Delfland werkt aan herstel
van Waterschapwerken
Zoutgehalte van 't water bedreigt
land- en tuinbouw
LAATSTE BERICHTEN
BIM
SCHEEPSRECHT
Min. Van Scliaik
naar West-Indië
DOCUMENTEN IN UITGEHOLDE
POMPOEN
VERKEERSLICHTEN HEDEN IN
GEBRUIK GENOMEN
DRIEMAAL
toetsslippertje
burgerlijke stand
De spionnage in Amerika
Sumner Welles getuigt
Uitkering aan rijks
ambtenaren
Groen—Oranje—Rood
Publiek is nog onwennig
en de
ontvoering
van
Sinterklaas
Uitspraak Ranter
uitgesteld
Installatie burgemeester
van Utrecht
WOENSDAG 8 DECEMBER 1948
PAGINA S
De zorgen van Delfland na de oorlog zijn vele en groot. Op de
eerste plaats is er het herstel van de oorlogsschade en daarbij
komt het inlopen van de achterstand in het gewoon onderhoud
van Delflands zeewering, strandhoofden en andere eigendom
men en werken. Daarnaast moeten maatregelen genomen wor
den tegen het grote zoutgehalte in het water, hetwelk zeer scha
delijke gevolgen heeft voor land- en tuinbouw.
Onder leiding van Dijkgraaf mr. dr. Dolk en de hoofdingenieur
Ir. A. C. Kolf wordt door het Hoogheemraadschap energiek
gewerkt om alle nodige voorzieningen te treffen.
ingehaald
DE POSTDUIF
AANVULLING
RECEPTIE H. v. SYLL
HET WERK BIJ WILTON
FIJENOORD
WEER 66 SCHIEDAMMERS
MEER
ERNEST ^CLAES VRIJ
GESPROKEN
LISSE WIL NIET NAAR
HAARLEM
EVERT MOLL 70 JAAR
DE ISBRANDTSEN LIJN
WOONSCHEPEN NIET ZONDER
GEVAREN
POSITIES TROEPENSCHEPEN
De verkeerspolitie «heeft woord gehouden. Hedenmorgen heeft
zij haar belofte, dat vóór Nieuwjaar verkeerslichten zouden
worden aangebracht op het kruispunt MiddellandstraatHene
gouwerlaanMiddellandstraat, ingelost. Zoals men weet, was
de moeilijkheid het gebrek aan het juiste rode en groene glas.
Toen echter verleden week het G.E.B. begon met het plaatsen
van de masten en de schakelinstallatie, kon men aannemen dat
deze handicap was overwonnen.
-
TOCH NOG HOOP INZAKE
BERLIJN
DIR.-GEN. NED. RODE KRUIS
GAAT HEEN
Krijgt leiding hulpverlening
Midden-Oosten
FRANS WISSE f
DE TUCHTRECHTER WAS
NIET MIS
IS
door ARTHUR LEAK
VIJANDELIJK VERMOGEN
VERZWEGEN.
OPENING „BOUWCENTRUM"
NED. VRACHTENMARKT
DE ACHTERSTAND WORDT den de kosten gedeclareerd aan het Bu
reau Financiering Wederopbouw Publiek
rechtelijke Lichamen tot een totaal be
drag van f 359.763.ter zake van de
over de dienstjaren 1945 en 1946 inge
diende declaraties ad f 216.421.— werd
een bedrag van 1' 183.192,77 als voorschot
ontvangen, terwijl van de over het dienst
jaar 1947 ingediende declaratie ad
f 143.342,14 eveneens een voorlopige uit
kering van ten hoogste 90 pCt. kan wor
den tegemoet gezien. In verband hier
mede is bij de becijfering van de ver
moedelijke uitkomsten van het lopend
Zoals wij reeds eerder meldden, werd
voor het kustvak van even benoorden
Scheveningen tot Hoek van Holland, in
onderhoud bij Delfland, in 1945 een werk
plan van 3 a 4 jaren opgesteld om de
bestaande achterstand in het onderhoud
van de zeewering in te halen en de kans
op nieuwe schade daaraan zoveel moge
lijk te beperken. Aan dit plan is in 1947
doorgewerkt en de volgende werken wer
den uitgevoerd:
A. Het verrichten van zandwerk in de
zeewering. Met dit zandwerk wordt be
oogd het egaliseren van het buitenbeloop
der zeeduinen bij aantasting door wind
en water, het dichten van stuifgaten, als
mede het versterken der zeewering op
smalle plaatsen door zandstorting langs
de binnenzijde. Tegelijk met dit zandwerk
voltrok zich het opruimen van de lichte
militaire verdedigingswerken als palen,
hekken en andeie versperringen op het
strand en draadversperringen, loopgraven
mitrailleursnesten enz. in de duinen.
B. Het inhalen van de abhterstand in
het onderhoud van de kopbestorting der
strandhoofden. Voorts werd aan de helm
beplanting de nodige 'zorg besteed. Ter
verkrijging van een goede aanstuiving
van de duinvoet en ter bescherming van
de nieuwe helmaanplant werd bovendien
riet- en strobeplanting toegepast. Ter be
teugeling van plaatselijke verstuivingen
werden rijsschermen in de stuifgaten aan
gewend.
Aan de steenglooiing en de steenbezet
ting op de strandhoofden werden de
normale onderhoudswerken verricht
Wat de zeewering betreft kan thans
worden medegedeeld, dat met de in de
begroting voor 1949 opgenomen werken
de herstelling van de oorlogsschade zal
worden voltooid, behoudens de oprui
ming van de zware hunkers en het
herstel van de spoorweg over de zee
wering.
Omtrent het eerstgenoemde werk is nog
overleg lopende met de bevoegde instan
ties en de financiële consequenties daar
van kunnen thans nog niet worden over
zien. Het herstel van de spoorweg ligt
nog niet in het voornemen, daar voorals
nog geen dringende behoefte daaraan be
staat, zulks in verband met de na de
oorlog sterk gewijzigde transportmoge
lijkheden over de duinen en het strand.
Aangezien evenwel nog niet is te voor
zien, in hoeverre zulk "een behoefte in
de naaste toekomst opnieuw zou kunnen
ontstaan, is het intussen gewenst de be
slissing over eventueel herstel dan wel
afbraak nog op te schorten.
Wat het boezembeheer betreft, staan
nog verschillende werken tot herstel van
oorlogsschade op het programma. Her
steld zijn de Oranje-sluizen, welke
slechts licht beschadigd waren en de
zwaar beschadigde woning op de Oranje-
binnensluis. Ten aanzien van de verbou-
wii. van de woning aan de Oranjebui-
tensïuis wordt een afwachtende houding
aangenomen. De vernieuwing van de
buitenvloeddeuren aan de Vijfsluizen is
naar volgende dienstjaren te verschuiven,
evenals het herstel van de deurenloods
van de Oranjebuitensluis en van de brug
over het Oranjekanaal. Voor de vernieu
wing van de vloeddeuren aan de Oranje
sluis wordt in de begroting van Delfland
een memoriepost uitgetrokken, daar de
mogelijkheid bestaat, dat het gewenst
blijkt in 1949 tot uitvoering daarvan over
te gaan Herstelling van de oorlogsschade
aan het Oranjekanaal ügt nog niet in
het voornemen.
In het algemeen wordt getracht zoveel
mogelijk terug te keren tot een normaal
onderhoud van eigendommen en kust-
werken. Wel is waar worden hierbij nog
velerlei moeilijkheden, vooral wegens de
schaarste aan materialen en arbeidskrach
ten, ondervonden, doch desondanks za
er ernstig naar gestreefd worden in tas»
ten deze de in 1947 hervatte gedragslijn
zoveel mogelijk voort te zetten. De aller-
wege zich voordoende stijging van lonen
en prijzen blijft uit de aard der zaak de
kosten der werken in ongunstige zin be
ïnvloeden.
De kosten en omslagen
Voor zover werken tot herstel van
oorlogsschade gereed zijn gekomen, wer-
Als dit stukje of andere toetsstudies
wemelen van de fouten, is dat Typer's
eigen schuld. Hij heeft door zijn verhaal
tje over „Koppen" de correctoren tegen
zich in het harnas gejaagd. Wie durft er
nu ook te schrijven, dat correctoren ver
lopen verslaggevers zijn?
In Nederland is dat ook zeker niet het
geval, maar Typer schreef over toestan
den in de V. S. In Nederland maken bij
de meeste kranten de redacteuren de
koppen zelf. De mensen, die op de zui
verheid van onze taal letten, doen dat
uit liefde, uit aanleg en uit studie voor
het corrector-schap en niet, omdat ze
elders niet in de verslaggeverij konden
slagen.
gelieve het geheel dus te lezen, als
handelende over Amerikaansd toestanden.
Typer zou niet weten, wat hij moest
beginnen, als de heren werkelijk boos
werden en fouten per ongeluk expres
lieten staan.
TYPER.
De hokkenshow, waaraan 37 hokken
deelnamen, had de volgende einduitslag:
1 C. Verhaeren 182% pt; 2 W. Poort
en Zn. 182% pt; 3 P de Kreuk 181% pt;
4 M. Mourik 181%; 5 J. de Waard 181%;
6 K Muylwijk 181%; 7 H. v.d. Kant
181%; 8 P. Tieleman 181; 9 J. Blom
180%; 10 D. v.d Tuyn 180%; 11 W. Jan
sen 180%; 12 P. Verheugen 180%; 13 A.
Vis 180%.
Op 19 Dec. is er een ledententoonstel
ling om fraaie luxe prijzen.
GEBOREN: Pieter J„ z. van P. J. van
Breda en M. Jansen, Dr. Noletstraat 1;
Hendricus D„ z. van J. Hersbach en H.
W. van Katwijk, Nassaulaan 75; Olga L.
R., d. van C. H. Hormann en P. Verhoe
ven, Laurens Costerstraat 29; Margaretha
M. C., d. van B. L. Ozéphius en M. A. M.
Ascherl, van 's Gravesandestraat 17.
OVERLEDEN: M. F. Seij, 1 jaar, Nas
saulaan 75; L. v. d. Zwaan. 68 jaar, vr.
van A. Weijts, Nassaulaan 75,
dienstjaar rekening gehouden met de
ontvangst van laatstgenoemde uitkering,
hetgeen er belangrijk toe heeft bijgedra
gen, dat in het algemeen beheer op een
batig saldo over 1948 mag worden gere
kend van f 165.600,
Afweging tegenover elkander van
ongunstige en gunstige factoren heeft
jfeleid tot de eindconclusie, dat de om
slag in de beide oude beheren voor
1949 gehandhaafd kan blüven op het
verlaagd peil van 1948. Verdere verla
ging wordt niet verantwoord geacht.
De huidige economische omstandighe
den laten niet toe betrouwbare voorspel
lingen op lange termijn te doen en het
blijft altijd mogelijk, dat zich onverwacht
prijs- en loonstijgingen voordoen, die
zelfs tot verhoging van de omslag zouden
kunnen dwingen. Juist ter opvanging van
zodanige, niet denkbeeldige tegenvallers,
bleven in de gewone dienst der begrotin
gen de posten voor onvoorziene uitgaven
tot een hoger niveau opgevoerd dan in
normale tijden het geval, was, terwij]
enkele ontvangstposten memorie werden
geraamd, waaronder in het bijzonder te
noemen valt, die wegens vergoeding van
oorlogsschade. Aldus bleef in de ontwor
pen begrotingen een zekere reserve aan
wezig, welke in de gegeven omstandig
heden naar de eisen van een richtig be
leid onmisbaar moet worden genoemd.
Ontzïlting van het boezemwater
In verband mét het hoge zoutgehalte
van het boezemwater wordt voor de
eerste maal een begroting voorgedragen
van het ontziltingsbeheer, ten aanzien
waarvan gegronde verwachting bestaat,
dat het met ingang van 1 Januari 1949
in werking zal treden. In deze begroting
is vooreerst in de restitutie voorzien aan
de buitengewone dienst van het boezem-
beheer van de door die dienst voorge
schoten kapitaals- en gewone uitgaven
van bestrijding van de boezemverzouting
over het dienstjaar 1948 met inbegrip van
de laatste maanden van 1947. De bedoelde
kapitaalsuitgaven hebben voornamelijk
betrekking op de aan de instelling der
noodgemaaltjes verbonden kosten als
mede op de kosten wegehs baggerwerken
in de ringvaart van de Zuidplaspolder.
Deze kosten worden door de buitenge
wone dienst van het ontziltingsbeheer
gerestitueerd. De gewone kosten betref
fen voornamelijk de exploitatie van de
noodgemaaltjes; deze worden door de
gewone dienst gerestitueerd.
De ontworden begroting voorziet in de
voortzetting van de inmaling door middel
van de noodgemaaltjes gedurende het
dienstjaar 1949.
In de buitengewone dienst van het
ontziltingsbeheer wordt voor de bouw
van het semi-permanente gemaal te
Leidschendam een bedrag uitgetrokken
tot ongeveer de helft van de in totaal
wegens die bouw met inbegrip van ver
dere noodzakelijke voorzieningen ge
raamde kosten, (f 500.000,
Daar nauwkeurige gegevens omtrent
de tot Delfland behorende, voor het tuin
bouwbedrijf in het algemeen aangewende,
alsmede voor het tuinbouwbedrijf onder
glas aangewende gronden nog ontbreken,
Z1u1 ,y.oorloPig dienaangaande dezelfde
schattingen aangehouden, die gevolgd zijn
in de op de instelling van het ontziltings
beheer betrekking hebbende voordracht
f3",0® Verenigde Vergadering van Delf
land d.d. 15 April 1948. Mitsdien wordt
aangenomen, dat ongeveer 5000 hectaren
grond binnen Delfland gelegen worden
aangewend voor de uitoefening van het
tuinbouwbedrijf, waarvan ongeveer 3000
hectaren voor het tuinbouwbedrijf onder
glas. Daar deze laatste ingevolge art. 158
lid 2 van Delflands reglement voor een
vijfvoudige grootte worden aangeslagen,
zal het bedrag van f 199.750,moeten
worden omgeslagen over een aantal hec
taren, berekend op 2000 -f (5 x 3000)
17000. De omslag per hectare in het ont
ziltingsbeheer moet derhalve f 11,75 be
dragen, met dien verstande, dat de om
slag per hectare voor tuinbouwbedrijf
ond< glas aangewende grond 5 x f 11,75
f 58,75 bedraagt, zulks ter dekking van
de ontziltingskosten over 1948 (met inbe
grip van enkele maanden van 1947) en
over 1949.
De kosten van het ontziltingsbeheer
Voor 1948 werden de kosten van inma
ling uit Rijnland en Schieland yoorlopig
geraamd op f 100,— per dag of f 3000,—
dat is per jaar voor de inmaling uit
Rijnland met het gemaal te Leidschendam
f 36.000,en voor de inmaling uit Schie
land met de gemalen te Rotterdam en te
Zevenhuizen f 72.000,welke bedragen
met de ramingen voor 1949 zijnde resp.
f 40.000,- voor Leidschendam en f 75.000,-
voor Rotterdam en Zevenhuizen ten
naasten bij overeenstemmen.
Uit de cijfers blijkt; dat de kosten van
waterinmaling uit Schieland aanmerke
lijk die van inmaling uit Rijnland over
treffen. Daartegenover staat, dat de wa
teropbrengst uit Schieland aanmerkelijk
geringer is "dan uit Rijnland, niet alleen
omdat de capaciteit der installatie Schie
land enigszins bij de installatie Rijnland
ten achter staat, maar vooral ook omdat
de watertoevoer in Schieland gebrekkig
is en iji droge tijden door de Schielandse
polders zoveel water aan de Rotte wordt
onttrokken, dat het te Zevenhuizen op
gepompte water de Bergsluis nimmer
bereikt. Dit euvel is vooral in de hand
gewerkt, doordat de watervoorziening
van de Rotte door Schieland via de Een-
drachtspolder in 1948 moest worden ge
staakt, als gevolg waarvan Schieland zich
in de loop van dit jaar zelfs tot Delfland
om hulp heeft gewend, ten einde tegen
betaling met Delflands noodgemaal te
Zevenhuizen de Rotte op peil te houden.
De vraag kan dan ook worden gesteld
of het zin heeft de noodbemaling in
Schieland te continueren. Hierop kan
worden geantwoord, dat hoewel in droge
en warme perioden in het zomerhalfjaar
dus wanneer inmaling het meest nodig
is van de installatie Schieland thans
geen baat is te verwachten, het toch met
is uitgesloten, dat deze in droge en koele
perioden (winterhalfjaar) enig nut kan
doen. Gelet op de zeer geringe capaciteit
der noodbemaling, wanneer men uitslui
tend op de installatie Leidschendam is
aangewezen, kan het met het oog op be
paalde weersgesteldheid wenselijk zijn
de installatie Schieland vooralsnog in
stand te houden, althans niet dan na
voortgezette ervaring tot opheffing van
deze installatie te besluiten.
Situatie hoogst zorgelijk
Intussen blijft ondanks de aanwezig
heid der noodgemalen de toestand in
Delfland met het oog op de kansen van
verzilting hoogst zorgelijk. Dat in 1948
tot heden geen bijzondere klachten
- werden vernomen, moet minder aan
de noodinstallaties worden toegeschre
ven, dan aan de abnormaal hoge zo-
merstanden van de Rijn in 't afgelopen
seizoen. Het is dan ook van groot be
lang, dat zo spoedig mogelijk met de
stichting van een semi-permanent ge
maal te Leidschendam kan worden
begonnen, waartoe aan D^kgraaf en
Hoogheemraden van Rijnland op 29
April 1948 door Delflands t>estuur ver
gunning werd gevraagd.
Een beschikking op dit verzoek door
Dijkgraaf en Hoogheemraden van Rijn
land is echter niet mogelijk zolang de
Westelijke Gouwekade onder Waddinx-
veen niet in behoorlijke toestand van
onderhoud is gebracht, waarover thans
nog onderhandelingen tussen het Provin
ciaal bestuur en Rijnland lopende zijn.
Inmiddels is, zoals gemeld, voor de
bouw van een semi-permanent gemaal
te Leidschendam onder de buitengewone
dienst op de begroting voor 1949 een be
drag van f 500.000,— uitgetrokken.
Moge het overleg spoedig tot een gun
stig resultaat leiden, want voor land- en
tuinbouw is de situatie hoogst zorgelijk.
Ons bericht over het verbod tot het
branden van etalage-verlichting is door
de opgave van de Politie niet volledig
geweest. Dit verbod geldt uitsluitend in
verband met de overbelasting der electri-
sche centrales 's middags van 46 uur
op de werkdagen van Maandag t.m. Vrij
dag. Ook 's morgens tussen 7 en 9 uur
mag om dezelfde reden het licht niet
branden.
Op Zaterdag en Zondag mag de ver
lichting van 410 en op andere dagen
van 610 uur branden.
De directeur van Toonkunst-Muziek-
lyceum Hendrik v. Syll zal op 15 Dec.
niet van 35.30, maar van 46.30 in het
lyceum, Lange Haven, recipiëren.
Uit den Bosch vertrokken de paterfe
Franciscanen Flavianus van Liempt en
Gothard Boom naar Antwerpen, om zich
aldaar in te schepen voor de missie van
Brazilië. Dit is de tweede maal dat deze
paters uitvaren naar hun Braziliaans mis
siegebied.
Zaterdag a.s. gaat het m.s. „Baud" bij
de Werf Wilton-Fijenoord te water. Mevr.
Quarles van Ufford-Harte zal de doop
plechtigheid voor de directie van de K.
P. M. verrichten.
Deze te water lating sluit dan weer
een arbeids-periode af, die de mensen
van de werf het recht geeft met voldoe
ning terug te zien op gepresteerde arbeid.
Hun zal daartoe niet lang tijd gelaten
worden, want overal vibreert de West
hoek van Schiedam van het werk.
Het motorschip Damsterdijk is voor een
vernieuwings-kuur logé geweest en na
dert de voltooiing met het plaatsen van
de schoorsteen.
Behalve de „Baud" is voor de K.P.M.
ook nog in afbouw de „Camphuys". Men
hoopt hiermee in het midden van Jan.
proefvaarten te kunnen gaan maken.
In het bouwdok wordt het broertje van
de Garoet, de Blitar, afgebouwd. Nauwe
lijks zal in Januari de grote kuip zijn vol
gelopen en de Blitar naar buitengesleept
zijn, of het ms. „Mitra", de 12000-tons
tanker in aanbouw voor de N.V. Petro
leum Mij. Corona (Shell) zal zijn plaats
innemen.
Dan wordt op helling VI, eveneens in
Januari de kiel gelegd voor het ms. Die-
merdijk, te bouwen in opdracht van de
Holland-Amerika-Lijn.
De afdeling nieuwbouw gaat op veel
uitgebreider schaal gebruik maken van
electrlsch lassen, hetgeen uiterlijk niet
onopgemerkt aan de afdeling voorbij
gaat. Langs de hellingen worden z.g.
Washington-kranen geïnstalleerd. Deze
hebben een hijs-capaciteit, die een veel
voud is van de bestaande hellingkranen.
Zij kunnen de zware, in de werkplaats
gelaste delen, op de juiste plaats brengen.
Om ruimte te winnen voor de las-inrich-
tingen, zal ook de onderzeebootloods als
zodanig worden ingericht. De werkzaam
heden aan dok IV, een dok, dat de groot
ste schepen ter wereld kan herbergen,
vorderen goed.
In October werden levend geboren
do jongens en 53 meisjes. Er overleden
-if mannen en 15 vrouwen. Een geboorte
overschot dus van 82. Door vestigng
wamen er bij: 97 mannen, 100 vrouwen
terwijl 106 mannen en 107 vrouwen ver
trokken De totale bevolkingsaanwas be
droeg 35 mannen en 31 vrouwen, zodat
«st totaal per 1 November was: 35.521
mannen en 35.861 vrouwen is 71.382
schiedammers.
De Vlaamse schrijver Ernest Claes, de
auteur van „De Witte", die er van be
schuldigd werd tijdens de Duitse bezet
ting de politiek van de vijand gediend
te hebben, is door de krijgsraa vrijge
sproken.
Volgens de motivering van de uit
spraak heeft Ernest Claes tijdens de be
zetting vele diensten bewezen aan zijn
landgenoten en is bij de bestudering der
tegen Claes ingebrachte beschuldigingen
mts gebleken van kwade opzet De
krijgsraad betreurt evenwel, dat de fei
ten getuigen van „kleinzielige zelfinge-
nomenhid, gebrek aan verantwoordelijk
heidsgevoel en begrip voor waardigheid
bij een man, naar wie vooral in het
Vlaamse landsgedeelte duizenden met
verering opzagen".
De afd. Lisse van de Alg. Ver. voor
Bloembollencultuur l^ceft zich met grote
meerderheid verklaar'3 tegen het stichten
van een eigen geboiAv te Haarlem. Of
het betrekken van bet Krelagehuis na
een restauratie. Men wil komen tot een
eigen bloembollencentrum te Hillegom
en het voorstel-Haarlem van de hand
wijzen
Woensdag 15 December viert de Haagse
kunstschilder Evert Moll zijn zeventig
ste verjaardag. De heer Moll, die een
van de oudste leden van „Pulchri" is,
werkte veel in het buitenland. Vooral
zijn havengezichten zijn bekend.
Naar de firma Vinke Co. te Rotter
dam, als vertegenwoordigster van de fir
ma Isbrandtsen Company Inc. te New
York ons mededeelt, zal deze rederij, wel
ke sedert jaren een regelmatige dienst
onderhoudt van Noord-Amerika op Rot
terdam, voortaan ook tweemaal per
maand afvaarten bieden van de Golfha-
vens o.a. van Mobile, Galveston/Houston
en New Orleans.
Van bevoegde zijde wordt ons het vol
gende medegedeeld;
„Aangezien het niet mogelijk blijkt, op
korte termijn te geraken tot een defini
tieve wettelijke regeling van de nieuwe
door de grondwet voorgeschreven staats
rechtelijke vorm van het koninkrijk (Ne
derland, Suriname en de Nederlandse
Antillen), overweegt de regering de in
voering van een voorlopige voorziening,
in welke enige belangrijke onderdelen
van de voorgenomen regeling reeds zullen
worden verwezenlijkt.
Alvorens hiertoe definitieve stappen te
doen, zal een der leden van het kabinet
zich in de loop dezer maand naar Suri
name en de Antillen begeven, ten einde
met de daarvoor in aanmerking komende
personen en instanties vooroverleg te
plegen.
De regering stelt zich voor daarna de
zeer spoedige indiening van een desbe
treffend wetsontwerp bij de Staten-Ge-
raeraal te bevorderen".
Naar wij menen te mogen veronder
stellen, zal het de minister zonder porte.-
feuille, mr. Van Schaik, zijn, die als lid
van het kabinet met het bovenomschre
ven doel naar de West zal vertrekken.
Het tekort aan Woonruimte is oorzaak,
dat velen er toe overgaan zich een woon
schip aan te schaffen. De Vakgroep Klein-
scheepsbouw is door het Min. voor We
deropbouw en Volkshuisvesting aange
wezen, voor de bouw van deze schepen
bouwvergunningen en materialen af te
geven. De praotijk heeft echter geleerd,
zo deelt deze vakgroep ons mede, dat er
zich onder de bouwers elementen bevin
den, die er de oorzaak van zijn, dat de
toekomstige bewoners aan grote gevaren
worden blootgesteld. Er zijn de vakgroep
gevallen ter ore gekomen, dat bij hevige
wind, woonschepen lek sloegen en zonken,
zodat de bewoners slechts op het laatste
ogenblik het vege lijf konden redden.
Bovendien kunnen de gezonken woon
schepen een ernstige belemmering vor
men voor de scheepvaart. In verband
met een en ander adviseert de vakgroep
belanghebbenden zich bij aankoop of voor
inlichtingen betreffende het onderhoud
met het secretariaat van de vakgroep in
verbinding te stellen.
De „Groote Beer" vertrok gisteren van
Batavia naar Soerabaja.
De „Tabinta" wordt Donderdagmorgen
van Batavia te Amsterdam verwacht; de
ontscheping begint Donderdagmiddag te
1 uur.
De „Zuiderkruis" arriveerde heden van
Batavia te Rotterdam.
In een uitgeholde pompoen, op de
boerderij van de voormalige commu
nist Whittaker Chambers, thans redac
teur van het weekblad „Time", in de
Amerikaanse staat Maryland, zijn on
langs microfilms gevonden, welke blij
kens onderzoek documenten inhielden
van het Amerikaanse staatsdepartement.
De films waren in aluminiumcylinders
vervat. Chambers heeft verklaard, dat
deze films hem in 1937 en 1938 waren
overhandigd door Hiss, toentertijd werk
zaam op het „State department". Veron
dersteld werd, dat Chambers de film aan
Russische spionnen zou geven, hetgeen
deze echter niet heeft gedaan. Hiss, die
op het ogenblik voorzitter is van de Car-
negie-stichting, ontkent deze beschuldi
ging en heeft een aanklacht tegen Cham
bers ingediend. Hij eist een schadever
goeding van 75.000 dollar. Een federale
Jury te New York stelt een onderzoek in
naar deze affaire.
Met de microfilms houdt zicch intussen
de congrescommissie voor de bestrijding
van on-Amerikaanse activiteit bezig. Zij
hoorde gisteren Sumner Welles, die in
1938 plaatsvervangende minister van bui
tenlandse zaken was.
Welles verklaarde, dat de documen
ten gebruikt hadden kunnen worden,
om het geheim van de Amerikaanse
code-berichten waardeloos te maken en
dat publicatie van sommige dér gevon
den documenten, nu nog, een gevaar
Volgens de samenwerkende centrales
van overheidspersoneel worden van re
geringswege maatregelen voorbereid om
nog vóór Kerstmis aan de daarvoor in
aanm»rking komende ambtenaren, zo
nodig bij wijze van voorschot, een uit
kering te doen in verband met de her
ziening van bet bezoldigingsbesluit bur
gerlijke rijksambtenaren 1934. ingaande
1 Januari 1948. De verhoging van de
kindertoelage met 25 cent per week, te
beginnen bij het tweede kind, zal hierbij
inbegrepen zijn.
Gisteravond tussen half 6 en 6 uur loos. Wanneer namelijk een verkeers-
hebben de verkeerslichten proef gebrand, stroom komend bijv. van de Henegou-
ongetwijfeld tot verrassing van de vele werlaan bij groen licht optrekt en links
weggebruikers, die voorheen op dit spits- afslaat naar de 2e Middellandstraat,
uur met angst en vreze de ..knoop" te
gemoet plachten te zien. Het Rotterdamse
publiek, happig op een nieuwigheidje,
verdrong zich rond de agent, die op de
opstand op het trottoir van de voetgan
gersoversteekplaats aan de Henegou-
kruist hij de stroom die van 's-Graven-
dijkwal naar Henegouwerlaan de Middel,
landstraat kruist. Daarbij stuit eerstge"-
noemde stroom dan op het rode licht op
de hoek van de 2e Middellandstraat met
de 's-Gravendijkwal. Dit is echter geen
werlaan de schakelinstallatie bediende, en j stoplicht, doch slechts een herhalings
zoals het tot nu toe geïnteresseerd toe- licht van het rode sein, dat aan de an-
schouwer was bij de „knoop", zo volgde j dere hoek 't verkeer van de le Middel-
het nu met belangstelling de verkeers-
reacties op het aan- en uitflitsen van de
groene, oranje en rode lichten.
Naar wij onszelf overtuigden en ook
inspecteur Th. v. Waesberge van de ver
keerspolitie ons mededeelde, is deze
proefneming alleszins geslaagd verlopen.
Uiteraard was zowel bij het publiek als
bij de agenten de onwennigheiH van het
nieuwe te overwinnen en vooral het
„links afslaan" gaat nog niet geheel feil-
19. Rustig voortpeddelend in hun ranke kano, naderden de
Erge en groene Wollie de achterkant van het hotel waar
Sinterklaas zijn intrek had genomen. De Erge haalde een
lang en dun voorwerp te voorschijn. Een wapen? Neen, een
dwarsfluit. Terwijl hij begon te spelen keek de Erge om zich
heen of er onraad was. Maar het uur was gunstig. Alle
mensen waren immers druk bezig met het uitpakken van
geschenken die de Sint hun had toegedacht.
Een lange, vette slang ontwaakte toen hij het eentonige
fluitspel hoorde en wond zich langzaam los van groene
Wollie's middel. Steeds vlugger ging de Erge spelen. Het dier
rees steil in de lucht overeind. Toen de kop van de slang
net raam van Sinterklaas kamer had bereikt, legde de Erge
zijn fluit snel weg. Met verwonderlijke behendigheid klom
de boosaardige dwerg in de slang omhoog tot vlak onder het
raam van de Sint.
landstraat tegenhoudt. Genoemde „links
afgeslagen" stroom behoeft dus voor dit
rode licht, dat niet voor hem bestemd is,
niet te stoppen: eenmaal groen blijft
groen, dus rijden. Men kan dus op eigen
initiatief de andere verkeersstroom trach
ten te doorkruisen. Daar het aantal
„links-af"-rijders een kleine minderheid
is, meent de verkeerspolitie dit te kun
nen verantwoorden Bovendien is het
min of meer noodzakelijk, om te vermij
den, dat 't tramverkeer wordt opgehou
den.
De verkeerspolitie geeft de voorkeur
aan een bediende installatie boven een
automatische, omdat men de regeling zelf
in handen wil hebben teneinde in be
paalde situaties tot de gewenste soepel
heid te kunnen improviseren Men streeft
naar korte licht-phasen: 30 seconden
groen, 6 seconden oranje, 30 seconden
rood. Bij de proefnemingen gisteravond
waren behalve inspecteur Th. v. Waes
berge ook de heer J. v.d. Knaap, chef
vervoer van de R.E.T. en de heer J. v-d
Straaten van het G.E.B, aanwezig, pesp
om een oogje in het zeil te houden op
de belangen van het tramverkeer resp.
de techniek van de nieuw lichtinstallatie.
En om 8 uur hedenmorgen zijn de ver
keerslichten dan officieel in gebruik ge
nomen; zij zullen branden van 8 uur
voor de nationale veiligheid zon kun
nen betekenen.
De zitting der congres-commissie moest
daarom gedeeltelijk geheim zijn. In de
openbare zitting werden slechts de titels
dezer strict vertrouwelijke documenten
voorgelezen. Leden van de commissie
hebben de documenten herkend als stuk
ken,'welke in 1937 en 1938 bij het minis
terie van buitenlandse zaken berustten.
Onderzocht zal worden, hoe de stukken
Chambers, die toen, volgens zijn eigen
verklaringen, als koerier optrad voor een
communistische spionnage-organisatie. in
handen werden gespeeld, en door welke
hoge regeringsambtenaren dit verraad
werd gepleegd.
Op 15 December a.$. zou de Bijzondere
Raad van Cassatie uitspraak doen in de
zaak van de gewezen commissaris-
generaal Rauter. Naar wij vernemen,
zal deze uitspraak worden uitgesteld
tot een nader te bepalen datum.
Woensdag 2 2 December des middags 2
uur zal de nieuwe burgemeester van
Utrecht Jhr. mr. C. J. A. de Ranitz in een
buitengewone raadsvergadering worden
geïnstalleerd;
Generaal Clay, de Amerikaanse mili
taire gouverneur van Duitsland, heeft
op een persconferentie verklaard, dat de
totstandkoming van een tegengemeente-
raad in de sovjet-sector een overeen
komst betreffende Berlijn niet onmoge
lijk maakt, ondanks niet-erkenning van
de Ebert-raad als gemeentebestuur van
Berlijn, of van een gedeelte van Berlijn.
De Amerikaanse commandant herin
nerde er aan, dat er in de sovjet-zóne
zowel als in de Brits-Amerikaanse zóne
Duitse diensten bestaan, die niet door
alle bezettende mogendheden erkend zijn,
wat niet heeft belet, dat zij voor de blok
kade onderling besprekingen hébben ge
voerd en handelsverdragen hebben ge
sloten.
Naar wij vernemen, is de directeur-
generaal van het Nederlandse Rode
Kruis, de heer H. P. J. van Ketwich
Verschuur, benoemd tot gedelegeerde
der liga van Rode-Kruisverenigingen.
De heer Van Ketwich Verschuur za! in
deze functie de algemene leiding op zich
nemen der hulpverlening aan vluchte
lingen in het Midden-Oosten
Op zijn verzoek is aan de directeur-
generaal, die zijn nieuwe functie zeer
binnenkort zal aanvangen, met ingang
van 1 Januari 1949 door het dagelijks
bestuur eervol ontslag verleend.
Vanaf die datum zal de directie wor
den uitgeoefend door de heren jhr. G.
M. Verspyck en A. van Emden, welke
laatste tot directeur is benoemd.
Te Rotterdam overleed op 67-jarige
leeftijd de heer Frans Wisse, een be
kende figuur uit de katholieke onder
wijswereld en jarenlang een der voor
vechters van de Kath. Onderwijzersbond
De overledene, die te Zierikzee ge
boren werd, was ook lange tijd bestuurs
lid van landelijke bestuursorganen der
R.K. Staatspartij en een stuwende kracht
in de katholieke drankbestrijding.
In November werden te Rotterdam 178
tuchtbeschikkingen genomen, 3 schikkin
gen getroffen en 3 waarschuwingen gege
ven. Deze laatste waren zonder kosten;
de schikkingsbedragen beliepen 47500,
de bij tuchtbeschikking opgelegde bedra
gen 26210.24. Verder werden ln 25 ge
vallen de in beslag genomen goederen
verbeurd verklaard en werd in 4 geval
len een aanvullend geldbedrag geëist.
Intussen stond de aanvoer van nieuwe
proccen-verbaal nog steeds niet stil Er
kwamen alweer 302 nieuwe binnen, waar
van 215 v an de prijsbeheersing, 57 van
de'C.C.D., 2 van overige opsporingsdien
sten.
De maand DeDDcember zette in met de
zaak van een landbouwer ui tDirksland-
Sommelsdijk, die zonder goedkeuring
van de Grondkamer percelen bouwland
verpachtte eri daarbij te hoge pachtsom
men bedong. De boete was niet mals:
750.
Te Rotterdam had een grossies gereed-
scha p te duur verkocht en de administra-
s morgens" tot 6 uur 's avonds. Innliddels tie onvoldoende gevoerd. Hierdoor werd
is men bij het G.E.B. reeds begonnen j hem door de tuchtrechter een boete van
met de tekeningen voor een soortgelijke
installatie op het kruispunt Pleinweg.
W olphaertsbocht.
21)
Haar andere broer, Charles, had uit
berekening een gave, die zijn zoon
Armand, de huidige notaris, van hem had
geërfd de band met zijn zuster juist
aangehaald. Hij noemde zijn zoontje Ar
mand, naar de man van Elsie, en de
jonge Armand kreeg een degelijke oplei
ding, welke geheel bekostigd werd door
het echtpaar Ligthart.
Na de dood van haar man, liet tante
Elsie door haar eigen, oude notaris een
testament opmaken, waarin zij enkele
kleme legaten bestemde voor haar trouwe
dienstbodè en tuinman. Het restant van
haar bezittingen zou volgens haar wens
het eigendom worden van Armand van
Nieveit, haar neef de notaris. Aan haar
andere neef. Carel, had tante Elsie geen
seconde gedacht. Ze wist niets van hem
af. had hem nooit gezien Misschien was
de jongen ^venals zijn vader mislukt,
misschien leefde hij zelfs wel niet meer,
Eigenlijk interesseerde het haar bitter
weinig. Neef Care) had er wel geen
schuld aan, dat zijn vader raar zo onheb
belijk had mishandeld, maar waarom
zou juist zij de familiebanden aanhalen,
terwijl er van de zijde van neef Carel
niet de minste behoefte aan bestond
Nimmer had hij ook maar enige poging
ondernomen om met zijn familie in con
tact te komen.
Korte tijd later was de oorlog uitge
broken. Tante Elsie had onverbloemd
partij gekozen tegen de Duitsers, die op
verraderlijke wijze het land waren bin
nengevallen. Zou naar huwelijk-uit-be-
rekening doen veronderstellen, dat de
vrouw weinig ruggegraat bezat, thans
b'eek dat het anders was. Waarschijnlijk
hadden de vele jaren, gedurende welke
ze weduwe was geweest en geheel alleen
zich door het leven had moeten slaan,
haar gehard en haar principes bijge
bracht, In ieder geval was het nu zo,
dat ze een duidélijk anti-Duitse houding
had aangenomen. Ze had Duitsers, die
om inkwartiering hadden gevraagd, zeer
laatdunkend behandeld, was bij de Orts-
kommandantur ontboden en had daar
ernstige waarschuwingen moeten slik
ken. Van een der klerken hoorde men
later, dat tante Elsie zich geen moment
had later afschrikken door de blaftoon
van de Duitse officier en zich terdege
geweerd had.
Notaris van Nieveit had het geval ook
gehoord en haastig was hij tante Elsie
komen smeken, om dergelijke dingen
niet meer uit te halen.
U brengt uzelf nodeloos m gevaar,
argumenteerde hij: En wat denkt u er
mee op te schieten?
Ze hebben ons overvallen. Ze heb
benbeschuldigde tante Elsie, maar
de notaris drong aan op voorzichtigheid
Ze weten allemaal, dat.u mijn tante
bent, en door uw houding zou ikeh.
Aha. had tante Elsie begrepen: Ar
mand begint bang te worden voor zich
zelf. Ik heb altijd wel geweten, dat je
niet erg dapper was, Armand, maar'dat
je werkelijk laf was, neen
Maar de notaris had geprotesteerd.
Neen, neen, ik zeg het niet voor mezelf,
zei hij zwakjes en weinig overtuigend:
Maarmaaru weet hoe het gaat
en ik
Hij wist niet, hoe hij zich uit deze aan
gelegenheid moest redden, want tante
Elsie had hem inderdaad doorzien. Hij
was bang voor eventuele overlast.
Het was uiterst merkwaardig .dat me
vrouw Ligthart korte tijd later inderdaad
een veel kalmer toon aansloeg. De bui
tenwereld dacht, dat ze haar actieve bou-
dfing had laten varen en dat ze rustig
..afwachtte", zoals zoveel anderen deden,
geslingerd tussen hoop en vrees. Maar de
waarheid was, dat tante Elsie een nieuy
gebied voor haar activiteit had gevonden
en dit gebied verdroeg geen openbaar
heid. Zij gaf daadwerkelijke steun aan
de eerste ondergrondse groep in deze
stad. In het verborgene was ze steeds
bezig en het was dus thans niet raad
zaam, door openlijk verzet de aandacht
van de Duitsers op zich te vestigen.
Ze stond doorlopend in contact met
illegale werkers ais drs. Voerman en
dokter Vriesland. Nog was de bundeling
van illegale groepen van verschillende
plaatsen niet tot stand gebracht, dat ge
beurde pas enkele maanden later. In elke
plaats werkten los van 'elkaar groepen,
maar wel wisten die elkaar te vinden
als er belangrijke waarschuwingen of zo
moesten worden gegeven.
Zo had mevrouw Ligthart veel verno
men over de dappere daden van een ille
gale werker, die zich „Lange Kees" liet
noemen. Lange Kees had een der eerste
knokploegen opgericht en had al menig
stout stukje op zijn naam staan. De Duit
sers zochten koortsachtig naar hem, maar
telkens opnieuw glipte hij hun door de
vingers. En het was voor tante Elsie een
overrompelende gebeurtenis toen ze
hoorde, dat deze Lange Kees niemand
anders was dan.... haar neef Carel, de
zoon van haar broer Louis. Neef Carel,
die ze nooit gezien had. van wie ze ge
dacht nad, dat hij' evenals zijn vader
mislukt zou zijn
Dit te horen, had haar vervuld van
trots. Ze vond het niet raadzaam, juist
nu contact met Carel te zoeken, maar
ze deed iets anders, iets waaraan haar
neef later wat zou hebben: ze liet haar
testament veranderen. De bepaling, dat,
afgezien van de kleinere legaten, alles
zou moeten worden gegeven aan neef
Armand. de notaris werd zó veranderd,
dat de twee neefs het zou samen moe
ten delen.
Zonder dat tante Elsie er tets van te
weten kwam, was er iets van deze testa-
Hij wist niet de reden, welke tante
Elsie ertoe gebracht had het testament
te veranderen, maar hij voelde ongeveer
aan, waar hij deze zoeken moest. En van
dat ogenblik af groeide in hem het plan,
dar hij bijna ten uitvoer had gebracht,
indieno.de dood het hem niet had ver
hinderd.
Hij was vele malen op reis geweest.
Niemand wist iets omtrent het doel van
deze reizen, niemand wist, dat hij con
tact had gezocht met de Sicherheitsdienst
en zich als een Judas bereid had ver
klaard, zijn neef uit te leveren
Hij hoorde, dat Carel van Nieveit In
derdaad de man was, die als Lange Kees
de Duitsers heel wat last bezorgde. En
nu was het voor hem een klein kunstje
om te begrijpen, waarom tante Elsie het
testament had veranderd: tante, die zelf
zo ontzettend anti-Duits was, had haar
dappere neef een beloning voor zijn werk
willen geven. Maar daar werd hij, de
notaris, de dupe vanDeze gedachte
achtervolgde hem, werd een obcessie.
Samen met dt Sicherheitsdienst werkte
hij een plan uit. Zonder dat tante Elsie,
het wist. zou hij contact zoPken met Lan
ge Kees en hem via de plaatselijke Si
cherheitsdienst in handen van de bezet
ters spelen. Hij zal net doen alsof hij
het werk van Lange Kees wilde steunen.
Veel gevaar liep hij er niet bij, want de
Duitsers zouden uiteraard niet loslaten
mentswijziging doorgedrongen tot de no- '10e Ae arrestatie van Lange Kees tot
taris. Z'n oude collega had zich iets |a-Sstanrl kwam en geen haan zou er naar
ten ontvallen en dit had Armand velej verraad kraaien,
slapeloze nachten bezorgd. i (Wordt vervolgd)
3500 opgelegd.
De Rotterdamserechtbank heeft gisteren
overeenkomstig de eis de 55-jarige ban
kier-koopman J. H. van H. veroordeeld
tot 50.000 boete subs, vijf maanden hech
tenis, wegens overtreding van het besluit
vijandelijk vermogen. In de tweede helft
van het jaar 1943 had v. H. van de direc
teur-generaal van „Blase A. G" in West-
falen 367.000 aan Ne4erlands bankpa
pier ontvangen om dit te bewaren. Na
de bevrijding verzuimde hij van dit vij
andelijk vermogen mededeling te doen
aan het Beheersinstituut.
Het „bouwcentrum", een van de kapi
tale gebouwen, die Rotterdam in haar
plan heeft opgenomen, is zo goed als vol
tooid en zal op Donderdag 23 Dec. a.s.
in gebruik worden genomen.
ROTTERDAM, 7 December 1948.
400 ton dwarsligrers Dordrecht, 200 ton
houwmaterialen Arnhem, 131 ton Katoen
Enschedé. 240 ton kolen Geertru'denberg,
SO ton kolen Xerseke. 80 ton kolen Tho-
len, 90 ton ijzer Amsterdam, 200 ton ijzer
Vlissingen, 70 ton ijzer Alphen a.d Rijn,
95 ton div. granen Lochem, 63 ton div.
granen Ravesteijn, 350 ton stukgoed Am
sterdam, 250 ton papierhout Velsen 150
ton mais Delft, 120 ton mais Utrecht. 250
ton mais Veghel, 100 ton tarwebloem Hen
gelo, 388 ton cellulose Arnhem. 100 ton
kunstmest Vroomshoop, div. part. fosfaat
Veghel, 500 ton fosfaat Wansum 100 ton
fosfaat Nagelen, 56 stand hout Zaandam,
33 stand, hout Tilburg.
