IERLAND en het gemenebest
Subsidieverlaging en prijzen
De nieuwsdienst over Indonesië
R
Geldnoodpin niet stevig genoeg
op Europese neus
De E.C.A- en coördinatie-dwang
Weerbericht
Naar financiële
gelijkstelling?
De „Nijmegen" was uitgeschakeld
Sportvaria
DE E.C.A.-TOEWIJZINGEN VOOR
NEDERLAND
it
Teleurstelling in Australië
De Zonnebloem
Overeenstemming in de Stichting
van de Arbeid
Communisten-actie
ADIO
programma
in de republiek
ALS U HET GELUK
ZOEKT
Ambtenarij dreigend gevaar
Mededelingen van dr. Alan Valentine
DINSDAG 26 OCTOBER 1948
PAGINA 2
TIEN JAAR GEEIST TEGEN
OORLOGSVERSLAGGEVER
St. Nicolaas-actie 1948
„HET BESTE TOESTEL,
DAT IK OOIT GEVLOGEN
HEB"
HAARLEMSE DIOCESANE
R.K. MIDDENSTANDSBOND
AUTO REED OP MIJN
SCHAAKRUBRIEK
HOE ZAL DE PRIJS
VERHOGING ZIJN?
KEURINGSCOMMISSIE
DER K.F.C.
bijna geheel gestaakt
AANSLAGENREEKS
HOUDT AAN
ABDOEL KADIR'S KOMST
PROF, D J A J ADININGRAT
NAAR INDONESIË
ii.
De financiële steun van Amerika, middels het Marshall-plan,
is niet die van hut rijkste land ter wereld aan elk van de min
vermogende armlastige staten van West Europa afzonderlijk,
maar aan de samenbundeling daarvan, in de E.C.A. Men dient
4it grondbegrip goed Vast te houden, om iets te begrijpen van
de enorme betekenis, die de Amerikanen aan hun plan hechten
En die er ook werkelijk voor Europa inzit. Zou ieder ondersteu
nend land vrij zijn om te beslissen, hoe het de hulp wilde ge
bruiken dan zou de administratieve taak van de E.C.A. een peu-
leschil zijn. Hoffman zou een soort groot-kassier worden, die
mild geld uitdeelt aan de lege schatkisten, of waardebonnen
verstrekt aan de behoeftigen tegen welker inlevering hij aan
de leveranciers de contanten overhandigt voor de goederen aan
de berooide Europese staten geleverd.
1 PLAATSELIJK ENKELE
BUIEN
ZOETE WRAAK BIJ MAANLICHT
In de Haagse raad is enkele dagen gele
den een onderwerp aan de orde ge
weest, waarvoor ook elders in den lande
belangstelling zal bestaan.
Een viertal katholieke schoolbesturen
hadden op grond van art. 72 der L.O.-wet
aan de gemeente medewerking verzocht
voor de aanschaffing van de nieuwe ca
techismusboekjes op ,de onder hun be
stuur staande-scholen. B. en W. brachten
op dit verzoek een afwijzend praeadvies
uft. dat door de meerderheid van de Raad
werd aanvaard.
Wij menen, dat dit standpunt van de
Haagse Raad niet juist moet worden ge
acht, wijl het de financiële gelijkstelling
te na komt.
De wet kent aan de schoolbesturen het
recht toe om een richtingvak op het leer
plan te plaatsen en laat hen vrij in de
keuze van de richting en van de daar
voor benodigde leermiddelen. Op grond
hiervan hebben de katholieke schoolbe
sturen het vak godsdienst ingevoerd Bij
de keuze van de leermiddelen laten zij
zich uiteraard leiden door het kerkelijke
gezag.
Nu heeft het kerkelijk gezag de nieuwe
catechismus voorgeschreven. Derhalve
moet dan ook bij het godsdienstonderwijs
op de katholieke scholen de nieuwe cate
chismus worden gebruikt.
Runnen de aanschaffingskosten van dit
leermiddel ten laste van de gemeente
worden gebracht?
Als de wet aan het schoolbestuur het
recht geeft om een richtingvak in të voe
den. sluit dit in, dat de leermiddelen
daarvoor voor rekening van de gemeente
komen.
Nu kan men op twee manieren de kos
ten der leermiddelen op de gemeente
verhalen. Men kan ze bestrijden uit de
gewone exploitatievergoeding ex art. 101
der L.O.-wet, maar dit heeft het bezwaar,
dat deze vergoeding daartoe practisch
niet toereikend is, ojndat daaruit ook moe
ten worden betaald de kosten van onder
houd, verwarming en verlichting der ge
bouwen enz.
Daarnaast heeft men ook het reotit om
een beroep te doen op de gemeente op
grond van^rt. 72 der wet.
Krachtens dit artikel kunnen voor re
kening der gemeente niet alleen leermid
delen voor de eerste maal worden aan
geschaft, maar kunnen ook leermidde
len, die. niet door slijtage maar door een
verouderde methode onbruikbaar zijn
geworden, door meer doelmatige worden
vervangen mits daarbij de normale aan
het lager onderwijs te stellen eisen niet
worden overschreden.
Bij de nieuwe catechismus gaat het om
de toepassing van een paedagogische en
didactische methode, welke een belang-
riike verbetering betekent vergeleken bij
d e. welke tot nog toe gebruikt werd en
als totaal verouderd kan worden be
schouwd. Dat bij de vervanging van de
oude door de nieuwe catechismus op de
scholen de normale aan het lager onder
wijs te stellen eisen zouden worden over
schreden. zoals de Haagse Raad door het
aanvaarden van het afwijzend praeadvies
heeft verklhard, lijkt ons niet juist. En
wij vinden daarbij de jurisprudentie aan
onze zijde.
Wij mogen in verband hiermede ver
wijzen naar een analoog geval, waarbij
het ook ging om de vervanging van een
verouderde methode. Bij Kon. Besluit
van 27 November 1947 namelijk werd, ten
aanzien van een hoger beroep van het
bestuur van een Hervormde school in de
gemeente Midwolda beslist, dat de ver
vanging op die school van de rekenme
thode „Practische Rekencursus", die op
didactische grond als verouderd werd be
schouwd, door de methode „Fundamen
teel Rekenen" niet de normale eisen aan
het lager onderwijs te stellen deed over
schrijden.
Hieruit moet men concluderen, dat het
waarderinesoordeel van de Haagse Raad
over „normale eisen" foutief is geweest
en dat een hoger beroep van de a/gewe
zen schoolbesturen grote kans van slagen
heeft.
Ofschoon we overtuigd zijn. dat de kos
ten van invoering van de nieuwe cate
chismus op de katholieke scholen, zowel
ter eerste aanschaffing als ter vervan-
g'ng van de oude, rechtens op de gemeen
te kunnen worden verhaald, willen we
toch geenszins zeggen, dat nu alle katho
lieke schoolbesturen maar aanvragen
daartoe moeten indienen. Het gaat hier
om een kwestie van beleid, waarbij ook
andere factoren een rol kunnen spelen.
(Telefonisch van onze Londense
(correspondent).
Op een persconferentie te Dublin
heeft de Ierse premier, Costello, mede
delingen gedaan betreffende de aan
staande intrekking van de wet op de
buitenlandse betrekkingeii, maar zon
der te laten blijken of als gevolg van
de besprekingen, onlangs door twee
van zün ministers in Downingstreet
met Attlee en de dominion-premiers
gevoerd, een modus gevonden werd,
waardoor een bijzondere connectie met
het gemenebest kan worden besten
digd.
Costello zelde, dat het kabinet eensge
zind is in zijn besluit de wet op buiten
landse betrekkingen in te trekken, die
de laatste schakel is.met de Britse kroon.
Zij zal ingetrokken worden, als de dail
volgende maand bijeenkomt. Hij voegde
hieraan toe, dat ieder lid van de regering
len volle de consequenties van deze stap
beseft.
Ierland is bereid de bestaande prefe
rentierechten met de landen van het ge
menebest en Engeland te bestendigen.
Dii is niet alleen voor Ierland voordelig,
gelijk de minister aantoonde aan de hand
van de handelscijfers over 1946 en 1947,
waaruit bleek, dat Ierland méér uit En
geland invoerde, dan Engeland uit Ier
land. Mr. Costello zeide, dat deze rech
ten en voorrechten niet steunen op een
sta'us, maar op overeenkomsten, welke
ir. geen enkel opzicht afhangen van de
wet op de buitenlandse betrekkingen.
Deze opmerking van de Ierse premier
is van groot belang, omdat de bedoelde
overeenkomsten berusten op het lid
maatschap van de betrokken landen van
het Britse gemenebest. Uit Costello's
woorden kan men afleiden, dat de Ierse
regering deze overeenkomst in een of
andere vorm wenst te bestendigen
maar uit niets blijkt nog, welke vorm
door de Ierse, Britse en dominionminis
ters overwogen is-
Mr. Costello vervolgde: „De Britse rege
ring en de dominionregeringen weten,
welke drijfveren ons tot onze beslissing
gebracht hebben. Wij hebben ons er van
overtuigd, dat zij er naar verlangen de
band" met Ierland te bestendigen. Vijfen
twintig jaar lang heeft de Ierse regering
gepoogd, de historische wens van het
Ierse volk naar volmaakte onafhankelijk
heid en souvereiniteit in overeenstemming
te brengen jnet de eisen der Britse poli
tiek. Als resultaat hiervan was het land
voortdurend ten prooi aan onrust en bit
terheid. Het doel van mijn regering is,
een einde te maken aan deze toestand en
de Ierse souvereiniteit en de Ierse status
duidelijk vast te stellen".
De correspondent van de „Times" te
Canberra zegt, dat de eerste reactie van
alle Australiërs op de officiële mededelin
gen omtrent de gemenebest-besprekingen
er een van teleurstelling is. De bewoor
dingen dier mededelingen waren zo vaag
en zo vol gemeenplaatsen, dat men de
indruk kreeg, dat de conferentie niet veel
bereikt heeft.
Een deel der openbare mening pro
testeert reeds tegen de weglating van
het woord „Brits" uit de titel van het
gemenebest. Ook (Je „Daily Express"
stelt dit vast en geeft een aantal pers
stemmen uit Australië weer, waaruit
blijkt, dat hierover verontwaardi
ging heerst. Doch de meerderheid hecht
veel meer belang aan de kwestie, in
hoever de Britse dominions in staat ge
weest zijn om hun doeleinden en idea
len in overeenstemming te brengen met
die van hun nieuwe niet-Britse deelge
noten.
Er zijn veel Australiërs, die, terwijl zij
gaarne vriendschappelijke en voordelige
betrekkingen opbouwen met buren zpals
India, Pakistan en Ceylon, er toch' de
voorkeur aan zouden geven, dat India het
gemenebest verliet, dan dat de gemeen
schappelijke aanhorigheid van de leden
van het gemenebest aan de kroon, de
hoeksteen van het gemenebest, zou wor
den opgeofferd.
De mededeling van de Zuid-Afrikaanse
premier Malan, dat de Zuid-Afrikaanse
hoge commissarissen in de voornaamste
steden van het gemenebest spoedig de rol
en titel van ambassadeur zouden krijgen,
schijnt er op te wijzen, dat de eerste mi
nisters op de conferentie te Londen tegen
zujk een verandering geen bezwaar, ge
maakt hebben, aangezien geen ambassa
deur benoemd kan worden zonder dat het
land, waar hij geaccrediteerd zal zijn, zich
hiermede verenigt. Dr. Malan legde ook
de nadruk op het recht van Z.-Afrika, ui
het gemenebest te kunnen treden, maar
dit recht werd reeds 17 jaar geleden vas'-
gesteld in het statuut van Westminster.
Onmiddellijk volgend op de gemene
best-conferentie, welke zulke verblij
dende resultaten gehad heette te heli-
ben, getuigde de rede van Dr.. Malan
niet bepaald van geestdriftige solida
riteit.
Tien jaar eiste de advocaat-fiscaal bij
het Amsterdamse B. G. gisteren tegen de
oorlogsverslaggever en dramaturg H. van
Hoof te Hilversum. Verdachte heeft van
Januari '42 tot April '45 als dramaturg
in dienst van de Ned. Omroep luisterspe
len o.m. „Geloven", „Trouw blijven" en
„dr. Joseph Göbbels", geschreven. Voorts
was hij oorlógsverslaggever van Decem
ber '43 tot September '44 in Berlijn, Rus
land en Frankrijk. Hij vervaardigde in
deze functie ook klankbeelden, welke de
Nederlandse omroep uitzond in het kader
van de propaganda voor de Duitse oor
logsvoering.
Ook dit jaar gaat het Zonnebloemwerk
van het Radioziekenbezoek (K.R.O.)
weer zijn hoogtepunt vinden in de St.
Nicolaasaetie 1948. Ook nu zijn uiteraard
Centrale Posten van „De Zonnebloem"
voor deze activiteit in de zonnige ge
meenschap van zieken en gezonden (die
„de Zonnebloem" is) wederom inge
schakeld. Want de „procedure" Is weer
net als het vorig jaar: tot 1 November
vergaren de Centrale Posten de opgaven
van vraag en aanbod, dat hun schrif-
telijk (met insluiting van postzegel)
wordt toegezonden: van 1 November tot
15 November combineren zij vraag en
aanbod en zenden, na 15 November, per
circulaire de opdracht aan de gevers der
pakjes, die dan aan het werk kunn°n
gaan voor 5 December. Dit is de opzet
waarbij de Centrale Posten nog menige
gave in natura hopen te ontvangen, om
ook die aan de hun bekende adressen
van zieken te verzenden.
Het motto van dit jaar is: „Tóónt de
Zonzij", variant op de bekende Zonne-
bloemgroet. Ons aller werk is nu: dit
zonlicht van liefde te tónen. En hier
is het adres van de Centrale Post in
Zuid-Holland: Mevr. M. Vierlingv- d.
Vosse, Fuchsiastraat 149, Den Haag.
Z.K.H. Prins Bernard heeft gister
ochtend het nieuwe Zweedse vliegtuig:
de „Scandia", een product van de Saab-
vliegtuigfabrieken, getest. Zoals men
zich zal herinneren, demonstreerde de
Saab dit toestel enige weken geleden op
Schiphol voor K.L.M.-experts. Kapitein
Sonderman, de piloot van de Prins, was
enthousiast over het toestel en sprak er
met de Prins over. Prins Bernhard gaf
de wens té kennen het toestel te mogen
testen. Zondagavond landde een „Scan
dia". komende uit Madrid, op Schiphol
Vanochtend vroeg vloog kapitein Son
derman het toestel naar Soesterberg.
Onmiddellijk nam de Prins plaats in
de cockpit en gedurende een uur testte
hij het toestel volledig. De letterlijke
woorden van de Prins na afloop van de
vlucht waren: „Dit is het beste toestel,
waarmede ik ooit gevlogen heb"
Woensdag 3 November a.s. belegt de
Haarlemse Dioc- R. K. middenstandsbond
een najaars centrale raadsvergadering
's morgens te 11 uur in Krasnapolsky te
Amsterdam.
Deze bijeenkomst waarin een zeer be
langrijke agenda zal worden afgewerkt
zij vermeldt o.a. de Centrale contributie
inning en kinderbijslag voor zelfstandi
gen zal worden voorafgegaan door een
H. Mis om 10 uur in de Sint Nicolaaskerk
aan de Prins Hendrikkade,
De 35-jarige vrachtrijder P. P. reed te
Westkapelle met een geladen vrachtauto
op een tankmijn, met het gevolg, dat hij
uit de wagen werd geslingerd erf vrijwel
onmiddellijk dood was. Het slachtoffer
laat een vrouw en 2 kinderen achter.
(Schaakredacteur: P. A. Koetsheld,
Achterweg 86, Lisse.)
(Van onze Haagse redacteur).
Hot is met de kwestie van de verla
ging der regeringssubsidies op verschil
lende artikelen en van de daaruit voort
vloeiende prijsverhogingen een moeilijke
weg geweest. En nog is hij niet geheel
afgelegd. Want nadat verleden week in
de Stichting van de Arbeid tussen de
werkgevers- en werknemersorganisaties
overeenstemming was bereikt: moet nu
de regering nog haar standpunt daarte
genover bepalen.
De gang van zaken was als volgt:
De regering wilde de subsidies, welke
zij thans toelegt op verschillende artike
len van het levensmiddelenpakket dras
tisch verlagen. Hetgeen in totaal een
besparing moest opleveren van 250 mil-
lioen gulden. Maar daartegenover zou
dan een verhoging komen te staan van
de prijs dier artikelen.
Voor de voedingsvetten, het vlees en
de kolen wilde de regering daarbij een
..uitwijkpolitiek" toepassen, gelijk bij het
brood reeds is geschied. Daar immers
heeft het in prijs vrijgegeven wittebrood
de volle verlaging van het subsidie moe
ter. opvangen terwijl van het bruinbrood
de prijs onveranderd bleef. Op dezelfde
wijze moest de natuurboter dit doen voor
de vetten, het varkensvlees voor het
Wij vernemen, dat mr. B. Ter Veer
bedankt heeft als voorzitter ^van de keu
ringscommissie van de K.F.C.. omdat zijn
werkzaamheden hem niet langer in staat
stellen geregeld de keuringen der sub
commissies bij te wonen.
Volgens een mededeling van de dienst
legercontacten te Batavia blijkt uit de
laatste dagen binnengekomen berichten,
dat in het algemeen de georganiseerde
tegenstand der coipmunistische troepen
eenheden in de republiek is geëindigd.
In de meeste gevallen hebben zij, zon
der gevechten van enige omvang aan te
gaan, met medeneming van hun wapens,
de wijk gekomen naar de berggebieden,
daarbij de grotere plaatsen aan de T.N.X.
latend. Alleen ten Zuid-Westen van Pono-
rogo worden nog operaties gemeld tegen
de plaatsen Tegelombo, Bandar Nangoeng
en Pioso.
Minister-president Moh. Hatta heeft aan
de militaire gouverneurs een telegram
verzonden, waarin werd medegedeeld, dat
het niet is toegestaan, gevangen ge
nomen verraders te doden, anders dan na
berechting door een krijgsraad.
Gistermiddag werd omstreeks half vijf
.plaatselijke tijd) bij de kampong Baros
(tussen Soekaboemi en Jalindoeng) een
ondernemingsjeep der onderneming Goe-
noeng Doeleud, waarin vijf personen wa
ren gezeten, beschoten. De inzittenden
van de jeep waren: de administrateur De
Jong, de eerste employé Jansen, een mili
tair en twee ondernemingswachters. Het
vuur kwam van vier verschillende kan
ten. De militair werd op slag gedood en
de administrateur levensgevaarlijk ge
wond. De eerste wist de jeep waar
van een der banden lek was geschoten
in zijn macht te houden en naar
Soekaboemi te rijden, waardoor ernstiger
gevolgen werden voorkomen. De admini
strateur is in zorgwekkende toestand in
het ziekenhuis opgenomen.
De stremming op de spoorlijn Batavia
—Bandoeng te Bendoel is met ingang van
Maandag reeds weder opgeheven, hetgeen
een prachtige prestatie is van de tech
nische dienst der staatsspoorwegen, die
dag en nacht heeft doorgewerkt. Er blijft
een achterstand van enige dagen in het
goederenvervoer door het verlies van
twee berglocomotieven en van personeel
binnen twee maanden tijd.
Van bevoegde zijde in Den Haag wordt
verklaard, dat de uitnodiging van de
Nederlandse regering aan de heer Ab
doel Kadir, om naar Nederland te komen,
alleen verband houdt met een door de
Ned. regering wenselijk geachte bespre
king over algemene zaken, Indonesië be
treffend.
Met het K.L.M.-toestel, dat gisteren
avond van Schiphol vertrok, is naar In
donesië teruggekeerd prof. dr. P. A,
Hoessein Djajadiningrat, secretaris van
staat voor opvoeding, kunsten en weten
schappen, die deel genomen heeft aan het
federaal overleg in Den Haag en zich
daarni naar Parijs had begeven. Hier zou
hij als vertegenwoordiger in de vierde
commissie, de commissie voor het trust-
schap, aan besprekingen deelnemen.
Prof. Hoessein keerde "spoedig vandaar
terug, teneinde vóór 1 November a.s. in
Batavia te zijn om dr. Van Mo-ok nog te
ontmoeten, voordat deze zijn functie van
luitenant-gouverneur-generaal neerlegt.
rundvlees en de anthraciet voor de co
kes. Waarbij d-e duur Wordende artike
len dan feitelijk als luxe-goederen wer
den bestempeld. Bovendien maakte de
regering later nog bekend, dat ook de
industriebrandstof duurder zou moeten
worden. Dit moest nog 75 millioen ople
veren.
Over deze plannen werd pas het oor
deel van de Stichting van de Arbeid
gevraagd, toen zij waren vastgesteld.
Maar speciaal bij de vakbonden rees er
tegen verzet. De Raad van vakcentrales
bestaande uit de drie grote arbeiders
organisaties wilde t.a.v. de „uitwijk
politiek" wel accoord gaan "Voor zover
die betrof boter en wittebrood. Hij bleef
zich echter verzetten tegen deze tactiek
bij varkensvlees en anthraciet.
Voor het opvangen van de prijsverho
gingen wilde de raad bovendien een
loonsverhoging zien doorgevoerd van
1 per week voor 23-jarigen en oude
ren en voor de jongeren voorzover die
gehuwd zijn. Deze loonsverhoging zou
echter niet mogen worden doorberekend
in. de prijzen.
Hiertegenover werd van andere zijde
echter aangevoerd, dat voor een gezin
van vier personen grotere gezinnen
zouden bovendien een verhoging krijgen
van de kinderbijslag de prijsverhogin
gen van het levensmiddelenpakket ge
ringer zou zijn dan 1 per week. Daar
om werd de eis gesteld, dat de subsidie-
verlagingen zouden worden uitgebreid
toi de gulden (nog altijd voor vier per
sonen) zou zijn volgemaakt („opvulpoli-
tiek') Het bedrag van 250 millioen zou
derhalve moeten worden verhoogd.
Op deze basis werd tussen de werk
gevers- en werknemers-organisaties
overeenstemming bereikt en daarna
eveneens met de interdepartementale
commissie voor lonen en prijzen.
De formule werd ongeveer aldus, dat
de toeslag van 1 als kostenelement bij
de productie wel werd erkend, doch over
het algemeen niet zou beho-even te lei
den tot prijsverhoging (geen doorbere
kening dus).
Daarna is de „opvullings"-commissie
aan het werk gegaan en deze bestudeert
nu tot hoeveel meer subsidieverlaging de
regering kan gaan bij een loontoeslag
van 1 per week plus de vermelde ho
gere kinderbijslag. Daarna zal de rege
ring haar standpunt bepalen.
Algemeen verwacht men, dat de rege
ring met de bereikte overeenkomst in
de Stichting van de Arbeid accoord zal
gaan.
Een man ging uit om het geluk te zoeken.
In harde pioniersarbeid vond hij het leven,
In de natuur en bij eenvoudige, gezonde
mensen. Vraagt üw boekverkoper GOUDEN
OOGST, het bijzonder verkwikkende boek
van Marjorie Kinnan Rawlings. Eecl.
Br.
No. 6454.
F. FLECK.
Ch. Fed. Ty. No. 57,
Mat in twee zetten.
i.e.v.
No. 6455.
J. J. RIETVELD.
2de Eerv. verm. tn. als voren.
Mat in foyee zetten.
Wit: Kg8, Dg2. Tb2—d2, Rfl—g7,
Pa5f7: a3.
Zwart: Kc5, Dh3, Tdlel, Ra8b6.
Pe5; a6, d6, g4, h4.
No. 6456.
M. WROBEL.
2(je Prijs Memoriaaltornooi K. Erlin.
Mat in drie zetten.
Wit: Kb7, Dc4, Th8, Rf4—f5, Pg3;
d5, f6, h5.
Zwart: Kh4, Ta3—e2, Ral, Pdl—g2;
a6, b3, b5, e3, f2, f3.
PROBLEEMOPLOSSINGEN.
d6d7 enz. Geschiedt 1.
Pb2: en belet beide
RADAR FAALDE NIET IN
PRESTWICK
Paime'ntier kon op eigen zicht
landen.
Vanwege het Brits ministerie voor bur
gerluchtvaart is een voorlopig onderzoek
gaande naar het ongeval van de Constel
lation „Nijmegen" bij Prestwick. Een der
gelijk onderzoek wordt bij elk ongeval in
het Verenigd Koninkrijk automatisch in
gesteld door een bepaalde afdeling van
het ministerie, de „Accidents investigation
branch". Het heeft voorlopig reeds vast
gesteld, dat de veronderstelling, als zou
WOENSfcAG 27 OCTOBER.
HILVERSUM I (301 M.), VARA: 7.00
Nieuws, gram. (10.30 Voor de vrouw),
12.00 „Accordeola"; 12.38 Kilima Ha-
waiians: 13 00 Nieuws; 13.20 Metropole-
ork.; 14.00 Gesproken portretten; 14.15
Jeugdconc.; 15.00 Hoorspel; 15.30 „De
Regenboog"; 16.00 „De Roodborstjes";
16.15 „Het stond in de krant"; 16.45 Vra-
genrubriek; 17.15 Gram.; 18.00 Nieuws,
gram.; 18.30 Ned. Strijdkr.; 1900 Lezing;
19.15 Kwartet; (19.30—20.00 VPRO); 20.00
Nieuws: 20.15 Omroepork.; 21.15 „Dat was
Amsterdam!"; 22.15 Jan Corduwener;
22 45 Boekbespr.; 23.00 Nieuws; 23.15 „Hit
Kit"; 23.45 Gram.
HILVERSUM II (415 M.l, NCRV: 7.00
Nieuws, gram.; 11.15 Hoorspel; 11.50
Celesta-ens.; 12.33 Gram.; 13 00 Nieuws,
gram 14.00 Zang; 1430 Kwartet; 15.00
Jeugdconc. 16 00 Voor de Jeugd; 17.30
Gram 17.45 R V D.; 18.00 „Koren en
korpsen"; 18.30 R V U.; 19 00 Nieuws,
Pf V.D. en actual.; 19.45 Eng les; 20.00
Nieuws: 2015 Radio Philh ora.; (21.00
Lezing); 22 00 Koor; 22.15 Orgel; 22.45
Avondoverdenking; 23.00 Nieuws, gram.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.:
nws. 7.15 gram. 7.30 kron. 7.40 gym. 7.50
gram. 8.00 nws. 8.15 gram. 9.00 nws. 9.05
gram. 10.05 Eng. H.S.. seho'oluitz. 10.30
„Music while you work". 11.00 schooluitz.
12.00 VI. Br.: liedjes. 12.30 weer. 12.32
omr.ork. 13.00 nws. 13.15 Casinoéonc. 14.00
gram. 15.00 Eng. L.P.: „Pavilion Players",
(event. 15.1515.45 PC.T schip v. d. week).
15 30 Eng. L P.: Mil. ork. 16.00 Eng. H.S.:
piano. 16.25 hoorspel „Sea Fever". 17.00
Kootwijk: Batavia. 18.00 Fr. Br.: v. d.
Sold. 18.30 VI. Br. v. d. sold. 19.05 Béro-
münster Jodelen. 19 30 Eng. L.P.: gevar.
pr. 20 15 div. 20.30 Sottens: Muz. beelden
uit Europa: Nederland. Omr.ork. olv.
Frits Schuurman mmv. Alex v. Amer -n-
gen, piano. 22.30 nws. 22 35 Eng. L P.: Ens.
Heath. 23.15 Rin Tango ork. 23.56 nws.
RA DTODTSTRIBU TIE IV7.00 Eng. H.S.
nws 7.15 O-':. Mackev 7.50 „Lift up your
hearts". 7.55 wenr. 8.00 Fr. Br.: nws. 8.10
gram. 9.00 Fmg. L.P.: nws. 9 10 gram.
10 00 v. d. sold. 10.15 Pari. 10.30 Octet
Birkby. 11.00 voordr. 11.15 fVtet Lvon.
11.45 Tango ork. 12.15 orgel. 12.45 Nor
thern Oroh. 13.30 var. ork. 14.00 v. d.
vrouw. 15.10 Eng. H.SKoning v. Dene
marken opont Ce Drcose tentoonstelling.
15.30 „TVo brains trust". 16.00 Eng. L.P.:
Voordr. 1C.15 Schots ork. 17.15 MSll. ork.
17.45 Ork. I .esc „r. 18.15 Ok. Crean. 18 45
Fr. Br.: causerie. 10 00 gram. 19.30 VI. Br.:
The Masqueraders. 19.50 Fr.: Br.: news.
20.00 VI. Br. omr.ork. 21.00 actual. 21.15
cabaret. 22.00 nws. 22,15 gram. 22.50 nws.
22,55 gram. 23.00 div,
Zo ging het nog bij de grote Britse le
ning. Het Amerikaanse Congres het de
Britse regering vrij om met het geld te
doen, wat zij wilde.
Maar van de eerste woorden .af, die
over het Marshall-plan werden gezegd,
werd het vanzelfsprekend geacht, dat er
toezicht zpu zijn op de manier, waarop de
Amerikaanse dollars gebruikt zouden
worden.
Dat hield in, dat de E.C.A. en niet de
ondersteunde regeringen aan het Congres
rekenschap en verantwoording zouden af
leggen van haar rentmeesterschap. Dit
was een historische beslissing.
Zij betekende, dat mettertijd de E.C.A.
niet alleen moest opletten, of de Europese
landen aan hun verplichtingen, in het
plan vastgelegd, zouden voldoen, maar
ook, of hun aankopen stuk voor stuk ver
standig waren. v
Veertien Landen plus" West-Duitsland
en Triest wachten op schenkingen of le
ningen van de E.C.A. Geen twee ervan
zullen menen hetzelfde nodig te hebben:
fruit, spek, flinke hoeveelheden benzine
zullen door het ene land als ontontbeer-
lijke behoeften worden beschouwd, terwijl
een ander land ze nauwgezet uit de bood-
schappen-lijst zal weren. Het ware on-
mogelük om zulke grillen in het gebruik
van de 5.C.A.-gelden aan het Congres te
verklaren En dat zou evenmin kunnen
gebeuren met de fouten, die wellicht in
de Europese statistieken zullen binnen
sluipen.
Laten we als voorbeeld Frankrijk ne
men. Om te kunnen beslissen, welke
hulp uit het buitenland nodig is, moet
de Franse regering de behoeftenschat
ten van de Franse Economie- voor vele
honderden artikelen over vele komende
maanden. Vervolgens moet worden na
gegaan hoeveel van ieder artikel te krij
gen is uit de eigen huishouding of bij
een leverancier, die niet vraagt om in
schaarse dollars te betalen.
Wat er dan nog niet gedekt is aan be
hoeften, moet vastgelegd worden in een
„aanschaffings-programma", dat in bij-
aonderheden de aantallen, de soorten en
kwaliteiten moet weergeven.
(Als dit programma goedgekeurd is
door de E.C.A., zijn de Franse zakenlui
of regerings-inkoop-missies vrij om de
producten te kopen, meestal onmiddellijk
van de Amerikaanse firma's; de E.C.A.
parafeert de rekeningen)-
Er komt hierbij heel wat statistiek
kennis kijken en vele Europese landen
kunnen hun taak in deze niet aan. Als de
E.C.A. dus wil vasthouden aan de oor
spronkelijke taak, die haar gesteld is,
moeten haar leden dagwerk verrichten
bij het doorkijken en coördineren van de
programma's.
In het begin van het Marshall-plan was
men vol hoop, dat deze lastige contröle-
taak zou worden ondernorrfen door de sa
menwerkende Europese landen. Het had
een coöperatieve arbeid moeten worden,
die haar orgaan zou vinden in de Orga
nisatie voor de Europese Economische
Samenwerking (afgekort Engels O.E.E.C.)
met zetel Parijs. Deze werd opgezet bij
het in werking treden van het Plan
Marshall.
Het is een van de treurige °ntdek
kingen van Paul Hoffman geweest, dat
de O.E.E-C. nog niet geschikt is voor
haar werk. Z(j is noch goed, noch ge
heel georganiseerd en zij worstelt tegen
datgene, wat een toeschouwer onlangs
noemde: „De onverzadigbare Ameri
kaanse vraag naar statistieken, nodig
om de Europese behoeften tegenover
het Congres te rechtvaardigen".
Het gevolg was, dat de eerste verzoe
ken van de Europese landen om in Ame
rika te mogen kopen met gelden van de
E.C.A. doorgestuurd werden naar Was
hington zonder werkelijke pogingen om
te coördineren.
Paul Hoffman en zijn helpers liepen
de boodschappen-boekjes door en kwa
men tot de conclusie, dat zij die bestel
lingen nooit zouden kunnen verantwoor
den voor het Congres of voor wie dan
ook. In arren moede werden de bestel
lingen doorgezonden en ter controle uit-
Met deze droevige ervaring Vijker besloot
de E.C.A.-leiding een nieuwe staf aan
zich te binden, die tot enige taak had de
komende bestellingen te verifiëren.
Dat dit weinig naar de zin van Hoff
man is, zal duidelijk zijn, als men be
grijpt, dat het de Amerikaanse bedoeling
is de Europese landen door hun geldnood
tot datgene te dwingen, waartoe zij zelf
ondanks al hun vredes-conferenties nog
nooit in geslaagd zijn: werkelijk en ver-
trouwvol samen te werken. Hij blijft
daarom vasthouden aan het oorspronke
lijke plan: Doe alle aanvragen van de
Europese landen verstandig bij elkaar
en bundel ze tot een pakket, dat we met
goed fatsoen aan het Congres kunnen
aanbieden.
Hoffman hoopt, dat de Europese landen
middels de O.E.E.C. het samenwerken
nog wel eens zullen leren.
Reizend-ambassadeur voor het Marshall
plan, Harriman, verzamelt intusssen een
staf van Amerikaanse deskundigen om
met de O.E.E.C. samen te werken ter
bepaling van de Europese benodigdhe
den. Dit is een veelbelovende oplossing
voor iets, dat licht zou ontaarden in een
schroef voor schroef-contróle op de Eu
ropese bestellingen door Washington.
Er is toch al bezorgheid, dat de E.C.A.
uiteindelijk niet meer zal doen dan dat.
Er is geen regerings-maatregel zo blij
vend, als een, die als tijdelijk is aange
kondigd en daarom ziet Hoffman drom
mels goed het gevaar, dat verborgen ligt
in een controle in Washington. Als dat
eenmaal gebeurt, is hij er voorlopig niet
vanaf. Het zou uitlopen op, wat hijzelf
voorspelde: „Ik ben bang, dat we ten
slotte eerst alles in Parijs nog eens zou
den nagaan en dat de resultaten van
Parijs nog weer stuk voor stuk zouden
worden doorgenomen in Washington".
Dat was de Amerikaanse kant van de
zaak. Een oude rot in de Britse diploma
tieke dienst gaf er kortgeleden zijn com
mentaar op:
„Het is nu 'eenmaal zo, dat iedere Ame
rikaan, die langer dan vier weken bui
tenslands is geweest, nooit meer voor
100% vertrouwd wordt door zijn rege
ring".
Het eerste artikel over het Marshall-
het vliegtuig in de loop van een „Radar
approach", de G.C.A-, zijn verongelukt,
onjuist is. De „Nijmegen" was niet meer
in de G.C.A. ingeschakeld toen het onge
val plaats vond. Deze radaruitrusting
heeft dus niet gefaald.
De door Parmentier verzochte G.C.A.
had.hem immers tot op een hoogte geleid,
van waar de piloot verder op eigen waar
neming op eigen zicht dus de lan
ding kon verrichten op de daartoe uitver
koren grote landingsbaan, waarvan er
zich tw» in Prestwick bevinden, die als
het ware een kruis vormen.
Twee andere grote vliegtuigen waren
even tevoren op dezelfde wijze op het
vliegveld „geleid" door de G.C.A.
Dit voorlopige onderzoek wordt ver
richt door vier Britse deskundigen, die
zich hiertoe naar Prestwick hebben bege
ven. Al hun gegevens verstrekken zij ook
aan de Ned. commissie.
No. 6444. 1.
Te5: dan 1
dreigingen.
No. 6445. 1. Rc7a5 dreigt 2.
Tb7c7tt. 1Pc3, Pd2. Pf2, Fg3,
2. Rc2, Dc2, De2, Pf7: enz.
No. 6446. 1. Kg6 (een tempodriezet)
1Ke5, Pa3 ad lib, Pa6 ad lib. (c2),
c4, d2, de2:, h5, 2. Dg3t. df3t, ed3:t,
Dd4tt, Kf6, De2:t, Kg5 enz. Speelt men
als eerste zet 1. Kg4, dan 1Ke5
er de K bereikt f6.
Goede oplossingen zonden in:
Van nos. 6444, 6445 en 6446: ir. A.
Bergstein, Geleen; J. Dickhaut, Nijme
gen; F. Pijls. Maasbracht; F. Witte, Den
Haag.
Van nos. 6444 en 6445: M. v. Nieuw-
stad, Kaatsheuvel: P. H. Houdijk, R'dam;
Van nos. 6445: H. Th. v. Goor, Voor
burg:
Van no. 6444: W. H. Haring Schiplui
den; C. H. Nijkamp, AlmeloSteijn
Pompe, Voorburg.
BOEKBESPREKING.
Dr. M. Euwe: „Wereldkampioenschap
Schaken 1948", uitg. N.V. Uitgevers-Mij.
„De Tijdstroom", Lochem.
Bij bovengenoemde Mij. is dit be
langrijke schaakwerk verschenen. Bij
iedere schaakliefhebber ligt deze belang
rijke wedstrijd om het kampioenschap
wereldtitel nog vers in het geheugen.
Hier volgt een korte uiteenzetting over
de inhoud van dit boek. Behalve de
vijftig partijen, die de deelnemers voor
dit doel hebben gevoerd en door dr.
Euwe van keurige aantekeningen zijn
voorzien, vergemakkelijkt door de vele
toegevoegde diagrammen, wordt dit ge
deelte nog voorafgegaan door 75 partijen,
die deze schaakmeesters voorheen reeds
met elkaar hebben utgestreden en die van
zelf als zeer interessant zijn aan te mer
ken. Dan is er nog een voorwoord, waar
in oud-minister Gielen, dr. Hannak, de
burgemeester van "Den Haag mr. A. J.
Visser en de heren mr. Rueb en Zitter-
steijn hun bemerkingen neerschrijven.
Het behoeft geen betoog, dat de aan
schaffing van dit werk een belangrijk^
aanwinst voor ieders schaakboekerij be
tekent. De prijs is: linnen band f S.90;
luxe editie ƒ25.
0 Bij haar tournée door .^est-Indie,
Amerika en Engeland heeft Nel Oost
hout in drie weken tijds 18 opvoerin
gen beurtelings in het Nederlands en
in het Engels gegeven.
De verwachting van Dinsdag
avond tot Woensdagavond luidt:
Koude nacht met hier en daar
nachtvorst. Wisselende bewolking
met plaatselijk enkele Buien. Zwak
ke tot matige wind, hoofdzakelijk
uit richtingen tussen West en
Noord. Ook overdag vrij koud.
27 Oct.: Zon op 7.25 uur, onder
17.22 uur; maan op 0.40 uur, onder
15.59 uur.
gezet bij andere regerings-afdelingen, j piubliceerden we Zaterdag 23 Oct.
1158
A De voetbalwedstrijd Oost-Nederland
N.O. Frankrijk zal 3 April 1949 te
Nijmegen worden gespeeld.
O Onze landgenoot Van Meegeren won
in een tornocS op overdekte banen
te Roubaix de finale door Marcel
Bernard met 16 6—2 63 te slaan.
De Fransman Blanchet faalde te Pa
rijs in een poging het record van
Aimar over 10 K.M. te verbeteren.
Hij had 13 min. 8 2/5 sec. nodig; de
tijd van Aimar was 13 min. 5 sec.
De bondsvergadering van de N.B.B.
besloot dat de landelijke competitie
1949-1950 in elk geval zal doorgaan.
De contributie werd van 1.tot
1.30 per jaar verhoogd.
Lataster (Avon, Heerlen) won de
Utrechtse Singelloop over 5400 M. in
17 min. 0.6 sec. voor Groen (A.V. '23,
Amsterdam) in 17 min. 21,4 sec. en
Slegt (P.S.V., Eindhoven) in 17 min.
23,4 sec.
De nationale parkloop over 5 K.M.
te Bergen op Zoom werd gewonnen
door Fliers (Marathon, Vlissingen) in
16 min. 16 sec. Van der Zande (Olym-
pia, Halsteren) en De Koning (Achil
les, Bergen op Zoom) werden eerste
resp. in de B- en C-klasse.
Blijkens cle mededelingen, die door de
heer dr. Alan Valentine, het hoofd van
de E. C. A.-missie voor Nederland, op
een persconferentie werden gedaan, is
het de bedoeling van de E. C. A. in de
toekomst de landen van de Benelux als
één economisch geheel te beschouwen,
met dien verstande, dat de dollartoewij
zingen in het vervolg aan die landen
collectief zullen worden verstrekt en
niet meer aan elk land afzonderlijk.
Naar de heer Valentine verklaarde, zul
len echter vermoedelijk voor 1949 nog
afzonderlijke toewijzingen moeten wor
den verstrekt, daar het te betwijfelen
valt of de Benelux voor de vastgestelde
datum, namelijk 15 November a.s- he'
hiervoor benodigde werkprogramma aan
het bureau 'an de organisatie voor Eurc
pese Economische Samenwerking te
Parijs zal kunnen voorleggen.
Met betrekking tot tiet voorschrift, dat
minstens 50 pet var de in het kader "ar
het Europese Herstelprogramma gekuch
te Amerikaanse goederen vervoerd moe
ten worden in onder Amerikaanse v'ae
varende scheper zei ie dl. Valentine te
verwachten dat dit voorschrift de
z.g. fifty—fifty clausule niet voor
ieder der betrokken Europese landen
afzonderlijk zal behoeven te worden
toegepast.
Ten aanzien van het gebruik van
het fonds, waarin de tegenwaarde in
guldens wordt gestort van de door Ne
derland ontvangen E. C. A.-hulp deelde
hij mede, dat hiervoor voorlopig nog
geen regeling te verwachten is.
De E. C. A. oefent geen druk uit op
de regeringen der aan het E- R. P.
deelnemende landen wat betreft het
onderling in overeenstemming bren
gen van de loon- en prqsniveaux of
wat betreft het herwaarderen van de
getdeenheden dezer landen, zo zeide
dr. Valentine in antwoord op een des
betreffende vraag.
Hij voegde hieraan toe, dat de wissel
koers van de gulden nog geen onderwero
van bespreking tussen de E. C. A.-missie
en de Nederlandse regering heeft ge
vormd, en dat de E. C. A- de valuta-
politiek der Nederlandse regering, welke
beoogt de huidige pariteit te/ handhaven,
steunt Er zijr. volgens de heer Vaien-
tini geen aanwijzingen, dat in de naaste
of meer vet wijderde toekomst een deva
luatie van de gulden is te verwachten.
Dr Valentine gai als zijn menmg fe
kennen, dat de eventuek verkiezing van
Dewej tot ores-dent van de V S geen
verandering zal brengen in hei pro
gramma van de Ame, ikiame nu pverle-
ning aan Europa Het zou integcnd.-ei
volgens hem niet onmogelijk zijn. dat er
in dat geval verbetering zou worden ge
bracht in de doelmatigheid en de orga
nisatie van deze hulpverlening.
Naar aanleiding van de critiek, die in
handelskringen wordt uitgeoefend op de
vele formaliteiten, welke voor de aan
schaffing van de E C. A.-goederen moe
ten worden vervuld, deelde dr. Valen
tine mede, dat het hele systeem thans
wordt vereenvoudigd^ en bespoedigd.
