f ïio.ooo.— per Film
Nu 't vleesrantsoen is verlaagd
Mata Hari's Dochter
SALARISVERLAGING VAN LIEFST
Een nieuwe Duitse film
l oor de filmcamera
„IJzeren Gordijn" thans
goedgekeurd
Aanwending van kaas
door Maurice Dekobra en Ley la Georgie
•TSSJSS -* b»u -A *■»-
7 TERDAG 5 FEBRUARI 1949
PAGTNA 4
J. ARTHUR RANK GAAT
BEZUINIGEN
Loretta Young, die met succes een
campagne tegen het gebruik van
krachttermen in de studio's is
begonnen.
Robert Donat heeft het voorkomen
van een staatsman, een geleerde of
een politicus, maar sergeant....
Paul Klinger en Ilse Steppart als het echtpaar Wieland in ,Jiuwelijk
in de Schaduw".
hoofdstuk I.
Mr. 3. Arthur Rank, de Britse film-
ttiaguaat-meelhandelaar, is aan het be
zuinigen geslagen. Olt betekent, dat
filmsterren, die tot nog toe 120.000
per film ontvingen, een salarisverla
ging krijgen van liefst 110.000. Vol
gens de nieuwe salarisregeling van mr.
Rank zuilen ze voortaan voor 10.000
moeten werken plus een aandeel in de
winst, welke hun film oplevert. Blijkt
de film een financiële mislukking, dan
krijgen ze niet meer dan de oorspron
kelijke 10.000.
Onder de sterren, die 120.000 en meer
verdienen, bevinden zich Sir Laurence
Olivier, Robert Donat, Margaret Lock-
wood, Stewart Granger en Eric Portman.
Tot nog toe is er minstens één ster, die
instemt met het planen bet risico:
Valerie Hobson. echtgenote van de pro
ducent Anthony Havelock-Allan. „Dat
is", aldus verklaarde zij, „de manier,
waarop het moet gebeuren, als we het
hoofd boven water willen blijven houden.
Ik heb al meer op dergelijke voorwaar
den gewerkt, ééns aan de film „Contra
band" in het begin van de oorlog, toen
we allemaal een aandeel hadden in de
winst en later nog eens voor een film van
mijn man: „The Small Voice"".
In gesprekken, die Valerie Robson, met
haar collega's heeft gehad, vond ze een
toenemende instemming met haar ideeën.
In de meest openhartige bespreking,
welke mr Rank ooit met het personeel
van zijn twee grootste studio's in Denham
en Pimewood heeft gehad, beeft hij on
langs bet volgende duidelijk gemaakt:
Hij wil, dat zijn films worden gepro
duceerd voor een bedrag van maximaal
een millioen gulden per stuk (de gemid
delde kosten bedroegen tot nog toe
1.600.000. En hij heeft medegedeeld, dat
hij in geen geval geld kan krijgen om
méér te produceren dan de voor dit Jaar
beraamde 40 films. Het is zelfs niet uit
gesloten, dat dit aantal tot 37 zal moeten
worden verlaagd.
Dat is de reden, waarom mr. Rank 250
man studiopersoneel heeft ontslagen,
waarom hij de productie in de Pinewood-
studio's heeft beperkt tot hoogstens twee
in plaats van drie tot vier films tegelijk
en waarom de Islington-studio is gesloten.
Intussen is er nog meer slecht nieuws
voor die Engelse filmers. De British Na
tional-studio's in Elstree, welke eigendom
zijn van Lady Yule, komen weer leeg te
staan. Als de film „The Elusive Pimper
nel" van David Niven volgende maand
klaar is, wordt de productie stopgezet.
De London Films waren van plan ge
weest er drie jaar lang films te gaan ma
ken, maar Sir Alexander Korda heeft
sindsdien medegedeeld; „We kunnen niet
tot overeenstemming komen, zodat Robert
Donat's „The Cure for Love" welke daar
zou worden gemaakt, in een andere stu
dio zal worden ondergebracht".
De plannen, die Robert Donat met „The
Cure for Love" heeft, hebben in Engelse
filmkringen een vinnig debat doen ont
staan. Donait is namelijk voornemens deze
film te produceren en te regisseren ter
wijl hij er tevens de hoofdrol in wil spe-
Sommigen zijn van mening, dat hij
daarmee een ernstige fout begaat. Deze
critici redeneren aldus: Donat heeft het
voorkomen van een staatsman, een ge-
ieerde of een vooraanstaand politicus En
nu wil hij een ex-sergeant van het leger
gaan spelen Hij zou officier kunnen zijn.
of een man met een geheime zending in
het leger. Maar een sergeant? Nooit.
Robert Donat heeft een van de mooiste
microfoonstemmen. Zijn geluid is vol en
waarachtig. Zijn stem maakt het grootste
effect als advocaat, leraar of minister.
Maar in „The Cure for Love" zal hij met
een Lancashire-dialect spreken Hetgeen
volgens de critici een dwaasheid is Zij
vergeten echter, dat Donat in Lancashire
is geboren.
Tenslotte maken ze er bezwaar tegen,
dat hij zijn film zelf wil regisseren. Acte
ren is al moeilijk genoeg, redeneert men.
zonder dat hij ook nog achter de camera
moet werken.
Of Donat's critici gelijk hebben? Dat
zal eerst blijken, als de film gereed is. En
dan zal ook blijken, of Donait, die een
uitstekende acteur is, ook weet, hoe hjj
een film moet maken.
Na een rustperiode van drie jaren
„Brief Encounter" (Laatste rendez-vous)
was haar laatste film gaat Celia John
son het weer eens voor de film proberen.
Volgens baar waren er maar weinig
goede filmrollen te vinden, maar thans
heeft ze in één week twee aanbiedingen
gekregen. Allereerst om in een film op
te treden met de Franse acteur Pierre
Fresnay. die een prijs van duizend pond
sterling kreeg voor de beste rol van 1948
in de film „Monsieur Vincent" De Britse
filmproducent. Anatole de Grunewald,
maker van „The Winslow Boy", stelt po
gingen in het werk om Fresnay naar
Londen te laten komen om in de film
„Another World" een hoofdrol te spelen.
En vervolgens heeft Belia Johnson een
kans om met Michael Redgrave het ver
haal van Noel Coward „The Astonished
Heart" (Het Verbaasde Hart) te spelen.
De katholieke filmactrice Loretta Young
heeft in de Hollywoodse studio's een anti-
vloekcampagne op touw gezet.
Wie zich in haar tegenwoordigheid een
krachtterm laat ontvallen, moet een bij
drage storten ten bate van het St. Anna-
huis, waar ongehuwde moeders worden
opaenomen.
Loretta heeft een heel tarief samen
gesteld, volgens hetwelk boetes moeten
worden betaald naar gelang de ernst van
de „overtredingen". Dit tarief varieert
'an tien cents tot vijf dollars toe.
Wie de koortsachtige bedrijvigheid en
ie zenuwachtige spanning kent. welke
soms in een filmstudio kunnen heersen,
zal begrijpen, dat er repetities zijn, die
het St. Anna-huis heel wat opbrengen.
Eens gaf de regisseur Lloyd Bacon
(„Golddiggers of 1937". „Wings over the
Navy", „Home sweet homiceide"). voor
dat hij een bepaalde scène doornam, aan
Loretta een doUar met de opmerking:
„Daar mag ik tienmaal „verd...." voor
zeggen".
Bij een andere gelegenheid liet een elek
tricien, die ergens op een hoge stelling
stond, een zware lamp op zijn tenen en
een zware uitdrukking uit zijn mond val
len. Loretta keek verontwaardigd naar
boven en terstond begon het kwartjes
omlaag te regenen.
Er zijn acteurs aan wie Loretta's
„vloekfonds" geen cent verdient. Eén hun
ner is Robert Mitchum. Volgens Loretta
heeft zij hem nog nooit eenonvertogen
woord horen zeggen. Ook Van Johnson
spreekt altijd gekuiste taal.
Er zijn ook wanbetalers onder de ac
teurs. Van Rudy Vallee, die nu niet be
paald als erg vrijgevig bekend staat, kon
Loretta met geen mogelijkheid de 75 cents
loskrijgen, die hii naar recht en billiik-
heid „in het fonds had gevloekt". Toen
dreigde Loretta rente te zullen gaan be
rekenen en dat hielp.
Danny Kay, wiens woordenrijkdom en
rapheid van tong uit zijn films als „Won
der Man" en „Het Verborgen Leven van
Walter Mitty" duidelijk zijn gebleken,
hoorde op een partijtje over het „vloek
fonds" van Loretita spreken. Direct stapte
hij met een brede grijns op haar toe en
brandde los. In enkele seconden had hij
een schuld van 20 dollars, maar beta
lenho maar. Loretta heeft hem nu
uitgenodigd, eens één van haar repetities
te komen bijwonen. Tegelijk heeft ze een
afspraakje gemaakt met een stelletje po
tige toneelknechts om alle deuren te be
waken, tot hij over de brug komt.
Het St. Anna-huis zal die twintig dol
lars heus wel krijgen
Samuel Goldwyn is enige tijd geleden
met ruzie uit de Motion Picture Associa
tion of America weggelopen. Hij verklaar
de voornemens te zijn, „zijn onverdeelde
steun" te verlenen aan de Bond van onaf
hankelijke filmproducenten.
Tot dat ogenblik was Sam de enige
Hollywood-producent die tot beide groe
pen tegelijk behoorde.
„We moeten terug", aldus verklaarde
Goldwyn, „naar de werkelijk vrije ondier-
neming in onze industrie. Alle producen
ten moeten gelijke kansen krijgen hun
films aan het publiek te vertonen".
Eric Johnston leverde maar één woord
commentaar, toen hem het nieuws van
Samuel Goldwyn's besluit werd mede
gedeeld: „Goed".
„Ik heb me nog niet erg druk gemaakt
over televisieIk geloof, dat de
kerels, die tot nog toe pasfoto's maak
ten, nu cameraman ziin geworden
Fred Allen, de Amerikaanse radio-
komiek over de televisie.
Hollywood loopt met plannen rond om
een film peT jaar te gaam maken met
Ginger Rogers en Fred Astaire in de
hoofdrollen.
De Duitse zangeres Lale Andersen, die
bekend werd door haar soldatenliedje
„Lili Marlène", zal met de Oostenrijkse
acteur Emil Jannings in een Italiaanse
film spelen.
Lale Andersen heeft namelijk met de
Italiaanse filmmaatschappij „Prodottiri
Asociati" een contract getekend om met
Emil Jannings de hoofdrol te vertolken
in de film „La Bida".
De filmers Ted de Wit en Ger Rauw-
kamp van de Filmdienst der K. L. M.
hebben in Indonesië een film gemaakt,
die ze „Tropisch Interview" hebben ge
noemd. De film is in Londen van muziek
voorzien, gecomponeerd door Hugo de
Groot en zijn dochter, Els van Epen-de
Groot. De tekst zal worden gesproken
door Guus Weitzel, die zich daartoe bin
nenkort naar Amerika zal begeven.
Zeer waarschijnlijk zal deze film in
Maart in besloten gezelschap voor het
eerst worden vertoond in het Indisch In
stituut te Amsterdam.
De centrale commissie voor de filmkeu-
tr; heeft de film „Het IJzeren Gordijn",
thans na herkeuring, goedgekeurd voor
personen boven achttien jaar. De titel
van de film za' echter door de importeur
moeten worden gewijzigd.
Zoals men weet behandelt deze film op
gegevens van de atoomspionnage In Ca
nada, het communistisch verspiederswerk.
in eerste instantie was deze £ilm, zoais
bekend, door de centrale commissie voor
de Filmkeuring ontoelaatbaar verklaard
Het voorlichtingsbureau van de voe
dingsraad meldt:
Nu het vleesrantsoen tijdelijk verlaagd
wordt, krijgen wjj in de plaats daarvan
een extra toewijzing van kaas.
Nu weegt kaas in voedingswaarde zekei
tegen vlees op: ze bevat zelfs nog meei
eiwit en kalk, stoffen, die vooral voor de
opgroeiende jeugd van belang zijn. Maar
menige huisvrouw zal toch verzucht heb
ben: Wat doe ik met kaas bij het middag
maal? Kan ik die soms braden of er jus
van maken?
Dat kunt U inderdaad! Het gebruik van
kaas bij de warme maaltijden is in ons
land van kaasmakers nog maar weinig in
geburgerd, In tegenstelling bijv. tot Italië,
waar geraspte kaas en tomaten de gebrul
kelijke toevoegingen van de dagelijkse
macaronischotel zijn.
Ook in Hollandse stamppotten smaakt
geraspte kaas uitstekend, terwijl men aan
stoofpotten de kaas het liefst in blokjes
gesneden toevoegt.
Kaassaus heeft zich al roem verworven
ter vervanging van vleesjus bij groenten
als savoyekóol, witlof, spinazie en an
dijvie.
Tenslotte zijn er dan nog de gebakken
[I kaaslapjes; die zullen bij velen zeker zo in
1 de smaak vallen, dat ze als afwisseling
vaker op het menu komen, ook wtannear
er weer voldoende vlees verkrijgbaar za,
zijn!
Zo kan, behalve vis, eieren en peul
vruchten ook kaas het vlees in onze war
me maaltijden vervangen.
Recepten voor 4 personen:
Gebakken kaas plakken
4 dikke plakken kaas, van 50 i) 75 g.
24 g. plm. 3 eetlepels) bloem dl melk
Binnenkort zal men ook in Nederland van een beroemd acteur. Hans Wieland,
kunnen kennis maken met de na-oorlogse die in 1933 met zijn niet minder gevie-de
Duitse film en het zal dan moeten blij- Joodse collega trouwt, zelf doorgaat met
ken, of hiervoor in ons land zoveel be- spelen op toneel en voor de film. maar
langstelling bestaat, als wel eens van de ontreddering van zijn^ tot werkekins
(of water), wat boter of margarine, wat
zout en peper-
Van de bloem met de melk (of het wa
ter) een gelijkmatig beslag maken. Er wat
zout en desgewenst peper aan toevoegen
De kaasplakken door het beslag wentelen.
In de koekenpan boter of margarine bruin
laten worden en hierin de plakken vlug
aan beide zijden bakken. De kaas zo warm
mogelijk opdienen.
Kaassaus
50 g geraspte kaas, 40 g (4% eetlepel)
bloem. 34 g (2 eetlepels) boter of mar
garine- water, 1 bouillonblokje, wat
peper, aroma en zout.
De boter of margarine smelten. De
bloem toevoegen en deze met de boter
vermengen. Het water bij gedeelten, on
der voortdurend roeren, bij deze massa
voegen. De saus door laten koken en met
de geraspte kaas, het bouillonblokje en
wat peper, zout err aroma op smaak af
maken.
Stoofschotel van witte kool
met kaas
1 kg witte kool. 1% 2 kg aardappelen,
200 g kaas, wat boter, margarine of vet.
zout cn peper.
De kool fijn snijden of schaven. De ge
schilde en gewassen aardappelen in vieren
snijden. De groente en aardappelen met
kokend water en wat zout vlug gaarko-
kep met het deksel goed op de pan. (Kook
tijd plm. een half uur)De kaas in blokjes
snijden en met de aardappelen en groen
ten vermengen- De massa in een schaal
overdoen. Naar verkiezing het vocht er
apart als saus bijgeven.
verschillende zijden werd gesuggereerd
De Nederlandse instantie, die in deze
kwestie de uiteindelijke beslissing had te
nemen, is met dit besluit zeker niet over
één nacht ijs gegaan. Het buitenland, in
de eerste plaats Engeland en Amerika,
was met de vertoning van Duitse films
al bijna een jaar geleden begonnen, al
was het ook weer niet zo, dat daar van
een onbeperkte import gesproken kon
heid gedoemde vrouw machteloos moet
aanzien. Als hij haar tenslotte als een
soort remedie tegen haar apathie mee
neem' naar de feestelijke première van
een van zijn filnv,, wekt deze brutaliteit
de toorn van zijn superieuren op. die Irm
to' een scheiding willen dwingen, ten
einde zijn vrouw te kunnen deporteren
naar een der vernietigingskampen Wie
land, ten einde raad. dient dan haar en
worden. Een paar topprestaties van de ztehzelf een dodend gif toe.
zich herstellende industrie, die ai een Het venaal is dus een van die trieste
zekere reputatie hadden verworven op gebeurtenissen, die zich maar al te vaak
een der vele Filmfestivals, hebben in in Duitsland en in de bezette gebieden
Europa en Amerika gecirculeerd. Deze hebben afgespeeld. Maar (Je regisseur,
zelfde films zullen nu wel t.z.t. ook hier Kurt Maetzig, ziet geen kans de tragiek
worden vertoond Twee er van zijn in van dit gebeuren een passende vorm te
ieder geval al in ons land, nl het vroe- geven. In hel verlichte en onnatuurlijke
ger reeds besproken „Die Mörder sind interieurs, die nauwelijks veranderen in
unter uns" van Wolfgang Staudte en de schokkende jaren dit wij meemaken,
„Ehe ini Schatten". (Huwelijk in de er met te bedachte en opgezegde dialogen.
Schaduw), waarvan de N.V. Filmex dezer
dagen een persvoorstelling gaf.
Bij de waardebepaling van deze films
zal het niet altijd mogelijk zijn, zich
geheel onbeïnvloed te laten door bepaal
de sentimenten, die in geen direct ver
band mét het werk staan En een eind
oordeel zal vooral daar het hier om
probleemfilms gaat mede kunnen wor
den gevormd door een persoonlijke op
vatting ten aanzier van het politieke
aspect, dat de film vertoont. Bij „Die
Mörder sind unter uns" wezen wij reeds
op een zekere schijnheiligheid in de
vorm, waarin het schuldprobleem werd
gesteld, waardoor dit werk voor ons
weinig overtuigend was. Eenzelfde be
zwaar trof ons in „Ehe im Schatten",
waarvan de inhoud menselijker en aan
grijpender is dan van het eerste Duitse
product, maar die toch weer te kort schiet
in haar primaire taak: ons te overtuigen,
da', zij een eerlijke reconstructie is van
een voorbije werkelijkheid. Wel heeft
film ziel. geïnspireerd op een ware ge
beurtenis uit de eerste oorlogsjaren, nl.
de tragische dood van de Berlijnse film
acteur Joachim Gottschalk, die met zijn
gezin de dood werd ingedreven door
maatregelen, welke de nazi's tegen zijn
Joodse vrouw dreigd-en te ném<en.
De film behandelt nl. de ondergang
weet hij de kern van dit drama, de lang
zame morele aftakeling van zijn hoofd
personen, niet te raken. Er zit geen.
voortgang, geen ontwikkeling, geen groei
in het gebeuren, dat zich veeleer in.
enkele dagen schijnt af te spelen dan m
de voorgeschreven tien jaren. Wij krij
gen zodoende geen klaar beeld van de
wijze, waarop de goedwillende Duits-er
de nazi-overheersing van zijn land heeft
ondergaan, hoewel wij, na onze eigen
ervaringen, gemakkelijk deelgenoot in dit
lijden hadden kunnen worden. Van een
reële achtergrond, waartegen het ge
beuren meer relief had kunnen krijgen,
is geen sprake.
De film geeft één journaal-opname van
marcherende S.A. te zien en nog een
studio-achtige reconstructie van een pro-
grom, dat meer weg heeft van een straat
relletje. Is ook hier wee. de angst n
het geding voor de volledige waarheid,
di: altijd erger was dan de sterkste ver
beelding?
„Ehf im Schatten" heeft ons zeker niet
kunnen overtuigen als aangrijpend histo
risch document. Niettemin blijft zij een
irteressante getuigenis van de beperkte
mate van zelfcritiek, waarto-e zelfs de
overtuigde anti-nazi in Duitslan maar
in staat is. C. B.
3000000X300000000000000^^
Ons Roman
looÓOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOQOOQOOOOOOOOOOOOOOOOOOLOOOOQOOOOOOOOOOOOOQOOOOOOOeOOOQOOOOOOOOOOGOQOOOOOOOOOOOO
ihv nnk in orde. mijnheer, eei Kenley e
Tienduizend voet boven de traditionele
Lomdense Octobermist gleed als een
schim een snel tweepersoons Duits
verkenningsvliegtuig met zacht ronken
de motor door het nachtelijk wolken
dek. Op een teken van de piloot wrong
de eenzame passagier zijn armen in ae
mouwgaten van een costuum van bruin
zwarte waterdichte stof, waarin zjJn
lichaam bijna geheel verdween. Hij
knoopte de sluitingen dicht, zodat het
pak naar Engelse snit, dat hij daaronder
droeg, geheel verborgen ging en er
slechts een logge massa overbleef, waar
boven alleen een scherpgetekend, bleek
gezicht te voorschijn kwam-
De piloot, in gespannen aandacht de
wenkbrauwen fronsend en kennelijk
wachtend op een radiobericht, stuurde
het toestel langzaam naar oiplaag- Zijn
gezicht klaarde op.
Jetzt! commandeerde hij scherp.
De trten stond op, betastte riemen en
sluitingen van zijn valscherm, om zich
ervan te overtuigen, dat alles in orde
was.
Heil Hitier.
Heil Hitier.
De piloot zette de motor al en de
man in zijn waterdichte pak dook over
boord, neerdwarrelend in de richting
van het uitgestrekte nevelgordijn. Vrij
wel direct ontplooide zich de vaalbruine
en onheilspellend uitziende parachute
en verdwenen beiden in de mist, die hen
spoedig aan het oog onttrokjeen stüle
dreiging boven een zich van mets bewast
1 Het vliegtuig, minder zwaar belast nu,
klom snel omhoog, zwenkte en keerde
terug in de richting van Duitsland.
pitein Ajax, met wie weet wat voor
duivelse opdrachten bij zich.
Kenley knikte.
Nu u het toch over Ajax hebt, Sir,
Ik ben bang, dat ik u nog meer slecht
nieuws over he111 ^eb gebracht- Ik be
doel dat rapport daar vóór u, mijnheer,
van nr- 29, dat daar met die aangehechte
brief.
In de werkkamer van zijn Londens
appartement, een kleine vijf minuten
gaans van het hoofdbureau van de Bri.se
Geheime Dienst, onderwierp Sir John
Sanderson de rapporten, gemerkt „ge
heim en dringend", die juist door zijn
vertrouwde assistent, kapitein Hugh
Kenley, waren binnengebracht, aan een
nauwgezet onderzoek.
Voor de drommel, gromde hij, al
weer zo'n nazi-parachute gevonden? En
nog wel in Watford, in ons district?
Ja mijnheer, zei Kenley, een veld
wachter vond haar weggestopt onder 'n
kreupelbosje!
Sir John keek ongelukkig.
Dat betekent dus, öat er wederom
een van de leden van Adolf s vilfde
colonne moet worden nagejaagd. Een
brutale bliksem, om daar z° blJ
fo landen Maar kunnen wil nei
ffin? Een jonge vrouw schijnt hem
in baar wagen, een gele twoseater. merk
BenÜey opgepikt en meegenomen te
Ken.' Hij is misschien nu re«is ta
contact gekomen met onze vriend, ka
Ja, ik heb het al, en Sir John's
ogen vlogen over het bedoelde docu
ment. Daarna mompelde hij ontdaan:
Maardat kan toch niet, dat is toch
onmogelijk, man; er moet beslist een
ver-gissing in het spel zijn.
Neemt u mij niet kwalijk, mijn
heer, het is alles volkomen juist. Ik heb
het zorgvuldig bekeken het hand
schrift inbegrepen en ik ben bang,
dat Ajax opnieuw succes heeft gehad
en Mara ons heeft bedrogen.
Die vrouw zou zo iets nooit doen,
alleen uit liefde misschien.
Twee harer voorgangsters deden
precies zo, wees zijn assistent hem te
recht: En nog wel twee van de besten.
Nu zijn het er dus drie geworden. Die
Ajax moet een charmante kerel zijn
Sir John nam het rapport en daarna
de brief nog eens door, die in een karak
teristiek vrouwelijk handschrift geschre
ven was en die luidde :„Ik vraag me te
laat af, wat ik gedaan heb. Kan hem
r.u niet meer verraden, omdat ik Zf*'.
ioos verliefd op hem ben. Maar ik moet
U waarschuwen, terwille van anderen.
Ik kan mezelf niet langer vertrouwen
en ik zal alles doen wat hij me opdra g».
Alles! Maar stuur alsjeblieft geen andere
vrouwen meer achter hem __aan,
het haalt niets uit, omdat hij met naa
zal handelen, zoals hij met mi) gedaan
heeft- Hij moet de lijst genomen heb
ben, terwijl ik afwezig was, maa' ik
geloof, dat ik ze hem toch gegeven zou
hebben als hij er mij om zou hebben ge
vraagd- Nu weet ik, dat me slechts ééD
ding overblijftAdieu. Dat God en
Engeland mij mogen vergeven".
De brief was getekend: Mara 29
Sir John schoof de brief met een drif
tige handbeweging terzijde.
Ongelofelijk! Ze heeft lange tijd
voor me gewerkt en ik heb altijd het
volste vertrouwen in haar gehad.
Waar hebt u die exotische, zwarte
kat eigenlijk vandaan? vroeg de jonge
Kenlev
Sir John maakte een vaag gebaar met
Z^_ ik ontmoette haar In Cairo. Ze zei,
dat ze uit Saloniki kwam en daar ge
boren was.
Sir John stond op en wandelde met
grote stappen naar het venster, waar
door het verduisterde Londen er uitzag
als een trieste droom. Plotseling draaide
hij zich om en zei;
Kenlèy, we moeten die kerel te
pakken krijgen, ten koste van wat dan
ook'. En daarenboven, wanneer dit men
selijkerwijs gesproken mogelijk is, ook
die lijst, waarop onze buitenlandse agen
ten vermeld staan en wel, vóórdat deze
man naar de vijand gaat
Kenley knikte bevestigend.
Sanderson Uet zijn wilskrachtig uit
ziende kin in zijn handen rusten.
Het is allemaal m ij n schu.d- lk
had zo'n belangrijk document nooit aan
een vrouw moeten toevertrouwen. Soms
zou ik wensen, dat we in het geheel
<*een vrouwen in dienst hadden: en ai
krijgen we die lijst terug, we kunnen
geen risico's meer lopen. We zullen
nieuwe agenten moeten hebben op voor
name punten in het buitenland als
Kopenhagen, Amsterdam, Brussel en
Oslo maar hst zal wel enige tijd m be
slag'nemen, voordat zij ongeveer weten,
wat er van hen verlangd wordt En
de hemel weet, wat Hitler in die tus-
sentiid voor nieuwe plannen uitdenkt
lk vertrouw het zaakje niet Kenley Wij
zitten maar te redeneren over die Ajax.
we hebben zelfs een naam voor hem be
dacht, omdat hij toevallig in onze code
voorkomt onder de letter AJX. maar
wij weten niet eens wie hij is en wat hu
nu weer zal uitvoeren.
Dat Is zo, stemde Kenley toe: hij
heeft ons netjes er tussen genomen
Maar wat de vrouwen betreft, kan ik
het niet met U eens zijn. Ik ben van
mening, dat alleen zij voor dit werk ge
schikt zijn. mits ze van de goede soort
zijn natuurlijk: ze moeten zich vlot kun
nen bewegen in allerlei kringen en moe
ten er een beetje aardig uitzien. Zo iets
als dat bekoorlijke schepseltje Mata
Hari heette ze is het niet? waarmee
de Duitsers werkten tijdens de vorige
wereldoorlog Ja, als we iets dergelijks
in dienst hadden...-
Sir John onderbrak hem ietwat geïr
riteerd en klemde zijn kaken vastbera
den op elkaar. Het was duidelijk, dal
hij zich met moeite beheerste
Ongetwijfeld is het je bedoeling
mij behulpzaam te zijn bij dit werk van
onze Dienst, maar zolang ik hier als
chef zit, zullen wij geen enkele agent
gebruiken, man of vrouw die alleen
dan kan slagen, als dit moet gaan ten
koste van onoirbare middelen. Laat de
vijand doen wat hij wil, maar wij
De telefoon op het bureau, die via een
nrivélijn in verbinding stond met de
geheime dienst, onderbrak hem.
ja> antwoordde hij kort, met San-
d<Sirnjohn maakte aantekeningen en
vervolgde toen: - Uitstekend. Zie een
zo volledig mogelijke beschryvrng te
krijgen en gebruik 50 man, als dat no
dig mocht zijn.
Toen hij de hoorn op de haak gelegd
had, was zijn gezicht aanmerkelijk op
geklaard.
Goed nieuws, Kenley! We zitten
die parachutist op de hielen en ik ge
loof wel. dat we hem te pakken zullen
krijgen. Maar eerst geven we hem na
tuurlijk een kans om ons op Ajax' spoor
te brengen. Ik geloof, dat het beter is
dat je nu terug gaat naar het hoofd
bureau. Kenley, en breng me dan de
laatste gegevens nog even,
In orde, mijnheer, eei Kenley en
stapte naar de deur. Halverwege stond
hij stil en zei: Laat u 'niet ontmoedi
gen. kolonel: we zullen die lijst wel op
de 'een of andere manier weer in ons
bezit krijgen.
Dank je, Kenley, zeide Sir John
zonder op te zien: Ik wens je een
genoeglijke avond.
De deur viel achter Kenley in het
slot
Toen hij alleen was, rekte Sir John
zich eens flink uit. Zijn grote, fors ge
bouwde gestalte plofte in een fauteuil.
zijn schouders ontspanden zich en ver
loren hun militaire stramheid en hij
zag er vermoeid en afgemat uit.
Vóór hij dkze functie bij de Geheime
Dienst aanvaardde, had Sir John als
kolonel gediend bij het 7de regiment van
de Bengaalse Lanciers in Brits-Indië. Hij
was het echte type van de Britse offi
cier: een meter tachtig groot, en hij
zag er verbazingwekkend jong uit voor
zijn leeftijd. Een klein grijs snorretje
prijkte boven een vastberaden mond en
wanneer zijn plicht hem biet al te zeer
in beslag nam, verscheen er een vro
lijke tinteling in zijn grote blauwe ogen.
Al zijn medewerkers bij de Geheime
Dienst moohten hem graag om zün
scherpzinnigheid en zijn eerlijk karak
ter. Voor zijn moedig optreden als ba
taljons-commandant was hem het Dis
tinguished Service Cross, een hoge En
gelse onderscheiding, verleend.
De toestand, zoals die zich op t ogen
blik liet aanzien, was buitengewoon ern
stig. Het verlies van de lijst met bul
tenlandse agenten kon Engeland grote
schade berokkenen en hij was daarvoor
de aansprakelijke persoon, daar hij die
vrouw voor deze taak had uitgekozen.
Thans moest er een rapport over deze
affaire worden opgemaakt voor het de
partement van Oorlog en hij was er
zich wel degelijk van bewust, dat men
nu van hem zou verwachten, dat hij na
deze faillure zijn ontslagaanvrage als
chef van de Dienst zou indienen.
En wat dan? Sir John verzonk in
diep gepeins, waaruit hij even later
werd opgeschrikt door eon welbekende
stem. Het was die van een meisje, die
hem melodieus en zacht in de oren
klonk. 21e sprak tegen de wachtpost, die
vóór de deur van zijn werkkamer stond.
Ik moet hem absoluut spreken, zei-
de de stem: en het kan me geen zier
schelen, welke uw opdracht Is. Laat me
alstublief passeren
Sir John luisterde aandachtig toe. Hij
wist niet, of de komst van het meisje
hem al dan niet welkom was en wacht
te dus dadeloos af.
Ik sta er op, dat u mij toelaat,
hield de stem vol: ik heb lak aan be
velen en ik ga naar binnen.
Toen snelde Sir John naar de deur
Hii was tot het besluit gekomen, dat hii
haar op het ogenblik liever niet wilde
zienHij wilde de deur afsluiten.
HOOFDSTUK 2.
Maar het was al te laat; Br in dn had
haar voet reeds over de drempel gezet
en het enige, wat Sir John kon doen.
was zijn gezicht in een vriendelijke
plooi to zetten, gl correspondeerde dat
allerminst met zijn innerlijke stemming
Haar aanwezigheid en charme gaven
de sombere werkkamer direct een ge
heel ander aanzien. Misschien was het
de geheimzinnige uitstraling van haar
persoonlijkheid, de vreemde trilling in
haar stem, ofwel iets onweerstaanbaars
in haar ogen. In ieder geval was Brinda
een van die meisjes, die onmiddellijk de
aandacht trokken en die een diepe in
druk nalieten. Zij was slank, had een
prachtige teint, schitterende ogen, die
griis-groen van kleur waren en 'n goed
gevormde mond. Een massa dik blauw
zwart haar bekroonde een blank voor
hoofd en Zij zag er opvallend aardig ui„
zonder dat er van enige overdaad spra
ke was.
Wat zie je er triestig uit?", riep
het meisje hem op vertrouwelijke toon
toe maar toch met onmiskenbare eerbied
in 'haar stem en wijze van spreken:
Toch geen vreselijke dingen, hoop ik?
Sir John wist heel tgoed, dat hij voor
haar scherpe opmerkingsgave niets ver
borgen kon houden. Hij haalde de schou
ders op en zei zo achteloos mogelti».
maar zo erg is het toch ook weer niex.
Erehzijn wel nare ding™.
Brinda Hoewelik toch vrees, da
we voor erg grote moeilijkheden komen
te staan.
Vertel me er eens wat van. drong
Brinda aan, terwijl ze op het puntje
van zijn bureau ging zitten: Je m oe t
het me vertellen; want alles wat jou
aangaat, gaat ook mij aan.
Je weet, dat ik tegen..onbevoeg
den niet gaarne ovér zaken spreek.
Even was ze stil.
Luister nu eens even, beste Sandy:
Ik had vannacht z0 n vreemde droom.
Ik kan het niet uitleggen, maar opeens
voelde ik me erg angstig.
Terwijl Sanderson haar aanzag, be
merkte hij dat ze ergens bang voor was
en hij wist, dat haar gevoelens haar
nooit bedrogen. Hij zuchtte diep en keek
naar het meisje, zoals zij daar zat en
hij kon zich haast niet voorstellen, dat
dit aardige wezentje vroeger een ver
schrikt kind was geweest, dat je met
grote smekende ogen koon aanzien. Wan
neer hij naar haar keek, dan deed hij
dit altijd met pleizier. Zij voerde zijn
gedachten terug naar India, naar de da.
gen en de nachten daar, de grote wut
vende palmen, de doordringend-geuren
de tropische bloemen in de Bengaalse
wouden en de eerste emoties, toen hij
haar had aangenomen, het lieve, ver
standige kind, dat geen ouders meer had
en hunkerde naar een beetje genegen
heid. Dat waren de herinneringen, die
aan hem voorbij trokken, alvorens hij
haar vraag beantwoordde.
- Het is helemaal niet nodig, dat
je je ergens ongerust over maakt, Brin
da.
Dat heb ik mezelf ook reeds voor,
gehouden, maar toen ik thuis kwam,
rende ik dadelijk naar mijn juwelen
kistje, omdat ik dacht, dat iemand het
weggenomen had. Het stond evenwel nog
op dezelfde plaats en er was niets uit
genomen.
Hij legde zijn hand op haar zachte.
om zou er iets weggenomen zijn. Je
kunt me nu beter alleen laten, want
lk heb nog veel te doen.
Ze zag hem aan met iets on verzette»
Ujks in haar ogen.
Nee Sandy, ik ga niet weg, voordat
je me verteld hebt wat e- gebeurd is.
iets niet
Ik ben er zeker van, dat er
in orde is.
Er klonk zoveel warmte in haar stem,
zoveel bezorgdheid, dat hij weer diep
besefte, de grote verantwoordelijkheid,
die hij zo lang geleden reeds op zich
genomen had, toen zijn beste vriend.
Brinda's vader en haar moeder, de enige
vrouw, waarvan hij ooit gehouden had,
hem hierom vroegen.
Daarom was hij Brinda's wettelijke
voogd geworden, toen zij daar zonder
vader en moeder alleen op de wereld
achterbleef! Oorlog, plicht en andere
factoren waren er de oorzaak van, dat
hij aan haar groei en ontwikkeling maar
weming aandacht had kunnen schenken.
Maar thans voelde hij als nooit tevoren,
hoe dankbaar zij hem was en hoeveel
ze van hem hield. En de gedachte aan
zijn verantwoordelijkheid werd weer le
vendig in hem
De wereld kende haar wel als ziT"
nicht, maar toch gingen zijn gevoelens
voor haar dieper, waren als die van
een vader. Zij was echter in vele op
zichten een vreemd kind en hij was
er nooit helemaal zeker van geweest,
hoezeer zij jeze gevoelens beantwoord
de, hoewel hij er van overtuigd was.
dat haar genegenheid voor hem gemeend
was^
Je hebt gelijk Brinda. er is iets
niet in orde. Er zijn enkele gewichtige
papieren verdwenen en iemand heeft
ons verraden.
Kun je 'die verrader niet vinden
Daar ben ik druk mee bezig; het
is me tot nu toe echter niet mogen ge
lukken.
Er was opeens een vreemde blik in
haar grote ogen.
Sandy, hoor eens, ik heb een idee
gekregen; maar je moet naar me luiste
ren.
Dat doe ik toch altijd?
Je weet, dat ik het je reeds lang
geleden heb willen vragen, maar ik
durfde niet goed. Nu kun je het me
echter niet we'igeren: Mag ik je helpen
bij de Geheime Dienst, want ik weet,
dat ik lang genoeg doelloos, heb rond-
gelopen.
Hoe kom je daar bij Het is een
voudig belachelijk en daarenboven, wat
zou je kunnen doen
Op de eerste plaats zou ik zoveel
spionnen opsporen als ik maar kon en
wanneer ik ze gevonden had, zou ik
kunnen meehelpen om ze te ontmaske
ren.
Sir John glimlachte. Toch maakte er
zich een onbehaaglijk gevoel van hem
meester. Waarom vroeg zij, om hem
juist op deze wijze te mogen heipen
Hoe kwam ze toch aan dat idee
Je weet, dat ik er een g°ede "e,us
voor heb en dat, wat ik je vertelde.
altijd uitkwam. Dat weet jij net 20 goed
als ik, Sandy, hield ze koppig vol
Brinda Duncan bij de Britse Gehei
me Dienst! De gedachte alleen al deed
hem huiveren. Alles was im orde, zolang
men haar kende als lcAtl ,warineer
men echter naar afkomst kende, wan-
neer men wist, wie Brinda Duncan in
werkelijkheid dan het
verlies van die lijst hierdoor geheel en
al op de achtergrond komen.
En toch, hij kon niets vertellen. Het
was een geheim, dat hij voor haar best
wil altijd onder zich had gehouden en
het was iets, dat zij nooit of te nimmer
te weten mocht komen Dat trouwens
niemand mocht kennen,zolang hij chef
vam de Geheime Dienst en Engeland in
oorlog was.
Hij trachtte, zoals gewoonlijk, tijd te
winnen_
Ik zal er eens over denken Brinda.
beloofde hij.
Als je me dat maar beloven wilt,
ze} Brinda met een glimlach: Ik weet
zeker, dat er zonder al veel moeite
een uitstekend agente u' nij zou kun
nen groeien. En daarenboven, ik zou het
heerlijk vindgn, om je te kunnen assis
teren bij je werkzaamheden.
Kolonel Sandersons gezicht verstrak
te en hij klemde zijn kaken vast op
elkaar, terwijl zijn gezicht verbleekte.
Even bleef hij in gedachten verzonken
en antwoordde toen, zonder Brinda aan
te zien.
lk had liever gehad, dat je er niet
over begonnen was Spiomnagewerk is
een zeer gevaarlijk beroep, vooral voor
een vrouw.
Oh, maar er zal mij mets gebeuren,
antwoordde Brinda hem zelfverzekerd:
Ik zou gewoon iemand vragen, wat ik
weten wilde en dan zou hij me dat ook
heel gewoon vertellen.
Wat me niets zou verwonderen,
lachte Sir John: Maar laat me mu even
alleen, want ik heb nog veel te doen.
Brinda luisterde echter niet. Ze wipte
met een vlugge, gracieuze beweging van
zijn bureau, waarop ze al die tyd geze
ten had.
Wat is dat?, riep ze uit. een en al
gespannen aandacht: Het klonk alsof er
geschoten werd.
ik, zei Sir John ernstig.
Er werd geschoten, tweemaal meen
Hij was nog niet uitgesproken, of er
werd hard op de deur geklopt.
Neemt U mij niet kwalijk mijnheer,
zei oppasser Hunt opgewonden, terwijl
hij de deur opendeed en zijn zware fi
guur in de deuropening verscheen: Het
is erg dringend; er is iets gebeurd met
kapitein Kenley.
Kenley Wat is er met hem aan de
hand
Hij is doodgeschoten, zei Hunt ern-
stig: Vermoord
HOOFDSTUK Hl
Even sciheen deze ontstellende mede
deling Sir John van elke bewegings-
kraciht te beroven.
Kenley doodgeschoten stamelde
hij, terwijl hij Humt ongelovig aanstaar
de.
Ja mijnheer, een halve minuut ge
leden. Bijna voor de ingang van het ge
bouw, deelde Hunt met vaste stem mee.
Sir John sprong op, en terwijl hij met
grote stappen naar de deur ging, gaf
hij Hunt bevel op zijn post te blijven.
Haastig liep hij de gang in, op de voet
gevolgd door Brinda, die moeite had om
hem bij te houden Buiten hoorden zij
schril een politiefliiitje klinken.
Toen zij de trap, die naar de eerste
verdieping voerde, bereikt hadden ver
zocht hij Brinda dadelijk dr Mac. Do
nald op te bellen.
Maarprotesteerde ze: Je weet
toch Sandy, dat ik mijn E.H.B O. diplo
ma heb; waarom mag ik niet....?
Bel dr. MacDonald op en vraag
hem, zo snel mogelijk hierheen te ko
men, beval Sir John op dezelfde toon.
als waarmee hij tot zijn ondergescnik-
ten sprak. Lang geleden, toen zij nog
een klein meisje was, had Brinda reeds
geleerd dat wanneer haar voogd een dei -
gelijke toon aansloeg, hij niet anders
verwachtte dan strikte, militaire gehoor
zaamheid.
Ze zei 'dus geen woord meer en ging
met tegenzin naar de telefoon achter in
de hal, terwijl haar aandacht tot het
uiterste gespannen bleef en haar don
kere ogen opmerkzaam rondkeken.
Halverwege de trap ontmoette Sir
John. zoals hij '-ouwens verwacht had,
agent Donovan, die opdracht had het
huis van de chef van de Geheime Dienst
te bewaken, als deze er niet was
De kapitein is in de voorkamer,
kolonel, zei hij, terwijl hij naar adem
haiptie: 'Wij belbben hem zojuist binnen
gedragen. Ik ben banig mijnheer, dart het
afgelopen is met hem
(wordt vervolgd).
