Nieuwe Schiedamsche Courant | 1948 | 8 december 1948 | pagina 2

Afwikkeling der geldzuivering

Naar nieuw burgerlijk wetboek

R

Jp

Socialist Reuter burgemeester

Tegen de „Radio-verkiezingen

Laatste dagen in Chaillot-paleis

Beloning van arbeid en

Hogere lonen, lagere winsten

kapitaal

D\E

Christen-democraten loyale oppositie

wereld

Uit de sportzvereld

Overzicht Tiveede Kamer

Kamer heeft vele wensen

Kerkelijk huwelijk

ADIO

programma

Het overladen leer-
program

BERLIJN NA DE VERKIEZINGEN

De critiek komt al los

T"\

Emoties bij het koffers pakken

De eis van reserveVorrning

Nederland verlaat Ecafe

"WOENSDAG 8 DECEMBER 1948

PAGINA 2

DE PAUS TOT GETUIGE
GEROEPEN

Wijzigingen

Nachten van lijden - jaren van

leed - door rheumatische pijnen.

Kerkelijk huwelijk en handelings
bevoegdheid der gehuwde vrouw

ONDERSCHEIDINGEN VOOR
MILITAIREN

Nog geen verplicht onderwijs
in muziek

EEN HANDIGE, MAAR ONSYMPATHIEKE ZET

MONSTERDAG JAVA-TABAK IN
ROTTERDAM

BRAND IN BEDDENMAKERIJ
TE AMSTERDAM

OFFICIëLE TEGENSPRAAK

MILITAIRE CATINE WORDT
PAROCHIEKERK

SMOKKELAAR VOOR DE
WEDEROPBOUW

MERCEDEf

Begin November ontleenden wij aan „De Industrie" het orgaan
der hoofdgroep een artikel „Heeft de ondernemer gefaald". In
het zo juist verschenen eerste Decembernummer publiceert ge
noemd orgaan het destijds aangekondigde vervolgartikel. Uit
deze nieuwe publicatie lichten we de volgende passages:

DUITSER SCHOOT KLOOSTER
ZUSTER NEER

VAN VLIET WINT IN
CASABLANCA

BRADMAN'S AFSCHEID

Toen de minister van Financiën
gistermiddag tegen vijf uur begon aan
zijn verdediging van zjjn wetsontwerp:
Afwikkeling van de 'geldzuivering, ving
hij aan met te zeggen, dat de Kamer
wel nauwelijks zich over dit ontwerp
zou hebben verbaasd. De strakke lijn.
welke de minister tot nu toe in zijn
beschikkingen had gevolgd, was name
lijk, naar hij zeide, In dit wetsontwerp
gehandhaafd, omdat de minister dit
noodzakelijk achtte. Prof. Lieftinck hau
ook nu het doel in het oog gehouden,
nl. te verhinderen, dat de overtollige
koopkracht, ontstaan als gevolg van de
oorlogsomstandigheden, zou leiden to

inflatoire ontwikkeling.

Daartoe was de vermogensaanwasbelar-
ting en de heffing-ineens dienstbaar ge
maakt aan het streven naar definitieve
vernietiging van geblokkeerde

In deze wet nu had de minister een
speciale status geschapen tot het openen
van de mogelijkheid een keuze te do
uit de verschillende mogelijkheden van
een optie-rekening, reeds mogelijk bj
ministeriële beschikkingen, maar nu uit
gebreid en geïncorporeerd in een we-
Mogelijkheden als een beleggingsreke
ning boven 3500, investerings-certifica-
ten a 3 pet. of beleggingscertificaten

314 pet., lijfrente, levens- of spaarVer-

zekering.

Maar verschillende' leden hadden toch
heel wat bezwaren gehad, zoveel bezwa
ren, dat de gehele middag ermee ge
moeid was.

Amendementen

Er waren ook reeds van te voren
amendementen op dit wetsontwerp inge
diend, zoals door de heer Lucas (K.VJj".L
die wenste, dat men geblokkeerde gelden
van een optie-rekening zou kunnen over
maken. zo deze bankrekening zou staan
ten name van de houder der optie-rekc
ning, ter aflossing van een van de be
trokken bank per 30 November 1948 op
genomen crediet. Tevens wildeh« de
beleggingscertificaten doen renderen 0 /2
pet !n de verhandelbaarheid van d
Investerings- en Beleggingscertificaten
stellen op uiterlijk 1 Juni 1950

De heer Van den Heuvel (AR.) had
nog meer amendementen als °v®rs^r,1
ving van de ene optie-rekening naar de
andere, mits deze laatste groter is dan

In°de toelichting, die de heren
gaven, trad nog naar voren
vmidieer weg van de heer van aen
Heuvel die de hele zaak Mar wilde

omzetten in een aantrekkelijke Staats
ïpninc Hij betoogde overigens, dat velen
door dit wetsontwerp schade
jijden Vooral voor de kleine spaarders

kwamen verschillende afgevaardigden
S Size mensen moesten de hoofd pm
terug krijgen en niet aan wisseling
onderhevige beleggingen.

De a.r. heer Van den Heuvel haalde er
zelfs de Paus bij, die.... op een..<;°""
gres gesproken had over de finan
ciële spanningen, ontstaan door een onge
zonde politiek en over „handige finan
ciële procédé's zonder innerlijke kracht,
oorzaak van een neergang van het morele
bewustzijn van een volk En de heer
Van den Heuvel vroeg zich af of Z. fi

de Paus deze woorden had gesproken na
inlichtingen te hebben ingewonnen over
de Nederlandse toestand. Verder was hij
verontwaardigd over de bevoegdheden,
welke in dit onderwerp de minister van
Financiën in handen werden gegeven
en die hij totalitair noemde. De burger
was formeel zo goed als weerloos' en vol
komen afhankelijk van de inzichten van
de minister en van de Ned. Bank.

Men kwam met vele wensen, zowel de
heer Lucas als de heer Van den Heuvel:
als opheffen van de blokkering voor be
drijven, die daardoor credieten hadden
moeten opnemen, bij boedelscheidingen,
voor hen, die na de zuivering bedragen
in geblokkeerd geld hadden ontvangen.

Een ander bezwaar was, dat aldus de
te brengen offers op de schouders van
sommigen kwamen te rusten en ook niet
naar draagkracht waren verdeeld.

Alleen de heer Hofstra (P.v.d.A.) prees
de politiek van prof. Lieftinck en be
streed sommige amendementen.

Maar de minister had het grootste deel
zijner argumenten in petto gehouden voor
's avonds Hij stippelde de grote lijn nog
eens uit, zoals die tot nu toe was gevolgd,
het voorkomen van inflatie, geldontwaar
ding en verstoring van de kapitaalmarkt.
Hiervoor moet het particulier belang wij
ken. Deze slotphase is het moeilijkst, een
weg terug is er niet. De monetaire toe
stand was er nog een van labiel even
wicht. October was de eerste maand, dat
de geldcirculatie niet werd verhoogd. De
begroting van het ministerie van Oorlog
maakt de toestand zeer somber.

Ingaande op de details wees minister
Lieftinck het verzet tegen de hem ver
leende delegaties van de hand. Deze wa
ren onvermijdelijk, de uitwerking ligt nu
eenmaal op het terrein van de uitvoeren
de macht. Wat de termijnen der verhan
delbaarheid betreft, wilde de minister
verder gaart dan in de desbetreffende
artikelen in het ontwerp. Wie klaagt, dat
hij al die jaren rente heeft moeten derven,
heeft de mogelijkheid van de 3 pet. Groot
boeklening voorbij laten gaan.

De suggestie van de heer Lucas de ge
blokkeerde gelden om te zetten in direct
verhandelbare belastingcertificaten, wees
de minister af op grond van het feit, dat

reeds het tijdstip daartoe niet was te be
palen.

Krachtig was de verdediging door de
minister van zijn stelsel tegen objecties
van de heer Lucas en anderen. Hij betoog
de n.l. dat zijn stelsel beter was dan het
Belgische, daar de afwikkeling hier met
pijn, maar zonder schokken was verlopen.

Het alternatief zou zijn geweest een
gedwongen lening met vele kwade ge
volgen. Maar zou de Kamer tot een rui
mer deblokkering besluiten, dan zou de
minister zijn toezegging de koers van
de Grootboekinschrijving niet te ver
van pari te houden, niet gestand kun
nen doen.

Bepaald gezellig werd het toen prof.
Lieftinck. de heer v. d. Heuvel antwoordde
met een ander citaar uit 's Pausen rede,
waarin óók gezegd werd, dat bij finan
ciële belangen ieder te veel uit persoon
lijk belang redeneert, wat niet zonder ge
vaar was voor het evenwicht in de struc
tuur van de Staat. En. zei min. Lieftinck:
ik zou niet eens willen zeggen, dat de
Paus deze woorden gesproken heeft na de
rede van de heer van den Heuvel te heb
ben gehoord.

De kleine spaarders waren volgens de
minister niet allemaal eigenlijke kleine
spaarders en hadden toch ook de moge'
lenkiheid tot overheveling naar de beleg
gingsrekening tot een bedrag van ƒ3500,
dat dan na 5 jaar vrij zou zijn. Bovendien
was de minister bereid tot verhoging van
deze rekening maar dan na een nauw
keurige selectie.

De minister aanvaardde het eerste
amendement-Lucas, n.l. de reeds genoem
de overschrijving van optierekening naai
bankrekening.

Naar aanleiding van het derde amende-
ment-v. d. Heuvel zegde de minister toe:
dat de belasting ook zal kunnen worden
betaald met beleggings- en investerings
certificaten.

Het amendement-Lucas om het percen
tage der beleggingscertificaten te stellen
op 314 noemde de minister onaanvaard
baar en later, daarnaar gevraagd, voegde
hij eraan toe, dat dit het standpunt was
van het gehele kabinet.

De minister had in dè aanvang reeds
een nota van wijziging aangekondigd, die
naar hij nu zeide, gedeeltelijk zal bestaan
uit wijzigingen in de ingediende amende
menten, en gedeeltelijk uit „regerings
amendementen".

Daar deze nota van wijziging nog aan
de Kamer moest worden verstrekt, werd
de vergadering na replieken en dupliek
van de minister geschorst.

F. S.

■Fn dat terwijl toch voor velen de afdoende
remedie voor 't grijpen ligt; Kruschen Sate 1
De meeste rheumatische aandoeningen komen
voort uit onzuiver bloed. Daar brengt de

bloedzuiverende Kruschen-kuur uitkomst.

De zes minerale zouten waaruit Kxuschen is
samengesteld hebben - regelmatig gebruikt
een weldadig aansporende werking op
lever, nieren en ingewanden. De kleme da
gelijkse dosis Kruschen spoort ze aan tot
krachtiger werking: onzuiverheden in het
bloed worden afgevoerd, in plaats van zich
vast te zetten in spieren en gewrichten, waar
ze anders oorzaak zouden worden van die
ondraaglijke pljnjVolg het voorbeeld van
die taUozo Rheumatiekltj ders over de hele
wereld, voor wie het leven weer kleur kreeg,
nu ze vrij zijn van die tergende slopende
pijn Vraag Kruschen bij Uw Apotheker of
Drogist. RecL

DONDERDAG, 9 DECEMBER.
HILVERSUM I (301 M.) AVRO. 7.00
Nieuws, gram.; 9.00 werken van Rimsky-
Korsakov; 9.30 „Een lied gaat de wereld
rond'; 10.15 Orgel; 11.15 Plano; 11.45
.Alfred Nobel"; 12.00 Bandi Balogh; 12.38
Öollandse liedjes; 13.00 Nieuws: 13.20
Metropole-ork.14.00 Voordracht; 14.20
Kamermuz.; 15.00 Voor zieken en gezon
den; 16.00 ,Van vier tot vijf"; 17.00 Hoor
spel; 17.20 Welk dier?; 17.35 The Roman
cers"; 18.00 Nieuws; 18.15 Sport; 18.30
Ned. Strijdkr.19.00 Radiostrip?- 19.10
Avondschool; 19.45 R. V. D20.00 kleuws;
20 15 .St. Nlcolaas-cantate"21.10 Hoor
spel; '22.00 Radio Philh. ork.; 22.45 Inter
nat. vraagst.23.00 Nieuws, gram.

HILVERSUM II (415 M.) KRO. 7.00
Nieuws, gram-, morgengebed; (9.45 en
11.40 Schoolradio; 10.00 NCRV.; 11.00 De
Zonnebloem"); 12.03 Piano-duo; 12.33
Walsen; 13.00 Nieuws; 13.25 Zang. plano;
13.45 Hors d'oeuvre"; NCRV, 14.00 ork.
P. NÓbino; 14.30 Gram.; 14.40 Causerie;
15.00 Alma Musica"; 15.30 Vocaal
kwartet;" 16.00 Bijbellezing; 16.45i Uncle
Remus"- 17.00 Jeugdjournaal; 17.30 Piano-
recitaal17.50 R. V. D.; 18.00 „Sans souci
(18.15 Lezing); 18.45 Fiekerproblemen;
19.00 Nieuws, gram., actual.; 19.45 Orgel;
20.00 Nieuws; 20.15 Steravond; 21.30
Familie-competitie22.05 „Vaart der vol
ken"; 22.25 Koor; 22.45 Avond-overden
king; 23.00 Nieuws ;23.15 Avondconc.

RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.
nws. 7.15 gram. 7.30 kron. 7.40 gym. 7.50
gram. 8.00 nws. 8.15 gram. 9.00 nws. 9.05
operaconc. 10.00 Eng. L.P.: nws. 10.10
verz.progr. 11.00 v. d. sold. 11.15 parlem.
11.30 Sidney Devey en ens. 12.00 VI. Br.:
Roberto Ingleyn en ens, 12.30 weer. 12.40
lichte muz. 13.00 nws. 13.15 gram. 14.00
Eng. H.S.: nws. 14.10 gram. 14.40 streek-
uitz. v. Hampshire. 15.40 Robin Richmond,
(orgel). 16.00 Eng. L.P.: „Southern Sere
nade Orchest. 16.30 Nat. Allen en ork.
17.00 Kootwijk; Batavia, 18.00 Fr. Br.; v.
d. sold. 18.30 VI. Br.; v. d. sold. 19.00 Fr.
Br.; „The Masqueraders". 19.30 VI. Br.:
liederen v. Lod. Mortelmans. 19.50 Feuil
leton. 20.00 verz. pr. 21.00 vrije tribune.
21.30 Eng. L.P.; verz. pr. 22.00 VI. Br.:
nws. 22.15 Fr. Br.; conc. 22.55 nws. 23.00
div.

RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Fr. Br.:
nws. 7.10 gram. 7.15 div. 7.30 Eng. H.S.:
Rumba ork. 7.55 weer. 8.00 Fr. Br. nws.
8.10 cons. 9.00 Eng. H.S.: nws. 9.15 Ma
jestic orch. 10.00 Jack Nathan en ork.
10.30 John Baker (piano). 10.50 Amerik.
bulletin. 11.05 schooluitz. 11.30 „Music
while you work". 12.00 Eng. L.P.: voordr.
12.15 Ronald Chemey en Steve Conway.
12.30 „Going Places". 13.00 orgel. 13.30
Theater ork. 14.15 George Scott Woow en
Accodreon ark. 14.30 Geraldo en ork. 15.00
Kalundborg Om. ens. 16.00 Eng. H.S.: BBC
Northern ork. 17.00 Eng. L.P.: voordr.
17.15 Toni e. h. North, var. orch. 18.00
Mil. ork. 18.45 hoorsp. 19.15 Bobby Ho
well ork. 19.45 Beromünster actual. 20.00
amus. ork. 20.30 Eng. L.P.; Sidney Torch
en ork. 21.00 causerie „Progress Report".
21.30 Sottens: om.orkest. 22.30 Eng. L.P.:
Over the Garden wall". 23.00 nws. 21.15
gedichten. 23,35 Ted. Heath en ess,

Zoals we met een enkel woord reeds
hebben vermeld, deelt de minister in de
mem. van antwoord betreffende de jus
titiebegroting o.m. mede, dat prof. Meyers
de ontwerper van het nieuwe Burgerlijk
Wetboek, een boek over het vermogens
recht in het algemeen en een boek over
het zakenrecht heeft voltooid. Daarnaast,
zo zegt de M. v. A. nog, is hij met het
verbintenissen- en erfrecht een eind-
weegs gevorderd. Prof. Meyers geeft er
de voorkeur aan, dat de resultaten van
zijn arbeid eerst bij de Staten-Generaal
worden ingediend, nadat de publieke
opinie en de deskundigen ruimschoots de
gelegenheid hebben gehad tot het uit
spreken van hun oordeel. De minister
zegt in dit verband echter, dat hij de ge
dragslijn wil bestendigen, dat afzonder
lijke herzieningen van het burgerlijk
recht worden aangevat in afwachting van
de algehele herziening.

Met name zal hjj zijn aandacht wijden
aan de opheffing van de handelings
onbekwaamheid der gehuwde vrouw.
Van het dwingend karakter van deze
wijziging van het burgerlijk recht is
hij overtuigd.

Voor het internationaal privaatrecht
wordt gehoopt, dat de in voorbereiding
zijnde Benelux-regeling een algemene
nationale regeling daarnaast overbodig
zal maken.

Met betrekking tot het vennootschaps'
recht zal de minister het initiatief, door
zijn ambtsvoorganger genomen, gaarne
voortzetten. Ten aanzien van de nieuwe
wettelijke regeling van het binnenvaart-
recht wordt overleg gepleegd hoe in dezen
verder moet worden gehandeld nu uit de
kring van belanghebbenden bezwaren
zijn gerezen. De minister is verder o.a,
bereid te onderzoeken of tijdelijke maat
regelen op het stuk van de kosteloze
rechtsbijstand ook in civiele zaken nood
zakelijk en mogelijk blijken.

De pogingen, die zijn ondernomen om
te geraken tot instelling van een com
missie, die zou bestuderen of voltrek
king van het kerkelijk huwelijk vóór
het burgerlijke huwelijk mogelijk moet
worden gemaakt, hebben, aldus de mi-
nisier, niet een zodanige belangstelling

ontmoet, dat een positief resultaat van
Instelling van een commissie kan wor
den verwacht. Voorshands is instelling
van een commissie daarom achterwege
gelaten.

Het vraagstuk der adoptie acht Z. Exc.
niet zo urgent, dat het reeds thans aan
de orde zou moeten worden gesteld. De
wijziging van de positie der pleegouders
in het nieuwe kinderrecht is daardoor
nog t kort van kracht. Het vraagstuk
van de verplichte verzekering tegen wet
telijke aansprakelijkheid bij motoronge'
vallen is thans in behandeling bij de Be
nelux-studiecommissie tot eenmaking van
het recht.

Benoemd is tot ridder der vierde klas'
se van de Militaire Willemsorde de
dienstplichtig soldaat W. J. de Bruin van
het wapen der infanterie.

Voorts is aan verschillende militairen
toegekend de bronzen leeuw, het bron
zen kruis, het vliegerskruis en het kruis
van verdienste.

In de memorie van antwoord op het
voorlopig verslag der Tweede Kamre be
treffende de begroting van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, sluit de mi
nister zich aan bij de hulde, die vele
leden brachten aan de vorige minister
van dit departement, dr. Jos. Gielen. De
minister kan zich op het ogenblik nog
niet voldoende uitspreken over de wen
selijkheid van een staatssecretaris. Het
overladen leerprogramma der scholen
vormt een ernstig punt van zorg voor de
minister; ook het stijgende aantal zitten-
blijvers acht hij bedenkelijk. De minister
moet erkennen, dat de bezoldigingspoli-
tiek t. a. v. de onderwijzers een vaste
lijn mist. De 2 pet. „vacantie"-toeslag
heeft de toenmalige regering in 1947
slechts toegekend aan die groepen van
rijkspersoneel, die financieel in de moei
lijkste omstandigheden verkeerden. Aan
gezien de onderwijzers in 1946 een extra
maand salaris was toegekend, terwijl,
voor hen in 1947 een salarisregeling is
tot stand gekomen, welke een grote ver
betering inhield, zijn de onderwijzers
voor de „vacantie"toeslag niet in aanmer
king gebracht.

De commissie tot samenstelling
van de woordenlijst voor de Neder
landse taal zal in 1949 niet met haar
werk gereed komen. Het ontwerp-kweek-
schoolwet is om advies bij de onder
wijsraad. In 1948 trad t. a. v. de scho
lenbouw een aanmerkelijke verbetering
in- Voor verplichte invoering van het
onderwijs in de muziek acht de minister
de tijd nog niet gekomen. De uitbreiding
en de modernisering van de technische
hogeschool van Delft, staan voorop in
de plannen tot verbetering van het tech
nisch onderwijs. De voorbereidingen
voor het ontwerpen van een nieuwe
radiowet vorderen gestadig; de regionale
omroep zal voorlopig gehandhaafd moe
ten blijven. De indiening van het wets
ontwerp op het tuchtrecht in het pers
wezen kan op korte termijn worden te
gemoet gezien.

1194 Y

Gisteren lagen in de Grote Beurs van
Koophandel te Rotterdam de monsters
uit van de importeurs A. van Hoboken
en Co voor rekening van de C.V.O. te
Batavia en de Internationale Crediet- en
Handelsvereniging Rotterdam. In totaal
waren het 4878 pakken Javatabak. waar
van de partijen op Vrijdag 10 December
bij inschrijving worden verkocht.

Het waren in hoofdzaak tabakken van
de oogst 1939 en een klein gedeelte van
1947. De tabak heeft zich zeer goed ge
houden. droogsoortig lichtbruin, rood
bruin met enkele partijen, welke voor
dekblad geschikt zijn, met name MS/
Besoeki, J. F./Besoeki. De resterende
partijen zijn zeer bruikbaar omblad en
binnengoedmateriaal, gedeeltelijk iets
worm, en sporadisch iets onfris.

De tabak is uitermate geschikt voor
Nederland; de hoofdkopers zullen wel de
combinatie van Nederlandse fabrikanten
zijn. Bovendien reeds aanwezige belang
stellenden uit Engeland, Zwitserland en
België.

De Internationale brengt in hoofdzaak
de kerftabak oogst 1946 en een partij
oogst 1948. Deze tabak is zeer middel
matig.

Prof. Ernst Reuter, een der bekend
ste leiders der soc.-dem. partij in Ber
lijn, is eenstemmig tot burgemeester
gekozen voor de drie westelijke zones.
Althans voorlopig. Als midden-Januari
de nieuwe Westelijke gemeenteraad in
eerste vergadering bijeenkomt, zal een
definitief stadsbestuur gekozen worden.

Zoals men weet, werd Reuter ook na
de gemeenteraadsverkiezingen van '46
tot burgemeester gekozen, maar de
sovjet-autoriteiten beletten hem, zijn
functie uit te oefenen.

Intussen vertoont het eenheidsfront
dat de sociaal-democratische partij, de
christelijk-democratische unie en de libe
raal-democratische partij bij de verkie
zingen in west-Berlijn tegen het commu
nisme vormden, de eerste scheur. Welis
waar heeft de sociaal-democratische par
tijleiding in een oproep aan haar kiezers
verklaard, dat zij in het belang van de
Berlijnse bevolking gemeenschappelijk
met de C.D.U. en de L.D.P. het werk in
de nieuwe gemeenteraad wil voortzetten,
maar in kriifgen der christen-democraten
is een stroming merkbaar, die tegen een
handhaving van de coalitie in de oude
vorm gekant is. Deze stroming, waarvan
de sterkte nog niet kan worden beoor
deeld, stuurt het erop aan, de C.D.U. tot
..een loyale oppositiepartij" te maken.

Klaarblijkelijk heeft men het voorbeeld
van Engeland en Amerika voor de geest
en streeft men naar een toestand, waar
in de S.P.D. het actieve deel uitmaakt en
de beide andere partijen het waakzame
deel van het openbare leven vertegen
woordigen, hetgeen niet,zou behoeven te
verhinderen, dat een gemeenschappelijke
buitenlandse politiek wordt gevoerd.
De onzekere houding der CDU wekt bij de
sociaal-democraten reeds merkbare ont
stemming. De tegenstelling tusseh de
beide voormalige bondgenoten trad dui
delijk tijdens de eerste gemeenteraads

vergadering van de oude raad na de ver
kiezingen aan de dag. De gemeenteraad,
die tot de installatie van de nieuwe ma
gistraat, medio Januari, in functie zal
blijven, benoemde bij acclamatie prof.
Reuter tot eerste burgemeester. Ook de
fracties van de C.D.U. en L.D.P. stemden
voor. Volkomen onverwacht verklaarde
hierop dr. Friedensburg (C.D.U.), die tij
dens de ziekte van Louise Schroeder als
dienstdoende burgemeester de leiding van
het stadsbestuur waarnam, dat hij in op
dracht van de fractie zijner partij zijn
ambt als waarnemend burgemeester aan
de "S P.D als de sterkste partij van de
raad ter 'beschikking moest stellen. Neu
mann, de leider der Berlijnse sociaal
democraten, deelde mede door het besluit
van dr. Friedensburg volkomen te zijn
verrast. Hij stelde voor, aangezien aan
dit besluit niets meer te veranderen was,
Louise Schroder als plaatsvervangende
burgemeesteres te benoemen. Dit voorstel
werd aangehouden tot de volgende ver

gadering, die op 16 December zal worden
gehouden. Na het aftreden van dr. Frie
densburg en de uitsluiting van de com
munistische burgemeester dr. Acker be
rust nu de opperste leiding van het stads
bestuur geheel bij de sociaal-democraten.

In Oost-Berlijn, de Sovjet-sector, bleek
opnieuw toenemende ontevredenheid
over het optreden der Sovjets, toen hon
derden klerken van het centrale admini
stratieve hoofdkwartier voor de electrici-
teitsvoorziening, dat in de Sovjet-Russi
sche sector ligt, in een nieuw kantoor in
de Britse sector hun intrek namen. Zij
zijn hiertoe overgegaan, omdat het Oos
telijk stadsbestuur geen gevolg gaf aan
hun ultimatum, waarin zij de terugtrek
king der politiebewaking van alle instal
laties der „Bewag" in de Oostelijke sec
tor en de vrijlating van zes gearresteer
de arbeiders eisten.

De „Bewag" is het grootste Berlijnse
electriciteitsbedrijf, dat practisch de ge
hele Sovjet-sector en, het daaringelegen
reusachtige Klingenberg energiebedrijf
van stroom voorziet.

Gisteren-middag omstreeks drie uur is
brand uitgebroken op de tweede étage
van een beddenmakerij, gevestigd aan het
Singel te Amsterdam, achter de Lutherse
kerk. De brand, door onbekende oorzaak
ontstaan in een voorraad kapok, greep
snel om zich heen. De brandweer is met
vrij groot materiaal uitgerukt en is de
brand nog niet meester. Deze is inmiddels
overgeslagen naar de derde étage.

Bij verstek heeft het B. G. te Leeuwar
den ter dood veroordeeld de 38-jarige
banket-bakker D. Bakker, te Franeker. Als
districtscommandant va-n de landwacht in
Friesland heeft hij meegeholpen Joden en
illegalen te arresteren.

Een der bladen berichtte gistermorgen
dat H. M. Koningin Juliana aan generaal
Franco op diens 56ste verjaardag een
volbloed paard ten geschenke zou hebben
gegeven.

Van officiële zijde wordt ons medege
deeld, dat dit bericht volkomen uit de
lucht gegrepen is.

Arnhem krij-gt zijn negende parochie
kerk, toegewijd aan St. Willibrord, staan
de in de wijk Plattenburg. De bouwpas
toor, de zeereerw. heei^Steenkamp heeft
hiervoor een rondreis ^finaakt in Canada
en daar de beschikking gekregen over een
houten recreatiggebouw van het Canadese
Marinevliegkamp Yarmouth. De over
brenging van dit onderkomefi vereiste
heel wat moeilijkheden, doch thans zijn
de wederopbouwwerkzaamheden in Arn
hem zodanig gevorderd, dat de noodkerk
van deze negende parochie in Arnhem
22 December a.s des avonds 7 uur door
de hoogeerw. heer J. v, Rossum, Deken
van Arnhem plechtig kan worden inge
wijd.

De politie te Doetinchem heeft Dins
dagavond een auto aangehouden, die een
grote hoeveelheid smokkelwaar bleek te
bevatten Bij een ingesteld onderzoek
bleek dat d-e auto drieduizend ijzeren

deurknoppen vervoerde.

De chauffeur, de caféhouder B. werd
aangehouden. Bij een onderzoek in zijn
woning vond de politie een hoeveelheid
sterke drank, die in beslag genomen werd.

■ijimuiiHiiiiimmiiiiimmimuiUj,

Wij uitten gisteren de veronderstelling
dat er over het door het „Centrum voor
Staatkundige Vorming" voorgestelde
nieuwe instituut der radio-verkiezingen
nog wel een woordje zou vallen. Konden
daarbij niet voorzien dat het „Algemeen
Handelsblad" intussen de directies der
niet-katholieke omroepen reeds naar haar
meninig had gevraagd, o.m. inzake dit
punt.

Het resultaat was zoals we wel vrees
den dat geen der betrokkenen een goed
woord over had vocrr deze noviteit. Zelfs
de directeur der N.C.R.V., die overigens
de richtlijnen van .het rapport in grote
trekken kon onderschrijven, had er blijk
baar overwegend bezwaar tegen. Anders
dus dan dé geestverwante redactie van de
Nw Haagsohe Crt.", wier zienswijze wij
zo pas citeerden. Hij vond dat ook op
andere wijze een voortdurende controle
mogelijk z-ou zijn om na te gaan of een
organisatie nog wel de vereiste 10 pet.
achter zich had dan wel nieuwe vereni
gingen reeds aan de 10 pet toe zouden
zijn Gin recht op een aandeel in de zend-
tijd te verkrijgen.

In die geest liet zich ook de directeur
van de A.V.R.O. uit. Z.i. zou de overheid
beter om de 5 jaren door een accountants
onderzoek kunnen laten uitmaken hoeveel
leden er achter de verschillende omroep-

(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)

Na het besluit om uiterlijk Zaterdag
nacht uiteen te gaan, is in het Paleis
Ohaillot de opwindende bedrijyigheid
aangebroken van het koffers pakken. In
die stemming werden eerst de bedienden
in de bars en de eetzalen onrustig, zij
weigerden een uur lang een vin te ver
roeren en eisten meer loon. Hoe deze
loonactie werd opgelost, is onbekend, zij
verwekte echter meer gelach dan erger-
nis.

Anders liep het met de staking van ae
liftjongens, die uitbetaling der overuren
eisten. Een staking der liften
labyrint van dit vreemdsoortige gebouw

I

Zagen wij in ons eerste artikel, dat het
bedrag, dat de onderneming voor bewer-
kingskosten ontvangt, allengs is geslon
ken en de verbruikersprijs dus de prijs
der grondstoffen, benadert, wij willen
thans een andere vraag aan de orde stel
len. Want hoe belangrijk ook de daling
van de zg. toegevoegde waarde is, vele
mensen hebben nu eenmaal meer belang
stelling voor de verdeling van de koek
dan voor de koek zelf. Wij dienen dus de
vraag onder ogen te zien, welk aandeel
daarvan aan de ondernemers toevalt, welk
deel aan de arbeiders en ten slotte, welk
deel aan de fiscus, die allengs een rol
van betekenis is gaan spelen.

Men hoort zo dikwijls klagen over de
geweldige winsten van de industrie, dat
het zeker aanbeveling verdient ook hier
eens licht te verschaffen. Niet alleen in
ons land is deze vraag actueel.geworden,
ook in het buitenland heeft men er zich
mee bezig gehouden.

Niemand minder dan Sir. Stafford
Cripps, wiens gunstige gezindheid voor de
werknemers buiten verdenking staat,
heeft er op gewezen, dat in 1947 de En
gelse vennootschappen 320 millioen dol
lar aan dividenden uitkeerden na aftrek
van de belastingen. Diezelfde onderne-
tningen betaalden in dat jaar 3261 mil
lioen dollar aan lonen en 1435 millioen
dollar aan salarissen. De verdeelde winst
was derhalve een tiende van de uitbe
taalde lonen en een vijftiende van uitbe
taalde lonen en salarissen tezamen. Als de
winsten met 25% werden verlaagd, zou
dit neerkomen op een loonsverhoging van
2%, indien men het winstbedrag over de
loontrekkers ging verdelen. Wat bovenal
te denken geeft is het feit, dat Sir Staf
ford Cripps verklaarde, dat de reserves
en afschrijvingen niet voldoende waren

de ondernemingen, zodat een feitelijke in
tering van productiekracht plaatsvindt.

Engeland staat in dit opzicht niet al
leen. Het Department of Commerce be
rekende in de Verenigde Staten, dat over
de periode 19291946 de gezamenlijke
werknemers van alle ondernemingen 86%
van de dollarinkomsten na aftrek van de
belastingen ontvingen, terwijl 14%* naar
„het kapitaal" ging in de vorm van divi
dend, rente en reserveringen.

De vleesindustrie in Chicago, welke in
Amerika herhaaldelijk het voorwerp van
aanvallen wegens vermeende grote win
sten was, besteedde 98% van haar bruto-
inkomsten aan lonen, salarissen, grond
stoffen en belastingen. De winst bedroeg
2% van de omzet.

Wat Amerika betreft, heeft men ook de
beschikking over een particulier verza
meld gegeven, betreffende de bestemming
van de winst van 5500 industriële verwer
kende bedrijven in 1947. Uit deze cijfers
blijkt, dat:

2,1% van de omzet werd bestemd voor
winstuitkering;

5% van de omzet werd bestemd voor
reservering;

4% van de omzet werd besteed ter vol
doening van belastingen, welke ten laste
van de winst moeten worden gebracht.

Hoe staan nu de zaken in Nederland?
Hierbij moet men wel bedenken, dat de
cijfers van de verschillende bedrijfstak
ken uitermate sterk uiteenlopen. In de
eerste plaats speelt hierbij het aandeel
van de kosten van de grondstoffen een
grote rol, derhalve de factor van de loon-
intensiviteit. In de mijnindustrie vormden
bijv. vóór de oorlog de directe loonkos
ten al 6070% van de kostprijs, terwijl
de kosten voor materialen en afschrijvin-

ugen daarvan slechts een bescheiden deel

voor de modernisering en uilbfceidiyg v«W i vortpden. Ia andere ondernemingen daar

entegen moet men zich niet verbazen als
de kosten van de grondstoffen ongeveer
de helft van de kostprijs vormen. In de
tweede plaats moet men rekening hou
den met het feit, dat de verhouding van
het kapitaal van de onderneming tot de
omzet zeer sterk uiteenloopt. Een onder
neming, welker jaarlijkse omzet het tien
voudige is van het kapitaal waarmede zij
werkt, kan bij een winst van 1% op de
omzet toch reeds een winst op haar kapi
taal van 10% boaken. Een andere onder
neming daarentegen welke het geïnves
teerde kapitaal maar eenmaal per jaar
omzet, moet een winst_ van 10% op de
omzet boeken, indien zij eenzelfde winst
cijfer op het kapitaal wil behalen. In de
derde plaats vormen ook de belastingen
een bedrag, dat zowel ten opzichte van de
omzet als ten opzichte van het in de on
derneming werkzame kapitaal zeer sterk
uiteen kan lopen. Dit alles maakt, dat de
cijfers voor elke onderneming afzonderlijk
volkomen beheerst worden door produc
tie-technische factoren, zodat men deze
nimmer kan vergelijken met of gebrui
ken als een gemiddeld cijfer.

Wij hebben nu gepoogd voor de Neder
landse industrie een gemiddelde op te
stellen, dat als representatief zou kunnen
worden beschouwd. Wij zijn daarbij tot
de conclusie gekomen, dat het rendement
in verhouding tot de omzet in ons land
aanmerkelijk lager is dan in Amerika. Wij
geloven niet, dat men ver mistast, indien
men dit rendement op minder dan de
helft van het Amerikaanse stelt. Waar an
derzijds de ten laste van de winst komen
de belastingen in ons land relatief hoger
zijn dan in Amerika, kan men hieruit be
rekenen, dat de uitkering, welke de kapi
taalverschaffers uiteindelijk ontvangen
ongerekend nog de door hen zelf te
betalen belastingen minder dan 1%
van de omzet bedraagt. Daarentegen legt
de fiscus op een aanmerkelijk groter deel
van de winst beslag.

Ean ander feit is hierbij niet mihder
interessant, nl. een vergelijking van de
bedragen, welke de ondernemingen aan
arbeidsloon en aan rente en dividend op
kapitalen uitkeren. In deze vergelijking
heeft ten opzichte van de jaren vóór 1940
een verschuiving plaatsgevonden, in die
zin, dat het arbeidsaandeel is gegroeid. Dit
is een gevolg van het feit. dat de lonen
in aanmerkelijk sterkere mate zijn ver
hoogd dan de uitkeringen aan de aandeel
houders. terwijl de vaste rente gelijk is
gebleven en in vele gevallen nog is ver

laagd. Men komt dan tot de conclusie, dat
hetgeen aan de kapitaalsverschaffers toe
valt, niet meer is dan 45% van de uit
gekeerde arbeidslonen.

Het is niet moeilijk om uit deze cijfers
tot de conclusie te komen, dat een on
derneming tegenwoordig vrijwel uitslui
tend werkt ten behoeve van haar werk
nemers en van de gemeenschap, i.e. ver
tegenwoordigd door de fiscus. Men ziet
hieruit ook, dat het geroep van boven
matige dividenden met veel zout moet
worden genomen. Immers, indien men de
winst zou willen beperken, ten einde
daarmede de uitkering aan de werkne
mers te kunnen verhogen, dan zou de helft
van de winst al nodig zijn om te komen
tot een loonsverhoging van ca. 2%.
Indien men het- aan de kapitaal
verschaffers toevallende aandeel van
de omzet beziet, dan krijgt men
toch wel de indruk, dat zeer grote
risico's worden gelopen tegen een mini
male beloning. Men kan zich terecht af
vragen of de bereidheid om dergelijke
risico's te aanvaarden nog groot zal zijn,
indien uiteindelijk een zo bescheiden aan
deel van de omzet men mag wel zeg
gen een bijna te verwaarlozen deel als
beloning in het vooruitzicht staat.

Wanneer men dus betoogt, dat de in
dustrie „geweldige winsten" maakt, dat
deze grotendeels toevloeien aan de aan
deelhouders en de arbeiders niet aan hun
trek komen, m.a.W. dat niet alleen de ar
beider in die geweldige winsten totaal
niet deelt, doch veeleer die winsten te
zijnen koste worden gemaakt, doordat hij
als consument een te hoge prijs moet be
talen, dan is zulks niet juist, zoals wij
hebben getracht aan te tonen. Het ge
deelte van de winst immers; dat wordt
uitgekeerd als beloning voor hét verstrek
ken van kapitaal, is uiterst gering in ver
houding tot de bedragen, die de arbei
ders toevloeien en vormt als zodanig in
het huidige productieproces nauwelijks
een factor van betekenis meer. Toch moet
aan deze kapitaaluitkering wel degelijk
grote betekenis worden gehecht. Immers
zij is naast de interne financiering een
bron voor nieuwe kapitaalvorming. En
deze nieuwe kapitaalvorming is noodza
kelijk voor het instandhouden en zo mo
gelijk uitbreiden van het technisch appa
raat der onderneming, ten einde aldus een
zo constant mogelijke werkgelegenheid te
bieden aan de arbeiders tegen een rede
lijke beloning.

Zo bezien zou de ondernemer falen,
wanneer hij en dat geldt zeer zeker in
een tijd als waarin wij nu leven niet

ou zorgen voor een zodanige winst, dat
de basis van zijn bedrijf en van onze wel
vaart ook voor de toekomst wordt gega-
- randeerd. R-

met zijn onder- en bovengrondse verdie
pingen en zijn scheiding J-wee de
alle verkeer volkomen stil. Slechts voor
zeer jonge benen is het doenlij
deloze monumentale trappen te bek
men.

Nog ernstiger werden de emoties gis
teravond, toen even voor achten een
brandweerman bij zijn ronde m de ooste
lijke vleugel, dus in het museum voor
vergelijkende middeleeuwse kunst, brand
ontdekte en alarm ma-akte. De brand was
door tot nu toe onbekfen-de oorzaak uitge
broken in de zevende vergaderzaal, die
gelijkvloers is gelegen. Het werd groot-
alarm, want de voorwerpen van het mu
seum, in kisten opgeborgen, leverden
brandstof te over in de ontzaglijke hoge
hallen, die als schoorstenen werken. In
minder dan vijf minuten werd door de
brandweer een zodanige hoeveelheid wa
ter in het vuur gespoten, dat er geen
vonkje meer overbleef. Onderwijl waren
in de bovengelegen administratieve- en
persdiensten bevelen gegeven, zich voor
ontruiming gereed te houden. De aange
richte schade is niet bijzonder groot.

Wat nu de Ver. Naties zelf betreft, deze
willen nog zoveel mogelijk werk afdoen,
maar de helft van (ie daig werd alweer
verbruikt, om te beslissen, welke koek
eerst zou worden aangesneden. Van de
genomen besluiten is wel het voornaam
ste dat het Spaans als derde officiële taal
van de Ver. Naties werd aanvaard.
Het besluit wel-d genomen met 32 tegen b
stemmen en 5 onthoudingen. De onthou
dingen werden vooral door afwezigheid
veroorzaakt.

De sociale commissie is nu gereedge
komen met de definitieve lezing van de
algemene verklaring nopens de rechten
van de mens, welke in die commissie
werd aangenomen met 29 stemmen en 7
onthoudingen. Deze verklaring is derhal-
V6 het eerste deel vsn het Internstionsle
Handvest betreffende de rechten van de
mens Het tweede deel zal de conventie
worden, terwijl het derde deel de uit
voeringsmaatregelen zal betreffen. Een en
ander zal nog wel enige zittingen in be
slag nemen.

Bij de behandeling van de resolutie
betreffende Korea heeft Foster Dulles
wederom een heftige aanval gedaan op
de pressie, die Moskou overal, maar bij
zonder in Noord-Korea uitoefent en iiij
deed een beroep op de Ver. Naties, om
de democratie óok in Zuidelijk-Korea te
helpen verdedigen.

organisaties staan en op grond daarvan de
zendtijd eventueel herzien. Zendtijdver
deling dus door registratie, maar zonder
verkiezingen. Zo'n verkiezingsstrijd
aldus de Avro-directeur zou de gang
van zaken in de gehele voorafgaande
periode vertroebelen.

De leider van de Vara daarentegen
duchtte van 5-jaarlijkse verkiezingen
„funeste gevolgen", en wel voor het pro
gramma, dat zich onder de druk der stem
bus zou „neerbuigen naar de smaak der
massa, hetgeen in strijd zou zijn met de
culturele taak van de radio". Beter zo-u
volgens hem zijn; de zendtijd „op demo
cratische wijze" te verdelen naar de
maatstaf van het aantal leden der om
roepverenigingen. Het nemen van steek
proeven van hogerhand of de ledenlijst
andere reële leden bevat, zou hierbij ech
ter noodzakelijk zijn.

Ten slotte achtte de leider van de VPRO
het verkiezingssysteem „in beginsel fout",
welke mening hij vriendelijk adstrueerde
met: „Het niet-katholieke deel van ons
volk denkt niet in vakken" en „de zwart
wit keuze voor de luisteraar is niet op te
leggen". Overigens tegen 5-jaarlijkse her
oriëntering „hoe dan ook, behalve door
een verkiezing" geen bezwaar. Over het
,hoe" dus blijkbaar geen positieve me
ning.

De Nederlandse afgevaardigden in de
economische commissie voor Azië en
het Verre Oosten (Ecafe) hebben de
conferentie van de Ecafe verlaten, na
dat de republiek Indonesia met 8 tegen
2 stemmen bij 3 onthoudingen als mede
Ud werd toegelaten.

De leider van de Nederlandse delega
tie, dr. H. C. J. H. Gelissen, had reeds
verklaard, dat indien de republiek zou
worden toegelaten, de Nederlandse de
legatie de huidige zitting van de com
missie zou verlaten. „De toelating van de
republiek", zo zeide hij gisteren, „zou be
tekenen, dat de commissie erkent, dat de
republiek verantwoordelijk is voor de in
ternationale betrekkingen van Indonesië".

Australië, Nieuw-Zeeland, Pakistan,
India, China, de Philippijnen en de Sov
jet-Unie stemden vóór toelating van de
republiek Indonesia.

Groot-Brittannië, Frankrijk en Siam
onthielden zich van stemming.

Voor het Bossche B. G. stond Dinsdag
terecht de ex-Nederlander M. Jacobs, die
in 1941 het Duitse burgerschap verkregen
had. Hij zou deel hebben uitgemaakt van
een groep Duitsers, die in de nacht van
3 op 4 October 1944 aan het ziekenhuis te
Boxmeer, toenmaals gevestigd in het
kasteel aldaar, aanklopten. De bewoners
huisden in kelders. Toen zuster Maria
(mej. G. van Thijssen) door de gang liep
om open te gaan doen, losten de onge
duldige Duitsers een schot, dat de zuster
in de rug trof. Zij leefde nog vier jaar
onder hevige pijnen. Verdachte Jacobs
werd ervan beschuldigd dit schot gelost
te hebben. Hij was ook de leider van de
stroop- en plundertochten, die in diezelfde
periode in Boxmeer en Sambeek plaats
vonden en waarbij, behalve radio's, kle
ren fietsen en sieraden, zelfs een ciborie
uit 'een kerk gestolen werd. Deze ciborie
werd later bij de vader van Jacobs te

Goch teruggevonden.

De procureur-fiscaal had wel de over
tuiging dat Jacobs de kloosterzuster had
neergeschoten, maar kon het wettig be
wijs niet construeren. Voor de overige
misdaden eiste hij tegen verdachte een
gevangenisstraf van 18 jaar.

Uitspraak over 14 datgen.

De politie in heel Amerika meldt, dat
het aantal winkeldiefstallen sinds de
komst van de New Look sterk is geste
gen. Dat komt, omdat het voor de vrou.
wen gemakkelijker is geworden, gestolen
goederen onder haar ruime en lange
kleding te verbergen. Zij passen daarbij,
wat de politie noemt, de „schuifelme-
thode" toe, d.w.z. zij klemmen het ge
stolen voorwerp tussen de knieën onder
haar lange rok en schuifelen vervolgens
de winkel uit.

De D.R.W.-redactie heeft altijd wel ge.
dacht, dat die lange-rokkenmoae niets
gedaan was.

Va-n Vliet heeft het sprintnummer op de
baan van Casablanca gewonnen voor
Gérardin en Soherens. In een snelheids
wedstrijd tussen amateurs en professio
nals klopte Senfftleben de Italiaanse we
reldkampioen en Olympisch kampioen
Ghella en de jonge Fransman Beyaert.

Te Melbourne werd onder belangstel
ling van \:irca 60.000 toeschouwers een
cricketwedstrijd gespeeld tussen een
Bradman XI en een Hasselt-team als af
scheid van Bradman als cricketter.

Hassetts team batte het eerst en scoor
de 406 met een fraaie 104 van Lindwall
en 2 in één over van Johnson. Daarna
scoorde Bradman XI 364 voor 6. Brad-
man's afscheid was een knappe century
van 123.

Een supporter bad hem 1 per run
beloofd; men rekent op een benefit van
minimum 10.000 voor Bradman.