Een echt zonnige sfeer Utrecht
WESTERSE MANOEUVRES
Ned. regering neemt deel aan
voorgestelde besprekingen
Gottwald heeft zich misrekend
W eerherie ht
Tsjoeikof vervangt Sokolofski
in Duitsland
Go
N
A
Koningin en Prinsesjes bezoeken
de Jaarbeurs
Gevoelige klap
Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Eerste officieel optreden van Prinses Beatrix
Vaklui naar Aru ba
Nederland en liet pact
Vier vloten zullen tegelijk opereren
Arbeid, arbeid
r. Beran waarschuwt wordt opgegeven, dat dit de Katholieke
Verkoop van prikkel
lectuur
Sokolofski plaatsvervangend minister
De halve ton er uit
LAGEN
Legatieraad van Joego
slavië neemt ontslag
friste JAARGANG
WOENSDAG 30 MAART 1949
No. 20889
4
(Van onze Utrechtse redacteur)
De eerste dag van de 52ste Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs
te Utrecht is door stralend lenteweer begunstigd, maar de sfeer
was gisteren vooral zo feestelijk door het bezoek van
H. M. Koningin Juliana voor het eerst als beschermvrouwe van
de Beurs in gezelschap van haar twee dochtertjes Prinses
Beatrix en Prinses Irene. Bovendien verrichtte H. K. H. Prinses
Beatrix haar eerste officiële daad in het openbaar, een gewich
tige gebeurtenis op zichzelf, door de onthulling van een plaquette
in de Beatrix-hal.
voor de bouw van toeristen
centrum
(Telefonisch van onze Londense
correspondent).
-
VOOR het vaderland
gevallen
Nadat Prinses Beatrix gisteren ter Jaarbeurs in de Beatrix-hal de
plaquette had onthuld, welke haar wapen voorstelt, bood dr. Fentener
van Vlissingen haar een verkleind model van de plaquette aan.
OFFICIëLE MEDEDELING
aan DE UNCI-VOORZITTER
PRINS BÈRNHARD NAAR DE
JAARBEURS
Tegen collaboratie met
anti-katholieken
-
PLAATSELIJK OCHTEND- l
MIST
ftioemendaalse strand de twee draglines
Maandagmiddag zijn op nei strand zittende vrachtschip C. A.
aangekomen, welke het koog V gc?iter nog maanden duren voor het
Banck zullen uitgraven. Het za eiement kiest,
schip weer het
WE MOETEN MET PEUTEREN
Deze zes-jarige jongeman uit
Brooklyn heeft een compleet radio
toestel in zijn hoed en treedt op als
figurant van het militaire hoofd
kwartier, waarvan de kleine Jim
my zijn orders ontvangt. Ook voor
muzikale uitzendingen is het appa
raat vatbaar en het behoeft niet
gezegd, dat deze zijde van het ex
periment de grootste propagandis
tische waarde zal hebben.
DUIZEND METER TEXTIEL
GESMOKKELD
DE KANTOREN zijn gevestigd te Rotterdam,
Kortenaerstraat 1, telefoon 25270; te Schiedam,
Broersvest 8. telefoon 68804
Giro-nummer 9095 ten name van de „N.V De
Courant De Maasbode" Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagi t 3 90 ""er kwartaal,
1.30 per maand, f 0 32 per week.
Directeur: J KU1JPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P.
LEO J M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE >DVERTENTIE-PRIJS op gewone koTom-
breedté bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij de
administratie of bij de erkende advertentie-
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
Om 10 uur gistermorgen kwam H.M.
de Koningin met haar twee dochtertjes en
haar gevolg voor het administratiege
bouwtje op het Vreeburg aan, luide toe
gejuicht door de vele omstanders. Op het
bordes werd de Koningin begroet door
dr. F. H. Fentener van Vlissingen, voorzit
ter van de Raad van Beheer en mr. J-
Milius, directeur van de Kon. Ned. Jaap
beurs. De vorstin was gekleed in grijs
complet met roodvos en droeg een fleu
rige bloemtoque, terwijl Beatrix in een
grijs manteltje en Irene in een blauw
manteltje gekleed gingen.
In 't gebouw wachtten de Commissaris
der Koningin in de prov. Utrecht, de heer
A. M. Reinalda en Utrechts burgemeester
jhr. mr. C. J. A de Ranitz en de volledige
raad van beheer de kon. gasten op, welk
gezelschap ook H.M. bij haar rondgang
over de beurs volgde.
H.M. ging het eerste gebouw binnen,
wandelde langs de Philips-stand naar de
Irene-hal, waar het dagelijks bestuur van
de Stichting Ned. Textieljaarbeurs de
Koningin en de prinsesjes begroette.
Spoedig daarna begaf het hoge gezelschap
zich naar het einde van de Beatrix-hal,
waar de onthullingsplechtigheid plaats
had. Eerst werd een oranje shawl aan
prinses Irene aangeboden.
Dr. Fentener van Vlissingen sprak ver
volgens H. M. toe, releveerde de grote
belangstelling welke het Vorstenhuis
steeds voor de Jaarbeurs aan de dag
heeft gelegd en noemde de eerste offi
ciële daad van Prinses Beatrix door de
onthulling van een plaquette, die een
-voorstelling van haar wapen geeft, een
schone belofte voor de toekomst.
prinses Beatrix onthulde vervolgens
<je plaquette door het gordijn weg te
trekken dat ervoor hing. Onderwijl speel
de het trompetterscorps van he' reg. der
Huzaren van Boreel het Wilhelmus.
Beatrix ontving een verkleind model
van de plaquette.
H M de Koningin liet de beeldhouwer
Piet d'Hont, die het grote wapen ver
vaardigd heeft, aan zich voorstellen.
Vervolgens maakte de kon. familie met
haar gevolg een rondgang door het pa
viljoen Vreeburg en vervolgens door het
Pavilion des Nations. Op de verschillen
de buitenlandse afdelingen waren am-
Een Ned. Herv. predikant zit in zak
as omdat een bekende „christen-
anti-nülitairist" uit de kerk is getre
den en dit heengaan een gevoelige
klap voor de kerk be jijk
Met alle respect voor de persoonlijke
overtuiging, waartoe de autonome mens
onzer dagen komt, mogen w'j toc
uiting geven aan onze overtuiging,
zo* onwezenlijke begrippen-combinatie
als „christen-anti-militairisme ,vou'
ons moeilijk te volgen is. Vooraf zou
eigenlijk moeten vaststaan, wat men
Onder „anti-militairisme" wil begrepen
zien; speciaal, als men leest: „het anti-
militairisme is gericht tegen de be
staande wereldorde, terwijl het bestaan
der kerk, ja zelfs haar bestaansmoge
lijkheid gebaseerd is op instandhouding
daarvan. De kerk is nu eenmaal sinds
eeuwen her een militairistische instel
ling".
Men begrijpt niet hoe wie zo schrijft
er ooit toe heeft kunnen komen zijn
wereldhervormen.de aspiraties te willen
dringen in het dwangbuis van het
Christendom.
Ondanks de kapitale misvatting, dat
de kerk een militairistische instelling
zou zijn en de miskenning van haar
wezenlijk karakter, keert de autonome
mens haar de rug toe, zoals hij zijn
lidmaatschap zou opzeggen van een
vegetariërs-genootschap.
Het is natuurlijk onbegonnen werk
om voor zijn anti-militairisme, bedoeld
als een omverwerping der bestaande
wereldorde, een basis te zoeken in de
Christelijke leer. De dwalende Christen
zou zeggen: dus is mijn opzet tot her
vorming van de wereld verkeerd. De
autonome mens gaat echter juist anders
om te werk. Er is zeker reden zijn
heengaan te betreuren, maar aller
meest voor hem.
bassadeurs of gezanten ter begroeting
aanwezig.
Precies om 11 uur verliet het gezel
schap de Jaarbeurs om zich naar het
terrein aan de Croeselaan te begeven
waar nog een bezoek aan verschillende
gebouwen werd gebracht. Na in het res
taurant enkele verversingen te hebben
gebruikt, zijn de koninklijke gasten om
half een weer naar Soestdijk vertrokken
Op Aruba zal in Juli van dit jaar een
begin worden gemaakt met de bouw vaD
een ..toeristen-centrum". De architect.
Jan Wils uit Voorburg, heeft er.de plan
nen voor ontworpen. Toen hij gisteren op
Schiphol terugkeerde uit de West. ver
klaarde hij, dat de werkzaamheden voor
het merendeel door Arubaanse arbeiders
zullen worden verricht. Er zullen echter
ook vaklui uit Nederland nodig zijn.
De bouw van het complex zal ongeveer
anderhalf jaar in beslag nemen. In het
gehele Caraïbische gebied, waar de hotel-
accomodatie nog veel te wensen overlaat,
bestaat voor het project zeer veel be
langstelling.
Zowel minister Stikker als ambassadem
Van Kleffens zullen het Noord-Atlantisch
pact voor Nederland ondertekenen, zo
vernam Aneta.
De ondertekening zal plaats vinden
op Maandag 4 April tijdens een plech
tigheid. die om drie uur 's middags be
gint en bijgewoond wordt door presi
dent Truman.
De eerstvolgende drie maanden
zullen belangrijke manoeuvres
gehouden worden door de gecom
bineerde marines van de vier lan
den der Westelijke Unie, Enge
land, Frankrijk, Nederland en
België. Ongeveer honderd oor
logsschepen van de vier vloten
zullen deelnemen aan gecombi
neerde defensie-oefeningen in het
Kanaal en in de Golf van Biscaye,
a.s. Juni.
De manoeuvres zullen verscheidene
dagen duren en onder opperbevel staan
van admiraal sir Rhoderick McGrigor
de Britse opperbevelhebber van de vloot
voor de binnenlandse wateren. De laatste
bijzonderheden voor deze gecombineerde
manoeuvres worden thans uitgewerkt
Vliegmachines van de Britse luchtmacht
zullen aan de oefeningen deememen
Wat de Britse vloot betreft zal deze
waarschijnlijk door de meeste eenheden
vertegenwoordigd zijn met uitzondering
van slagschepen. De „Implacable", het
viiegtuigmoederschip van 23.000 ton, zal
het admiraalschip zijn, terwij) lichte
moederschepen van 14.000 ton aan de ma
noeuvres zullen deelnemen.
t,;„rte anse vloot zal voor het eersc
Sa °orlog op aanzienlijke sterkte
K^,i.Ünan?.?uvres deelnemen en even-
t it a j eenheden omvatten, me'
Uitzondering van slagschepen. Nederland
weefschijnlijk het moederschip Karei
Doorman sturen, dat 13.190 ton meet en
vroeger een Brits oorlogsschip was, be
nevens minstens een kruiser en een
klein aantal torpedojagers en duikboten
Belgie zal aan de oefening deelnemen
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn gerap
porteerd:
Kon Landmacht:
Gesneuveld 28 Febr.: korp. G. j.
L Broeksma uit Zaandam; soid.
q' Middelkoop uit Lulemborg;
serg. majoor C. E. Treiture uit
^Gesneuveld 6 Maart: sold. A. M.
A Visser uit Rotterdam.
U on veld 17 Maart: sold. A.
E J Feller uit lasset (N.-Br.j.
Gesneuveld 18 Maart: wachtm.
W Lindeman "it A^dam; hu
zaar J S Oosterholt uit Zutphen
Overleden t.g.v. oorlogsverwon
ding op 19 Maart, so
Ruel uit Denekamp. u
Gesneuveld 19 Maart, s
Voskuyl uit Amsterdam.
Gesneuveld 22 Maart: sold.
M. M. de Win uit Nuenen.
met mijnenvegers en misschien kustsche
pen.
Voorafgaande aan de manoeuvres, za'-
in April in Greenwich, een studie-bijeen
komst van de marine van het Britse
gemenebest plaats vinden
De oefening zal door Amerikaanse ma
rine-waarnemers worden bijgewoond.
Provincie Utrecht onder de loupe
Op initiatief van het bestuur van de
Opbouwstichting voor maatschappelijk
werk in de provincie Utrecht, waarvan de
Commissaris der Koningin voorzitter is,
zal voor de provincie Utrecht een com
missie in het leven worden geroepen, wel
ke de vraagstukken, verband houdende
met de bestrijding van de werkloosheid
en de bevordering van de werkgelegen
heid, zal bestuderen. Zij zal met de on
langs door de minister van Sociale Zaken
ingestelde landelijke commissie nauw con
tact onderhouden.
De heer Meijer de Vries, voorzitter van
de Raad van Arbeid te Utrecht, heeft zich
bereid verklaard als voorzitter der com
missie op te treden.
Naar wij vernemen, za! Z. K. H. Prins
Bernhard Maandag 4 April een bezoek
brengen aan de Jaarbeurs te Utrecht en
tegenwoordig zijn bij enige redevoerin
gen die dan ter gelegenheid van de
Marshalldag worden gehouden.
9® wnd. voorzitter van de Neder
landse delegatie in Indonesië voor de
onderhandelingen met de republiek
heeft heden het volgende schrijven
aan de voorzitter van de UNCI doen
toekomen.
„Ik heb de eer u mede te delen, dal
de -Nederlandse regering kennis heeft
genomen van de inhoud" van het tela
gram van de voorzitter van de Veilig
heidsraad aan de voorzitter van de com
missie van de V N voor Indonesië, ge
dateerd 23 Maart 1949, en van uw aan
mij gericht schrijven, gedateerd 26 Maart
1949.
De Nederlandse regering, na kennis
te hebben genomen van het feit dat de
Veiligheidsraad van gevoelen is. dat rit-
voorgestelde besprekingen dienen te
worden gehouden zonder dat daarbij wordt
vooruit gelopen op de rechten, eisen en
op de posities van de partijen, en dus
ook niet op de Nederlandse verantwoor
delijkheid voor vrüheid en orde in In
donesië welke verantwoordelijkheid
tevens bepalend is geweest voor de door
partij is. Wij leggen er de nadruk op. dat
nog steeds voor alle priesters een verbod
bestaat van actieve deelneming aan enige
partij en da' dit ook slaat op de volks
partij. Het praedicaat „Katholiek" kan
door geen organisatie worden aangeno
men, zonder toestemming van het bis
schoppelijk bureau.
De afgevaardigden en ministers van de
volkspartij, indien katholiek, moeten er
wel aan denken, dat volgens het kerkelijk
recht al degenen, die instemmen met en
hun handtekening verlenen aan wetten,
welke direct of indirect de godsdienst
vrijheid beperken of inbreuk maken op
canonieke rechten, ipso facto geëencom-
municeerd zijn. Aan priesters is het ook
verboden deel te nemen aan religieuze
commissies mpt actie-comité's, met inbe-
gri; van comité's in districten en provin
cies".
Naai thans van bevoegde zijde verno
men wordt, heeft vorige maand een brief
van mgr. Beran, aartsbisschop van Praag
en primaat van Bohemen, welke gericht
was aan de geestelijkheid, gecirculeerd,
waarvan de uitgifte samenviel met her
nieuwde pogingen onder steun van presi
dent Gottwald om een basis te vinden
voor een overeenkomst tussen Kerk en
staat.
In de brief van mgr. Beran wordt o.a.
gezegd: „Ons is medegedeeld, dat er in
het land geageerd wordt voor aansluiting
Nederland aangenomen houding t.o.v. de
resolutie van de Veiligheidsraad, d d. -28
Januari 1949, is bereid aan de voorge
stelde besprekingen deel te nemen
indien deze besprekingen zuilen plaa"?
vinden, ligt het in de bedoeling van de
Nederlandse regering, dr J. H van
Royen als leider van de Nederlandse-
delegatie aan te wijzen. De Nederlandse
regering zou het op prijs stellen, indien
dr Van Royen van het begin af aan deze
besprekingen deel neemt en s'elt daarom
voor dat de eerste bijeenkomst za) wor
den uitgesteld tot het tijdstip, waarop dr
Van Royen te Batavia zal zijn aangeko
men. Dr. Van Royen za) spoedig zijn reiF
aanvangen-
De weerverwachting geldig van
heden- tot morgenavond luidt:
Koude nacht met op vele plaat
sen ochtendmist Morgen overdag
droog weer met in de kuststreken
enkele overdrijvende wolkenvel
den en vrij koel, in het binnenland
overwegend zonnig met ongeveer
dezelfde of iets lagere temperatuur
dan vandaag. Overwegend zwakke
wind, op de meeste plaatsen tussen
Noord en Oost.
Donderdag 31 Maart: Zon op 6 29
uur, onder 19.11 uur; maan op 6.54
uur, onder 21.29 uur.
Sittardse geval voor de rechter
Zoals men zich zal herinneren is enige
maanden geleden op het station te Sittard
lectuur in beslag genomen, welke daar
werd verkocht, ofschoon zij zinneprikke-
lend moest worden geacht, speciaal voor
de jeugd.
Gisteren heeft deze zaak eindelijk voor
de kantonrechter te Sittard gediend.
Aan de beide verdachten, D. en P., was
ten laste gelegd, overtreding van artikel
451 bis van het Wetboek van Strafrecht,
alsmede van art. 44 bis der Alg. politie
verordening van Sittard.
De kantonrechter, mr. P. Hobus, achtte
het wenselijk de zaak met gesloten deu
ren te behandelen, omdat openbare be
handeling de openbare zedelijkheid zou
kunnen schaden.
De verdediger, mr. O G. Veenstra uit
Amsterdam, had hiertegen bezwaren. Er
werd evenwel toch toe overgegaan.
De ambtenaar van het Openbaar Mi
nisterie, mr. W Moors, eiste acht maal
50.— 'boeten subs 25 dagen hechtenis en
een voorwaardelijke straf van 100.
subs. 50 dagen hechtenis met een proef
tijd van twee jaar
De verdediger nield gisterenavond eer
uitvoerig pleidooi. Daarin vestigde hij ai
de aandacht op. dal er door de behande
ling van deze zaaK een aanslag werd ge
daan op de vrijheid van drukpers, ver
ankerd in artikel 7 der Grondwet. De in
zet van dit proces was volgens spr niei
de bescherming van de onschuld der
jeugd, maar schending van de Grondwet
Spr. bestreed art. 44 b. der politieveror
dening van Sittard, omdat een gemeentt
;een beperkende bepalingen mag opleg
gen aan een grondwetsartikel. Tevens
achtte spr art. 44 b niet bindend krach
tens art. 168 der Gemeentewet en in strijd
met art 27 der spoorwegwet Spr ver
wierp tenslotte een beroep op art. 451 bis
De kantonrechter bepaalde 3e uitspraak
op 12 April.
De raad van ministers der Sovjet-
Unie heeft maarschalk Wassily Soko
lofski benoemd tot eerste plaatsver
vangende minister van de gewapende
machten, aldus radio Moskou.
Generaal Tsjoeikof vervangt maar
schalk Sokolofski als opperbevelheb
ber van de Sovjet-Russische bezettings
troepen en hoofd van het Sovjet-Rus
sisch militair bestuur in Duitsland.
De post van eerste plaatsvervangende
minister der gewapende machten werd
vier dagen geleden vacant door de be
noeming van maarschalk Wassilefski tot
minister van de gewapende machten, in
opvolging van Boelganin.
Op 18 Maart meldde D.P.D. (Britse zó
ne) dat Sokolofski naar Moskou was ont
boden voor 'n conferentie van alle Sov
jet-Russische opperbevelhebbers.
De leger-generaal Tsjoeikof vervulde
lot nu toe de post van Sovjet-Russisch
militair bestuurder in Thiiringen. Hij
werd in de laatste herfst door de raad
van ministers tot de rang van generaal
verheven. Hem wordt het afslaan van
de grote Duitse aanval op Stalingrad in
de zomer van 1942 toegeschreven.
De 50-jarige Sokolofski (letterlijk
„zoon van de havik"), is een der be
kwaamste tactici der Sovjet-Unie, aldus
Reuter.
Aanvankelijk kreeg hij een priester
opleiding in een orthodox seminarie. In
1917 sloot hij zich bij de October-revo-
lutie aan en werd hij vrijwilliger in het
rode leger. In de tweede wereldoorlog,
toen de Duitsers Smolensk naderden
werd hij tot stafchef benoemd. Zijn
strijdmacht bevrijdde Smolensk en was
ook de eerste, die Berlijn binnentrok.
Bij de ondertekening van de Duitse
overgave aan de geallieerden vertegen
woordigde hij de Sovjet-Unie.
Op lot nummer 16005 van de staats
loterij, is een prijs van f ">0.000 gevallen.
i.
Onder bovenstaande titel heeft prof.
mr. A. C. Josephus Jitta een brochure
,et, Jicht doen zien, in de serie: „Vraag
stukken van heden en morgen", uitge
geven door het „Comité ter bestudering
V3S °rde.ningsvraagstukken".
schenkt in deze brochure
aandacht aan de Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie als zodanig en aan
het door minister van den Brink ter
zake ingediende wetsontwerp in het
bijzonder, en is tegenover geen van
beide erg vriendelijk gezind.
Hij wijst weliswaar niet iedere vorm
van deze bedrijfsorganisatie af, doch de
gedachten, waardoor het ingediende
ontwerp gedragen wordt, kunnen in
prof. Jitta s ogen geen genade vinden.
Hij meent van een modewoord te
mogen spreken en hij constateert, dat
men er in deze tijd een stelsel van
maatschappelijke orde mee aanduidt,
dat systematisch het gehele maat
schappelijk leven en de verhouding van
de overheid tot dat leven op een
nieuwe basis wil grondvesten. De
nieqwe orde, de publiekrechtelijk ge
organiseerde productie, distributie en
consumptie zullen automatisch 't maat
schappelijk leven zo organiseren, dat
niet winst het doel meer is, maar be
vrediging van de behoeften. Niet de
markt, die door de consumenten wordt
beheerst, zal vraag en aanbod tot elkaar
brengen. Maar de van overheidswege
in bedrijven tot samenwerking ge
dwongen producenten ondernemers
zowel als arbeiders zorgen dat er
voldoende wordt geproduceerd, van
behoorlijke kwaliteit en tegen billijke
P ijzen. Terloops zal dan tevens wor-
c en zorg gedragen, dat de lonen recht
vaardig zijn.
Prof. Jitta loopt hier wel met zeer
grote laarzen door de doelstelling der
Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie
(P.B.O.) heen. Waarbij opvalt dat bij
aan de ethische overwegingen, waarop
het streven naar de P.B.O. steunt, geen
aandacht schenkt. Dat kan met name
blijken uit het zinnetje, dat „terloops"
zal worden zorg gedragen, dat de lonen
rechtvaardig zijn.
Prof. Jitta weet natuurlijk en nog
beter dan schrijver dezes, dat van een
automatisch organiseren van het maat
schappelijk leven, dooi middel van de
P.B.O. geen sprake is. Het is dan ook
niet een drukken op een knopje, met
als resultaat de meest volmaakte ver
houdingen op de door prof. Jitta ge
noemde terreinen. De voorstanders van
de P.B.O., die nog over een greintje
verantwoordelijkheidsgevoel beschik
ken, stellen het ook zo niet voor.
Integendeel: de ernstige verdedigers
van deze maatschappelijke reorganisatie
schromen niet in het licht te stellen de
belangrijke veranderingen, welke zich
zullen voltrekken, veranderingen, welke
grotere verantwoordelijkheden met
zich brengen. Dit alles verloopt niet
automatisch, doch is een reorganisatie-
arbeid, welke de inspanning van de
besten van ons volk zal vragen. Het
doet ietwat onaangenaam aan, wanneer
op de wijze, als door prof. Jitta ge
schiedt, de P.B.O. eigenlijk tot een
caricatuur wordt gemaakt.
Natuurlijk is het de bedoeling andere
verhoudingen te scheppen dan welke
er nu nog worden aangetroffen, al zal
daardoor geen hemel op aarde ontstaan.
Zo veel werkelijkheidszin hebben ook
wij wel. Het zal er echter met name
om gaan, de arbeidende mens doei en
middelpunt tevens van alle economische
activiteiten te maken.
Deze doelstelling, die toch bezwaar
lijk als onjuist kan worden aangemerkt,
eist, wil ze worden verwezenlijkt, een
essentiële verandering in ons maat
schappelijk bestel. Wanneer prof Jitta
de Pauselijke encyclieken „Rerum No
varum" en „Quadragesimo Anno" in
par. 5 van zijn brochure, onder het
hoofd „Beginselen" noemt, dan kan hij
weten, dat vooral in laatstgenoemde
encycliek de noodzaak van die ver
anderingen wordt aangetoond en met
kracht van argumenten bepleit. En in
het laatste Vastenmandement van het
Nederlandse Episcopaat wordt nog eens
aan deze veranderingen herinnerd.
Daarin schrijven onze Hoogw. Bisschop
pen o.m.:
Het is de taak van de deskundigen
datgene wat wij publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie noemen, nader
uit te werken maar het mag geen
vraag meer zijn of zij er komen
moet. De grote sociale encyclieken
hebben de bedrijf- en beroepschap-
pen scherp uitgetekend en onze H.
Vader de Paus heeft de laatste jaren
steeds sterker er op aangedrongen,
dat de sociale rechtvaardigheid ver
ankerd wordt in een nieuwe sociale
orde. Dit is de grote sociale aange
legenheid van de komende jaren.
De sociale rechtvaardigheid ver
ankeren in een nieuwe sociale orde. Dat
is in enkele woorden het grote pro
bleem waarom het bij de maatschappe
lijke reorganisatie gaat. Daarbij kun
nen vraagstukken van productie, distri
butie en consumptie aan de orde komen
en zij zullen daarbij, in meer dan één
geval, de aandacht vragen Doch bij dit
alles zal het zo juist genoemde doel
scherp in het oog gehouden worden.
Uiteraard zijn de voorstanders ran
de P.B.O en de daarmede samenhan
gende 'maatschappelijke reorganisatie,
niet zo naief te menen, dat daarbij zo
terloops wel voor een rechtvaardig loon
zal worden zorg gedragen.
Dit rechtvaardig loon het komt
zowel de ondernemer als de werk
nemer toe zal een belangrijke rol
vervullen, waarbij de inhoud van het
begrip loon ook wellicht enige wijzi
ging zal ondergaan. Doch daarbij kan
nimmer worden vergeten, dat er niet
eerder te verdelen valt, voordat er ge
produceerd is en dat voor een behoor
lijk welvaartsniveau arbeid en inge
spannen arbeid noodzakelijk zijn. Met
name zal dit in ons land met zijn sterk
groeiende bevolking het geval zijn.
Doch een en ander kan zeer wel
samengaan met een organisch opge
bouwd sociaal-economisch leven, waar
in beter dan tot nog toe in ons in zijn
diepste wezen nog individualistisch
maatschappelijk bestel, individuen en
groepen de hun toekomende plaats en
functie bezetten. Teveel ontbreekt het
nog aan de juiste orde en het is daar
aan toe te schrijven, dat we zijn
ondergedompeld in eén zee van Staats
bemoeiingen, met al de daaraan voor
de hoogheid van het Staatsgezag ver
bonden gevaren.
De heer Jitta heeft gelijk, wanneer
hij stelt dat voor ons katholieken in
de door ons voorgestane maatschappe
lijke organisatie, de aantrekkelijkheid
zit in de vermindering van de over
heidsbemoeiing. Ik zou deze uitspraak
alleen willen amenderen door te zeg
gen: mede zit in bedoelde verminde
ring. Het is één der doeleinden een
belangrijk overigens doch niet het
doel De stelling Van de hoogleraar, dat
de socialisten in deze ordening de weg
tot de socialisatie zien, laat ik onbe
sproken.
De kern van het probleem ziet prof
Jitta hierin, dat naar zijn mening in
direct de taak van de Overheid om te
waken voor het algemeen belang, moei
lijker en groter wordt, wanneer die
Overheid diep ingrijpende bevoegd
heden aan de nieuwe organen zal ver
lenen. Het gevolg aldus de hoogleraar,
zal zijn een dieper ingrijpende be
moeiing van de Overheid in het maat
schappelijk leven, al zal deze bemoeiing
door het instellen van nieuwe autonome
organen worden gecamoufleerd.
Hierover enkele opmerkingen in een
slot-artikel.
ANDRIESSEN.
Op de voorpagina van dit blad stond
gisteravond een geharnaste beschouwing
terzake van de congres-dag te Amster
dam over de gevolgen van de bevolkings
vermeerdering in ons land. We willen aan
dit hoofdartikel nog even aanhaken, want
dat bevolkingsprobleem is en wordt een
buitengewoon ernstige zaak We wijzen
op de ernst en lanceren geen onoverkome
lijkheid De „voorzichtigen", ook onder
ons. ten aanzien van het kinderaantal krij
gen derhalve bij ons geen voet aan de
grond
Ingevolge verscheidene oorzaken is het
evenwicht verstoord. Aan ons met bij
stand der Goddelijke Voorzienigheid de
taak om te pogen afdoende oplossingen
te scheppen Vasthoudend aan het oude
adagium: hoe meer zielen, hoe meer
vreugd.
De wijsheid van dit gezegde is echter
verloren gegaan en van het standpunt der
ziel uit wordt de huwelijksdaad al wei
nig gesteld.
Het probleem der bevolking in gezond-
weelderige groei is noch per dorp noch
per stad op te lossen. Het eist bredere vi
sie dan provinciale en zelfs nationale kijk.
O. L. Heer schiep niet Nederlanders maar
mensen. Afkomst en geboorteland zijn bij
komstigheden We zullen de plaats vin
den, die God ons heeft toegedacht in zijn
wereldbestel. En daarom inderdaad geen
„gepeuter" met de statistische meetlat,
dat we „gezien en gehoord enz." maar pre
cies 9.013.741 Nederlanders kunnen ge
bruiken en dus voor de rest „ophouwen
Zo'n visie is klein. benepen, zonder
durf. zonder levensmoed, zonder groot-
menselijke stijl, 't Is ook bij deze kwestie
weer volgens een recent Pauselijk woord;
Leven zonder eeuwigheidsgedachte. Ook
wij katholieken gaan te veel vastzitten
aan de maatstaven van „niet te moeilijk
niet te lastig, niet te hard en veel genoe
gen".
Dergelijke tijden hebben we meer be
leefd. Maar onherroepelijk met het ge
volg. dat een zich volgens genoemde z-g.
wijze levensregels bewegend volk na een
eeuw van de kaart werd gewerkt.'
Meer kapitaalgoederen, meer geschoold
personeel zijn o.a. conclusies van hel jong.
ste congres. Maar dat betekent vgchten,
hard werken, sparen en zich dus iets
overigens geoorloofds kunnen ontzeggen
(de Engelsen passen deze methode met
succes toe) en scholing Scholing ovèreen.
komstig behoefte en zoveel mogelijk ia
overeenstemming met de aanleg. We zou
den om mensen aan het werk te zetten
apparaturen kunnen uitbreiden en 'n paar
honderdduizend ambtenaren een baan
verschaffen, doch met dit systeem levert
de maatschappij geen prijflucten met ifwa
liteitsmerken.
We geven toe, dat het hard vechten is
voor de techniek, omdat de overall hier
veelal een onmisbaar kledingstuk vormt:
„Men" wordt daarir. immers niet voo-
„vol" aangezien.
We hopen tot heil van land en volk, dat
duizenden jongeren het er in die „richting
naai op zullen wagen. Begrip tonend voor
de werkelijke situatie in Nederland, blij
met hun geboorte cm God en de gemeen
schap al zijn ze dan misschien het zesde
of zevende kind, sterk in het besef dat
volharding staalt en wint, idealistisch op
een hoog plan.
Op hoger plan dan de toekomstige va
ders en moeders Zaterdagavond voor de
Kro-microfoon bij de laatste estafette toen
het ging om het noemen van gewenste
eigenschappen in de man en de vrouw.
De antwoorden waren erbarmelijk leeg,
platvoers, in één woord om je dood te
schamen.
HENK VAN DER MAZE.
E
Naar wij vernemen heeft de heer Stre-
ten Stojakovic, legatieraad aan het ge
zantschap van Joego-Slavië in ons land,
om persoonlijke redenen ontslag aan zijn
regering aangebodèn.
De heer Stojakovic, die reeds geruime
tijd in diplomatieke dienst is. werd in Juni
1947 aan de legatie in Den Haag verbon
den. Toen de gezant, de heer Milivan Pro-
danovic, die op 24 November 1948 uit zijn
functie werd ontheven, in Juli 1948 met
verlof naar zijn land vertrok, nam de
heer Stojakovic als zaakgelastigde a.i. de
leiding van de legatie over Hij bleef zaak
gelastigde a.i. tot 4 Februari van dit jaar,
toen de nieuwe, 'p 15 December 1948 be
noemde gezant, de heer Pavel Zauoer. zijn
geloofsbrieven aan de Koningin aanbood.
Wij vernemen verder, dat de heer Stoja
kovic in het buitenland zal blijven.
Dinsdagmorgen arresteerde de ge
meentepolitie van Helmond vier smok
kelaars, die totaal circa 1000 meter tex
tiel en 60 badhanddoeken clandestien
hadden ingevoerd.
