Nieuws uit STAD en OMTREK
NLY luchtvaart-tentoonstelling
LAATSTE BERICHTEN
Uitvoering spoorwegplannen is
even zeker als plannen zelf
Hermes bonkte vergeefs op de
D.W.S.-reputatie
Aanvullende maatregelen nodig
Hoe staat Frankrijk er voor?
Sportnieuws uit SCHIEDAM
srs,, rtfsrwgs-» rurSfïïc.-sr
tóf* w"i'
Goede raad
Neher terug naar
de P.T.T.
ONGUNSTIGE VOORTEKENEN
r"""n
West-Duitse economie
Pasundan heeft nieuw
kabinet
Conjunctuui in de V.S.
Olie rond de
residentie
KAMPiOEN-
Advertentie
J
MAANDAG 10 JANUARI 1949
PAGINA 2
BURGERLIJKE STAND
KWIJTSCHELDING FINSE
SCHULD DOOR DE V. S.
mmm
DE „PRINS WILLEM V" OP
PROEFVAART
Nieuwe aanwinst voor de
Oranje Lijn
ASAHAN EN OOST-SUMATRA
DE ENGELSE WOLMARKT
STATIONSGEBOUW EN -PLEIN
IN VIJF JAAR GEREED
OPNIEUW DIRECTEUR-
GENERAAL
DHSLEON IDAS 2—0
MARTINIT—VND 3—0
AANMERKELIJKE VOORUIT
GANG IN 1948
De prijsstijging
DEFICIT-FINANCIERING
EEN GEVAAR
k,zij M
PRIJSUITREIKING AAN
JO BOER EN JAN G. ELBURG
AUTORIJSCHOOL
treurspel".
NIEUWE PAROCHIE TE DELFT
TOCH NOG OPTIMISME
DE LUCHTWEG NAAR
INDONESIË
Dwars iloor Indische Oceaan
Grondboring aan de Leyweg
te Den Haag
GEBOREN; Theodorus H. H., z. van
Th. H. H. de Raay en J. M. Campen;
Hendrika, d. van L. J. Th. Boender en
R. J. M. Houtzager; Petronella, d. van
C. A. van Vliet en J. van Grootveld;
Maria H„ d. van R. J. van Roey en A.
C. Hersbach; Dammis, z. van G. Ouwer-
kerk en J. Bos.
OVERLEDEN: D. den Braber 85 j.
De Nederlandse Luchtvaart Vereniging
afd. Schiedam had met behulp van diverse
luchtvaartinstanties Zaterdag en gisteren
de benedenzaal van de Amstelbron in een
ware luchtvaarttentoonstelling omgeto
verd. De kleur van het blauw van een
hemel boven de wolken overheerste daar
bij. De Ned. Luchtstrijdkrachten verzorg
den een stand, waarin een foto-verslag
van de opleiding, enkele vliegtuigmodel
len, o. a. de Gloucester Meteor, en veel
pamfletten. Een radio-actief lid van de
N. L. V. had een stand ingericht met een
radio-ontvanger (Duitse oorlogsbuit), ter
wijl de K. L. M. zorgde vooreen zeer
instructieve afdeling, waarin fraaie mo
dellen van de nieuwe Convair en de
„oude" Constellation en twee heuse
schroefbladen stonden opgesteld.
De K. N. V. v. L., waarbij de N. V. L.
is aangesloten, richtte een propaganda-
ruimte in aan de kop van de zaal, waarin
zij tal van tropheeën en foto's uitstalde.
De N. V. L. wil uitsluitend de propa
ganda voor het vliegwezen op zich nemen
zonder technische richtingen in te slaan.
Die zijn voor Schiedam voorbehouden aan
de Schiedamse Luchtvaart Club. welke
met een aantal modellen, waaronder zelfs
motor-vliegtuigen, was vertegenwoordigd.
De S. L. C. verwierf het vorig jaar dq
landelijke trophee, wegens de belang
rijkste clubactiviteit. Een foto van deze
trophee was op de stand te bewonderen.
Aero Holland liet met foto's en folders
blijken van de charter-vlucht-bezigheden
van deze jonge maatschappij.
De tentoonstelling sloot met een voor
beeld van de liefhebberijen op luchtvaart
gebied, welke door de leden van de ver
eniging worden beoefend. Het was een
bescheiden, maar zeer aantrekkelijk ge
heel. dat de belangstelling ten volle
verdiende.
De republikeinse Senator Alexander
Smith heeft in het Congres een voorstel
ingediend, om een bedrag van ca.
7.700.000 van de Finse schuld aan de
V. S. te gebruiken ten behoeve van het
Finse onderwijs.
Het geld zou volgens het voorstel ge
bruikt moeten worden om Finnen in staat
te stellen technisch onderwijs in de V.S.
te volgen en om Amerikaanse boeken en
technisch materieel (o.m. voor weten
schappelijke onderzoekingen) voor Fin
land aan te schaffen. Een en ander zou
ten doel hebben Finland te helpen tech
nische deskundigen op te leiden ten be
hoeve van de wederopbouw van zijn ont
wrichte economie en verwoeste gebieden.
Het Amerikaanse departement van bui
tenlandse zaken, dat het vorig jaar advi
seerde een soortgelijk voorstel uit te stel
len wegens de „onzekere situatie in Fin
land", heeft zich thans accoord verklaard
met eventuele uitvoering van het voor
stel.
Zaterdag j.l. vond de proefvaart plaat?
van het ms. „Prins Willem V' van de
Oranje Lijn te Rotterdam. Zonder ooit
buitengaats te zijn geweest, heeft dit
schip reeds een avontuurlijk leven ach
ter de rug, en kan het met recht een
schip met een geschiedenis worden ge
noemd. Besteld in het najaar van 1939
bij de Scheepswerf „De Merwede" te
Hardinxveld, zou het in 1940 aan de
rederij worden opgeleverd. De oorlog
werd echter spelbreker, en om het casco
niet in handen van de vijand te laten
vallen, werd de afbouw opzettelijk ver
traagd. Dit verhinderde echter niet. dat
het op 21 Augustus 1942 door de vijand
in beslag werd genomen, die het elders
tot een moederschip voer duikbuiten Het
ombouwen. Het zou evenwel nooit als
zodanig dienst doen. want op 5 October
1944 werd het in de Zuidelijke vaargeul
van de Nieuwe Waterweg tot zinken ge
bracht, teneinde deze te versperren.
Lang heeft het daar onder water ge
legen totdat eindelijk besloten werd om
het schip te lichten. Op de details daar
van behoeven we niet in te gaan. Deze
zijn genoegzaam bekend, speciaal ook de
zeer bijzondere wijze waarop het schip
van de bodem omhoog werd gevijzeld.
Thans is het roestige casco, dat in
December '47 aan de oppervlakte kwam,
weer geworden tot een gloednieuw schip,
dat in 1949 de eerste aanwinst betekent
voor de Nederlandse koopvaardijvloot.
De reparatiewerkzaamheden hebben
ruim een jaar in beslag genomen, maar
de Oranje Lijn heeft er een eenheid bij
gekregen, die er in alle opzichten mag
zijn. Aan niets zou men zeggen, dat dit
fraaie schip al een bijna tienjarig be
staan achter de rug heeft.
Als zusterschip van de „Prins Willem
XV" behoort het tot het bekende type der
„Ocean-Lake"-schepen van de «Oranje
Lijn,' die in het zomerseizoen een di
recte dienst onderhoudt van Rotterdam-
Antwerpen op de voornaamste havens
-aan de Amerikaanse en Canadese Grote
Meren, met als eindpunt Chicago.
Tijdens de eerste helft haftden de rood-
gehemde Hermeslieden hun slag moeten
slaan. Toen was het veldspel van onze
stadgenoten wel van die kwaliteit, dat
ieder ogenblik een beloning verwacht
mocht worden, temeer daar de Amster
damse achterhoede in die periode soms
raar stond te schutteren. Toegegeven, dat
ook het pechduiveltje meesprak, b.v. toen
Joop Herpstra hard tegen de kruising
kogelde en Jacq Heyster rakelings over
kopte, ontbrak toch ook weer te veel het
beslissende schot. Vooral op dat onder
deel vertoont mid voor Janse een groot
manco, hoe aardig hij soms ook vóór rust
verdeelde. In de tweede helft heeft de
Spaarndammerverdedigmg zich volkomen
hervonden; deed ze haar reputatie weer
alle eer aan en sleepte daarmee een kost
baar punt mee uit Schiedam.
De eerste goede aanval presenteert Her
mes. Lex naar rechts afgezwenkt geeft
goed af naar het midden. Cock v. d. Tuyn
staat een fractie van een seconde vrij,
maar inplaats van het leer ineens op de
schoen te nemen, aarzelt hij, wordt met
een gehinderd en lepelt hoog over! Joop
Heijster zet een mooie rush in, geeft ver
voor naar z'n linker naamgenoot, die op
de rechterhoek mikt, maar daar is juist
doelman Richter gearriveerd.
Hermes speelt een fris spelletje in die
periode. Wanneer Stolk goed aan z'n rechts
buiten door plaatst, krijgt deze een fraaie,
vrije kans. Hij mikt secuur op de boven
hoek, maar de latkruising stuit de ko
gel. 't Gaat soms erg vlot, daar de Am
sterdamse verdedigers er nogal eens over
heen maaien. Zelfs ex-internationaal Spel.
Als men weer eens te slag ingrijpt, kopt
Jacq rakelings van dichtbij over de lat.
De voorhoede van de Amsterdammers is
misschien wel gevaarlijk, maar tot nu ont
vangt ze te weinig steun om een glorieus
optreden te vieren. Maar dan kopt Coen
Poulus onnodig zeer gevaarlijk dicht langs
de grond en meteen zijn Kil en De Haas
volop actief. Een alarmtoestand ontstaat,
die Pil ternauwernood baas kan. Joop
Heijster vuurt weer eens een harde kogel
af, maar nu brengt de maag van links
back Wather redding. Nadat Klein een ge
vaarlijk schot op een hoekje van Pils Kooi
heeft gelost, breekt Cock er flitsend door
heen, maar Richter weet nog uitlopend te
redden. Een identieke situatie meteen aan
de overzij, als Kil en Sanders er tussen uit
trekken. Pil treedt ze moedig in de weg,
maar wordt gepasseerd. Sanders mikt goed
op de onverdedigde touwen, maar de te-
ruggesnelde v. d. Most kopt de knal uit
stekend uit doel. Tot aan de rust ziet men
aardig spel, ook van de D.W.S.-verdedigers
die er in komen. Doelman Richter, links
half Bulder en Spel bleken de grote strui
kelblokken.
De tweede helft begint met Amsterdam
se aanvallen, maar dan neemt Blauw
wit het offensief over, dat vooralsnog
slechts op een serie hoekschoppen uit
loopt. Bij één daarvan rolt de bal ter
gend langs de witte streep, zonder dat
iemand de beslissende tik weet te ge
ven. Van der Tuyn mist een daverende
kans uit een goede voorzet van Jacq, maar
Klein aan de overzij wil voor hem niet
onderdoen, als Kil en Diedericks fel door
Vandaag wordt bij Philips het 35-jarig bestaan van het natuurkundig laboratorium als
wetenschappelijk instituut herdacht. Want begin Januari 1914 werd een bescheiden hoekje
in de I'hilipsfabriek aan de Emmasingel te Eindhoven afgeschoten om tot natuurkundig
laboratorium te worden ingericht. Dr. G. Holst, de eerste, die er zijn intrede deed, bleek
tevens de mar., die in staat zou zijn het laboratorium te doen uitgroeien tot een wereld
vermaard instituut. Het aantal mensen, dat er thans werkt, overschrijdt reeds de 800; hier
onder bevinden zich een kleine 200 academici: natuurkundigen, ingenieurs en sscheikundigen.
Op de foto de tegenwoordige directie. Van links naar rechts, dr. E. J. W. Verwey, dr. rt.
Bienfait. prof. dr. H. B. G. Casimir en ir. H. Rima.
zetten. D.W.S. zit er stugger op, dan vóór
rust en Hermes kan moeilijk loskomen.
Slecht plaatsen werkt dat tevens in de
hand. Plots zijn Lex Janse en Joop Hey
ster weg, Jacq krijgt de kans, schiet hard
in, maar Richter stompt met beide vuis
ten het bolle gevaar weg. Joop schept door
z'n snelheid gevaar, maar de geblokte
achterhoede is nu keurig ingespeeld.
Vooral rechtshalf Fanger onderbreekt,
hoewel niet altijd in aantrekkelijke stijl,
veel. 't Laboreert bovendien Janse en v.
d. Tuyn aan voldoende stootkracht, ter
wijl Stolk hoogstens enige goede passes
uitdeelt. Een goed opgezette aanval van
uit de achterhoede komt via zo'n pass
ben Joop Heijster, die weer in keepers
handen trapt. D.W.S. schijnt wel ambitie
te hebben in een gelijkspel, want mid-
voor Kil laat z'q medestormers in de
steek en gaat achter een handje helpen,
waardoor er helemaal geen doorkomen
meer aan is. Met een doelpuntloze stand
komt dan ook het einde, van de middel
matige wedstrijd, nadat bij D.W.S. de ge
blesseerde Kléin nog vervangen is moe
ten worden. Scheidsrechter Wevers leid
de goed, maar had het ook niet moeilijk.
Het schijnt, dat de kamponghoofden
van Zuid-Asahan niet ongetroost naar
huis zullen gaan. Dr. Mansur, de Wali
Negara van Sumatera Timur is, gelijk
men weet, uit Batavia naar huis geroe
pen om met de heren te komen praten
en Zaterdag heeft hij de 245 dorpshoof
den ontmoet.
Het gevolg daarvan is, dat volgens
Aneta wordt verwacht, dat de volksver
tegenwoordiging van Oost-Sumatra van
daag nog het verzoek van Zuid-Asahan
om zich te mogen aansluiten bij de ne
gara zal behandelen. En men neemt aan.
dat dit verzoek zal worden toegestaan.
Het betrokken gebied telt circa 190.000
inwoners.
Onze correspondent te Bradford meldt
d.d. 6 Januari;
Bij 't hervatten van de handel zowel op de
grondstoffen- als op de plaatselijke mark
ten, waarbij het er naar uitziet dat de
opwaartse beweging der prijzen zal voort
duren, verkeren fabrikanten van tops in
dezelfde omstandigheden als voor Kerst
mis het geval was. Dat komt hierop neer,
dat zij de prijsstijging moeten volgen,
welke mening zij ook dienaangaande' er op
na mochten houden.
De noteringen van tops verschillen voor
alle kwaliteiten niet veel van die in de
laatste weken vorig jaar, pfschoon ze wel
enige neiging tot teruglopen vertonen.
Wanneer zij echter de leidende markt te
Geelong zullen volgen, zal een stijging
der prijzen voor merinos onvermijdelijk
zijn.
De positie der crossbreds wordt be
heerst door de beperkte wolvoorraden en
de weinige firma's, welke in staat zijn
om crossbreds te verkopen, kunnen zulks
veel voordeliger doen dan dat zij de wol
als tops aan de markt brengen.
De vraag van de zijde van het conti
nent was oorzaak dat de prijzen voor cross
breds op de veilingen in deDominions los
kwamen van het zeer lage niveau van
begin November. Deze belangstelling zal
stellig tot meer zaken leiden, wanneer
tenminste de voorraden dit zullen toe
laten.
Door enige publicaties in de couranten
is de laatste tijd de suggestie gewekt, als
zouden de spoorwegplannen voor Rot
terdam nog geenszins zekerheid geven.
Naar de directeur van de gemeentelijke
dienst voor stadsontwikkeling, ir. C. van
Traa, gisteren echter, nadrukkelijk mede
deelde, zijn de 'spoorwegplannen voor
Rotterdam in hun geheel gelijktijdig'met
het basisplan voor Rotterdams wederop
bouw vastgesteld. En de uitvoering er
van staat al even zeer als 'n paal boven
wfltcr
Wordt niet het nieuwe noodviaduct
van Station D.P. tot aan de overspanning
bij de Delftse Vaart reeds uitgevoerd.?
Wordt ook niet de nieuwe lijn van Nieu-
werkerk a. d. IJssel naar Rotterdam reeds
aangelegd? Bevinden beide
niet in een goed gevorderd stadium
Wel zal het nog wel heel wat jaien
duren, alvorens alle uitvoerige spoorweg-
werken gereed zullen zijn. Voor het sta
tionsgebouw met het daarvoor liggende
plein en deszelfs talrijke accommodaties
mag men wel op 5 jaar rekenen. Maar
dan is er ook een vrij grote garantie, dat
bedoelde werken inderdaad binnen dit
tijdsbestek hun beslag zullen hebben ge
kHSeetnaanleggen van een nieuw ^mplace-
ment zal echter nog wel langer dan 5
jaar duren, misschien is zelfs de geschatte
tijdsduur van 10 jaren met eens Pessl"^
tisch. Hier moet namelijk een .wel
een remmende invloed op het tempo zal
uitoefenen.
Naar ir. v. Traa mededeelde, bestaat er
tussen de Spoorwegen en Rotterdam vol
ledige overeenstemming ten aanzien van
de Rotterdamse spoorwegplannen zowel
in hun geheel als betreffende die onder
delen waarvan de uitvoering thans in
gang is. Over de beide open gehouden
mogelijkheden betreffende de aanslui
ting van de nieuwe lijn uit Nieuwerkerk
op het verkeer van Station Delftse Poort
is nog in beraad. De heer v Tra bestreed
echter de juistheid van enige berichten,
als zouden de Spoorwegen thans overwe
gen om deze aansluiting sterk afwijkend
van de twee vastgelegde bekende moge
lijkheden (via Ceintuurbaan of nieuw
Rotte-viaduct) tot stand te brengen, om
van enige vreemdere geruchten (o.a. be
treffende een tunnel) maar te zwijgen.
A propos: herinnert men zich, dat in dit
voorjaar de eerste paal voor het nieuwe
stationsgebouw zal worden geslagen?
Op 1 Februari a.s. zal de heer T. van
Houwelingen, directeur-generaal der P.
T. T., dit bedrijf met pensioen gaat ver-
ingewikkeld werk worden verricht, daarlaten In zjjn jongste Nieuwjaarsrede
uiteraard het treinverkeer moet doorga kondigde hij zijn heengaan reeds aan.
en van de bouwerijen geen belemmerin- Met jngang van genoemde datum zal
gen mag ondervinden. ,„„rHt I de heer Neher opnieuw met de functie
Het bestaande .emplacement van directeur-generaal worden belast,
niet alleen aanz?pbjk uitgebreid, pr,dien Zoals men zich zal herinneren, heeft
tevens gedeeltelijk ^legd ardt)or za] de heer Neher bij zijn benoeming tot
enige meters o,«ehoogd. Dwrdeor »u Wederopbouw niet zijn
men voortdurend het werk slag genomen als directeur-generaal der
van overgangsvormen, hetgeenjiet^ werk slag. g g
niet alleen zal bemoeilijken,
maar
Op een zeer zwaar terrein heeft DHS
het nieuwe jaar goed ingezet, gqed partij
gegeven en verdiend van Leonidas met
20 gewonnen. Van beide kanten was het
een aantrekkelijke wedstrijd met beide
voorhoedes zeer gevaarlijk. De rechtsbui
ten van DHS benutte voor de rust van
de geboden kans, na de rust was het de
linksbinnen die onhoudbaar doelpunten.
Met DHS In de aanval floot de scheids
rechter, die zeer goed leidde, het einde.
DHC 2—DHS 2 1—0, Neptunus 4-
DHS 3 11—0, DHS 4VDL 3 2—3, St.
Lodewijk 2—DHS 5 15.
SCHIEDAMSPOORWIJS 1-^3
Schiedam kon het Zondag niet bolwer
ken teeen Spoorwijk, dat met de moed
van de wanhoop vocht om van de onder
ste plaats af te komen. Daartegen stak
het spel van de thuisclub dat met veel
minder geestdrift werd gespeeld, wèl
heel povertjes af en waarschijnlijk is
iufst de opvatting van: „O, die kunnen
wè wel hebben", de oorzaak geweest van
'deze nederlaag,.die nu Schiedam de
lantaarn doet dragen. ®e".;Kw^akte 4n
aanvang van deze wedstrijd maakte een
zwart-witte speler met een prachtige kop
bal het eerste doelpunt, jammer genoeg
in eigen goal. Van Gent b.racht echter d
balans weer in evenwicht en nadat
Spoorwijk ook een keer gescoord naa,
kwam de rust met de stand 1—2 voor de
^In'de^weeAe helft kwamen de zwart-
witten beter opzetten, te ver opdringen
van de verdediging verschafte Spoorwijk
echter de kans nog eenmaal te doelpun
ten en hoewel de thuisclub nu alles op
alles zette, bleef de stand ongewijzigd en
was 1—3 de einduitslag van deze spor-
tieve en goed geleide wedstrijd.
STEEDS VOLHARDEN—URSUS
0—2
Ursus heeft een Zondag met 2—0 ge
wonnen en heeft daarmee een heel be
langrijke stap gedaan naar 't kampioen
schap*. Het behoeft nog maar twee pun
ten te halen uit de resterende vier wed
strijden, om zich kampioen te noemen.
Ursus heeft-deze wedstrijd verdiend ge
wonnen door hoger tempo en beter voet
bal te spelen. Het grootste deel van de
wedstrijd speelde zich dan ook af op de
St. Volharden-l^elft, en dat het bij 20
is gebleven, dankt St. Volharden aan het
slechte schieten van de Ursus-voorhoede;
voor de rust -wist de rechtsbinnen 10
te maken uit een strafschop, na de rust
hetzelfde beeld. Ursus steeds in de meer
derheid; na 25 min. spelen bracht de
rechtsbuiten de stand op 20, nadat nij
even daarvoor een opgelegde kans had
gemist. Ursus bleef sterker, maar kon
niet meer tot doelpunten komen.
Ursus3Martinit 4 30.
FLAKKEE 2—EXCELSIOR 2 Nov. 57
Jan. 4o
Op een ondanks de regen goed bespeel- Mei
baar terrein zijn de Excelsior-reserves Juni
erin geslaagd van de zware uitwedstrijd Nov.
in Flakkee 2 punten mee te brengen. Na Stijging in
ongeveer 10 min. nam Excelsior het 1 jaar
initiatief, dat Flakkee tot nu toe gehad
had. over en de linksbuiten scoorde na
18 min. met een hard schot 10: 5 min.
later vergrootte dezelfde speler de voor
sprong na een migverstand in de Flakkee-
verdediging, 2—0. Kort voor rust een
schermutseling voor het Excelsior-doel en
de linksbinnen scoort tegen, 21.
Na de rust zette Flakkee alles op alles,
maar de Excelsior-verdediging wist van
geen wijken en de verdiende overwin
ning ging nu raar Schiedam. De leiding
van scheidsrechter v. d. Watering was
zeer goed.
Door met 30 te winnen, wist Martinit
een alleszins verdiende overwinning te
behalen pp V.N.D. Het eerste kwartier
ging de strijd nog wel gelijk op, in deze
periode had de Martinit-keeper éénmaal
geluk, doordat de V.N.D.-rechtsbuiten
huiten ziin bereik tegen de paal knalde.
De Martiniters pasten zich beter aan op
het gladde veld, de vleugelspelers werden
regelmatig in het spel betrokken. Hogen-
boom opende de score met een goed schot,
weldra gevolgd door een doelnunt van
C. H. v. d. Bout. Uit een hoekschop wist
deze speler onhoudbaar in te koppen.
Ooit na de rust bleef Martinit het beste
van het sr>°! behouden. De vleugelspelers
volor* work, hierdoor ontstonden
Anior#* baehelDfco momenten voor het
V NT) -dool. Na 15 min. wist Struyk de
«rtnnd no 5—0 te brengen, door een goede
voorzet van Stchouwer te henutten.
Enige goede sehoten bleven ronder resul
taat, zodat verder succes uitbleef.
Ondanks allerlei rampzalige gebeurte
nissen. die de sociale vrede in Frankrijk
in de loop van het vorig jaar op ernstige
wijze verbraken en andere omstandighe
den, die voor een economisch herstel zeer
ongunstig waren, schijnt het toch, dat men
tot de conclusie moet komen, dat er in
1948 op verschillend gebied een aanmerke
lijke vooruitgang geboekt Is, waardoor de
hoop op een betere toekomst nog levend
kan blijven.
Een overzicht van de economische en
financiële ontwikkeling in 1948 van René
Courtin in „Le Monde' doet duidelijk uit
komen, wat er bereikt is en waar de knel-
punter liggen. De industriële productie is
in November 1948 gestegen tot 107 (100 in
1938), tegen 95 aan het einde van 1947.
Men moet er echter mee rekening hou
den, dat het cijfer van 1938 zelfs nog 10
pet beneden dat van 1913 lag en dat het
thans bereikte niveau nog maar 70 pet.
uitmaakt van dat in 1930. Niettemin kan
men dit jaar op een vooruitgang wijzen.
De voornaamste moeilijkheden leveren
op de steenkolen en de grondstoffen,
die uitliet buitenland moeten worden in
gevoerd. De betrekkelijke armoede van de
Franse mijnen staat niet toe deze veel
intensiever te exploiteren. In dit opzicht
evenals t.a.v. vele grondstoffen blijft men
dus op het buitenland aangewezen. Op
merkelijk is de productie van de ijzer- en
staalindustrie, die 655.000 ton gietijzer en
672.000 ton staal produceerde, aanmerke
lijk meer dan vorige jaren en zelfs meer
dan in 1938, maar toch ook weer bij lange
na niet het maximum van 1929 toen
863 000 ton gietijzer verkregen werd.
Na het koude en droge jaar 1947 was
1948 voor de landbouw bevredigend. De
graanoogst steeg van 32 tot 74 millioen
quintalen, de wijnoogst van 47 tot 58
millioen hectoliter. Een overvloed aan
gras maakte het mogelijk de veestapel
nog meer uit te breiden. In de bevoorra
ding is dus een aanmerkelijke verbetering
,f ïgetredeu.
Desondanks zette de prijsstijging zich
voort, maar bij industriële producten ver
liep zij veel sneller dan bij landbouwpro
ducten, hetgeen moge blijken uit de vol
gende indexcijfers van groothandelsprij-
zen:
Landbouw Industrie Alg.index
bouw dus in, om daarna nog aanmerkelijk
verder te stijgen.
Het was René- Mayer, die maatregelen
nam om de overtol liga koopkracht, welke
zich stortte op de Isyndbouwartikelen, te
binden. Officiële prijzen werden daartoe
verhoogd en andere producten vrijgelaten.
Als gevolg van het verdwijnen van de
zwarte markt werd hierdoor de werke
lijke prijsstijging verminderd.
De stijging van de lonen is evenwel in
1948 zeer groot geweest, zij bedroeg om
streeks 70 pet tegen 60 pet in 1947. De
stijging van de kleinhandelsprijzen beliep
dit jaar ongeveer 38 pet.
Het begint er enigszins op te lijken, dat
de levensstandaard van de arbeiders die
van 1929 gaat naderen, want dit jaar als
jasis genomen, komen de ionen thans op
'►.876 (provincie) en de detailprijzen op
2.020. Echter zijn de verplichte sociale
lasten sindsdien sterk gestegen en wel van
5 pet tot tegenwoordig meer dan 35 pet.
prod.
112 prod.
1.221
1.422
1.001
1.567
1.359
1.463
1.702
1.604
1.653
1.661
1.722
1.691
1.899
2.049
1.974
33 pet 104 pet
63 pet
In het midden van het jaar haalden de
industriële producten die van de land-
Als gevolg van de deficit-financiering
in de drie Westelijke zones van Duitsland
schijnt het niet uitgesloten, dat verdere
maatregelen op het gebied van de geld-
sanering noodzakelijk zullen zijn. Na het
aanvankelijke succes van de geldhervor-
ming, die in de zomer van 1947 werd door
gevoerd heeft zich weer een nieuwe stij
ging van het prijsniveau voorgedaan, ge
paard aan een vermeerdering van de geld
circulatie, waardoor opnieuw twijfel aan
en bezorgdheid over het herstel en de
reconstructie van West-Duitsland zijn ont
vliet Januari overzicht van de Natio
nal City Bank of New York wijst er op,
dat als onmiddellijk gevolg van de geid-
sanering van 20 Juni j.l. de productie tot
September een stijging vertoonde van 50
tot 70 pet van het niveau van 1936 In
verschillende bedrijfstakken kwam de
productie weer op of boven het peil van
voor de oorlog, terwijl de stijging van de
arbeidsproductiviteit volgens de verstrekte
gegevens met 35 pet gestegen was.
resultaten overtroffen zelfs de
Nu is men het er nog niet over eens,
deze functie ontheven.
Hij heeft zijn werkzaamheden aan het
hoofdbestuur reeds hervat en officieel
zal hij op 1 Februari zijn oude taak weer
opnemen.
De heer Neher werd 1 Augustus 1945
als opvolger van de heer Damme met
de opperste leiding van het P.T.T.-bedrijf
belast, nadat ,hij sedert 1 Juni van dat
jaar reeds als' waarnemend directeur-ge
neraal was opgetreden. O pl Maart 1947
welke "aarivülfênde monetaire maatrege-1 werd hij benoemd tot munster v<m We
len genomen moeten worden, om verbe- deropbouw. In deze functie ging hiji be
tering in de toestand te scheppen. De Na- gin 1948 naar Indonesië en op 1 Maart
tional Citv Bqpk acht het echter duide- volgde toen zijn benoeming tot gedele-
lijk, dat deze fiiet voldoende kunnen zijn, geerde van het Opperbestuur in Indo
hoe' drastisch en ingrijpend zij ook mogen nesië, -welk ambt hij nu gaat neerleggen,
zijn. Andere maatregelen zullen nodig Zij nverzoek om ontslag is reeds bij H.
zijn om weer evenwicht in het W. Duitse M de koningin ingediend,
economische leven te verkrijgen. Zoals men weet, blijft in de nieuwe
Daarenboven staat men voor pro- bestuursregeling van Indonesië de func-
bruik beschikbaar komen. Werkelijk re- onder enigszins andere naam. De Bio-
constructie werk moet worden uitgesteld, wet noemt deze functionaris n.l. gede-
behalve voorzover het ton worden gefi- legeerde van de Kroon in plaats van
nancierd uit belastingopbrengsten of uit j gedelegeerde van het Opperbestuur,
particuliere besparingen.
zullen in tegenwoordigheid
Morgen zullen m tegen wummgucwI Het kabinet van de wali negara van
van burgemeester en wethouders de prij- Pasundan heeft bekend gemaakt, dat J.l.
zen worden uitgereikt an de winnaars Donderdag aan het kabinet-Poeradiredja
van de door de Jan Campertstichting op ejgen verzoek en onder dankzegging
uitgeschreven prijsvragen Zoals men voor de bewezen diensten ontslag is ver-
zich zal herinneren werd de prijs voor i jeend. i
Deze resultaten overffoiren z Men i de beste roman, geheel of gedeeltelijk Vandaag heeft de wali negara als ka-
meest °Pt™'s?s,ch? y®"va,c'l a d" slag spelend in Den Haag. toegekend aan Jo binet de volgende ministers aanvaard:
^ewLnen is want sdnd'sdien is er we! Boer voor haar onuitgegeven, roman j Premier: mr. R. T. Djumhana Wiraat-
weer wat veranderd.
INSTRUCTEURS
Geldvolume $tijgt
De geldsanering leidde er toe, dat oude
voorraden te voorschijn kwamen, maar
deze raakten al spoedig uitverkocht, ter
wijl de geldvoorraad toenam, mede als
gevoig van de deficit-financiering door de
afzonderlijke staten en de genationali
seerde ondernemingen. Hierdoor steeg het
geldvolume in handen van het publiek te
gen eind October 1947 met ongeveer 100
pet sedert de geldhervorming. Onder in
vloed hiervan gingen de prijzen ook weer
in opgaande richting en bij dit stijgend
prijs- en kostenniveau achten de Duitse
exporteurs de voorlopig vastgestelde^ wis
selkoers voor de Duitse Mark op 0.30
te hoog.
nf Munt" en de Jan Campertprijs madja flie tevens minister van binnen-
voor poëzie van een dichter beneden 30 landse zaken a.i. is; Justitie a.i-:
jaar aan Jar. G. Elburg voor zijn -Klein Kusuma Subrata; Onderwijs en ^zond-
De hulpkerk van O. L. Vrouwe Onbe
vlekt Ontvangen te Delft isdoor *.n. v. - -- pasundan een regering is, die
mgr. Huibers tot zelfstandige parochiVerantwoordelijkheid jegens het
Ver hI?VBH«t ZU omvat ee" dwfv^n ptrfement draagt en mede kan deelne-
5a„rt;//och£ van de H HiP- men aan de besprekingen van het. Bij
heid zullen nader bekend gemaakt wor-
den; Sociale Zaken a.i.» «udawi-
nata; Financiën: P. J- -Gerke; Verkeer
en Waterstaat: ir. Tan Hwat Tiang; Wel
vaart: R. Suradiradja.
De benoemingen geschiedden heren,
va,, V"* ""„hie van de H Hip- men aan nesprexingen van net Bij-
J.?1?? vin die van St. Bo- zonder Federaal Overleg met mlnlster-
polytus te Delft en van die van St. Bo
nifatius te Rijswijk.
De ZeerEerw. Pater B. J. A. Hamp
sink tot nu toe rector van de kerk van
O L. Vrouw, is tot pastoor van de, nieu
we parochie benoemd.
Indien de luchtweg naar Indonesië
langs de normale route gesloten blijft,
overweegt de K.L.M. de route via Afri
ka dwars over de Indische Oceaan te
leggen. Van gezaghebbende zijde te
Londen werd namelijk Vrijdag volger.s
P.euter medegedeeld dat Nederland aan
Engeland beeft verzocht de K.L.M. toe
te staan gebruik te maken van het eiland
Mauritius, het meest Oostelijke eiland
van Afrika in de Indische Oqeaan ten
Oosten van Madagascar. Deze route,
zou dan leiden via Tunis en Khar
toem en vandaar naar Mauritius van
waar men ineens zou oversteken naar
Batavia, een afstand van ca. 3100 mij
len. De afstand Amsterdam-Batavia be
draagt langs deze weg 8750 mij! tegen
over 8125. op de Oude route.
Het Nederlandse verzoek is in studie
bij het Britse ministerie van buitenlandse
zaken.
Lucbtvaartdeskundigen in Londen, zo
voegt Reuter 'eraan toe betwijfelen of
de vliegvel: ommodatie op Mauritius
voldoende zou <jn voor de K.L.M.
De stroom van berichten over ongun
stige economische voortekenen en defla-
tieverschijnselen in de V. S blijft aan
houden. Van de andere kant zijn er
echter weer veel factoren, die het tegen
deel bepleiten. Het gevolg is. dat de
stemming tn het bedrijfsleven door alle
alarmerende berichten niet verstoord
wordt. Niettemin zijn de tekenen, dat er
een zekere kentering plaats vindt talrijk
genoeg. Zo meldt de correspondent van
de Fin. Times in de huizenbouw een terug
slag vergeleken met vorig jaar, in die zin,
dat het aantal huizen, waarvan met de
bouw een aanvang werd gemaakt, in
November 18 pet lager lag, dan in No
vember 1947.
De stijging van hèt verbruik van olie
is aanmerkelijk geringer, dan verwacht
was. De stijging in de winter olie-vraag
wordt thans geraamd op 4 inplaats van
op 7 pet boven die van het vorig jaar en
de Texas Railroad Commission heeft be
sloten de volgende maand de productie
van ruwe olie met 10 pet te verminderen.
De prijsindexcijfers blijven een zeer
geringe, maar ononderbroken daling ver
tonen, maar in deze officiële gegevens zijn
natuurlijk niet begrepen de prijsdalingen,
die zich voordien op de z. g. „grijze"
markt.
Warenhuizen, mail-order houses en
chain-stores noteerden in November ge
ringere omzetten dan in dezelfde maand
van het vorige jaar
Teleurstellende Kerstweek
Het is interessant na te gaan, hoe het
in de V. S. gegaan is met de Kerstinkopen
van het publiek. Het vorige jaar woedde
er als het ware een storm m de winkels,
maar daar is dit jaar niets van gebleken.
Het volume van de omzetten was veel
geringer dan toen. De detailhandel maakt
zich dan ook al ongerust en meent in de
sedert November teruggelopen kooplust
een ontwikkelingstendens te moeten zien.
Een van de oorzaken mervan ziet men
in de hoge kosten van levensonderhoud,
want het blijkt, dat de Kerstinkopen zich
voornamelijk op de artikelen van gemid
delde prijzen concentreerden in werden
artikelen van semi-duurzaam karakter
getroffen, wasmachines, koelkasten,
schrijfmachines e. d. maar ook juwelen,
kosmetische artikelen en hiervoor moet
ook ten dele de weeldebelast'ng van 20
pet aansprakelijk worden geste d Wel
waren de omzetten in de traditionele
artikelen als handschoenen, speelgoed,
kousen bevredigend, hoewel ook hier
niets bijzonders valt te melden.
Het is vrijwel zeker, dat de detailhandel
in textiel- en modeartikelen zijn weer
stand tegen de hoge fabrikantenprijzen
^al versterken, hoewel een poging hiertoe
van de zomer mislukt is. De herencon-
fectie eist een prijsverlaging van minstens
10 pet en inderdaad verwacht men b-gin
1949 een daling van de wollenstoffen-
prijzen.
Vrees voor productie-cijfers
Cijfers betreffende groot- en klein
handel kunnen vrij snel verzameld en
bewerkt worden, zodat de resultaten bin
nen een of twee weken gepubliceerd kun--
nen worden. Anders is het echter gesteld
t. a. v. de productiebedrijven. Hier duurt
het vaak een maand of langer voor de
cijfers bekend zijn. Verschillende deskun
digen vrezen nu, dat, wanneer de produc
tiecijfers over December uiteindelijk ge
publiceerd zullen worden, een aanzien
lijke terugval zal blijken, vooral van
niet-duurzame consumptiegoederen.
Daarbij komt, dat de teruggang niet
alleen overslaat van de niet-duurzame
naar de duurzame consumptiegoederen,
maar ook, dat men blijkbaar rekening
moet houden met een daling in de sector
van de kapitaalsgoederen in 1949
Er zijn ook tekenen, dat de kapitaals
uitgaven van het bedrijfsleven het vol
gend jaar zullen verminderen. De Invest
ment Bankers Association raamt de daling
in 1949 op 10 pet en die voor aanschaffing
van fabrieksinstaliaties op 20 pet.
president Drees in de komende dagen,
aldus luidt de bekendmaking.
Van het nieuwe kabinet zijn de mi
nisters Gerke en Tan Hwat Tiang uit
het oude overgenomen. De ministers van
Justitie en Welvaart zijn leden van de
Fraksi Nasional; de minister van Soci-
„n hoewpl de I ale Zak enis van de Fraksi Kesatuan.
en ander gedaald te Cr zijn geen vertegenwoordigers van de
regermg een anti-mflatteprogram na over j In(Jonesia in het kabinet. De
weegt, is thans toch haar eerste zoig nieuwe premier behoort niet tot enige
geworden hoe de deflatie te voorkomen. fractie; bij was vroeger chef van het
j j persoonlijk kabinet van de Wali Negara.
Probleem voor overneia yoor de vorming van Pasundan onderte-
De mneiliike' positie van de over- kende hij het „Manifest van twintig",
heid blilkt uit een door de Ameri waarin verklaard werd, dat voor een
kaanse minister van handel, Charles negara Pasundan geen bestaansgronden
Sawyer gehouden redevoering over de aanwezig waren.
de V. S. De
economische situatie in
Amerikaanse regering kan, aldus Sawyer,
geen antwoord geven op de vraag, m
welke richting de situatie zich zal ont
wikkelen. Zal de inflatie zich
ten of heeft de conjunctuur in het Ame
rikaanse bedrijfsleven haar hoogtepunt
bereikt en staan wij thans voor een om-
mekeer?
De minister wees op een nieuwe infla
toire factor, de
vrachttarieven der spoorwegen
de laatste week van 1948 Is ingevoerd
Tevens vestigde hij er de aandacht op,
dat er ie het komende voorjaar een
vierde loonronde" in de sleutelindus-
Compenserende factoren
Zoals gezegd trekt het bedrijfsleven
zich van al deze berichten weinig aan
Er moeten c" compenserende tac
toren zijn. In dit verband noemt men
het ontbreken van het gevaar van een
credietcrisis, omdat de uitstaande crease-
ten aan het bedrijfsleven bij het bank
wezen ongekend laag zijn Voorts aan de
overheidsuitgaven, die nog lange tijd op
een hoog niveau gehandhaafd zullen
blijven en hoger zullen worden naar
mate de uitgaven van het bedrijfsleven
geringer worden.
Het meest belangrijke wordt echter
geacht de indruk, die al dit gepraat over
een conjuncturele inzinking gemaakt
heeft op de overheid die het hierdoor
nodig schijn! te hebben gevonden het
bedrijfsleven meer vertrouwen in te
t.' ezemen De km- -cm op een ex -ess-
profits tax schijnen als gevolg van een
Over enkele weken zal de Ned. Aard-
verhoging van de olie-Maatschappij in de Escamppolder 'n
die in de omgeving van de Leyeweg te Den
Haag een aanvang maken met een proef
boring. zoals ook bij Delft en Schiplui
den heeft plaats gehad.
Deze horigen hebben en doel de juist
heid vast te Stellen van de bij het opper-
trieën dreigt. sectoren van de vlakte-onderzoek verkregen geophysische
In bepaalde critieke sectoren g_ gegevenSi we]ke reeds eerder langs seis-
Amerikaanse economie houdt an(jer« mische en gravimetrische weg waren ver
toire druk nog krachtig aan. In anoe gravime
middellijke taak van anse
regering de nodigt ®sa r ]e ne" TOMMY TJ A NOT FY
men en datgene te doen. Y f1?, pe" HAJNDL
riode van depressie met gemakkelijk of Tommy Handley, een van de meest
in het geheel niet kan worden gedaan, bekende Britse radio-komieken en gun-
nl een begrotingsoverschot handhavc i, steling van koning George, is Zondag
de nationale schuld verminderen en te Londen in zijn woning overleden,
voorzichtigheid betrachten ten opzichte Handley was even in de vijftig jaar oud.
de staatsuitgaven, aldus de mlnister- Het bericht van zijn dood bereikte de
'Aen Is algemeen van oordeel, dat net BBC toen deze juist een Handley-Pro-
ln het kader van een dergelijke politiek gramma op gramofoonplaten uitzond.
noodzakelijk zal zijn de inkonistenbelrs
ting voor de meeste Amerikanen te ver
hogen en men verwacht, dat president
Truman dan ook voorstellen van deze
strekking za] doen in ur- begroting, die
hij de volgende week aan het Congres
za) voorleggen.
Naar minister Sawyer voorts mede
deelde, bedroeg de waarde der Ameri
kaanse productie in 1948 in tot-al
253 milliard, hetgeen een stijging be
tekent van 9 pet t. o. j. 1947. Het in
dexcijfer van het volume der productie,
is gebaseerd op het vooroorlogse ge
middelde 100, :teeg van 187 in 1947
tot 192 in 1948. Het nationale inkomen
steeg van 202 milliard in 1947 tot
S 224 milliard in 19*8. Het aantal in
het arbeidsproces spgenomen personen
steeg in 1948 met 1.330.000 tot bijna
60 millioen.
Vele moeilijkheden kunnen
met het plaatsen van een
doelmatige, goedkope
Opgelost worden, want v
kampioenen brengen hclg,
U te zeggen hebt onder de
aandacht van vele duizenden
lezers.
