BEZETTINGSSTATUUT TE
BONN OVERHANDIGD
R
Het graf van de eerste Paus
Elisabeth van Engeland
avonturen
van
Frederik
Alg. Ver. Bloembollencultuur
Zanger
D\E *.A*E
wereld
DUITSE SOCIALISTEN EN DE
GRENSCORRECTIES
«ssr ja 'oï°
De opgravingen onder de ot. rieter
Dramatische overdaad in een
prachtige voorstelling
Het lot van West-Duitsland
SmÏ wp'WÏ» bep"H'
Het geld in Berlijn
ADIO
Politieke gevangenen
luisterden mee
J
Rechttrekken van de grens is billijkmaar
als schadevergoeding verkeerd
programma
De kansen op beterschap
De Schuchtere
PAGINA 5
MAANDAG 11 APRIL 1949
SAMENVATTING VAN DE
TEKSTUELE INHOUD
MEVROUW noorderwier
reddingius begraven
DOOR KOLENDAMP
gedood
KIND OMGEKOMEN IN 40 M.
DIEPE PIJP
(Van onze redacteur)
De martelarenverering te Rome bereikte reeds in de Byzantijnse
tijd en daaropvolgende eeuwen een hoogtepunt. Oosterse en
Westerse pelgrims trotseerden maandenlange en vaak uiterst
gevaarlijke reizen om op de graven der eerste bloedgetuigen
te komen bidden. Met deze devotie nam ook het aantal legenden
omtrent hun marteldood toe. Waar exacte overlevering en
nauwkeurige schriftelijke getuigenissen veelal" ontbraken, daar
zocht de vrome verering een uitweg in een weergave van de
feiten, welker authenticiteit soms twijfelachtig was.
11
Joh. Schmitz als Essex en
Eharlotte Kohier als Elisabeth in
Elisabeth van Engeland"
De
Prachtige voorstelling
Petrus' marteldood
De basiliek van Constantijn
In de crypte
SMOKKELEN MET VALSE
MARKEN
WILMAN;
NEDERLANDSE RADKbROMA^
SLAPTE IN DE RIJN-
SCHEEPVAART
TEXTIEL VER V OER PER
VUILNISWAGEN
De tekst van het d°or Engelanti,
Frankrijk en de V. S. overeengeko
men bezettingsstatuut voor West-Du Is
land is Zondag namens de weslelyke
geallieerden aan het presidium van de
constituerende vergadering e Bonn
overhandigd.
De tekst was vergezeld van een ver
zoek om commentaar-
Afschriften werden overhandigd aan
de ministers-presidenten van de elf
West-Duitse staten, met eenzelfde ver
zoek om commentaar.
De tekst van het statuut zou officieel
voor publicatie worden vrijgegeven -ld
uur nadat de constituerende vergade
ring te Bonn '.cm heeft ontvangen.
jJ'e commissie voor het bezettingssta
tuut van de constituerende vergadering
is voor heden Maandagavond bijeen-
geroepen.
Het nieuwe bezettingsstatuut belooft
volledige wetgevende, uitvoerende en
rechterlijke macht aan de regeringen van
federale staat em „Laneder", behalve op
de gebieden, waarop de bezettende mo
gendheden zich het gezag voorbehouden
Het statuut staat echter de Duitse auto
riteiten toe hun bevoegdheden ook uit te
oefenen op" het terrein, dat aan de beze^
tingsautoriteiten voorbehouden blijft, mi
de Duitsers daarvoor toestemming van
geallieerden ontvangen.
De drie mogendheden verkla
pen, dat zij niet zullen beho
gaan tot hervatting van he g«ag op a
dere gebieden, dan ^e zuitzichhhebben
gouden ackt£ om veiligheidsredenen,
voor het behoud van een democratische
regeringsvorm in Duitsland, of bij het na
komen van hun eigen internationale ver
plichtingen, behouden de geallieerden het
recht hiertoe over te gaan, na de Duitse
autoriteiten te hebben verwittigd
Amenderingen van de federale grond
wet vereisen geallieerde goedkeuring,
doch de grondwetten der „Laender amen
deringen hiervan en wetgeving der pro
vinciale parlementen worden van kracn
Indien de geallieerde autoriteiten bin
nen 21 dagen, nadat zij officieel hiervan
ip kennis gesteld zijn, geen veto erove
hebben uitgesproken.
De bezettende mogendheden zul1®" <*-
burgerrechten van alle personen on z en
Door de bezettingsauteriteiten uitge
vaardigde wetten zullen m overeenstem
ming worden gebracht met het bezetting©
statuut en de wetten op grond van de
voorbehouden bevoegdheden zullen woe
den gecodificeerd.
De bezettende mogendhelen verplieh
ten zich tot herziening van het statuul
na twaalf maanden en binnen achttien
maanden nadat het van kracht gewarde-
is met het doel der jurisdictie van
Duitse autoriteiten op wetgevend, w
vorend en rechterlijk gebied
searchwerk, W burgeriuehtvaart.
^Zifbehouden controle over Ruhr-indu-
strie. restitutie, herstelbetalingen, dekar
telisatie, buitenlandse tfelangen in Duits-
land en vorderingen op Duitsland.
Buitenlandse zaken, verplaatste perso
pen en vluchtelingen, bescherming, aan
zien eri veiligheid der geallieerde strijd
krachten en haar employés blijven ook
de geallieerden voorbehouden.
hinnenlandse aangelegenheden be
U n ae; bezettngsautoriteiten zich ir
houden voor. aJs nodig ia on
zoverrecoi) iT vap fondsent voedse
blijft. controle over
Tevens behouden zij dvan peï,-,
de zorg voor, en behandeling
sonen, die door geallieerde rechtbanken
veroordeeld zijn en in Duitse gevange
nissen vertoeven.
Prof. Ernst Reuter, de burgemeester
van Westelijk Berlijn, r.oemde het ge
allieerde bezettingsstatuut een van de
belangrijkste stappen naar het herstel
van de Duitse politieke en economische
onafhankelijkheid.
„Wanneer dit statuut even edelmoe
dig wordt toegepast als het is opgezet,
aldus prof. Reuter, zal eindelijk de weg
naar een werkelijk» herbouw van
Duitsland open staan. Het Oosten, da-t
nog steeds afzonderlijk onderdruk staat,
zal dan geen weerstand meer kunnen
bieden aan de aantrekkingskracht, wel
ke van een nieuw Duitsland zal uit
gaan".
Op indrukwekkende wijze heeft kunst
lievend Nederland Zaterdag de laatste eer
bewezen aan de zangeres mevrouw Aal
tje Noordewier—Reddingius, die te Hil
versum ter aarde werd besteld. De plech
tigheid ving aan met een rouwdienst in
de chapelle ardente, waar het stoffelijk
overschot lag opgebaard. Dr. Anthon van
der Horst opende de dienst met een orgel
solo. Verpolgens werd een aria uit Bach's
„Mattheus Passie" gezongen door Dora
van Doorn—Lindeman. Nadat een familie
lid van mevr. Noordewier de overledene
had herdacht, vertolkte de cellist Car el
van Leeuwen Boomkamp het „Elegie" van
Gabriël Fauré. De dienst werd besloten
met een aria uit het „Requiem" van
Brahms. Enkele honderden genodigden
woonden deze dienst bij en schreden in
de rouwstoet achter de baar naar de be
graafplaats aan de Bosdrift, waar de bij
zetting in het familiegraf volgde.
Aan de groeve spraken dr. Vroom, na
mens de minister van O.K. en W. en de
burgemeester van Deurpe, haar geboorte
plaats. Dr. Antop v, d. Horst voerde hierna
het woord namens het Amsterdams con
servatorium en de vele leerlingen. terwijl
tenslotte mevr, Dora van Doorn—Linde
man tot haar „zang-moeder" een iaatse
afscheidswoord sprak.
Buren vonden Zondagmorgen de 58-
jan-e vrouw J- V. te Venray dood in
haar woning- Het. bleek, dat zij door
kolendampvergiftiging om het leven was
gekomen. Ben medebewoner, de 74-Ja-
rige G-, die eveneens bewusteloos was
kon nog worden bijgebracht,
Volgens een officiële woordvoerder
van het West-Duits bestuur zullen be
taalde employé's van de onder commu
nistische leiding staande socialistische
eenheidspartij (S.E.D.) en vrije Duitse
vakbondsbeweging (F-D.G.B.) niet lan
ger gebruik kunnen maken van de eer
der getroffen maatregel, dat 60 pot van
het in Oostelijke marken verdiende geld
a pari ingewisseld kan worden tegen
Westelijke marken. Deze aanvankelijke
wisselconcessie is eveneens tijdelijk op
geheven voor employé's van onder Sov
jet-Russische licentie verschijnende
nieuwsbladen en voor de professoren van
de Humboldt-universiteit, die in de Sov-
jetseotor gelegen is. Daar al deze mensen
nu voor 4 Oostelijke marken slechts 1
Westelijke mark krijgen, zullen een aan
tal vooraanstaande Berlijners zich waar
schijnlijk genoodzaakt zien uit de Weste
lijke sectoren te verhuizen, omdat huren
en voedsel daar in Westelijke marken
moeten betaald worden, of hun wenk in
Sovjet-sector te laten varen-
Te San Marino (Californië) is een 3
jarig meisje, bij het spelen in een 40 me
ter diepe pijp gevallen, die loodrecht de
grond in loopt. Dc PUP neeft slechts ee»'
diameter van 35 cm De politie had aan
vankelijk een oproep uitgezonden voor
een „slangenmens" van een circus, die
in de pijp moeten afdalen. Later
heeft men dit denkbeeld laten varen,
omdat men vreesde, dat de luchttoevoer
voor het meisje zou worden afgesloten
en het gevaar niet denkbeeldig was, dat
ook de redder in levensgevaar zou ko
men te verkeren.
Men is daarop met bulldozers begonnen
de pijp in gedeelten uit te graven. Er
werd voortdurend lucht in de pijp ge
pompt. Vier uur na het ongeval had mea
reeds tot een diepte van 13 meter het
zand weggegraven.
Toen men vannacht, omstreeks 12 uur
het kind bereikte was het dood. Volgens
doktersverklaring was het kind reeds
Vrijdag overleden. Op dezelfde dag.
waarop het ongeluk gebeurde, was de
vader van het kindje teruggekeerd uit de
hoofdstad, waar hij gepleit had voor het
treffen van maatregelen ter afdekking
van dergelijke verlaten wellen,
Tijdens werkzaamheden in het kamp
Crailoo bij Laren, waaruit onlangs de
laa ste politieke delinquenten zijn ver
trokken, hebben ambtenaren van de
PTT ontdekt, dat de telefoonkabel, welke
het kamp Laren met het directoraat-ge
neraal verbindt, een aftakking had naar
de zgn. reparatiewerkplaats. Hierdoor
zijn de politieke delinquenten in staat
geweest alle gesprekken tussen het kamp
en het directoraat-generaal af te luis
teren. Aan de aftakking was te zien, dat
deze lijn geruime tijd in werking moet
zijn geweest,
V_-/ TC TV Christenkerk ongehinderd in de open-
Het was geen geringe taak die Albert j
van Dalsum op zich nam toen hij besloot
Ferdinand Brückners: „Elisabeth van
Engeland", dit uitgebreide, breedspra
kige, technisch welhaast onmogelijk
spel, vorm te geven. Anderzijds trok hem
de eenzame figuur van de Koningin, deze
bewogen figuur uit een bewogen tijd.
De moeiten, de zorgen, de kosten, maar
voor alles de kunde en de kennis aan
dezq opvoering besteed zijn geweldig
maar of het naast King Lear en Paulus
onder de Joden een stuk zal worden,
dat repertoire houdt, betwijfelen wij
Wanneer men de hele voorstelling
die om half acht begon en om kwart
na twaalf eindigde, geboeid en meege
sleept had kunnen meeleven, was men
misschien moe, maar ook bevredigd
geweest. Dit nu was Zaterdag in de
Amsterdamse Stadsschouwburg niet het
gevai, waarbij echter vooropgesteld dient,
te worden, dat dit niet te wijten is aan
de opvoering maar wel aan het stuk.
De in 1891 in Wenen geboren tonesl-
Op eeuwen van vrome inspiratie volg
den andere; waarin een critiscb-we^en-
schappelijk onderzoek naar de authen
ticiteit der historische feiten werd in
gesteld Toch ontkomt men nauwelijks
aan de indruk, dat dit een zekere ver
arming betekende. Met heimwee blikt
men naar de eenvoudige pelgrims, die
in simpele devotie neerknielden te mid
den van de grote rijkdom van Rome s
christelijke monumenten en zich niet
bekommerden omtrent de' authenticiteit
der vereerde objecten
Eer voorwerp van bijzondere devotie
is steeds geweest de „Confessio", de
plaats, waar Petrus' graf getuigde van
zijn marteldood Bij recente opgravingen
heeft men er zeer oude en middeleeuwse
munten waaronder ook Nederlandse
gevonden, die daar door de pelgrims
geofferd werden. En nog steeds is deze
Confessio", vlak voor het pauselijk
hoofdaltaar in de Sint Pieter, gehuld in
een sfeer van bijna schuchtere eerbied.
Een laag, hoefijzervormig hekwerk
ontzegt de toegang tot de trappen, die
naar de crypte voeren, welke afgesloten
is met een prachtig verguld bronzen
smeedwerk, waarvoor dag en nacht ne
genentachtig votieflampen branden. In
deze crypte staat vooraan een gouden
kist, welke de z.g.n. „Pallia' bevat, stro
ken witte wol, waarop zes zwart zijden
kruisjes zijn geborduurd. Daarachter,
dus vlak onder het hoofdaltaar en mid
den onder de immens hoge koepel van
de tempel „was en Is de plaats van het
graf van de Heilige Petrus" Met deze
woorden bevestigde de huidige Paus
Pius XII korteling een eeuwenlange
vrome pelgrimstraditie.
Bij recente opgravingen onder
ie Sint Pieter kwam men tot zeer
verrassende ontdekkingen, die een
aieuw licht werpen op de vroeg
ste geschiedenis van deze basiliek.
Oude controversen omtrent da
aanwezigheid van het graf van de
H. Petrus herleefden. De definitie
ve resultaten van de opgravingen
in de crypte zijn nog niet gepubli
ceerd. Toch verwacht men, dat de
wetenschappelijke commissie, die
publicaties voorbereidt, haar werk
voor het Heilig Jaar zal hebben
voltooid.
Nevenstaand artikel geeft een his
torisch overzicht van deze basiliek.
Enkele gegevens, die thans aan het
Licht zijn gekomen, zijn erin ver
werkt.
DINSDAG, 12 APRIL,
HILVERSUM I. (301 M.) fV.V.R.Q, 7,00
Nieuws, gram.; 9.00 Bizet-grogr.j 9.30
Aubade; 10.15 Oxen. Miniature (e.o.L
10.50 V de kleuters; 11.00 „Soft and
6weet"; 11.30 ,Pe wekker"; 12.00 Pro
menade-ork.; 1^.40 Piano; 13-00 Nieuws,
13.20 Metropole-ork.; 13.50 Knip-cursus,
14.20 Hohe Messe", J. S. Raeh; 16.zo
G. Rossini; 16.40 V. d. Jeugd; 17.30 Oc-
™i- 17.45 Lezing; 18.00 Nieuws; 18.13
Piano; 18.30 Ned, «rijdkr.; 19-00 Strijf.
19 15 Zang en piano; 19.45 R.V.D.; 20.00
Nieuws; 20.15 Divertimento-ork.; 30.55
Cauzones"; 21.45 Buit. overz.: 22.00 „Ik
U vraag...."; 2230 Kamermuziek;
23.00 Nieuws, gram.; (23.15 Boksen).
HILVERSUM II <415 MA KJtO.
Nieuws, gram. mor3engabed, 9.35 Lcm
dens Philh. Ork. (gr. Mu-
ters; 10.15 Muzick-kalender 10-40
ziek houdt fit"; H.30 Ul** gs.
gel; 12.03 Ork. z. Naam; 13-00 Nieuw,
13.20 Zang en orgel; 13.45 Kwartet,
„Onder ons"; 15.00 „Lichte ka
15.30 Piano; 16-00 De Zonnebloem, H>;J
Ziekenlof; 17.00 V, d. jeugd; 17.4a Kin
derkoor; 18.10 Sport; 18.20 Actual.; 18.su
R.V.U.; 19.00 Nieuws; 19.15 Franse or
kestwerken; 19.45 „Dit is leven"; 20.00
Nieuws; 2Q.05 „De gewone man"i 20.12
Debussy-progi20.30 Lijdens-meditatie;
21 30 Cembalo-gezelschap; 22.00 W.-Eur.
comment.; 20.10 „Collegium Musicum
Amstelodamense"; 22.45 Avondgebed;
23.00 Nieuws; 23.15 Avond-opnc.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.:
hws 7.05 gram. 7.30 kron. 7.40 gymn. 7.50
gram 8 00 nws. 0.10 Fr. Br.: eonc. 9 00
Env T P nws. 9.10 verz.pr. 10.00 „Music
in Tome" 10 30 Eng. H.S.: Boheems
„Het rechttrekken van de grenslijn is
iets, dat reeds veel eenier en met vee)
minder ophef had kunnen gescheiden en
waarvan de Duitse sociaal-nernooratett de
billijkheid inzien", aldus Emil Grosz, ds
Duitse vertegenwoordiger op het congres
van de Part'j van de Arbeid te Amster
dam, tot wie het A.N.P. zich riehtte ten
einde het standpunt te vernemen van de
Duitse sociaal-demoeraten over de grens
correcties.
„Maar de afscheiding van Duitsland
van de grotere gebieden, n.l. die bij Bor-
kum en Ernst met zijn oliebronnen, wordt
als annexatie beschouwd".
Emil Grosz, die lid is van het partij
bestuur der Duitse sociaal-democraten m
Uitgever van het in Oost-Westfalen ver
schijnende dagblad „Dit Freie Presse",
verduidelijkte dit standpunt met' er op
te wijzen, dat de Duitse socialisten ver
langen naar de verwezenlijking van wat
zij als de enige juiste basis zien voor een
hoopvolle toekomst; nauwe en vriend
schappelijke eeonom.sche samenwerking
met de westelijke democratieën.
In dit Jicht bezien achten wij de grens
correcties een ongelukkige maatregel,
Indien men ze heeft bedoeld als vergoe
ding voor de vernielingen, die de Duitsers
bijv. tn de Wieringermeer hebben aan-
gericht; een verkeerde oplossing van het
probleem, een ontactische estitutie voor
het Nederland aangedan onrecht, die de
goede verstandhouding tussen net; Neder
landse en het Duitse volk zeker niet
gunstig beinvloed't en juist bij die goede
verstandhouding kunnen beide volkeren
naar onze mening zoveel baat hebben".
„Deze grenscorrecties hebben ons, als
Duitse sociaal-democraten in een moei
lijk parket gebracht. Wij staan heel sterk
tegenover de weinige Duitse communis
ten en ook tegenover de vele nationa
listen maar de kwestie van de grenscor
recties richten onze politieke tegenstan-
oponzeborst" °hUg pr0lPaganda wapen
De heer Grosz zette uiteen hoe de
nationalisten in Duitsland dezè Neder
landse „annexatie" gretig qla argument
gebruiken om. de Duitse sociaabdemoera-
ten aan te vallen over hun gevoelens van
achting en vriendschap voor de westelijke
democratieën, als argument zelfs tegen
de gehele instelling der democratie. „De
verwijten van onze politieke tegenstan
ders als zou uit deze annexatie duidelijk
blijken dat het imperialistisch streven
b j de 'westelijke democratieën evenzeer
hoogtij viert als bij onze communistische
Oosterburen, zijn moeilijk met werkelijk
steekhoudende tegen-argumenten te weer
leggen, vooral omdat wij niet de-indruk
mogen wekken accqord te gaan met ver
kwanseling van DtJits grondgebied".
Volgens Emil Grosz huldigen de Duitse
sociaal-democraten de opvatting, dat ver
goeding voor de oorlogsschade niet ge
zocht had moeten worden in grensgebie
den, doch in de levering van goederen,
bijv. locomotieven en bruggen en i.n voor
Nederland -.o gunstig mogelijke handels
overeenkomsten met Duitsland.
schrijver Ferdinand Bruckner (pseudo
niem voor Theodor Tagger), behoort tot
die groep schrijvers, die omstreeks de
twintiger jaren de toneelkunst nieuw
leven in wilden blazen door een nieuwe
vormgeving. Aanvankelijk verdiepte hij
zich vooral in de vragen en vraagstuk
ken van de eigentijdse jeugd, later ge
bruikte hij de historie om langs psycho
logische, in zijn geval psycho-analytische
weg en met expressionistische middelen
zijn ideëen naar voren te brengen,
..Elisabeth van Engeland" ontstond in
1930 en werd voor de oorlog ook reeds in
ons land opgevoerd-
Het is nog altijd een interessant, en
ook wel overtuigend stuk. Maar bij het
doel dat de schrijver zich gesteld heeft,
de figuur van Elisabeth te verklaren,
gebruikt hij een overdaad van middelen.
Op zichzelf is dit met verwerpelijk,
echter wei wanneer men hierbij geen
rekening houdt met de technische moge
lijkheden
Het Stuik bestaat uit met minder dan
twaalf taferelen, enkele daarvan zijn
onderverdeeld in meerdere delen, drie
N»
62.
Gemeen trapte Notaris Zwingel-
hout op de vingers van Frederik en toen
werd Frederik opgepakt en ruw naast
de stoel van Zwingelhout gezet.
Notaris Zwingelhout stond op, glim
lachte dankbaar naar alle zijden en vroeg
toen- „Beste mensen, wat is eigenlijk de
bedoeling van deze samenkomst?"
Ogenblikkelijk viel er een stilte in de
Toen trad de hoer van de verkeerde
toespraak weer naar voren, „Wij dachten
dat U dit wel wist.... stamelde hij. „IK.
ben de wethouder van Sociale Zaken",
voegde hij er geheel overbodig aan toe
„Ik wist het niet", verklaarde Notaris
Zwingelhout.
„U bent toch de voorzitter van de Ne
derlandse Vereniging tot Exploitatie van
de Uitvinding tot het Vervaardigen van
Goud en Aanverwante Zaken. N.V. i-o.ï"
vroeg de heer. „Wij wilden graag aan
delen van U kopen".
Het gezicht van de notaris kreeg een
verheven uitdrukking.
„Ah juist", antwoordde hij. „U bedoelt,
dat U mij geld wilt geven? Dat is uit
stekend! Geeft u alles maar aan mijn
bediende Frederik, die zal ook Uw na
men opschrijven".
Toen werd het om Frederik een ge
drang van belang; hij kwam handen te
kort, om al de guldens in ontvangst te
nemen en gooide ten einde raad alles
maar op ©en grote hoop. De notaris zat
er vergenoegd grinnikend bij en keek
toe, dat niemand te weinig gaf.
Na een paar uur hard werken was Fre
derik klaar en verliet de laatste bezoeker
opgewekt da zaal.
„Ziezo!" zei Notaris Zwingelhout te
vreden. „Ik ben blij, dat ik mij op het
laatste ogenblik toch nog bedacht heb;
éérlijk bah
Toen hief de notarjs zijn hoofd op en
snoof oplettend de lucht in,
„Ruik jij ook iets?" vroeg hij aan Fre
derik.
ervan geven een simultaantoneel. Hoe
veel moeite en kunde v. Dalsum er ook
aan besteed had om het decorprobleem
op te lossen, hij is daarin toch maar
gedeeltelijk kunnen slagen- Voor de pauze
was het voortreffelijk, maar na de pauze
er. vooral bij de simultaantonelen, raakte
men achterop
Wat Albert van Dalsum intussen als
regisseur bereikte is zeer bijzonder. Uit
Brückners ook met dramatische moge
lijkheden overladen spel bouwde van
Dalsum tonelen op. val beweging en
bewogenheid, vol actie en afwisseling
Voor de opvoering als zodanig hebben
wij dan ook de grootste bewondering,
ook wat het spel betreft. Charlotte
K«hler speelde Elisabeth met een over
tuigende overgave, een grandioos gebaar
een onovertrefbaar talent.
Maar meer nog hebben wij
genoten van Louis van Gasteren als
Cecil, haar raadsman. Altijd zacht voor
zich heensprekend, maar altijd verstaan
baar, simpel gebarend, nauwelijks be
wegend en toch een begrip, een tijdperk,
een meris vertegenwoordigend- En dan
de Bacon van die prachtige acteur Ben
Groenier, „ellenlange filosofische clausen
wegpratend of Bacon er zelf stond: een
grote prestatie.
Johan Schmitz was Essex, technisch
knap, maar wat droog voor zo'n bnUante
figuur In de bijrollen vrijwel geen
inzinking, maar bijv. prachtig werk van
Jacques Snoek als Lord Coke en van
Edwin Thomas ais Pater Mariana S.J en
het kleine, superieure rolletje van Jenny
van Maerlant als lady Mary-
Van Dalsum speelde Philips II, een
verbeten fanatieke figuur, die er, met
zijn hof, een beetje met de haren bijge
sleept worejt. Onze grote toneelkunste
naar gaf deze figuur weer alle relief,
misschien zelfs nog meer relief, dan de
schrijver ©r aan gaf.
De enscenering was weer prachtig
zoals wij dat van het A. T. G. gewend
zijn De grootse decors, de prachtige
kiedJJ, de fantastische belichting, de ver
antwoorde geluidseffecten, het was een
geheel dat met bewondering vervulde
De volle schouwburg toonde zich met
deze geweldige en als kijkspel alleen al
overdonderende, voorstelling zeer inge
nomen-
De met veel bloemen gehuldigde regis
seur en spelenden werden dan ook lang
durig toegejuicht v .Sp.
Over het jaar van Petrus' marteldood
bestaat nog steeds verschil van mening,
hoewel bijna alle historici deze in ver
band brengen met de grote brand van
Rome (64 na Chr.) waarvan Tacitus in
zijn Annalen verhaalt. Om het gerucht
de kop in te drukken, als zou Nero zelf
de stad in brand hebben gestoken, ge
lastte hij een nieuwe grote Christenver
volging
Volgens de oudste apocryphe acten
(Origines) werd bet stoffelijk overschot
van de eerste Paus - gekruisigd met
het hoofd naar beneden^ begraven
.Juxta obeliscum Neronis", vlak bij de
obelisk van Nero. Deze stond toen op
het hedendaagse Piazza del Circo Nero-
niano, het Circus Nero Plein, grenzend
aan het Duitse Kerkhof.
De derde Paus Anacletus, een tijdge
noot van de H. Petrus, heeft op de plaats
van Diens graf een kleine gedachtenis
kapel laten oprichten. Deze „Memoria
van Paus Anacletus die zeker de
juiste plaats van Petrus' graf heeft ge
weten was eigenlijk... - de eerste Sint
Pieter. Met dit grafmonument als mid
delpunt verrees daar een kleine necro
polis. waar andere martelaren en andere
Pausen begraven werden, omdat alle
Christenen uit die eeuwen ten aanzjen
var. hun laatste rustplaats slechts een
verlangen hadden: begraven te worden
ir» de onmiddellijke nabijheid van ae
eerste Paus.
Onder keizer Constantijn, toen de
baarheid verscheen, werd de eerste
grote basiliek ter ere van het graf van
de H. Petrus en de heilige rustplaatsen
van zovele andere martelaren, gebouwd.
Deze basiliek met de „Confessio" heeft
veelbewogen tijden meegemaakt; diverse
invallen van barbaren, die alles plun
derden en waarschijnlijk ook de „Confes
sio" niet ontzagen; perioden van inwen
dig kerkelijk verval; de overwoekering
van 't heiligdom door tientallen devote
zijaltaren en zijkapelletjes, welke uiting
gaven aan een barokke volksverering
of godsvrucht der groten uit heel West-
Europa, die naar Rome pelgrimeerden
In 1506 werd een der mooiste vroeg
christelijke basilieken, die ooit gebouwd
was, afgebroken en kregen Bramame.
Michelangelo en Bernini opdracht een
nieuwe Sint Pieter op te trekken op de
gewelven van de Constantijnse basilieken
de fundamenten van de eerste „Memo
ria". De jarcophagen werden ondergronds
in de bestaande crypte geplaatst; de vloer
van de nieuwe basiliek kwam gelijk met
het vroegere priesterkoor (dus 5 m. ho
ger) en de aldus ontstane ruimte werd
gedeeltelijk volgestort.
Slechts een kleine crypte bleef open
en de oorspronkelijke situatie geraakte
in vergetelheid Tot na de dood van Pius
XI die zo dicht mogelijk bij zijn
roemruchte voorganger Pius X bijgezet
wilde worden ln de bestaande kleine
crypte een nieuwe sarcophaag geplaatst
moest worden Toen men een stuk muur
wilde weghakken, zag men een gewelfde
ruimte, waarvan men het bestaan reeds
zo goed als vergeten was.
Bij nadere onderzoekingen deed men
de ene verrassende vondst na de andere.
Onbekende sarcophagen en grafmonu
menten uit de eerste eeuwen van het
christendom werden blootgelegd, waar
onder een wondermooie sarcophaag uit
de 4de eeuw met de aanbidding der drie
koningen en een kruis in bas-relief, het
eerste kruis, dat ln deze vorm tot ons
Is gekomen.
Wij hebben enige tijd rondgedwaald
in deze nieuw ontdekte ruime crypte
met de secretaris van het kerkbestuur
van de Sint Pieter, mgr. L. Kaas. „Vol
gend jaar, zo vertelde hij, is het de be
doeling. dat in deze ruimte de pelgrims
Mis zullen kunnen horen, dat er in hun
eigen taal zal worden gepreekt en dat
eventueel deze man festaties van hier
uit zullen worden uitgezonden. Hier is
alles veel intiemer dan boven in de ont
zaglijke ruimte en bovendien bevindt
men zich in de crypte nog dichter bij de
graven van zovele martelaren en Pau"
sen. Het is als in de eerste eeuwen
Toen wij naar de juistheid van ge
ruchten omtrent recente ontdekkingen
met betrexking tot het graf van Sint
Petrus vragen stelden, verwees hij ons
diplomatiek naar de pauselijke staats-
secretarie, welke alleen maar het hier
boven geciteerde Pausenwoord herhaalt.
Overigens, kniel rustig neer bij d»
„Confessio" en doe dit met de wijze en
ongeschokte zekerheid van bijna 3000
pelgrimsjaren.
De Alg. Ver. voor Bloembollencultuur
kwam vanochtend te Haarlem in 207e
algemene jaarvergadering bijeen. In zijn
uitvoerige openingsrede herdacht ae al-
gemeen voorzitter jhr. dr, O. F. A- H. v.
Nispen tot Pannerden allereerst de over
leden stadgenoten en wijdde in het bij
zonder waarderende woorden ter nage
dachtenis aan wijlen de voorzitter van
de ver. „De Narcis", H. v. Zonneveld en
de overleden kwekers en exporteurs
Arend Veldhuizen van Santen en P- uuys
(Hillegom), Jac. Griekspoor (Haarlem
mermeer), Arie Koomen (Grootebroek),
Jacob Kooiman (Andijk) en J. u. van
Stein (Hillegom). Het organisatieleren
van de beoefenaren van het bloembollen-
vak vraagt voortdurende aandaent. bpr.
wees er op, dat bij recente onderhande
lingen tussen de Bond van Bloembollen-
handelaren en het Hoofdbestuur volle-
dige en juiste wil tot samenwerking nog
- doch dat eerstge-
In Groesbeek zijn een paar smokkel-
gevallen ontdekt. Het eerste betrof een
nogal ernstige zaak. Er zijn namelijk
twee mannen aangehouden, die ervan
worden verdacht valse Duitse marken,
die in België waren vervaardigd en van
daar in Nederland waren gesmokkeld,
clandestien over de Duitse grens te heb
ben gebracht. Daar werden er goederen
voor gekocht, die weer naar Nederland
werden gesmokkeld. Het tweetal denk'
nu na onder de „parapluie" te Arnhem
Het andere geval betrof een poging tol
smokkelen van een party bloembollen
Op een vlakbij de grens gelegen boer
derij ontdekte de douane enige balen
met naar schatting 20.000 bollen Een
man, van wie men vermoedt, dat hij
meer van dit zaakje weet, Is ln arrest
gesteld.
jaar door de stemgerechtigde leden der
afdelingen betaalde contributies en wel
f 200.— 1 stem. f 200.— tot f 400.— 2 stem
men enz., doch afnemend in aantal bij
hogere bedragen, zodat afdelingen boven
f 8000.per jaar niet meer dan 15 stem
men krijgen, waardoor aan thans be
staande onbillijkheden een einde komt.
De besprekingen over dit voorstel dat
een vorige maal reeds een flinke meer
derheid behaalde, doch wegens ontbre
ken van het vereiste quorum niet kon
worden behandeld duren op dit mo
ment nog voort. Op de agenda staan
voorts voorstellen van het H.B. tot wij
ziging van het Handelsreglement en om
die wijzigingen te reglementeren alsmede
mededelingen van het H.B. over de be-
v»aidata, Tot slot het jaarverslag, reke
ning en verantwoording financiën en de
rondvraag.
twöorde geluidseffecten, het was een i nnemde^ch^tha^ wederom tot overieg
W! dat met bewondering vervulde I bereidheid beeft getoond door zitting te
nemen mei hei H.B m een commissie
tot taak hebbend het crediet vraagstuk
in de bloembollenhandel aan een uitge
breid OOderzo©* te onderwerpen. Vol-
gens spr dienen de vrije organisaties in
het vak thans nog veel nauwer samen
te werken. M. door aanvaarding van
overleg inplaats van het opstellen van
eenzijdig© regelingen!
Spr. deelde voorts mede, dat de bloem
bollenexport naar Engeland zodanig is
verruimd, dat een hoeveelheid van 1500
ton meer kan worden uitgevoerd en het
gewichtscontingent primair is gesteld.
In dit verband blijft van groot belang,
dat de kwekers en exporteurs zich vol
ledig houden aan de maatregelen en
voorschriften van de Plantenziektenkun-
dige Dienst! Vooral in de Noord vormen
de aardappelmoeheid en haar bestrijding
een groot probleem. Men moet kiezen
tussen twee kwaden, n.l. bollen blijven
poetsen en wisselteelt van aardappelen
toepassen!
Nadat de notulen waren goedgekeurd
kwam een voorstel van het hoofdbestuur
in behandeling tot wijziging van de
stern-tabel der afdelingen in dier voege,
dat het stemrecht der afdelingen ter alg.
vergadering in het vervolg wordt gere
geld naar het totaal der in het afgelopen
Byfield.
^.öo N.W.D.R.: operettemuz-
Eng. L.P.- ens. 16.45 div.
Cr. Br.; v.
sold. 19.00
0.00 Focus
Eng. FT""', '»he Marsh".
20.30 „Much binding in th puc„
N.W.D.K.: ,ann Fr Br - v
17.00 Kootwijk: Batavia. d sol'd 19.0o
sold. 18 30 VI. Br.» qq Focus
hws. 19.30 Eng. L P..: Geraldo. 20.00^ ocus
21.00 Fr. Br.; fragm. uit operas
oini. 22.00 Eng. L.F.: nwf' 2U,00"voor-
ïor to-night". 22.20 Silvester^3 0U
dracht 23.15 Miniatuurork. 23.50
RADIODISTRIBUTIE IV; 7.00 Fr. r..
JJWs. 7.10 gram 7.15 Eng. H.S.: re
„Lift up your hearts". 7.55 weer. 800
hWs. 8.15 „Moderne". 10.00 div. H30
UP.; lichte muz. 12 15 Parlem. 12.30
Eight Orch 13 15 var. oreh. 14.0Q
E.S.: „Music Hall". 14.10 Sextet Griffith
15.00 Kalundborg: dansork 16^15 Eng L.
T: Casino ork 17.15 ork. Roy. 18 00 Mac-
Pherson; 18.30 v-erz. pr. 19 00 Fr. Hi.
0rnr. ork 19.30 N.W-D.R: dans- en amusn
°rk. 20.00 VI. Br.: volksliederen. 20.10
Kram 20.15 „Der Tod Jesu" Passiecan-
^te. 21.15 omr. ork. 21.45 act. 22.15 Fr.
Er-: piano eonc. v. Brahms nr. 2. 22.55
hWs. 23.00 div.
begane grond; iemand kon van buiten af
er m komen zonder te worden gezien,
kj?®.ferj voordeel: een kleine gang
scneiode haar van het podium, waar Ca-
ati^fP!raCi' Snap de toeleg? Tegen
wtl z™nser afn de beurt was. ver
schafte farnuwska zich door een ka
merraam toegang, volgde Sue en Casella
naar de verhoging en zong. Zijn nie
tige gestalte voorkwam, dat hij werd
opgemerkt. Tarnowska ais zanger ver
klaart, hoe Miss McLean tot tweemaal
toe kon worden misleid.
Detective S.vmonds sloeg Ralph een
poosje aandachtig gade; toen trok een
glimlach over zijn gezicht. Op gemoede
lijke toon zei hij; Je bent een patente
kerel Armstrong. Van jou heb ik niet
to vrezen, dat jé onder mijn duiven zuflt
schieten.
Met andere woorden
mijn oplos-
48)
Met behulp van een vloeibaar anti"
slaapmiddel I
Altijd makkelijk als je de weg W
huis kent.
Kan ik me voorstellen,
Armstrong schoof eon raam op: Wat
jij in je pijp rookt mag de hemel weten,
maar hooi is er odeur bij.
Hij nam tegenover de detective
plaats: Plezier gehad in het uitstapje?
O ja. Het Casella-mysterie is vrij
wel in kannen en kruiken.
Wel, welNu, mijn hersens hébben
evenmin op hun lauweren gerust en ik
meen de oplossing te kennen.
Laat horen
Er is een derde persoon in 't spel
Tarnowska. Sue Young bedong voor
zich en Casella een aparte kamer in de
studio; ik weet het van Frobisher. Hij
vond het vreemd een dergelijk ver
zoek werd nooit eerder door artisten lnrlluwSKiJ Bel, i „„„-maukeliike tran on e kriimm
aedaan maar hij gaf de dame haarben in do London P -ate Bank en najde ongemakkelijke jrap op e krijgen,
zin. De kamer, die ze koos, iag aan de verkregen machtiging weru 't geopend, doch met ae nodigs. omzichtigheid
sil?£ Er°deugt geen spaaii van,
—Hoe wordt dan volgens jou de pap
geroerd?
Symonds schudde 't h0®"1-
Neen vriend. Je bent at
meen, vi Miss McLean
deelzaam waar t rat m L
betreft. Ik houd het voor mij Dit w een
zaakje met een welkome promot P
achtergrond. Toch mag je daarom
een paar dingen weten, T. lrJ.
Sloof je niet uit!, weerde Raipih
stroef Elf
Zonder dollen, 't zal je interesseren.
Tarnowska bleek een safeloket te heb-
De Yard vond er ruim vierduizend pond
in biljetten van verschillende waarden,
voligene Goodchiid afkomstig van chan
tage op Casella, Zijn kijk, niet de mijne.
Van veel gro-ter belang was een andere
ontdekking. In 't safeloket lag vijf en
twintig duizend pond in biljetten van
tien en we weten met zekerheid, dat dit
het Miss McLean afgeperste bedrag is.
De directie van haar bapk dacht namelijk
H hare van de transactie en noteerde de
series. Ze klopten.
Armstrong floot door de tanden.
Die vondst bewijst, dat Tarnowska
lid van de bende is,
Althans één ervan. Tarnowska's
arrestatie is nog maar een kwestie van
tijd. En dan
Detective Symonds brak af en rende
naar de deur, onderwijl zijn revolver
voor de dag halend. Twee korte, moord
dadige knallen hadden de nachtelijke stil
te gescheurd. Na 't eerste schot gilde
iemand in doodsangst:
Help, Armstrong, help!
Ralph had 't onbestaanbaar geacht,, dat
een mens zo snel een steile trap kon af
dalen al-s Symonds 't hem lapte. Hij
scheen met vaart naar beneden te glij
den en was reeds de straat op, toen Arm
strong nog lang niet de deur had bereikt.
Een eind voorbij 't kantoor was Symonds
blijven staan, zieh bukkend over een
roerloos uitgestrekte gedaante.
Hij riep om jou, Armstrong We
brengen hem bij je binnen. De man is
gewond, maar niet dodelijk, geloof ik.
Hel was een heel karwei hel lichaam
slaagde het transport, zij het niet zonder
kreunen van de gekwetste,
De man riep om mij. ja, zei Ralph
onder het sjouwen: maar ik ken hem
niet. Hij heeft allemachtig veel .van een
landloper weg. Waar laten we hem?
We leggen hem op mijn bed en bel
len een dokter, besliste Symonds: Ik doe
het wel met de divan.
Toen ze de zitkamer hadden bereikt,
zei de gewonde onverwachts: Zet me
neer. Ik behoef niet gedragen te worden-
Ik kan heel goed staan.
Aan de wens werd voldaan iets ln de
klank van de stem was Ralph bekend
voorgekomen. Hij keek de man die eor.
haard van minstens een week nad en
van onder tot boven onder de modder
zat, strak aan. De kleren waren haveloos
hier en daar gescheurd, alsof bij onder
prikkeldraad doorgekropen was. Hij
leunde tegen de tafel. De manier waarop
hij het lichaam balanceerde' bewees dat
hij alles behalve vast op de benen stond,
al had hy het tegendeel beweerd,
Herken je me.werkelijk niet?, vroeg
hij tenslotte.
Grote hemel!, riep Ralph Mario
Uasella!
De man antwoordde op vlakke toon:
Noem me niet Mfi'io Casella, Noem
me Matthew Boyle.
En na deze wooiden sloeg hij languit
voorover
XII
Be» dokter kwam en onderaoch' de
bewusteloze Boyle, nu niet langer Ca
sella, de zanger ln het donker. Hij lag
op het bed dat Symonds had afgestaan
De man is gr lelijk aan toe. luidde
het oordeel van de geneesheer: Het zou
verstandiger geweest zijn, hulp in te
roepen, zodra julije hem vonden. Nu
werd hij een trap opgedragen door lie
den, die er geen begTip van hebben, hoe
ze met een ernstig gewo:#ie moeten
omspringen.
Er werd op hem geschoten, ver
klaarde Symonds: Een bof, dat wij gauw
bij de hand- waren, anders hadden ze
hem z'n bekomst gegeven. Ik zag twee
kerels vluchten, maar het leek me beter
de gekwetste te helpen, dan hen na te
zitten.
In elk geval moet de politie
weten.
het
De Rijnscheepvaart lijdt sedert gerui
me tijd onder een sterke vermindering
van het goederen- en kolenvervoer. Be
gin Maart lagen in Duisburg-Ruhrort 165
Duitse en 372 buitenlandse aken, bene
vens 42 Duitse en 104 buitenlandse sleep
boten op bevraehting of sleep te wachten
Sedertdien is de toestand niet veel ver
anderd, mogelijk nog iets verslechterd.
Voor de eerstvolgende periode is het
niet te verwachten, dat grote hoeveel
heden kolen over de Rijn zullen worden
verscheept. Besprekingen over een ver
laging der vrachtprijzen zijn afgestuit
op tegenstand van de Duitse Reichsbahn.
Bovendien hebben talrijke nieuwe vesti
gingen van scheepvaart- en expeditie
ondernemingen de markt nog sterker
belast.
Dank zij de activiteit van de economi
sche afdeling van de Maastrichtse re
cherche, is een uitgebreide smokkelhan
del in textielgoederen aan het licht ge
komen. Bij het echtpaar J. M. te Maas
tricht werden textielgoederen ter waar
de van frs. 100.000, illegaal uit België
ingevoerd, in beslag genomen.
Ter camouflage van deze smokkel-.
affaire diende een vuilniswagen, waar
mede de goederen over de grens wer
den gebracht en te bestemder plaatse
werden afgeleverd. Vier personen zijn
in arrest gestold.
De redactie van „Die rare wereld"
gtelt zich voor, om haar lezers zo nu en
dan onder het'motto: „Bent u algemeen
ontwikkeld?" enige vragen voor te lég
gen, teneinde hun intelligentie op de
proef te stellen. Een en ander naar het
de vragen correct beantwoordt, mag zich
tot de Nederlandse intellectuelen reke
nen:
1. Le Lusitade is (a.) een mailschip:
Symonds grijnsde: Die had er niet1 Poo:.beeld' van de Hersengymnastiek,
vlugger by kunnen zijn. Ik behoor er jwgng, dje meer dan vijftig proreni van.
zelf toe. Natuurlijk heb ik m'n superieu
ren ingelicht.
Er w©nd gescheld.
Daar zullen ze zijn. w cc
Ralph ging open doen; hij keerde met (b een e(Hpcbt van p-le,a„s0
Goodchiid terug. De hoofdinspecteur in
formeerde allereerst naar Boyle's toe
stand.
Bel me, als het bewustzijn terug
keert, ofschoon het nog wel even zal
duren, besloot de dokter, naar de deur
gaand Van verhoren is voorlopig geen
sprake. Er wachten nog enige patiënten,
maar ze weten thuis waar ik te bereiken
ben. Ik zal een verpleegster zenden.
(Wordt vervolgd)
2. Wat is het verschil tussen Vin Sec
en Vin de Paille?
3. Paranoia is (aeen stad in Zwd-
Amerika: (b.) een tandpasta; (c.) een
soort regenscherm.
4. Bij Duinkerken versloeg Miehiel
Azn de Ruyter (a.) Marlborough; (b.)
de Armada.
5. De Armada was (a.) een gedicht
van Versilius: (b.) een uitvinding van
Lorenzo Puccini.
