FILMSTUDIE in gouddorst
BIJVOEGSEL
Uit de tijd van de stomme film
„De schat van de Sierra Mad re"
Voor het
verwaarloosde kind
ZATERDAG 9 OCTOBER 1948
'Voor de filmcamera
VAT IS ER VAN DE EERSTE Hf
STERREN GEWORDEN? *5 W
Sri! J%L£-
Zelfs filmsterren kunnen zich ^flL
terugtrekken, als zn daar IlipL# I-
zin in hebben I - llJèl llll
PAGINA 4
RIJEXAMENS
voor gedemobiliseerde militairen
Ingrid Bergmandie tot ereburge
res van Domrémy werd benoemd.
Première „Braak Land"
te Groningen
Maar toch zijn de moderne film» heel
wat beter dan die uit de goede oude
tijd. In een enkele generatie hebben de
filmmakers wonderen gewrocht.
derlands verzet in het algemeen, maar
belicht een bepaald psychologisch aspect
ervan. De hoofdfiguur is een zakenman,
die hoewel niet geneigd direct aan
het verzet deel te nemen toch meent
zich niet met het Duitse regiem te kun
nen verenigen. Hij duikt onder er komt
in contact met de illegaliteit. Spoedig
sluit hij zich aan bij de verzetslieden,
wordt gearresteerd en gefusilleerd.
De film wordt zonder geluid opgeno
men en zal door de Cinetone Studio's
worden nagesynchroneerd.
Georges Rouquier, de man, die de
voortreffelijke film „Farrebique" maak
te, bevindt zich momenteel In Marokko
voor de buitenopnamen van zijn "L'Epo-
pée du Désert", die de heldhaftige tocht
van de colonne Leclerc van Fort-Lamy
naar Koefra uitbeeldt.
Uitsluitend aan de op 15 October en
later demobiliserende Indische militairen
behorende tot de land-, zee- en lucht
macht, die in het bezit zijn van een
Indisch militair rijbewijs- zal, naar de
K.N.A.C. meldt, voor eenmaal vrijstel
ling worden verleend voor de betaling
van het inschrijfgeld ad f 5 voor een
rij-examen. Dit gel'd't alleen voor die
militairen, die een Nederlands burger
rijbewijs nodig hebben voor een functie
of werkkring in de burgermaatschappij.
Demobiliserenden kunnen zich voor
inlichtingen wenden tot de gewestelijke
kantoren van de Sociale Dienst van het
Ministerie van Oorlog; het voor het
examen nodige motorvoertuig zal door
de betrokken militaire instantie beschik
baar worden gesteld.
Ingrid Bergman, die de hoofdrol ver
tolkt In de pas voltooide Engelse film
„Under Capricorn" van Alfred Mitch-
cock, is naar Zweden vertrokken, waar
zij haar vacantie zal doorbrengen met
haar echtgenoot en haar tienjarig doch
tertje Pia.
Ingrid heeft de beste herinneringen
aan Engeland. Zij heeft vooral waarde
ring voor de wijze, waarop de Londe-
naars haar met rust lieten. In Hollywood
arriveren dagelijks de toeristen met bus
ladingen vol ,.om de sterren te zien".
Haar ontmoeting met Bernard Shaw
zal zij nooit vergeten. „Het klinkt wel
verwaand", verklaarde ze, „maar het
spijt me, dat ik te laat geboren ben of
Shaw te vroeg; ik zou dolgraag zijn hel
dinnen hebben gespeeld, toen hij zijn
stukken schreef".
Tijdens de opnamen voor „Under Ca
pricorn" heeft zij haar werkzaamheden
drie dagen onderbroken om een „pel
grimstocht" te maken naar Frankrijk en
er de plaatsen te bezoeken, welke be
kend zijn geworden uit het leven van
Jeanne d'Arc, die zij in een onlangs ge
reed gekomen film uitbeeldt. Zij reisde
van Domrémy (welke plaats haar tot
ereburgeres benoemde) naar Rouaan en
bezocht onderweg Soissons, Compiègne
en Reims. In de gewelven van de kathe
draal, waar Charles VII werd gekroond,
werd de actrice ontvangen door de
aartsbisschop van Reims.
In hetLouvre te Parijs heeft Jean
Cocteau haar een afbeelding overhan
digd van de Nike van Masothrace na
mens haar Franse bewonderaars, die
haar kozen tot de beste actrice van het
Witte doek. Eigenlijk had een minister
het ereteken moeten uitreiken, maar
Ingrid verklaarde, dat zij hoewel
zulks zeer vleiend voor haar zou zijn
het beeldje liever uit handen van Coc
teau wilde ontvangen.
Sinds 1927, het gedenkwaardige jaar.
Waarin de eerste „talkie", de eerste
„sprekende film", het bioscooppubliek
in opschudding bracht, is er een heel
nieuwe generatie opgegroeid.
Onder onze oudere lezers, die de tijd
van de stomme films hebben meege
maakt, zullen er echter nog velen ijjn
die zich de eerste sterren nit die tijd
herinneren en die zieh afvragen, wat
er van hen is geworden.
Voor sommige van de meeste sterren
uit de eerste jaren van de films bete
kende de komst van de geluidsfilm het
einde van hun loopbaan als acteur. Hun
stemmen waren niet geschikt. Anderen i
slaagden er niet iri, zich aan te passen
aan de nieuwe techniek. Bovendien ver
anderde de „mode" in filmheldinnen en
-„vamps", al had dat niets met de ge
luidsfilm te maken.
Theda Bara was de eerste vamp_ die
ooit op het witte doek verscheen in de
film „A Fool There Was". Wist u, dat
naar naam (die eigenlijk Theodosia
Goodman luidde) een anagram was van
het Engelse Death Arab (Dode Ara
bier)? Theda Bara leeft nog steeds en
woont in Beverley Hills, maar acteren
doet zij niet meer.
De vrouw-van-de-wereld werd voor 't 1
eerst op het witte doek gebracht door
Gloria Swanson ,die daarvóór bij de
..Bathing Beauties", de badnimfen van
Mack Sennett, had gewerkt. Haar type
uit de film „Male and Female" werd ge-
durende de twintiger jaren op grote
schaal geïmiteerd. Ze bleef aan het to
neel. Nog in 1930 trad ze op in een
„musical" en in Erich von Stroheim's
film „Queen Kelly", welke in de kast
van de nooit vertoonde films werd op-
geborgen. Niemand is er ooit achterge-
komen waarom. Gloria woont op het
ogenblik in New-York. j
Clara Bow, die de ..Vlammende Jeugd" j
na wereldoorlog no. I uitbeeldde, en als
„It-girl" van Elinor Glyn optrad een
type_ dat heel spoedig uit de mode
raakte is in het huwelijk getreden
met een rancher. Nog niet zo lang ge-
leden bracht ze heel Amerika in op-
schudding door als Miss Hugh op te tre
den voor de radio.
de
gele
vin<
dooi
vrij
wer
blij!
voo:
eenvoudige en oorspronkelijk kame
raadschappelijke drietal. Achterdocht,
jalouzie en hebzucht gaan overheersen
en zij bepalen het verdere verloop van
de geschiedenis, die met een moord en
het volledige verlies van de gevonden
schat eindigt.
Een wonderlijk einde, waarbij de
twee overlevenden van de expeditie,
wanneer zij tot de ontdekking komen,
dat zij na maanden grote risico's weer
even arm zijn als ooit te voren, in een
hysterisch gelach uitbarsten over deze
macabere grap van het lot.
John Huston heeft dit verhaal de
spanning en het avontuur gegeven, die
het toekomt. De openingsscènes in Tam
pico ter plaatse opgenomen! zijn
vol stemming en bezitten een ongewo
ne beklemming, die in het verdere ver
loop van de film voelbaar blijft, als een
onafwendbare dreiging van naderende
onheilen.
En zo is deze „Schat van de Sierra
Dat heeft bijvoorbeeld Mary Pickford
gedaan. Die is producent geworden.
Constance en Norma Talmadge. Anita
Stewart, Vilma Banky, Claire Windsor,
Alice Joyce, Florence Vidor, Estelle
Taylor, Viola Dana, Shirley Mason en
Corinne Griffith zijn zonder uitzonde
ring „particulieren" geworden. Net als
Kathlyn Williams,' dg ster, die duizen
den doden heeft getrotseerd in dieren-
en seriefilms.
De door alle bioscoopbezoeksters uit
de tijd van de stomme film aanbeden
helden, zijn allen van het witte doek
verdwenen. Velen hunner zijn dood:
Wallace Reid, Harold Loekwood, Ru
dolph Valentino, John Barrymore, John
Gilbert en Douglas Fairbanks Sr.
Francis X. Bushman, wiens profiel
vele vrouwenharten sneller deed klop
pen, treedt thans voor de radio op.
Jack Holt, Antonio Moreno en Monte
Blue spelen nog voor de film. William
Haines is binnenhuisarchitect geworden.
Men vreesde, dat de geluidsfilm een
eind zou maken aan de komieken, die
van de pantomime gebruik maakten.
Chaplin's eerste geluidsfilm maakten er
een zeer spaarzaam gebruik van; een
enkel liedje, een ingeslikt fluitje. Zijn
laatste film: „Monsieur Verdoux", is
geen klucht meer.
Na jaren lang niet meer voor de ca
mera te hebben gestaan .heeft Harold
Lloyd „The Sin of Harold Diddlebock"
gemaakt .welke nog niet in roulatie is
gekomen. Het moet een buitengewoon
grappige film zijn.
Buster Keaton, de man met het uitge
streken gezicht, kon zich niet goed bij
de geluidsfilm aanpassen. Toch treedt hij
nog in films op. Binnenkort zal men
hem kunnen zien in „Tom Thumb", een
combinatie van tekenfilm en levende
acteurs.
Louiae Fazenda, de vrouwelijke ko
miek, ia gehuwd met een filmproducent.
wie.
hari
vine
de
de 1
ond<
en,
rege
proc
arbe
derl
arbe
„Als ze me op deze foto niet her
kennen, mag ik niet aan land; als ze
het wèl doen, spring ik over boord".
Ann Sherdidan over haar paspoort
foto voor Europa.
Er komt eenvoudig geen eind aan de
nieuwe Nederlandse films. Nauwelijks
hebben we met veel waarderende woor
den de nieuwste film „Thuis" ingeluid,
of we vernemen, dat een Nederlandse
filmonderneming „Visie", waarvan Max
de Haas (maker van de klassieke Ne
derlandse film „De Ballade van de Hoge
Hoed") regisseur, scenarioschrijver en
productieleider is, in opdracht van de
vroegere illegale organisaties L. O. en
L. K. P. een avondvullende speelfilm
aan het maken is over de oorlogsjaren.
Voor de interieur-opnamen is de voor
malige Zuiderkerk in Amsterdam met
toestemming van de gemeente als studio
ingericht. De buiten-opnamen geschie
den door het gehele land en voor het
belangrijkste deel op een boerderij bij
Culemborg.
Een groot deel van de technische staf
en spelers, die bijna geen van allen ooit
een filmcamera hebben gezien, heeft in
dertijd daadwerkelijk aan het verzet
deelgenomen.
Als cameraman heeft Max de Haas
Peter Staugaard geëngageerd. Het da
gelijks werk is in handen van de vroe
gere journaliste Jerien Leeninga.
Het moet een documentair werk wor
den met een sterke „speelfilm"-inslag.
De film geeft niet een beeld van het Ne
en waarvan Donderdagavond de pre
mière ging in de Stadsschouwburg te
Groningen. Vandaar trekt men door het
ganse land met de hoed in de hand in
de verwachting, dat deze zwaar wordt
van goed vaderlands geld, zonder het
welk het puurste idealisme nu eenmaal
niet kan worden verwezenlijkt.
Vier leuke Mokumse bengels speler»
in „Braak Land" dc voornaamste rol
len. Eens werden zij opgeraapt uit de
ellende van een milieu, dat ongetwijfeld
gevormd werd door ouders, die van hun
jongens hielden, maar die niet in staat
bleken, deze groot te brengen. Met als
gevolg, dat zij opgroeiden voor galg en
rad.
De spelers zijn anoniem. Zy zyn geen
acteurs ex professo, maar zy hebben
„Braak Land" gespeeld op een wijze,
waardoor het doel zal worden bereikt.
En daar ging het om.
Van de tere, blonde, Victoriaanse hel
dinnen treedt Lilian Gish een „ont
dekking" van de onlangs overleden
filmpionier D. W. Griffith die in 1915
speelde in de film „Enoch Arden", nog
steeds op voor film en toneel. Ze heeft
o.a. een rol in „Duel in the Sun". Bru
nette Dorothy is eveneens nog steeds aan
het toneel. Blanche Sweet, die prachtig
spel leverde als Anna Christie, lang
voor dat Greta Garbo zover was, woont
In New-York. Mary Miles Mintex is
voor binnenhuisarchitectuur. Als ze niet
had geweigerd om in „The Covered Wa
gon" op te treden, welker filmrechten
speciaal voor haar werden gekocht en
welke een groot financieel succes werd,
zou ze misschien nog voor de film spe
len. Of misschien ook niet. Zelfs een
filmster kan zich terugtrekken, als ze
daar zin in heeft.
Dc gezellen van de Spelewci zyn
onder commando van Anton Sweers
een vreedzame veldtocht door Neder
land begonnen met als inzet de her
overing van een oord waar de Stich
ting Stokershorst haar zegenrijk werk
tot opvoeding van verwaarloosde kin
deren kan voortzetten. Men behelpt zich
op het ogenblik op een ruimte boven
een fabriek in Tilburg, waar een goede
honderd robbedoezen zijn onderge
bracht.
Lambert Melissen heeft een toneel
stuk geschreven dat „Braak Land" heet
Als de „sprekende films" al te spraak
zaam zijn ,de grappen te oudbakken en
de muziek te luid en te huilerig, zou
men wel «ens geneigd zijn naar de tijd
van de Btomme film terug te verlangen.
KORTE INHOUD VAN HET VOOR
AFGAANDE:
De detective Arie Arends krijgt uit
Arnhem van een zekere heer K. van
Bemmelen een briefje, waarin hem
dringend verzocht wordt om een onder
houd. 's Avonds leest hij in de krant,
dat de heer van Bemmelen spoorloos
verdwenen is. Samen met de schrijver
van het verhaal begeeft Arends zich
naar Arnhem. Hij verneemt daar van
de huishoudster van van Bemmelen,
dat laatstgenoemde ongehuwd was en
zich in zekere welstand verheugen
mocht, vooral omdat hu vaak erfenis
sen kreeg. Tevens verneemt hij, dat
een neef, Ferdinand van Bemmelen, de
Zondag tevoor plotseling gestorven is.
Arends en zijn vriend gaan een be
zoek brengen aan de dokter van de
oude heer van Bemmelen, in de hoop.
van hem bizonderheden te vernemen.
Maar de dokter komt zelfs niet thuis
om te eten en blijkt op mysterieuze
manier met zyn auto te zijn veronge
lukt. De twee vrienden gaan hem in
het ziekenhuis bezoeken. De dokter
vertelt, dat hij door een onbekende was
uitgenodigd om naar een bepaalde weg
te komen. Daar gebeurde het ongeluk.
Uit de houding van Arends bemerkt de
dokter dat de detective méér achter
deze gebeurtenis zocht dan een gewoon
ongeval.
4)
Ik zou niet graag aan iedereen ver
tellen, wat ik over deze kwestie denk,
antwoordde mijn vriend: Doch u bent niet
iedereen; ik geloof, dat u een ietwat
voorbarig vermoeden, niet als louter fan
tasie zult verwerpen. Dat vermoeden
krijgt meer en meer kracht van overtui
ging. Ik moet me, na wat u over die op-
bellerlj mededeelde, wel zeer sterk ver
gissen, Indien er niet inderdaad verband
bestaat tussen de verdwijning van uw
vriend, de dood van diens neef en UW
bijna dodelijk ongeluk van gisteren met
de auto. Daarom ook vraag ik u, hoe het
precies toeging met dat ongeluk. Uw band
klapte, zegt u. Is dat een oude band.'
Hebt u er vaker een lek in gehad? Was
de weg vlak of hebt u de indruk, dat u
over glas of metaal reed, toen de band
sprong? Kan er aan uw wagen geknoeid
zijn, bijvoorbeeld toen u het adres van de
bezorgde huisvader zocht? Of hebt u de
wagen niet verlaten?
Als u met alle geweld achterdochtig
wilt zijn, antwoordde de dokter, dan zoudt
u beter kunnen vragen: waarom gebeur
de het ongeluk juist op die bepaalde
plaats- Als die band kuren gekregen had
honderd meter terug of honderd meter
verder, zou ik een bevallige schuiver
over de weg gemaakt hebben, echter zon
der omlaag te slingeren en dus vermoe
deHJk °°k zonc'er 20 'n de lappenmand
te geraken. Aan de wagen kan niet ge
knoeid zijn en trouwens, zelfs Indien dit
(Wordt vervolgd)
