Nieuws uit STAD OMTREK
typerende Toetsstudies
Aquarellen en beeldhouwwerk
LAATSTE BERICHTEN
BIM
SCHEEPSRECHT
Tentoonstelling in de Rotterdamse
Kunstkring
Continentale Première van Britten's
St. Nicolaas cantate
DRIEMAAL
Vals geld in Zeeland
en de
ontvoering
van
Sinterklaas
Radio-première van
Willebrordus-koor
DINSDAG 7 DECEMBER 1948
PAGINA 3
KOPSTUKKEN
Koppen
WAT IS UW MENING OVER
„BREDERODE"?
GEEN KIPPENBRUG MEER
UIT RAAM GEVALLEN EN
GEDOOD
DIEFSTAL
met heien gereed
ONVOORZICHTIG
BURGERLIJKE STAND
ETALAGE-VERLICHTING MAG
NIET BRANDEN
VLAARDINGEN
VLAARDINGS SCHAAKGENOOT
SCHAP
m v in ijti
f
fMM
II
„INDONESISCHE
DOCUMENTATIE"
POSITIES TROEPENSCHEPE.N
OOK EEN PACIFIC-PACT
NED. VRACHTENMARKT
Nagemaakte 100 gulden-biljetten
in beslag genomen
MAX AMANN VEROORDEELD
HERZIENING VAN VONNIS
VAN TOKIO
„Een dwaling en een gevaarlijk
precedent"
Schilderkunst van grote spanningen, van hartstochtelijk zoeken
naar uitingsmogelijkheden moet men op de tentoonstelling van
aquarellen en beeldhouwkunst in de zalen van de „Rotterdamse
Kunstkring" niet verwachten. De tentoonstelling heeft eerder
iets liefelijks, waarvan men zonder problematiek genieten kan.
In haar genre is deze expositie lang niet slecht. Dat de Kunst
kring zich in het algemeen aan dit zeer degelijk genre houdt,
is echter in zekere zin jammer.
Een interessante uitvoering o.l.v.
de componist bij de
R'damse V.U.
IS
door ARTHUR LEAK
BOMBAY'S HAVENARBEIDERS
STAKEN
DJOKJA LOOFT HOUDING VAN
HATTA
ZEVEN INDONESISCHE
VROUWEN VERDRONKEN
DR. BEEL'S VLIEGTUIG BIJ
SOERABAJA BESCHADIGD
INTERN. SCHOEN. EN LEDER-
BEURS TE WAALWIJK
BEWAG-PERSONEEL WERKT
NIET IN SOVJET-SECTOR
ROTTERDAM VERZAMELDE
DRIE-EN-DERTIG TON
Voor „Het schip voor Keulen"
Er zijn in deze wereld vele kopstuk
ken. Er zijn niet alleen Marshalls, Tru-
mans, Bevins of Molotovs; er zijn ook
Beels, Rommes, Vorrinks, Gortzakken, er
zijn ook Kespers, Quarles van Ufforden,
de Quayen en zo veel veel meer. Mis
schien heeft U opgemerkt, dat we gelei
delijk aan van de wereld- op de lands-
en van de lands, op de provinciale kop
stukken zijn gekomen.
Als Typer de vergelijking nu verder
zou doortrekken, zou hij zich minder vrij
voelen Dus U moet het voor de plaatse
lijke kopstukken zelf maar doen.
Al die kopstukken hebben te maken
met „de Pers". U heeft misschien zelf al
vaak op de film gezien, hoe de grote
heren de pers te woord staan. Een ding is
zeker, tot en met de landelijke kopstuk
ken is er geen, die de betekenis van de
pers onderschat. Integendeel, in navol-
king van het buitenland, waar bijvoor
beeld de Grote Vier de voorkomendheid
zelf zijn, werden ook de Nederlandse
kopstukken plooibaar. Deze kopstukken
nemen vaak groot risico door de Konin
gin der aarde te geven wat der Konin-
gmne is- Die risico's zijn echter niet zo
■groot, als die welke de opperbevelhebber
van het Geallieerde Leger, Gen. Eisen
hower nam, toen hij de oorlogscorres
pondenten in vertrouwen nam.
Dit verhaaltje met een moraaltje zou.
den wij onder de aandacht van vele
plaatselijke kopstukken op velerlei ter
rein en op velerlei posten willen bren
gen. Wie zich aan Ike spiegelt, spiegelt
zich zacht Misschien komen er enkelen
van hen tot de conclusie, dat „de pers''
toch uiteindelijk nog wel iets met be
paalde dingen te maken heeft.
Wanneer Ike de mentaliteit gehad had
van sommige Schiedamse kopstuk-geno
ten, dan had hij de heren journalisten
zeker niet bij zich laten roepen weken
voor een veldslag.
Maar goed. Het verhaaltje.
Tijdens de veldtocht in Afrika placht
ïke de Amerikaanse oorlogs-correspon-
ten bij elkaar te roepen op de meest
onverwachte ogenblikken om ze iets „off
the record", d.w.z. niet voor publicatie,
ta vertellen. Bij een van deze bijeenkom
sten vertelde hij aan de soldaten met de
vulpen de juiste datum van de invasie
op Sicilië, zes weken in het verschiet.
Het gevolg hiervan was, dat de kran.
tenlui de verantwoordelijkheid zo zwaar
op hun maag voelden, dat zij niet durf.
den te praten over enige phase van de
oorlog, behalve in een soort code. Zij
gingen zelfs enige tijd later, na de lan
ding, naar Ike toe om hem te vragen
hun zenuwen niet meer zo op proef te
stellen.
„Het geven van verantwoordelijkheid
13 het systeem, dat de journalist het
meest op zijn eer trekt", aldus Eisen
hower's verklaring.
Het wil Typer voorkomen, dat ontij
dige en onjuiste publicaties niet voor
niets zo afdoende zijn voorkomen in de
afgelopen oorlog. Wat voor Ike niet be
neden zijn waardigheid was, behoeft het
zeker niet voor andere kopstukken te
zijn.
Wij leven in een tamelijk beschaafd
land. Grote schokken blijven ons be
spaard. Als de ochtendblad-lezer wordt
opgeschrikt door het present-exemplaar
van een krant, die zich te buiten gaat
aan Americanamaak, ook al noemt zo'n
krant zich Het Dagblad, dan niest hij en
pekt zijn vertrouwder bladspiegel.
Dat wil echter niet zeggen, dat wij
wars zijn van al die nieuwigheden, die
een dagblad aantrekkelijker maken, ajs
daar zijn pakkende koppen en gezellige
opmaak.
Over die pakkende koppen kunnen de
Amerikanen meepraten, want het maken
daarvan is in handen va de kopij-be.
Men schrijft ons van de zijde van
Kath. Thuisfront:
Zoals U reeds uit de N.S.C. vernomen
zult hebben, is er in onze stad een edele
en eerlijke wedstrijd gaande tussen twee
plaatselijke verenigingen Utile Dulci en
Brederode.
De winnende vereniging ontvangt een
uitnodiging om in Lier (Belgmet het
respectievelijk toneelstuk op de planken
te komen.
Nu geeft Brederode Zondag 12 Dec. in
Musis Sacrum het bekende toneelstuk:
„Kinderen van ons volk" naar het boek
van Ant. Coolen. Met groot succes heeft
dit toneelgezelschap reeds meermalen
„Kinderen van ons volk" voor het voet
licht gebracht, U begrijpt dat zij nu
meer nog dan anders haar uiterste best
zal doen de erepalm te behalen.
In de zaal zijn enkele personen uit
België aanwezig, die hun oordeel zullen
geven.
Oordeelt gen mede? Hebben zij de
kampprijs verdiend, de erepalm behaald?
Of zal Utile Duci het winnen?
Voorziet U dan tijdig van een kaart.
„Brederode" speelt ten bate van het
Thuisfront. Kaarten kunt u krijgen a
f 1bij Piet v.d. Berg, Talmay Oem-
straat 6. u heeft een fijne avond en het
Thuisfront vaart er wel bij.
Gisteren was het de dag van de retours.
Van de ruiltransporten naar vele win
kels, waar St Nicolaas een blijkbaar
slechte keus had gedaan, maar ook van
de extra tochten, om langs omwegen te
bestemder plaatse te komen. De Kippen-
brug bad niet langer geduld en samen
scholingen of geen samenscholingen, zij
verdween.
Met snijbranders werden door de arbei
ders van gemeentewerken de hekken
weggenomen, nadat andere hkken ge
plaatst waren om te verhinderen, dat zij
nog clandestien gebruikt zou worden.
Voor alle zekerheid werden aan beide
kanten ook vast een paar planken ver
wijderd, zodat alle lust om nog even over
te wippen gebreideld werd door een ga
pende leegte.
Drie weken omlopen, of over de Vlaar-
dingerdijk, of over d B.K. lpan Mis
schien, dat we de Nieuwjaarsvisites weer
langs de kortste route kunnen maken.
Hat lH-jarig knaapje S. is gisteren van
de derde verdieping van een pand aan
de St. Liduinastraat op de weg gevallen.
Met een schedelbasisfractuur moest hij
door de G.G. en G.D. naar het ziekenhuis
Worden overgebracht waar hij bij aan
komst bleek te zijn overleden.
Vermoedelijk is het knaapje uit zijn
bedje geklommen, naar het raam gegaan,
heeft dit geopend en is er uit gevallen.
Ten nadele van v. d. M. is in de-Lek
straat een fiets en leren jas gestolen. De
fiets van de J. werd op de Havendijk
ontvreemd.
werkers, die voor een goede vondst een
extraatje krijgen.
Wat wij zouden maken van het verhaal
van de arrestatie door de politie van
een met twee revolvers gewapende in.
breker, die twee paar pantalons en een
rok droeg, hangt van de rest van het
verhaal af. Maar voor de volgende kop
kreeg Harry Mott, „copyreaöer" van de
New Yorkse Daily News 60 gulden extra
in zijn wekelijkse loonzakje:
Wilde jacht pikt
2 blaffers-, 2 broeken
dief in rokken.
De. volgende morgen begreep de
scherpzinnige minderheid van de twee
en een kwart millioen lezers in een oog
opslag wat Harry hun ging verhalen in
de rest.
Dit voorbeeld brengt ons op de hoofd-
piin op de hoofdlijn. Er zijn weinig le
zers, die begrijpen en,dat een goede kop
boven een artikel puntig peinzen heeft
gekost. Wan vergist U zich niet. Het
gaat er niet om de eerste plaats om, dat
al het nieuws is samengeperst in het op
schrift. of dat dit de lezer zo aantrekt,
dat hij gaat lezen. Eerst en voor alles
mag een kop een bepaald aantal letters
niet te boven gaan Geen kop mag gro
ter zijn dan de ruimte hem door de
kolom-breedte toebedeeld. Vandaar, dat
een koppenmaker (koppensneller noemt
het Nederlands pers.jargon zo'n man)
een nacht lang kan broeden op een
woord, dat korter is dan arresteren. Als
hij een Amerikaan is vindt hij het
woord „nips", maar wij zijn in Neder
land nog niet zover, dat we met een ge.
rust hart „Juut pikt dief" zouden dur-
ien schrijven Hetgeen toch belangrijk
korter is dan politie arresteert dief. Het
scheelt om precies te zijn negen letters
De boulevard-bladen in Amerika heb
ben de koppen-kunst levend gemaakt.
5 j glnS niet meer aan om in saaie
standaard formules mededelingen te
doen. De koppen werden korter en pun
tiger. De scherpste, meest cynische on
beschaafdste of geestige zijn te vinden
la de Daily News.
man aan het hoofd van de afdelng
is Bill Murphy, die een uitzondering
maakt op de regel, dat coreetoren mis-
lukte verslaggevers zijn. Hij verdient
dertig duizend gulden per jaar, hetgeen
genoeg is om betere baantjes af te slaan.
TYPER.
welke tacht wfv* ^"i-heistkningen,
nnM hohhl !ang gehijgd en ge-
puid hebben boven de Nieuwlandse pol-
gestreken. De 185 palen zijn ge
slagen en dat is m korter tijd gebeurd
dan verwacht werd. De flats voor kleine
gezinnen en ouden van dagen zijn nu
onder de grond gereed Als de winter
ons gunstig gezind wil zijn, zal ook de
bovenbouw snel uit de grond schieten..
SCHIEKANT EN KLAAR
hc^!STTU -deze Schiekanttekening leest,
eouLY rtle-KPeJ abuis bij een Schiedams
collega-dagblad terecht gekomen. De
kademuur van de Schie bij de Ooievaars-
brug was erg slecht. Na enkele maanden
geheid, beton gestort en gemetseld te
hebben, zijn de werklieden hier met de
vernieuwing bijna gered. De stalen dam-
wand werd gisteren met moeite en ge-
hamer er uit getrokken. De mtselaars
legden de laatste hand aan de stenen kop.
Over enkele dagen zal hier het verkeer
weer kunnen rijden. De Schiekant is zo
gemaakt, dat hij kan aansluiten bij het
profiel van de nieuwe Ooievaarsbrug,
waarover wij binnenkort meer hopen te
kunnen vertellen. Vandaar deze Schie-
kanttekening.
DE WAS IN BRAND
Hedenmorgen ca. 9.30 uur brak brand
uit in het pand bewoond door V. aan
de Zwartewaalsestraat. In een kamer ge
raakte de was die hing te 'drogen in brand
en deelde het vuur mee aan gordijnen
en behang. De brandweer o.l.v. ir. Moes-
ker was spoedig ter plaatse en bluste met
1 straal op de waterleiding. Er was enige
schade.
Voor de werf Wilton Fij ©noord stak M.
oe rijweg over zonder goed uit te kijken.
^en vrachtauto van de V. uit Vlaardingen
vrachtte door sterk te remmen een aan-
MJ 3,n£ voorkomen. Dit gelukte niet.
!rtkfTiw i0lgeii de gro-nd gesmakt en moest
w lfovlepnPreuk per GG- en G-D naar
het ziekenhuis worden overgebracht.
GEBOREN: Adrianus J. z v J. Stad
en A. Lagendijk, ^Yestfrankenlandsestr
150; Agatha A. d v J. H. Ritter en M.
Bras Nassaulaan 75; Clasina d v M. v
Veen en A. M. D. Zwarts, Broersveld 36;
Johannes G. F z V J. P. v. Rooijen en
M. B. Verheugen, Noordvestsingel 21;
Constance M. C. d v H. J. Marcus en A.
Wittmer, Dr. Noletstr. 1; Johannes W. z
v M. Meulstee en P. de Vries, Da Costa-
straat 26; José d v J. Mak en E. J C. v.d
Brugge, J A. Alb. Thymstr. 85; Johanna
A. M. d v C. J. B v. Zanten en C A.
Pijpers, Westfrankenlandsestr. 12; Johan.
na M. d v G. L. N. Beuman en J. Magiel-
sen, Lekstraat 30; Willem z v L Hage-
stein en II. Reijngoud, Leliestraat 39;
Theodora E. d v G J. den Boef en C H.
M. v.d. Berg, Boerhavelaan 1; René F z
v A. v. Zijl en M. W. J. v.d Vorst, Dr.
Noletstraat 1; levenl. kind v P. G Jas-
perse en J. B. P. van Logchem, J. A. Alb.
Thymstraat 76
OVEREDEN: B. Roepert. 43 jr., vr
v M. M. Hoogwerf, Heenvlietsestr. 26.
De Schiedamse politie heeft in de af
gelopen week op grote schaal waarschu
wingen uitgereikt aan winkeliers die on
danks het verbod daartoe hun etalagever
lichting lieten branden. Deze waarschu
wingsperiode is thans afgelopen. Vanaf
vandaag wordt tegen de overtreders pro
cesverbaal opgemaakt, terwijl de stoom
toevoer zal worden afgesneden.
ZILVEREN JUBILEUM
De heer A. Kalisvaart vierde zijn zilve
ren jubileum als timmerman in dienst
der firma L. Maat en Zonen. De jubila
ris werd in het nieuwe kantoor der fir
ma hartelijk toegesproken door de jong
ste firmant, de heer S. Maat, die hem
als voorzitter der afd. Vlaardingen van
de Alg. Ned. Patroonsbond, het insigne
en de zilveren legpenning overhandigde.
Namens de firma feliciteerde de heer
T. Maat, onder aanbieding van 'n cadeau
onder couvert en bloemen voor mevr.
Kalisvaart. De oud-firmant, de heer L.
Maat, bood een taart aan, terwijl de heer
Breevaart namens het personeel een
cadeau onder couvert aanbood en bloe
men. De jubilaris dankte met enige
woorden voor de hulde hem gebracht.
AANBESTEDING
Namens B. en W. zal op Donderdag 30
Dec. a.s. in het Stadhuis worden aanbe
steed het maken der paalfundering met
sloven van gewapend beton, benevens
aanleg der huisriolering voor 146 wonin
gen te bouwen op een terrein gelegen
aan de Insulindesingel en Groeneweg te
Vlaardingen.
Voor de competitie van de Rotterdamse
Schaakbond werd te Rotterdam gespeeld
de wedstrijd VSG 2Wester Toren 3,
welke door het VSG met 7%2% werd
gewonnen.
SNEL RECHT
Donderdag j.l. werden door de recher
che aangehouden het 19-jarige meisje J.
P. v. T. en het 23-jarige meisje J. R. Zij
hadden uit de wasserij, waar zij werk
zaam waren, wasgoed ontvreemd. Vrij
dagmorgen 12 uur werden zij reeds voor
de politierechter te Rotterdam gebracht.
De politierechter veroordeelde de beide
meisjes tot 14 dagen gevangenisstraf met
beveï tot onmiddellijke gevangenneming.
is
"it'
.ft
ft* .1 J i
f ?■.-.** «i f
A t l Js,
Sedert enkele maanden is aan het Al
gemeen Secretariaat der Katholieke
Volkspartij verbonden een Overzeese Do
cumentatiedienst, die onder leiding staat
van de heer F. Sybesma.
Deze dienst heeft met ingang van 1 de
zer een „Indonesische Documentatie" uit
gegeven. Zij zal bevatten een overzich
telijke samenvatting van de politieke ont
wikkeling in Indonesië, van de verhou
ding NederlandIndonesië en van de
verhouding IndonesiëZ.O. Azië.
Het ligt in de bedoeling deze uitgave
om de twee of drie weken te doen ver
schijnen. Zij zal in een beperkte oplage
gratis ter beschikking worden gesteld
van daarvoor in aanmerking komende per
sonen en instellingen. Het eerste nummer
heeft een grotere omvang dan de volgen
de nummers, daar het omwille van de
waarde van de documentatie gewenst was
iets verder in de geschiedenis terug te
grijpen.
Men vindt er een resumé in van de
gebeurtenissen sinds Mei dezes jaars. Aan
het ontslag van dr. Van Mooi- is uiter
aard Lijzondere aandacht gewijd. Het
overzicht loopt tot en met 24 Nov. j.l.
De „Groote Beer" arriveerde gister
avond elf uur van Amsterdam te Ba
tavia.
De „Waterman", op reis van Rotterdam
naar Batavia, passeerde heden Gibraltar.
De „Zuiderkruis" op reis van Batavia
naar Rotterdam, passeerde gisteravond
om 9 uur Ouessant.
Volgens de diplomatieke redacteur van
het blad „Sunday Times" zal, zodra het
Atlantisch pact zal zijn gesloten, een ver
drag van bondgenootschap ter verdedi
ging van het Verre Oosten worden be
sproken. Dit bondgenootschap zou de
Verenigde Staten, Groot-Brittanië en
waarschijnlijk Nederland omvatten. Stel
ler van het artikel meent, dat reeds
inleidende besprekingen hebben plaats
gehad.
ROTTERDAM, 6 December 1948.
430 ton dwarsliggers Dordrecht, 100 ton
zout Seheveningen, 200 ton zout Budel,
400 ton fosfaat Maastricht 155 ton lijn
koeken Akkrum, 50 stand, hout Grouw. 22
stand, hout Nijkerk, 36 stand, hout Nij
megen, 16 stand, hout A'dam, 31 stand,
hout Groningen 110 ton kunstmest Pe-
kela, 145 ton kunstmest Rhedenburg, 350
ton cokes B. op Zoom, 900 ton kolen Geer-
truidenberg, 1300 ton kolen Weurt, div.
partijen mais liggen/varen, div. part.
tarwe liggen/varen, 260 ton tarwe Wor-
merveer, 200 ton stukgoed A'dam, 125 ton
ijzer IJmuiden,
Niet alleen het buitenland, maar ook
ons land herbergt valsemunters. Dit is
gebleken in Zeeland, waar op het ogen
blik valse bankbiljetten van honderd
gulden in omloop zijn.
Zowel op Walcheren als in Zeeuwsch-
Vlaanderen is een aantal biljetten door
de politie in beslag genomen. Een per
soon, die een vals biljet ontvangen en
weer uitgegeven had, terwijl hij wist, dat
het vals was, is gearresteerd.
De valse biljetten zijn een vrij goede
imitatie en bij een oppervlakkige be
schouwing moeilijk van echte te onder
scheiden. De handtekening van de presi
dent van de Ned. Bank staat echter iets
hoger en het watermerk is onduidelijk.
Voorts zouden de woorden „De Neder-
landsche Bank" die aan de voorzijde op 't
middengedeelte van de echte biljetten
voorkomen en die met het blote oog
moeilijk te zien zijn, op de valse ontbre
ken.
De rijkspolitie stelt in deze vervalsings
affaire een uitgebreid onderzoek in.
Het gewezen hoofd van de nationaal-
socialistische pers, Max Amann, die
tevens voorzitter was van de vereniging
van nazi-uitgevers en wiens vermogen op
millioenen werd geraamd, is door de
zuiveringsrechtbank te Muenchen „in
hoge mato schuldig" bevonden. Hij werd
tot de maximumstraf van 10 jaar dwang
arbeid veroordeeld. Zijn vermogen wordt,
behoudend een bedrag van 5.000 dollar
geconfiskeerd.
De Nederlandse rechter bij het tribu
naal voor oorlogsmisdadigers te Tokio,
prof. Röling, heeft, evenals zijn Chinese
collega, Jocamoei, scherpe critiek gele
verd op de beslissing van het Ameri
kaanse opperste gerechtshof, om het von.
nis van het tribunaal over de Japanse
orlogsleiders te herzien.
Joeamoei noemde deze beslissing „een
dwaling een een gevaarlijk precedent".
De Chinese rechter verklaarde, aldus
melt Reuter nader, dat het internationaal
tribunaal zijn bevoegdheid ontleende aan
de elf betrokken landen en niet alleen
aan de Verenigde Staten,
Rechter Röling zeide, het „in de verste
verte niet waarschijnlijk geacht te heb
ben", dat het opperste gerechtshof aan
het beroep gehoor zou geven
Het nieuws over de beslissing van het
hof heeft in Tokio in brede kringen ver
rassing gewekt. In welingelichte kringen
verklaarde men, dat zelfs de veroordeel,
den zelf niet in ernst verwachtten, dat
het hof hun beroep zou aanvaarden.
Han Botte. - Gezicht op de Amstel (aquarel)
De Kunstkring is voor Rotterdam
namelijk één der weinige mogelijk
heden voor kunstmanifestaties en daar
om zou een wijder uitslaan van de
vleugels voor een eigen Rotterdamse
culturele ontwikkeling van enorm be
lang zijn.
Niet dat de tentoonstelling, die tot
1/ December geopend blijft, daar niet
aan zou meewerken. Beziet men haar,
dan treft al aanstonds het werk van
re beeldhouwer Kees Schrikker.
Schrikker is een poëtische natuur,
die de vorm beheerst en een bijzondere
voorliefde voor het kleine zéér goed
geproportionneerde heeft. Zo b.v. no. 4:
Kopje met vlechten". In de vitrine ziet
men meer kleine plastiekjes, die alle
het precieuse, het tere en het blijde
gemeen hebben.
Beslist charmant is de portretbuste:
„Willie", in lichte tint en met een ruw
oppervlak uitgevoerd.
De beeldjes van deze veelbelovende
beeldhouwer zijn geplaatst temidden
van aquarellen van zes artisten, die
stuk voor stuk bewijzen leveren het
geëigende metier onder de knie te
hebben.
De belangrijkste hunner lijkt ons Han
Bolte, die in zijn: „Gezicht op de Am-
stel" een prachtige impressie geeft, die
vooral in de brug sterke sferische
kwaliteiten bezit. Het aquarelletje van
de „Mont Martre" is van een gematigd
kubistische opbouw, zowel in de wijze
van weergave als in het onderwerp.
Peuteriger is zijn „Haven Cros de Cag-
nes". In het algemeen is zijn werk
mooi lucide, zuiver en helder in de
kleur.
Maaike Braat is het beste in no. 35,
een Berglandschap, waarin de spaar
zame kleur grootser werkt dan in de
andere werkjes. Kees Laan volgt de na
tuur op de voet in zijn schone aquarel
„Kerstrozen", waaruit de „Waterlelies"
wel schril afsteken. Het werk van J. J.
Royaards heeft iets onvoltooids, doch in
details, als van no. 22: „De Verte",
komt hij op dreef. Joh. Bauer-Stumpff
en Rudolf de Bruyn Ouboten hebben
beiden goed doorwerkte schilderingen
ingezonden.
De voornaamste indruk die men van
heel de tentoonstelling meeneemt is
deze, dat de hier exposerende schilders
met hart en ziel zich geven aan het
werk.
Het probleem der verhoudingen tussen
muziekproducent en -consument wordt in
de laatste tijd nog al eens te berde ge
bracht. In dit verband zij herinnerd
aan het woord van Willem Pijper in zijn
verslag van het „20e Festival van de In
ternational Society for Contempory Mu
sic" (Groene Amsterdammer 3 Aug. 1946),
aangaande de kleine Cantate op. 29 van
Anton von Webern: „Het gehalte aan ho
ge muzikale waarde is echter verbijste
rend, en het stemt tot moedeloosheid dat
een zo singulier talent als Webern er nim
mer in is kunnen slagen zijn waarheden
in een ook voor niet-geïnitieerden half
weg begrijpelijke taal te uiten."
Het geval Webern is natuurlijk 'n zeer
speciaal, doch in feite komt veelvuldig
voor dat de geïnteresseerde dilettant, die
niet in de gelegenheid geweest is zijn
muzikaal-technische uitdrukkingsmidde
len een even groot arbeidsterrein te gun
nen als zijn aspiraties gaan, zich het ge
not van zelf musiceren in grotere werken
moet ontzeggen.
Het is vooral om aan deze behoeften te
voldoen, dat Benjamin Britten zijn Sint
Nicolaas Cantate heeft geschreven en het
koor en orkest van de Rotterdamse V.U.
hebben deze gelegenheid met enthousias
me aangegrepen. In de tekst van Eric
Crozier (Nederlandse vertaling van Han-
no Van Wagenvoorde) komen beurtelings
aan het woord het koor (der gelovigen),
Nicolaas en de verschillende gedramati
seerde figuren, die in de loop van het
gegeven voorkomen, waarbij •zelfs de na
tuurkrachten niet ontbreken. Weinig her
innert hier aan onze Hollandse „goed hei
lig Man", doch veel meer is er naar ge
streefd in eenvoudige, haast primitieve
bewoordingen de religieus-historische te
kening te geven van de Bisschop van
Myra.
Britten, die reeds meermalen bewezen
heeft, hoe gemakkelijk zijn muzikale im
pulsen hem aandrijven, wanneer hem
een buiten-muzikaal gegeven ten dienste
18. „Er is hier geen mens", fluisterde Groene Wollie. „De
keuken is helemaal leeg". „Dan moet het maar gebeuren"',
zei de Erge. De twee dwergen sprongen naar voren. Zij gre
pen de beste boot uit de kanoverhuurderij en droegen hem
naar het water. Wollie meende een geritsel te horen. „Nou
gewoon doorlopen", siste de Erge. „Als je maar gewoon
dcet, denken ze dat we toeristen zijn". „Ik heb nog nooit van
kano-toeristen in December gehoord", zei Groene Wollie.
„Denk liever, maar zeg niet zoveel", siste de Erge. Zij ped
delden kalmpjes door de Amsterdamse grachten. Goedmoe
dige agenten dachten, dat het een grap was en keken het
tweetal lachend na.
staat, heeft hierbij een illustratieve mu
ziek geleverd, die misschien wel eens
boven de simpele geest van het werken
uitgaat doch overigens zeer suggestief
de bedoelingen van de schrijver met zich
meevoert. Vooral wanneer de tekst be
weeglijk wordt en dramatische spannin
gen gewekt worden, is Britten in zijn
element zoals bijv. de gedeelten „de reis
naar Palestina" en „de dood van Ni
colaas". Maar ook andere stemmingen
worden door hem dikwijls uitstekend ge
typeerd. De wals bij „de geboorte" is
op zichzelf zeker een vondst, hoe ge
durfd het ook bleek: het contrasteren
der koren de Moeders en de Reizigers"
door twee en driedelige rythmen, had
opmerkelijk resultaat.
Ondanks het feit, dat Britten dit werk
voor amateurs gedacht heeft wekte de
uitvoering niet de indruk, dat de tech
nische eisen zeer laag gesteld zijn. Des
te meer reden om de vertolking van het
V. U. koor en orkest en het jongenskoor
van de Willibrorduskerk een bijzonder
geslaagde te noemen. Wanneer Britten
gemeend heeft, dat voor amateurs juist
deze zelfbeoefening stimulerend zou
werken en een grotere liefde voor de
muziek zou aankweken, dan zal het hem
bij deze uitvoering duidelijk geworden
zijn dat zijn opzet volledig gelukt is: de
begeestering der uitvoerenden en ook
van het publiek, dat de koralen met toe
wijding meezong (waartegen de koren
contrapunteerden) was bijzonder grcot.
Een woord van hulde voor de solist
Peter Pears, die zijn partij natuurlijk
vlekkeloos en imponerend zong, doch
vooral door zijn bijna onberispelijk Ne
derlands!
Voor de pauze voerde het koor nog
het prachtige Avé Maria van Josquin
uit dat vooral de kwaliteiten van de
damesstemmen deed uitkomen. Het Ave
verum van Mozart en een koraal van
Schütz kwamen zeer behoorlijk tot stand.
Het orkest speelde nog een suite van
Bach. B. G,
Op Donderdagavond 9 December a.»-
treedt het koor van de St. Willebrordus-
kerk aan de Beukelsdijk t(Rotterdam) op
in een opmerkelijke uitvoering te Am
sterdam. Het koor heeft n.l. de vereren
de uitnodiging ontvangen om mee te wer
ken aan de eerste radio-uitvoering in Ne
derland van de „Sint Nicolaas Cantate"
van de jonge Engelse componist Benja
min Britten op tekst van Eric Crozier.
Deze uitvoering wordt gegeven in de Lu
therse kerk te Amsterdam en van 20.15
tot 21.10 uur door de AVRO over Hilver
sum I uitgezonden. Het koor wordt ge
leid door zijn vaste dirigent J. Keyzer,
verder werken mee het koor en het
strijkorkest van de Volksuniversiteit te
Rotterdam, de Engelse tenor Peter Pears,
de pianisten Lily van Spengen en G. v.
d. Steen en de organist P. v. d. Kerkhof.
De algehele leiding is in handen van de
componist Benjamin Britten zelf.
20)
Dia onbekende was enige tijd later weer
weggegaan, onhoorbaar sluipend door de
gang en zo zacht mogelijk de deur achter
zich dichttrekkend. Hoeveel tijd er tussen
zijn komst en vertrek lag, dat was niet.
met zekerheid te zeggen, maar op z'n
minst vijf minuten. Daar de moord vol
gens Vriesland's vaste overtuiging niet
met het mesje, doch met de revolver be
dreven was, zouden vijf minuten inder
daad lang genoeg zijn geweest om deze
daad te bedrijven Daaruit zou dan vol
gen. dat het de dader niet om geld of
documenten te doen was, want anders zou
het zoeken daarnaar hem langer hebben
opgehouden. Hij kwam dus enkel om de
notaris om het leven te brengen. Wat kon
de oorzaak, het motief zijn? Wraak?
De kwestie van de erfenis kan gevoeg
lijk buiten beschouwing blijven. Niemand
kon, wat de nalatenschap betreft, enig
voordeel hebben bij de dood van de no
taris.
Maar welke rol kon dan het kleine
mannetje hebben gespeeld, dat pas enige
tijd later een bezoek aan de notaris had
gebracht?
Het was te hopen, dat Voerman erin
slaagde Marie, de dienstbode te vinden.
Die zou iets meer kunnen vertellen, dat
stond vast.
XIII.
Voerman had een agent aangeklampt.
Een meisje met koffers? Ja, dat had de
agent wel gezien. Waar ze precies heen
gegaan was, wist hij zich niet te herinne
ren, maar hij geloofde
En er volgde een lang relaas omtrent
de richting, welke het meisje volgens de
agent zou zijn ingeslagen. Voerman reed
verder en vroeg nog eens aan een andere
agent hetzelfde en die was in staat hem
nauwkeuriger inlichtingen te verstrekken.
Marie had aan deze agent de weg ge
vraagd naar villa „De merel".
„De merel?", vroeg Voerman ver
wonderd: Maar....dat is toch de villa
van mevrouw Ligthart?
De agent knikte.
Vreemd, mompelde Voerman: Vol
gens mij zou het meisje die weg toch zelf
wel hebben moeten weten. Ze was name
lijk de diestbode van notaris van Nie-
velt en zoals u weet is
mevrouw Ligthart de tante van
de notaris, vulde de agent aan: Tja, dan
zou ze het huis allicht zelf hebben moe
ten kunnen vinden. Maar ze scheen me
erg zenuwachtig en dus.
Dokter Voerman dankte de agent en
besloot haastig naar „De merel" te rijden.
Inderdaad had Marie ten einde raad be-
sloten naar tante Elsie te gaan. Ze wist
niet, wat ze van mevrouw Ligthart te
verwachten had, maar de oude dame was
altijd vriendelijk voor haar geweest en
haar zou ze wel durven vertellen wat er
gebeurd was. Mevrouw Ligthart zou haar
geloven en zou haar helpen tegen de
politie.
Ze voelde zich doodmoe. Zeulend met
de koffers, sleepte ze zich voort langs
de buitenwegen. Ze was er in het donker
niet zeker van, welke weg ze moest ne
men. Daarom had ze een agent om inlich
tingen gevraagd. Dat kostte haar heel wat
zelfoverwinning, want ze had gemeend
dat ook deze agent haar achterdochtig
had opgenomen. Maar er zat niets anders
op. De man bleek echter heel vriendelijk
voor haar te zijn en had haar nauwkeurig
uitgelegd hoe ze lopen moest.
Ook het kleine mannetje, dat nog steeds
naamloos is, had zijn besluit genomen.
De dingen hadden zich heel anders vol
trokken dan hij zich had voorgesteld en
hij vagelijk met mevrouw Ligthart had
besproken. Na alles terdege te hebben
overwogen, besloot hij dat mevrouw Ligt
hart moest weten wat er gebeurd was en
wel zo gauw mogelijk.
Het was een opdracht, waar tegen het
mannetje heel erg opzag, maar hij voelde
zich verplicht eraan te voldoen.
Hij rekende af en ging op weg, de lange
weg, die hij tevoor reeds heen en terug
was gegaan...
Welke rol had het kleine mannetje ge
speeld? Wie was eigenlijk dat mannetje?
Wat kwam hij doen?
Deze vragen stormden op de politie-
dokter af. Met een zucht moest hij vast
stellen, dat hij er het antwoord op schul
dig moest blijven. In ieder geval had
de huishoudster hem gezien en zij zou
dus een beschrijving van hem kunnen
geven.
Vriesland ging naar de keuken. Juf
frouw de Vries schrok op toen er geklopt
werd.
O, bent u het maar, zei ze naief,
toen ze zag dat het de politiedokter was:
Ik ben zo zenuwachtig, ziet u.
Dacht u dan, dat er een ander uw
keuken zou komen binnendringen?
De vrouw gaf op deze vraag geen
rechtstreeks antwoord, maar zei: Br!
Een huis waar iemand vermoord is en
waar deuren dichtslaanIk zal blij zijn,
dokter, als ik hier weg mag.
Heeft u kennissen in de stad, waar
u zou kunnen logeren?
Ja, m'n getrouwde zuster woont hier.
Nu, zodra het eerste onderzoek voor
bij is, zult u wel naar huis mogen gaan,
stelde Vriesland de vrouw gerust: U hoeft
vannacht hier heus niet alleen te blijven.
Deze geruststelling was een pak van het
hart van de arme vrouw.
Maar vertel me eens, juffrouw de
Vries, hoe zag dat mannetje eruit, dat u
binnenliet?
Die zogenaamde neef?
De dokter knikte.
Hij was klein en hij deed erg schuch
ter.
Hoe oud was hij?
Tussen de veertig en de vijftig.
Nu lachte de dokter: Niet alleen wat
minuten maar ook wat jaren betreft bent
U erg vaag.
Het was moeilijk te schatten, verde
digde de vrouw zich: Hij had eèn oud pak
aan en liep een beetje voorovergebogen.
Je kon wel zien, dat hij iemand was uit
goede familie, maar aan lager wal ge
raakt. Dat zei Marie ook al.
Dokter Vriesland vroeg enige nadere
details, zodat het hem mogelijk werd
zich een voorstelling te maken van de
onbekende.
En plotseling kreeg hij een ingeving en
begon een vaag licht te bespeuren in deze
zaak.
Mevrouw Elsie Ligthartvan Nieveit
kende na het korte bezoek van het haar
onbekende mannetje, dat zogenaamd de
groeten kwam brengen van dr. van
Steen maar haar tenslotte had verzocht
hem een introductie voor de notaris te
geven, geen seconde rust meer. Vol span
ning wachtte ze op een bericht omtrent
de beslissing, die de sotaris zou hebben
genomen.
Zoals we weten was tante Elsie reeds
heel jong met een schatrijke man ge
trouwd. Dit huwelijk-uit-bdrekening had
haar ene broer Louis, met afschuw ver
vuld en hij had dit niet onder stoelen
of banken gestoken. Hij had gebroken
met tan'e Elsle en zo kwam het, dat tan
te Elsie de zoon van Louis, Carel, nooit
had gezien.
(Wordt vervolgd).
15.000 Bombayse havenarbeiders zijn
plotseling in staking gegaan naar aanlei
ding van de arrestatie van 8 van hun
vakbondsleiders.
Het werk in de haven lag heden ge
heel stil
Antara meldt, dat men in politieke
kringen te Djokja de houding loofde van
Hatta, die bleef bij de weigering om de
Nederlanders volledige controle te geven
over het republikeins leger gedurende
de interim-periode, In deze kringen zei
men: „Dit zou inderdaad een volkomen
liquidatie der republiek betekenen".
Hieraan werd toegevoegd, aldus Antara,
dat de republiek reeds vele concessies
heeft gedaan. Men wees er op, dat de
huidig crisis niet veel verschilt van die
vlak voor het bgin der politiële actie in
Juli 1947, toen de republiek de eis inzake
een gezamenlijke gendarmerie verwierp.
3000 arrestaties te Madioen
Militaire kringen te Djokja hebben
verklaard, dat na de onderdrukking van
de opstand te Madioen ongeveer 3000
personen, grotendeels leden van de
Lasjkar Rajats, zijn gearresteerd. Or ge-
veer de helft van de wapen- en munitie-
voorraden van de opstandelingen zijn in
beslaggenomen. De rest is vernield of
verborgen. De communistische leiders
Wikana, Setiadjit en Soemarsono zijn
nog op vrije voeten.
Drie Kamerleden naar
Nederland vertrokken
Nadat prof. Romme reeds gisteren per
vliegtuig naar Nederland vertrok, zijn
hedenochtend de kamerleden Korthall en
Tsanus naar Nederland gegaan. Morgen
vliegen de heren Van der Goes van Na-
ters en Meyerink terug. De adviseurs van
de kabinetsdelegatie, die uit Ned. wa
ren meegekomen, vertrokken eveneens
dezer dagen naar Nederland.
Zaterdag is in de Kali Tjidadane nabij
Teloeknaga een prauw met zeven Indo
nesische vrouwen omgeslagen, die allen
verdronken. De prauw was reeds los van
de wal, toen drie vrouwen, die nog mee-
wilden, in de prauw sprongen, die toen
kantelde.
Tijdens het hez°ek, dat de hoge ver
tegenwoordiger van de kroon, dr. Beel,
en de Nederlandse Kamerleden aan Ma-
doera brachten, heeft jhr, mr. Van der
Goes van Naters In een bijeenkomst van
de voorlopige Madoerese volksvertegen
woordiging gesproken. Hij verklaarde
uiterst verheugd ta zijn, dat de Madoe-
rezen voor hun bestuur democratische,
parlementaire vormen kozen, aangezien
de democratie het enige stelsel ter we
reld is, dat uitgaat van de onvolmaakt
heid van de mens en zijn instellingen.
Het is voor ons Nederlanders een rijke
gedachte, dat wij ook in de toekomst door
een gelukkige samenwerking met de Ver
enigde Staten van Indonesië in de Ne
derlands-Indonesische Unie onze Wester
se eenzijdigheid zullen mogen aanvullen
met uw Oosterse vijsheid.
Dr. Beel en de Ka/ierleden kwamen eerst
om tien uur in de avond terug, aangezien
het speciale toestel, waarmede zij naar
Madoera waren gereisd, op het vliegveld
van Soerabaja was beschadigd door een
windhoos, die eveneens schade aanrichtte
a n het dak van een grote vliegtuighan
gar en aan verschillende gebouwen. Een
ander vliegtuig werd uit Batavia gezon
den om de autoriteiten daarheen terug
te brengen.
Daartoe op initiatief van de burgemees
ter van Waalwjjk, mr. R. J. J. Lambooy
bijeengekomen, hebben ten gemeente
huize aldaar industriëlen en handelslie
den in de lederbranche zich beraden
omitrent de in Waalwijk gevormde plan
nen tot het stichten van een jaarlijkse
groepebeurs voor de schoen- en lederin
dustrie en -handeL
Men was van oordeel dat de Utrechtse
jaarbeurzen niet voldeden aan de eisen,
gesteld aan bedoelde groepsbeurs en gaf
de voorkeur aan Waalwijk, welke ge
meente reeds voor de eerste jaren be
schikt over een gunstig gelegen terrein,
terwijl voor een toekomstig permanent
beursgebouw thans reeds een vestigings-
punt onmiddellijk bij de kom gelegen, is
aangewezen.
De 2.000 man personeel van de Ber-
lijnse electriciteitsmaatschappij „Bewag"
hebben besloten, zich niet meer te mel
den op het in de Russische sector gelegen
hoofdkantoor maar op de bijkantoren, die
zich bevinden in de Westelijke sectoren
van de stad. Het personeel nam dit be
sluit in verband met de buitensporige
vormen, welke op bevel der soVjets het
politie-toezicht heeft aangenomen. Op het
hoofdbureau bevindt zich voortdurend
politiebewaking.
Het personeel heeft de politiemannen
gistermorgen als ultimatum gesteld om
tegen 15.45 uur uit het gebouw verdwe
nen te zijn, waaraan de politie echter niet
heeft voldaan.
Een woordvoerder van het personeel
heeft medegedeeld, dat het hier geen sta
king betreft. Het werk zal worden voort
gezet, echter alleen in het Westen en niet
onder politie-toezicht. Men weet nog
niet, in welke mate de electriciteits-voor-
ziening in de Russische sector door dit
besluit zal worden getroffen.
De Bewag heeft vijf centrales, waar
van er twee de Russische sector van
stroom voorzien.
De Rotterdamse katholieke jeugdorga
nisaties hebben voor de actie „Een schip
voor Keulen" in totaal 33 ton goederen
«opgehaald. Deze opbrengst heeft de ver
wachtingen ver overtroffen, in vrijwel
alle parochies is met enthousiasme voor
deze actie gewerkt, zodat het hoofdbu
reau Haringvliet 76 met een tekort aan
opslagruimte te kampen kreeg. De op
brengst over geheel Nederland bedroeg
ruim 400 ton. Inmiddels zijn uit Den
Haag en Den Bosch de eerste vracht
wagens met goederen naar Duitslaat en
Oostenrijk vertrokken.
