tientallen
van hun slaehtoffers verloren voor
een vuurpeloton of in Duitse concen
tratiekampen het leven.
De zitting begin al met een incident.
Toen de beide verdachten M. Slagter,
voormalig politieinspecteur en Leo
Poos, werden binnengeleid klonk In de
zaal van verschillende kanten onder
drukt gesis en een oude dame raakte
bij het zien van de twee S. D.-ers zo
overstuur, dat zij uit de zaal moest wor
den geleid.
Voordat de president, mr. A. Ikman
van Burck het woord aan de procureur
fiscaal gaf voor het voorlezen van de
tenlastelegging dankte hij de toegevoeg
de advocaat mej. mr. I. Boon, omdat zij
op het laatste ogenblik nog bereid ge
vonden werd beide verdachten te ver
dedigen. De president verklaarde zeer
verontwaardigd te zijn over de houding
van de advocaten, die eerst deze man
nen zouden verdedigen, echter geen
kennis namen van het dossier en op
het laatste ogenblik hun cliënten in de
steek lieten zonder hiervan aan het hof
berieht te zenden. Spr. deelde mede,
dat hij een aanklacht zou indienen bij
de raad van toezicht en discipline van
advocaten te Rotterdam.
Verdachte Poos deelde mede, dat mr.
v. d. S. uit Rotterdam, die hem eerst
zou verdedigen, de verdediging had
neergelegd, omdat hij, Poos, hem geen
tosstemming wilde verlenen een aantal
van zijn verklaringen aan de pers door
te geven.
Een der eerste getuigen was, de gep.
luit.-generaal jhr. W. Röell met wie de op
richting van de O.D. wérd besproken en
zijn lotgevallen na zijn arrestatie door de
verdachten. De generaal werd ter dood
veroordeeld en dat hij aan de dood ont
snapte zou o.m. te danken zijn aan de in
vloed van de heer Kersten op Himmler.
„Herkent u de verdachten?" vroeg de
president aan generaal Röell.
„Welzeker", antwoordde de generaal,
„ze zien er nu alleen veel beter uit."
„Dat doen de cellenbarakken", meende
de president,
Ook de volgende getuigen werden ge
hoord in verband met het oprollen van de
O.D.-groepen.
Een groot aantal schriftelijke verklarin
gen werd vervolgens door mr. Ikman van
Burck voorgelezen. Steeds weer hetzelfde
trieste verhaal: Poos en Slagter arresteer
den, al dan niet in het bijzijn van de Duit
sers en hun slachtoffers keerden nooit
meer terug. De ene arrestatie everde
meestal overvloedige aanwijzingen op
voor een volgende. Het was als een
sneeuwbal, die aan het rollen ging en
steeds groter en groter werd. Deze reeks
van arrestaties eindigde met het eerste
O. D. proces, tijdens hetwelk, zoals ge
zegd, 72 illegale werkers ter dood werden
veroordeeld.
Verschillende getuigen, meest weduwen
van deze vermoorde Nederlanders, kon
den zich niet inhouden en riepen „moor
denaars tegen de twee verdachten, die
onbewogen voor zich keken.
De weduwe van prof. Mekel uit Delft
deelde mede, dat Duitse plannen voor een
invasie in Engeland in de handen van
haar man gevallen waren. Microfoto's er
van werden naar Engeland gestuurd. Ook
haar man, leider van een illegale groep,
werd door Poos en Slagter gearresteerd.
In totaal noemde de tenlastelegging 97
arrestaties, doch dit aantal is slechts een
gering deel van het totaal aan aanhoudin
gen, dat beiden van Maart 1941 tot Sep
tember 1944 hebben verricht.
Toen de arrestatie van jhr. Schimmel-
penninck ter sprake kwam, werden de
verdachten door de getuige mej. Ziegler
beschuldigd van diefstal van rookartike
len en whiskey.
Poos verklaarde, dat Slagter en hij over
dit geval gelijkluidende verklaringen had
den afgelegd, terwijl zij toch geen contact
met elkaar hadden. De president was
daar nog niet zo zeker van. Hij noemde
de cellenbarakken te Scheveningen „een
zeef" en verklaarde, dat „een dames
kransje daarbij vergeleken niets was."
Men kon dit probleem verder niet ont
warren en de president besloot het dan
maar te laten rusten; diefstal was overi
gens niet ten laste gelegd.
Onder de getuigen heerste enige ont
stemming over „de stralende gezondheid"
van beide verdachten. „Het lijkt wel of
ze uit een gezondheidskolonie komen",
zei een van hen. Nog andere uitroepen
klonken in de gerechtszaal, doch de ha
mer van mr. Ikman van Burck maakte
dadelijk aan alle rumoer een einde.
Als laatste getuige verscheen mevrouw
Kocks. die met haar twee pleegzonen in
haar drukkerij het illegale blad „Parool"
drukte. Poos heeft haar en de pleegzonen
gearresteerd, /-ij werd later vrijgelaten
doch de pleegzonen kwamen voor een
vuurpeloton. Het was ondertussen half
negen geworden en de president besloot
de zitting te verdagen. Hedenochtend om
10 uur werd het proces voortgezet.
Grote belangstelling
In de kerk waren tal van autoritei
ten aanwezig- onder wie Z. Exc. Anak
Agoeng Gde Agoeng, minister-president
van Oost-lndonesië, de burgemeester
van Den Haag, mr. J. Visser met wet
houder Th. Dresmé, pater v. d. Zwaan
als vertegenwoordiger van mgr. Wille-
kens uit Batavia, mgr. B. Eras uit Ro
me, mgr. Kusters, apostolisch prefect
van Bandjermassin. Voorts provinciaals
van in Indië missionnerende orden en
congregaties, rectoren van missiehui
zen, verschillende presidenten der groot
seminaries en vertegenwoordigers van
verschillende missiegenootschappen. En
op dè' eerste rij waren natuurlijk geze
ten de vader en moeder van de elec-
tus, de heer en mevrouw A. J. Schnei'
ders met hun kinderen.
De Marthakerk was vqor deze unieke
gelegenheid in haar parochieel bestaan,
prachtig versierd met rode draperieën
tapijten, de wapens der bisschoppen en
met overal aangebrachte rode asters en
gladiolen. De Gregoriaanse gezangen
werden gezongen door de Scholg der
paters van Sparrendaal en de paters
van het Bisschop Hamerhuis te Nijme
gen, de meerstemmige gezangen door
het koor der St. Marthaparochie, ver
sterkt met zangers van andere kerkko-
ren.
Na de plechtige bisschopswijding re
cipieerde mgr. Schneiders in d P
rie waar, behalve de reeds genoemde m
de kerk aanwezige autoriteiten, nog
vele honderden uit stad en land de jon
ge bisschop kwamen gelukwensen.
De nu 78-jarige pater dr. J. Stein S.J.,
oud-leraar van het St. Ignatiuscollege te
Amsterdam en al ruim 20 jaar directeur
van de Pauselijke sterrewacht te Casrel
Gandolfo herdacht Zondag het feit, dat
hij zestig jaar geleden in de Sociëteit van
Jesus trad. Van Z- H. de Paus ontving
de jubilaris een telegrafische gelukwens.
Een militaire woordvoerder van de
regering van Israël heeft bevestigd, dat
een Joods vliegtuig vorige week een
Arabisch toestel heeft neergeschoten,
waarbij twee Britse correspondenten wer
den gedood.
De Joodse piloot, die zich op een
patrouillevlucht bevond, sommeerde het
Arabische vliegtuig tot tweemaal toe te
landen.
Het vliegtuig, dat op weg was van
Beiroet naar Amman, was op dat ogen
blik uit de koers.
Het C.D.K. deelt mede, dat handelaren
in textiel en confectionneurs, die nog
oude handels- en confectie-coupures in
hun bezit hebben, welke zij niet bij een
leverancier hebben kunnen onderbren
gen, deze oude coupures van 26 Sept.
t/m 9 Oct, a s. bij de distributiediensten
kunnen ruilen tegen nieuwe. De coupures
moeten op opplakvellen geplakt wor
den ingeleverd. Na 9 Oct. zullen oude
coupures in geen geval meer worden
geaccepteerd.
De bekende bootdienst Amsterdam-
Lemmer V.V. van de N.V. Rederij-Koppe
gaat verdwijnen. Met ingang van 1 Octo
ber a.s. wordt deze verbinding over he'
IJsselmeer, die al vijftig jaar bestaat, op
geheven.
Sedert 1921, dat is dus onafgebroken
27 jaren lang, is dr. Max Euwe nu
schaakkampioen van Nederland. Zoals
reeds gemeld, heeft hij ook de jongste
uitdagingsmatch tegen Th. van Schel-
tinga gewonnen: 5 M> 2riDe beslissing
over het kampioenschap viel in de 7e
partij, welke door Euwe met zwart op
meesterlijke wijze werd gewonnen. Wij
laten hieronder deze partij, inderdaad
eén oud-wereldkampioen waardig, ten
gerieve van onze schaakpuzzelaars-lezers
volgen
NIMZO-INDISCH
Wit: Th. D. van Scheltinga.
Zwart: dr, M, Euwe,
I d2—d4. Pg8—f6; 2 c2—c4, -e7—e6; 3
Pb-1—c3, Lf8b4; 4 e2—e3, 0—0; 5 Lfl—
d3. d7d5; 6 a2—a3, d5xc4;
Zwart wil zijn koningsraadsheer naai
de terugtrekken om e6e5 voor te be
reiden 7 Ld3Xc4, Lb4d6; 8 Pglf3.
Pb8d7. Thans kan zwart e4 met e5 be
antwoorden; 9 Ddlc2, e6e5; 10 Pc3
b5, e5e4; 11 Pf3d2. Op 11 Pg5 zou
eveneens Pb6 zijn gevolgd en wit kan
niet nemen op e4.
II Pd7b6; 12 Lc4—e2. Tf8—e8;
13 Pd2b3, a7—a6; 14 Pb5Xd6, c7Xd6:
15 Lel—d2.
Dreigt Pb6 te pennen, hetgeen zwart
verijdelt.
15 PbS<35: 16 Pb3—a5, LcR—g4:
17 Le2Xg4. Pf6Xg4; 18 0—0 Dd8—g5:
19 Pa5Xb7. Te8e6; 20 h2—hS, Pg4—h6
21 f2—f4, Dg5g3; 22 f4—f5, Pd5Xe3:
23 Dd2xeS Dg3ye3: 24 Dc2—f2, Ph6X
f5; 25 d4d5, Te6—g6. Veel sterker dan
Te5 of Tf6, want nu dreigt D'h3; 26 Tal
el, De3Xh3; 27 TelXe4,' Ta8—f8. Zwart
mag niet te overhaast te werk gaan,
want als b*t paard zijn post verlaat, zou
28 Df7t," Kg8; 29 Df8t, Tf8; 30 Tf8: mat
volgen.
28 Te4e2, Dh3—h5; 29 Te2—e4, Tg6
h6; 30 Df2Xf5, Dh5—h2f; 31 Kgl—f2,
Th6—f6; 32 Df5xf6, g7Xf6; 33 Te4—g4t,
Kg8hS; 34 Tfl—el, h7—h5; 35 Tg4—g3.
h5h4; 36 Tg3—h3, Dh2—f4t; 37 Kf2—
gl, Tf8—g8; 38 Tel—fl, Df4—d4t; 39
Kgl—hl. Tg8—g4; 40 Pb7Xd6, Dd4xd5.
Wit geeft het op.
O Karl Hangen, de aanvoerder van het
Deense voetbal elftal, zal als prof uit
komen voor Stade Frangais te Parijs
tegen een salaris van ongeveer f 8000
per jaar plus f 30.000 te betalen bij
zijn -ankomst te Parijs.
•G De boulevardloop te Vlissingen over
3600 m. is gewonnen door de Belg
Herman uit Oudenaerde in 10 min.
17.6 sec., wat een nieuw record be
tekent.
(Schaakredacteur P. A. Koetsheid,
Achterweg 88, Lisse).
SCHAAKBIBLIOTHEKEN
door dr. M. Niemeyer.
Onder deze titel heeft deze schrijver
dermaal onze schaakliteratuur met vn nieuw
boek verrijkt. AJs onderwerp is gekozen
de bespreking van belangrijke schaakbiblio
theken, waarvan enige persoonlijk eigendom
zijn, andere, soms door schenking, aan clubs
of algemene bibliotheken zijn overgegaan.
Het aantal, dat onder de aandacht van de
lezer wordt gebracht, beloopt wel de 60. Het.
verdient bemerking, dat dit werk enig is
in zijn soort. Hun, die hun kennis wat
verder uitstrekken dan de doorsneeschaker
doorgaans eigen is, recommanderen wij (ie
aankoop van dit boek. Verder verdient het
aanbeveling, dat clubs haar boekerij met dit
interessante werk aanvullen. Men gelieve
dit dan te bestellen bij dr. M. Niemeyer,
bedraagtThVs!'3'1 WaSSetlaar- De PW
No. 6442.
W. J. Wolfs, St. Michielsgestel. E. p. Mat
ln twee zetten.
Wit: K c7, D £3, T d0, R al-g4, P d4-h8;
b6, c5.
Zwart: K e5, T b2-e4, R fl. P a5-h6; a2,
a3, g5, h7.
No. 6430. Een paar oplossers maken er
ons op attent, dat dit driezetje ook door 1.
D g3 is op te lossen. Dit is ons ontgaan. Deze
zet, dachten we, door 1d4-d3 weer
legd te worden en we hielden geen reke
ning met de stille zet 2. D g3-d6. Deze op
lossing werd aangegeven door J. Dickhaut,
H. Th. v. Goor. F. Pyls, H. v. d. Poel.
PROBLEEMOPLOSSIN GEN.
No. 6434. 1. P h4-g2 enz.
No. 6435. 1. b2-b3 dreigt 2. P a4-c3: enz.
1R b5. cb3:, T e7, T £7, T g7, T h7,
2. R a3, P c3:, R e3, R £4, R g5, R h6 enz.
Goede oplossingen van nc. 6434 en 6435
zonden in: ir. A. Bergstein, Geleen, J. Dick
haut, Nijmegen, H. Th. v. Goor, Voorburg,
P. H. Houdijk, Rotterdam, F. Pyls, Maas-
bracht, F. Witte, Den Haag, H. F. Verhey,
Breda.
Van no. 6434: W. H. Haring, Schipluiden.
Van no. 64?5 C. J. Lutz, R'dam, C. H. Ny-
kamp, Almelo, H. v. d. Poel, Zoeterwoucie.
No. 6443.
J. VASTA, Schach-Mag. Mem. K. ERLINA
Mat in 3 zetten.
Gisteren is op de Veluwe de wedstrijd
gereden om het clubkampioenschap van
Nederland wielrennen. Het parcours liep
van Arnhem naar Schaesbergen, Otter-
loo, Hoenderlo, Ugchelen, Beekbergen en
dan terug naar Arnhem, een afstand van
58 K.M. welke tweemaal afgelegd moesc
worden.
De uitslagen luiden: 1. Maastricht (Jans
sen, Sijen en Joris) 2 uur 46 min. 42,6
sec.; 2. D. T. S. (Zaandam) (C. Bakker.
Evers en Schellingerhoudt) 2 uur 50
fin., 21,6 sec.; 3. De Kampioen (Haar
lem) (G. Peters. P. Peters'en Voorting)
2 uur 52 min. 05 sec.; 4. Olympia (Am
sterdam) (Lakeman, Loos en Motke) 2
uur 57 min. 31 sec.; 5. Feijenoord (Rot
terdam) (Van Gerwen, De Otter en Ge
luk) 2 uur 58 min. 04 sec.; 6. Spartaan
(Den Haag) (Storm, Verhoeven en Mit
teltreiner) 2 uur 58 min. 15 sec.
By de nieuwelingen werd het officieuss
kampioenschap van Nederland gewonnen
door A. Donker (Amsterdam). Krijgsman
(Rijswijk) won de erebeker der vetera
nen-
