Spannende stri jd in het proces-
Kravchenko
W
eer bericht
Sneeuwstormen isoleren
vee
Guerilla verhindert einde der
vijandelijkheden
Campagne tegen GRIEP - B AO L
Wetenschap is in onrust
DE VERVOLGDE KERK
OOST-EEROPA
IN
ERNSTIGE ONTSTEMMING BIJ
DEELSTATEN
Moskou laat zich niet onbetuigd
Honderden dieren dood of in nood
Zeven doden bij
treinoverval
Sjahrir en Leimena
naar Lake Success?
in de Stormhoek
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Felle beschuldiging van
de aanklager
K.L.M: gaat weer op
Indie vliegen
De terugkeer van min.
Van Schaik
Luchtbrug voor hooi-
Over onderdeel Veiligheidsraad-resolutie
Het verblijf der Kon.
Familie in Tyrol
aanvoer
Vaccin tegen de
massa-ziekte
Aardappelmeel-record
in veenkoloniën
Nieuwe dreigementen in Polen
Ierse gezant wil
Mindszenty spreken
De arrestatie van
Kardinaal Mindszenty
Mgr. Q. Pessers
"1ste JAARGANG
DINSDAG 25 JANUARI 1919
No. 20834
WEINIG VERANDERING
Zo zag het er uit op 18 Januari in Batavia's- straten tijdens de overstroming; de jeugd wist er gauw een
pretje vante maken.
Gisteren werden de heide Aero Bolland-piloten, die by n 0J3
ongeluk op het Deense eiland 1' alstar om het leven
Westerveld hegraven. De stoet op weg naar de graven-
nieuw rapport VAN C.G.D.
AAN VEILIGHEIDSRAAD
r^sSf het vuren" in acht te
„staaai beschikt over tc
Griep en samenleving
PRAAT ER 'AS OVER
Katholieke protestmeeting in
Amsterdam
grotendeels hersteld
Tijdens de New Delhi-conferentie
had er een thee-partij plaats ten
huize van Pandit Nehroe. De
Nederlandse ambassadeur in India.
Z. Exc. A. T. Lamping, begroet de
zuster vun de premier van. Indutt
DE KANTOREN zijn gevestigd te Rotterdam,
Kortenaerstraat 1, telefoon 25270; te Schiedam,
Broersvest 8, telefoon 68804.
Giro-nummer 9095 ten name van de „N.V. De
Courant De Maasbode" Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt f 3-90 per kwartaal,
1.30 per maand, 0.32 per week.
Directeur: J- K.UIJPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J- M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALViiSL'
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
Na de eerste dag van het proces,
waarvan nog niet te voorzien is, hoe
veel zittingen bet in beslag zal nemen,
kan men zied nog geen denkbeeld vor
men in hoeverre de partijen aan elkaar
gewaagd zijn, maar wei heeft men een
voorproef gehad van de moeilijkheden,
die nog komen. Kravchenko spreekt in
het Russisch en dit zal ook wel met
het merendeel van de getuigen het ge
val zijn, waarvan wij er reeds dozijnen
te zien hebben gekregen. Zij die van
aehter bet ijzeren gordijn moeten ko
men, waren er nog niet, maar er werd
gezegd, dat zij nog kunnen komen,
ïn elk geval is dit zeer sterke Russische
element in het proces een grote moei
lijkheid vootal, zoals reeds op de pers
conferentie van onlangs bleek, ais
Kravchenko door zijn tolken slecht be
diend schijnt te worden De communis
tische tegenpartij verstaat nu eenmaa
de kunst bij haar tegenstanders ver -
ring te scheppen en zij verzuimden s
ter enniet op elke vertaling te sp g
die meer een benadering dan. e -
terlijke weergave was, ook a
icëdigde tolk ^CK bXiste in
verdedigen6 met "te const" dat de
wezen op hetzelfde neerkwam.
De da" van gisteren heeft nog niet veel
opgeleverd maar reeds doen emge inci.
denten vermoeden, dat de grote piocessen
die in in liet verleden „cause célèbre"
werden genoema, nog mets van stormach
tige kracht hebben ingeboet. Wat echter
ontbreekt is het mondaine gedoe, dat
vroeger van zulke zaken getuige wilde
zijn Publiek is er zeer weinig en alles
is in het werk gesteld om de rustige gang
van bet geding te verzekeren. S
Buitengewoon streng gecontroleerd
Zijn de toegangen, boewei de ordedien
sten bijna ottZfehtbaar zijn gemaakt. Het
gedeelte van het Paleis van Justitie,
waarin het Proces w°.rdt gevoerd, is door
een dubbele versperring van de republi
keinse gaide afgesloten en slechts door
twee stevige controleposten kunnen de
gerechtigden de rechtszaal be-
reiken. Abe zitplaatsen zijn voor de pers
De weerverwachting geldig van
heden- tot motgenavond luidt:
Aanvankelijk zwakke, maar later
wat toenemende Zuid-Oostelijke
wind. Overdrijvende wolkenvelden
met hier en daar tijdelijk nevel of
Joch overwegend droog weer.
.m- op de meeste plaatsen
Vannach ver(jag ongeveer de-
Woensdag 26 Maan op
8.30 uur, onder TJA®
7.26 uur, onder 13.58 U
Ül f********
gereserveerd. De Franse pers heeft, oe-
halve haar gewone plaatsen, ook de be
schikking gekregen over de getuigenban
ken. De zitplaatsen van de zaal zijn ge
heel ingenomen door de buitenlandse
journalisten, die meer dan 200 in getal en
uit alle werelddelen afkomstig zijn. Zeer
weinig advocaten in toga zijn aanwezig.
De president is een fijn, aristocratisch
type met heldere, rustige stem, die het
debat in handen weet te houden-
Kravchenko kwam het eerst aan het
woord, om zijn klachten toe te lienten.
Hij deed dat met een stem, die krachtig
door de zaal klonk, als van een volks
redenaar, die gewend is zich voor een
zeer talrijk publiek verstaanbaar te ma
ken. Zijn voordracht maakt indruk, heeft
de warmte van een uit de overtuiging
voortspruitende geestdrift. Hij zegt een
of twee zinnen en laat die dan vertalen,
maar die noodzakelijkheid werkt op
duur remmend op de belangstelling.
Kravchenko sprak meer dan een uur,
doch zqide niets anders, dan wat hij °°k
ter Persconferentie heeft gezegd, uitgeno
men een opmerking, die een punt van
Pleit ontblootte: „Gij laat getuigen
nrt Rusland komen, doet daar hun fami
nes achterlaten en de vrijheid van spre
ken genieten, zoals de sovjets die ver
staan. Het zijn bovendien getuigen, wier
namen in mijn boek niet voorkomen. Gij
kent ze niet. Hoe zijt gi.i. er aan geko
men? Zonder de hulp van de communis
tische partij en de sovjets had gij die
niet kunnen oproepen. Gij ziet dus wel
Wat die getuigenissen wagrd zullen zijn
Kravchenko viel rechtstreeks de sovjet
tyrannie aan en zeide voort te zullen
gaan dc wereld te waarschuwen tegen
een overheersing, die de belangen van
de arbeiders verraadt en niet te zullen
zwijgen, ook al zou -het hem het leven
kosten. Als hij op de communistische be
wering antwoordt, dat hij een verrader
zou zijn geweest, wijst hij op de houding
van Thorez, die te Moskou wandelde,
toen Moskou Hitier te hulp kWam om
de aanval op het Westen te vergemak
kelijken. Op die woorden sprong de
verdediger van „Les Lettres frangaises"
op om te protesteren: „Dat een vreemde
ling het durfde bestaan, een Frans staats
man te beledigen". Maar zijn woorden
wekten slechts gelach-
Claude Morgan, de eerste beschuldigde
kwam daarna aan het woord. Morgan
zegt geen redenaar te zijn en houdt een
lofrede op „Les «Lettres frangaises" en de
verzetsbeweging, die naar ieders over
tuiging slechts' uit communisten heeft be
staan. Wurmser, die gewoonlijk veel lan
ger spreekt, zocht ironisch te zijn. Hij
hield vol dat Kravchenko niet de man
kan zijn die het boek geschreven heeft.
Waarom heeft hij anders de Amerikaan
se tekst in het Russisch doen vertalen
Wurmser: Kan Kravchenko mij de
titels noemen van enige revolutionnaire
drama's van Dostojewsky Maar laat hij
niet zijn tolken het hem eerst laten voor-
zeggen.
Kravchenko: Uw vragen zijn in de stijl
van Moskou. De advocaat Blumeul, twee
de verdediger van „Les Lettres frangaises
en Isard van Kravchenko raken in hef
tige woordenwisseling.
De president vond het toen raadzaam
de zitting, die vijf uur geduurd had, tot
heden te verdagen.
Naar wij vernemen is er grote kans,
dat de K L.M. eerlang de vluchten op tn-
dië gaat hervatten. Zij heeft namelijk
toestemming gekregen om via Mauritius
te vliegen.
Mits er geen verandering- in het reis
plan optreedt, zal minister Van Schaik
Donderdagochtend 27 Januari a-s. om had
negen met de K. L. M- fit New-York
op Schiphol aankomen.
„Met pijnlijke bevreemding" had Sul
tan Hamid II, het hoofd der regering
van West-Borneo, kennis genomen van
punt E van artikel 4 der bij de Veilig
heidsraad ingediende ontwerp-resolutie.
waarin o.a. wordt gezegd, dat aan ver
tegenwoordigers van andere delen van
Indonesië dan de republiek „kan worden
toegestaan, deel te nemen aan de onder
handelingen.enz", aldus verklaarde
de Sultan desgevraagd aan Aneta Hij
zeide verder dat, naar hij meent te mo
gen veronderstellen, deze bevreemding
ongetwijfeld zai worden gedeeld door
de regeringen van de andere deelstaten
in Indonesië.
„Dat aan deze deelgebieden, die
tweederde gedeelte van de bevolking
en meer dan driekwart van de op-
pi-rvlakte van Indonesië omvatten,
„thans kan worden toegestaan enz"
acht ik een tegenover deze gebieden
zodanig denigrerende formulering,
Reuter meldt uit Lake Success, dat
de Commissie van Goede Dienden in
een rapPort aa - f '^''eirlsraad
heeft verklaard, dat de g„eri,u der
Indonesische republikeinen de Neder
landse strijdkrachten verhindert de
Ijindse sir j t beëindigen of de
nemen. Nederland om de
weinig manscliappe"
te onderdrukken.
pr aan toe, dat de
Het rapport voegt er
Nederlandse strijdkrachten bebben
bied om de hoofdlege (gna
bezet, terwijj n.en de re» gnenila.ac.
uitgezonderd uit hoofde guer1 lastr ij -
voering en sabotage ..veie inw
len zich niet meer op hun §ernak en z9"
epresaillemaatregelen ten
gevolge van deze guerilla-activiteit
al
dus het rapport. ..Dit kan alleen -
pen worden door actief patrouillei J
dag en bij nacht. De bevelhebbers -
ben in sommige gevallen verklaard, da -
zij niet over voldoende troepen beschik
ken om dit te doen en om hun an
plichten te verrichten".
Tengevolge van de Nederlandse
zetting en het optreden der guerillastrij-
ders hebben in de voorheen onder repu
blikein^ gebied staande gebieden „over
het algemeen" recht en orde hun intre
de niet gedaan. „Er zijn bewijzen v°or'
handen, dat economische verwarring
heerst in het gebied dat voorheen onder
republikeins beheer stond".
De correspondent van Aneta te Sema
rang meldt dat de trein vac Purwo
kerto naar TegaJ Zondagochtend nabij
Bumiaju Is overvallen In een oocht
waren de railbouten losgeschroefd,
waardoor een gedeelte van dt trein in
een rivier terecht kwam. Direct daarop
werd de trein beschoten. In een hierop
volgend vuurgevecht heeft de treinbe-
waking de aanvallers verdreven Onder
de treinpassagiers vielen 7 doden te be
treuren.
dat ik u kan verzekeren, dat althans
West Borneo van een op dusdanige
wijze gestelde gelegenheid tot deel
neming aan de besprekingen geen ge
bruik zal maken, welk voorbeeld on
getwijfeld door andere deelstaten zal
worden gevolgd."
Onder verwijzing naar de met alge
mene stemnun aangenomen resolutie
van de bijeenkomst federaal overleg en
de als gevolg daarvan getroffen voor
bereidingen tot nader overleg' met een
aantal vooraanstaande republikeinen
zeide Sultan Hdmid: „Moge de Veilig
heidsraad toch tot het besef komen, dat
het hier in eerste instantie een aange
legenheid betreft, welke door ons, In
donesiërs, zelf in onderling overleg tot
oplossing dient te worden gebracht."
Volgens het Oostenrijkse bureau, van
toerisme wordt de Nederlandse Konink
lijke Familie op 5 Februari a.s. in hotel
Post te Sint Anton (Tyrol) verwaent.
Men verwacht, dat de Koningin tot 26
Februari aldaar zal verblijven.
Zoals gemeld, zai het doorgaan van dit
bezoek geheel afhangen van de politieke
situatie.
Zondag moest de Amerikaanse lucht
macht weer een „luchtbrug" instellen.
Ditmaal thuis. Begonnen werd met de
„operation feedlift" om het hongerend
vee in d-e staten Utah, Montana, Colorado,
Wyoming, Nebraska en North cn South
Dakota Van voedsel te voorzien.
Ontelbare stuks vee zijn door de
sneeuwval geïsoleerd en hun positie werd
nog hachelijker door de krachtige storm.
In Utah alleen al lijden meer dan een
millioen dieren honger. In South Dakota
heeft gouverneur George Mickelson om
een millioen dollar uit het nood-fonds
van de president gevraagd, tot leniging
van de nood van „mens en dier",in zijn
staat.
Uit Wyoming wordt gemeld, dat de
storm zo hevig w-as en de sueeuwbanken
zich zo hoo„; opstapelden, dat de boeren
hun huis niet konden verlaten om hun
vee te helpen. Uit Wyoming werd Zon
dagavond 16 gr. ,-brst geijield en het
kwik daalde nog steeds.
Twaalf C-82 transportvliegtuigen van
de luchtmacht vlogen van Hamilton Field
De heren Sjahrir en Leimena zouden
zich hedenochtend per vliegtuig van
de K.L.M, naar Banka begeven, alwaar
zij op het vliegveld Moh. Halta zullen
ontmoeten, aldus deelde een woordvoer
der van de C.v.G.D aan Aneta mede.
Dat de ontmoeting kan plaatsvinden op
het vliegveld, werd voorbereid door de
Nederlandse delegatie. Deze woordvoer
der bevestigde dat Moh. Hatta tot de
C.v.G.D. het verzoek heeft gericht, fa
ciliteiten te willen verlenen voor een
reis van dc heren Sutan Sjahrir en Lei
mena naar Lake Success, en hij voegde
hieraan toe, dat er voor deze reis nog
geen voorbereidingen zijn getroffen.
Naar verluidt, is het verzoek tot over
komst van Sjahrir en Leimena naar
Amerika afkomstig van Palar.
in Californië naar Sacramento, op weg
naar Nevada, waar zij de luchtbrug zou
den beginnen.
De grote vliegtuigen, die tien- ton kun
nen heffen, zullen per tocht slechts vijf
of zes ton hooi meenemen, in verband
met liet grote volume van dit artikel. De
lading zal op zo gering mogelijke hoog
te worden uitgeworpen.
Sedert het begin van het jaar .hebben
de vlakten in net westen, die een groot
deel van d-e vlees-productie van het land
leveren, bijna zonder ophouden van
sneeuwstormen te lijden gehad.
Zondagavond is in de bergen van Utah
een vliegtuig met vier personen aan
boord, die naar door d«e sneeuw verraste
schapen zochten, verdwenen. Het doel
was geweest om na de verkenningstocht
voedsel voor de schapen uit te werpen.
Dit vliegtuig nam niet officieel aan
„operation feedlift" deel. Reddingsploe
gen zijn op zoek gegaan naar het toestel,
dat gezien is in een gebied, waar de
sneeuw op vele plaatsen vier meter hoog
is opgewaaid.
De grote „operation feedlift". die door
d-e luchtmacht is aangekondigd, is m
Denver op 2 Januari reeds op kleine
schaal begonnen. Van de Lowry lucht
basis werden twee vluchten per dbg ge
maakt naar door de sneeuw geïsoleerde
dorpen en boerderijen in Wyoming, South
Dakota, West-Nebraska en Noord-Oost-
Colorado.
Leel Olson van d-e „Denver Past" ver
telt hierover: Aan de vlucht, die ik mee
maakte, wei'd door vijf C-47's deeige
nomen. De lucht was bewolkt, doch het
was een van de weinige keffen sedert de
eerste sneeuwstorm ;an 2 Januari, dat
het zicht goed was. We gingen naar
West-Nebraska, waar duizenden lamme
ren gedood waren en duizenden anderen
op sterven lagen. De vijf zwaar geladen
toestellen vlogen over kudde na kudde
der door schrik bevangen schapen. Ieder
vliegtuig liet 100 grote balen op deze
tocht vallen. Het gebied van negentig
mijl, dat wij bestreken, bood een deso
late aanblik.
De piloten vlogen op huis-hoogte, op
dt.t het voer zo gunstig mogelijk zou
terecht komen. Wanneer de piloot in zijn
C' ckpit op een knop drukte, klonk in de
achtruimte een schel. Met een stevige
trap werden dan de balen door het luik
geschopt. In snelheden tot 150 mijl per
uur de grond rakend, vlogen de balen
dan in een wolk van los hooi uit elkaar:
klaar voor -nsumptie.
(Van onze, Amsterdamse redacteur)
„Uit Italië ontvingen wij begin De
cember de eerste meldingen over ee:i
epidemie: in Roine waren ruim 67.000
Personen aangetast door griep. Over
n!ynk*Uk en België kwam deze in-
]„~"jnza-g°lf omstreeks oudejaar in ons
A»n dc lopènde band volgden de
r'„'a!n«ren uit Tilburg, Rotterdam,
10 t ^'eeeht, Sneek en eindelijk, op
dus dnUa!j'- uit Groningen. Toen was
do«f"„i", ,iaanse griep" ons land
roetnAo w us Pr°i- dr. J. Mulder, de be
roemde Leidse bacterioloog.
griep öLV£l0llde: „Later bleek dat deze
rti het on - ^ekend was uit 1947« toe"
mie uit het Noorden ï^3'' T
En met den kwam afzakken'
hoogleraar- Ti,LV°oriloofd vervolgde de
steeds een vrt? 1933 e" 1947 heeft
was met ernstig maar een beetfe" straf
Nu komt diezelfde stam terug ]uif het
Zuiden, uit Italië. D?t verschijnsel te ver
klaren is zeer moeilijk, zo niet onmoge
lijk. De Amerikanen, zeer ver 0p het
gebied van de virus-ziekten", zeggen
rondweg: zulke virussen kunnen soms
ineens van gewone ziekteverwekkers
killers" worden Die intluenza van IP47
j's dus van het Noorden naar het Zul •en
getrokken en gaat nu weer terug Geluk
kig nog steeds niet gepaard met vee)
doden".
„En toch is er onrust in de wereld
van de wetenschap, verklaarde prof
Mulder nader. In 1889 was er een ver
schrikkelijke epidemie in 1918 ivas er
een die een groot aantal doden eiste, het
wordt nu tijd voor de volgende. Men
vreest in dit jaar of in het komende
voor die volgende epidemie Zeker de
kans op sterfte is, dank een zeer groot
aantal factoren en maatregelen, afge
nomen, maar zekerheid heeft men in
deze nooit. Praat er niet teveel over,
maar gief de wetenschap drie, vier, vijf
jaar de tijd, dan zullen wij het vraag
stuk van de virus-ziekten voldoende
onder de knie hebben", aldus besloot
deze jonge hoogleraar, die méér van
een dichter-denker, dan van een exacte
onderzoeker heeft.
Griep of influenza, dat is hetzelfde,
is de laatste „massaziekte" waar men nog
geen middel tegen heeft. Het is een „vi
rus-ziekte" d.w.z. het wordt verwekt door
een smetstof die van bacteriën in zoverre
verschilt, dat zij alleen op een levende
voedingsbodem kunnen bestaan, terwijl
bacteriën ook op gewone voedingsbodems
kunnen voortbestaan. Bovendien is een
virus alleen met een electronen-micros-
coop waar te nemen, zij zijn n.l. 1000
maal zo klein als een bacterie. Deson
danks nog niet het kleinste organisme,
want sommige zenuwziekten worden ver
oorzaakt door organismen die nog dui
zend naai kleiner zijn, terwijl in Ameri
ka super-de-super-speeialisten bezig zijn
de veroorzakers van de zeer gevreesde
„kinderverlamming", af te zonderen, die
nog weer kleiner zijn.
Wij waren in Weesp, waar door de
firma Philips-v. Houten momenteel een
vaccin tegen griep wordt vervaardigd. Wij
lieten prof. Mulder zojuist al verklaren
„geef ons eën paar jaar de tijd dus wij
willen beginnen n?et te zeggen dat dat
vaccin in de eerste jaren nog niet m de
handel zal zijn, terwijl de kosten dan zo
ongeveer 2.50 Per inspuiting zullen
bedragen. Het gaat er trouwens helemaal
nog niet om of men de bevolking van
de .lastige" griep heeft bevrijd De hoofd
zaak is dat men in principe eer middel
heeft tegen de laatste z g .massa-ziekïe"
Oorspronkelijk "vist men niets omtrent
virus-ziekten en nu kent men alleen hog
maar de verwekkers ervan Hoe dus 'een
griep-epidemte ontstaat, hoe zij om ztrh
heengrijpt en zich verder voortzet, men
weet er nog niets van.
Men kan nu een „virus" afzonderen. En
om er een toxine tegen te verkrijgen moet
men het inenten op een levende stof. Nu
zijn er voor griep verschillende virussen,
«naar al deze virussen hebben dit gemeen,
dat zij alléén werken op die organen, die
met dc ademhaling te maken hebben. Het
beste is dus een vaccin samen te stellen
dat poly-vavent is, dat dus de verschil
lende bekende virussen bevat. En dat doet
men ook. Maar het bereiden van zo'n
vaccin is niet alléén een origineel, maar
ook een kostbaar, ingewikkeld, omslach
tig en verantwoordelijk werk.
Virussen leven alleen op een levende
voedingsbodem zeiden wij straks: het
virus wordt dus geënt op een ei, waarvan
de longen en ademhalingsorganen, na tien
dagen broeden, juist tot ontwikkeling ko
men. Dan gaat het ei weer twee dagen
in de broedkast en daarna is er een hoe
veelheid vaccin ontstaan, dat honderd
duizend maal zo groot is als de ingespoten
hoeveelheid virus. Maar juist genoeg om
één persoon „eventueel" immuun te ma
ken. „Eventueel", want de wetenschap
blijft afstand nemen. Zij geeft geen ga
rantie voor en aleer alles is vastgelegd:
wie zich laat inenten tijdens een epidemie
is geenszins verzekerd van vrijwaring van
de ziekte. Het immuniseringsproces vraagt
tien dagen, maar in die tien dagen kan
men ziek geworden zijn.
Het grote belang van deze vinding,
waarvan de firma Philipsv Houten nu'
4000 vaccins per week kan afleveren, te
gen het volgend „griep-seizoen" 'tien
maal zo veel is, dat men in eventuele ge
vallen de onontbeerlijkste mensen van
de samenleving zoveel mogelijk kan vei
lig stellen. Dat zijn dan de artsen, de re
geringspersonen, de mensen uit het ver
voerswezen, uit de mijnen, de havens en
dergelijke meer.
Twee jaar geleden was er op een inter
nationale conferentie afgesproken dat men
elkaar zou waarschuwen en dat men zo
veel mogelijk met elkaar zou samenwer
ken Daar is weinig van terecht gekomen
De Nederlandse geleerden kregen Je
eerste berichten uil de pers en zijr. toen
iplettend geworden Toen omstreeks oud-
iaar de ziekte ons land bereikte, heeft
men hard gewerkt om het virus te iden
tificeren. En nog vóór een officieel be
richt uit Italië ons land bereikte, had
den onze geleerden al een welomschreven
rapport opgestuurd naar Londen, waarin
én de ziekte én de virus beschreven wer
den. Amerika is ons ver vooruit. Men be
rekende echter ook dat bij een epidemie,
hoe licht van graad, 30 a 40 pet. van de
economie uitvalt.
De aardappelmeel fabrieken in de
veenkoloniën hebben tengevolge van het
zeer grote aardappelareaal record cijfers
behaald.
In de coöp. aardappelmeelfabrieken
„De twee Provinciën" te Stadskanaal
werden in de afgelopen campagne
1.800 000 hectoliter aardappelen verma
len. De fabriek „Wildervank en omstre
ken" overschreed in de nacht van Vrij
dag op Zaterdag de één millioen hecto
liter. De fabriek „Westerwolde" te
Veelerveen is tevens het millioen ge
passeerd. Geen der fabrieken boekten
ooit een dergelijke hoeveelheid. De dub
bele fabrieksinstallatie van „Musselka
naai en omstreken" te Terapelkanaal
had de eerste dagen van dit jaar de
twee millioen hectoliter reeds overschre
den.
De export houdt echter geen gelijke
tred met de productie, doch is aanzien
lijk kleiner Hoewel het buitenland, o.a.
Polen, geducht gaat concurreren, maakt
men zich hierover nog niet bepaald on
gerust, omdat het meel geruime tijd in
opslag kan blijven, terwijl aardappelen
aan bederf onderhevig zijn.
Een lezer (een oudere K. A. B.-er
waarschijnlijk) heeft naar aanleiding van
het geschrevene van verleden week een
reactie doen horen. Zijn schrijven, d„t
concrete feiten vermeldt, kan hier nn.t
volledig worden weergegeven, doch rie
drie conclusies welke het inhoudt, zijn
de volgende:
a. er zijn bier en daar zeer goedkope
kadercursussen (schrijver noemt met na
me die van de K.A.B.), doch voor .Jjze
cursussen bestaat van de kant der jon
geren geen oelangstelling;
b. oudere ieiders moeten wel lang aan
blijven, omdat dit noodzakelijkerwijs het
gevolg is van een gebrek aan jongere
bestuurders, veroorzaakt door bovenver
melde onverschilligheid;
c. jongeren hebben geheel andere
ideeën, menen meer kennis te bezitten
dan de ouderen en kloppen niet aan voor
advies.
We willen hier op de eerste plaats ce
K. A. B. niet het compliment onthouden,
dat haar toekomt. A!s militante or
ganisatie troont onze arbeidersbeweging
op een ere-plaats, hetgeen bewezen wordt
door haar zorgen op velerlei gebiec..
Toch de briefschrijver geeft dit zelf
toe is ook bij de K. A. B. geen sprake
van kadervorming, zij het dan ook, dat
hij de jongeren hiervoor verantwoorde
lijk stelt.
Verleden week zijn we begonnen met
de jeugd op haar feilen te wijzen en we
willen dit herhalen, maar toch moeten
we ook onze woorden tot de ouderen
handhaven, zelfs ondanks mogelijk be
staande kadercursussen, welke hier eu
daar incidenteel zullen worden gegeven.
Wanneer er geen animo bij de jeugd voor
deze cursussen bestaat, mag dit niet al
leen aan die jeugd worden toegeschre
ven. Misschien is het evenzeer nodig
de cursussen zelf eens te bekijken.
Dit alles eist echter contact met dia
jongeren en waarschijnlijk raken we hier
de kern van het gehele probleem. Zou
de animo, de activiteit, het enthousiasme,
de strijdlust, zeg maar hoe ge het noemen
wilt, niet veel groter kunnen zijn, wan
neer de verhouding tussen de ouderen
en jongeren-organisaties anders en beter
was geregeld?
Het kan niet zo zijn, dat men zijn
plicht jegens de jongeren heeft vervuld,
door hun louter en alleen een eigen or
ganisatie te geven. Dc mogelijkheid, dat
dit juist een verwijdering tussen beide
groepen veroorzaakt, is in het geheel nie".
denkbeeldig. De beeldspraak is misschien
een tikje overdreven, maar in een gezin
bestaat er ook geen aparte huishouding
van ouders eu van kinderen!
Het onderwerp, dat we nu bij de kop
hebben genomen, is te veelomvattend
dan dat we he thier zouden kunnen
afdoen. Onze ovetuiginf is echter, dal
de door de briefschrijver aangehaalde
feiten niet uitsluitend oorzaken ziin,
doch meer naar gevallen. Der
gelijke omstandigheden zijn te verwach
ten, wanneer de samenwerking niet be
vredigend is. Een interessant punt van
discussie in vele kringen!
ROERGANGER
Omdat hij op een eerder gedaan ver
zoek tot op heden nog geen antwoord
ontving, heeft de Ierse minister van
Buitenlandse Zaken zich voor de tweede
maal tot de Hongaarse regering ge
wend om voor de Ierse gezant in Boe-
-, dapest, een volmacht te verkrijgen, om
"kardinaal Mindszenty in de gevange
nis" te bezoeken.
De Irish Press stelt voor. dat het Intern.
Rode Kruis, dat door de Geneefse Con
ventie daartoe is gemachtigd, bij de Hon
gaarse regering stappen zal ondernemen
en een onderzoek zal eisen inzake kar
dinaal Mindszenty en diens secretaris.
Het proces tegen de kardinaal zal in het
midden van Februari worden gevoerd.
Radio Valicana verneemt uit Warschau,
dat de Poolse premier opnieuw scherpe
aanvallen heeft gericht tegen de Katho
lieke Kerk. die hjj „een staatsvijande-
lijke organisatie" noemde, „Zij helpt
de verzetseroenen en werkt de Pooise
staat tegen. De volksdemocratische re
gering van Polen kan zulk een handel
wijze niet dnlden", aldus de premier,
die zijn aanval besloot met te zeggen,
dat de Poolse jeugd in de toekomst
verre zal worden gehouden van elk
godsdienstonderricht, want „daardoor
wordt het karakter van de jeugd slechts
bedorven".
Tot nog toe werd de officiële houding
van de Poolse regering tegenover het
katholicisme bepaald door het streven
het de Kerk zo moeilijk mogelijk te
maken, doch tegelijk voorzichtig alle
openlijke conflict met Haar te vermij
den.
Heden 25 Januari zou te Krakau
een conferentie worden gehouden van
alle Poolse bisschoppen, waarop mgr.
Wyszynski voor het eerst als nieuwe Pri
maat van Polen aanwezig zou zijn. Tiideos
deze conferentie zouden de betrekkingen
tussen Kerk en Staat in Polen uitvoerig
worden besproken.
De nieuwe primaat is in de tweede
wereldoorlog enige tijd door de Duitsers
gevangen gehouden, zodat het voor de
communisten niet wel mogelijk is hem
als reactionnair of onpatriottisch te brand
merken.
Hij was reeds vóór de oorlog een strijd
bare figuur in de katholieke vakbeweging,
werkte mede aan de actiebladen der vak
verenigingen en doceerde sociologie aan
de Universiteit van Lublin, de enige ka
tholieke universiteit in Centraal Europa,
die thans nog open is.
Op Maandagavond 14 Februari te 8 uur
zal in het Concertgebouw te Amsterdam
een grote protestmeeting der Nederlandse
katholieken tegen de arrestatie van Kar
dinaal Mindszenty worden gehouden. Op
deze meeting, welke is belegd door de
Katholieke Garde van Amsterdam en de
Katholieke Actie van Nederland, zullen
spreken pastoor H. A. J. Drost en Dré de
Wolf, terwijl o.m. aanwezig zullen ziin
Z. Em. J. Kardinaal de Jong en de Apos
tolische Nuntius Mgr. Paolo Giobbe.
Uit China in Nederland teruggekeerde
missionarissen brengen gunstiger be
richten dan tot dusverre over de situa
tie der Kerk in China. Mgr. Quintinus
Pessers O.F M., Apostolisch Prefect van
Kiangchow in de provincie Sjansi die
op 7 November 1947 door de communis
ten gevangen werd genomen tezamen
met pater Dositheus Ruys en vier zus
ters, maakt het thans weer veel beter.
Tot begin Mei 1948 verbleef hij in de
gevangenis. Na zijn vrijlating is hij weer
zoverre hersteld, dat hij de H. Mis weer
kan opdragen. Ook de vier zusters van
de Kleine Zusters van de H. Joseph uit
Heerlen genieten thans een goede ge
zondheid. Het zijn de Overste: Moeder
Joseph (van der Meer), en de zusters
Jorisca (Houben), Anastasie (de Bont)
en Herina (Postma). Zij bevinden zich
allen nog in het communistische gebied,
doch beschikken weer over enige be
wegingsvrijheid en hebben zelfs het hos
pitaal kunnen heropenen. Voor de missie,
in Noord China is de toestand na de
hevige vervolgingen thans veel rustiger
geworden, vooral in de laatste twee
maanden. Verscheidene missionarissen
zijn op verzoek van Mgr. Riberi, apos
tolisch internuntius in China, op hun
post gebleven.
