Nieuws uit STAD en OMTREK
Pa Schiedam en Pa Lier keuren
verloving goed
m
LAATSTE BERICHTEN
Op Midden-Java leden benden
zware verliezen
Gods waardigheid in menselijke
onwaardigheid
„HALS OVER KOP"
Bi
M
4
De communistische
actie in de havens
Excelsior moet degra
datiewedstrijden spelen
Werkend Schiedam in
cijfers
Een morgen van het
onderwijs
Graham Greene's meesterwerk in
Nederlandse vertaling
PASSAGE THEATER
Amerikaanse onder
scheiding retour
Mr. E. Sassen op meest
eervolle wijze ontslagen
Kath. Nat. Partij
protesteert bij
Hongaarse gezant
WALDO
MAANDAG 14 FEBRUARI 1949
PAGINA 2
BENELUX MAG VOORTAAN
THUIS KOMEN
s&S&fBè'ï'* f
MêZl 4
n-
Schiedam's burgervader drukt de
hand van zijn Lierse collega.
RECEPTIE N.V. SCHIEDAMSCH
GOEDERENVERVOER
KANARIE-KEURING
PROEFVAART M.S. „ELLE"
DE O.V.B. ZOEKT NIEUWE
METHODEN
faillissementen
TELEFOONVERKEER
ANTWERPEN-ROTTERDAM
M.S. „ELJ O" TE WATER
GELATEN
SCHAAKNIEUWS
RECEPTIE S.V.V,
burgerlijke stand
COR DU BUY EN MARGOT VAN
WIJK NAAR SCHIEDAM
Er zijn in de laatste maanden reeds zo vele woorden gewijd
ook in dit blad aan de schrijver Graham Greene, dat het
haast onvermijdelijk wordt om, schrijvende over zijn figuur en
betekenis, ofwel in herhaling te treden ofwel rechtstreeks
■polemisch te worden. Wij willen ons daarom in dit artikel alleen
bezig houden met zijn boek „The power and the gl°i"y", dat onder
de titel „Het geschonden geweten", in een voortreffelijke ver
taling van H. W. J. Schaap, bij de uitgeverij „Contact" te
Amsterdam onlangs het licht zag.
BELG. ONDERSCHEIDING
Graham Greene
Officieel overzicht van militaire
situatie
KRAVCHENKO PROTES
TEERT TEGEN
EXPLOOT
Gedecoreerde is het niet eens met
Amerikaanse houding inzake
Indonesië
POSITIES TROEPENSCHEPEN
VOORMALIG VERZET
CONTRA SCHREIEDER
GRADUS SERVEERT EEN TAPIJT
TEXEL WIL WEER EEN
VLIEGVELD HEBBEN
LANGE CONFEREERT MET
BEVIN
Noorwegen's houding t.a.v.
N. Atl. Pact nog niet bepaald
PASTOOR J. W. BROUWERS f
DRIE GEZINNEN DOOR BRAND
DAKLOOS
AUTORIJSCHOOL
OLIE EN KATOEN VOOR
NEDERLAND
De E.C.A. heeft aan Nederland aan
koopmachtigingen verstrekt tot eett to-
taal bedrag van 11.395.000, waaronder
ruim f 3 miliioen voor ruwe olie en
3-5 miliioen voor ruwe katoen en voorts
nog 1.8 miliioen voor chemicaliën.
E.C.A.-TOE WIJ ZINGEN VOOR
NEDERLAND
De officieuze scharrel, die Schiedam
sinds enige tijd met Lier haid, is door
een kennismaking van het wederzijdse
ouderlijk gezag bevestigd en officieel
goedgekeurd. Er is afgesproken, dat men
voortaan thuis mag komen.
Daarmee is een eind gekomen aan de
losse verkering, die Schiedam op cul
tureel gebied met het Vlaamse stedeke
aan de Nete had. Van nu af zal het mo
gelijk zijn om elkaar door regelmatige
bezoeken over en weer beter te leren
kennen, hetgeen uiteindelijk niet alleen
beide partners, maar ook het grote Be
nelux-plan ten goede zal komen.
Zaterdag en Zondag a.s. gaar het R.K.
Toneelgezelschap Brederode uit naam
van Schiedam de grens over om in Lier
„Kinderen van ons volk" van Antoon
Coolen te spelen. In het verleden is er al
een uitwisseling geweest tussen O.B.K.
en de Xaverianen. Op het stadhuis wer
den Zaterdagmorgen om 11 ur de offici
ële vertegenwoordigers van de stad van
Felix Timmermans ontvangen door het
voltallige gemeentebestuur (behalve wet-
houden mr. P- v. Bochove) het bestuur
van de stichting De Schiedamse Gemeen
schap en enkele afgevaardigden van het
ENSO-comité.
De burgemeester van Schiedam mr. j.
W. Peek, heette de burgemeester van
Lier, de heer Jos Cauwehbergth (notaris)
en de heren schepenen Frans Eysermans
(advocaat) en Jacq v. d. Velde (aanne
mer sohepene van Openbare werken)
en de overige leden van het Lierse Be-
nelux-comité Jos de Vries (fabrikant),
voorz. Jos van In (senaitor-drukker-uit-
gever), Frans Laurens (senator, koop
man), J. C. v. d. Broeck (vrederechter),
Walter Vanderpoorten (advocaat) en Leo
Arras (secretaris) van harte welkom.
Na enkele spontane uitwisselingen kan
gezegd worden, aldus spreker, dat wij
hoge verwachtingen van de toekomst mo
gen hebben. Na de oorlog zijn er vele
uitwisselingen gegroeid, maar welke is
natuurlijker, dan die, welke oude vriend
schapsbanden laat voortleven. Terwijl m
het contact met andere volken de vreem
de taal steeds een hinderpaal blijft, heb
ben wij in dezie vriendschap te maken
met een volk; dat dezelfde taal spreekt
en zeer lange tijd met het onze verbon
den is geweest. Onschatbaar is de invloed
die Vlaanderen op de Noordelijke Neder
landen heeft gehad. Hoe de geschiedenis
de gang van de beide lage landen ook
uit elkaar dreef, steeds weer kwam er
een ogenblik, waarop men elkaar moest
terugvinden.
De uitwisseling van Schiedam en Lier
is bijzonder gelukkig, omdat hierbij twee
steden betrokken zijn, die een geheel
verschillende structuur hebben op alle
gebied.
Schiedam staat vooraan op sportgebied;
is economisch een moderne industriestad.
Terwijl Lier rijk Is aan kunstschatten,
jnag Schiedam zich op dit gebied arm
noemen. Juist deze vele verschillen leve
ren een basiis voor hechte samenwerking.
De burgemeester van Lier, de heer Jos
v. Cauwenbergh, dankte voor de mooie
ontvangst en sprak de hoop uit, dat er
concrete resultaten geboekt zouden wor
Na het serveren van de thee Dezocht
het gezelschap cte distilleerderij van Si
mon Rijnbende, ivaar de directeur, de
lieer Breve, de„Vlaamse gasten beg-oette.
Lier is wel niet onbekend met alcohol
er zijn grote brouwerijen maar het
oeheim van de Schiedamse jenever heb
ben de bewoners nog nooit kunnen ont-
raadselen.
Na het officiële nocn-maal mhotel de
I r—
jhfl
5
V-/
Kroon, werd het slachthuis bezichtigd.
Ons abattoir, een instelling van Europese
vermaardheid, had de bijzondere belang
stelling van de schepene van Openbare
werken (dit is een oud Internationaal,
back van het Belgisch elftal), omdat Lier
zelf een nieuw slachthuis nodig heeft.
De overkant van de Vlaardingerdijk, Wil
ton Fijenoord, werd niet vergeten.
Na een bezoek aan het Museum en het
Passage Theater, twee gebouwen, die,in
de uitwisseling een belangrijke rol zullen
spelen, was het einde gekomen van de
eerste officiële kennismaking van Lier
met Schiedam- Het was een alleszins aan.
gename.
Onder grote belangstelling is Zaterdag
middag van 35 uur door de directie
van de N.V. Schiedamsch Goederenver
voer, het bekende transport-bedrijf aan
de Schie, gerecipieerd in verband met hot
feit, dat het Vrijdag j.l. 60 jaar geleden
geleden was, dat de heer H. J- de Vrin-
ger de beurvaartdienst SchiedamLeiden
v.v. begon. Tegelijkertijd herdacht de
directeur van de N.V., de heer Jac. de
Vringer, de dag, waarop hij 30 jaar ge
leden in de vennootschap werd opgeno
men.
Er waren tal van bloemstukken, ter
wijl vele zakenrelaties en vrienden de
jubilaris kwamen gelukwensen.
Op Dinsdag 15 Februari zal er in Café
de Spil, Vlaardingerdijk, hoek Fabristraat
een open keuring worden gehouden van
kanaries door de heer J. R- Soer, bonds
keurmeester uit Den Haag. De keurir.s
wordt georganiseerd door de Eerste
Schiedamse Kanariekwekersverenigin s
„Ons Genoegen". Allen, die wat meer
willen weten over het kanarielied kunnen
daar gaan luisteren.
Dezer dagen heeft op de Nieuws Wa
terweg een welgeslaagde proefvaart
plaats gehad met het op de werf van
De Haan Oerlemans te Heusden voor
Finse rekening gebouwde m.s. „Elle".
Het schip, dat een lengte heeft van
50.50 M., een breedte van 8.20 M. en een
holte van 3.37 M., heeft een draagver
mogen van 640 ton- Het is uitgerust
met een M.A.N.-motor van 450 PK. en
toehaalde een snelheid van 11 mijl.
Destijds maakten wij melding van een
vergadering van de Algemene Bedrijfs-
bond Transport (E.V.C.). Men besprak
toen de situatie, zoals deze in Amster
dam was ontstaan tengevolge van de
staking der havenarbeiders. De Scheep-
vaartvereniging „Zuid" werd bovendien
een bericht gestuurd, waarin deze com
munistische bond zijn looneisen heeft
gesteld.
Ook de O.V.B. (een destijds van de
E.V.C. afgescheiden groep) heeft een
vergadering belegd en wel gisteren in
Odeqn. Enige honderden havenarbeiders
kwamen er bijeen ter bespreking van het
O.V.B.-programma en de te volgen ge
dragslijn.
Ook enige Amsterdamse havenarbei
ders waren aanwezig en de vergadering
had een vrij rumoerig verloop. De beide
sprekers hielden de aanwezigen voor,
dat een staking, zoals nu in Amsterdam
gaande is, niet in het belang van de ar
beiders is. Zij drongen aan op eenheid
en concludeerden tot de noodzaak om
nieuwe methoden in de strijd aan te
wenden.
Door de Arrondissements-Rechtbank
te Rotterdam zijn op 11 Febr. 1949 uit
gesproken de faillissementen van: J. C.
Muller, wonende te Rotterdam, 2e Mid
dellandstraat 22. R C. mr. J G. L. Reu-
der. Cur, mr. H. de Waard; C. F. Lever
man, boekhandelaar, wonerfSe te Rotter
dam, Nieuwe Binnenweg 146. R. C. mr.
J G. L. Reuder Cur. mr. P. H. Surin-
gar; Chr. Lalleman, wonende te Vlaar-
dingen, Röntgenstraat 8. R. C. mr. J.'G.
L. Reuder. Cur.mr. H. van Gijn te
Rotterdam.
Het vonnis is geveld. Excelsior moet
degradatie-wedstrijden spelen. De
zwartwitten verloren gisteren na met
01 te hebben voorgestaan met 2—1
van V.O.C. Nu moet Excelsior zijn
plaats in de derde klasse tegen de
vierdeklas-kampioen verdedigen. Wij
kunnen er slechts het beste van
hopen!
Een merkwaardige telefoonverbinding is
Zaterdagmiddag geopend met 'n telefoon
gesprek tussen de directeuren-generaal
van de Belgische telegrafie en telefonie
en de Nederlandse PTT.
De heren Henri (België) en Nehei
(Nederland) hebben nl. het half-automa-
tische telefoonverkeer van Antwerpen
naar Rotterdam in dienst gesteld. Dit sys
teem maakt het mogelijk, dat de telefo
nistes in Antwerpen rechtstreeks de
abonné's in Rotterdam kiezen. Het ver
keer van Rotterdam naar Antwerpen zal
voorlopig nog op de gewone wijze wor
den afgewikkeld.
Deze nieuwe vorm van verkeer is mo
geliik geworden door de nauwe samen
werking van de technische diensten van
de telefoon in België en in Nederland.
Van de werf van De Haan Oerle
mans te Heusden is dezer dagen met
goed gevolg te water gelaten het motor
kustvaartuig „Eljo", in aanbouw vooi
de fa. Ilible te Bussum. Het heeft een
lengte van 50.50 M. en een breedte van
8.20 M., terwijl de holte 3.37 M. bedraagt
Blijkens een uittreksel uit het eersta
maandblad van de Schiedamse Gemeen
schap, dat Zaterdag aan de deelnemers
van de Benelux-uitwisseling werd ver
strekt, is Schiedam in geen enkel opzicht
economisch meer de jenever-stad.
Immers van de 15247 personen werken
er 1508 in alle voedings- en genotm d-
delenbedrijven tezamen. Schiedam is de
stad van metaal- en glasindustrie.
Er zijn 39 bedrijven van de eerse
soort, waarin 8424 arbeiders werk vin
den; de ghrs- en cement-industrie telt
4 bedrijven met in totaal 2623 werkne
mers. Er zijn 65 voedings- en geuotmici-
delenbedrijven; de papier- en grafischs
industrie verschaft aan 805 arbeiders
werk; de bouwindustrie aan 606; de
houtverwerkende industrieën aan 469;
de textiel en wasserijen aan 484; de
chemische industrie aan 313 en de leder
en rubberindustrie aan 15.
84% Van de Schiedamse industrie bad
in 1945 een primaire functie en de rest
was werkzaam als verzorgende industrie.
Wie altijd zelf aan het woord is wil
ook wel eens luisteren. Zo heeft ook de
Schiedamse vereniging van onderwijzers
zichzelf getracteerd op een vormmgs-
morgen Zondag j.l, Na een H. Mis in
de kapel van de Broeders kwamen ze
bijeen in het Volksbondsgebonw, waar
een keurig ontbijt op hen wachtte. Hoe
zeer dit ook in de smaak viel. het bleek
nog maar een voorbereiding op de gees
telijke schotel, die p. prof Groenenwoud
OP uit bet Albertinum m Nijmegen
zouopdienen. De Uiteenzetting over de
groei van het mystieke liciiaarn van
Christus, Zijn Kerk, werd met de groot
ste aandacht beluisterd. In een helder
betoog werd de hoge betekenis van het
Christelijk leven uiteengezet. De opge
diende gedachten gaven aanleiding tot
een vruchtbare discussie. Vooral de toe
passing op het onderwijs kwamen in de
gedachtenwisseling naar voren „Hoe
maken wij Christus in de vorming van
onze kinderen meer tot het middelpunt
van hun leven?"
De grote groep, die eraan deelnam
ging voldaan naar huis. Zij die.nog me.
kwamen of konden, zullen een voiger.de
keer zeker dit niet willen missen.
Het is toch wel een verblijdende ge
dachte te zien, hoe ons onderwijzend
personeel zijn taak als een stuk Christe
lijke opvoeding begrijpt. En voo-al, dat
zij door eigen verdieping dieper de
grondslagen van het geloof in onze kin
deren willen leggen. Het bestuur heeft
hier de steen gelegd voor iets moois,
dat in de jeugd van onze stad vruchtbaar
zal uitgroeien.
Het le tiental van ESS heeft zo goed
als zeker de kans verspeeld om zich *e
handhaven in de hoofdklasse. Kraliogep
4 was ditmaal de tegenstander en ook
nu weer faalden verschillenden ESS-ers
in gewonnen stellingen. Zo overzag H.
Domselaar in zijn partij waarin hij een
stuk voorstond, een geniepige dreiging en
verloor, terwijl J- Eering dit slechte voor
beeld volgde. Zodoende konden de over
winningen van R. v. d. Mark en J. J. Th
Penning de balans niet meer in evenwicht
brengen daar R. Meijers ook moest op
geven en de partijen van N. v. Heiningen
en A. Bongers remise werden. De hang-
partijen van C. van Wingerden eni J-
Donkhorst staan slecht voor de Schie
dammers, doch not. J. F, W. Meijers z.i,
zo goed als zeker winnen, waardoor de
einduitslag vermoedelijk 4 '/s5 Va zal
worden. De derde nederlaag met de on
even „goal" welke bij iets minder tegen
slag evenveel overwinningen hadden
kunnen zijn.
Het ESS 1 dit jaar niet mee.
De receptie ter gelegenheid van het be
halen van het kampioenschap van de eer
ste klasse, distict I, door S. V. V., zal op
Zaterdag 19 Februari a.s. in het Corner
House gegeven worden van 4 tot 6 uur
namiddag.
GEBOREN: Johannes J„ z. v. J. J-
Gouka cn C. A. Heggers; Agnes A. M..
d. v. D. A. Leeriders en J. Booister; Jo
hannes T-, z. v. C. Lucassen en H. J.
Kop.
The Celluloid Killers hebben op Woens
dag 23 Februari in het Verenigingslokaal
een tafeltennis-demonstratie georgani
seerd, waarbij gedemonstreerd zal wor
den door de dames: Margot v. Wijk
kampioene van Nederland en Tineke Mos
tertde Zeeuw alsmede de heren Cor
Du Buy en Willy van Zoelen. De demon
stratie begint om 8 uur.
In
zijn
De consul-generaal van België te Rot
terdam heeft de versierselen van het
kruis van Ridder in de orde van Leopold
II uitgereikt aan de heer K. L. M. H. Sa-
dee, directeur van de firma B. H. Schel-
ling's Oliehandel te Schiedam.
DONDERDAG 17 FEBRUARI
door het ROTTERDAMS TONEEL
onder leiding van KO ARNOLDI.
Pr. der plaatsen f 1.60, f 2.10, f 2.60
Kaarten verkrijgbaar aan de Cassa
van het Passage Theater.
1938, schrijft Max Scguchart in
inleiding op de roman, „maakte
Graham Greene een reis door een ge
deelte van Mexico om een boek te schrij
ven over de religieuze situatie aldaar.
In eon der straten van dit land, waar
door de rode terreur alle kerken waren
verwoest en de priesters gevangen ge
nomen of vermoord, leefde eerf priester
die zich tien jaar lang schuil hield in
bossen en moerassen en alleen 's nachts
tj voorschijn kwam. Zijn spaarzame
brieven, vertelt Greene in „The lawless
Roads'' gaven blijk van een ontstellend
gevoel van machteloosheid: in zulke ge
vaarlijke omstandigheden te leven en zo
weinig te kunnen doen scheen de ver
schrikking nauwelijks waard".
Dit is de historische achtergrond van
de roman, die overigens geheel fictie
is; maar een fictie, zo verantwoord en
ongedwongen, zo totaal menselijk, dat
men meent hier het menselijke leven
Grote Verwachtingen (Passage)
Charles Dickens' „Grote Verwachtin
gen" is een reeks aangename en onder
houdende verhalen, waarin alles werd
verwerkt, wat Dickens om zich heen
waarnam, vermeerderd met wat typisch-
Engelse fantasie.
Wie echter als David Lean m „Grote
Verwachtingen", meent, dat hij m do
film het middel heeft gevonden, om de
prachtige Engelse tekeningen van de u.-
verse Dickens boeken tot leven te bren
gen, vergist zich. De tekenaars legden
in iedere plaat één ogenblik vast ui
de vertelling. Zij konden niet de mnei-
lijke ontwikkeling van de gebeurtenissen
bij de karakters in beelden laten zien
En daartoe is juist de film wei het ge
eigende middel.
David Lean heeft dit middel niet aan
gegrepen. Hij heeft een correcte vertol
king gegeven van Dickens' boek, maai
hij heeft er geen eigen herschepping van
gegeven. Hij heeft deze reproductie zelfs
niet met eigen geestes-inhoud verrijkt.
Meen niet, dat hem dit verboden was.
Iedëre verfilming van een boek is pas
dan te billijken, als een nieuw, aan het
boek evenwaardig maar niet gelijk
kunstwerk ontstaat. Laen heeft de in
houd van het boek te weinig tot eigen
bezit gemaakt, om het als een ge
heel nieuw nu filmisch en niet langer
litterair kunstwerk te kunnen her
scheppen. Om deze reden valt vooral het
begin van „Grote Verwachtingen" te
gen. Lean laat ons geen moment voelen,
dat hij het karakter van de personen u't
Dickens' verhaal heeft begrepen.
Zelfs, ais zou Dickens dit met het zelfde
gemak allemaal in het midden hebben
gelaten en louter de lust hebben gehad
een paar goede en pakkende verhalen
te componeren, dan nog stellen wij ons
hiermee niet tevreden, want Dickens
was een negentiende ceuwer en deze
tijd vraagt of men het nu prettig
vindt of niet om méér dan een vlotte
copie van het dagelijkse of talentvol ge
fantaseerde leven; hij vraagt om psy
chologische verklaring en rechtvaardi
ging.
Wie zich daaraan onttrekt met de op
merking, dat hij niets wil geven dan
„Dickens", moet zijn camera opbergen
en Dickens zichzelf laten zijn in het ge-
illustreerde boek.
Wie als wij grote verwachtingen van
David Lean's „Grote Verwachtingen'
had, moet zijn lezers waarschuwen, dat
zij alleen grote verwachtingen mogen
hebben van Dickens' „Grote Verwachtin
gen". Hebben zij er geen bezwaar tegen,
knap tot leven gebrachte prenten te gaan
zien. dan zij hun deze film van harte
aanbevolen. Soms zullen zij dan toch nog
ontdekken, dat de filmer Lean zijn ar-
tistiek-bloed laat druipen, waar het nie:
gaan kan zoals in het begin by de
kerkhof-scène en later bij het einde van
de oude lady Lavesham.
onmiddellijk in het ge'aat te zien. Trou
wens, het is ook zo; dit is het gelaat van
het menselijke leven, e®n gelaat, dat
schoon is en tegelijkertijd verwoest. Het
moge waar zijn dat de faits et gestes van
de- roman verzonnen zijn, zijn bewogen
heid en onmeedogende splitsing in waar
heid en leugen zijn niet verzonnen.
Men noemt de priester, die de hoofd
persoon is van het boek, bij voorkeur
(maar ten onrechte) een lafaard. De
schrijver liet na deze priester een naam
te geven, hij is alleen maar de gestalte
van een opgejaagde, die. zo goed en zo
kwaad als het kan, nog probeert zijn
plichten waar te nemen, dat wil zeggen:
een enkele maal de mis lezen in een
gehucht, kinderen dopen en huwelijken
inzegenen; bang gegrepen te worden en
niet eens heel erg bezorgd om het vege
lijf te redden. Voor het uitbreken der
vervolging was deze priester een nor
maal fatsoenlijk priester: een beetje
ïjdel, niet bovenmatig ijverig maar ge
lukkig met een welvarende parochie,
een gezellig man op bijeenkomsten en
etentjes van goede parochianen, zich
prettig behaaglijk voélend in zijn gezag;
kortom een priester die zich vromelijk
op zijn gemak voelt binnen de beveili
ging van zijn sociale stand en, in wie
allengs het bewustzijn van de menselij
ke onveiligheid zijner uitverkiezing tot
zwijgen is gekomen. Het gevolg is een
onmerkbare uitholling van bet wiisle-
ven.
De priester bekent zelf ook later aan
de luitenant, die hem arresteerde, dat
een mens eigenlijk door de gebeurtenis
sen wordt ingehaald. Toen de beproe
ving der vervolging kwam, was deze
priester. naar zuiver menselijke maat
gesproken niet gehard tegen de omstan
digheden. Hij reageerde volkomen na
tuurlijk door te veronderstellen, dat het
zo'n vaart niet zou lopen; de gewone
veronderstelling van mensen, die niet
weten wat zij willen.
Toen de zaken erger werden volgde
het ijdele gevoe.l (nog altijd wortelend
in het standsbesef) van ,4e enige pries
ter te zijn, die bleef".Maar ijdelheid is
een slechte voedingsbodem voor moed.
Zoals de priester zelf bekende aan de
luitenant: „Trots is de ergste van alle
zonden. Ik vond mezelf een prachtkerel,
omdat ik alleen was achtergebleven, ter
wijl de anderen waren weggegaan. En
toen kreeg ik het gevoel dat zo'n vent
als ik zijn eigen leefregels wel kon vast
stellen". De man kwam te leven in de
beknelling van een verschrikkelijke
eenzaamheid en werd een zedelijke ver
schoppeling.
Maar In deze zedelijke verwoesting
houdt hij toch staande de wetenschap
omtrent Gods „macht en heerlijkheid'',
die door geen menselijke laagheid is
aan te tasten; waarvan hij de weerschijn
zelfs in een merkwaardige gewetensge
voeligheid, weet te ontdekken in die
menselijke laagheid. En van deze godde
lijke „macht en heerlijkheid" blijft hij
de dienaar, wetende dat hij een slecht
dienaar is.
Tenslotte krijgt het gouvernement de
lucht van zijn bestaan «n een politie-
luitenant opent de jacht op hem.
Een bepaalde mening verklaart deze
luitenant als de' representant van de
„totalitaire staat". Ik geloof, dat dit een
abstractie is die te ver gaat, we moeten
deze luitenant veel persoonlijker blijven
zien en dan wordt hij de typisch ver
bitterde gelovige, die wil vernietigen
wat hem in zijn jeugd op de meest grie
vende wijze heeft teleurgesteld. Deze
man werd als gevoelig kind het slacht
offer van de sociale beveiligdheid waarin
hij zijn normaal fatsoenlijke priester zag
leven. Natuurlijk mismaakten teleurstel
ling en verlangen zijn zin voor recht-
vaardigheid, en daarom is zijn wraak
onrechtvaardig, maar komend uit een
oprecht hart.
Uit vrees voor de dood, werkelijk geen
lafhartige vrees maar de normale men
selijke angst om te sterven, in dit
geval nog verzwaard door het bewust
zijn van het mateloos plichtsverzuim
probeert de priester te ontsnappen. Ver
schillende keren mislukt zijn vlucht, om
dat zijn priesterlijke dienst gevraagd
wordt, en de man voelt zich als het ware
door God in een val gelokt. Tenslotte
slaagt hij er toch, als het ware bij toe
val, in om over de grens te komen. Hij
begint zich al weer wat meer zelfverze
kerd te voelen, kan zich naar een stad
begeven, waar hij niet alleen naar het
lichaam maar ook naar de ziel veilig
zal zijn, want hij wil en kan daar zijn
biecht spreken.
Doch dan komt de mesties die hem
a.' lang achtervolgt om de som, welke op
zijn hoofd is gezet, hem waarschuwen
dat een ddor de politie neergeschoten
gangster naar hem vraagt om te biech
ten en bediend te worden. De priester
weet dat het een val is maar zich nede
rig en gelaten voegend in zijn dienst
baarheid jegens Gods „macht cn heer
lijkheid'' zet bij veiligheid van lichaam
en ziel op het spel om terug te keren.
Hij wordt door de politie-luitenant ge
arresteerd en naar de hoofdstad over
gebracht.
Zijn martelaarschap is wederom
naar menselijke maat gesproken wei
nig groots. Deze priester sterft niet met
de bekende, triomfantelijke kreet „Viva
el Christo Rey", maar met de tranen
stromend langs de wangen, „omdat hij
God met lege handen tegemoet moest
treden, zonder iets gepresteerd te heb
ben (En) op dat ogenblik had hij 't ge
voel, dat hij eigenlijk heel gemakkelijk
een heilige had kunnen zijn. Daar was
feitelijk niet veel meer voor nodig dan
wat zelfbeheersing en wat moed. Hij
oelde zich als iemand die enkele secon
den te iaat op een afgesproken plaats
luk voor altijd heeft verspeeld. Hij wist
nu, dat er ten lange leste maar één ding
was waarop het aankwam; een heilige
te zijn".
Dit laatste is een kleine variant op
een bekende uitspraak van Bloy, name
lijk, dat er maar één droefheid is: geen
heilige te zijn. Die droefheid is ook de
betekenis van dit boek, want deze pries
ter was geen lafaard, hij was alleen geen
heilige, in omstandigheden die smeek
ten om heldhaftige heiligheid. En daar
om werd hij een zondaar; maar een zon-
naar met het bewustzijn van Gods ..macht
en heerlijkheid".
Greene's roman is een machtig geeste-
lijk monument in een artistiek volwaar
dige uitvoering. Wie enigszins besef
heeft wat het kost in een dergelijk sterk
bewogen zielsverhaal niet te vallen in
een bepaalde, ik zou haast willen zeg
gen: bezwerende rhetoriek, is vol be
wondering voor de eenvoud van het ver
haal. En een eenvoud, die nergens de
grens van het banale overschrijdt.
De Nederlandse titel van het boek
lijkt mij geen gelukkige vondst. Hier
wordt het persoonlijke wilsleven van de
priester te sterk in het verhaal betrok
ken en het typerende is juist, dat zijn
wilsleven haast geheel is uitgeschakeld.
De inleiding herkent eveneens in het
boek vooral de „strijd tussen goed en
kwaad"; Ut geloof niet, dat die strijd de
inzet is. De inzet lijkt mij persoonlijk
veeleer, de haast volledige waardeloos
heid van de mens met betrekking tot de
goddelijke „macht en heerlijkheid". Die
waardeloosheid is van onze zijde slechts
op te heffen door goede wil, liefde en
eindeloze deemoed. Het is dan ook voor
de mens een diepe verantwoording Gods
„waardigheid" aan zijn „onwaardigheid"
toevertrouwd te krijgen.
DICK OUWENDIJK.
In een officieel overzicht over de mili
taire situatie gedurendé afgelopen week
wordt opgemerkt, dat de activiteit van de
gewapende groepen voornamelijk is ge
richt tegen economische objecten, terwijl
ook de bevolking in de voormalige repu
blikeinse gebieden het moest ontgelden.
Het aantal aanmeldingen van voormalige
officieren der T.N.I. en manschappen nam
toe.
In Bantam hadden slechts enkele kleine
botsingen met benden plaats, waarbij hun
schuilplaatsen werden opgeruimd In het
gebied van Pasundan weiden zuiverings
acties voortgezet, waarbij vooral groepen
der voormalige Sili-wangi-divisie zawre
verliezen leden. Deze acties vonden voor
namelijk plaats in de gebieden ten Noord-
Westen van Sumedang, ten Zuiden van
Tjiawi en in de omgeving van P-galen-
dang- In het laatste gebied verloren de
gewapende groepen een faondertal doden,
vele gewonden en een groot aantal wa
pens. Er hebben zich enkele officieren
van de staf der Siliwangi-divisie gemeld.
Scherpschutter sactiviteit
neemt toe
De intensieve patrouillegang der Ne
derlandse troepen heeft een toenemend
succes. Hier werden aan cje gewapende
groepen zeer zware verliezen toegebracht,
De activiteit van scherpschutters langs de
wegen is op vele plaatsen afgenomen. In
het Westelijke deel van Midden-Java
weid een aantal pogingen tot sabotage
ondernomen. In het gebied tussen Djokja
en Solo werden, enkele gewapende groe
pen opgeruimd.
I> i,n Ret gehele gebied van Oost-Jav^
ondernomen zuiveringsoperaties wierpen
eveneens goede resultaten af, speciaal in
de omgeving van Kediri, Bodjonegero en
Lamongan. Een belangrijk aantal kleine
wapens en meer dan vier ton munitie
werden in beslag genomen. In de Negara
Djawa Timur leden de benden, gevoelige
verliezen. De dood van de bekende voor
malige farigadecommandanit der T.N.I.
Derudji, heeft niet nagelaten, grote in
vloed op het bendewezen uit té oefenen.
Op Sumatra zijn de gewapende benden
dieper in het gebergte, teruggetrokken.
Over het algemeen neemt ook hier de
activiteit der gewapende groepen af.
Tegen het exploot, dat op verzoek van
de advocaten Morgan en Wurmser door
een deurwaarder aan Kravchenko wos
betekend en waarin geëist wordt, dat
hij hun binnen 24 uren de integrale tekst
van het handschrift van „Ik verkoos de
vrijheid" ter hand stelt, heeft Kravchen
ko een protest-exploot ingediend.
In het protest wordt gezegd, dat, in
dien Kravchenko wil bewijzen zon
der daartoe te worden gedwongen
dat hij persoonlijk zijn werk heeft ge
schreven en herzien, hij dit zal doen om
het ernstige karakter van aantasting
van zijn eer aan te tonen, op de manier
die hem het doeltreffendst zal voorko
men, teneinde de critiek van zijn vij
anden te ontzenuwen, en op een ogen
blik dat hem het best zal passen.
Het hoofd van de R.K. Jongensschool
te Goes, de heer P. van den Dries, heeft
tijdens de bezetting met levensgevaar
enkele Amerikaanse piloten, die een
noodlanding op Z. Beveland maakten,
gered en verborgen. Hiervoor ontving hij
een Amerikaans certificaat van waarde
ring, namens Roosevelt, ondertekend
door Eisenhower. De houding van Ame
rika in de Veiligheidsraad ten opzichte
van ons land bij de behandeling van do
Indonesische kwestie, was de heer Van
den Dries een doorn in het oog en de
gestes van de- Jessup, de Amerikaanse
afgevaardigde, hebben hem zelfs zozeer
cregriefd, dat hij zijn onderscheiding naar
het Witte Huis heeft teruggestuurd ver
gezeld van eén brief, waarin hij het op
treden van de Amerikaanse politici laak
te.
Deze week ontving de heer Van den
Dries een brief van, dr. Jessup, die het
betreurde, dat een Nederlander een zo
welverdiende onderscheiding retour
neerde, te meer daar de bemoeienis van
de Amerikaanse regering met het Indo
nesische probleem geen verloochening is
van de dankbaarheid, die het Ameri
kaanse volk heeft voor de dapperheid
van do gedecoreerde en zijn landgenoten.
Hoewel de laatste resolutie, welke ook
door Noorwegen, China en Cuba werd
ondertekend, dé Nederlandse gesties voor
het vestigen van een rechtvaardige vre
de erkent, zo schreef dr. Jessup, neeft de
Veiligheidsraad, bewust van zijn verant
woordelijkheid voor de handhaving van
de internationale vrede en veiligheid, de
speciale stappen geëist, welke thans zyn
gedaan.
De geretourneerde onderscheiding zal
dr. Jessup op zijn bureau bewaren. Hij
vertrouwde erop, dat de afzender haar
alsnog zou terugvragen.
Maar daar denkt de heer Van den
Dries niet aan. Hij blijft op zijn stand
punt staan en zal de decoratie laten waar
zij thans is.
H. M. de Koningin heeft met ingang
van heden aan mr. E. M. J. A Sassen op
zijn verzoek op de meest eervolle wijze
ontslag verleend als minister van Over
zeese Gebiedsdelen onder dankbetuiging
voor de vele en gewichtige diensten,
door hem onder zeer moeilijke omstan
digheden aan Haar en den lande bewe
zen.
Het beheer van het ministerie van
Overzeese Gebiedsdelen is, zoals wij
reeds meidden, tijdelijk opgedragen aan
de minister van Binnenlandse Zaken,
mr. J. H. van Maarseveen.
Vanwege de Katholieke Nationale Par
tij is een telegram gezonden aan de Hon
gaarse gezant in Den Haag, waarin ge
protesteerd wordt tegen het gevoerde
proces en het uitgesproken vonnis tegen
kardinaal Mindszenty.
De „Groote Beer", op reis van Amsterdam
naar Batavia, vertrok Zaterdag van Suez.
De „Kota Inten", op reis van Rotterdam
naar Batavia, passeerde Zondagmiddag om
1 uur Ouessant.
De .Zuiderkruis", op reis van Java naar
Rotterdam, passeerde Zaterdag straat
Soenda.
De Nationale Federatieve Raad van -
voormalig verzet in Nederland, heeft
een verklaring uitgegeven, die gericht
is tegen de sententie van het bijzonder,
gerechtshof te Leeuwarden in de zaak-
Schreieder.
„Wij ergeren ons aan deze vodjes pa-
pier-practijk, aldus de verklaring. Naar
verleden week bericht is, stelde het Hof
deze Kriminal-direktor buiten vervol
ging en begon de Ned. justitie onder
handelingen te voeren met de Britse
bezettingsautoriteiten in Duitsland met
het doel Schreieder als ongewenste
vreemdeling over de grens te zetten.
Intussen tekende de procureur-fiscaal bij
het Leeuwarder bijzonder hof cassatie
aan".
In de verklaring spreekt de raad zijn
ernstige bezorgdheid uit over de bij
zondere rechtspleging in Nederland, „die
nu weer een Schreieder, hoewel lid van
een misdadige vereniging», zijn straf laat
ontlopen"." 'Dc raad zegt dat hier Iéts
geschiedt, dat principieel onjuist is en
hij beschuldigt er de autoriteiten van
de gelegenheid te hebben gegeven,
zijn medeplichtigen direct of via een
omweg te instrueren".. Volgens de raad
is hiervan het gevolg geweest, dat de
verdachte „wegens gebrek aan bewijs",
van rechtsvervolging is ontslagen.
Bij Ged. Staten van Noord-Holland ^is
van B. en W. van Texel een
nieuw vliegveld-
„„I,-,,, is door de gemeente
Televen vliegveld aahgelegd zowel ten
bXeve van het zomerseizoenverkeer,
al! met het doel éen mogelijkheid vat)
verteer met de vaste wal te scheppen
voor het geval de bootverbinding, met
name bij ijsgang, zou uitvallen. Tijdens
de oorlog is het veld door de Duitsers
in gebruik genomen, na belangrijk te
zijn uitgebreid, totdat het in 1943 werd
verlaten en door het opbreken van start
banen, het gravep van sloten enz ge
heel onbruikbaar gemaakt.
Thans 'igt het in het voornemen het
vliegveld opnieuw aan te leggen als een
veld,^ dat geen startbanen bezit en ook
overigens van een vrij eenvoudige uit
voering is, ter oppervlakte van rond 92
ha. (het vliegveld van voor de oorlog
besloeg niet meer dan ongeveer 36 ha.).
Ged. Staten geven in overweging de
bijdrage van de provincie te stellen op
15 procent van de kosten van grondaan
koop, stichting van gebouwen en bebake-
ning van het vliegveld tot een maximum
van liet daarvoor geraamde bedrag van
180.000.
De Noorse minister_ van buitenlandse
zaken, dr. Halvard Lange, is gisteren in
Londen aangekomen om de problemen,
van Noorwegen's veiligheid te bespreken
met zijn Engelse collega Ernest Bevin.
Lange arriveerde per vliegtuig uit
Washington, waar hij met'Dean Acheson
de mogelijkheden van deelneming van
Noorwegen aan het Noord-Atlantisch dc-"
fensiepact bestudeerde. Lange verklaarde,
dat er nog geen beslissing was bereikt
t.a.v. Noorwegen's lidmaatschap van dit
pact. Een compromis tussen het Atlan
tisch en een Scandinavisch pact achtte
Lange in ieder geval onwaarschijnlijk-
De minister is van plan om Dinsdag
avond of Woensdagmorgen naar Noor
wegen terug te vliegen om het Noorse
kabinet verslag uit te brengen over zijn
besprekingeii in Washington en Londen.
Het Noorse antwoord op het -Russische
aanbod om een non-agressie pact te
sluiten zal eerst daarna aan Moskou ge
zonden 'worden.
Te Schoonhoven is op 71-jarige leeftijd.
In het 45ste jaar van zijn H. priesterschap
overleden de zeereerw. heer J. W. Bron-
wers, pastoor van de St. Hartholmneus-
parochie aldaar. De begrafenis za ns-
dag plaats hebben op bet R- K- Kerkhot
te Schoonhoven,
Hedenmorgen brak door onbekende
oorzaak brand uit in een grote boerderij
tc Wijngaarden (by Sliedrecht), die be
woond werd door drie gezinnen. Door de
sterke wind vatte de boerderij geheel
vlam, zij brandde snel uit..Een achter de
woning gelegen schuur waarin zich de
veestapel bevond, geraakte eveneens in
brand en hierdoor vonden 1 stuks vee de
an de inboedel kon maar een
klein deel worden gered»
INSTRUCTEURS-DIPLOMA K.N.A.C
De .E.C.A. heeft aan Nederland aan
koopmachtigingen verstrekt tot een to
taalbedrag va" 15.911.000 en betreffen
nml. materialen voor de ijzer- en staal-
productie spoorwegmaterieel motorvoer
tuigen, hout, ruwe olie en sojabonen.
0
