Nauwelijks-of HEEFT ONPRETTIGE
KLANK VOOR AJAX, S.V.V. EN D.F.C.
R.F.C. draait nog óp te kleine
toeren om uit te steken
De 3e en 4e klassers
Het jaarlijkse 3 October-feest
Neptumis-verdediging waarschijnlijk
te solide voor Feijenoord-aanval
Nationalisatie van bijzondere
scholen in Hongarije
De voeding van de „werkende vrouw"
-'j&.v*<#;- fel,
Voor kampioenen ligt
succes in t vers
Prinses Marijke is de jongste...
De film „Het Proces"
in ons land
De dood van comm.-gen.
Schmidt
Leiden ontzet, Holland
De regering subsidieert
gered!
Kath. Werkgevers
Protest-actie van Kath.
Nederland
ZATERDAG 2
PAGINA 9
wk;iS fe
Triple Sec - Apricot Brandy
Cherry Brandy etc.
Nauwelijks heeft A;ax het juiste pad met moeite hervonden,
of daar dreigt 't in de zware hoofdstedelijke derby tegen Blauw
Wit (in het Olympisch Stadion) wederom in het slop te geraken
heeft S.V.V. de eerste nederlaag verstouwd of daar wacht in
Amsterdam tegen De Volewijckers een tweede krachtproef van
groot kaliber heeft D.F.C. een succesvolle jubileum wedstrijd
tegen Heerenveen gevierd of: D.W.S. komt de Dordtenaren aan
de nuchtere competitiewerkelijkheid herinneren.
Wanneer we daarbij de Rotterdamse derby tussen Neptunus
en Feijenoord voegen, dan mag voor wat het Westen betreft,
gesproken worden \\~in een programma dat er zijn mag.
OTP) EN JONG BOTSEN IN
DE DOROTSE DERBY
Een geukkige Wim Slijkhuis met
de gewonnen beker voor zijn
prachtige prestatie op de mijl,
welke hij te Malmö in Zweden in
4 minuten, 9.2 seconden liep.
REEDS ENKELE MATCHES OM
DE EERSTE PLAATS
Voorlopig geen mogelijkheid
tot openbare vertoning
opleiding van katholieke
gymnastiekleraren
SCHIETENDE INBREKER TE
BODEGRAVEN
Spanjaard Valdez trouwde met
Nederlands meisje
over publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie
2300 gegadigden voor haring
en wittebrood
DOODSTRAF GEëlST TEGEN
HOOFDCOMMISSARIS
„KAMER VAN BEZWAREN"
OP KOMST?
ELKE DAG EEN VERS
GEKOOKTE MAALTIJD
HOE WARM HET WAS EN HOE SLINGEREND
*e -;v 'jb.t
We vrezen, dat. Ajax het tegen Blauw
Wit niet. kan bolwerken, zelfs niet al zou
een vurige geest over de Reds vaardig
worden: de voorhoede mist de stootkracht
om het technisch vernuft te bekronen en
de achterhoede is met, het, uittreden van
Keizer en Van der Linden te zeer ver
zwakt om een overwinning „voor de
poorten van de hel" te kunnen wegslepen:
Blauw Wit, nuchter maar nuttig, lijkt ons
in dit treffen dan ook favoriet. Ook voor
S.V.V. vrezen wij, de Schiedammers had
den het beter kunnen treffen, nu zij zich
over de eerste ontgoocheling moeten
heenzetten, dan tegen De Volewijckers te
moeten optornen; de Amsterdammers zijn
op hun eigen Mosveld. waar zij Blauw
Wit klopten, t.e geducht dan dat S.V.V.
hier zijn zegetocht kan hervatten. Xerxes
zal hier zijn koppositie verliezen, omdat
het zelf een vrije dag heeft. Misschien
worden de Rotterdammers ook door
Stormvogels gepasseerd, n.l. als de IJmui-
donaren in staat, blijken om A.D.O. met.
lege handen Haag-waarts te sturen, wat
overigens niet mee zal vallen. D.O.S. eri
Sparta zijn beiden nog maar matig, zodat,
degene die uit. zijn slof schiet, dit treffen
in de Domstad wint.. En dan de kampioen
Haarlem, met, op zijn staatje nog niets
•rulers d«n twee gelijke spelen; nu zij
op eigen veld. tegen 't Gooi aantreden,
rn oaten dt roodbroeken de eerste over
winning Runnen behalen.
De ©er-eoHule verdediging van de drie-
tanders, roer. Krachten van internationaal
peil als Landman en Everse. zal waar
schijnlijk de uitslag van de Rotterdamse
derby tussen Neptunus en Feijenoord be
palen; mogelijk moeten de rood witten aan
de Abraham van Stolkweg een punt ach
ter laten, als het de thuisclub-voorhoede
een beetje meezit misschien wel twee! In
dat geval zou de Stadion-club weer wat
achter raken op V.S.V., aangenomen ten
minste dat de Velsenaven" hun uitbeurt
tegen D.H.C. tot een goed einde brengen,
wat helaas voor de Delftenaren zeer
■waarschijnlijk; is: de Prinsstedelijke
groenzwarten zijn nu eenmaal te matig
om tegen een ploeg van formaat succes
te kunnen boeken. Van E.D.O. mogen we
de tweede overwinning verwachten, nu
de kampioensploeg haar opwachting gaat
maken bij Zeeburgia in Amsterdam. Ver
leden jaar was D.F.C. zo sterk, dat het
D.W.S. beide malen met 05 resp. 41
bass kon. maar thans zullen de Dordte.
naren rijkelijk veel moeite hebben om
de Amsterdammers één punt te ontfut
selen. Terwijl Hermes D.V.S. een vrije
dag heeft, gaan op Houtrust H.B.S. en
K.F.C. elkaar te lijf, met een klein kansje
dat de Hagenaars hun eerste zege uit het
vuur slepen.
Enschedé, dat mede door het gedeelte-
Rik falen van Go Ahead de vorige Zon
dag in het Oosten de leiding kon nemen,
■wordt voor een moeilijk karwei gezet
in Hengelo, waar de Sportclub tegen
over de gepromoveerde club komt te
staan die blijk ga- y.ich in dit milieu vol
komen op d'r plaats te voelen. Een
tweede interessante ontmoeting op het
Oostelijk programma is het nummer
Quick—Go Ahead in Nijmegen. Beide
ploegen staan met gelijke cijfers als
tweede en derde op de ranglijst geno
teerd. Heracles dient het bezoek van
NEC te benutten om het eerste winst
punt binnen te halen. AGOVV achten we
te Apeldoorn tot een kleine meerder
heid over Wageningen in staat en En-
schedese BoysZwolse Boys draait, om
een gelijk spel. Be Quick heeft vrij.
Doordat Heerenveen de vorige Zondag
vrij had, kon Leeuwarden de kopplaats
van de Noordelijke ranglijst bezetten.
Het. is een grote vraag of deze club zich
lang zal kunnen handhaven. Morgen
krijgt ze reeds een gevaarlijke aanval te
doorstaan in net plaatselijk treffen met
het gepromoveerde Friesland, dat slechts
één punt bij de leiders achter staat.
Heerenveen ligt op de loer om de verlo
ren positie te heroveren. De kampioenen
krijgen morgen Frisia tegenover zich en
zullen daar wel raad mee weten. De
stad Groningen heeft ook een krachtme
ting tussen plaatselijke grootheden en
wel op het terrein van Velocitas waar
GVAV zijn geluk komt beproeven. HSC
Is de enige die nog zonder winstpunt zit
en de dag van morgen houdt voor de
Hoogezanders ook weinig beloften tn
nu ze Sneek dienen op te zoeken. Achil
les en Emmen, die in Assen tegen elkaar
optrekken, huizen beide in de staartgroep.
Het veldvoordeel kan hier van door
slag gevende betekenis zijn.
In Zuid IV bleven nog vijf clubs on
geslagen. waarvan er vier nog geen en
kel punt lieten schieten Tot de laatsten
behoren VVV en TSC. De Oosterhoute-
naren hebben zich zeer kranig gehouden
en met belangstelling mag worden tege
moet. gezien welk resultaat ze zullen
bereiken nu rle leidende; Venlonaren bij
hen op bezoek komen. NAC, dat ook
gerechtvaardigde aanspraak maakt op
de bovenste plaats, moet naar MVV.
dat op eigen terrein niet gemakkelijk
op de knieën te krijgen is. doch ten
slotte wel voor de Bredanaars moet
onder doen. BW wordt naar Spekhei
gedirigeerd om Juliana te bekampen.
Aangenomen mag worden dat 's lands
kampioenen over de hekkesluiters wel
een meerderheid zullen behalen. Hel
mond krijgt het in de Peel tegen Lim-
burgia zwaar te verantwoorden, maar
Willem II geven we de kans op de eer
ste zege, nu Brabantla in het Tilburgse
sportpark de tegenpartij is. De Spech
ten zijn vrij.
In Zuid VJ is Noad de enige dub
welke de volle winst kon binnenhalen.
Ze staat daarmee aan de kop van de
ranglijst en voorlopig dreigt nog geen
gevaar dat ze die positie moet prijsge.
ven, want. op eigen terrein zijn de Til-
burgers tegen Helmondia zeker opge
wassen. PSV moet op bezoek bij haar
stadgenoot Eindhoven. We geloven dat
de Philipsploeg de sterkste is, maar in
plaatselijke ontmoetingen valt naar de
uitslag niet te raden. Longa en de Sit-
tardse Boys, die mede tot de kopgroep
behoren, hebben beide een uitwedstrijd
de Boys moeten naar Lutterade om
Maurits partij te bieden en de Tilbur-
gers gaan in Breda de Baronie bekampen
Sportclub Emma ontvangt. Bltlierheide
in Treebeek en is favoriet voor de
winst. Kerkrade heeft vrij.
De Interessantste wedstrijden in 2 A
zijn deze week VelsenQuick cri R.F.C.
R.C.H, De hoogovenmannen zijn in eigen
omgeving mans genoeg om de Hagenaars
de eerste overwinning te onthouden
waardoor de laatsten wel wat te ver ach
terop raken om voorlopig te kunnen con
curreren voor een der eerste plaatsen de
Rotterdammers lopen nog op een klein-
toerental en zullen een zware dobber heb
ben om niet door de ook titel-capabele
Racing-mannen te worden teruggewezen.
In D.C.V.—Scheveningen zijn de Krim-
pense gastheren favoriet, in Fortuna
U.V.S. daarentegen de gasten, terwijl
C.V.V.—Coal een derby is met. alle aspec
ten van dien (een Rotterdamse Zuider-
stad-derby nog wel, dat is meer dan bij
zonder aspeotrijk Emma is vrij.
ExcelsiorUnitas is het. grote treffen in
2 B met goede kansen voor de Rotterdam
mers, temeer daar zij thans wat zijn
warmgelopen. Ook OvermaasV.F.C.
opent gunstige perspectieven voor de
Maasstedelingen. Het zal ons benieuwen
of V.U.C. kans zal zien om tegen Gouda
zich van de harde slagen der laatste twee
weken op te richten; Gouda is een ploeg
die voor de merkwaardigste feiten kam
zorgen, weshalve een Haags herstel nog
zeer wankel in de lucht hangt. Een bij
zonder Interessant treffen tussen de
Dordtse tweedeklassers O.D.S. en EB.
O.H., tussen de ploeg met de al jarenlang
gevestigde (maar nu een weinig ver
molmde?) positie en de onstuimige jong-
bloedige nieuwkomer; gaat de benjamin
hier het lakens-uitdelen overnemen? De
andere debutant Leerdam vindt misschien
in de tegen Excelsior en V.U.C. al ge
boekte successen genoeg morele steun om
ook de zware uitwedstrijd tegen Slie-
drecht tot een goed eind te brengen.
De Franse Hockey Bond heeft besloten
deel te nemen aan liet intern, tournooi.
dat de Kon. Ned. Hockey Bond op 16
en 17 October te Amstelveen organiseert.
De dames wedstrijd FrankrijkNeder
land werd vastgesteld op 20 Maart 1949.
En de andere prinsesjes kent U ook, maar
van die anderen, die in lange eeuwen
voorgingen, weet U niet meer dan dorre
schoolboekjes vertellen. Dr. N, JAPIKSE's
„DE GESCHIEDENIS VAN HET HUIS
VAN ORANJE-NASSAU" verhaalt de
levens van alle leden van het Oranje
huis met feiten en bijzonderheden, die
nog niet eerder werden gepubliceerd.
Uw boekverkoper heeft dit actuele
standaardwerk voor U.
Reel.
Om de voorlopige bezetting van de
eerste plaats gaat Roodentourg-TYBB in
3A, de derde plaats blijft voor LFC na
de zege op SJC, weinig krachtsverschil
in Hillinen-RKAVV. Nu koploper Hol-
landiaan in 3B een vrije dag beeft, kan
Laakkwartier de leidende positie overne
men, mits van DHS wordt gewonnen, wat
niet zo eenvoudig is. Wassenaar-Vios gaat
om de laatste plaats, Mussen doet een
gooi naar de eerste plaats als het kans
ziet. om Concordia onder de duim te hou
den, Leonidas beproeft tegen VDL de
eerste zege te noteren. Geen grote mat
ches In 3C, waar in VCS-Westerkwartier
en BMT-Blauw-Zwart de gastheren, in
Cromvliet-BEC en GDA-GSV de bezoe
kers favoriet zijn. Koploper-hekkesluiter
is in 3D de strijd Excelsior '20-The Rising
Hope met weinig uitzicht voor de Schie
dammers, een even zware dobber krijgt
Olympia thuis aan Texas, in VOC-Post-
duiven zien we gelijke kansen, maar in
Woerden-RVC hebben de gastheren de
beste papieren. In 3E zijn Slikkerveer en
Fluks beide nog In het bezit van het
maximum aantal punten, zodat hier een
spannende strijd verwacht mag worden,
waarin wellicht het terreinvoordeel de
doorslag kan geven. LSV en Siod zijn
nog bezitloos. Hillesluis dito tegen DCL,
terwijl EDS en Papendrecht ook gelijke
kansen hebben. De 3F-koploper Spartaan
staat voor een moeilijke uitbeurt tegen
de oud-tweedeklasser SVW in Gorcum,
bij een struikelen staat de winnaar van
FSV Pretoria-HOV gereed om de eerste
Plaats over te nemen. DRL mag een heel
klein kansje wagen om bij DHZ de eerste
Winst te noteren. Alblasserdam krijgt vi
site van de debutant Moordrecht.
n 4A wordt Rouwkoop-Lugdunum een
enerverende strijd om een ereplaats,
maar VVSB houdt tegen Teijlingen de
kop, even goed als BSM zich door Hille-
gom niet van de derde plaats laat verja
gen; in Lisse-Docos zien we voor de
thuisclub een kansje op de eerste winst.
Nu Alphia in 4B vrij js, Kan ASC door
een overwinning op Bodegraven de kop
overnemen. Van Te Wervc-HDV, LDWS-
VVP en VDV-Maasstraat is geinig te
zeggen. Wilhelmus en Vogel betwisten
elkaar de eerste plaats in 4C, Dso rukt
op door een meerderheid over hekkeslui-
ter SOA, ook Spoorwegen handhaaft de
candidatuur bij een zege op Zwart-Biauw,
Vogel vecht tegen DOSR voor de eerste
winst. Monsterscorer Gouderak gaat op
eigen veld in 4D ook Duno afslachten,
Jagers en Postalia zijn beide nog bez
loos. DONK doet een manmoedige po
ging om op eigen veld kampioen Haa.-.
trecht te weerstaan. De zegetocht van
Saturnus in 4F staat andermaal voor een
lastige barricade in de uitbeurt tegen
Oudewater, in Rotterdam een interessant
debutantenduel tussen Germinal en Hel~
vedere. koploper Rijswijk redt het. wel
tegen BTC en Terlaak dito tegen Spoor-
wijk. In 4G kan Aeolus een heel klein
kansje wagen om thuis tegen 's Graven-
zande het eerste puntje binnen te slepen.
Naaldwijk moet trachten zich tegen Oli-
veo te herstellen van de klap van verle
den week. Full Speed-Delft is een Prin
sesrad-derby. Schoonhoven voert de 4H-
klasse aan en Hion staat, nr. 3; winnen de
zilversmeden deze thuisbeurt, dan heb
ben zij met een ernstige concurrent, al
weer voor 50 procent afgerekend. De
mede-koploper Lekkerkerk is tegen Dilet
tant vrij zeker van zijn zaak, Pechvogels-
Zwervers zou over een paar weken een
aardig middenmoottreffen zijn, DZB lijkt
ons niet in sta'at om DEH een punt te
ontfutselen, Florissant, wacht tegen RDM
op het eerste succes. Ursus beeft zich in
41 verleden week tegen de concurrent
VND uitstekend geweerd, maar daar
komt, al weer een andere belager, Hille-
gersberg. waaraan de Schiedammers
eveneens alle twee handen meer dan vol
krijgen. De verliezer van VND-Flakkeë
verdwijnt voorlopig uit de running, even
zo Steeds Volharden als niet van NHS
uit. wordt gewonnen. Sunrise-Transvalia
en Martinit-WRW lijken ons ontmoetin
gen met gelijke kansen. De 4J-afdeling
l|jkt ons niet zwak, plenty kampioens-
candidaten, zodat elk punt kostbaar is.
Titelhouder Dindua ontvangt St. Lode-
wijk, en al gaan de V-mannen thans mede
aan de kop, het zal hun zwaar vallen om
die positie tegen de in goede conditie
verkerende groenbroeken té behouden.
Dan heeft Strijen het bij het bezoek aan
DDC vrij wat gemakkelijker. Een Dordtse
derby tussen twee ploegen die eveneens
een begerig oog naar de titel werpen, is
Merwesteijn-RCD, aan spanning geen ge
brek DJS klaart het wel tegen OSS, een
gelijkopgaande strijd is OVV-Hellevoet-
sluis op de Eilanden. SMV staat er in 4K
verreweg het best op en in de uitwed
strijd tegen SSW zit ook al weinig gevaar.
Dat zou men ogenschijnlijk van Bloemhof
met zijn reisje naar Schiedam ook zeg
gen, maar DRZ kan soms vreemd uit de
hoek komen. Oud-Beijerland verdedigt
zijn tweede plaats op eigen bodem tegen
Merwede, gelijke kansen in PFC-SFC,
terwijl Het Noorden een vergeefse poging
voor het eerste puntje doet bij Putters-
boek. Dubbeldam zal in 4L nog wel een
toer hebben om in de uitbeurt tegen Bol
nes het ongeslagen record te handhaven,
en zo gestruikeld wordt, neemt Poortu-
gaal bij een overwinning op Hardinxveld
de leiding over. Gelijke kansen in Her-
mandad-Steeds Hoger en 's Gravendeel-
Barendrecht.
In ons land is gearriveerd de Oosten
rijkse film „Het Proces", van Pabst.
waaraan wij enige tijd geleden reeds
een uitvoerige bespreking hebben ge
wijd.
Uit .het feit, dat de film zich thans in
ons land bevindt, zou men kunnen af
leiden, dat zij binnenkort hier zal wor
den vertoond.
Zoals echter bekend is, heeft de film
keuring, als gevolg van de politiek de-
regering, tot nog toe geweigerd een
Duits-sprekende film te keuren. Het
standpunt van de regering in aanmer
king genomen, zou deze Oostenrijkse
film dus niet mogen worden gekeurd en
niet kunnen worden vertoond.
Binnenkort zullen nog meer Oosten-
renrijkse films In ons land aankomen.
Eén hiervan wordt gespeeld en gezon
gen door de Wiener Sangerknahen en is
getiteld „Zingende Engelen". Een twee
de is Wiener Melodie waarin onze land
genoot Johan Heesters een der hoofd
rollen vervult. Voor deze films geldt
hetzelfde als voor „Het Proces", name
lijk dat. het Duits-sprekende films zijn en
dus volgens de geldende richtlijnen van
de regering niet voor vertoning in aan
merking kunnen komen.
Inmiddels verluidt, dat op het ogen
blik tussen de minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappen en zijn col
lega van binnenlandse zaken besprekin
gen over het al of niet vertonen der
Oostenrijkse films worden gevoerd. Nog
in de maand October zou hierover een
beslissing vallen.
De geheimzinnige dood van de Duitse
commissaris-generaal F. Schmidt, die in
de nacht van 25 op 25 Juni 1943 het leven
verloor door een val uit een rijdende
trein, toen hij met een gezelschap hoge
Duitse officieren 'n oriëntatie-reis maak
te langs de Atlantikwall, is destijds al
terstond algemeen aan moord toegeschre
ven.
Dr. Cohen van het rijksinstituut voor
oorlogsdocumentatie heeft echter onlangs
te Berlijn, het officiële, streng vertrouwe
lijke telex-telegram aangetroffen, dat
Oberbefehlsleiter Friedrichs, de leider
van bovenbedoelde reis en hoofd van de
politieke afdeling der partijkanselarij
daags na het voorval uit Parijs naar
Reichsleiter Bormann in het hoofdkwar
tier van de Führer zond.
Uit. dit telegram krijgt men de indruk,
dat men hier meer waarschijnlijk met
zelfmoord dan met moord te doen heeft
gehad.
Schmidt was in die dagen zeer over
spannen, aldus Friedrichs. Op grond van
zakelijke meningsverschillen met andere
bureaux in Nederland was hij van
mening, dat hij werd geschaduwd en dat
hij een proces tegen zich moest verwach
ten.
De avond tevoren was nog een ander
Duits politiek leider, Kreisleiter Petrak
uit Wenen, uit dezelfde trein gevallen,
naar men aanneemt doordat hij een ver
keerde deur opende. Men vond hem enige
honderden meters achter de trein zwaar
gewond tussen de rails liggen en de man
stierf enkele uren later.
Door de snelle groei van de gymnas.
tieksport in de Kring Rotterdam is de
behoefte aan goede gediplomeerde lei
ders nog sterker aan het daglicht ge
komen. Reeds geruimen tijd heeft de
Ned. Kath. Sportbond uitgezien naar
middelen om te komen tot een oplei
dingscursus, waarvoor zeer veel belang
stelling bestaat,
I)e regering heeft thans besloten, een
12-tal door de Ned, Kath. Sportbond te
organiseren cursussen te subsidiëren.
Maandag a.s, wordt in Rotterdam be
gonnen met dé opleiding van dames en
heren tot gymnastiekleraar. ,De cursus
duurt 1% jaar, aan het einde wordt aan
de geslaagden een diploma uitgereikt
met rijks-aantekening dat bevoegdheid
geeft tot los geven aan verenigingen.
De steger G. H. van W. zonder vaste
woonplaats, had na een inbraak te heb
ben gepleegd te Bodegraven, op C-C.D.-
amtatenaren geschoten, die probeerden
om item aan te houden- Hierdoor werd
van een ambtenaar een oog uit geschoten.
De Officier had tegenverdachte vier jaar
gevangenisstraf geeist met, aftrek van
preventief, gezien het feit, dat verdachte
reeds herhaalde malen is veroordeeld. De
rechtbank heeft besloten de behandeling
der zaak te schorsen, en op 28 Oct. nog
enkele getuigen te horen.
De brandstoffenhandelnar H, H. uit Den
Haag, had enkele goederen aangenomen
als waardering voc\r zijn hulp die hij ver
leend had bij een inbraak in het Spoor
wegstation te Bodegraven, waar o.m.
schoenen, een rijwiel, kaas enz. was buit
gemaakt. De rechtbank heeft verdachte
veroordeeld tot zeven maanden gevange
nisstraf met. aftrek van preventief.
De chauffeur E. B. C de P. uit Rotter
dam was degene, die de auto bestuurde,
waarmee de inbrekers werden vervoerd,
die in Bodegraven zich toegang verschaf
ten tot een winkel en het station.
Deze verdachte was in de auto blijven
zitten, doch vanwege het feit dat hij reeds
een stevig strafblad heeft, eiste de Offi
cier tegen hem een jaar en drie maanden
gevangenisstraf, met bevel tot onmiddel
lijk gevangen nemen.
De rechtbank heeft uitspraak gedaan,
en verdachte veroordeeld tot 1 jaar ge
vangenisstraf met. aftrek van preventief,
en bevel tot. onmiddellijk gevangen nemen
Omdat. 3 October dit jaar op een Zon
dag valt, is het vandaag reeds feest in
de Sleutelstad. Der traditie getrouw zijn
daar heden alle winkels, zaken en kan
toren gesloten. Van de gevels der huizen
wappert de driekleur, .een historische
optocht trekt door de straten, waar
overal een geur van hutspot tegemoet
komt. Vreugde heerst alom, niet in het
minst in de woningen der armen, die
vandaag, ook al weer volgens aloud ge
bruik, in de Waag werden bedeeld met
haring en wittebrood.
Zou er wel één feit in onze vader
landse geschiedenis zijn, dat op het Ne-
landse volk zulk een indruk gemaakt
heeft als de dagen van het beleg en ont
zet van Leiden? Sedert de donkere jaren
van de Duitse bezetting is die indruk
eerder toe- dan afgenomen. Werd er
vóór enige jaren honger geleden in de
Hollandse gezinnen, dan sterkte men
elkaar met de gedacht, dat het toen en
toen in Leiden toch veel en veel erger
was. Zelfs hetgeen wij allen in de hon
gerwinter hebben moeten meemaken
zinkt, in het niet bij hetgeen Leidens be
volking tussen einde Mei en begin Octo
ber 1574 heeft moeten doorstaan. Einde
September van het genoemde jaar had
den de meesten onder de burgerij in
geen weken een stuk brood meer ge
proefd, het gewone volk trachtte de hon
ger te stillen met stukken van aan repen
gesneden huiden. Honden- en katten
vlees golden als een lekkernij bij uit
stek. weggegooide beenderen werden uit-
de mesthopen gezocht en uitgezogen. In
plaats van groenten at men afval van
koolbladeren. Aardappelen kende men
toen pog niet. De ketel met zg. hutspot,
die de Leidse jongen Schaeck in het
Spaanse legerkamp vond, bestond slechts
uit een gerecht van peen en uien Jonge
kinderen werden gevoed met paardedar-
men. En alsof er toch nimmer iets nieuws
onder de zon is: ook toen hadden de
ri.iken, onder wie zelfs vele van de z.g.
„dappere" stadsbestuurders, goed voor
zichzelf gezorgd en ook toen tierde welig
de zwarte handel. Een eerfvoudig distri.
butiesysteem werd Ingevoerd. Zo nu en
dan werden om. in het koor van de
Pieterskerk levensmiddelen (brood en
vlees) in het openbaar uitgedeeld. Totdat
het ogenblik kwam, dat er eenvoudig
niets meer was om uit te delen, hetgeen
de bevolking, wal; zich gemakkelijk laat
verstaan, tot wanhoop dreef.
De Prins van Oranje, die de bedoelin
gen van de belegeraar Valdez door had.
begreep beter dan wie ook in die dagen
wat er kon gebeuren en had maanden
van tevoren de Leidse burgerij gewaar
schuwd, toch vooral voor een goede
voorraad levensmiddelen t,e zorgen. Maar
men dacht eenvoudig niet aan wat eens
zou kunnen gebeuren, totdat het te laat
was.
Op de dag der bevrijding, de derde
October, voeren de platboomde vaartui
gen onder aanvoering van Boisot de stad
binnen en de uitgehongerde bevolking
werd ruimschoots voorzien van brood
en haring Wie denkt bij dit tafereel uit
onze nationale historie onwillekeurig
Door de Alg. Kath. Werkgeversvereni
ging is aan de leden der Tweede Kamer
een nota aangeboden inzake het wets
ontwerp publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie. Zij spreekt haar voldoening uit
over de indiening van dit wetsontwerp,
dat de goede verhouding tussen de
bedrijfsgenoten onderling en tussen het
bedrijfsleven en de overheid ten zeerste
kan bevorderen.
De tekst van het wetsontwerp zet bij
de doelstelling het algemeen belang
voorop en laat de behartiging van het
gemeenschappelijk bedrijfsbelang op de
tweede plaats komen. Dit acht men
niet juist; daarom geeft men er de
voorkeur aan de taakomschrijving ovei
te nemen, zoals die in het voor-ontwerp
Van der Ven is uitgedrukt.
Dat de sociaal-economische raad het
advies van de Stichting van de Arbeid
kén inwinnen, acht men onbevredigend;
men dient dit imperatief voor te schrij
ven.
Eveneens is door de A.K.W.V. een nota
gezonden aan de leden der Tweede
Kamer aangaande de ondernemingsra
den. Ernstige bezwaren worden hierin
uitgedrukt tegen de verplichte Instelling
van ondernemingsraden bij algemene
regel Verder zou men onderscheid wil
len maken tussen taak en bevoegdheid
der ondernemingsraden. De verwarring,
die in bepaalde kringen t.a.v. het karak
ter van de ondernemingsraad heerst,
wordt ten dele hierdoor veroorzaakt,
doordat men via dit college desiderata
wil verwezenlijken, d'ie liggen op na.
terrein van het vennootschapsrecht. Ver.
der meent men, dat de ondernemings
raad niet te groot dient te zijn.
niet aan een ander dergelijk tafereel: de
29ste April 1945, toen onverwachts de
„vliegende kruideniers" boven onze uit
gehongerde Hollandse steden verschenen?
Toen Leiden eenmaal bevrijd was, heeft
men zich gelukkig onthouden van wraak
nemingen tegen katholieke medeburgers
die men. meestal ten onrechte, van
Spaansgezindheid meende te moeten
verdenken. Hadden niet calvinist en ka
tholiek schouder aan schouder gestaan
o-p Leidens muren uit wettige zelfverde
diging? Met het voorbeeld van Zutfen,
Mechelen en Naarden voor ogen, in
welke steden door Alva's soldaten een
vreselijk bloedbad was aangericht, had
men daar wel reden voor. Toch zijn de
katholieken van Leiden na het ontzet
van bepaalde voorrechten uitgesloten ge
weest, hetgeen toch ook weer een scha
duw werpt op veel, vooral als men be
denkt, dat de Roomse burgers ook in
Leiden nog verreweg in de meerderheid
waren.
Natuurlijk heeft men in latere tijden
aan veel. wat in Leiden in 1574 was
voorgevallen, een romantisch tintje ge
geven de stadsbestuurders, die de staci
tot geen prijs wilden overgeven, worden
wej eens wat, al te eenzijdig voorgesteld
als helden, terwijl de ..glippers", dat
waren degenen, die de stad verlieten om
eens in het Spaanse kamp te kijken en
op overgave aandrongen, te veel van
land- of beter gezegd stadverraad. werden
verdacht. Zo eenvoudig als men het vaak
in vele geschiedenisboekjes wil voorstei
len, las de zaak nu eenmaal niet Be
kend is het schilderij, dat. iedereen kan
zien in het Leidse Museum ..De Laken
hal", voorstellende de uitgehongerde
Leidse burgerii verzameld voor het raad
huis aan de Breestraat. Hier ziet men
burgemeester Pieter v. d. Werff. die de
degen op zichzelf richt, als hij tot de
verzamelde menigte zegt; „Mensen, weest
toch redelijk, ik kan u niets geven, maar
indien mijn lichaam u tot spijs kan die
nen neem het" Historisch staat wel
vast, dat. v. d. Werff zulks nooit heeft
gezegd, maar slechts heeft bedoeld, dat
hij toch geen levensmiddelen van zijn
Kif kan snijden.
Maar al met al, waren Valdez pogin
gen op de historische derde October
totaal mislukt en de Spaanse veldheer
zal bij zijn grote bazen in zijn vaderland
Spanje heel wat hebben moeten horen
over het volgens hun oordeel misschien
wat al te ontijdig opbreken van het be
leg. Natuurlijk heeft Valdez wel degelijk
rekening gehouden met de mogelijk
heden van inundatie, maar toen dit een
maal werkelijkheid werd, zal de Hol
landse grond hem toch wel wat „koud"
onder zijn voeten zijn geworden.
Hij heeft toen het hazenpad gekozen
met medeneming vanen dit staat niet
in alle geschiedenisboeken vermeld, een
lieve Haagse jongedame Magdalena
Moons, met wie hij inmiddels getrouwd
was en waarmede hij zich metterwoon
ergens in Spanje heeft gevestigd.
R
Ter inleiding van de feestelijkheden
was reeds gisteravond o.a. een taptoe ge
houden, in aansluiting waarop in het
Van der Werffpark een kranslegging
plaats vond bij het standbeeld van Lei
dens eerste burger uit 1574.
De dag van heden werd ingezet met
een reveille van het balcon van het stad
huis en koraalzang in het Van der Werff
park. Inmiddels was aan het Waaggebouw
de uitreiking van de traditionele feest
gave: haring en wittebrood begonnen,
waarvoor zich dit jaar niet minder dan
ruim 2300 gegadigden hadden doen in
schrijven. Grote belangstelling trok ook
de militaire mars, welke werd voorafge
gaan door de Kon. Militaire Kapel uit
Den Haag. De wielersportliefhebbei's
konden bij de 3 Octoberronde hun hart
ophalen, een spannende strijd tussen de
.Swift-combinatie" en da Haagse Wieler
vereniging „De Spartaan", terwijl voorts
de kinderen genoten van de poppenkast
en ook het lunapark veel bezoek trok.
In de Pieterskerk had een herdenkings
dienst plaats.
Nadat de Leidenaars en al wat er te
gast was zich hadden te goed gedaan aan
het „hutspotfeest", verdrongen zij zich in
de middaguren in de binnenstad, om toch
vooral maar niets te missen van de grote
historische optocht: „Rondom de vrede
van Munster". Tal van praalwagens en
karossen en vooral niet te vergeten de
„Leidse gouden koets", zorgden voor eon
luisterrijk schouwspel.
De feestelijkheden zullen hedenavond
worden besloten met een grote feest-^
avond in de Stadsgehoorzaal en een vuur
werk op het Schuttersveld.
Z. Km. Kardinaal Be Jong, de vier
Nederlandse bisschoppen en de katho
lieke organisaties hebben een in het
Frans gesteld schrijven gericht tot de
regering en het parlement van Hon
garije, waarin z|| protesteren tegen
de nationalisatie van de bijzondere
scholen in dit land.
De vertaling van dit schrijven luidt
als volgt:
„Met ontstelling heeft katholiek Ne
derland, geschaard achter zijn Kardinaal
en Hunne Excellenties de Bisschoppen
vernomen van de nationalisatie der bij
zondere scholen in Hongarije.
Het is nog maar enkele jaren geleden,
dat Europa werd bevrijd van het juk
van het nationaalsocialisme en thans
reeds heeft uw regering ernstige in
breuk gemaakt op de menselijke vrij
heid, en wel op de vrijheid van gods
dienst welke toch plechtig in de vredes
verdragen werd gegarandeerd.
Het Hongaarse parlement heeft de na
tionalisatie der bijzondere scholen goed
gekeurd. Door deze daad schendt het de
onvervreemdbare rechten van de Katho
lieke Kerk.
Als een bezorgde moeder beschouwt
de Kerk do waakzaamheid over ae
toekomst van haar kinderen als een
van haar meest heilige plichten.
Hiertoe is de bijzondere school vol
strekt onmisbaar. Daar immers worden
de goede en ware christenen gevormd
in nauwe samenwerking met het gezin
Alleen daar vind* de Kerk de zekerheid
dat het godsdienstig onderricht gelijke
tred houdt met het wereldlijk onderricht.
Alleen daar is de vorming van de jeugc.
doordrongen van christelijke vroomheid.
Heeft uwe regering wel ooit reden ge
had om te klagen over de opvoeding, cite
in de bijzondere school wordt gegeven
Gij moet toch weten, dat Hongarije tot
aan de 18e eeuw uitsluitend bijzondere
scholen bezat, waarin de jeugd is op
gevoed in liefde tot God en tot net va
derland.
Tot op onze dagen waren er nog altijd
3148 katholieke scholen, waarin meer
dan 463.000 katholieke jongens en meis
jes van priesters en religieuzen de beste
opvoeding ontvingen, die men zich kan
indenken. Deze katholieke jeugd is er
altijd fier voor uitgekomen, dat zij God
en het vaderland bemint.
Katholiek Nederland, dat zelf weet,
hoezeer aan het begin van deze eeuw
in zijn land gestreden is voor de vrij
heid van het onderwijs en dat de on
waardeerbare voorrechten van dit on
derwijs heeft ervaren, protesteert met
al zijn krachten tegen de schending van
de volstrekte rechten, die God aan Zijn
Kerk en aan de mens heeft gegeven.
Zich verbonden voelende door de ban
den van het Mystieke Lichaam van
Christus spreekt katholiek Nederland
zijn angst uit voor de toekomst van de
Katholieke Kerk in Hongarije, voor de
beveiliging van recht en rechtvaardig
heid en voor de handhaving van de
vrede.
"Vij vragen u derhalve met nadruk:
Geeft de bijzondere scholen terug aan
de Kerk en aan uw medeburgers; daar
mede zult gij uw wil bewijzen om te
werken voor het herstel van een geluk
kige en duurzame vrede voor de gehele
mensheid.
Dit protestschrijven was ondertekend
'door Z. Em. Johannes Kardinaal de
Jong, de vier bisschoppen afzonderlijk,
de Kath. Actie in Nederland, het Kath.
Vrouwen Centrum, de Ned. Kath. Jon
gerenbeweging, het Kath Vrouwelijke
Jeugdwerk, de St. Adelbertsvereniging,
de Ned. Kath. Arbeidersbeweging, de
Alg. Kath. Werkgeversvereniging, de
Kath. Ned. Boeren- en Tuindersbond, da
standsorganisatics van de Werkneroende
Middenstand en de Ned. Kath. Midden
standsbond.
De auditeur-militair van de temporaire
krijgsraad te Medan heeft de doodstraf
geëist tegen de geschorste hoofdcommis
saris van politie te Medan, Maseland.
Hem was ten laste gelegd, 1) dat hij als
Nederlander in vreemde staatsdienst was
getreden van een land, dat met Neder
land in oorlog was; 2) dat hij driemaal
hulp aan de vijand had verleend.
Namens de minister-president heeft de
minister van Binnenlandse Zaken, mr.
Van Maarseveen, gisteren in zijn depar
tement geïnstalleerd een commissie ter
bestudering van het vraagstuk van de
„Kamer van Bezwaren".
Het. voorlichtingsbureau van de voe
dingsraad meldt;
„Werkende vrouw" noemt men haar,
die door haar arbeid ir. eigen onderhoud
moet voorzien. Heel juist is die bena
ming niet, want onder de huisvrouwen
zijn er tallozen, die zeker even hard
werken. Ook verschillen de „werkende
vrouwen" in aard en aanleg meestal niet
van haar zusters met. een gezin. Maar
wel verloopt haar dagelijks leven anders.
Gewoonlijk is de werkende vrouw ge
bonden aan vaste werkuren, zodat, zij
alleen de avondenoverhoudt voor haar
„huishouding": de zorg voor haar kleding
en maaltijden, soms ook nog voor het
schoonhouden van haar kamer(s) en
andere, buiten haar gewone werk val
lende, dingen.
Steeds blijkt, dat de maaltijden bierbij
het eerst in het gedrang komen. Dat is
begrijpelijk;: wanneer men pas laat thuis
is, komt men er licht toe om met een
paar sneden brood of een opgewarmd
restje vlug zijn honger te stillen. Maar
goed is het niet en zij, die hiervan een
gewoonte maken, ondervinden er op den
duur zeker de weerslag van op haar ge
zondheid en werkkracht!
Elke dag een vers gekookte, warme
maaltijd, is een heel gematigde eis voor
een goede voeding Dit behoeft voor één
persoon niet veel tijd te kosten, wanneer
men maar met overleg de menu's kiest
en het werk practisch indeelt-
Een tweede eis is: voldoende variatie.
Een volledige maaltijd bestaat uit calo
rieën-leverende èn uit verschillende be
schermende stoffen. Calorieën (d.i.
lichaamsbrandstof) leveren ons vooral
voedingsmiddelen zoals brood, aardap
pelen. peulvruchten, graanproducten (b.v.
griesmeel en gort), verder vet. en suiker.
Bij de huidige stand van de distributie
hehoeven we aan calorieën niets meer
tekort te komen; bovendien zon een ge
voel van honger ons daartegen onmid
dellijk waarschuwen.
Meer zorg is. nodig voor een voldoen
de hoeveelheid beschermende stoffen:
eiwitten, voedingszouten en vitaminen.
Die komen vooral voor in vlees, vis.
eieren, melk, kaas, yoghurt, verse groen
ten en vruchten, bruin- en roggebrood
en ook in peulvruchten.
Het is goed om elke dag tenminste
één eiwitrijk gerecht (vlees, vis, een et.
peulvruchten of een bord pap of yoghurt)
èn verse groenten en/of fruit bij de
warme maaltijd te gebruiken. Dit geldt
eveneens voor de broodmaaltijden (be
leggingen met kaas, worst of vis èn
radijs, sterkers, vruchten, wortel, enz,).
Wat de practlsehe bereiding betref';
groenten en aardappelen kunnen naast
elkaar In één pan koken. Peulvruchten
of gort kunnen, na 's ochtends even voor
gekookt te zijn. in de Toop van de dag
m de hooikist verder gaar worden.
Als voorbeeld laten wij hier enige
menu's volgen:
1. aardappelen, gestoofde schelvis, ap.
pelmoes wentelteefjes.
2 aardappel-purée, biefstuk, bieten
sla custardvla.
3. gort met tomaten, gebakken ui, sam
bal yoghurt
4. stoofpot van aardappelen, garnalen,
bloemkool, havermoutpap.
5. stampot rauwe sla. spiegelei
macaroni met boter en suiker.
6 tomatensoep stoofpot van witte
kool, aardappelen, gehaktballetjes.
Er is op gerekend, dat deze menu's op
één warmtebron bereid kunnen worden.
Maar wei is het gewenst, dat men een
hooikistje ter beschikking heeft om het
gerecht, dat reeds klaar is, warm te hou
den. Men gaat b.v. als volgt te werk:
Menu 4: Men kookt de pap. Onderwijl
schilt men de aardappelen, snijdt ze in
stukken en verdeelt de bloemkool in
bouquetjes.
Deze laatste te zanten met de aardap
pelen in een bodempje water met. zout
en boter of margarine gaarkoken (in 20
minuten) Dan het vooht bijbinden en de
gewassen garnalen door de stoofpot roe
ren, De garnalen niet meekoken.
Vérdere gegevens kunt u vinden in
onze vouwbladen, speciaal: „De voeding
van de werkende vrouw" en „De voeding
van kamerbewoners en kampeerders'
elk 3 cent te bestellen: Voorlichtings.
bureau van de Voedingsraad, Koninginne
gracht 42, Den Haag.
