Voor een nieuwe rechtsorde
Ministers vertrokken naar Indonesië
Verdachte vondst in een auto
Arabieren en het nieuwe
Zee van ellende in Jordaanvlakte
Israël
De beruchte Nieuwjaarsdag 1945
Kotalla geconfronteerd met zijn
slachtoffers
eerbericht
Opstand dreigt in Venezuela
Echtelijk drama in Maastricht
SPAAK doktert aan kabinet
BERLIJN
Minister Sassen: „Wij blijven niet lang,
want de toestand is kritiek"
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
De richtlijnen
Britse ambassade in
opspraak
De honderdduizend
er uit
Benoeming in het
bisdom Haarlem
De Paus onpartijdigmaar vol deernis
T ransito-problemen
verder besproken
Vrouw met bijl
vermoord
ONDER DE
V acantiespreiding
Bramuglia blijft
optimistisch
Er zijn nog lelijke
wonden
D-day in Indonesië
70ste JAARGANG
MAANDAG 22 NOVEMBER 1948
No.' 20781
De delegatie be
stijgt de lan-
dingstrap van de
Constellation.
Van l. n. r.: oud
minister Neher,
min. Sassen, min.
Stikker.
Samen uit.
STAKING OP „QUEEN
ELIZABETH"
Door dr. J. VAN DER PLOEG O.P.)
Een van de grootste wonden, waaraan in onze tijd de wereld
verbloedt, is de toestand van millioenen D. P.'s, de displaced
persons, de mensen die huis en goed op hun vlucht voor het
oorlogsgeweld hebben achtergelaten en nu in een staat van
tragische en mensonterende armoede in kampen, kelders of
bunkers een onderdak hebben gevonden. In West-Duitsland
vindt men millioenen van zulke ellendigen, maar de toestand
van deerniswekkende ellende waarin dezen te prooi zijn lean
nog niet in vergelijking komen met de hopeloze staat waarin
honderdduizenden Arabieren in de Jordaanvlakte in Palestina
verkeren.
RUSTIG WEER
..HIJ HAD OOK GOEDE
OGENBLIKKEN"
de president VAN ZIJN
RECHTEN BEROOFD
Bevredigende overeenkomst
VIJFTIENJARIGE DOODDE
EEN METSJE
TE LVXE VOOR BEKELUX
Zeventig minuten voor het vertrek naar Amerika, toen de 2000
passagiers al aan boord waren, verliet Zaterdag een groot deel van de
bemanning van de Queen Elizabeth dit schip. Ze gingen vergaderen
en besloten toen uit sympathie voor de Amerikaanse havenarbeiders,
die in staking zijn, niet uit te varen.
Onzin uit Singapore
DOCUMENTAIRE FILM OVER
FATIMA
OPHEFFING TOT I EN GOUDA-
BODEGRAVEN
DE KANTOREN zijn gevestigd te Rotterdam,
Kortenaerstraat 1, telefoon 25270; te Schiedam,
Broersvest 8, telefoon 68804.
Giro-nummer 9095 ten name van „De Maasbode-
Stichting" Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt 3.90 per kwartaal,
1.30 per maand, 0.32 per week.
Directeur: J. KUIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden f 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
(Van onze Amsterdamse redacteur).
„U zult zich wel herinneren wat onze
Koningin zei bij Haar inhuldiging: Wij
moeten alles in het werk stellen om onze
beloften na te komen. Welnu in de nieu
we Grondwet kregen onze Overzeese Ge
biedsdelen een nieuwe rechtsorde. Wij
willen nu trachten waar te maken wat de
Grondwet zegt". Bij bet vertrek van de
zeer belangrijke delegatie, die Zondag
avond per K.L.M—Constellation naar Ba
tavia ging, gaf minister Sassen met deze
woorden het doel van de reis kort maar
in de kern weer.
Zullen daarbij ook onderhandelingen
gevoerd worden met nationalistische fe
deralisten?
„Dat spreekt vanzelf".
Zullen de besprekingen gevoerd wor
den in tegenwoordigheid van de Commis
sie van Goede Diensten.
„Met de C.G.D. hopen wij zeker ont
moetingen te hebben en ook besprekin
gen te voeren. Maar het ligt in de bedoe
ling dat onze eigenlijke onderhandelingen
rechtstreeks zullen zijn,
Hoe lang denkt deze delegatie weg
te blijven?
„Niet lang, want de toestand is kritiek
zei minister Sassen met grote nadruk.
In liet nieuwe restaurant van Schiphol
kwamen de vele belangrijke passagiers
voor het Batavia-toestel bijeen. Want be
halve de ministers Sassen en Stikker en
de gedelegeerde van het Opperbestuur,
oud-minister Neher, reisden nog als des
kundigen mee dr. H. Hoven, mr. Blom,
mr J W. de Pont, dr. H. J. Manschot,
me'j. Specht, de heer P. A. Ursone, ter
wijl in Cairo dr. Hagenaar zich nog bij het
gezelschap zal voegen. Ook mevr. Stik-
ker reist mee naar Batavia.
Het belang van deze missie kwam wel
zeer duidelijk tot uiting in het drukke en
hoge bezoek bij het afscheid. Dr. Baruch,
de Amerikaanse ambassadeur was er
evenals Sir Philip Nichols, de Britse am
bassadeur. Voorts waren er de minister
president, dr. W. Drees en de ministers
Götzen, v. Schaik en Schokking.
In het nieuwe restaurant was de ruimte
zeker groter en ook de accommodatie
beter dan in de ruimten die tot nog toe
voor zulke gelegenheden gebruikt wer
den. Dat neemt niet weg dat het ook nu
tot vreemde toestanden kwam- Polygoon-
Proïilti had toestemming om voor het
journaal opnamen te maken en de minis
ters en hun adviseurs werd dan ook ver
zocht te poseren- De drie excellenties
vielen op een bank neer maar het was
niet naar de zin van de filmman: „Alle
maal wat naar links", zei hij. De minis
ters lachten raadselachtig tegen elkaar en
minister Sassen zei tegen minister Stik
ker: „Nu ben jij uiterst links en Neher is
uiterst rechts".
Toen het filmen eindelijk klaar was,
kon de pers nog even praten. Minister
Stikker zei dat men over deze reis een
rapport zou samenstellen voor de minis
terraad. Besprekingen met Hatta lagen
zeker in de bedoeling. Evenais vorige
malen zei minister Stikker ook nu dat er
zeker mogelijkheden waren om tot over
eenstemming te komen.
Op de vraag of het mogelijk zou zijn
met alle delegaties te onderhandelen zei
minister Sassen: „Wij hopen, dat dit
inderdaad mogelijk is".
Over de bestandsschendingen werd nog
gezegd, dat het feit, dat Hatta zich in een
rede over deze kwestie heeft uitgelaten
op zichzelf al belangrijk is. Minister Stik
ker zei over zijn uitlating, dat de be
standsschendingen verminderd waren:
„Het kan toevallig geweest zijn, maar die
week was er inderdaad een daling".
„Is dit een laatste poging Excellenties?
Lachend zegt minister Sassen: „Ik ge
loof, dat er al zoveel laatste pogingen ge
daan zijn, dat uw lezers het niet meer
zullen geloven als ik dat beaam".
Is dit eenzelfde missie als die van de
ministers Beel en Jonkman destijds?
„Men kan missies nooit met elkaar ver
gelijken".
Het gezelschap was overigens in zeer
goede stemming en door alle gepraat en
gefilm vertrok het toestel eerst om 20.28,
dat is 28-minuten over dienstregelingtijd.
Naar onze Haagse redacteur verneemt,
zal de afvaardiging van Tweede-Kamer
leden, die als waarnemers de besprekin
gen in Indonesië zullen bijwonen, zijn
samengesteld uit de heren: prof. Romme
(K.V.P.), mr. v. d. Goes van Naters
(P.v.d.A.), Tilanus (C.H.), Meyerink
(A.R.) en mr. Korthals (V.V.D.) Woens
dagavond om 8 uur zullen zij naar
Batavia vertrekken.
De ondei-handelingen zullen eerst recht
streeks worden gevoerd zowel met de
federalistische nationalisten als met de
republikeinse regering. Pas wanneer
deze onderhandelingen tot resultaat heb
ben geleid, zal de Commissie van Goede
Diensten erin worden betrokken.
Het verblijf van de delegatie in Indo
nesië zal slechts enkele weken.duren. In
die tijd zal dr. Drees optreden als waar
nemend minister van Buitenlandse Zaken
en minister Götzen als waarnemend
minister van O. G.
De Haagse correspondent van de
Nieuwsgier te Batavia seint aan zijn blad,
dat volgens welingelichte kringen de vol
gende hoofdpunten in elk geval deel
zullen uitmaken van de lichtlijnen voor
voortzetting van de formele contacten
mét de republiek:
1. Een duidelijke daling van het aan
tal bestandsschendingen als bewijs van
de goede wil en daadwerkelijke gezags
uitoefening van de republikeinse rege
ring binnen haar gebied als voorgaande
eis voor hervatting der formele onder'
handelingen:
2. Indien aan deze voorwaarde vol
daan wordt, zullen door Nederland op
het politieke plan worden geponeerd: de
positie van de hoge vertegenwoordiger
der Kroon in het algemeen en beschik
kingsmacht Over de strijdkrachten ge
durende de interim-periode in het bij
zonder, alsmede een oplossing inzake het
opnemen der T.N.I. in dr federale strijd
macht.
Opvattingen te Washington
Het jongste bezoek van minister Stik
ker aan Indonesië heeft een stemming
van voorzichtig optimisme op het Ameri
kaanse departement van buitenlandse
zaken teweeggebracht, zo meldt Aneta
uit Washington.
De autoriteiten schijnen thans iets
hoopvolle* gestemd omtrent een vreed
zame oplossing dar een maand geleden.
Ofschoon de berichten over de bespre
kingen nog zeer schaars zijn, is men in
kringen van het Sta.e departement van
mening, dat het bezoei; gunstig was voor
het verhelderen van de sfeer en er toe
bijdroeg hetere psychologische voorwaar
den voor een overeenkomst te scheppen.
Bij de heden gehouden trekking van de
Staatsloterij is de hoofdprijs van 100.000
gevallen op lotnummer 17141.
Bovendien kwam vandaag ook de
25.000 uit de bus; de houder van num
mer 14962 is de gelukkige.
Wegens het smokkelen van mensen en
materiaal uit Tsjechoslawakije zijn twee
leden van de staf van de Britse ambas
sade te Praag door de Tsjechoslowaakse
autoriteiten gearresteerd. Eén hunner
Charles Dwyer, werd onschuldig be
vonden en is vrijgelaten.
Reuter meldt, dat een woordvoerder van
de Britse ambassade te Praag „de essen
tiële bijzonderheden van het door de
Tsjechoslowaakse autoriteiten meegedeel
de" heeft bevestigd,
Het betreft een vrachtauto van de Brit
se ambassade, die op weg naar Wenen
was en waarin Tsjechoslowaakse grensbe
ambten twee Tsjechoslowaken aantroffen,
verborgen tussen benzineblikken. De
vrachtauto bevatte verder speelgoederen,
die uit Tsjechowakije gesmokkeld moesten
worden.
De officiële Tsjechoslowaakse verkla
ring zegt, dat één der Tsjechoslowaken in
de auto „een spion was, de andere een
terrorist". De grensbeambten hebben vol
gens hun verklaringen spionnage-materiaal
in hun bezit gevonden betreffende de
Skoda-fabrieken.
De vrachtauto rijdt maandelijks naar
Wenen om daar benzine en andere goe
deren voor de Britse ambassade te halen
De bovengenoemde Charles Dwyer heeft
blijkbaar niet geweten, dat er Tsjechoslo
waken in de auto zaten. Het andere gear
resteerde lid van de staf der Britse am
bassade, John William Dixon, is, naar de
Britse ambassade heeft bevestigd, gede
porteerd.
De arrestaties dateren van Donderdag
Een officiële Tsjechoslowaakse mede
deling zegt, dat één der twee in de vracht,
auto gevonden Tsjechoslowaken geïdenti
ficeerd is als „de spion van Praag", Josef
Philip- De ander is Vladislav Plsika, „een
terrorist uit Zatec".
Ofschoon de Britse ambassade heel:
verklaard, dat Dwyer van vervolging ont
slagen is, verklaart Dwyer zelf, dat een
bevel tot deportatie tegen hem is uitge
vaardigd, maar dat dit is opgeschort, to'
dat zijn zaak volledig onderzocht zal zijn
Hij heeft, naar hij zegt, niets afgeweten
van de lading van de auto.
z H Exc de bisschop van Haarlem
heeft benoemd tot assistent te Bloemen
daal de weleerw. heer H A J Roosen,
v.h. kapelaan te Schiedam (H. Hart)
Naar de „Cunard White Star" mede
deelt, zal de „Queen Elizabeth" niet voor
Dinsdag naar Amerika vertrekken De
staking omvat thans 900 van de 1250 man.
laten. Er moet daadwerkelijke steun
worden geboden Onze regering stuurde
bonen en erwten, een voedsel waar de
Arabieren weinig gebruik van maken.
België ging ons in steunverlening voor.
Geschokt door het ooggetuigebericht van
een priester, die Nazareth had bezocht en
getuige geweest was van de verschrikke
lijke, daar heersende ellende, heeft de
bisschop van Luik /ich in een brief van
27 Juli tot zijn gelovigen gewend, waarbij
Nazareth als het ware werd geadopteerd.
Kanunnik Moureau, van Het Luikse
Groot-Seminarie, heeft de leiding bij de
steunverlening.
Katholiek Nederland deed nog niets,
maar mag niet achterblijven. Schrijver
van dit artikel weet niet wét te doen,
daar geld niet kan worden gezonden. Wie
geeft hem goede raad? Wie helpt hem?
Het gaat om het Land van onze Heer,
om onze christelijke heiligdommen, om
onze lijdende medebroeders.
Wat is er gebeurd?
De strijd die er tussen Arabieren en
Joden is ontbrand, heeft door wreed en
niets ontziend fanatisme zulke onmense
lijke vormen aangenomen, dat honderd
duizenden Arabieren uit hun woon
plaats zijn gevlucht met achterlating van
geheel hun bezit.
Men schat het aantal van deze vluch
telingen op een half millioen.
Een gedeelte van deze ontzaglijke me
nigte van plotseling tot een staat van
uiterst pauparisme vervallenen vond een
onderkomen in de Arabische nabuurlan-
De verwachting van hedenavond
tot Dinsdagavond luidt:
Droog weer met weinig wind en
vannacht op vele plaatsen nacht
vorst en vorming van nevel of
mist Overigens wisselende bewol
king. Iets lagere temperaturen dan
vandaag.
Dinsdag 3 Nov.: Zon op 8.13i uur,
onder 16.39 uur; maan op xs.ó* u.,
onder 14.05 uur.
(Van onze Amsterdamse redacteur.)
Zoals wij in een gedeelte van onze
edities reeds publiceerden had Zaterdag
de 40-jarige Duitser J. Kotalla zich voor
het bijzonder gerechtshof te Amsterdam
te verantwooden, «ie in 1943 in het kamp
Amersfoort was gekomen, waar hij over
de geinterneerden een waar schrikbe
wind uitoefende.
Een der eerste getuigen vat. de velen,
die opgeroepen waren, gal een verhaal
over de beruchte le Januari 1945 In het
■kamp.
's Ochtends vroeg werden de gevange
nen uit de barakken geranseld naar de
appèlplaats, toen terug naar de barakken
De president van Venezuela heeft
een bevel -afgevaardigd, volgens het
welk de vrijheid van vergadering en
openbare bijeenkomsten in geheel Ve-
nczuela verboden wordt.
Volgens een communique van het ka
binet is dit verbod noodzakelijk ge
worden tengevolge van de aanwezig
heid van „een werkelijke alarmtoe
stand", die, naar verluidt, tot open
bare ongeregeldheden zou kunnen lei
den.
Volgens het Franse persbureau A.F.P
dat meldde, dat in de hoofdstad Caracas
de „staat van beleg" was afgekondigd,
verklaart het decreet nog het volgende:
,,Er hebben zich gebeurtenissen voorge
daan, die de sociale en economische rust
van het land storen". Het decreet zou
eveneens het verspreiden van berichten
in verbënd met de politieke toestand
verbieden.
Volgens officieuze berichten mag de
Venezolaanse president, Romulo Gallegos
zijn huis niet verlaten, nadat hoge offi
cieren zijn aftreden hebben geëist.
Er zou een opstand dreigen, indien
niet tegemoet wordt gekomen aan de
eisen van het leger en de Copei (conser-
ZOUTZUUR STREMDE HET
VERKEER
Auto-ongeluk te Rijswijk de oorzaak
Hedemmorge is nabij de Hoornbrug te
Rijswijk 'n vrachtauto, geladen met zout
zuur, in botsing gekomen met een andere
vrachtauto. De wagen met zoutzuur sloeg
om en de chauffeur, de heer v. d. Meer
uit Delft kon slechts met grote moeite
uit de cabine worden gehaald.
De wagens waren practisch niet te be
naderen, door de aanwezigheid van de
grote hoeveelheid zoutzuur op de weg.
Het verkeer ondervond, grote stagnatie
vat'eve kath. partij). Gallegos zou tijde
lijk beroofd zijn van zijn constitutionele
rechten. Hij is de leider van de Accion
democratica, die 83 leden in de volks
vertegenwoordiging heeft. Van de ove
rige 27 leden behoren er 16 tot de Copel.
De huidige regering bestaat uit negen
Leden van de Accion democratica en de
eisen der officieren zouden inhouden, dat
er een kabinetswijziging plaats had.
waarbij „vier vertegenwoordigers van de
Accion, vier van de Copei en een com
munist" aangesteld zouden worden.
Tijdens de besprekingen van Zaterdag
middag in het ministerie van buitenland
se zaken te Brussel tussen vertegenwoor
digers van de dubbele zóne van Duits
land en de Nederlandse en Belgische af
gevaardigden is „een bevredigende over
eenkomst" gesloten betreffende het Duit
se handelsverkeer via de havens van de
Benelux. Het verdrag heeft vooral be
trekking op de inschakeling van de Ne
derlandse en Belgische vloot in het han
delsverkeer en van de Duitse vloot voor
het verkeer van Duitsland naar de havens
van de Benelux; aldus het blad.
Het blad voegt er aan toe. dat de finan
ciële kwesties in beginsel geregeld zijn.
De noodzakelijke deviezen zullen ter be
schikking worden gesteld van de bevoeg
de autoriteiten en waarschijnlijk afgeno
men worden van de door het plan-Mars
hall verschafte gelden.
De Nederlandse delegatie stond onder
leiding van de directeur-generaal van
scheepvaart, Oyevaar, de Belgische werd
geleid door Devos, directeur-generaal van
scheepvaart, en Charbonnier, directeur
van binnehlandse scheepvaart. De reders
van de Rijnscheepvaart waren eveneens
vertegenwoordigd.
en zo geschiedde het 6 7 maal. Tussen
de barakken stonden de knuppelaars die
telkens als de gevangenen langs rencfen,
de knuppel als bezetenen rondzwaaiden
Tenslotte waren alle gevangenen op de
appèlplaats. Zij moesten „robben" enz.
Toen iedereen daarmee bezig was, leek
de appèlplaats een mensentapijt De be
wakers, waaronder Kotalla een eerste rol
speelde, trapten elkeen die niet plat ge
noeg lag. Ook liepen zij gewoon over de
lichamen en de knuppels waren voort
durend in beweging. Die dag werden on
geveer 130 gevangenen naar het hospitaai
gebracht, als de ernstigste slachtoffers
van de bloedige nieuwjaarsviering der
bewakers.
Ook tijdens de middagzitting kwamen
reeksen gruwelijke feiten naar voren.
De getuige Meents uit Den Haag ver
telt hoe hij zeer grote bakken zand moest
dragen, waardoor hij volkomen uitgeput
raakte. Gewone gevangenen mochten met
vieren zo'n bak dragen. Joden moesten
het met z'n tweeën doen. De getuige kon
dat niet volhouden, is toen in elkaar ge
zakt, maar moest dat bekopen met bun
kerstraf. Vijf dagen zat hij in het don
ker zonder eten, maar toen kwam Ko
talla weer bij hem en zei, dat als hij bin
nen 10 dagen niet dood was hij daar zelf
wel voor zou zorgen. Woedend liep de
beul weg en smeet dë deur achter zich
dicht.. Dit werd de redding van deze ge
vangene, want Kotalla vergat de knip
er op te doen en zo wist Meents te ont
vluchten.
Getuige Hoonhout werd als gijzelaar
beter behandeld, maar hij hcoft de mar
telingen van de anderen gezien, vooral
die op de Nieuwjaarsmorgen van '45. Op
10 Maart van dat jaar ontbrak ergens f 10
uit een kas en de gevangenen moesten
daarom zo spoedig mogelijk zoveel mo
gelijk geld bijeen brengen. In twee uur
was f 4900 bij elkaar. Wat er met dat
geld gebeurde, weet getuige niet. Kotalla
verklaart dat dit geld bijeengehaald werd
omdat het clandestien in het kamp ge
komen was. Het werd op een conto voor
de gevangenen geschreven en een ge
deelte werd aan de Winterhilfe overge
maakt.
Mevr. v. Overeem-Siegenhart heeft
iaren in het kamp Amersfoort gewerkt
voor -het Rode Kruis, later woonde zij
zelfs in het kamp en enige weken voor
de bevrijding nam zij de gehele leiding
op zich. Zij heeft veel moeite gehad om
het zover te krijgen, maar later is haar
niet veel in de weg gelegd- „Kreeg U die
toestemming van Berg of Kotalla ol van
hogerhand?" „Van hogerhand Mevr. v.
Overeem is als getuige a dcharge gedaag-
vaard en vertelt gunstiger dmgen over
Kotalla, hij heeft o.m. enige vrouwen
'vrijgelaten op haar verzoek, hij heelt
voor Fa-hrbefehlen voor de Rode-Kruis-
auto's gezorgd. Persoonlijk acht zij Berg
echter hoger dan Kotalla.
Getuige van Eijl, die des morgens niet
aanwezig kon zijn, vertelt èen verhaal
over het afzagen van vingers. Op de 8e
Maart '45 zou Kotalla bij de cirkelzaag
achter hem zijn komen staan en op ze
ker ogenblik zijn hand door de zaag ge
haald hebben waardoor hij drie vingers
verloor. Dat zou diezelfde morgen met 40
anderen gebeurd zijn. Van die 40 ande
ren is echter nooit iemand gevonden.
Kotalla ontkent de juistheid van deze
verklaring pertinent.
Getuige Kemper vertelt nog over de
martelingen en vernederingen die pater
Himmelreich O.F.M. in Amersfoort heeft
ondergaan.
Pastoor Tepe vertelt hoe Kotalla de
Nederlandse luitenant v. Doorn heeft ge
holpen om weg te komen. Getuige zegt,
dat Kotalla zeker zijn goede ogenblikken
had, hij durfde alles, zowel ten goede als
ten kwade.
„U staat hier als getuige en niet als
verdediger", zegt de president.
Getuige meent, dat het psychologisch
zeer goed verklaarbaar is, dat men de
uiteraard erge feiten nu nog eens extra
aandikt. Wat hij in het kamp meemaakte
was zeker onmenselijk, maar men hoeft
het niet nog te overdrijven. Ondervraagd
over de kwestie van het afzagen van
vingers ontkent getuige de juistheid
daarvan. „Ik werkte met twee kapelaans
en wij waren van iedere trap of klap op
de hoogte, zou ik dan niet weten of er
van veertig mensen de vingers zijn afge
zaagd". Ook de verhalen over 1 Januari
'45 zijn volgens deze getuige overdreven.
Op de publieke tribune ontstaat luid ge-
nar en de president moet hameren om
de orde terug te krijgen. Maar Pastoor
Tepe blijft volhouden, dat wat hij ver
klaarde de waarheid is. Op 29 November
wordt de zaak voortgezet met het requi
sitoir.
den, die echter niet in staat waren allen
te heipen.
Het gevolg is dat rond 200.000 men
sen zonder woonplaats zijn en duizen
den gezinnen, aan honger en ellende
prijs gegeven, op het vrije veld ver
blijven.
Nu de periode der winterregens is aan
gebroken, vluchten velen naar de war
mere en drogere Jordaanvlakte, groten
deels een woestijn. Israël wij hen niet
meer terug laten keren en brengt nieuwe
imigranten in Arabische woningen on
der dak.
Het naakte leven van honderddui
zenden staat op het spel
Onder hen zijn vele christenen; het
Christendom in Palestina heeft grote
schade geleden, een heel diocees, het
Grieks-Katholieke van Galilea, is vol
gens het Engelse Katholieke weekblad
The Tablet, practisch ontvolkt. Mgr,
Hakim, bisschop van dit diocees, bere
kent het getal gevluchte christenen al
op 100.000, op een totaal van (naar zijn
mening) 600.000.
Het is hoofdzakelijk op grond van deze
feiten dat de Paus ten tweede male in
een encycliek: „In muitiplicibus curis"
.Onder de menigvuldige zorgen" een
'oproep tot de Christenheid en tot de
wereld heeft gericht. Gezien de onpartij
dige houding d'e de H. Vader in politie
ke conflicten steeds heeft aangenomen
spreekt hij zich niet uit over de directe
schuldvraag en veroordeelt Joden noch
Arabieren met name. Wel prijst hij heel
in het bijzonder hen die „zonder acht
te slaan op gevaren en offers" hun krach
ten hebben gebruikt ter beëindiging van
het conflict, hetgeen ongetwijfeld be
aoeld als hulde aan Bernadotte en zijn
medewerkers. In aansluiting hieraan
vraagt de Paus dat allen er krachtdadig
naar zullen streven om zo spoedig mo
gelijk een orde te scheppen die aan alle
partijen in het huidige conflict levens
zekerheid waarborgt.
Tenslotte wijzen we er nog op„ dat de
Paus wil, dat de Christenen, bij het ho
ren van de in Palestina heersende ellen
de en de verwoesting der H.H. Plaatsen,
het niet bij steriele verontwaardiging
In de Coclerstraat de Maastricht heeft
zich Zaterdagmiddag een echtelijk drama
afgespeeld, waarbij de 45-jarige A. L. zijn
vrouw zodanig met een bijl heeft gesla
gen. dat zij aan de gevolgen is overleden
Het ging sinds geruime tijd al n-iet goed
meer tussen het echtpaar met het gevolg,
dat zij in een scheidingsprocedure waren
gewikkeld. Zaterdagmorgen waren beiden
daarvoor op de rechtbank geweest en daar
bij waren de kinderen aan de vrouw toe-
geWezen. De vrouw begaf zich daarna
met een vriendin naar de woning van
deze laatste in de Coclerstraat, terwijl
de man naar zijn werk ging- Korten tijd
later is hij echter in hevig opgewonden
toestand naar de Coclerstraat gegaan,
waar toevallig zijn eigen vrouw op zijn
bellen open deed. Terstond ging hij haar
met een bijl te lijf, waardoor het slacht
offer o.a. een schedelbasisfractuur opliep
en ineenzeeg Zij is. in het ziekenhuis en
kele uren later overleden. De man is aan
gehouden. toen hij doelloos rondliep.
Een minstens even afschuwelijke moord
heeft zich afgespeeld te Enkhuizen. Daar
heeft Vrijdagavond een schooljongen van
15 jaar zijn 16-jarig vriendinnetje, een
helpster aan de neutrale kleuterschpoi
buiten de stad, aan de oever van het ETs
selmeer met een dolkmes van het leven
beroofd.
Het meisje had thuis gezegd, dat zij
naar de gymnastiekclub ging, doch is in
plaats daarvan met de jongen, een leer
ling van de Rijks H.B.S., met wie ze vroe
ger in dezelfde klas had gezeten gaan
wandelen Toen zij om half elf nog niet
thuis was, is de politie gewaarschuwd, die
op onderzoek toog, doch pas Zaterdag
middag werd het lijk gevonden. De jon
gen heeft zich eigener beweging bij de
politie aangegeven en zijn daad bekend
Omtre-mt de motieven tot zijn daad tast
men in het duister.
Voor Benelux is het gisteren, naar wij
vrezen, geen goede dag geweest. En voor
het Westelijk Pact nog veel minder. Het
kan best zijn, dat de kamp tussen België
en Nederland op het voetbaltapijt werd
gevoerd in de geest van Benelux, zoals
onze sportredacteur in zijn voorbespre
king op Zaterdag hoopte; zeer terecht
merkte hij op, dat onderl ag vriendschap
ook in de sport het doel behoort te zijn
van allen beneden en boven de Moerdijk.
Doch toen onze luidspreker het bijkans
begaf door het joelen van het publiek bij
het toekennen van het doelpunt aan ons
el .al en vooral na afloop van de wed
strijd, ja, toen dachten wij eerder een
vertraagde reportage te horen v^n de
opstand in 1330 van d-e Zuidelijke tegén
de Noordelijke Nederlanden. En ware
Hitier plotseling in de „kuip" verschenen
met zijn hand in de hoogte, hij had moei
lijk onhebbelijker door de duizend-kop
pige menigte uitgejouwd kunnen worden
dan de Engelse scheidsrechter Ling.t
En dat alles omdat arbiter Ling volgens
de Belgen niet link genoeg was om in
de link te hebben, dat een Hollandse
speler buiten spel stond of zou gestaan
hebben oij het gelijkmakend doelpunt.
Uit te maken, wie gelijk had, laten
wij natuurlijk o-ver aan onze sportver
slaggever. Wij hopen alleen maar, dat de
heer Ling link genoeg geweest is om
heelhuids aan de overkant van het Ka
naal te komen.
Doeh eerlijk is eerlijk, vrouwe Fortuna
gedraagt zich jegens de Belgische voet
bal wel als een boze aanstaande schoon
moeder. Gisteren scheen de verhouding
wat beter en men kon zelfs spreken van.
ondertrouw met juffrouw Victoria; maar
ten slotte ging het feest weer niet door
Anderzijds blijkt nu wel, dat de voet
bal-engelbewaarders van de Nederlanders
zelfs in de „hel van Deume" de rode dui
vels van de Belg-en de baas zijn.
Alles bijeen echter menen wij, dat der
gelijke middagen noor de houding van
het publiek niet bevorderlijk zijn voor
de verbroedering van de volkeren en zo'n
„luxe" kan Benelux zelfs zich toch eigen
lijk niet veroorloven.
ANALYST
Het. vraagstuk van d-e vacantiespreiding
laat de gemoederen niet los. Op 18 De
cember a.s. zal er nu zelfs een apart con
gres aan worden gewijd, waarin d-e sprei
ding zowel in de tijd als in de ruimte
zal worden besproken. En natuurlijk
komt er ook de schoolvacantie een van
de belangrijkste factoren ten deze ter
sprake.
Reuters correspondent, Michael Fry,
meldit ui Parijs, dat de voorzitter van
de Veiligheidsraad, Bramuglia, „bevredi
gende" antwoorden heeft ontvangen va"
de so"'jet-unie naar aanleiding van zijn
vragenlijst over de Berlijnse kwestie. De
antwoorden van de westelijke mogend
heden moeten nog inkomen. Zij worden
tegen Dinsdag verwacht.
De vragen omvatten onder meer de
vorm van viermogendihedencontxöle op
de Berlijnse valuta, het s-cort contróle-
apparaat en de uitvoering va-n d-e valuta-
hervo-rming.
Na deze eerste vragenlijst zal Bramug
lia een tweede, met meer gedetailleerde
vragen, aan belanghebbenden voorleggen.
Hieruit zou dan een plan zijn af te lei
den, dat de oplossing moet geven-
(Telefonisch van onze correspondent).
In strijd met de door velen, o.a. mi
nister Eyskens, geuite mening, dat de
onderhandelingen over de oplossing van
de Belgische regeringscrisis lang zouden
duren, werd Zaterdagavond reeds ver
nomen, dat de prins-regent de heer
Spaak had verzocht, als kabinetsforma
teur op te treden en dat Spaak deze
opdracht had aanvaard, ondanks het
feit, dat hij bjj het aftreden van de re
gering eens te meer te kennen had ge
geven, alleen maar minister van bui
tenlandse zaken te willen blijven en er
niet de zware last van het premier
schap bij te willen torsen.
Wij zagen hem Zaterdagavond een deel
van de avond op de Italiaanse ambassade
een receptie bijwonen ter ere van de
Gasperi, maar hij is nog diezelfde avond
aan het werk gegaan, om een nieuwe re
gering samen te stellen. Naar hij gisteren,
Zondagavond, aan de journalisten ver-
kj^arde, is hij met zijn taak van forma
teur reeds zover gevorderd, dat hij hoopt
a.s. Woensdag met de nieuwe regering
voor de Kamer en Donderdag voor de
Senaat te komen.
De uitdrukking „nieuwe regering" is
eigenlijk niet juist, want de samenstel
ling van het kabinet zal niet veel van het
afgetreden ministerie verschillen. Spaak
zeide op de persconferentie van gisteren,
dat weinig in de samenstelling van het
kabinet zal veranderd worden. Het depar
tement van bevoorrading zal automatisch
verdwijnen, omdat naar alle waarschijn
lijkheid van 1 Januari a.s. af in België
de distributie totaal tot het verleden zal
behoren. Andere departementen schijnt
hij niet te willen opheffen, noch over an
dere ministeries verdelen, omdat volgens
hem de ministers de handen vol hebben
en er geen nieuwe werkzaamheden meer
bij kunnen hebben.
Gisteravond had Spaak nog geen titu
laris voor het door het ontslag van Struye
vacant gekomen departement van Justi
tie. Het is zijn bedoeling, deze portefeuille
aan een parlementslid van de Christelijke
Volkspartij aan te bieden en noemde in
dit verband gisteravond verschillende na
men o.a. de heren Moreau de Melen,
Lohest, Harmei en Ancot, doch niets is
nog zeker. Spaak wil vlug te werk gaan,
omdat z.i. de tijden van zodanige aard
zijn, dat het land niet lang regeringloos
kan blijven.
Van katholieke zijde wordt echter op
gemerkt dat de formateur goed zou doen,
niet él te voortvarend te werk te gaan,
omdat vóór een nieuw katholiek-socialis
tisch samengaan toch nog enkele vraag
stukken onder de ogen zullen moeten
worden gezien, zoals de koningskwestie
en de schoolstrijd. Men spreekt van dezelf
de zijde bevreemding uit over het feit,
dat de contactcommissie van de C.V.P.
die gisteren nog de toestand zeer grondig
heeft besproken, totdusverre niet door de
heer Spaak werd ontvangen.
Inmiddels heeft de heer Spaak mede
gedeeld, dat hij zijn vertrek naar Parijs,
om de vergadering van de Verenigde Na
ties bij te wonen, nog enkele dagen zal
uitstellen.
Officiële zegslieden in de Indonesische
republiek hebben, volgens een AP-bericht
uit Singapore gisteren medegedeeld, dat
de Nederlanders plannen gevormd hadden
tot operaties tegen de Indonesische repu
bliek met de dag van Zaterdag j.l als D-
day, doch dat deze plannen later waren
afgelast.
Een Nederlandse woordvoerder noem
de deze mededeling onzin
Volgens de republikeinen hadden de
Nederlanders het militaire optreden afge
last, omdat de republikeinse premier Mo
hammed Hatta, onverwachts was accoord
gegaan met een aantal voorstellen, die
door minister Stikker waren gedaan bij
diens als „laatste poging" bedoelde be
sprekingen te Djokjakarta.
Uit New .York wordt gemeld, dat onder
leiding van pater Carelia een documen
taire film, „De Geschiedenis van Fati-
ma" wordt vervaardigd. Uitgebeeld wor
den het ontstaan en de betekenis van
Fètima als bedevaartsoord.
Ged. Staten van Zuid-Holland stellen
Prov. Staten voor. nen te machtigen voor
d-e opheffing van de beide tollen op de
straatweg Gouda-Bod-e-graven te beschik
ken over een bedrag tot f 35.000. onder
voorwaarde, dat het rijk een gelijke bij
drage verleent. Het rijk heeft reeds een
financiële bijdrage toegezegd tot gelijk
bedrag als de provincie.
