De republikeinen op Banka
Engeland liet België
Leopolds houding in een niéuw
licht geplaatst
Verschrikkingen in 'n paviljoen
te Amsterdam
in de steek
RIM
Om
kind)
s iïr
Radio
BESTRIJDING VAN ONGEZONDE
LECTUUR
v
een
Dr MEENK'S
C.v.G.D. rapporteert over haar bevindingen
Zestienjarige verslaat de meesters der grime
programma
Scandinavië en het
Atlantisch pact
en de
ontvoering
van
Sinterklaas
Nederlands in- en
uitvoer
Oorlog onder water
Schuman naar
Zwitserland
i
MAANDAG 17 JANUARI 1949
PAGINA 5
Instructies niet opgevolgd
GENEESMIDDELEN
S C A L DIS
HOESTPOEDERS
ARKA-CONGRES TE
DEN BOSCH
Behoud eelfstandiglieid dei-
organisatie
DE DOOD SLAAT TOE
ONTDEKKING INZAKE
KANKERCELLEN
Een opzienbarende publicatie, die Engelands houding ten op
zichte van België by het begin van de jongste wereldoorlog in
een ongunstig licht plaatst en aan die van koning Leopold daar
entegen recht doet wedervaren, is in „La libre Belgique" ver
schenen. Zij maakt o.a. gewag van een telegram van Churchill,
waarin deze na de Duitse inval van Mei 1940 koning Leopold
van België dringend uitnodigt met zijn gezin naar Engeland te
komen. Dit telegram echter heeft de koning nooit bereikt.
Het telegram wordt vermeld in een 40 bladzijden tellende brief,
die volgens bovengenoemd Belgisch blad 12 Juni 1940 door
wijlen admiraal Lord Keyes, toenmaals Brits verbindingsofficier
bij de Belgische generale staf, werd gezonden aan Lord Gort,
voormalig bevelhebber van de Britse expeditionaire macht.
t)e brief, waarvan het blad thans een Franse vertaling geeft,
werd tot nog toe „geheim gehouden", zo zegt het.
„SOUVENIRS" INLEVEREN
WETSONTWERP INZAKE
UITLEEN-BIBLÏOTHEKEN
Beide in December gegtegen
K n.il"; MO S;?K.iS:
door NORBERT GARA1
bneffe°rbde0vninddte babd' -aari« hf
LEIDER SIRREKUNDE
GEVONNIST
De Commissie van Goede Diensten
keerde Zaterdagavond terug van haar
bezoek aan Banka. De leden spraken
daar met de republikeinse minister-pre
sident^ drs. Moh. Hatta, de voorzitter van
de republikeinse delegatie,
de minister van onderwijs, dr. Ali ba
Amid jojo, de commandant der
macht, Suriadarma, de v0^r^ r p m
het werkcomité van het K-
Asaat en de staatssecretaris, wmgo0
d Hel' Belgische lid van de commissie,
Herremans, verklaarde nog tegenover
Xlete dit de republikeinse leiders
Stekende „gezondheid verkeren en op-
^^ïteren'heeft de commissie een rap
port gezonden aan de Veiligheidsraad,
dat tevens voor de pers is vrijgegeven.
In dit rapport verklaart de commissie,
dat de heren worden gevangen gehouden
op ie top van een afgelegen heuvel na-
ip Muntok.
e ministers en de andere autoriteiten,
z. zegt het rapport verder o.m., werden
31 December naar het eiland gebracht
e j worden in een groot gebouw gevan-
n gehouden. Zij hebben een deurloze
aapkamer groot 36 vierkante meter,
v aarin zes bedden zijn geplaatst.
Daarbij konden zij oorspronkelijk be
schikken over een ruimte van 40 vier
kante meter, die met touwen was afgezet
m een grote ontvangruimte van het ge
bouw. Sedert 12 Januari is dit touw
weggenomen en beschikken zij over de
gehele ontvangruimte, zijnde 19 bij 16
meter. Zij hebben onder bewaking, in
beperkte mate toegang tot het dak. Alle
r8men zijn afgesloten met kippengaas,
petigeen ook het geval is met de ruim
te rond de deur. Er staan posten in
schildwachthuisjes onmiddellijk buiten
<je omheining. Zij mogen de afgezette
ruimte niet verlaten. Tot twee dagen
voor het bezoek der commissie, toen er
enig aanvullend meubilair ter beschik
king werd gesteld, waren er slechts twee
tafels en stoelen.
Op 10 Januari kregen zij bezoek van
de heer Brouwer, die werd voorgesteld
als commissaris van de Kroon te Medan
en als persoonlijk vertegenwoordiger van
de hoge vertegenwoordiger van de
Kroon. De heer Brouwer deed hun he
verzoek, een belofte te ondertekenen,
dat zij zich van politieke activiteit zou
den onthouden en gaf hun de verze e g
dat, als zij deze belofte zouden alieggen.
zij de vrijheid zouden verkrijgen om
zich over Banka te bewegen en dat hun
gezinnen toestemming zouden
zich bij hen te voegen. Geen
iieeft duze verklaring getekend.
Moh Hatta en de anderen gaven hun
bezorgdheid te kennen over het feit,
dat, naar de heer Brouwer te kennen
gaf, de hoge vertegenwoordiger van
de Kroon, het wettelijke bestaan van
de republiek en de offhd®'e status ha-
rer ambtsdragers, niet Ik"*61, erkende.
De Commissie gaf daarop de verzeke
ring dat, voorzover het de Veiligheids
raad en de C. v. G. betreft, de re
publiek nog steeds wordt beschouwd
als een der partijen in het geschil.
De ministers en de overige autoriteiten
zijn h» het algemeen op de hoogte ge
houden over de gang van zaken in- en
de stappen van de Veiligheidsraad. Zij
mogen luisteren naar de radio-uitzendin
gen („radio-reports''). Zij ontvangen de
op Banka verschijnende Indonesische
kranten en in het Nederlands verschij
nende dagbladen en tijdschriften uit Ba
tavia.
tut**, kwam overeen, dat de positie van
de republiek heler-hHftelijknaar vo
ren kon worden 611 d?\de 00111-
missie er beter aan deed, «net te trach
ten, informele en mondelinge Mmgen
van de mening der aanwezigen naar vo
ren te brengen. De ^Pub öesteld
zochten in het bezit te worden gesteld
van bepaalde aanvullende documenten,
die zij voor het opstellen hunner oesDe-
treffende verklaring nodig hebben en
verder, dat zij bezoek zouden ontvangen
van drie leden der republikeinse del©Sa"
krijgen
hunner
tie, die op het ogenblik te Batavia ver.
toeven.
De commissie verklaarde zich hierop
bereid, dit verzoek over te brengen aan
de Veiligheidsraad en aan de Nederlan
ders.
De voorzitter van de republikeinse de
legatie heeft een geschreven rapport
overgelegd inzake de ondervindingen der
geïnterneerden sedert 19 December, dat
door de commissie per luchtpost zal wor
den verzonden.
Sedert 5 Januari hebben de ministers
en de andere autoriteiten vergunning
aan hun familieleden te schrijven.
Hatta deelde nog mede, dat tijdens een
vergadering van het republikeinse kabi
net, gehouden tijdens de aanval op Djok-
ja, van 9 tot 11 uur op 19 Deeerfiber, de
president en het kabinet, Sjafruddin
Prawirnnegara, hebben gemachtigd, op
Sumatra een republikeinse noodregering
te vormen welke het kabinet vervangt.
Het rapport der C. V. G. D. geeft ten
slotte een brief weer, van de heer Elink
Schuurman, de voorzitter der Neder
landse delegatie, aan de commissie, geda
teerd 16 Januari, van de volgende in
houd:
„Ik heb tot mijn verrassing vernomen,
dat aan de bevelen, gegeven met betrek
king tot de persoonlijke vrijheid en de
bewegingsvrijheid op Banka van de heer
Hatta en de andere vooraanstaande re
publikeinse persoonlijkheden, geen ge
volg is gegeven. Ik heb mij onmiddellijk
vergewist van de oorzaak van deze be
treurenswaardige staat van zaken, wel
ke, zoals u bekend is, geheel in tegen
stelling is tot de op dit punt gegeven
instructies, welke heden telegrafisch zijn
herhaald. Ik heb de eer, u méde te de
len dat, ter vermijding van verdere mis
verstanden, twee hooggeplaatste Neder
landse functionarissen zich morgen vroeg
met een extra vliegtuig naar Banka zul
len begeven
met de speciale opdracht,
ei op te letten, dat er geen hinderpalen
m de weg worden gelegd aan de bewe
gingsvrijheid en het verkeer op Banka
van bovengenoemde personen".
BRASKAMP n.v. F abri KANTE VAN
Prijs per poeder 7'/2 cent
Op het congres der Alg. R,R. Ambte-
narenvereniging. dat op 14 en 15 Januari
j,l, in 's-ttertogenbdsch werd gehouden,
waretl pl.m. 300 afgevaardigden Uit alle
delen van hét land vertegenwoordigd.
In 't openingswoord door de algemeen
Voorzitter, gewaagde de heer mr. B. J.
van Elk van de grote moeilijkheden,
waar de ambtenaar in het bijzon
der mee te kampen heeft. Hij waal-
schuwde tegen een verkeerde mentali
teit, welke het overheidspersoneel
dreigt te ondermijnen. Komende tot de
arrestatie van kardinaal MindsZenty,
stelde hij de vergadering voor openlijk
tegen deze aanslag stelling te nemen
door het zenden van een protestmótie
aan de Hongaarse gezant in Den Haag,
waarin wordt aangedrongen op de invrij
heidstelling van de kardinaal, en
A.R.RA. protesteert tegen de anti-gods
dienstige politiek van het land; tevens
wordt een beroep gedaan op de edel
moedigheid van het Hongaarse volk.
Het congres ondersteunt deze motie met
een luid applaus. Verder worden tele
grammen gezonden van hulde en trouw
aan H. Kt de Koningin., aan JZ.Em. kar
dinaal De Jong en de commissaris van
de Koningin in de provincie Noord-Bra
bant en aan de bisschoppen Van Haar
lem en 's-Hertogenbosch.
De ingekomen en verzonden stukken
worden na een enkele opmerking door
het congres goedgekeurd.
Op de tweede-"«ag van het Arka-con-
gres, hetwelk in Den Bosch werd gehou
den, kwam behalve de contributierege-
ling en een herhaalde scherpe critiek der
afd. Utrecht op het beleid van het hoofd
bestuur o.m. de verhouding ter sprake
tot de K.A.B. en de fusie „St. Petrus—St.
Paulus."
In een prae-advies op vragen van ae
afdelingen Zaandam en Eindhoven haa
het hoofdbestuur reeds te kennen gege
ven, dat de verhouding A.R.K.A.
K.A.B. in principe is vastgelegd door een
goedgekeurde overeenkomst, over ae uit
voering waarvan nog steeds besprekin
gen gaande zijn.
Wat de fusie St. Petrus—St. Paulus be
treft, merkte het hoofdbestuur- op, dat
het niet op zijn weg lag zich over de
mérites van deze fusie in het openbaar
Als antwoord op de vraag of het hoofd
bestuur de tijd gekomen acht om te ko
men tot één organisatie van overheids
personeel, wordt nog steeds het standpunt
ingenomen dat de zelfstandigheid der
A.R-K.A.-organisatie dient te worden ge
handhaafd, ofschoon het hoofdbestuur
gaarne streeft naar een Zo nauw mogelij
ke federatieve samenwerking tussen alle
zelfstandige organisaties van Overheids
personeel in een z.g. Stichting van Over
heidspersoneel.
Op deze samenwerking, ook t.a.v. de
K.A.B., doelde de vicaris-generaal van
het bisdom Den Bosch, mgr F. N. Hen-
drikse, die namens de bisschop van Den
Bosch het congres een bezoek bracht en
zich met een kernachtig woord tot de
congressisten richtte. Samenbundeling
van krachten behoeft zelfstandigheid der
eigen organisatie niet uit te sluiten. Het
gaat om de solidariteitsbinding met ande
re organisaties om ideële motieven, zo
mogelijk in federatief verband. Volg
zaamheid aan de kerkelijke overheid heeft
het georganiseerde katholieke volksdeel
steeds tot grote dingen gebracht.
In het bestuur werden herkozen de he
ren B. J. M. van Elk, Eindhoven; H. Cor-
sten, Nijmegen; mr. dr. B. J. Sens, Heer
len; terwijl de heer J. J. Loerakker,
Haarlem, in de vacature H. A. van Vel-
Zen trad.
Medegedeeld werd, dat de wettelijke
regeling ziekteverzorging overheihsperso-
neel wellicht dit jaar nog verwerkelijkt
zal Worden.
Toen de persfotograaf J. H. te Gro
ningen zijn nieuwe auto nabij zijn wo
ning wilde parkeren, is hij, Waarschijn
lijk doordat hij de wagen nog niet vol
doende kende, in het Schuitendiep ge
reden De brandweer had de wagen vrij
spoedig op de wal, maar H. bleek reeds
overleden. Het slachtoffer was gehuwd
en vader van Vier kinderen.
Zaterdagmorgen omstreeks 10 uur was
de 73-jarige B. aan de Lage Kanaaldijk
te Maastricht bezig met het uitspannen
van een paard, toen dit dier plotseling
op hol sloeg. De oude man werd enige
tientallen meters meegesleurd, kwam
toen te vallen en kreeg hierdoor een
der wielen van de wagen over zijn
lichaam. Kort nadien is hij aan de ge
volgen overleden.
Een stof, die de vermenigvuldiging van
de kankercellen vertraagt, werd in de
menselijke urine ontdekt door twee Ame
rikaanse biologen, namelijk Norrls en
John Majnarich van de universiteit van
Seattle in de staat Washington. Deze stof
werd genoemd „vitamine b. 14", maar ver
toont veeleer de aspecten en eigenschap
pen van een hormoon dan van een vita
mine. Zoals bekend, worden Jiormonen
voortgebracht door het menselijk lichaam,
de vitaminen zijn echter in het voedsel
voorhanden. Bevonden werd. dat de vita
mine „b. 14" een tegengift is voor het
sulfathiazol, dat, na bij een rat te zijn
ingespoten, snel bloedarmoede veroor
zaakt.
De Limburgse gemeente Bergen, die
zes dorpen omvat, heeft er nu genoeg
van. Al te veel slachtoffers zijn er sinds
de bevrijding reeds gevallen tengevolge
van ontploffingen van achtergebleven
oorlogstuig en daarom wil men r.u een
radicale opruiming houden. Ieder die
van die „leuke" souvenirs heeft bewaard
zoals projectielen, munitie, ontstekings
middelen, handgranaten, mijnen en al
die andere aardigheden meer, kan daar
van tot 21 Januari bij de politie aangif
te doen Daarna wordt het menens. Dan
wordt n'.l.'n intensieve controle ingesteld
en wie dan nog wat heeft achtergehou
den, komt voor de rechter.
DINSDAG, 18 JANUARI
HILVERSUM I (301 M.) KRO. 7.00
Nieuws, gymn., morgengebed; 9.00 Licht
baken, 10.00 V. d. kleuters, 10.40 School
radio, 11.00 „Muziek houdt fit", 11.30 Le
zing. 11.40 Gram., 12.03 Fluit en vleugel,
J2.33 Filmmuziek, 13.00 Nieuws, gram.,
13.50 Zang en piano, 14.30 „Onder ons",
15.00 Schoolradio, 15.30 gram., 16.00 Zon
nebloem", 16.30 Ziekenlof, 17.00 V. d.
ieugd, 1715 Piano, 17.30 Wigwamfelicita
ties. 17.45 RVD, 18.00 Amusementsork.,
18 20 Sport, 18.30 Ned. Strijdkr., 19.00
Nieuws, 19.15 Amusementsork., 19.30 „Dit
is leven"; 19.45 RVD, 20.05 „De gewone
man", 20.12 Marie Koenen", 22.45 Avond
gebed, 23.00' Nieuws, 23.15 Trio.
HILVERSUM II (415 M.): AVRO. 7.00
Nieuws, gram., 10.15 Arbeidsvitaminen,
10.50 v. d. kleuters, 11.00 „Söft and
sweet". H.30 „De wekker", 12.00 Orgel;
12.40 Zigeunermuziek, 13.00 Nieuws, 13.20
„Melodie en rhvthme", 14.00 Knipcursus,
14.30 Radio-matinée. 16.40 V. d. jeugd.
17.00 Koor, 17.30 „The Skymasters", 18.00
Nieuw®. i8 i5 Piano. 18.30 Muziekjour-
nael- 19 00 Strips, 19.15 Frans. 19.30 Gram.,
20.00 Nieuws, 70.15 „Bonte Trein"; 21.35
Hersengymnastiek-. 21.45 Koor, 22.15 Buit.
Eiano- 23.00 Nieuws, 23.15
Boksen, 23.25 Gram.
BV"DINwsST?mUZIE III: 7-00 VI Brus-
sel: 7A0 r'vf Gram: 73° Kron: 7.40
9*** 8„°.° Nws; 8.15' Eng.
(Van onze Amsterdamse redacteur).
Wie gisteren onverwachts 'tMinerva-
paviljoen in Amsterdam was binnen
gelopen, zou de schrik van zijn leven
opgelopen hebben. De grote zaal zat
vol mannen met wilde baarden en
woeste ogen. Ter geruststelling zij
medegedeeld, dat de baarden vals wa
ren en dat de woeste ogen kwamen van
de hitte onder zoveel schmink. De
Nederlandse toneelkappcrs en grimeurs
hielden nl. voor het eerst een natio
naal concours. Na een verplicht type-
doel, konden zij later hun fan/asie de
vriie teugel geven.
realkeZvinvd? buitenlanders zou zich ge
nos son ebb«n, dat er in ons land ook
meurs" is?" toneelkappers en gri-
bij elkaar hebben het-gr°^ Van die
ons voorstellen ^fen-ku«nen,we hej
gewerkt en de zaai „,er 37 spiegels werd
geïnteresseerd pubna,s v°i ^et een zeer
voor een groot deel dat, keaneb'k
Er werd gewerkt in twae ploegen" de
geroutineerde en de mindae
de grimeur^ perste a^ehng moest
verplicht de alJere ^«Wilhelm Tel]
grimeren, d djelinf? Voerman
Henschel mt het Stuk van Hauptmann.
Deze laatste man heett iang
en een slordige ar4 Nou. u
kunt zich voorste l eik^" effect
het was ZO n steueu y «ar te zien.
Wilhelm Teil werd l« h®t algemeen
erg geïdealiseerd, als g knappe,
erg mooie man zelfs. Maar toen d,e kap-
pers er de baarden ennk Weer
gingen afpeuteren. bieder niet veel
meer over van zoveel gce dan
harenwegspuwende en g ff_rode ?btea
trekkende mannen, met hoog rode klepr
en snakkend naar een sigaret Die haa
den ze wel verdiend. /an n moTsten ri
was 45 minuten, maar daarna moesten de
modellen blijven zitten om de ury ge
legenheid te geven het «ehe,el1pgdenS dê
schouw te nemen. En daarna legden de
'!I»en de fotografen beslag op hem Zo
hadden ze dan een kleine twee uur onaer
de verf en de baarden gezeten.
Bij het vrije concours was er een hele
spanning. Weer zaten eerst heel gewone
mannen onder hun kapmantel voor ae
spiegel. Maar nu ging er langzaam maar
zeker iets onbekends uit hen groeien.
Zeldzaam knap werk kreeg men te zie"
en men viel van de ene verbazing in "e
andere. Met vliegensvlugge vingerbewe
gingen, met tientallen potjes en tubes en
kwastjes werkte men. En de tijd ging
maar door en in drie kwartier moesten
al die wonderen klaar zijn. Wie wist, dat
men zo snel een mens zo grondig kon
veranderen? Die watergeest, Nickelmann
uit de Versunkene Glocke had niets
menselijks meer; heel het gezicht was
weggewerkt onder een dikke plastische
laag. Het was een kunstwerk, maar het
model zal er nu nog wel beroerd van
zijn.
Och och, wat was er allemaal te zien:
Abraham Lincoln, drie klókkenluiders
van de Notre Dame, twee duivels, een
„conventionele" en een heel moderne.
Prikkebeen zelf met twee vlinders op
zijn hoed en een op zijn neus. En Rubens
liep er hooghartig rond met een Chinees
en Boris Godounov rookte een sigaretje
met Kniertje. Er was een verschrikke
lijke heks en een heel gewone boer. Er
was ook een dikke meneer, waar men
een dikke Brabantse boerin van gemaakt
had. Ook nu ging de jury weer onder
doodse stilte rond, alles naarstig be
kijkend, alles optekenend.
We wisten van die sectie-toneelkappers
niets af. Maar dat de leden werk kun
nen afleveren, dat is nu wel buiten kijf.
's Avonds werd deze edele kamp voort
gezet, maar nu hadden de deelnemers
van 's middags het toekijken. De inter
nationale jury, bestaande uit Nederlan
ders, Belgen, een Luxemburger en een
Zwitser traden nu in het strijdperk om
superprestaties te laten zien. Nu werden
de contrasten nog groter, want tussen de
grimeurs werkten Figaro's, die historische
kapsels toverden. Naast die schoon be
werkte juffrouw zaten de meest merk
waardige heren. Of herener was ook
een afzichtelijke Neanderthaler en een
schrikwekkende Dood. Gelukkig werden
het later al heel gauw weer de gewone
mannetjes, die zij waren toen zij binnen
kwamen.
Onder de lampen van Polygoon en het
geblitz van de fotografen werkte men
verder. De hitte was verstikkend, maar
het scheen niemand te deren, iedereen
was opgewonden. Zou men dat niet wor
den bij dit toveren met illusies? Meer
dere mensen werken dan ook ten dien
ste van die heel grote schone illusie, die
toneel heet. En dit concours van de
sectie heeft wel bewezen, dat een ver
stoorde illusie niet aan de grimeurs ligt.
Laat in de avond kwam de verrassing
van de dag. De jury maakte bekend, dat
de 16-jarige H. A. M. van Manen de
eerste prijs was toegekend voor zijn
Mephisto. Deze jongeman werkt al 1%
jaar als jongste leerling on het beroemde
atelier van de firma Michels, Hij is zo
van de schoolbanken grimeur geworden.
Ook de tweede prijs was voor een heel
jong broekje, nl. voor J. C. Gerritsen Jr.
17 jaar oud en werkzaam in de zaak van
zijn vader te Amsterdam. Hij maakte een
mooie Caspar uit Les cloches de Corne-
ville. De derde prijs was voor de heer
J. L. Groothop uit Amersfoort voor zijn
watergeest.
In het tournoor voor de ongeoefenden
werd de eerste prijs gewonnen door H
de Nooy uit Almelo, de tweede prijs door
J. A. Out uit Wageningen en de derde
prijs door A. H. Rijssemus uit Rhenen,
Churchill had admiraal Keyes verzocht,
alles te doen, wat in zijn vermogen lag,
om koning Leopold te overreden naar
Engeland te kopien, doch admiraal Keyes
ontving het telegram niet, voordat hij
zelf reeds enkele dagen in Engeland terug
was.
„Toen ik de minister-president en het
kabinet onmiddellijk na mijn terugkeer
te Londen ontmoette", aldus Keyes ln zijn
brief, „was er geen sprake van, dat ko
ning Leopold gelaakt werd, de wapens te
hebben neergelegd. Hoe kan men hem
laken, daar het laatste telegram van de
minister-president, dat koning Leopold 36
uur, voordat hij een besluit nam, had
moeten bereiken, duidelijk vaststelde, dat
wij op het punt stonden, de Belgen m de
steek te laten?
Koning Leopold gaf zijn leger bevel
de linie aan de Leye tot de laatste man te
verdedigen. De artillerie had orders ge
kregen bij het geschut te blijven, totdat
de munitie op was. of totdat haar geschut
tot zwijgen was gebracht.
Er kan geen twijfel aan bestaan, dat
van het ogenblik af, dat het duidelijk
werd, dat de Britse expeditionaire macht
niet van plan was het Belgische leger te
hulp te komen, dit laatste de moed Ver
loor
Het schijnt mij afkeurenswaardig on
eerlijk. alle schuld op de Belgen te
schuiven en te trachten hun koning tot
een zondebok voor de Fransen en En
gelsen te maken", aldus Keyes in zijn
schrijven.
Volgens het blad had admiraal Keyes,
wiens contact met België dateerde van de
eerste wereldoorlog, toen hij de beroem
de aanval leidde op het havenhoofd te
Zeebrugge op Sint Jorisdag in 1918, aan
Lord Gort geschreven, in de hoop, dat
deze brief van nut zou kunnen zijn bij
het opstellen van een rapport over de
gebeurtenissen in de tweede helft van Mei
1940.
Op 26 Mei stelde koning Leopold voor,
dat de Britse expeditionaire macht een
tegenaanval zou verrichten tussen de
Scheldemond en de Leye. Het voorstel
werd bij verschillende gelegenheden aan
Lord Gort doorgegeven, doch geen ant
woord werd ontvangen.
In een telefoongesprek met Churchill
toonde admiraal Keyes zich „verbaasd'
toen hij vernam, dat de Engelsen dit plan
hadden verworpen en hij was eveneens
„verbaasd", dat Lord Gort hem of koning
Leopold niet van dit afwijzend besluit in
kennis had gesteld.
Volgens het blad, dat fotocopieën van
de eerste en laatste alinea's van de
brief van Keyes afdrukt, schreef Rcyes
aan Gort, dat koning Leopold sinds 20
Mei 1940 de Britse regering had mee
gedeeld, dat hij gedwongen zou zijn tc
capituleren, indien de verbinding tus
sen de Britse en Belgische legers werd
afgesneden. t
„Wanneer de wereld al de feiten kent,
zal de verantwoordelijkheid voor het
lijden, dat uw leger moest doorstaan,
en voor de nederlaag van het Belgische
leger zeker op andere schouders gelegd
worden dan op die van Koning Leo
pold", aldus Keyes in zijn brief aan
Gort.
Het blad publiceert eveneens een foto-
copie van een telegram, dat op 20 Mei
door admiraal Keyes aan Churchill ge
zonden zou zijn, met de volgende inhoud:
„Mijns inziens komen de aan de Britse
expeditionaire macht gegeven orders van
het opperbevel neer op een verbreken
van de verbinding met het Belgische leger
en op een verleggen van de strijd naar
het Zuid-Westen. In dit geval zullen de
Duitsers snel een wig drijven ten Noor
den van de Britse expeditionaire macht.
Bovendien wordt de Zuidelijke vleugel
thans bedreigd door een tankaanval.
De Britse expeditionaire macht is
zeer vermoeid. Daar de wegen over
stroomd zijn van vluchtelingen, worden
troepenbewegingen zeer bemoeilijkt en
ik maak daaruit op, dat elke hergroe
pering van Britse divisies naar het
Zuid-Westen van, het gebied van Rijssel
slechts zeer langzaam uitgevoerd kan
worden. Ik keer thans naar Brugge te
rug en ben niet van plan de Belgen
mee tc delen, dat de Britse expeditio
naire macht voornemens is hen reeds
in de steek te laten".
Naaf Reuter Uit Kopenhagen meldt,
wordt aldaar verwacht, dat de Scandina
vische landen tijdens een reeks bespre
kingen, welke heden door de Deense par
lementaire commissie voor buitenlandse
zaken züïlen Wordeh aangevangen, zullen
kiezen tussen het vormen van een regio
naal militair verbond en aansluiting bij
het atlantische verdrag 1
De commissie zal rappbrten bespreken,
welke door Deense militaire deskundigen
heden en morgen worden uitgebracht
over de besprekingen, welke tijdens het
afgelopen weekeinde met Noorse en
Zweedse militaire experts zijn gevoerd
Het komende weekeinde zullen de mi
nisters-presidenten en ministers van
landsverdediging van Noorwegen. Zwe
den en Denemarken, opnieuw te Kopen
hagen bijeenkomen.Deze bijeenkomst sluit
aan op die. welke in de afgelopen week.
onder strikte geheimhouding, te Karlstad,
in Zweden, werd gehouden
Een derde bijeenkomst zal op 29 en 30
Januari a.s. te Oslo worden gehouden.
In welingelichte kringen te Kopenhagen
wordt gezegd, dat het verwondering zou
wekken, indien de Scandinavische landen
hun keus niet zouden laten vallen op een
„wederzijds regionaal verdrag", dat geen
verplichtingen in het Westen of in het
Oosten met zich zou brengen, dodh waar
bij „goede relaties" met de westelijke
mogendheden zouden worden onderhou
den
Engeland heeft een buitengewoon ge
zant en gevolmachtigd minister in het
groot-hertogdofn Luxemburg benoemd.
Tot nu toe werd Engeland daar verte
genwoordigd door een zaakgelastigde eh
was de ambassadeur in Brussel tevens
gezant in Luxemburg.
51.
sneedt 60111 enkele haal van zijn reusachtige bowiemes,
te SDi] Basil Bim los. „Probeer nooit eigen rechter
iemandeni .vcrmaande Basli de motorrijder vaderlijk. Bij
ais Ik kost dat u een hoop tanden".
mëtorrijde?'11 speelt u toch óók eigen rechter?" merkte de
voor d,e det°P+-'C>e2e vraaS bracht Basli in verlegenheid maar
uitte Bim een uVe ap 6611 an;twoord had kunnen broeien,
kreet. „Daar gaan ze", riep Bim. „Wees duide
lijker Bim", vermaande Basli weer. „Wie zijn ze en waar
is daar?" „Kijk maar uit het raam!" riep Bim. Nadat Basli
grootmoedig de motorrijder zijn schadevergoeding had be
taald, keek hij uit het raam. In de verte zweefde het ballon-
gevaarte. „Daar gaan ze!" riep nu ook Basli. „Dat riep ik
toch net ook?" zei Bim verontwaardigd. „Wees niet eigen
wijs Bim", antwoordde Basli met gefronst voorhoofd. „Ik
denk niu eenmaal verder. Dit betekent namelijk dat wij
iets moeten doen!"
Zoals in onze vorige editie in het kort
werd gemeld, heeft de regering bij de
Tweede Kamer een wetsontwerp inge
diend betreffende het mogelijk maken
van een effectieve controle op eïe uit
leenbibliotheken.
Aan de toelichting door de minister
van Binnenlandse zaken, Onderwijs, Kun-
sto en Wetenschappen en Justitie is
het volgende ontleend:
Meer én meer doet zich de behoefte
gevoelen bij de wet enige voorschriften
te geven inzake uit winstbejag geëex-
ploiteerde leesbibliotheken, met name ter
bestrijding van de pornografie en tér be
scherming vn de jeugd tegen hare zede
lijke gezondheid bedreigende lectuur^ Het
inzicht, dat de overheid de exploitatie
van leesbibliotheken als hier bedoeld
niet geheel ongemoeid kan laten, tleeft
gemeenten in verschillende provinciën er
toe gebracht te dezer zake beperkende
bepalingen te stellen. De regering heeft
hier bepaaldelijk op het oog de straf
verordeningen, verbiedende een leesbi
bliotheek te exploiteren zonder vooraf
gaande schriftelijke vergunning van B.
en W.
Dat op het gebied van de z.g. winkel
bibliotheken grote misstanden heersen,
was reeds sedert jaar en dag bekend.
Toen mr. J. H van Maarseveen zich
na zijn optreden als minister van bin
nenlandse zaken van deze materie re
kenschap gaf ei zich de vraag stelde,
over welke bevoegdheden de gemeente
besturen te dezer zake dienen te be
schikken, kwam hij na rijp beraad tot
de conclusie, dat de gemeenten, die
daarop prijs stellen, in de gelegenheid
moeten zijn ook in de toekomst een
vergunningstelsel in he4 leven te roepen,
hetwelk de mogelijkheid opent, bepaal
delijk hen, die in zedelijk opzicht slecht
bekend staan, als exploitant van eer
leesbibliotheek te weren.
B. en W moeten voorts in de gelegen'
heid zijn 'aan de vergunning verpiich
tingen te verbinden, nodig tot wering
van die boeken, welke aanstotelijk zijn
voor de eerbaarheid, alsook de verplich
ting, dat aan een minderjarige geen boe
ken worden ter hand gesteld, welke naar
het oordeel van B. en W. schadelijk zijn
voor de zedelijke gezondheid van min'
derjarigen.
Tenslotte ligt het naar het oordeel van
de ministers op de weg van het rijk
om door instelling van een commissie,
waarin verschillende geestelijke stro'
mingen zijn vertegenwoordigd en waarin
ook aan het regionale en' gemeentelijke
element de nodige steun zal worden ver
leend, de mogelijkheid te openen de ge
meentebesturen en andere autoriteiten,
aan wie ter zake enige bemoeienis toe'
komt, van voorlichting te dienen bij de
toepassing van deze wet De ministers
denken hierbij bepaaldelijk ook aan het
oordeel omtrent de vraag, welke boeken
schadelijk zijn voor de zedelijke gezond'
heid van minderjarigen.
Het ontwerp beperkt zich tot het trek
ken van enige hoofdlijnen. Gestreefd is
er naar de gemeenten zo 'weinig moge
lijk aan banden te leggen. Acht een ge
meentebestuur het niet nodig over te
gaan tot invoering van 'n vergunningstel
sel, het zal ook in de toekomst te dezen
vrij zijn. Voorts hebben de ministers het
noodzakelijk - geoordeeld, deze ma
terie zoveel mogelijk in de locale en re'
gionale sfeer te houden, opdat de in ver
schillende delen van het land met be
trekking tot dit onderwerp heersende
uiteenlopende opvattingen zo goed mo
gelijk tot haar recht komen
Voor zover het nodig is toezicht uit te
oefenen op de gestie der gemeentebe
sturen op dit gebied, wordt dan oók
voorgesteld de desbetreffende bevoegd
heden te leggen in handen der colleges
van Gedeputeerde Staten.
Volgens de door het Centraal Bureau
voor de Statistiek samengestelde voor
lopige cijfers had de Invoer in Decem
ber 1948 een vaarde van ƒ428.4 mill.
(Nov. 1948: ƒ399.8 mill)., en een ge
wicht van 1.730.000 ton (1.566.000 ton).
Enkele belangrijke importen waren (in
mill, gld-): tarwe en tarwebloem 23.9
(19.2), rogge 5.7 (nihil), mals 10.6 (4.5),
copra 4.0 (12.0), palmolie 10.5-(4.6), cacao
bonen 0.1 (8.0), tinerts 8.7 (10.2), steen
kolen 13.7 (12-9), minerale oliën 23.1 (17.3).
hout 30.7 (28.9), houtslijp en -cellulose 8.4
(5.8), ongespommon wol 8.2 (7.5). onge
spannen katoen 9.2 (8.0), plaatijzer en
staal 9.4 (8.3), staaf- en profielijzer en
staal 8.2 (9.4), auto's en autochasis 7.3
(87), schepen e.d. 8.9 (0.4).
De uitvoer had in December een waar
de van 268 mill. (Nov. 263.7 will.)
en een gewicht van 710.900 ton (Nov.
753.000 ton).
Enkele belangrijke posten bij de uitvoer
waren: gezouten haring 4.9 (2.7), gecon-
dene. melk 6.9 (8.4), boter 17.4 (5.6), kaas
6-7 (6.5), eieren 5.1 (5.9), bloembollen 3.3
(3.7), aardappelen 10.0 (21.3), verse groen
ten 7.8 (5.0) aardappelmeel 3.5 (4.5),
plant, en dierl. oliën en vetten 8.1 (7.6),
suiker 3.1 (7.2), cokes 5.3 (4-6), superfos
faat 3.1 (4.2), kunstzijden garens 7.0 (5.7),
katoenen manufacturen 12.9 (12.0), ruw
ijzer 2.8 (3.1), tin in blokken 7.9 (9.7).
electr. lampen 3 6 (3.4), radioarlkelen 9.3
(7.6), schapen e.d. 5.0 (9.1).
De Amerikaanse minister van marine,
John Sullivan, heeft voorspeld, dat onder
watergevechten tussen superduikboten in
een toekomstige oorlog wellicht even ge
woon zullen worden als gevechten boven
water. Hij verklaarde: „De vorderingen,
die worden gemaakt ten aanzien van
duikboten, hebben aangetoond, dat een
duikboot, die voor onbepaalde tijd kan
opereren, terwijl zij geheel onder water
is, niet tot het rijk der onmogelijkheden
behoort".
Sullivan zegt in zijn jaarlijks rapport
aan de minister van defensie, James For-
restal. dat vele der in de oorlog gebouw
de buikboten worden gemoderniseerd. Zij
worden gestroomlijnd en van krachtiger
batterijen en „SchnorkeT'-apparaten
waardoor zij de Dieselmotoren onder
water kunnen gebruiken, voorzien.
HS: t - 8 55 Wei 8 50 "Li« UP Tour
hearts 3 55 Weer; 9.00 Nws; 10.10
Verznr; "-00 Zigeunerorh; 11.30 Eng.
HS; Ork Ja™. «11 Bnissek Kinder-
koren, N j j j-"32 Trio Scham
borg: Ork v Arhus; 16.00 Eng LP- vv,
Mayerl; 16.30 Piano; n.eo' Koot^:
Batavia; 18.00 Fr Brussel: V d
18.30 VI Brussek V d sold; 19 0o Fr
Brussel' Omr ork, ly;3b T V1 Brussel:
Gram; 19.50 Fr Brussek Nws' |0 00 Eng
LP: Nws; 20.25 Sporf™, ^0-80 Sou.
dronaires Dance Oren, Br
binding in the Marsh
Nws: 22.15 Jazzmuz; 22'30o„nn Fne LP
22.50 Nws; 22 55 Gram; 23.00 Eng LP
Nws; 23.15: Victor Silvester.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Fr_Brus
sel: Nws; 7.10 Gram; 7.15 Div; 7_30 ang
HS: Org; 7.55 Weer; 8.00 Fr Brussei.
Nws; 9.05 Symnh muz; 10.00 Eng tt-3-
Recital: 10.35 V d scholen; 10.55 Oram:
11.05 V d scholen; 11.30 Eng LP: V d
sold; 11.45 Ens Gold; 12.15 Voordr; 12.30
Orgel; 12.45 „Overdag in Parijs"; 13-15
piano; 13 30 Northern Orch; 14.30 Stedel
Ork v Camborne; 15.00 V de vrouw;
16.40 Eng HS: NWDR: Dansmuz; 17.00
Eng LP: Voordr; 17.15 Accord; 17 30
Welsh Orch; 18.30 Geraldo; 19.00 Sandy
Macpherson; 19.15 Portland Light Orch;
1945 Béromunster: Nws; 20.00 VI Brus
sel: Folklore; 20.15 Béromunster: Symph
conc; 22.00 Eng LP: Revue Ork; 22.30
Div.
25)
Van Coverley! Dit zijn toestanden als
ln de Wild-West! Een door de politie ge
zochte misdadiger houdt zich rustig mid
den in Londen op, doet wat hem belieft,
bespionneert me en ontziet zich niet mijn
chauffeur op klaarlichte dag neer te
slaan. Alles onder de ogen van de politie!
Laat u mij dat briefje toch eens
st-h1 ?rinSt Benett ongeduldig aan: Wat
Gordon dan? bii u? Mr-
rp j
j... intense verbazing bemerkt hij,
bert steekt zich f Va"t Z,JI1 tco1"
zonder groet VeVekt ge"S 6"
Hoofdschuddend v„i,( v.-- v.
- Mr. Gordon! Wat hem' v, t
kind gebeuren? 1 moet 6r met het
Het antwoord,
allerwonderlijkst.
Verkeerde constructie! Hoe is
daar achter gekomen?
Dan verdwijnen beide mannen in het
bos.
Kitty en Nicolle staren hen verbluft na
Coverley heeft zich in de nabijheid
opgehouden! Hij heeft geweten, dat
dat hij krijgt, klinkt
hij
daarom deze1",?,? wilde meenemen! En
nl het eind ziin6rVal? M'n bemel- wat
zal het erna ZIJn Van dj
Zij luisteren, 0f »ii allfs-
Aan de tuinpoort staat Pan, zachtjei
grommend.
Weg! Allemaal weg! Die boze man
nen, jubelt Maud uitgelaten: Pan heeft
boem-boem gemaakt.
Zij trekt Kitty ongeduldig aan de
hd^.d Pan heeft boem-boem gemaakt. En
teen zijn ze allemaal weggelopen!
Zij trekt Kitty mee naar de dog.
Zeg toch wat! Zeg toch wat tegen
hem!
Lieve, goeie Pan! zegt Kitty ont
roerd, de grote hond over de kop stre
lend: Dat met dat boem-boem heb je
fijn gedaan, mr. Pan!
Ontslagen!
Tien minuten voor sluitingstijd treedt
een klerk van de afdeling „Personeel
het constructiebureau binnen en over
handigt Danny een brief.
In dit schrijven wordt hem beleefd
maar zakelijk meegedeeld, dat de di
rectie der Estna-fabrieken zich tot haar
spijt genoodzaakt ziet in verband met
bezuinigingsmaatregelen mr. Danny
Ward tegbn 1 October a.s. te ontslaan.
Mr. Ward kan met ingang van morgen
tot die datum verlof nemen.
Mechanisch ondertekent Danny de
ontvangstbevestiging welke de klerk
hem voorlegt.
Ontslagen! Werkloos! Uit!
En dat, terwijl hij gedacht had zich
door eerlijk en hard werken een be
staan te kunnen verzekeren! Een vast
inkomen, vrij behoorlijke vooruitzich
ten, die hem over vele onaangenaam
heden heenhielpen, dat was het, wat
hem tot dusver het leven vrij zonnig
had doen inzien, En nu is dat alles voor
bij. Afgelopen!
Ontslagen! Waarom?
Dannv probeert alle details van zijn
onderhoud met Gordon weer in zijn
herinnering terug te roepen. Deson
danks echter vindt hij geen antwoord
op de vraag, die hij telkens weer voor
zichzelf herhaaltt „Ontslagen! Waar
om?
Zwaar leunt hij op zijn tekentafel.
In de kantoorgebouwen is luid spre
ken verboden. De directie! leest hij op
een bord, dat tegenover hem aan de
muur hangt.
Hij moet zich met alle geweld beheer
sen om hier in dit vertrek waar luid
spreken verboden is zijn vraag niet uit
te schreeuwen:
Ontslagen! Waarom?
De eantinehouder, Fred Bigs, kijkt
verbaasd -op als Danny hem een, slechta
maaltijden, zwijgend over het buffet toe
schuift.
Wat moet dat betekenen, mr.
Ward?
Ontslagen
Verschrikt buigt Bigs zich naar hem
toe.
Ontslagen? Bent u ontslagen? Dat
spijt meDat spijt me werkelijk.
Danny tracht zich een zo onverschillig
mogelijke houding te geven.
Ja, vandaag ben ik aan de beurt, mr.
Bigs. Ach ja, ik weet wel, dat het duizen
den mensen niet anders vergaat, maar
toch.... ik kan je zeggen, dat het een
beroerde gewaarwording is, als je zo
plotseling buiten de deur wordt gezet.
Bezuiniging op het personeel.
Bezuiniging op het personeel, her
haalt Bigs, bedenkelijk het hoofd schud
dend: Ik weet het.Van afdeling C.
hebben zij er zes ontslagen, 't Is me de
tijd wél, mr. Ward....
Bigs' smal, met rimpels doorploegd
gelaat, waarin nu een paar waterige,
blauwe ogen Danny enigszins weemoe
dig aanstaren, is vroeger tot ver over
de grenzen van het koninkrijk, in krin
gen, die zich voor de wielersport inte
resseren, bekend geweest.
In menige zesdaagse is Fred Bigs met
succes opgetreden. Zijn beenspieren zijn
ook nu nog zo hard als staal, maar zijn
door al te veel sportbeoefening ver
zwakt hart heeft zich al enige malen zo
dreigend geopenbaard, dat Fred Bigs
ten dele gebruikt bonboekje voor de 1 tegenwoordig nog slechts in zijn dromen
aan zesdaagse wielerwedstrijden kan
deelnemen.
Sinds korte tijd is hij nu pachter van
de cantine der Estna-fabrieken en in die
tijd heeft hij zich bij het personeel zeer
bemind weten te maken, want hij geeft
bereidwillig crediet. Met elkeen is hij
goede vrienden. Het oudste zowel als 't
jongste lid van het personeel schudt
zijn hart voor hem uit, want' Fred Bigs
is steeds gaarne bereid te helpen.
En zo komt het, dat hij gewoonlijk zeer
veel te horen krijgt, niet alleen kwes
ties van particuliere, maar ook van za
kelijke aard. Als men wil weten, wat er
in de fabriek voor nieuws is, behoeft
men zich slechts tot Fred Bigs te wen
den. Hij» is va alles nauwkeurig op de
hoogte.
Ik begrijp het niet!, piekert Bigs:
Eigenlijk kwam toch de kleine Poulsen
het eerst voor ontslag in aanmerking.
De chef-ingenieur mag u toch graag. Is
er soms wat bijzonders gebeurd?
Ja, er is inderdaad wat gebeurd,
knikt Danny. Dan vraagt hij plotseling
zonder verdere inleiding: „Vertel me
eens, Bigs, heb jij wel eens iets van de
zaak-Coverley gehoord?
Bigs kijkt verrast op.
Als om tijd te winnen neemt hij een
doek, waarmee hij zorgvuldig de zinken
plaat van het buffet begint schoon te
vegen. Daarbij werpt hij enige malen
een snelle blik om zich heen. Rechts in
de hoek van de zaal zit nog slechts een
enkele gast, een monteur in een blauwe
overall. (.Wordt vervolgd)
De Franse minister van buitenlandse
zaken. Robert Schuman, is Zondagavond
per vliegtuig naar Bern vertrokken. Men
verwacht dat een der te bespreken on
derwerpen aldaar zal zijn het reeds lanp
bestaande Zwitsers-Franse geschil over
de behandeling door de Franse autoritei
ten van Zwitserse burgers die. naar
van Franse zijde beweerd wordt, tijdens
de oorlog met de Duitsers in Frankrijk
hebben samengewerkt.
Zwitserland eist schadevergoeding voor
het terecht stellen van enige Zwitsers in
Frankrijk. kort na de bevrijding, die.
naar de Zwitserse opvatting, op onwet
tige wjjze zijn terechtgesteld. Voorts
vraagt het invrijheidstelling van andere
Zwitsers, die, naar Zwitsers oordeel, (e
zwaar zijn gestraft.
De beslissing van het tribunaal ie
Zutphen, waarbij C. ten Cate, voormalig
hoofd van het Sibbekundig bureau tot
4 jaar internering en ontzetting uit de
kiesrechten was veroordeeld, werd door
de Hoge Autoriteit niet geaccepteerd en
het fiat-executie werd geweigerd. Daar
om werd deze zaak opnieuw behandeld,
thans voor de kantonrechter, belast met
de afwikkeling van tribunaalzaken mr.
v. Delden uit Groenlo.
Ten/C. die aangesloten was Oij ae
NSB en de SS verrichtte als hoofd van
het genealogisch bureau afstammingson
derzoek en ging ook na of bepaalde per
sonen van Joodse afkomst konden zijn.
Uit het psychiatrisch rapport bleek, dat
beschuldigde niet geheel toerekenings
vatbaar is.
Ondanks het standpunt van de Hoge
Autoriteit bekrachtigde de kantonrech ei
de beslissing van het tribunaal.
