Nieuws uit STAD en OMTREK
typerende Toetsstudies
Rotterdam vraagt n Binnenstad
LAATSTE BERICHTEN
MINISTEBS VEBDIEPT IN
BEGBOTINGSCIJFEBS
Britse politiek van versobering
BI M
SCHEEPSRECHT
MEER DAN EEN AANGEWAAID
VOOROORDEEL
DRIEMAAL
Franse Kamer in de mist
Wandschildering
Optimisme met reële basis
De zeep wordt duurder
Amerika en wij
en de
ontvoering
van
Sinterklaas
totm
60D.000 Cigaretten
in beslag
WOENSDAG 1 DECEMBER 1948
PAGINA 3
GEVOLG VAN ONVOOR
ZICHTIGHEID
De brand te Vlaardingen
EERSTE KAMER BEHANDELT
BEGROTINGEN
BEDWELMD IN DE SLAAIP
A. R00DB0L - BOEKHANDEL
DEZE JONGENS KOMEN THUIS
14 DEC.: FLAT TE HUUR!"
AFSLUITING hoofdbrug
inenting
DUIVENSPORT
BURGERLIJKE STAND
A, ROOD BOL - BOEKHANDEL
GRATIE VERLEEND
FRANSE PHILIPS
DE „KLEINE" CITY VAN
Ir. VALDERPOORT
AANZIENLIJKE VERHOGING
MARSHALL-HULP?
Voor Let tweede jaar
IN 1950 WEER PASSIESPELEN
IN TEGELEN
UMBERTO NAAR
ALEXANDRIë
GéRARDIN WINT TE
CASABLANCA
TERUGBETALING VAN
BEDRIJFSSCHADE VOOR
SCHOTTEN
RECORD COPRA-AANKOPEN
in Oost.Indonesië
STENENREGEN UIT DE MERAPI
OPERA PER TELEVISIE
REMT PLANNEN DER
ANDERE MARSHALL-LANDEN £aat uit van het stai^PPnt>. dat Gro°t"
IS
door ARTHUR LEAK
POSITIES TROEPENSCHEPEN
NED VRACHTKVMARKT
A
In het verborgene van de Nieuwstraat
op een van dè bovenzalen van de Har
monie trof Typer Kees van Haasteren
bezig met het décoreren van de muren
van het kabouter-hol. Hij had twee grote
vlakken en 2 zijvlakjes gevuld. Het groot
ste vlak met het verhaal van de twee
kinderen, die aan de wijze uil om raad
gaan vragen.
Wat hij hierin bereikte, was in ver
scheidene opzichten meer dan een belofte.
De vulling van het vlak was zeer speels
met een liefelijke aandacht voor het de
tail en een omvattende, greep voor het
totaal.
De manier, waarop van Haasteren met
heldere, zeer sprekende kleuren de een
heid van compositie behield, toont niet
minder, dat hij recht heeft op belang
rijker arbeid in dit genre.
Typer vraagt daarom aandacht voor
deze jonge Schiedamse kunstenaar, omdaL
hij pas korte tijd zijn weg los van de
Rotterdamse Academie gaat. Hij heeft
daar het diploma voor decoratie-schilde
ren gehaald, nadat zijn talent in die rich
ting op de Ambachtschool was-gebleken
Zijn werk séaat nog aan een begiu-
periódcf maar zijn opvatting van de
wandschildering en zijn compositorische
uitwerking op het board van het kafoou-
terhol, wijzen op mogelijkheden.
De geringe aandacht aan het menselijk
lichaam besteed op de Academie van
het begin af wordt de aandacht anders
gericht dan bij het vrije schilderen
wreekt zich nog in de vormgeving aan de
menselijke figuren. Terwijl hij met ogen
schijnlijk gemak, dieren, bloem-motieven
en planten weet oVer te zetten in twee-
afmetirigen, blijven de menselijke figuren
half drie-dimensionaal van opvatting. Wat
hij met de nerf-spiegel van een afgekapte
boom, met een vlinder-vleugel of met een
bloempje doet is als een dromerige glim
lach. De glimlach van de vondst is een
ontwapenend excuus voor de bijna vrou
welijke liefde voor het fijne detail.
De sprookjessfeer wordt fijn benaderd
in de kleine zij-decoratie met de elfen
koningin en uit zich meer grollig in ae
kabouter-Versiering.
Wie afbeeldingen zag van de leeuw, die
onze stadgenoot voor het Instituut voor
Scheepvaart en Luchtvaart heeft moeten
maken, als gedenkteken voor de geval
lenen, zal moeite hebben in cteze martiale
heraldische figuur iets van de stille aan
dacht voor een fijn bloempje terug te
V1Var^Haasteren heeft opdracht gekregen
de ruimte rond deze gedenkplaat op te
vullen en Typer volgt deze moeilijke op
gave belangstellend.
Intussen is wel duidelijk ,dat geen ar
tistiek talent tot wasdom zal komen zon
der opdrachten. De kunst wofdt^ na de
zwart-geld-periode stiefmoederlijk be
deeld, maar het blijft te hopen, dat de
talenten niet uitgerangeerd zullen wor
den door bouwers en architecten, die zelf
wel voor de aesthetische verzorging van
de aan hen opgedragen werken zullen
zorgen.
Ai heeft de opdrachtgever er "meestal
weinig kaas van gegeten; het artistiek-
verantwoordelijkheidsbesef van de archi
tecten en bouwkundigen t.o.v. de beoefe
naars van de toegepaste kunsten moet
groter zijn, dan hun uitzicht op de kans
van een extraatje bij het in eigen hand
houden van het geheel.
Ieder in zijn vak.
TYPER
Wegens brandstichting door schuld eis
te de officier van Justitie bij de Rotter
damse Rechtbank gisteren, een week
hechtenis tegen de 27-jarige lakspuiter A.
V. uit Vlaardingen. Ondanks het verbod
„Niet roken" stak hij op 10 October j.l.
in de lakspuiterij, gevestigd aan de Wil-
helminahaven te Vlaardingen, waar hij
werkzaam was, een sigaret op. De bran
dende kop van de lucifer kwam terecht
in een bak met een zeer brandbare sub
stantie, die vlam vatte. Er ontstond een
felle brand, die een groot deel van de
fabriek vernielde. De schade aan mate
riaal en machines bedroeg ongeveer 65.000
gulden. De verdachte bekende, onvoor
zichtig te hebben gehandeld. Uitspraak
over 14 dagen.
De Eerste Kamer heeft gisterenmiddag
een aantal wetsontwerpen zonder discus
sie en zonder hoofdelijke stemming aan
genomen, Hieronder waren van de Rijks
begroting 1949 hoofdstuk 1 (Huis der
Koningin); hoofdst. II (Hoge Colleges
van Staat en Kabinet der Koningin);
hoofdst. VIIal (Nationale schuld); hoofd
stuk VII a 2 (Buitengewone Aflossing
Nationale schuld); hoofdst. XIV (Onvoor
ziene Uitgaven) en Wet op de middelen.
De communisten vroegen aantekening
van hun tegenstemmen op de wetsont
werpen.
Verder nog goedkeuring van de op 6
Juni 1947 te 's-Gravenhage tussen Ned,,
België, Frankrijk en Luxemburg gesloten
overeenkomst betreffende de oprichting
van een internationaal Octrooibureau;
wijziging van de Octrooiwet 1910 en
goedkeuring van het op 28 April 1947 te
Brussel ondertekende verdrag tussen
Gistermorgen wilde de schipper van het
in de Merwehaven liggende motorschip
„Pierre" zijn knecht, He 23-jarige G. P. uit
Amsterdam, wekken. Hij vond hem echter
bedwelmd in zijn kajuit. Het bleek, dat hij
alle ramen had gesloten en de gehele nacht
met een brandende petroleum-vergasser
had geslapen. In het Hulpziekenhuis aan
de Meckelenburglaan is P. ter observatie
opgenomen.
JONGENS VAN STAVAST, neen:
MEISJES VAN STAVAST
is in voorraad of te bestellen bij
Rubensplein 16 Schiedam Tel. 69513
Met het tooepentiransportscihip „Tahiti-
ia", hetwelk vermoedelijk op 11 Decem
ber u.s. te Amsterdam zal aankomen, ko
men die volgende dirie Schiiedamse mill
taiiren mede: C. van Bedaf, MiddelhamiS'
sestraat 36 a; M. v. Lieshout, Aleidiastraat
16 a; F. H. A. Schouten, Westfranikeland-
Besfcraat 71 a.
Om direct misverstand te voorkomen:
dit is gieen mededeling van het Bureau
Huisvesting", doch een aankondiging
van de S.T.V. „Utile Dulci", die op 14.
Dec. in Musis Cacrum ten bate van de
Schiediamsbhie GezonidheidiSkolomie het
nieuwe Engelse stuk „Flat te huur", voor
de tweede maal in Nederland zal opvoe
ren. H©t „Utile Dulci" strijkje ondier lei
ding van de heer p. Maas Geesteranus
verleent medewerking.
Be Hoofdfoonig i.v.m. herstelwerk-
Kaamihed'en in de nachit van 2 op 3 Bec.
1948 van 7 uur des avonds af voor hot
verkeer afgeslote! me!^ uitzondering
van' hot voetgangers- rij wiel verkeer.
GEMEENTELIJKE PUBLICATIE
Ontheffing winkelsluiting
Burgemeester en wethouders van Schte
d>am doen te weten, dat bij
van 30 November 1948 voor de
1 t.m. 4 December en 22 t.m. 23 December
1948 aan alle winkeliers in de gemeente
Schiedam ontheffing is verleend vam de
wettelijke verplichting om hun winkels
rua 6 uur dies namiddags gesloten te heb
ben met dien verstande diait op genoemde
dagen de winkels tot 8 uur des namid
dags voor bet publiek geopend mogen
zijn.
Op Vrijdiaig 3 December 1948 das na
middags van 2 tot 3 uur bestaat gelegen
heid tot inenting tegen diiphtherie voor
niet schoolgaande kinderen van 1 jaar en
ouder in het gebouw vain die G.G. en G.D.
Tuimlaan 18-
A.s. Maandag 6 Dec. is er voor de kin
deren vain de leden der S.C.V. de Post
duif, een St. Nicolaasfeestje. Aanvang 8
uur. Leden kunnen hun kinderen opge
ven tot en met Woensdag, leeftijd tot 12
jaar. Adlnes: Hoogstraat 15.
GEBOREN: Johannes z. van J. F. W.
v. d. Gaag en T. Laferte, Nassaulaan 75;
Jamke d. Aam D. v. d. Meer en P. van
Hairtingsveldit, Villasitraat 3; Maria J. P.
d. van F. J. v. d. Toorn en E. M. C. v.
d.. Knaap, Sehie 80; Gijsbert z van G. A-
Weber en J. de Jong, Dr. Noletstraat 1;
Aart z. van W. v. d. Boogerd en A. Olc-
zak, Nassaulaan 75; Adiriana H. d. van"
G. P. M. v. Os en C. M. Verhoeven. Boer-
havelaain 1; Adirianus z. van A. Mol en
E. L. v. Whmelem, Gr. Florisstraat 58;
Johanna M. d. van M. Gijtenbeek en J.
M. Bijloo, Edisomstraat 58; Neeltje S- d.
van A. v. Katwijk en A. G. v. Eek, Watt-
Straat 2; Mango d. Van J. v. d. Drift en
A llmer. Nassaulaan 23; Mairganetha M.
d. v. M. J. Aalheirts en M. Over dip Vest,
J Verm-'ers'inaat 10; Jaapje J. d. van*D.
Zeeman en M Th. Valck. Achter de Teer-
sttof 26: Nicolaas J. z. van P. v. Eijk en
N. de Ronde. Kethelstraat 31: Dirk L. z.
van D. L. Finkelberg en J. M. de Munck.
Dr. Noleist.naat 1: Johanna M. d. van M.
v. d- Heuvel en M Groen, Nieuwe Haven
17; Johannes C A. z. van H. A. Bakker
en' J. C, Ccmpanus, Mesdagstraat 27: Jo-
ham H. z. van A. v. Marion en W. Rijn-
talder Dr. Noletstraat 1; Mairda E. d. van
K Boer en M. E. Mole wijk, Dr. Nolet
straat 1; Hendrika E. d. van M. de Vries
en H E Steenbergen, Poortugaalsestraat
21; Jacob z. van A. v. Wijnen en G. A.
Hortensius. Boerhavelaan 1: Willem M
C. z. van W. M. C. Bos en W. de Willigen
Or. Noletstraat 1.
OVERLEDEN: A. Noordijk, 63 jaar, Jan
De jeugdboeken (zie pagina 2) en nog vele
andere kinderboeken zijn in voorraad bij
Bubenspiein 16 Schiedam Tel. 69513
P.S. Van 11 Dec. geopend tot 8 u. 's avonds
Nederland en België betreffende de uit
oefening, van de geneeskunst in de grens,
gemeenten.
Hierna gingen de senatoren in de afde.
lingen. De voorzitter deelde nog mee, dat
de Eerste Kamer, behoudens onvoorziene
omstandigheden, in de week van 511
December niet bijeen zal komen.
Bii Kon. besluit is gratie verleend aan
S. E. Koopmans, tot de doodstraf ver
oordeeld bij sententie van het bijzonder
gerechtshof te Leeuwarden en aan J. v.
Joolen, die voor het bijz. gerechtshof te
Amsterdam ter dood veroordeeld werd.
In beide gevallen is de doodstraf in
levenslange gevangenisstraf veranderd.
De netto-winst van de Franse Philips
over het boekjaar per 30 April 1948 be
droeg frs. 34.654.583 tegenover 25.594.833
francs het vorig jaar. Hierbij komt nog
het saldo van het vorig jaar ad 2.045.410
francs. De winstverdeling is nog niet be
kend.
Van die hand van ir. Valderpoort, bouw
kundig adviseur van de gemeente Rotter
dam, verscheen eniige weken geleden een
ook door ons besproken boekje, waarin
hij volgens eigen zeggen „burgermans
wijsheid" heeft verkondigd betreffende
de wederopbouw van de binnenstad. In
het kort komen zijn gedachten hier op
nieer: het huidige wederopbbuwplan is zo
groots opgezet, dat men gezien de be
perkte mogelijkheden niet kan verwach
ten, dat de stad Rotterdam zich binnen
50 jaar weer ka.n verheugen over het
bezit van een echte stad met een echt
centrum. In deze zin is hij pessimistisch.
Als enige uitkomst ziet ir. Valderpoort
gelijk hij gisteren in een persfcomferentie
nader heeft uiteengezet, concentratie van
de bouwplannen op een beperkt stadsdeel
en wel op het gebied tussen Cooisingel
en Westeirsinigel. Daar wil hij een nieuwe
city stichten, relatief bezien klein van
omvang, maar meer dan voldoende om
aan alle redelijke eisen te voldoen. Hier-
De minister van economische zaken
deelt thans officieel mede, dat met ingang
van 2 December- a.s. alle beperkende be
palingen t.a-v. de productie van en de
handel in zeep, zeepprodueten, was- en
reinigingsmiddelen, gecalcineerde- en
krisfateodia zijn vervallen. Dit houdt in
dat van die datum af bovengenoemde ar
tikelen in elke gewenste soort mogen
worden geproduceerd en geheel vrij mo
gen worden verhandeld.
In verband met die beëindiging van de
subsidiëring van die oliën en vetten, die
die grondstof vormen voor de zeeppro-
ductie, zullen echter, zoals aangekondigd,
de prijzen voor zeepprodueten moeten
worden verhoogd Met ingang van 2 De
cember zijn thans de maximumprijzen
voor zeepprodueten als volgt vastgesteld:
waspoeder: 23 cent per pakje van 250
gram, toiletzeep 30 cent per stuk van 90
gram, huishoudzeep 34 cent pe-r dubbel
st.uk van totaal 225 gram, zachte zeep
f 1.04 per kg. De prijs voor scheerzeep
blijft ongewijzigd.
De boeken van Anton Zischka genoten
voor de oorlog een grote populariteit. De
journalistieke begaafdheid van de schrij
ver, het goochelen met smul-baar ge
maakte statistieken en het dwang-vormig
karakter van zijn feiten-rangschikking lie
ten niet na te boeien. Bovendien sneed hij
juist de vraagstukken aan. die in het
nieuws waren: Italië. Japan, De voedsel
voorziening van de wereld. Het kleding-
probleem van Moeder Aarde.
Zijn boeken hebben met de beëindiging
van het afgelopen wereld-conflict hun
actualiteit grotendeels verloren. Geen
pen-voerder nam de ganzenveder op, om
naar zijn trant bij een snelle vlucht door
de voornaamste geschiedkundige gegevens
en de feiten van alle dag^ belangrijke bij
komstigheden verzwijgend, in boek-om-
vang de begeerde wetenswaardigheden de
schijn van wetenschappelijk-verantwoord
materiaal te geven.
Dit komt naar wij vrezen, omdat de
belangstelling voor de problemen die ons
als wereldburgers raken, geen voor-oor
logse „best-seller"-oplaag meer heeft.
Vooral onder de rijpere jeugd is een ster
ke daling van de 'belangstelling voor „de
wereld om je heen" te constateren. Het
was onder deze groep, dat Zischka lezers
had, die met duim-gepropte oren zijn boe
ken konden verslinden.
Het is niet onmogelijk, dat een histo
risch verschijnsel zich aan het herhalen
is, n.l„ dat de idealen, waarvoor een
oudere generatie de oorlog is ingegaan, of
waarmee zij daaruit is gekomen, door da
ontwortelende kracht van diezelfde oor
log tezamen met andere gewantrouwde
erflatingen van de „ouderen" door de jon
geren in de prullemand gedeponeerd wor
den.
Dit verschijnsel is wellicht de diepste
oorzaak, waarom de mensheid zo tragisch
weinig heeft geleerd in de vele duizenden
jaren van worsteling om vooruitgang. Tra
gisch is deze gang; omdat juist in deze
veranderde omstandigheden werken ver
schijnen, die van veel groter innerlijke
jvaard en betekenis zijn dan geheel Zisch-
ka's oeuvre zo men dit woord al mag
geven aan deze vlotte journalistiek.
Minder leesbaar zijn de nieuwe uitga
ven, ondanks hun grotere wetenschappe
lijke verantwoording zeker niet.
Dat getuigt het boek van Dr. Bernard
Vlekke „Amerika en Wij".
Hr. Vlekke, vijf jaar profesor aan Ame-
rika's oudste Hoger-onderwijs-instelling,
de Harvard University, heeft het recht
van meespreken. Hij kent Amerika, het'
historisch-gegroeide Amerika, niet van
horen zessen, maar uit eigen aanschou
wing eT|eSoWu^^ navorsing. Als
historicus zoekit hij dus geen gemakke
lijke vorming van meningen door voor
oordelen, uitlatingen of ondervonden on
aangenaamheden. Zeer systematisch neemt
hij de voornaamste aspecten van het Ame
rikaanse leven onder de loupen "u 2'
naar de ontwikkelingsgang van dit jon
ge volk.
Misschien, dat de woorden systematisch
en ontwikkelingsgang u bij voorbaat al
bekeren van net aanschaffen van een boek,
dat blijkens de indruk van de recensie
professorale dorheids-allures vertoont.
Dr. Vlekke is iven ver van dorheid ver
wijderd, als zijn boek staat bij een droog
maandbericht van het Nederlands Bureau
voor de Statistiek.
De uitgeverij Romen en Zonen in Roer
mond moet een .fijne neus gehad heb
ben om kort na elkaar twee van deze
wei-overwogen werken op zq juiste tijd
het licht te doen zien. Als er een serie
van' moet worden, zou de naam „Begrip
contra Vooroordeel" wel op zijn plaats
zijn.
Vooroordelen stonden ons gesprek met
onze andersdenkende landgenoten in de
weg: zij zullen de hartelijke en volledige
samenwerking in een eventuele Transat
lantische Unie met de Amerikanen even
zeer in de weg staan.
Het boek is opgedragen aan de Ame
rikaanse Soldaten, die rusten -op Mar
graten. Zij zijn het slachtoffer geworden
van het gebrek aan begrip, dat de eeuwen
door Europa op voet van oorlog hield.
Velen van hen hebben zich vaak geër
gerd aan de zelfgenoegzaame en neer
buigende houding, die wij tegenover deze
„cultuurloze" „Yanks" hebben aangeno
men- Wanneer dit vooroordeel blijft, zal
Dr. Vlekke er geen deel aan hebben.
Wij, die voor verlichte mensen door wi!
len gaan, willen er evenmin deel aan heb
ben. Wie nog geen keuze kon doen voor
St. Nicolaas, omdat Vader op het gebied
van lectuur een veel eisend man is Hier
is zijn stof. Hoeveel prettiger en met hoe
veel meer inwendige knip-oogjes zult U
de berichten over Amerika in de krant
savoureren, als U „Amerika en Wij" ge
lezen hebt.
Leo N.
Na.v Amerika en Wij, uitgave van J
J. Romen en Zonen, Roermond en Maas
eik.
over is hij inderdaad zeer optimistisch en
volgens zijn mening meit meer grond dan
andferen dit zijn over het grote stadsplan,
gebaseerd op een chronische overschatting
van de mogelijkheden en de behoeften.
Aan deze gedachte loopt parallel de op
vatting van ir. Valderpoort over de
v ia-g wat er met de terreinen, die on
bebouwd blijven, moeit geschieden, als
mede over de vraag van de bebouwing
aan de oude binnenhavens en de afwer
king van de bestaande stadsranden
langs de vroegere binnenstad-
Mot opzet wil ir. Valderpoort bepaalde
terreinen onbebouwd laten o.m. de Oost
zijde van de Cooisingel. Hij wenst der
halve voorlopig voor 25 jaar géén
Hoogstraat terug en al is men daar reeds
begonnen met enkele bedrijfspanden, in
zijn gedaehifcenganig zou een voortgezette
bebouwing van dit terrein vooral met
woonhuizen een ernstige stedebouw-
kundige fouit zijn. Want niet alleen wordt
hierdoor aan het nageslacht de mogelijk
heid ontnomen om op die plaatsen hun
eigen wen-sen te verwezenlijken, doch ook
verrijst daar dan een naakte winkelstraat
die nog geen binnenstad vormt. De onbe
bouwde terreinen niet meer beschouwd
als bouwterreinen zullen dan inder
daad zodanig verbeterd - moeten worden,
diait- het woestijnkarakter verdwijnt, wat
op verschillende manieren mogelijk is.
Langs de oude binnenhavens wenst ir.
Valderpoort semi-permanente bebouwing,
terwijl de ramden yam de binnenstad door
woningbouw langs de Goudsesdmgel enin
Kralingen en semi-permanente bedrijfs-
bouw in het Zomerhof-kwartier voldoen
de afgerond zullen worden.
Verwezenlijking en financièring
Ir. Valderpoort heeft alle vertrouwen,
dat de door hem voorgestelde city, mis
schien in tien jaar tot stand gebracht kan
worden, mits men met het verspreid
bouwen in de binnenstad stopt en afstapt
van de geijkte bouwwijze. Wederom wees
hij op de noodzakelijkheid van een nieuw
gemeenscbapslichaam, bestaande uit over
heid en particulieren, dat alle bestaande
plannen moet coördineren en tevens de
financiering moet centraliseren.
Voorts denkt ir. Valderpoort zich de
bouw van die kleine city in haar geheel
als een sterk vergrote reproductie van
instellingen als het grossierscentrum en
ook als bet muziekcentrum waarover in
1946 in de Gemeenteraad vragen zijn ge
steld- Door die kleine city verkrijgt Rot
terdam datgene, waaraan het in de eer
ste plaats behoefte heeft, n.l. een cen
trum, waarin de Rotterdammer zich weer
enigermate thuis karn voelen en dat kan
hij zich nimmer in een slechts gedeelte
lijk em dan haast chaotisch bebouwde
binnenstad. De behoefte aan een derge
lijke gecentraliseerde ein zij 't dan kleine
binnenstad is als geestelijk element
veel groter en veel belangrijker dan de
behoefte aan winkels en kantoren, al be
staart die laatste behoefte natuurlijk ook.
Het Rijk zal meer moeten bijdragen dan
in normale gevallen, want Rotterdam is
de enige stad in Nederland, die geen cen
trum bezit. Hierbij komt, dat de particu
lieren het bouwen blijkbaar nog niet aan
durven en de henbouwplicht op hen drukt
als een loden last.
Om dit plan, dat naar ons bleek al in
diverse andere kringen leefde, te verwe
zenlijken zullen grote offer-s gebracht
moeten worden. Doch zij zullen ongetwij
feld opwegen tegen de enorme bezwaren,
die het grote plain met zich brengt.
Rotterdam vraagt een binnenstad ten
spoedigste.
Naar Reuter uit Washington van gezag
hebbende zijde heeft vernomen, over
weegt de Amerikaanse regering om voor
de hulpverlening aan Europa in het twee
de jaar van het plan-Marshall een aan
zienlijk groter bedrag uit te trekken dan
aanvankelijk was voorzien. Er is echter
nog geen definitieve beslissing genomen
en er zijn dienaangaande ook nog geen
voorstellen gedaan aan het begrotings
bureau, dat het laatstq woord heeft in
alle aangelegenheden betreffende toe
komstige uitgaven.
Volgers een raming zal het bedrag ad
$i% milliard dat men aanvankelijk had
gedacht yoor het tweede jaar uit te
geven, gebracht worden op 6 milliard
Vermoedelijk zal deze verhoging even
wel in mindering worden gebracht van
de uitgaven in de laatste twee jaren van
het plan.
In 1950 worden weer Passiespelen te
Tegelen opgevoerd. De voorbereidingen
beginnen reeds thans met een wervings
actie voor nieuwe acteurs, waarvoor
voorlopig alleen personen geboren voor
1932 in aanmerking komen. Zij moeten
inwoners zijn van Tegelen. Verschillende
acteurs hebben een verklaring moeten
tekenen, dat zij bereid zijn hun hoofd
haar en/of baard te laten groeien in
verband met de rol, welke zij eventueel
te vervullen zullen krijgen.
De passiespelen 1948 werden door
125.000 personen van buiten Tegelen
bezocht.
De gezondheidstoestand van
ex-koniingin Marie-J osé
Ex-koning Ümberto II van Italië ver
trok per vliegtuig uit Lissabon naar
Alexandrië om een week bij zijn moe
der door te brengen en het huwelijk
van zijn nicht, prinses Maria Ludovica,
bij te wonen. De prinses is de dochter
van zijn oudere zuster.
In een interview met .Associated
Press'' in zijn villa te Cascais,, vertelde
ex-koning Umberto, dat zijn vrouw, ko
ningin Marie José, misschien eveneens
naar Alexandrië zal vliegen, als haar
gezondheid dit toelaat. Umberto zei, dat
hij dagelijks met zijn vrouw correspon
deert en dat zij vooruitgaat door dè be
handeling van specialisten in Zwitser
land.
Zijn zoon, de elfjarige Victor Emma
nuel, wordt opgevoed op het internatio
nale college van Genève en heeft goede
rapporten, zeide Umberto.
in voormelde gevallen in het algemeen
niet tot gerechtelijke terugvordering wordt
overgegaan zolang de definitieve uitke
ring nog niet bij de wet is vastgesteld.
Aan de sprintwedstrijd om de grote prijs
van Casablanca mocht met speciale ver
gunning van de Italiaanse wielerbond ock
de amateur-wereldkampioen Ghella deel
nemen. De prttjs viel ten deel aan „xérardin,
die eerste werd in het eindklassement voor
Van Vliet, Ghella, Astolfi en Senfftleben.
Het Tweede-Kamerlid mr. Ten Hagen
(Arb.) heeft aan de minister van Finan
ciën gevraagd of het juist is, dat tal van
oorlogsslachtoffers worden bedreigd met
een gerechtelijke vervolging, omdat zij
een opgenomen bedrijfsvoorschot op de
rijksbijdrage, dat door de' schade enquête
commissie foutief was vastgesteld, niet
snel genoeg terugbetalen.
Indien dit juist mocht zijn of een maat
regel, als voormeld, wordt overwogen, dan
vraagt hij verder of de minister niet var:
mening is, dat een redelijke behandeling
van bona fide getroffenen medebrengt, dat
Volgens een bekendmaking van de
directie van het coprafonds voor Oost-
Indonesië is gedurende November :n
Oost-Indonesië een record hoeveelheid
copra aangekocht nl. 27,650 ton. To" nu
toe was dit jaar het hoogste totaal be
haald in Augustus met 24.445 ton.
BATAVIA 30 Nov. (A.P.) De bewoners
van de dorpen in de omgeving van de
Merapi zijn gisteren gewaarschuwd, cal
zij het gebied moesten ontruimen ten ge
volge van de verhoogde activiteif van
deze vulcaan.
Een regen van stenen kwam omlaag
en er hingen dikke wolken, aldus meldt
De Stem van vrij Indonesië.
Er schijnt geen onmiddellijk gevaar te
bestaan voor Kalioerang dat slechts enkele
kilometers van de Merapi ligt.
De Metropolitan Opera te New.York
heeft het seizoen geopend met een op-
vcering van Verdi's Othello. Voor het
eerst in de geschiedenis van- dit beroem
de operagebouw werd een opera per te
levisie uitgezonden. Naar schatt'ng heb
ben 2 millioen pefsonen de gala-opvoe-
ring kunnen volgen.
De zware mist was gisteren tot in de
vergaderzaal van het paleis Bourbon
doorgedrongen, zo zelfs, dat men de
bezoekers der publieke tribunes van de
overkant nauwelijks kon zien. Van dit
zeer ongewone verschijnsel had het
merendeel der leden van de nationale
vergadering geen last. Zij waren af
wezig. Waar is de tijd dat een debat
over de buitenlandse politiek alle ban
ken, vol deed zijn en de tribunes tot
barstens toe gevuld? En het ging nog
len sir Edwin Plowden is uitgewerkt,
I wijkt hiervan evenwel volkomen af. Het
De versoberingspolitiek, waarop Groot-
Brittannië zijn herstelplan voor de komen
de vier jaren heeft gebaseerd, heeft een
zekere ontnuchtering teweeg gebracht on
der de vertegenwoordigers der Marshall-
landen, die te Parijs vergaderd zijn om
een vierjarenplan voor economische sa
menwerking op te stellen.
Gisteren werd te Parijs vernomen, dat
dit vierjarenplan niet zoals was voorzien
op 15 December aan de ambassadeur aan
het plan-Marshall Harriman, zal kunnen
worden overhandigd. In plaats daarvan
zullen Harriman en Hoffman, de ldider
van de E.C.A. te Washington zich- tevre
den moeten stellen met een inleidend ver
slag. waarin de moeilijkheden worden
uiteengezet, die verbonden zijn aan het
uitwerken van een gemeenschappelijk
plan voor het Europese economische her
stel.
De grootste moeilijkheid wordt wel ge
vormd door het revolutionnaire plan, dat
Groot-Brittannië op de bijeenkomst te
Parijs heeft ingediend met betrekking tot
zijn buitenlandse handel in de-komende
vier jaren en dat de opvattingen van de
andere Marshall-landen volkomen in de
war heeft gestuurd.
Deze landen hebben hun plannen opge
maakt op basis van de toestand van voor
de oorlog, toen het Ver. Koninkrijk voor
ca. 600 mill, meer uit West-Europa in
voerde dan het naar dit gebied uitvoer
de. Het plan, dat door sir Stafford Cripps
13. De goede grootmoeder, die in de kamer zat, toen de
kwaadaardige dwerg uit de schoorsteen viel, sprong hoger
in de lucht van schrik, dan ze ooit als johg meisje had ge
sprongen. Maar zij hield zich ferm. Zelfs geen steekje liet
ze van 'haar breiwerk vallen-
De kwade dwerg was aalvlug. Hij wipte door het raam, greep
<r;~
de gootpijp en liet zich zakken. Hij kwam midden tussen het
verkeer van de drukke'stad. „Kijk een dwerg" riep iemand-
„Ik kijk niet, want ik geloof niet aan dwergen'" zei een
ander Het bleek al»gauw, dat er nog meer lelijke kabouters
uit de schoorsteen waren gestoten door Bim3; ijzeren bal.
Al dre kereltjes daalden langs de gevels en zochten een goed
heenkomen in de drukte van de stad.
Brittannnië het van 1952 af zonder de
Amerikaanse hulp kan en moet stellen,
doch dat niet gehoopt kan worden, dat
reeds dan de invoer geheel zal kunnen
worden vrij gegeven. Over vier jaar zal
Groot-Brittannië nog hoofdzakelijk es
sentiële producten moeten invoeren en
slechts zeer weinig weeldeartikelen kun
nen invoeren. Het Britse plan voorziet
derhalve in een uitvoeroverschot naar
West-Europa van 49 mill, in plaats van
het grote invoeroverschot van voor de
oorlog.
Hervé Alphand, de leider der Franse
delegatie, was van oordeel, dat het Britse
plan niet in voldoende mate rekening
houdt met Frankrijk en de andere lan
den van het Europese continent.
Het Britse plan zal voor vele Europese
landen een tekort aan sterling veroor
zaken, dat even grote moeilijkheden zou
kunnen teweegbrengen als het bestaande
dollartekort.
Sir Edwin Plowden, het hoofd van de
Britse commissie voor economische plan
ning en sir Sidney Caine van het Britse
ministerie van Financiën, hebben in ant
woord op de te berde gebrachte bezwa
ren medegedeeld, dat Groot-Brittamë
bereid is zijn plan te wijzigen om de
andere landen tegemoet te komen, mits
dit niet meebrengt, dat Groot-Brittamë
dieper in de schuld raakt. Zij verklaar
den, dat Engeland gaarne bereid is meer
Europese goederen af te nemen, indien
Europa de goederen kan produceren, die
Engeland zich kan veroorloven te impor
teren en dat het eveneens gaarne alle
tarwe wil afnemen, die Frankrijk kan
zenden, mits op deze bron van bevoor
rading kan worden gerekend, alvorens
Engeland zichzelf afsnijdt van zijn tradi
tionele overzeese bronnen van aanvoer.
TV fist.Duitsland als groot-
exporteur
De situatie wordt verder nog gecompli
ceerd door het feit, dat ook het plan van
de BritsAmerikaanse zóne van Duits
land een revolutionnair karakter heeft.
Dit p'lan voorziet nl. in een export naar
het Westelijk halfrond, die in omvang
25 pet. groter zal zijn dan de export van
gehrfel Duitsland naar dit gebied in 1936
De Fransen en de Belgen achten het plan
wel over de overeenkomst, waarin a'te
partijen dezelfde ontevredenheid aan
de dag leggen.
In de lange rij van interpellauten gin
gen de communisten voorop, met lange
propaganda-redevoeringen, waarvan de
inhoud van te.voren bekend was en die
dus ook geen belangstelling vonden. De
Angelsaksische politiek in Duitsland, in
het bijzonder t.a.v. de Roerkwestie, worat
door de communisten nu eenmaal als een
deel van de oorlog, die Amerika tegen de
vreedzame Sovjetrepublieken onder
neemt, gezien.
De radicale en socialistische woord-
voerders, die ook gesproken hebben, wa
ren niet zonder waardering voor de acne
van minister Schuman, maar gingen niet
temin met ongewone heftigheid ie keer,
vooral om hun angst te doen blijken voor
een Duitse herbewapeningsmogelijkheid.
De socialistische oud-minister Phiiip
toonde zich bovendien hevig verbolgen
tegen de generaals Clay en Robertson,
die als militairen weinig geschikt zijn. om
politieke vraagstukken op te lossen.
Al die tijd kon de heer Schuman uit
rusten van de vermoeienissen van de ont
zaglijke diplomatieke bedrijvigheid der
laatste dagen Hij had juist voor de zit
ting de Britse en Amerikaanse antwoor
den op de Franse nota inzake de Roer
kwestie ontvangen en ook met Alphand,
die voor Frankrijk deelneemt aan de
Londense besprekingen, had hij van ge
dachten gewisseld.
De minister-president was afwezig.
Schuman was trouwens de enige aan
wezige minister. De overigen zitten ver
diept in de begroting, die 1400 milliard
beloopt en met de investeringen, nodig
voor het plan Monnet, de schajkist voor
het vraagstuk plaatst, hoe het volgend
jaar 2000 milliard zal moeten verkreaen
worden. Dit cijfer te bereiken is met
mogelijk. Er wordt naar niet minder d;>n
400 milliard gezocht, terwijl de gewone
uitgaven nauwelijks te dekken zijn uit te
belastingen die men hoopt te verkrijgen
door de belastinghervorming, die alge
mene teleurstelling en tegenstand ont
moet. Het blijkt wel, dat de voorgestelde
hervorming op niet anders dan eenaan
draaien van de belastingschroef neer
komt.
Toch moet voor 31 December een sluiten
de begroting in het staatsblad komen De
regering zal dan ook een moeilijke
Decembermaand hebben, zelfs na het in
treden van wat meer sociale rusu Die
wordt op het ogenblik nog wel bedreigd
door een staking van 300.000 handelsbe
dienden (uitgezonderd die van de voed-
selbedrijven), die a.s. Vrijdag zal uit
breken, maar de regering hoopt nog heden
een vergelijk te treffen. Het eigenaardige
van deze staking is. dat het niet om de
lonen gaat, maar om de zg. dubbele Zon
dag, dus de Zaterdag- of Idaandagslui-
ting, die sedert het uitbreken van de oor
log gewoonte wag, geworden en die men
nu als een recht wettelijk wjl vastgelegd
zien.
Er is echter een veel ernstiger dreiging,
fit de heden gepubliceerde cijfers büjkt,
dat het intrekken van de subsidies en
dientengevolge de verhoging voor de
van de Bizone „schrikaanjagend" en ver- prijzen van electriciteit, steenkoler. gas
wachten als resultaat van deze geweldige enz een zeer noodlottige uitwerking heeft
uitbreiding van de DuitsAmerikaanse gehad op de kosten van levensonderhoud.
handel een herleefd en machtig DuitS'
land met alle gevaren, die dit kan in
houden voor de veiligheid van West-
Europa.
15).
Werk aan dc winkel, zei de Vreng
tegen de vingerafdrukkenexpert: Notaris
van Nievelt is dood. Waarschijnlijk ver
moord. Omtrent de dader of een eventueel
motief is nog niets bekend. Misschien kan
ondèrzoek van het bureau en de brand
kast ons iets verder helpen, maar daarmee
wil ik wachten tot de vingerafdrukken
genomen zijn-
Komt in orde, zei de expert zakelijk:
Waar is het lijk?
Ik zal er je even heenbrengen, zei
de Vreng en zich tot de politiednktor
wendend vervolgde hij: Gaie ook me.
Vriesland?
De drie mannen verlieten de kamer.
Voerman en Melle bleven alleen achter en
zaten enige tijd in gedachten verzonken
voor zich uit te staren. Tenslotte verbrak
de e'erste het zwijgen.
Een vreemd geval, Melle. De Vreng
heeft als ervaren politieman natuurlijk
gelijk dat er sprake is van moord, maar ik
kan geen motief zien, als de -erfenis
kwestie afvalt. Die Marie heeft het na
tuurlijk niet gedaan. Veel eerder heeft die
zogenaamde neef het gedaan en schrok
(IVEttL/ltlUniN: IV. ilUOl'tilJJV. uj joa», ~7
I. Avennepttaat 5; L. Bos. 68 jaar. vr. v. Marie toen i laterde kamer binnen
i?. Soeters, Nassaulaan 75
kwam en het lijk van de notaris ontdekte,gerafdrukken.
zó vreeselijk, dat ze niets beters wist te
doen dan zich ijlings uit de voeten te
maken, bang dat zij verdacht zou worden.
In haar boosiheid had ze immers tegen de
huishoudster gezegd, dat ze notaris wel
zou kunnen vermoorden. Natuurlijk was
dat maar bij wijze van spreken, maar ik
kan m_e voorstellen dat zo'n jong meisje
in paniekstemming denkt, dat dezq loslip
pigheid haar noodlottig zou kunnen wor
den en dat niemand haar zou geloven als
ze zou zeggen, dat ze het niet gedaan had.
Waar zou- het meisje gebleven zijn? Als
we haar konden opsporen, zou ze ons
misschien heel wat duidelijk kunnen ma
ken en ons een stap verder kunnen hel
pen. Ik moet daar dadelijk toch eens met
de Vreng over spreken.
Melle knikte.
Maardenk jij Voeiman, dat de
man, die klaarblijkelijk de moordenaar is,
niet de neef van van Nievelt zou zijn. Je
zei daarnet tenminste: „die zogenaamde
neef"
Humehik denk van met
antwoordde Voerman: Maar zeker weet ik
het natuurlijk niet.
Vriesland, de politiedokter, bekeek het
lijk aandachtig.
In geen geval zelfmoord, constateerde
liij reeds na enige ogenblikken: Het lijkt
er wel een klein beetje op en de moorde
naar heeft z'n best gedaan om een niel-
deskundige op het dwaalspoor te bren
gen, maar wij, de Vreng, zien onmiddel
lijk dat het mes verkeerd in zijn hand zit.
De Vreng knikte. De expert was intus
sen druk bezig met het nemen van vin-
Ben je al een en ander te weten ge
komen, de Vreng? vervolgde de dokter
Ja. er js hier vanavond een klem
mannetje geweest. Een geheimzinnig be
zoek overigens, waarvan niemand de be
doeling kent.
Was de huishoudster alleen thuis?
Ja. Eerst was er nog de dienstbode,
maar die is boos weggelopen. De huis
houdster was nog van mening, dat de
dienstbode de moord zou hebben gepleegd,
maar.
Dokter Vriesland schudde nadrukke
lijk het hoofd.
Geen denken aan. Dit is geen vrou
wenwerk. Bovendien werd van Nievelt
niet gedood met dat mesje, dat zou al te
omslachtig zijn geweest voor een geruis
loze moord, zoals deze er een geweest is.
Ik heb er zo'n vermoeden van, dat de no
taris werd neergeschoten en dat de moor
denaar daarna het pennemesje met bloed
bevlekte en m de dode z'n hand stopte
om de nasporingen te belemmeren.
Kun je daarvan zekerheid verkrij
gen?, vroeg de' Vreng: Dat zou natuurlijk
nieuwe en belangrijke gezichtspunten
openen.
Zeker kan ik daar zekerheid van
verkrijgen, maar niet een twee drie. Ik
kan je echter nu ai voor negen en negen
tig procent zekerheid geven. Dit is geen
wond, zoals men er een met een mesje
maakt. En ben je nog te weten gekomen
wie dat mannetje was?
Neen, de huishoudster dacht, dat hei
de neef van van Nievelt was, maar.
De dokter maakte een afwerend ge
baar, maar gelukkig kon hij zich nog juist
inhouden. lij mocht zijn geheim niet ver
raden. De Vreng was politiek uiterst be
trouwbaar, maar als het niet strikt nodig
was, mocht men in deze gevaarlijke tijd
niet iemand belasten met een gevaarlijke
wetenschap.
De, kwestie was, dat dokter Vriesland
de neef van notaris van Nievelt zeer gcyjö
kende. De man was leider van een van dn
stoutmoedigste verzetsbewegingen van
heel Nederland. Deze Carel van Nievelt
was rónd dé veertig, knap van uiterlijk,
flink gebouwd en resoluut en prettig van
optreden. Na de dood van zijn vader, die
als niet-bekend kunstschilder arm gestor
ven was, had Carel zich met hard werken
een goede betrekking verworven. Hij was
ongetrouwd gebleven Na op de Grebbe
berg tegen de Duitsers gevochten te heb
ben. richtte'hij kort na Me' 1940 in een
grote stad een der eerste verzetsbewe
gingen op Toen ook elders soortgelijke
bewegingen werden gevorn d zocht Carel
contact en op die manier had dokter
Vriesland kennis met hem gemaakt.
In geen geval was dus het mannetje,
dat zich de betiteling „neef" had laten
welgevallen, de echte Carel van Nievelt.
Dit alles wist Vriesland dus, maar
hij achtte de tijd nog niet gekomen om
het de inspecteur te onthullen. Mocht het
niet anders kunnen, dan zou hij het na
tuurlijk wel "doen, want Carel van Nie
velt mocht in geen geval in dit zaakje
betrokken worden. De Duitsers zochten
hem reeds enige tijd en hij leefde ondef
een andere naam. Als hij nu onder eigen
naam in deze moordzaak betrokken zou
worden, dan zouden de Duitsers een al
te gemakkelijke gelegenheid hebben om
de dappere kerel te arresteren.
Enje uebt reden om te betwijfe
len, dat het inderdaad de neef was?
Ja, antwoordde de Vreng: Allereerst
heeft hij zichzelf niet aangediend als de
neef, maar liet hij zich die betiteling
gemakshalve maar aanleunen. Maar be
langrijker is volgens mij, dat de neef
absoluut geen voordeel zou hebben bij
de döod van notaris Armand van Nie
velt ep je weet dat voor ons, politie
mannen, het motief altijd een heel voor
naam uitgangspunt is.
We zullen dus achter het kleine,
onbekende mannetje aan moeten, lachte
Vriesland opgelucht, nu hij tot zijn grote
vreugde bemeikte dat Carel van Nievelt
voorlopig nog geen gevaar liep.
Ja Maar het zai het zoeken van een
naald in de hooiberg zijn Weet je wat
die ondanks een daling van de prijzen
van levensmiddelen in totaal over Nov.
met 14 pet. zijn toegenomen, zodat het
gemiddelde prijspeil op dit ogenbhk 18'a
maai dat van 1939"bereikt heeft. Onder
dergelijke omstandigheden z(jn opnieuw
toonbewegingen tc wachten.
600.000 cigaretten waren de buit van
enige C.C.D.-ambtenaren, die Maandag n
de hoofdstad twee mannen en twee vrou
wen, onder verdenking van zwarte han
del, hebben aangehouden
Het waren de 43-jarige koopman M E.,
de 40-jarige uitvoerder J G S de 32-
jarige kapster A. A O. en de 33-jarige
buffetjuffrouw M J. S.
De „Groo'e Beer" op reis van Amster
dam naar Batavia, passeerde gisteren
M'nicoy.
De „Tabinta" wordt 11 December van
wij kunnen terwijl de expert nos bezig Batavia te Amsterdam vet wacht,
met de vingerafdrukken, wel eens aan de
huishoudster om het signalement van het
onbekende nannetje vragen
Ze gingen naar de keuken, waar de
huishoudster van pure narigheid begon
nen was zo laat in de avond nog eéns
het koper te poetsen, dat overigens nog
blonk als een spiegel. Maar ze moest
bezighe'd hebben, „vanwege de zenuwen",
legde ze uit.
De Vreng vroeg, hoe het mannetje er
precies uit zag en juffrouw de Vries ver
telde alles wat ze kon vertellen.
(Wordt vervolgd),
BOTTERDAM, 30 November 1948.
2 X 450 ton tarwe l.-varen: 2 X 670 en
2 X 500 ton mais -varen. 170 ton beton
ijzer den Haag; 222 ton fosfaat Haasfeebt
100 ton id. Tilburg; 71 ton soda Arnhem;
70 ton haver Andel; 120 ton meel Stads
kanaal; 150 ton haver Amersfoort; 140
ton kunstmest Roode^Haan; 789 ton schil
fers Zwijndrecht125 ton puin Lekker-
kerk; 70 ton vismeel Zaanstreek; 18 stand
hóut Middelburg20 stand, hout Schie
dam; 50 stand hout Groningen: 29 stand
hout Maastricht; 300 ton stukgoed vletten;
250 ton stukgoed Amsterdam.
