li Onmenselijke maatschappij
Oppositie tegen grote gezinnen
Behoefte- en prestatie-element
Engeland, Frankrijk en de V.S.
antwoorden
Spektakel in Frans parlement
Vier uur lang Moskou's dialect
eerbericht
Openhartige taal van Franco
De verdediging van W.-Europa
mrtx
gjp
REPUBLIEK en FEDERATIE
HOUT laat LICHT door
NIEUWE BONNEN
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Economie contra
geweten
Eerst opheffing der blokkade
E.V.C. ageert in suiker
industrie
Maar geen iveerlegging van Moch 's
formidabele aanklacht
Ruslands macht wordt overschat
Hatta doet beroep op leger en politie
Uitvinding van
caféliouder-kok
De onderhandelingen
met de republiek
ONDER DE
LO U
P E
Extra uitkering aan
werknemers
De socialisatie
Dag van gebed
Eieren komen vrij
70ste JAARGANG
DONDERDAG 18 NOVEMBER 1948
No. 20778
K
Het rijkskantorengebouw in Den Haag begint zijn voltooiing
te naderen. Wanneer het geheel in gebruik genomen kan worden, komt
weer woonruimte voor particulieren beschikbaar, o.a. het flatgebouw
Duinwijck.
ZWARE BEWOLKING*
Naar aanleiding van een interview van Edward Weintal, diplo
matiek correspondent van het Amerik. tijdschrift „Newsweek"
met generaal Franco, .spreekt men van „een van de eerlijkste
verklaringen, die een staatshoofd ooit in een interview heeft
afgelegd."
Evacuatie uit Shanghai. Een Chinees gezin wacht op een der siations
de gelegenheid af om naar veiliger oorden te evacueren.
Besprekingen met min. Stikker
nuttig; „Batavia" verslechtert
de sfeer
Besprekingen in het kabinet
ALS WIJ.
door Rijksbemiddelaars
toegelaten
Ijzer- en Staalwet in tweede
lezing aangenomen
ter voorbereiding van H. Jaar
URANIUMFABRIEK IN CONGO
Julia Cuypers nam afscheid van
plankenland. We zien hier de
77-jarige (rechts) tijdens de huldi
ging na haar ere-voorstelling in de
Stadsschouwburg te Amsterdam.
Links de 71-jarige Rika Hopper.
DE KANTOREN zijn gevestigd te Rotterdam,
Kortenaerstraat 1, telefoon 25270; te Schiedam,
Broersvest 8, telefoon 68804.
Giro-nummer 9095 ten name van „De Maasbode-
Stichting" Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt 3.90 per kwartaal,
jf 1.30 per maand, 0.32 per week.
Directeur: J. KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij da
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden f 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Met enige regelmaat hoort men de
laatste tijden uit de Partij van de
Arbeid °f uit kringen die met haar
nauw verwant zijn stemmen opklin
ken van verzet tegen de sterkere pro
gressie in de kinderbijslag, die door de
Katholieke Volkspartij wordt voorge
staan.
Dit verzet tegen naar onze mening
rechtvaardige verlangens bedient zich
vaak van een argumentatie die, hoe
wel zij even simplistisch als vals is,
niettemin niet nalaten zal indruk op
velen te maken. Deze argumentatie
komt in grote lijnen hier op neer.
De Katholieke Kerk eist van haar
leden, dat zij grote gezinnen kweken.
Van het standpunt der Nederlandse
volksgemeenschap beschouwd is het
echter noodlottig, dat er zoveel grote
gezinnen komen. Wij zijn een overbe
volkt land met beperkte economische
hun landgenoten. Maar behalve dat zij
heel veel vraagtekens zetten bij de
sombere prognose, waarvan bovenge
noemde redenering uitgaat, huldigen
zij nog het standpunt, dat andere over
wegingen de mens kunnen noodzaken
om tegen economische eisen, die door
een gegeven situatie worden gesteld, in
te gaan. Die overwegingen zijn voor
hen een gewetenszaak.
Men maakt zich dus schuldig aan ge
wetensdwang als men weigert die voor
waarden te scheppen, die 't de Katho
liek mogelijk maken normaliter volgens
Gods wet, zoals zijn levensbeschouwing
hem deze doet zien, te leven.
Het maatschappelijk leven, de inrich
ting van de economische organisatie, het
politieke stelsel, waarin wij, als leden
van een volksgemeenschap zijn opge
nomen, hebben dan een verdere strek
king dan dat zij ons een zo hoog moge
lijke stoffelijke welstand verzekeren.
Zij moeten ons eerst en vooral de ge
legenheid geven om menselijk te leven.
En het voornaamste element daarin is
dat ieder mens zijn geweten kan vol
gen. Te veroordelen vallen dus iedere
en
lijk wordt gemaakt en waarin de mens
regelmatig voor gewetensconflicten
wordt gesteld. Zulk een veroordelens-
waardig stelsel zou zeker dat stelsel
zijn, waarin het de katholiek, die vol
gens zijn consciëntie handelt en op
grond van eerlijke gewetensbeslissingen
komt tot vorming van een groot gezin,
niet meer mogelijk zou zijn volgens
staat en stand te leven.
Als men betoogt, dat dit een onge
wenste verdeling van het volksinkomen
impliceert, dan ontkennen wij dat ten
stelligste. Zonder twijfel wordt gesteld,
dat, indien men van een bepaalde om
vang van het volksinkómen uitgaat, het
middelen om in de behoefte van onze gel\ verooraeien vanen
bewoners te voorzien. Indien de katho- maatschappelijke instelling en ieder
lieken nu voortgaan zich niet te storen I w!an.?i*
aan deze realiteit en dit op grond van
wat zij hun overtuiging noemen dan
is dat hun zaak, maar zij mogen dan
niet eisen, dat de gemeenschap op
komt voor de gevolgen van deze voor
het welzijn van het land heilloze opvat
tingen. Indien de katholieken met ver
onachtzaming van de economische be
staansmogelijkheden hun gezinnen on
redelijk uitbreiden, dan is dat voor hun
eigen verantwoordelijkheid, en zou het
in strijd zijn met gezonde demogra
fische en economische beginselen, in
dien de staat deze fatale gang van za
ken bovendien nog bevorderde door
progressieve kinderbijslagen, die
slechts een premie zouden stellen op
zulk een gebrek aan verantwoordelijk
heidszin.
In een minder grove formulering ge
huld uit zich het verzet tegen de pro
gressie in de kinderbijslag als men be
toogt, dat een te grote inschakeling van
het behoefte-element in de loonsbepa-
ling fnuikend is voor de arbeidsproduc
tiviteit.
Wij willen hier niet uitvoerig ingaan
op de fenomenale onzinnigheid, die er
in de veronderstelling steekt, dat de
Katholieke Kerk zonder meer aan haar
leden zou opleggen grote gezinnen te
kweken. Slechts dit ene moge hier
worden vastgesteld. De katholiek moet
zich in de beleving van zijn huwelijk
laten leiden door de integrale wet
Gods, die hem enerzijds de tegenna
tuurlijke huwelijksgemeenschap ver
biedt en anderzijds Van hem vraagt,
dat hij in de uitoefening van de op na
tuurlijke wijze voltrokken sexuele ge
meenschap rekening houdt met het ge
hele complex van voorwaarden en ge
volgen, dat hiermede samenhangt.
Van dit complex vormen de economi
sche mogelijkheden een weliswaar niet
gering te achten, maar toch zeker niet
het voornaamste bestanddeel. Econo
mische overwegingen behoren in de
beoordeling van de redelijkheid der
eventuele gezinsuitbreiding een rol te
spelen, maar zij zijn daarvoor niet al-
beslissend. Er zijn nu eenmaal hogere
overwegingen, waarvoor economische
beschouwingen soms moeten wijken.
Wij denken hier aan de huwelijkstrouw
en aan de vaak aanwezige zedelijke
onmogelijkheid voor echtgenoten om
zich van de huwelijksgemeenschap te
onthouden.
Uit deze uiteenzetting blijkt wel dui-
delijk, dat men de katholieken valselijk
beschuldigt, indien men hun aanwrijft,
dat zij zich van hun economische ver
antwoordelijkheid niets zouden aan
trekken. Deze verantwoordelijkheid
beseffen zij evengoed als wie ook van
part, dat aan een ieder bij een
rechtvaardige verdeling toevalt kleiner
wordt, naarmate het aantal van de
rechthebbenden groter is.
Maar indien men ér van uitgaat, dat
katholieken behoorlijke mensen zijn, die
zich in hun leven laten leiden door wat
zij in het licht van en rekening houdend
met hun gewetensplicht als redelijk be
schouwen, dan is het een eis van recht
vaardige verdeling van genoemd volks
inkomen, dat aan de grote gezinnen een
sterker progressieve kinderbijslag wordt
geschonken.
Een maatschappij, waarin dit recht
niet wordt erkend is naar onze mening
een „onmenselijkfe" maatschappij, wijl
zij velen van haar leden de gelegenheid
ontneemt om een essentiële waarde van
hun leven, nl. het ongehinderd tot gel
ding brengen van een gewetensplicht,
te verwezenlijken.
Ter zake van de arbeidsproductiviteit
behoeft men niet bevreesd te zijn, in
dien men aan de verlangens van de
katholieken op dit punt tegemoet komt.
Bijlkens de ervaring zijn het heus niet
de vaders van grote gezinnen, wie het
schort aan arbeidzaamheid en men kan
veilig beweren, dat het grote gezin een
ideale kweekplaats is voor het aanleren
van deze voortreffelijke eigenschap.
Natuurlijk verdient het alle mogelijke
aanbeveling om naast het behoefte
element het prestatie-element een rol
in de loonsbepaling te laten spelen.
Maar niemand zal durven beweren, dat
de mate, waarin, volgens onze opvat
ting, de kinderbijslag het loon zal gaan
aanvullen voor de arbeiders met grote
gezinnen een gelegenheid zal scheppen
om zich de luxe te veroorloven een
grotere beloning op grond van grotere
prestatie te versmaden, omdat hun de
broodkruimels steken. Zij zullen gaarne
iedere gelegenheid aangrijpen om het
inkomen, dat ook met de kinderbijslag
inbegrepen altijd nog maar zeer be
scheiden zal zijn, gezien de behoeften,
te vergroten.
(Van onze correspondent).
De E. V. C. heeft een actie op touw
gezet onder de losse arbeiders van de
Fries-Groningse suikerfabriek te Gronin
gen. De arbeiders ontvingen een pamflet,
waarin wordt geëist 100 pet. loontoeslag
voor Zondagse rbeid, duurtetoeslag van
f 2,50 per week, vaste premievergoeding
van 20 pet., vergoeding voor reisgeld,
van werkkleding en voor de gevolgen van
vuile arbeid.
Voor gistermorgen stond een vergade
ring op het program. In weerwil van de
aanwezigheid van het hoofdbestuurslid
der E. V- C., de heer Kop uit Amsterdam
was de belangstelling niet al te groot
Niettemin wisten de E. V. C.-leiders de
aanwezigen een conclusie op te dringen,
welke inhield, dat de bovengenoemde
eisen, die ook in het bedrijf te Halfweg
waren gesteld, aan de directie van de
Fries-Groningse zouden worden voorge
legd. Mocht deze actie niet gelukken, dan
zou de E. V. C. door middel van staking
haar eisen kracht bijzetten.
Volgens de woordvoerder van de E.
V. C. zijn er soortgelijke acties gaande
bij de suikerfabriek Dinteloord en bij die
te Rotterdam.
w
De weerverwachting geldig van
heden- tot morgenavond luidt:
Aanvankelijk iets afnemende,
maar later weer toenemende wind
tussen West en Zuid. Meest zwaar
bewolkt met voornamelijk in het
Noordwestelijke gedeelte van het
land nu en dan licnte regen of mot
regen. Weinig verandering in tem
peratuur.
Vrijdag 19 November: Zon op 8.06
uur, onder 16.44 uur; maan op 18.13
uur, onder 11.34 uur.
De ,,drie,r, Engeland, Frankrijk en de
V.S. hebben geantwoord op het voorstel
van Evatt en Lie tot hervatting van de
onderhandelingen der vier
Evatt en Lie verklaren in hun ant
woord op de nota's der vier grote mo
gendheden, dat zü constateren, dat alle
vier op de een of andere wijze doen
verstaan, dat zij de wens koesteren tot
de een of andere oplossing voor het
Berljjnse vraagstuk te geraken in de
geest van de resolutie van de algemene
vergadering.
Zij hopen, dat deze gemeenschappe
lijke wens zo spoedig mogelijk tot ait-
drukking zal komen in verdere pogin
gen om een voor alle partijen aanvaard
bare oplossing te vinden.
-In het bijzonder deden Evatt en Lie
een beroep op de „grote vier" om de
bemiddelingspogingen van de voorzit
ter van de Veiligheidsraad volledig te
steunen.
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent).
Vier eindeloze redevoeringen van
communisten werden gisteren in de na
tionale vergadering geaccompagneerd
met veel applaus door 182 communis
tische afgevaardigden, maar geen der
sprekers gaf ook maar enig antwoord
op de hoogst ernstige beschuldigingen
van de minister van Binnenlandse Za
ken, de heer Jules Moch, die onbewo
gen de regen van scheldwoorden, die
hem werden toegeslingerd, over zich
heen liet gaan. -
De taktiek der communisten is duide-
ljjk. In de onmogelijkheid zich vrij te
pleiten van de beschuldigingen, zoeken
zij de aanklagers bij de grote volksmas
sa verdacht tc maken en te beschimpen
en onderwijl misbruiken zij de tijd, om
demagogische redevoeringen te houden
over de nood der misdeelden. „Lieg,
lieg maar voort", kon de minister hen
toeroepen. „Er blijft altijd wel wat van
hangen".
Dat was, toen na een uur vergaderen,
de communisten op de spreektribune het
zo bont maakten, dat de hele kamer uit
gezonderd de communisten, als een man
opstond, om de zitting te verlaten. Na
veertig minuten werd de vergadering her
vat, maar de minister Moch toegevoegde
beledigingen, een beroepsleugenaar te
zijn, werden in alle varianten herhaald.
Er komen overigens heden nog twee
ministers aan de beurt.
Mag de minister-president aan het ein
de der debatten over het beleid der rege
ring t.a.v. de stakingen er op kunnen
rekenen, dat, of hij de vertrouwenskwes
tie stelt of niet, er niemand zal zijn, die
zijn stem bij die der communisten zal
willen voegen, zo is toch deze klaarblij
kelijke eenheid niet in staat, de grote
verdeeldheid te verbergen, waaraan het
land ten prooi is-
De grote massa van afgevaardigden, die
gisteren het communistische koor vormde,
correspondeert in me&r of mindere mate
met de macht der communisten in het
land en dat feit verliest zijn ernst niet.
Vier-vijfde van de mijnwerkers mogen zijn
teruggekeerd en ongeveer 70 pet. van de
productie weer bereikt worden, de sta
king duurt voort en de haven- en zeelie
denstaking, die nu aan de beurt is, het
hoofdpunt van het communistische ob
structieplan, moge weinig kans hebben in
alle havens te zullen slagen, hpt feit blijft
toch bestaan, dat de Franse productie
voor een zeer ernstig tekort blijft staand
dat de voordelen van de Amerikaanse
hulp in het niet dreigen te vallen en het
welvaartspeil zodanig wordt bedreigd, dat
heel het volk in een onhoudbare toestand
komt te verkeren.
In die toestand is de eendracht van
alle nationale krachten nodig tegen de
„partij van de vreemde", maar juist in
die strijd is staatsmansbeleid nodig. Over
de wijze, waarop het kwaad moet wor
den bestreden is men het allerminst eens
en die onenigheid vormt de grondslag
voor de onzekerheid, waaraan Frankrijk
Volgens Franco, aldus Reuter, zouden
Spanje en de V. S reeds lang tot over
eenstemming zijn gekomen, indien Enge
land er niet tussen in gezeten had. En
geland mengtzich in de kwestie van
eventuele aansluiting van Spanje als mi
litair bondgenoot der V. S. om zijn pres
tige te redden, nu het zijn leidende po
sitie in de wereld verloren heeft, aldus
FnnCO
On de vraag, of Spanje liever direct
met de V S. zou willen onderhandelen,
dan via de westelijke unie. antwoordde
Franco: „Ja zeker Bovendmn is de
westelijke unie anaers dan Engeland.
Franco bevestigde de geruchten, dat
de Franse generale staf 1
neraals heeft gevraagd, of het in
leger in geval van een °°r 5
Spanje naar Noord-Afnka zou ku"nC"
trekken. Deze vraag werd ongevee
een jaar geleden gesteld.
de arbeiders meer voordelen te verschaf
fen, dan zij door staking hadden kunnen
verwerven".
HU had de Spaanse officieren op
dracht gegeven te antwoorden, dat alle
vrouwen en kinderen vry door Spanje
konden trekken, doch dat de soldaten
in FrankrUk moesten blijven en hun
vaderland moesten verdedigen.
Sprekende over de verdediging van
West-Europa zeide Franco: „Een stevig
militair en politiek bolwerk moet worden
gevormd, dat niet onderhevig is aan toe
vallige wijzigingen of politiek onderhan
delen. Alle landen van West-Europa
zouden zich er bij moeten aansluiten, in
het bijzonder Zwitserland moet opgeno
men worden als belangrijk deel
van het West-Europees verdedigings-
stelsel. In geval van een sovjet-Russische
invasie zou Zwitserland een onneembare
vesting van rotsen en bergen zijn Oos
tenrijkers, Noord-Italianen, Duitsers en
Fransen zouden daar toevlucht kunnen
vinden en de strijd bijna onbepaald
kunnen voortzetten".
Franco meende echter uit gesprekken
tussen Spaanse en Zwitserse officieren
te moeten opmaken, dat -Zwitserland in
een volgende oorlog weer neutraal wil
blijven.
Franco voorspelde, dat de sovjet-ume
tegenstand zal ondervinden van de va-
Hprlandslievende bevolking in de landen,
die zii bezet heeft, en dat de tegen
stand in deze landen zal worden aange
moedigd.
Naar Franco's mening overschatten
de VS- de macht van de sovjet-umc.
Uit de ons bereikte henchtcn veniemen
wij, dat de luchtvaart, de artillerie en
de tanks van de sovjet-ume goed zijn,
doch dat het moreel van de infanterie
zeer laag is. Volgens de Duitse gene
raals is de infanterie het kwetsbare
punt van de sovjet-unie en gaven hon
derden en duizenden zich tijdens de
oorlog over, aldus Franco.
Op de vraag, of hij bereid zou zijn, de
teugels van het Spaanse regiem wat min
der strak te houden, antwoordde Franco:
„Wij doen alles voor meer vrijheid, wat
wij in overeenstemming achten met de
veiligheid en de welvaart van het land
Hij erkende, dat het waar is, dat „wij ons
volk van enkele zogenaamde vrijheden
hebben beroofd". Inderdaad is staking
van Spaanse arbeiders uitgesloten, aldus
Franco. „Maar dezelfde regering tracht
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken heeft
de bewering van Franco, dat een schik
king met de V-S. „lang geleden" reeds
getroffen zou zijn, indien Engeland
zich niet met de zaak bemoeid had, van
de hand gewezen.
Volgens de woordvoerder was er
nimmer sprake geweest van Britse in
terventie bü het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken om een
overeenkomst tussen de V.S. en Spanje
te voorkomen, omdat zulks nooit nodig
was geweest.
Waarnemers te Londen geloven, dat
de Britse minister van buitenlandse
zaken, Bevin, en zyn Amerikaanse en
Franse collega's, Marshall en Schuman,
onlangs in Parijs tot de conclusie zijn
gekomen, dat het ongewenst zou zyn,
stappen te ondernemer om de bestaande
betrekkingen tussen hun landen en
Spanje te wijzigen.
bloot staat, een onzekerheid, die niet
weinig vergroot wordt door de verklaring,
gisteren door de Gaulle afgelegd op een
persconferentie.
De Gaulle blijft de regering en haar
tegenwoordige meerderheid zodanig
vijandig gezind, dat hij een hergroepe
ring van de partijen wil afdwingen. Wie
met de tegenwoordige meerderheid in
de regering medewerkt, wordt in de ban
gedaan. Hij wil tot elke prijs verkiezin
gen en natuurlijk verkiezingen volgens
een stelsel, dat de communisten uitsluit
en de tegenwoordige meerderheids
partijen uitermate zal verzwakken. Dit,
voor zover de binnenlandse politiek be
treft. Maar hij heeft zich ook uitgespro
ken over de buitenlandse politiek en op
de bekende manier, waaruit blijkt, dat
in zijn ogen de tegenwoordige regering
en haar meerderheid nu eenmaal geen
goed kunnen doen.
Met enige verbijstering slaat men
echter gade, dat sommige verklaringen,
o.a. over de Roerkwestie en het plan-
Marshall wonderwel overeenkomen met
die, welke lezelfde ochtend werden ge
publiceerd als de door Thorez uitge
sproken partyverklaringen.
De Gaulle geeft bovendien scherp
uitdrukking aan de herleefde Franse
vrees voor het Duitse gevaar. Dit is
ongetwijfeld een handige speculatie op
de Franse gevoelens van het ogenblik,
maar van staatsmansbeleid geeft het
geen biyk. Er is dan ook bü velen
grote beduchtheid over de Indruk, die
zijn optreden in het buitenland zal
maken.
Als wij kapitalisten waren en dus een
bom duiten hadden, gingen wij naar
Russisch Berlijn. Want onder hamer en
sikkel is het goed leven, wanneer men
tenminste beter gesitueerd is. Immers,
met goedkeuring van de Russen zijn in
de oostelijke sector van Berlijn winkels
geopend, waarin alleen de rijken inkopen
kunnen doen. In deze „vrije hander
winkels worden kleding en andere goe
deren zonder punten verkocht tegen spe
ciale hoge prijzen aan hen. die het kun
nen betalen. De winkels zijn geopend
door een afdeling van de Oost-Duitse Eco
nomische Commissie, een met Russische
steun werkende staatsinstelling, die toe
zicht uitoefent op alle handel in de Rus
sische zóne. Op de eerste dag weiden de
zaken door enorme menigten bestormd,
zodat de politie te hulp moest komen. De
prijzen zijn: Overhemd 60 mark (45 gul
den), dameskousen 27 tot 40 mark (gem.
25 gulden), herenschoenen 180 tot 240
mark (135 tot 180 gulden).
Zo ziet men, dat zelfs in een commu
nistische sector een kapitalist niet in zijn
hemd behoeft te staan en bovendien zijn
vrouw met een paar kousen kan verras
sen.
Als wij dus kapitalistenOch, wat
praten wij Wij zijn geen kapitalisten
zullen het ook wel nooit worden
en hebben geen duiten en gaan dus niet
naar Russisch Berlijn.
Doch waren wij kapitalisten, hadden
dus duiten en zouden naar Russisch Ber
lijn willen gaan, dan zouden wij toch
eerst informeren, wie in die sovjetachtige
winkels klant zijn: gewone kapitalisten
ofwel communistische kapitalisten alias
kapitalistische communisten.
ANALYST.
Xn een rede voor Radio Djokja deed
de republikeinse eerste minister, Mo
hammad Hatta, gisterenavond een be
roep op het leger en de politie om
hun plicht te vervuilen. Iiy verklaarde
met nadruk, dat de legereenheden aan
de status-quo-lijn ernstig zullen wor
den gestraft, indien zij bestandschen-
dingen plegen, aldus meldt Aneta.
Met betrekking tot de besprekingen
met minister Stikker verklaarde Hatta,
dat deze nuttig waren geweest, doch dat
de sfeer wordt verslechterd door „Bata
via", waarbij hij speciaal noemde de
berichten van de Dienst Legercontacten
Hy zeide verder o.m.: „Wij zullen ons
verdedigen indien wij,worden aangeval
len, doch indien wij niet worden aange
vallen moeten wij ons aan onze beloften
houden".
Hij verklaarde voorts nog, dat hij
samenwerking wenst met de federalis
ten en dat het „belachelijk is te spre
ken over marionettenregeringen", om
dat „wij een doel voor ogen hebben
namelijk vrijheid voor geheel Indone
sië". „Er dient geen antithese te be
staan tussen ons en de federalisten doch
een synthese en wij moeten gezamen-
iijk streven naar het bereiken van het
doel op 1 Januari 1949.
(Van onze Utrechtse redacteur)
Een der eigenschappen van hout is tot
nog toe geweest, dat het niet doorschy-
nend is en geen licht doorlaat. De heer
Gerritsen te De Bilt is er echter na
twee jaar proefnemingen in geslaagd
een chemische vloeistof samen te stel
len, waarmee hout wordt geprepareerd,
dat daarna licht door laat.
„Kijk u maar eens", zei hij ons wijzend
op zijn salontafel, waarvan het blad een
glazen plaat leek, doch, nadat het licht
uitgeschakeld was van esdoornhout bleek
te zijn.
„Kunt u dit met alle houtsoorten be
reiken?" De heer Gerritsen somde de
meest bekende houtsoorten op, zodat het
ons beter leek te vragen, welkte houtsoor
ten hij niet doorschijnend kon maken.
Bijzonder harde houtsoorten, zoals djati-
en teakhout bleek hy niet met ztjn prae-
paraat voldoende te kunnen doordringen,
althans voorlopig r.iet, want wanneer hij
over machines met een hogere druk be
schikt, zal dit wel gaan. Dan zal hij waar
schijnlijk ook houtplaten kunnen be
werken, die dikker zijn dan 3 c.M.. waar
toe hij zich thans nog moet bepalen.
Het bevreemdde ons wel te vernemen,
dat de uitvinder oorspronkelijk café-res
tauranthouder was en later, toen door een
bombardement zijn bedrijf vernield werd,
chef-kok in een grote zaak. Juist de om
standigheid, dat hij in financiële moeilijk
heden kwam te verkeren, dreef hem er
toe een oude liefhebberij, het nemen van
Hatta ging uitvoerig in op de affaire-
Madioen, die hij een betreurenswaardige
nationale tragedie noemde. Hij verklaar
de, dat ideologische geschillen de een
dracht hebben verbroken- De oorzaken
van het lijden van het volk zijn volgens
Hatta ten eerste de Nederlandse blokka
de, vervolgens de affaire-Madioen en
ten derde de langdurige droogte, waar
door de oogsten mislukten. Hij deed een
beroep op de boeren en de jongeren om
de eenheid te herstellen.
Volgens „Antara" zeide Hatta nog, dat
hervatting van de onderhandelingen met
de Nederlanders afhangt van de houding
van de Nederlanders. Hij legde er de na
druk op, dat de Nederlanders en de re
publikeinen een vreedzame sfeer behou
den, die nodig is voor de regeling van
het geschil tussen Nederland en de Re
publiek door bemiddeling van de Com
missie voor Goede Diensten.
(Van onze Haagse redacteur.)
Over de voortgezette vergadering van
de ministerraad, waarvan wij gisteren
reeds melding maakten, doen velerlei ge
ruchten de ronde_ De moeilijkheden,
waarin het kabinet 'zich bevindt, schijnen
zich vooral te uiten in een controverse
Stikker-Sassen, welke laatste zou menen
dat minister Stikker in de vooruitzich
ten, welke hij de republiek heeft ge
opend, te ver v is gegaan, hoofdzakelijk
wat betreft zijn verklaring omtrent het
republikeeinse leger.
Naar wij vernemen zijn er nieuwe in
structies van de Nederlandse regering
naar Indië onderweg en wij menen zeker
te weten, dat hierin aan de eis tot het
Naar aanleiding van het uitkeren ener
financiële tegemoetkoming boven de
rechtens gelder.de lonen en sociale voor
zieningen door ondernemingen enz. in ge
vallen, waarin hieraan speciale behoefte
bestaat, deelt I et college van rijksbemid
delaars mede, dat geen bezwaar zal wor
den gemaakt, indien werkelijk gebleken
is, dat de materiële toestand van het ge
zin van de betrokkene de bedoelde uit
kering nodig maakt; voorts indien per
jaar niet meer wordt uitgekeerd, dan een
percentage van de loonsom, dat door het
college aanvaardbaar wordt geacht en
tenslotte indien de uit de regeling voort
vloeiende kosten niet als kostprijselement
worden aangemerkt.
(Telefonisch van onze correspondent)
De tweede lezing van het ijzer- en staai-
ontwerp werd gisteren in het lagerhuis
beëindigd. Een conservatieve motie om
haar te verwerpen werd verworpen met
373 tegen 211 stemmen. Een even daarna
ingediende motie van de oppositie, om
het ontwerp naar een comité-generaal ie
verwijzen, werd verworpen met 366 tegen.
212 stemmen. Het is de sterkste anti-
regeringsminderheid, die tot nu toe in het
parlement werd uitgebracht.
De centrale commissie voor het heilig
jaar 1950 heeft de katholieken van de
gehele wereld gevraagd, 3 April 1949 een
dag van gebed te maken als geestelijke
voorbereiding van het Heilig Jaar.
Op 2 April zal de H. Vader een radio
boodschap tot de wereld richten. Z. H. de
Paus zal die dag Zijn gouden priesterfeest
herdenken. De H. Vader heeft gevraagd,
die dag niet feestelijk te vieren, daar Hij
deze voqr meditering en gebed bestemd
heeft.
natuurkundige proeven, weer eens op te ^oen ophouden van de bestandsschen
dingen met kracht wordt vastgehouden.
nemen.
Al jaren had de gedachte hem niet los
gelaten, dat het toch mogelijk moest zijn
hout doorschijnend te maken, wat verras
sende effecten zou gevet-, vooral bij toe
passing van hout als lambrizering, dans
vloeren, salontafels e.d.
Na moeizaam zwoegen, waarbij vele
nachten werden opgeofferd, -bereikte hij
gunstige resultaten, waarvoor verschei
dene ingen.eurs zich interesseren, op wier
advies hij octrooi heeft aangevraagd.
Aanvankelijk versleet men hem voor
een fantast en .verd hij een, tweede War
denier genoemd, de man, die dacht een
benzineloze auto te hebben uitgevonden.
De hele kwestie draaide volgens de
heer Gerritsen om het -vrij maken van
hout van hars en zuren en eerst kreeg
hij de cellen vrij met een praeparaat op
alcoholbasis. De hitte van de lampen deed
deze oplossing echter verdampen, totdat
hij een praeparaat verkreeg, dat, als de
cellen ermee jevuld zijn, glashard wordt
De heer «"erritsen toonde ons ook een
telebuis van hout, die door hem vervaar
digd is en het goed doet als verlichting
boven een schilderij
De minister van Landbouw heeft
gistermiddag in de Tweede Kamer
medegedeeld, dat het in de bedoeling
ligt de distributie van eieren op 1
Januari op te heffen.
Niet ver van de uraniiimmijnen te Sjin-
kolowe (Belgische Congo) wordt thans
een fabriek voor de bewerking van
uraniumerts gebouwd, die de belangrijk
ste ter wereld zal worden. Einde 1950 zal
zij in gebruik we rden genomen.
401
402
403
Voor het tijdvak van 21 November t/m
4 December zijn de volgende bonnen
aangewezen:
BONNEN VOOR VLEES.
Vlees: 100 gram vlees.
Vlees: 400 gram vlees.
Vlees: 150 gram vlees.
ALLE BONKAARTEN.
407 Algemeen: 250 gram boter of mar
garine of 200 gram vet.
BONKAARTEN KA, KB, KC 81?
411 Algemeen: 200 gram kaas of 250
gram korstloze kaas.
412 Algemeen: 250 gram boter of mar
garine of 200 gram vet.
413 Algemeen: plm. 225 gram huishoud
zeep of 180 gram toiletzeep.
B 425, C 427: 500 gram boter of marga
rine of 400 gram vet.
125
BONKAARTEN KD, KE 812.
417 Algemeen: 100 gram kaas of
gram korstloze kaas.
418 Algemeen: 125 gram boter of mar
garine of 100 gram vet.
419 Algemeen: pl.m. 450 gram huishoud
zeep of 360 gram toiletzeep.
TABAK- EN VERSNAPER'NGEN-
KAARTEN QA, QC 808.
133, 134, 137 Tabak: 2 rantsoenen sigaret
ten of kerftabak.
BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZD ZE,
MD, MF, MH 813
(Bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken)
Geldig zijn de bonnen van de strook X.
Deze bonnen zijn 14 dagen geldig.
De niet-aangewezen bonnen van
strook 2 kunnen worden vernietigd.
