Vijf
en vijftig
Schiedam
Meter boven
Bioscopen deze week
LAATSTE BERICHTEN
33
m
■ea
wmm
HET VERHAAL VAN EEN ANGST
Bevolkingsvermeerdering stelt de
regering voor verschillende problemen
Nogmaals de Candidaatsstelling
tig^s
cpj
MS
Hl **i
WrnÊÊm
WALDO
Congres te Amsterdam
Djokja is niet verwoest
ZATERDAG 26 MAART 1949
PAGINA 2
ffF;
„Als je nu struikelt over de poot van dat statief, waarmee je
zo staat te schutteren, dan
Herinner je je nog die „foto van de week'' uit „LifeDat
hele kleine witte stipje op de toren van de Kathedraal van
Lincolnshire. Het was een meisje op hat ogenblik dat'J
;rJa, 55 Meter is wel een stukje en je ziet dat pas goed, als
die leidekkersboven je hoofd aan dat kruis staan te rukken,
dat de toren ervan beeft. Je leven hangt af van die paar
onnozele spijkers, van wat touwen en planken
DE STEM VAN DE LEZER
GEACHTE HEER HOEK
HET MOBILISATIEKRUIS
NED VRACHTENMARKT
week 1949
24.95
MEDISCHE ZONDAGSDIENST
NIEUWE REGISSEUR VOOR
ZUID-NED. TONEEL
SCHIEDAM 35 RAADSLEDEN
WORDT MUSIS SACRUM
SCHOUWBURG?
Ja, als plan wordt goedgekeurd
Crossfire (Passage)
ALS FA'A FR ZO'N KARW EI AAN HAD GEHAD, WAREN WE NU NOG „PARADIJSENAREN"
REEDS DOOD VOOR ZIJN
geboorte?
r
mföëZ'/'r'Z -* 'Mi 'A-
M n M*
*A H
duiveltje pestte voort, nu we niet meer
werden geabsorbeerd door het prachtige
panorama.
Maar we zijn buiten gekomen op het
laatste platform voor de spits. We heb
ben er ons statief aarzelend en met een
beklemd en weeïg kloppend hart opgezet.
We hebben foto's van de stad gemaakt
en liggend op onze rug de veiligste
houding in zo'n geval kiekten we die
twee kerels, die zonder blikken of
blozen, als wandelden ze over het Koe
marktplein aan het werk waren op dat
kleine stukje veiligheid 55 Meter boven
de dood door verplettering.
Toen we beneden waren hebben we
ons rantsoen van een week wij zijn
zuinig achter elkaar opgerookt en we
zijn nog gaan geloven aan die advertentie
van dat merk, dat propageert „Dit staalt
de zenuwen."
Hoe vaak hadden we met ontzag naar
dat topje van de Gorzenkerk gekeken.
Een paar stellages hingen ergens in de
ruimte geplakt tegen de steenklomp. We
wisten zeker, dat we daar nooit zouden
staan. In de oorlog was het eens gebeurd,
dat we hoog een toren waren ingeklom
men nota bene om er „onder" te duiken.
De ladders stonden los in de trapgaten
en konden opgetrokken worden. Geen
mof zou het wagen langs het klokzeel
naar boven te klimmen. Met zwikkende
knieën zijn we boven gekomen.
's Nachts liepen we tussen het waken
door in een oerwoud, omringd door
groene beesten met Duitse helmen op.
Wij moesten over een ravijn, waarover
een lianenbrug gespannen was. Die brug
zwiepte. Als sok-ophouder-elastiek rekte
de brug onder ons geschuifel, terwijl de
beesten met de helmen grijnsden. Ge
lukkig.... Daar was het hou-vast van
een dwarstouw. Met zweet overdekt
grepen we de kans en trokken het naar
ons toe....
De bons van de klepel tegen de toren
klok haalde ons uit de beklemmende
nachtmerrie. We hadden het klokken-
touw in onze handen geklemd en er met
alle macht aan getrokken.
Dat was de laatste herinnering aan
een toren-beklimming en wij dachten,
dat het de laatste zou blijven.
Maar in die tijd wisten wij nog niets
van journalistieke „zenuwen van bij
stand." Een paar vezeltjes daarvan ont
dekten we bij een reportage in het
akelig kille November-weer van 1947,
toen we over de glibberig_natte vijzel
stelling Vötff Maassluis" schuchterden
met een gezicht van de man van de vlie
gende trapeze en de aarzelende benen
en tastende handen van onze zoon, die
gisteren juist zijn eerste zelfstandige
stappen heeft gedaan onder luid applaus
van magen en geburen.
Eigenlijk, kwam het door Kapelaan de
Wit, die zo vanzelfsprekend de vele
treden van de toren begon te beklimmen,
dat wy het aan onze mannen-eer ver
plicht meenden, te acteren, of dit voor
ons dagelijks werk was.
Eerlijk gezegd, het ging vijf verdie
pingen heel goed. De H. Hartkerk heeft
beslist een comfortabele toren, wat trap-
fen betreft gelukkig is hij alleen
van de pastorie uit te beklimmen, anders
zaten mogen alle jongens van de Gorzen
erin. Ook de omlopen leverden geen
gevaar op, want er was zoveel ruimte
naast het gapende trapgat, dat jonge ge
zinnen blij zouden zijn met zoveel woon
ruimte. Dat wil niet zeggen, dat wij niet
schuifelend een boog op een meter af
stand van het gat beschreven om bij de
volgende opgang te komen,
veltje van de angst zit toch de hele tijd
vervelende dingen te suggereren. Je
voelt met een pink of de balustrade wel
stevig staat, want als je de duim zou
gebruiken, kon je zodanige „gewichts
verplaatsing' krijgen, dat het evenwichts-
centrum de schok niet meer kon door
staan.. Je begon je reis naar de diepe
aarde tegelijkertijd met die naar de
hoogte.... nou ja, hemel een beetje
vagevuur zal er nog wel bijzijn. Bij de
gedachte aan het vagevuur begonnen we
te denken aan de retraite van de Redemp
toristen, hun levendige beschrijving van
de hel, hetgeen ons nog twijfelmoediger
maakte en een nogal onvolmaakt acte
van berouw te weeg bracht.
Maar intussen dat gezicht op de stad.
De nevels verhinderen een helder uit
zicht tot Vlaardingen en Overschie. Zelfs
de schepen bij Wilton lagen als droom
kastelen verwaasd, alleen de helder witte
verf tekende, duidelijk contouren in de
heiligheid. Dichterbij in de Wilhelmina-
haven lag de Koningin Emma te pronken.
Dit was een uitzicht, dat op geen ander
punt van de stad te genieten viel. Hoe
jammer, meenden wij, dat dit niet voor
allen is weggelegd. Nergens is het ge
zicht op de Rotterdamse haven, op de
stad Schiedam en op de Waterweg mooier
dan hier.
Maar heel zelden alleen nu de
nieuwe leien gelegd werden en de neon
verlichting op het kruis moest worden
aangebracht, bestond dt gelegenheid dit
te ondergaan.
Omdat wij gekomen waren om de
plaatsing van het kruis vast te leggen,
kreeg de angst weer een kans. We
moesten nog hoger op. Nu was het niet
langer een trap met treden en een leu
ning, maar zo'n buigende steigerleer met
sporten. Hadden we niet vaak gezien,
hoe de bouwvakarbeiders die bestijgen?
Oh, ja en de variété-artisten in het Pas
sage-theater. Zoveel mogelijk 't zwaarte
punt tegen de ladder aanhouden. Dus
als een slak tegen de sporten plakken
en naar boventreedje voor treedje,
handje voor handje.
Het ergste het middenstuk hebben
we, al huiverende gepasseerd. We zijn
boven, maar hoe komen we nu op de leer,
die naar de top voert?
„Stijve hark, dat komt ervan als je
geen ochtendgymnastiek doet. Nu, blijft
zö aanstonds je schoen achter die sport
haken. Dat kan niét anders. Biceps heb
je ook niet, want je doet te weinig sport.
Reken er maar niet op, dat je aan zo'n
kapspant zult blijven hangen tot er hulp
komt. Er is niemand. Boven weten ze
niet, dat je komt. Beneden weten ze niet,
dat je hoger gegaan bent. Ze rukken en
Wij stadgenoten zijtj verbolgen
Als men een stad van „groot" formaat
In een register niet kan vinden
En als een „dorp" beschouwen gaat
Neen, Hr. Hoek, DAT is te gortig
Want overal waar je ook bent
In heel ons land, daar zijn
SCHIEDAMMERS
Als mensen uit de STAD bekend,
Mijn vrouw, die maakte mij verlegen
Zo met dat vraag- en antwoordspel
„Jouw dorpje is niet eens te vinden"
Misschien begrijpt U me nu wel.
Hebt U misschien van de Deviezen
Uit „groot" Schiedam wel eens gehoord?
En was het niet een S. V. V- er
Waardoor een doelpunt werd gescoord?
Wij hebben heus een Burgemeester
En een Schiedams Gemeenteraad
En straks behaalt ons voetbal-elftal
Als Kampioen de hoogste graad.
Als men om beter aan te duiden
Zijn brieven richt aan Rotterdam
Dan schrijft een Buitenlander simpel
..Near Rotterdam, daar ligt Schiedam"
Wij stedelingen zijn verbolgen
Schiedam is heus geen „dorp" mijnheer.
Wilt dit dus even corrigeren
We luisteren mee een volgend keer.
Uitkijkend over Schiedam vanaf de
toren van de H. Hartkerk bekruipt de
toeschouwer een gevoel van trots en klein
heid tegelijkertijd. Trots om deze stad,
die van Oost naar West trilt van leven
en arbeid.
De rustig deinende bootjes van de
Voorhaven aan de voet van de Werf Gusto
markeren door het contrast van klein en
groot de betekenis van Schiedam op het
terrein van de waterbouw. En beginnend
met de grote fabriekshal gaat de foto over
in een reeks industrieën aan de Buiten
havenweg en daarachter in Nieuw-Ma-
thenesse, nu nog nauwelijks ontdekt, maar
spoedig geheel gevuld met fabrieken en
werkplaatsen.
De nevel van de mooie voorjaarsdag
omhult de torens van de glasfabriek. De
lens moet bij het oog ten achter blijven
als het er op aankomt door de mist heen
te dringen en te zienhoe de Hema-flat
fier uit de huizenmassa oprijst en de St.
Jan nieuw en helder naar de hemel torent.
De Havenkerk steekt een eigenwijs toren
tje de lucht in en de Frankenland ligt
massaal moederlijk tussen de kudde. Naar
de rivier toe wordt het nog heiïger en
nauwelijks is er iets van de kranen van
Wilton-Fljenoord te ontwaren. Maar aan
de voet van de toren ligt duidelijk en met
de lelijke vanzelfsprekendheid deze open
bare dienst eigen de gasfabriek, Elke stad
moet genoegen nemen met haar aanwe
zigheid en zij weet het.
Valt het niet op hoe weinig groen of
plantsoenaanleg er te vinden is in de
Gorzen? Hier bovenin de toren worden
de schoonheid en de feilen van onze stad
zo duidelijk, dat we zouden wensen, dat
er een toren zou verrijzen, die aan Schie
dammers hun stad te zien zou geven, zoals
zij haar nog nooit zagen. Deze foto is maar
een gebrekkige poging tot compensatie
van het gemis.
GEHOOR
Bij het secretariaat van de Nationale
bond van oud-gemobiliseerden en oud
strijders ..Het Mobilisatiekruis", afd.
Schiedam, is thans bericht binnengekomen
dat geheel belangeloos aan het kerkcon-
cert op 20 April a.s. in de Grote kerk,
alhier, ten bate van de gewonde militai
ren in Indonesië, zullen medewerken:
mevr. Maria Messer-Albers, alt; de heer
H. Kromhout, bariton.
Medewerkenden zijn thans: Mariniers
kapel der Kon. Marine; mevr. Maria
Messer-Albers, alt; de heer H. Kromhout,
bariton; de Kon. Zangvereniging Schie
dams Mannenkoor „Orpheus"; de Man-
nenzangvereniging Apollo" te Rotterdam
het geheel o.l.v. Kapitein Gijsbert Nieuw-
land.
Werken worden o.a. uitgevoerd van
Handel, Brahms, Schubert en Ed. Grieg.
Vermoedelijk zal in het koor een podium
gebouwd worden, zodat de bezoekers een
goed gezicht hebben op de Marinierskapel
en de zangers.
Tot aan het eerste vlondertje onder trekken aan het kruis dat het leven een
de torenspits is het best te doen. En op Lust is en jouw angstkreet zullen ze m
dat platform beneemt het gezicht op 1 dat lawaai met horen. Je valt regelrecht
SfhipHam TT vnnrppr^t ggniimp tiid ds I diepte: minstens 35 meter op een
Sdacht?aanlchri^Na&k dafdui-jbetonnen vloer. Alles is hier beton" Het
BOTTERDAM, 25 MAART 1949
60 ton kjuitkalk Amsterdam; 65 ton
mais Zutphen; 100 ton id. Weesperkarspel
80 ton ld. Maarsen; 100 ton ld. Amers
foort; 160 ton meel Zaandam; 65 ton
stammen Dordrecht; tl4 ton ld. Amster
dam; 112 ton ld. Zaandam; 100 ton kunst
mest Heereveen- 100 ton kolen Boskoop;
285 ton id. Den Haag; 150 ton id. Tilburg;
60 ton briketten Leiderdorp; 25 ton ruwe
kwik Beekbergen; 100 ton fosfaat De Leur
200 ton id. Hengelo; 80 ton ld. Rozendaal;
21 stand hout Gouda; 2 lad. stukgoed
Amsterdam.
Kinderledikantjes zijn
zo duur niet meer.
Een vlotledikantje
kunt U al kopen voor
A. Hoogendijk, Tuinlaan 74, Tel. 68785
W. A. de Ridder, Stadhouderslaan 46, Tel
67590; F. Jungerius, Vondellaan 2, Tel.
67355; Apotheek Westendorp, Singel 81.
Jan van der Linden, tot nu toe ver
bonden aan de Haagsche Comedie, zal
dit gezelschap gaan verlaten.
Het volgende seizoen zal hij verbonden
zijn bij het Zuid-Nederlands Toneel en
wel hoofdzakelijk als regisseur.
(Van onze Amsterdamse redacteur).
„Drie problemen houden de rege
ring In bijzondere mate bezig: le boe
moet het welvaartspeil van het Neder
landse volk gehandhaafd en verhoogd
worden; 2e hoe zorgen wij voor een
doelmatige huisvesting van personen
en bedrijven en 3e hoe zorgen wü voor
voldoende werkgelegenheid", aldus mi
nister Joekes op hei congres over de
gevolgen van de bevolkings-vermeerde-
ring hedenmorgen in Krasnapolsky te
Amsterdam.
De tweede wereldoorlog, zo vervolgde-
de minister, heeft ons een aantal zeer
bijzondere en zware problemen nagela
ten. Ons welvaartspeil kan daarom thans
alleen met behulp van buiten gehandhaafd
blijven, maar in de naaste toekomst zullen
wij weer op eigen benen moeten staan
Daarom zal het. nodig zijn dat onze export
en onze diensten aan het buitenland meer
opbrengen. Dit alleen al brengt een com
plex vanproblemen met zich, maar deze
worden nog verzwaard door de bevol
kingstoename, die ongekend kan heten.
Ook de huisvesting bergt een aantal
problemen in zich. De oorlog vernielde
veel en zette de aanbouw stop. Maar èn
.de bevolking èn de bedrijven zullen zo
Vooral in de laatste dagen zijn wij in
staat geweest het Schiedam van de toe
komst in een fel schijnwerper-licht te
plaatsen. Van vele zijden heeft men plot
seling ontdekt, dat hét menens is met
die schone toekomst van groot Schiedam.
Wal wijzen tekenen erop, dat er naar
binnen en naar buiten nog veel gedaan
kan worden, om belangrijker verbete
ring in de mentaliteit te brengen, maar
alles wijst in de goede richting
Wat heeft de Raad met dit alles te
maken?
Wij zouden zeggen: alles.
Het zou onheus en onjuist zijn om te
beweren, dat onze vroedschap in het
verleden niet vanuit Schiedamse belan
gen dacht, maar niemand zal willen ont
kennen. dat wij, de voortrekkers var,
een welvarend levende gemeenschap.
Schiedamse belangen op zoveel ruimer
gebied zien liggen. Het gaat erom, of de
toekomstige Raad reeds bezield zal zijn
Naar wij vernemen, ligt het in de be
doeling van de heer J. W. de Groot, eige
naar van Musis Sacrum, deze zaal te doen
verbouwen tot een schouwburg, die plaats
zal bieden aan acht honderd bezoekers.
De plannen daartoe zijn reeds ingediend
en als er spoedig toestemming wordt ver
kregen, wordt dadelijk een aanvang ge
maakt met de werkzaamheden, die begin
September gereed zullen moeten zijn.
Van de huidige zaal zal het Verlaagde
gedeelte achter de ingang aan de nieuwe
schouwburgzaal worden onttrokken. Van
dit gedeelte wordt een kleine, intieme
foyer gemaakt voor gasten, genodigden
en autoriteiten. Het tegenwoordige toneel
met de daarachter gelegen coulissenberg-
plaats wordt bij de zaal getrokken, waar
door de totale lengte van de schouwburg
zaal 24,6 meter zal worden. Rechts van de
tegenwoordige zaal bevindt zich nu een
stoelenbergplaats. Deze ruimte wordt bij
de schouwburg getrokken, waardoor de
zaal een breedte krijgt van 14,6 meter.
Het toneel, van de zaal gescheiden door
een orkestbak, wordt bijna 14 meter breed
en 16,8 meter diep. De toneelingang wordt
bijna tien meter. Ter weerszijden van de
orkestbak zullen trapjes naar het toneel
leiden.
Het toneel krijgt een moderne outillage,
waardoor toneelstukken, operettes, opera's,
die omvangrijke decors en veel decorwis
selingen vereisen, vlot kunnen worden
opgevoerd, omdat tevoren de coulissen
kunnen worden gereed gemaakt in de
trekken, die zijn ontworpen.
Ter weerszijden vah het toneel zijn zij
tonelen ontworpen ten behoeve van de
actrices en acteurs. Daar zijn ook enige
kleedkamers gedacht. Achter het toneel
bevindt zich de coulissenbergplaats.
Achter in de ontworpen schouwburg
zaal is een balkon ontworpen, dat men
zal kunnen bereiken via een trap, die
wordt gemaakt achter de nieuwe, intieme
foyer voor de zaal.
De foyer, die links langs de zaal loopt,
zal belangrijk langer worden, omdat het
toneel acht meter naar achteren wordt
verplaatst.
De hall wordt niet veranderd. Alleen zal
de tochtdeur dichter bij de hoofdingang
komen, waardoor de garderobe-ruimte
wordt uitgebreid, zodat het publiek snel
kan worden geholpen. Het kantoortje ach
ter de garderobe wordt bij de kleding
bergplaats getrokken.
De tekening geeft een duidelijk beeld
van de te maken schouwburg. De stippel
lijn geeft de tegenwoordige situatie aan.
Het is te wensen, dat de heer De Groot
spoedig toestemming krijgt om zijn plan
te verwezenlijken, opdat onze stad einde
lijk en heel spoedig in het bezit komt van
een moderne schouwburg.
Crossfire is eigenlijk een „Maandag
Donderdag"-film. Er is een in alle op
zichte bijzondere vormgeving te bewon
deren. Het Is het verhaal van een moord.
Reeds in de eerste meters celluloid wordt
deze begaan. De politie vindt het ont
zielde lichaam van een Joodse journalist
Samuel. De motieven, die tot deze moord
leidden, zijn volkomen duister. Er wordt
een portefeuille van de soldaat Mitchell
in de kamer gevonden, maar zijn sergeant
kan onmogelijk begrijpen, dat deze stille
knaap, vervuld van heimwee naar zyn
vrouw, de moord begaan heeft.
De solidariteit van „de jongens dwingt
hen de vermiste Mitch aan de politie te
onttrekken en op eigen houtje te proberen
tezamen met de andere veteranen de
eigenlijke dader op te sporen. De dubbele
Jacht; die van de wettelijke gerechtigheid
en die van de wrekende hand van de
groep brengt de eigenlijke dader tenslotte
in het kruisvuur crossfire), waarin ny
dood ter aarde stort.
Door de reeds genoemde bijzondere
vormgeving neemt men de zwakke in
houd op de koop toe. Als uiteindelijk het
motief voor de moord en daardoor de
moordenaar gevonden wordt, is er niets
meer dan de film-persoonlijkheid van
de dader om dit motief aannemelijk te
maken. Hij is een bonk heipaal-kracht,
die verachting heeft voor alles wat zwak
of anders is. Deze verachting slaat on
middellijk over tot haat en merkwaar
dig filmische vormgeving van de stelling,
die wij deze week uitvoerig behandelden
in verband met de lezing van Pater Mul
ders deze haat kristalliseert onmiddel
lijk tot moordlust.
En toch is deze film als betoog tegen
de haat zwak, want er wordt geen ont
wikkeling geschetst naar het losvallen
van alle menselijke en morele remmen,
dat een instinctief gevoel van tegenzin
t.o.v. mensen, die anders zijn doet ver
keren in haat en daarna bovendien nog de
remmen van angst voor de vergelding los-
zet om de moordlust tweemaal een kans
te geven.
De film is sterk door een harde strakke
dialoog, een even harde scherp gecon
trasteerde belichting, die ogenschijnlijk
alleen gebruik maakt van de normale
lichtbron: de straal uit de filmprojector
van een theater; een bureaulamp, een
schemerlamp, lantaarnlicht. Elke camera-
instelling is raak en wezenlijk tot net
suggereren van een bepaalde sfeer- Bo
vendien is er het film-acteren van de po-
Iitie-lnspecteur, van Sergeant Keeley en
de soldaten Montgomery Floyd Boers en
Mitchell. 3/tn sober-direct product, dat
toch op den duur ondanks de korte
passages met veelzeggende opmerkingen
van Samuels in Inspecteur Finlay over
resp. demobiliserende soldaten en haat te
gen minderheden meer als zuiver per-
fect-filmlitteraire detective, dan als be-
toogfilm gezien zal worden. De regie is in
handen van Edward Dmytryk en de foto
grafie stond onder leiding van J. Roy
Hunt. 18 Jaar.
Misleide Jeugd (Monopolie)
Het is nu al zo vaak gebeurd, dat wij
volwassen gangsters en ploerten aan het
werk hebben gezien in Amerikaanse films
dat het tijd werd. dat er eens verandering
in de vorm van het genre kwam. Skippie
Homeier inspireerde de talent-zoekers
blijkbaar bijzonder, want men gaf hem ais
jongen al de mimische kunstjes te leren!
die de ouderen reeds op het gezicht be
storven zijn. En toen moest er een draai
boek komen?
Waarom er geen film van gemaakt,
waarin een Nazi-jochie naar Amerika
komt- daar verschrikkelijk Duits te keer
gaat, om ten slotte door de knieën te
gaan en in gemeende aanbidding neer te
vallen voor „the way, w*. Americans,
live"? Er bestond al een toneelstuk over
zo'n knaapje.
Zo vergreep Hollywood zich aan het
Duitse jeugdprobleem met geen andere
opzet dan wat gangster-sensatie te ver
mengen met de leugenachtige veront
waardiging. dat een kind dit alles kon
doen.
Zowel wat de vorm als wat de inhoud
betreft een mislukking. 14 Jaar-
JïïïuZ,
WF
Ah idi$£ juuJ Um
êlêLq
ft
tlt i,. V,\t
«'<4,4.
ul««
van de geest en de geestdrift, die nu
nog slechts in enkelen leeft. De normaie
taak van de Raadsleden, de contróle óp
het bestuur en de dagelijkse gang van
zaken; het zich verschaffen van de ze
kerheid, dat de financiën goed besteed
worden; .de prettige gedachte, dat men
behalve de belangen der burgerij ook die
van eigen groep speciaal naar voren
kan brengen, het is allemaal waardevol
geestelijk bezit van deze Raad en zijn
voorgangers. Maar stuwen naar de nieu
we geest, steun geven aan de weinigen,
die reeds duidelijk zien, waar het met
de toekomst van Schiedam naar toe zal
moeten, dat wordt nog wel eens gemist.
Wij zouden hier een woord willen
aanhalen, dat Dr. Philips, de onlangs 75
jaar geworden stichter van het wereld -
concern, sprak, tijdens de huldiging.
Philips is groot geworden door voort
varendheid, doorzetting energie, maar
vooral door fantasie, vooral door fantasie".
Deze uitlating is kenmerkend voor een
zo „hard-boiled" zakenman als deze Dr.
Philips. Hij bedoelt dan ook geen lucht
kastelen; geen ijle plannen, maar de durf
om mogelijkheden te zien, waar deze niet
direct aan de oppervlakte liggen; de
moed om zich door moeilijkheden een
weg te banen naar gebieden, die anders
nooit ontsloten zouden zijn. Het is deze
fantasie, die Columbus Amerika deed ont
dekken. Het is deze fantasie, die elke ont
dekkingsreiziger en iedere uitvinder geleid
heeft. Zij voeren niet op het kompas van
de fantasie alleen- Zij grepen tege11^""
tijd de verworvenheden van de weien
schap. Columbus maakte dankbaar ge
bruik van de nieuwste kaarten; ae ui -
vinders vorsten staag in datgene wat vóór
hun tijd omtrent- het onderwerp reeds
bekend was.
Met klare woorden; fantasie moet ge
leid en in toom gehouden worden door
verstandelijke overwegingen.
Door werkelijk verstandelijke overwe
gingen!!
Wanneer de vroedschap voor het groot
ste deel gevormd door de branders in
midden van de vorige eeuw de pracjmge
plannen van burgemeester van du*
werpt om Schiedam havens en P r-
wegverbindingen te geven met e
de ontwikkeling van de stad in andere
richting dan de jenever-faMgonder dp
den; zij stad van de bra-n-
der^n' enhzal wel altijd* «tad vari de
houding" n"et ^pTer'standelijke overwe
gingen Dit inzicht was de stem van het
stomme en vruchteloze eigen belang.
En daarom, wie zegt verstandelijke
overwegingen, geïnspireerd door fanta
sie, moet zich durven wenden tot de
groep, die daarvan niet het monopolie
heeft, maar er wel door opleiding voor
geschikt is: de groep intellectuelen.
Hoe staat het met het verantwoorde
lijkheidsbesef hiervan t. o. v. vertegen
woordiging in de Raad enhoe staat het
met de kansen, die aan deze Schie
dam kleine groep - °m
verantwoordelijkheid S
De eerste vraag Kan binnenkort wor
den opgelost. Zal er een lijst van candi
daten van deze groep op de komende
vergadering van de K. V. P„ dié Don
derdagavond gehouden wordt, zyn inge
diend? Tot Woensdag is daarvoor nog
tijd. Er zijn maar tien handtekeningen
onder een "aam nodig. Zijn' de intellec-
tuelen in Schiedam zich. ervan bewust,
dat er plotselinge verschuivingen
veranderingen in de Katholieke verte
genwoordiging in de Raad kunnen op
treden, die onze positie ernstig zouden
verzwakken? Wordt er rekening mee
gehouden., dat bepaalde sleutel-posities
mmoenteel sterk bezet zijn. Maar is er
voor evenredige vervanging gezorgd?
Dit zijn vragen, die de groep intellec
tuelen zich gerust mag stellen als gewe
tensvragen, want kennis brengt mee ver
antwoordelijkheid. Ook politieke verant
woordelijkheid dient gedragen to worden.
Of eventuele candidaten de kans zul
len krijgen om zich van hun taak te
kwijten zal liggen aan de samenstelling
van het Politiek Advies- Voorlopig blij
ven wij afwachten wat de komende Don
derdagavond zal brengen.
spoedig mogelijk onder dak gebracht moe
ten worden.
Wat de werkgelegenheid betreft, direct
na de oorlog was dit geen probleem: Het
bedrijfsleven was overvloedig Vkn op
drachten voorzien, de overhdd bond vesl
administratief personeel en zwarte han
del en amusementsbedrijven verdienden
veel geld. Later kwam er een kentering.
Onder de mensen van de amusementsbe
drijven en onder het administratieve per
soneel ontstond werkloosheid en in 1948
kwam er ook in sommige bedrijfstakken
door teruglopende opdrachten enige
slapte.
Daarenboven, de gemiddelde arbeids
productiviteit bleef nog steeds beneden
die van 1938 en de gewapende macht
bindt zeer velen, die eens weer in het
productieproces zullen terugkeren, twee
facetten, waarmede men terdege reke
ning zal moeten houden. Dan is er nog
de snelle bevolkingstoename, terwijl men
wel degelijk met een conjunctuuromslag
rekening moet houden.
De agrarische sector biedt de Ned.
werknemer weinig kansen meer Deze
sector is oververzadigd en ook verdere
inpoldering ls niet afdoende. De beroeps
bevolking moet in de eerste plaats on
dergebracht worden in de industrie. Veel
industrialisatie is dan ook noodzakelijk,
mede met het oog op onze betalings
balans. Een felle concurrentie op do
wereldmarkt staat ons echter te wach
ten en wij zullen onze kracht dan ook
moeten zoeken in kwaliteit. Maar daar
om zal er een goede opleiding van werk
krachten nodig zijn.
Een tweede middel, om uit de werk
gelegenheids-impasse te geraken, is
emigratie. De agrarische bevolking komt
hiervoor op de eerste plaats in aanmer
king. Emigratie van vakmensen daaren
tegen is niet aap te bevelen.
Een derde middel is de vakopleiding.
Ongeschoold personeel wordt aangebo
den, geschoold personeel nog overal ge
vraagd.
Bovendien ls er een overschot aan
administratief personeel en een overbrug.
ging van deze problemen lukt spreker
moeilijk. Een nauwkeurige kennis vaa
alle problemen is ook een eerste nood
zaak en dit congres kan daaraan veel
bijdragen.
Prof. dr. E. W. Hofstede, voorzitter van
het Instituut van sociaal onderzoek van
het Ned. volk, die dit congres organiseert,
wees erop, dat Nederland na de oorlog
voor een 'volkomen nieuwe situatie ge
plaatst was. Een grondig onderzoek lt
dan ook noodzakelijk.
Een ongekend groot aantal autoriteiten
en deskundigen was bijeengekomen op
dit congres.
Met de minister van Sociale Zaken
waren er hoge vertegenwoordigers van,
de departementen van financiën, binnen
landse zakenoorlog, landbouw en
visserij, wederopbouw verkeer en water
staat, O., K. en W. Verder hoogleraren
en docenten van alle universiteiten en
hogescholen en vertegenwoordigers van
gemeentebesturen en wethouders.
De Unci heeft vandaag aan de Veilig
heidsraad op diens verzoek telegrafisch
rapport uitgebracht over de beweerde
verwoestingen in Djokjakarta door de
Nederlandse troepen. Zoals men weet
sprak Palar deze week in de Veiligheids
raad ervan, dat de Nederlanders de stad
systematisch hebben verwoest en de outil
lage van bedrijven naar elders hebben
vervoerd. Op zijn verzoek vroeg de raad
aan de Unci, ter plaatse een onderzoek In
te stellen en daarover te rapporteren.
In een telegram aan de raad heeft de
commissie heden dit rapport uitgebracht.
Zij verklaart daarin, dat er in de voor
malige republikeinse hoofdstad geen ern
stige schade is aangericht, zodat eulks
ook geenszins een beletsel zou kunnen
vormen om de republikeinse regering op
nieuw daar te vestigen.
Deze verklaring is gegrond op een rap
port der militaire waarnemers van de
commissie en ook op hetgeen haar eigen
plaatsvervangende vertegenwoordigers
persoonlijk constateerden bij hun bezoek
aan Djokja op 21 Maart.
Het bestaande gebrek aan materialen
en uitrusting, waarvan sedert het begin
der politiële actie een gedeelte is ver
nietigd of weggevoerd, zou echter wel
een effectief functionneren van de re
publikeinse administratie kunnen be
lemmeren.
Daarom zouden de Ned. autoriteiten
overeenkomstig de resolutie van 28 Januari
faciliteiten moeten verschaffen aan de re-
nublikeinse autoriteiten om naar Djokja
terug te keren teneinde zich van hun ver
antwoordelijkheden te kunnen kwijten.
De West-Du'tse constituerende ver
gadering is het niet eens met de ver
anderingen. die de Amerikanen, Brit
ten en Fransen in haar ontwerp-grond-
wet aangebracht hebben.
O.a. wordt de gea'üeerden verweten,
dat zij annexaties door de naburige
landen toestaan, die alle perken te
buiten gaan.
De ontevredenheid is thans zo groot,
dat men vreest, dat de West-Duitse
staat zells vóór haar geboorte al zal
„sneuvelen".
Vrijdagavond werden de verdere
onderhandelingen met de geallieerden
afgebroken en de vergadering, die te
Bonn haar zetel heeft, verklaarde
kortweg, dat zij een ontwerp zou for
muleren, zoals het haar behaagde.
