1 Mei-viering vóór en achter
het ijzeren gordijn
Stopzetting Marshall-hulp aan
Indonesië
DE POT IS GEWONNEN
DAE -fc-A^E
wereld
UNCI RAPPORTEERT AAN
VEILIGHEIDSRAAD
Frederik
zeven
directeuren
DOOD
schuld?
Wordt April de vacantiemaand
Oud-Minister
A. H. J. L. Fiévez *f*
Vredesvrienden" niet militair machtsvertoon
De Stormschool in
Roosendaal
Bevordering zuiver
wetenschappelijk
onderzoek
Een voorbije kans tot snel herstel
mariamonument
TE NIJMEGEN
ADIO
programma
Warmveel zon en een bui regen
Blikken spinazie waren
te licht
en de
door
MAANDAG 2 MET 1949
PAGINA 5
Over geheel de wereld is de 1 Mei-viering dit jaar bovenal een
betoging vóór of tegen het communisme geweest. Slechts zelden
zullen degenen, die deze betogingen in de vrqe landen gade
sloegen zó duidelijk de onoverbrugbare kloof tussen dictatuur
en democratie, tussen godsdienstvrijheid en priestervervolging,
tussen Oost en West hebben beseft. In de landen achter „het
iizeren gordijn" ging de viering met groot militair machtsvertoon
genaard. En overal waren er leuzen; communistische, die de
rode zegeningen verkondigden; anti-communistische, die waar
schuwden voor het rode gevaar. In alle talen van de wereld
werd met woorden het pro en contra uitgezegd. Maar het bleef
niet alleen by woorden,
Officiële ontvangst in
feeststemming
Instelling van een finan
cieringsfonds
Nadelige uitwerking wordt
steeds duidelijker
GAAT U NAAR ENGELAND?
Niet meer dan vijf pond
meenemen
Kinderen genoten, maar de groten
niet minder
De kabouters voorop
?.7-^
w.oo Oiv';
DE MACHINIST GING NIET
VERDER
Studenten waren al te jolig
Nederlandse firma in Engeland
veroordeeld
VIJANDELIJKHEDEN VINDEN
VOORTGANG
M. EBERHART
ARCHITECT J. J. WIELDERS
OVERLEDEN
Byfield16.30 ork;
T„ Ttoriiln hield de communistisch ge-
Htrrie vrije Duitse vakbeweging"
orienteer dig door de poUtie ulteen_
mjppïpn werd, waarbij van gummiknup-
gebruik werd gemaakt. Er werd een
iantal personen gewond en de politie ar-
?pcteerde enige betogers, die zich tegen
baar bevelen verzetten, hater vond een
tweede incident plaats.
In Londen trachtten de communisten
ondanks het verbod van de politie op
Trafalgar Square een betoging te houden.
Voordat de politie kon ingrijpen, had een
deel van de menigte de stoet reeds aan
gevallen.
Afgezien van deze en nog een aantal
kleinere botsingen, waarbij slechts eieren
en tomaten gebruikt werden, verliepen
de betogingen vrij rustig. In Brussel hiel
den 3000 communisten een mars door de
stad. Later op de dag legden 8000 socialis
ten onder leiding van Spaak dezelfde
route af.
In Moskou, Boedapest, Sofia, Belgrado.
Boekarest, Warschau en de Sovjet-sector
van Berlijn namen de communistische
leiders vanaf met grote portretten getooi
de tribunes parades af. Ook maarschalk
Tito had boven zijn hoofd de beeltenissen
van Lenin, Sla lm, Marx en Engels. Maai
de leuzen, die in de hem voorbij treai
keftde stoet werden meegedragen, wal
nu niet direct zo heel vleiend v°°r
grote meesters van het Kremlin. Voor
■de Kominform moest het ontgelden
v-'erd „gevaarlijker voor de toekomst v n
het communisme" genoemd, dan de te
genstand van de kapitalistische wereim
Dimitrof, die in Rusland „verPleega
wordt, maakte van zijn 1 Mei boodscnap
een soort communiqué van zijn gezond
heidstoestand en zong de lel van
knappe Russische doctoren. Hij zeide te
hopen, dat hij weer spoedig zji" „J®11-!''?
dienst van zijn volk" z°u kunnen stel-
len.
In Parjjs was het
rustig. De bussen en meeste taxi s reden
niet. De optochten verliepen ordelijk. C*e-
neraal De Gaulle hield een gematigde
rede. Zijn communistische tegenstander
Thorez was minder rustig en goochelde
met beschuldigingen aan het adres van
het Westen en loftuitingen aan dat van
het Oosten. Hij deed een geweldige „ont
hulling": volgens hem wendt het Franse
volk zich hoe langer hoe meer tot de
communistische partij, zoals een beangst
kind bij zijn vader toevlucht zoekt".
Z. H. Paus Pius XII ontving een groep
Napolitaanse arbeiders in het Vaticaan.
„De Kerk heeft de arbeiders lief, zegent
het arbeidscontract, verdedigt het ge,
rechtvaardigde loon, het gezin en het
gezonde huis voor de arbeider, dat
misschien eens op zijn eigen stukje
grond zal staan, en zegent de wereld
der arbeiders", zo sprak de Paus.
De Kerk haat de oorlog en zijn ver
schrikkingen, vervolgde hij, en verde
digt de vrede tussen de klassen en de
vrede tussen de landen, de vrede tus
sen alle leden van de grote mensen
familie".
De Paus herinnerde voorts de arbei
ders aan wat de Kerk voor hen heeft
gedaan, inzonderheid aan de Encyclie
ken, waarin de Pausen de arbeiders en
de goede arbeidsvoorwaarden verde
digd hebben.
Op het met Sovjet-Russische en
Italiaanse vlaggen versierde Piazza del
Popoio demonstreerden de communisten
en elders de anta-communistische arbel-
dersbewegingen.
I,n de door de communisten bezette stad
Peking werd een optocht gehouden,
waarin een tableau meereed, dat Uncle
Sam voorstelde, gearmd met Japanse ge
neraals. Voorts een John Buii, die speel
goed-oorlogsschepen met de naam
Amethyst" voorttrok.
In de door de rode troepen bedreigde
stad Sjanghai mochten ingevolg het be
vel van de commandant, uit veiligheids
overwegingen geen vergaderingen plaats
vinden.
(Van onze correspondent)
„Ge zult het ongetwijfeld met mü eens
zijn", aldus burgemeester Freijters bü
verwelkoming van de Stormschool, „dat
het een gelukkige samenloop van om
standigheden is dat gij uw intrede in
Roosendaal doet op de eerste Konin
ginnedag in April".
Uitvoerig schetste Roosendaais burge
meester vervolgens de betekenis van deze
school voor Roosendaal, dat eind '38 zich
garnizoen mocht noemen met de komst
van bet 2e bataljon van het R.l.
Nadat de militairen zich met de intocht
van hun beste zijde hadden laten zien,
sprak de commandant van de Storm
school, majoor Gualthérie van Weezei
een welgemeend dankwoord.
Officieel maar in de beste feeststem
ming, werden de commanderende officie
ren tenslotte ten stadhuize ontvangen in
tegenwoordigheid van diverse autoritei
ten, het Oranjecomité en vertegenwoor
digers van de wijken.
Bij de Tweede Kamer is een wetsont
werp ingediend tot bevordering van het
zuiver wetenschappelijk onderzoek. Het
is een gevolg van de instelling in Maart
1946 van een commissie, welke moest on
derzoeken in hoeverre de Overheid haar
zorgen voor de beoefening der weten
schappen om haar zelfs wil diende uit te
breiden of te wijzigen.
In den brede betoogt de minister van
O. K. W. in de memorie van toelichting,
dat hij de bevordering van het weten
schappelijk onderzoek op het gebied van
de sociale wetenschappen, der sociologie,
der psychologie, der paedagogie, der cri
minologie, der rechtswetenschappen, en
der taalkunde, dus in hoofdzaak op het
terrein der geesteswetenschappen, eer
Onder belangstelling van vele hon
derden katholieken heeft Zondagmiddag
in Nijmegen de onthulling en inwijding
plaats gehad van het Mariabeeld, dat de
parochianen van de O. L- Vrouw Ge
boortekerk aan de pastoor, de zeereerw.
pater F. Dickmanm, op diens 40-jarig
priesterfeest hebben geschonken. Het
beeld, vervaardigd door Albert Meertens
is geplaatst op het plein voor de kerk.
Voordat de heer mr. L. Overes, voor
zitter van het parochieel comité, het
beeld aan het kerkbestuur had overge
dragen, verrichtte de hoogeerw. heer
C. v. Dijck, deken van Nijmegen, de in
wijding, waarna prof. mag. dr. C. Fne
hoff O.P. hoogleraar aan de universiteit
van Amsterdam, de feestrede uitsprak
De plechtigheid, opgeluisterd door mu
ziek en zang, werd o.m bijgewoond door
de burgemeester van Nijmegen, mr. Ch.
Hustinx.
Thans, vier maanden na de stopzetting
van de Marshall-hulp aan Indonesië is
bet moeilijk een vooraanstaand functio
naris van de E .C. A. te vinden, die
van oordeel is, dat deze maatregel op
enigerlei wijze van gunstige invloed is
geweest op de ontwikkeling van de si
tuatie, aldus meldt Aneta's diplomatieke
correspondent uit Washington.
Ofschoon de functionarissen natuurlijk
niet geneigd zijn de politiek van hun
regering openlijk te becritiseren, geeft
men officieus in kringen van de E. C. A.
toe, dat het naarmate de tijd verloopt
voortdurend duidelijker wordt, dat de
stopzetting van de hulpverlening voor
de Indonesiërs het nadeligst is. Men be
seft in deze kringen meer en meer, dat
de stopzetting van de hulp in de eerste
plaats een vermindering van de invoer
van kapitaalgoederen in Indonesië ten
gevolge heeft gehad, en dat dit de eco
nomische ontwikkeling en bet toekom
stige exportprograuruma van Indonesië
ongunstig zal beïnvloeden en daardoor
de pogingen om de levensstandaard van
het Indonesische volk te verhogen, be
lemmeren.
Door de trage administratieve afwik
keling is bet nog niet precies bekend, hoe
groot het percentage is van het niet uit
gevoerde gedeelte van het E. C. A.-
programma voor Indonesië, doch men
schat, dat dit ongeveer 30 pet. of ca.
25 millioen zal zijn. Zelfs indien het
Indonesische probleem binnen zeer korte
tijd zou worden opgelost, bestaat er geen
Van Engelse zijde wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat toeristen die
Engeland bezoeken bij het binnenkomen
"van het Verenigd Koninkrijk niet méér
d vijf pond sterling bü zich mogen
hebben.
Men kan echter wel z.g. travellers
cheques, credietbrieven enz. tot elk be
drag meenemen. Ook tegen het bij zich
hebben van vreemde valuta's bestaan
geen bezwaren.
Bij het verlaten van Engeland mag
echter slechts een aequivalent aan
vreemde valuta's van 10 pond sterling
meegenomen worden of papiergeld tot
een bedrag, dat bij binnenkomst door de
douane-ambtenaren in het paspoort is
geschreven. d
Men doet er dus goed aan geen bedrag
fi''oter dan 5 pond sterling in of uit En
gland te brengen.
DINSDAG 3 MEI.
HILVERSUM II (415 M.) KRO. 7.00 Nws..
Stem.; morgengebed; 8.00 Nws.; 8,15 Pluk
de dag; 9.05 Gram.; 9.30 Waterstanden; 9.35
Syrriph. Espagnole v. viool en ork. óp 21,
Lalo 10 00 "V. de kleuters; 10.15 Gram.; 10.40
Schoolradio: 11.00 Foxtrots entango's: 11-30
Als de ziele luistert; 11.40. Kwartet in Bes
t. op. 53. n. 3, Haydn; 12.00 Angelus;
1203 Vioolrecital: 12.33 Ork. z. Naam; 12.55
Zonnewijzer; 13.00 Nws.; 13.20 Ork. z. Naam:
13.45 Zangrecital; 14.10 Divertissement, Ibert;
*4 30 Onder ons; 15.00 Schoolradio; 15.30 Me-
rropole-ork.; 18.00 V. d. zieken; 16.30 Koor,
17 00 v. d. jeugd; 17.45 Ver. Hengelose kerk
eren; 18.00 Orgelmuziek; 18.10 Sport; 18.20
f-everklapper: 18.50 Actual.; 19.00 Nws.; 19.15
2e«°f 20.00 Nws.; 20.05 De gewone man;
q *2 Cycl. Reger-Bruckner (Radio Philh.
,rk21.30 De luchtbrug, reportage: 22.00
a dams kamermuziekgezelschap; 22.45
s^,°n<lgebed; 2300 Nws.; 23.15 Op de vleu-
en van de nacht (gr.).
iS'LVERSUM I. (301 M.) AVRO. 7.00 Nws.
Hfln Uchtendgymn.; 7.30 Gram. 7.50 VPRO:
vrNws.; 8.15 Ochtendvaria; 8.55 V. d
JVj.1 ',v9.00 Hersengymn.; 9.30 Aubade; 10.00
d V®enwijding; 10.15 Musette-ork.: 10.50 V.
«ek uters: 1100 Soft and sweet; 11.30 V. d
teenn' 12 00 Promenade-ork.; 12.33 Oester-
ÏV' causerie; 1240 piano: 13 00 Nws" 13'20
curs Skymasters: 13.50 Gram.; 14.00 Knip-
16.2* ri 14.30 Der Kosenkavalier, R. Strauss;
Mendelssohn. Bartholdy; IQ.40 V. d.
ï?sW. 17 00 Kinderkoor; 17.30 Ork. Vic. Sil-
'i.n; 17.45 Rijk overzee; 18.00 Nws.; 18.15
••barj - 18.30 V. d. Strijdkr.; 19.00 Strip; 19.10
19.45 R?°us parlé" 19.15 Toneel; 19.30 Gram.;
vUsiCor 2(1.00 Nws'- 20.05 Zoeklicht: 20.15
bouvnorva; 2045 Hoorspel: 21.30 Concertge-
12 in A; 22.25 Buit. overz.; 22 40 Sonate no.
Ra «r. t„ Mozart; 23.00 Nws., gram.
7-°ö Rr^lrlbutle III: 7.00 VI. Br.: nws.;
.gram. 7.30 krom; 7.40 gymin.7.50
H. s 3.(X) nws_s 05 gram.8.15 Eng.
9.10 v' ryitens9.00 Eng. L. P.: nwa.
s k Pr. 10.00 ork. ava 10.30 Eng.
„1 R,. erena.de ork."; 15.00 div.12.00
1-'°° nu, Kram..- 12.30 weer; 12.32 Hamy;
te';0» Su?" 13.15 grma.14.00 kamermuz
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Och wat hebben de kinderen genoten,
maar, wat hebben de ouderen een ple
zier gehad en... een kou geleden....
Het Ganzenbordspel in het Olympisch
Stadion was énig, het was zó origineel
en aardig, dat het wel nooit meer her
haald zal kunnen worden. Maar de
Weergoden hebben er wel zo slecht over
gedacht dat menigeen, ondanks zün
beste indrukken, niet op zijn gemak
Welk een festijn voor de kin
deren overigens, welk een mogelllkhe-
Eo zie ze maar eens, welk een
bloheid en een eenvoud. Het was een
groot feest.
Ja, een feest voor de kinderen was het
zeker! Van de zestigduizend aanwezigen
was dan ook zeker de helft onder de vol
wassen leeftijd. Maar wat was nu het
meest bijzondere, juist voor die kinderen?
Wij geloven dit: zeker deze kinderen, op
gevoed en groo. geworden in een tijd van
ontzetting en beroering, staan zo open
als maar mogelijk is voor alles wat zweemt
naar hert, wat men zou kunnen noemen
„buitenwereldlijke Ach, hoe klonk keer
op keer het gejuich van deze kinderen
over de grote tribune, door die wijde
ruimte die een stadion omsluit. De kin
deren waren er bij, bevelend, jadrillerig
wijzend op de plattegrond, met hun hart,
schrikkend va-n die al te hoge boeten die
wonder boven wonder altijd weer vol
daan konden worden, dank zij dat voor
hen zo vreselijk vage begrip van „het va
derlandse bedrijfsleven".
Al met al een gewoon ganzenbordspel,
maar goed geënsceneerd en goed in het
veld gebracht. Helder en duidelijk voor
iedereen gezellig en leuk voor een fa
milieal dan niet in het stadion spannend
enactueel Alleen een beetje teveel re
clame misschien.
nen. Welk een alledaagse
ongewone -'rijd, in een sU
huiskamers, door de aeuier» F
men in spanning: -Wie wint de pot. m
toen de konijntjes voor het §er3l ir -je
hof ingingen, toen was iedereen m de
put! En toen ze een auto als losprijs
Ir
16 15 Raebum oreb.
ZttC <*>i<r.w8k: Batavia18.00 Fr. Br.:
tievV 19 iA 18.30 VI. Br.: V. d. sold.; 19.00
L. Kram.20.00 VI. Br.: prtaii-
21-t>0 i. ju0'13 So-ttens: piano; 20.30 Eng
®w,3..*V 'jjtech binding in the Marsh';
sfé „Ta.ift*opera; '28.00 Eng. L JPl!
f o- J'jb'e V?°p4c for to-night22.20
11 'Wu' 23.Jq Jt'1 n„c Orch."; 23.00 Ena
IiWisr.
IV: 7.00 Eng. H. 8.:
^0 wrc.ii.
anningan en Rapley; 23.56
hearts-?:1® i-p.lï'tl
8.10
Voorrin- 10.4b J
7-S5Vv,? °rk
eer
7.50 „Lift pu your
1.00 Fr. Br.nws.
nws.; 9.05 conc.
7|1.3<) ebg. L. P.: orgel; 11.15
'V
ork."; 12 ,R
13.15 Fr*' Country Studio
muh Q^rnt; 12.30 Welsh orch.;
"-«riPO; laso ftrn.m.: 14.00
muz.lM55rt,N.W-:iS°J 13.30 gram
1..40 viool l - I7i?': dansork.16.00
yp,z- pr.,|-90 g,A° Fr. Br.; verz. pr.
Eng. L. p -°P ®VgvL. p.: orgel; 18.30
20.16 Beroniün.L 1 P»- chansons; 19.30
21-3» Eng. L 20.00 dir.;
22.00 Vi. Br „f Tn,0eh°rk.21.00 div.;
22 56 gram.-' 2300 Tst from here";
■4J °0 div 0 azz22.50 n«t;
ten betalen, ging er een zware zucht van
ontzetting door de gelederen. Maar, werd
er gezegd, het Nederlandse bedrijfsleven
betaalt met liefde de prijs om de konijn
tjes weer op weg te helpen. En wart heeft
de Nederlandse jeugd verder niet geno
ten van dit avonturen van de boertjes,
die alsmaar in de hei-berg kwamen, als
de boerinnen in de -rein zaten en die in
de trein zaten als d boerinnen, in de her
berg waren.
Ja' het was vaak wel erg en tragisch.
Neem maar dat leven van die Chinezen,
overal handel doen en toch altijd pech
hebben! Nou, de kaboutertjes wonnen het
feest en de prijzen en dat was maar goed
ook. Want we konden het, met die kou,
niet meer uit elkander houden. En ze
hadden het wel Verdiend, want, ze waren
nog een keer teruggestuurd ook, omdat
ze zo ver gegaan waren.
Er waren wel zestigduizend mensen en
kinderen in het Olympisch Stadion en
onder hen waren de minis ers v. Schaik
en Joekes. Aan '-.et slot werden de eerste
prijzen bekend gemaakt. Een gil ging
door de noogste staanplaatsen van de lin
kervleugel, toen het nummer van die ene
auto genoemd werd Zou die juffrouw
met die auto naar huis gegaan zijn?
Jaren geleden, toen ons land nog kolo
niën had, kreeg een treingeleider bij de
Nederlandse Spoorwegen ontslag, omdat
hij witte muizen had gehouden in een
goederenwagen.
Schout-bij-Nacht Intuitie uit Menaldu-
madeel, toen nog niet in de illegaliteit
bekend als Sam Strateeg, leende hem een
tientje om een nieuw leven te beginnen
in de Oost-
Dezer dagen kwam hij. als een ander
mens, schout-bij-nacht Intuitie opzoeken
„U hebt me vroeger eens geholpen", zei
hy. „en ik was u toen erg dankbaar".
„Dus je hebt carrière gemaakt en komt
me nu het tientje terugbetalen, dat je
me geleend hebt?" zei schout-bij-nacht
Intuitie met een gelukkige glimlach, ge
boren uit zijn vaste geloof in de goed
heid van de menselijke natuur".
„Nee", antwoordde de man, „ik wou
graag nóg een tientje hebben".
kans, dart dirt bedrag opnieuw ter be
schikking van Indonesië zal worden ge
steld. Het ndert verstrekte gedeelte is
naet gereserveerd, zoals oorspronkelijk
de bedoeling was, doch verdeeld onder
de andere aan het plan-Marshall deel
nemende landen. In het E. C. A.-program-
ma voor 1949/50 is een symbolische toe
wijzing van 10 millioen aan Indonesië
toegekend, welk bedrag echter is begre
pen in de totale toewijzing van 355
millioen voor Nederland. Dit is gedaan
om de deur voor Indonesië open te hou
den voor het geval het geschal in de
naaste toekomst wordt geregeld, doch in
werkelijkheid is het uiterst onwaar
schijnlijk, dat zelfs onder dergelijke
gunstige omstandigheden Indonesië
E. C. A.-hulp van enig belang zal ont
vangen gedurende het komende E. C. A -
jaar. Indien men derhalve te Washington
bereid zou zijn vóór Juli 1950 aan Indo
nesië hulp te verlenen, dan zou dit langs
andere kanalen, zoals b.v. de Export-
Import Bank, moeten geschieden.
(Van onze Utrechtse redacteur).
Enge studenten, die met collega's per
extra-trein naar Varsity in Utrecht gin
gen, waren al over het kookpunt heen
nog vóór de wedstrijd was begonnen en
er van een overwinning sprake kon zijn
Mogelijk kregen ze ook, nu ze m een
echte trein zater, reminescenties aan nog
niet zo lang vervlogen kinderjaren, toen
ze met een spoortreintje speelden. Het
was 11 uur in de morgen, de Zondag was
dus itog pril, toen ze onder Woerden van
hun trein onder het rijden een rijtuig
loskoppelden. De machinist, die het be
merkte. ook niet mis, nam de verant
woordelijkheid voor een veilig vervoer
bij zulke klanten niet op zich. Hij stopte
en de studenten moesten uitstappen. In
net station te Woerden moesten ze toen
drie uur wachten voor ze met een ge
wone trein de reis naar het roeifeest
konden voortzetten.
Een studentengrap kunnen we gaarne
velen, maar wanneer daarbij verkeer in
gevaar gebracht wordt, gaat dat toch wel
te ver.
meer dan minder urgent acht dan die
van het zuiver-natuurwetenschappelijk
onderzoek. In vele gevallen echten grij
pen natuurwetenschappelijke en geestes
wetenschappelijke problemen op onver
brekelijke wijze ineen.
Een poging om de steun aan de weten
schappen te beperken tot een van beide
terreinen, zon dus gekunsteld zijn en zou
op een voorstelling der wetenschappen
berusten, welke in strijd ware met de
realiteit.
Daar aan een dnetal middens van be
oefening der zuivere wetenschap gedacht
moet worden het hoger onderwijs, par
ticuliere instellingen of genootschappen
en groepjes van individuele onderzoekers
zal het van het grootste belang zijn,
de verlening van financiële steun niet
louter en alleen aan bepaalde door de
overheid reeds geschapen voorzieningen
als het hoger onderwijs te verbinden.
De minister 'acht het daarom noodzake
lijk een lichaam in het leven te roepen,
dat door zijn positie tot geen der drie
genoemde centra van wetenschapsbeoefe
ning in afhankelijk verband staat.
Geen geldmiddelen zullen mogen wor
den toegestaan voor doeleinden, welke de
instellingen van hoger onderwijs op
grond van haar personele bezetting en
haar materiële uitrusting kunnen berei
ken, noch voor doeleinden, waarbij het
particulier initiatief kennelijk te kort
schiet. In het laatste geval zal de orga
nisatie in de eerste plaats moeten .trach
ten het particulier initiatief aan te wak
keren.
Ook anders dan door rechtstreekse gel
delijke steun zal de organisatie n-uttig
werkzaam kunnen zijn. Zij zal coördine
rend moeten kunnen optreden, zowel ter
bevordering van „teamwórk" als ter be
reiking van een juiste verhouding tussen
toegepaste en zuivere wetenschap. Door
in het bijzonder werkgroepen te steunen,
waarin verscheidene universiteiten en
hogescholen vertegenwoordigd zijn, kan
zij medewerken aan de zo noodzakelijke
coördinatie van wetenschappelijke werk
zaamheden onzer mstellingen van hoger
onderwijs. Door het aantrekkelijker ma
ken niet alleen financieel van zui-
ver-wetenschappelijke werkzaamheid, zal
tevens worden bevorderd, dat de begaaf
den meer tot hun recht kunnen komen en
baanbrekende gedachten zich kunnen
ontwikkelen.
(Van onze weerkundige medewerker)
Wanneer wij aan de hand van enkele cijfers de maand April overzien,
valt natuurlijk de bijzonder hoge gemtedeide^peratuur^op ^ie
11)4 was tegen 7 9 graden normaal. Een zo warme April
za'amheid worden genoemd, ook al is hetjW»g niet ^.mTooleverde Dit' was
deze maand een nog iets hogere gemiddelde temperatuur opl^ eitoe^ DU as
in 1943, maar toen was April ook de warmste van alle
deze maand een nog iets hógere gemiddelde temperatuur op^'e^ DB v,tes
nul maar toen was April ook de warmste van alle Aprumaana„n seaera
1894, zódat wij kunnen zeggen, dat de afgelopen maand op een na e warms e
AIn D^Bil^waren 213digen aan de warme en 9 aan de ïi^J^^een
zomerse 'L&tUen
echter 3 zomerse dagen genoteerd een aantal dat in de laatste mj tig <aa.
in April nooit is overtroffen.
Tnnnecchiin was er in overvloed. In De Bilt scheen de zon met minder
dan 202 uur tegen 153 normaal. Daarmede hebben wij nu de zesde maand
ïn «nrrv><5<iie die zonnis&r is dan normaal achter de ruö.
de neerslag Is veel goeds te vertellen want de afgelopen maand
is nu eindelijk eens met te droog geweest, behalve in 3rabant en Limburg,
waar men niet aan het normaal rantsoen is toegekomen. Echter is voora, in
de nnordeliike Drovincies belangrijk meer dan normaal gevallen, dank zij
H buien van 5 en^ April Gemiddeld over het gehele land bedraagt de
hoeveelheid ongeveer 60 mm tegen 50 mm normaal.
Maar desondanks is April een buitengewoon mooie «eweest
waarbii moet worden opgemerkt, dat alle Aprilmaanden van 194- af aan
de warme kant zün geweest, wanneer w« deze verg"uUrafdanTok
delde Apriltemperatuur van de Jaren 1901 tot en met 1940. Hij rellen dan oo
zo langzamerhand niet meer weten, hoe een normale Aprilmaand er uit ziet.
Dit mag uiteraard niet tot gevolg heb
ben, dat de organisatie enige zeggenschap
zou verkrijgen ten aanzien van beheer,
inrichting of bezetting van de universi
teiten of hogescholen.
Het karakter van de zuivere weten
schap brengt o.m. de wenselijkheid mee,
niet te sterk gebonden te zijn aan vooraf
opgestelde werkplannen en gedetailleer
de begrotingen. Het Iijktdaarom de beste
oplossing de financiering van de organi
satie te doen plaats hebben door middel
van een fonds, waarin jaarlijks een zoda
nig bedrag wordt gestort dat nieuwe on
derzoekingen op ieder gewenst ogenblik
kunnen aanvangen en eenmaal begonnen
werk zo nodig gedurende een zeker aan
tal jaren kan worden voortgezet. In dat
fonds zullen, naar gehoopt wordt, behal
ve de jaarlijkse rijksbijdrage, ook gelden
door anderen worden gestort.
De verkoopleider van een Nederland
se fabriek van blikgroenten beschuldigde
Vrijdag de Nederlandse regering van
het verstrekken van blikjes met een te
laag gewicht, toen een Londense im
portfirma werd veroordeeld tot tien
pond boete en de kosten wegens het ver
kopen van twee te lichte blikjes spina
zie De verkoopleider zei. dat de Neder
landse regering de blikjes had geleverd
waarop het gewicht niet juist vermeld
stond. De firma zou nu op de ejiketten
een gewicht van 30 in plaats van 32 oun
ces aangeven.
De firma had ongeveer 800.000 blikjes
levensmiddelen naar Engeland geëxpor
teerd, zo werd meegedeeld.
De verdediger vroeg wie nu werkelijk
de „schurk van het stuk* was- „Als het
de Britse minister van voedselvoorzie
ning niet is. dan is het de Nederlandse
regering, en ik denk dat het de Neder
landse regering is", aldus de verdediger.
Van de bedrijfsgroep groenten- en
fruitverwerkende industrieën vernemen
wij hierover nader, dat deze bedrijfs
groep voor de export van de oogst 1947
abusievelijk heeft opgegeven, dat een
gewicht van 32 ounces op de betrokken
blikjes moest worden vermeld, hoewel
de blikjes niet meer dan 30 ounces hun
nen bevatten. Voor de export van oogst
1948 heeft het bedrijfschap deze fout
verbeterd, doch de betrokken firma
heeft abusievelijk de etiketten met net
foutieve gewicht voor 1948 opnieuw la
ten drukken. De fout is thans verbeterd
De Unci heeft per 22 April een rap
port aan de Veiligheidsraad gezonden,
waarin een overzicht wordt gegeven over
de militaire toestand op Java en Sumatra
in de periode van 24 Januari tot 11 April.
Aangaande Noord-Sumatra wordt hier
l
2. „Er is daar iets niet in orde!" zei
de tovenaar tegen Frederik. „Ik heb in
mijn lange leven veel meegemaakt, maar
als er plotseling een telefoongesprek af
gebroken werd met een ijselijk gekreun
dan was er altijd iets vreemds aan de
hand. Een moord, of zoiets. Ik denk, dat
deze Notaris Zwingelhout in grote moei
lijkheden verkeert, anders zou hij niet
zo kreunen. Zeg nou zelf".
Nee, dat vond Frederik ook. „Ik ge
loof dat ik er heen ga", zei hij diep in
gedachten. „Ik weet nog wel niet in
welke stad Notaris Zwingelhout burge
meester is, maar dat zal voor een tove
naarsleerling toch niet zo moeilijk te
vinden zijn, lijkt mij. Ik...."
En toen rinkelde de telefoon opnieuw.
Haastig zette Frederik de hoorn aan zijn
oor en hoorde: „Hallo? U spreekt op
nieuw met die eh...-- eh.... hum....
eh die notaris Dinges.eh Zwimmel-
bout geloof ik. Juist, Zwimmelbout. F,r
is niks bijzonder aan de hand, hoor. Ik
kreeg opeens verschrikkelijke hoofdpijn
en daarom kreunde ik zo. Nou, goeien-
avond dan maar. Tjuus!' en toen werd
de verbinding voor de tweede maal ver
broken.
„Nu vertrouw ik het helemaal niet
meer!" zei Frederik achterdochtig. „Die
stem was beslist niet van de echte No
taris en bovendien zégt een burgemees
ter niet zulke onbeschaafde woorden
als: Tjuus! En dan heet de burgemeester
niet Zwimmelbout maar Zwingelhout. Dat
is een groot verschil, vind ik".
De tovenaar knikte instemmend. „Het
scheelt alles!" zei hij, en daarna sprak
hij de naam Zwimmelbout nog eens uit
met een gezicht alsof hij iets onsmake
lijks in de mond had.
„Ik zou er graag heen willen gaan om
dit raadsel op te lossen', opperde Fre
derik voorzichtig, met een snelle blik
op zijn leermeester.
Deze keek even bedenkelijk. „Denk
a'an je examen, beste jongen", zei hij
„Je weet zelf hoe zwak je bent met
haarspelden. Maar per slot van rekening
moet je het geleerde ook eens i-n prak
tijk brengen. Ga maar. Denk er echter
aan dat je slechts met mate tovert
Overdaad schaadt".
Frederik spreidde terstond zijn jasje
op de vloer en ging er op zitten. „Fluut-
fluutfoetsipief!" zei hij, en even later
vloog hij het raam uit.
in gemeld, dat daar sporadische guerilla-
activiteit heerst, waartegen wordt op
getreden door regelmatig patrouilleren
door de Nederlandse troepen.
Wat Java betreft, wordt opgemerkt,
dat zich in het gebied van Bandung
aanzienlijke strijdkrachten van de Sili-
wangi-divisie bevinden. Men acht de po
sitie in dit gebied verward. In het
grootste deel van Midden-Java, aldus
het rapport, hebben de Nederlandse troe
pen slechts de belangrijkste steden en
wegen onder controle Ten aanzien van
de positie van de militaire waarnemers
der Unci wordt meegedeeld, dat zij over
het algemeen van de Nederlandse com
mandanten medewerking ondervinden,
hoewel enkele waarnemers meenden dat
zij niet over de volle medewerking der
Nederlanders konden beschikken.
Het rapport besluit met de volgende
vijf conclusies:
1). In een groot deel van het vroegere
republikeinse gebied beheersen de Ne
derlanders slechts de voornaamste ste
den en wegen. In de gebieden van West-
Java en Oost-Java, die vóór 19 Decem
ber onder Nederlandse controle stonden,
bevinden zich concentraties van repu
blikeinse strijdkrachten.
2). De vijandelijkheden op Java en Su
matra vonden voortgang. Ofschoon ver
andering is opgetreden in de omvang
van guerilla-activiteiten in verschillende
gebieden, is geen enkele belangrijke wij
ziging in de algehele omvang van deze
activiteiten in de twee afgelopen maan
den opgetreden.
3). In sommige gebieden bestond de
geneigdheid tot verdeling van de gue
rilla- e e r. h ed enBuiten de regelmatige
republikeinse strijdkrachten bestaan er
nog strijdgroepen zoals de Darul Islam,
kleine bewapende communistische ben
den, extremisten en gewone benden-
4). De Indonesische bevolking lijdt
ontberingen, omdat o.a. in de gebieden,
die niet onder Nederlandse controle
staan, de meest dringende behoefte aan
medische goederen en in sommige geval
len aan medisch personeel bestaat.
5. Het schijnt de commissie toe, dat
het economisch herstel, de terugkeer
van recht en orde en het eind van het
lijden slechts kunnen worden bereikt, in
dien spoedig algehele politieke overeen
stemming wordt bereikt.
(Van onze parlementaire redacteur).
Zaterdagmiddag is. zoals1 wij nog in een
deel onzer edities konden melden, in het
Katholiek Ziekenhuis in Den Haag over
leden oud-minister A. H. J. L. Fiévez, in
de leeftijd van 46 jaar- Na minister Huys-
mans, die eveneens naar menselijke bere
kening in het midden zijner jaren stierf,
nu oud-minister Fiévez. Oók katholiek.
Oók vader van een flink gezin met op
groeiende kinderen. Maar vooral ook een
man van een natuurlijke eenvoud en
vroomheid, wie de hoge waardigheden
die hij ontving, niet veranderden. Die zijn
natuurlijke bescheidenheid behield en
daardoor iedereen, die net hem in aan
raking kwam, voor zich innam. Oud-mi
nister Fiévez was als militair een zeer
goed vakman, maar op de eerste plaats
was hij een goed katholiek en vader van
een katholiek gezin. Hij ontving iedereen
met de natuurlijke eenvoud, die hem
eigen was, zonder zich ooirt in houding of
optreden ook maar het minst te verheffen
op de waardigheden die hem gewerden.
Ik herinner mij,
dat ik hem eens
moest spreken
en dat ik zoals
gewoonlijk zijn
adjudant opbel
de: hij was toen
nog minister van
oorlog. Het was
juist in het be
gin van de Goe
de Week en ik
kreeg te horen,
dat het deze
week wel niet
zou gaan, omdat
hij juist vertrok-
WÊÊÊÊÊM ken was om de
Goede Week in retraite te gaan door
brengen in Noordwijkerhout. Als militair
was hij vooral deskundig in de chemische
oorlogvoering en hij was dan ook enige
tijd leraar aan de Gasschool te Utrecht.
De katholieke belangen der militairen
verwaarloosde hij evenmin en hij had
dan ook jarenlang zitting in het hoofd
bestuur van de R.K. Officierenvereniging.
Als minister genoot hij in de Kamer een
zeer groot aanzien- Hij was op zijn terrein
uitermate deskundig en er kon geen
vraag komen, uit welke hoek ook. of hij
had een gedetailleerd en afdoend, ant
woord bij de hand. De vurige polemist,
die gloeide van verontwaardiging, werd
hij eerst als bijvoorbeeld van commu
nistische zijde een smaad werd geworpen
op de soldaten in Indië. Dan vond het le
ger in hem een prachtige verdediger.
De heer Fiévez was verder van na de
bevrijding tot aan zijn optreden als minis
ter, militair edewerker van ons blad,
in welke hoedanigheid hij vele interes
sante artikelen schreef over militair-tech
nische vraagstukken.
Nog maar korte tijd na zijn aftreden
als minister heeft hij als Kamerlid zijn
arbeid in de Tweede Kamer kunnen ver
richten. Hij trad niet andermaal als mi
nister op, niet alleen omdat hij geen hoge
waardighede aer.b rerde, ook omdat hij
zich toen reeds het was in de zomer
van 1948 niet geheel wel voelde. Hij
verscheen nog slechts enkele keren in de
Kamer en am toen al spoedig op het
ziekbed te liggen. -lij verbleef eerst ge
ruime tijd in het ziekenhuis te Utrecht
maar toen bleek, dat zijn kwaal onge
neeslijk was, werd hij ongeveer een
maand geleden naa. St. Joannes de Deo
in Den Haag overgebracht, waar hij ten
slotte Zaterdagmiddag overleed.
5)
Nee. natuurlijk niet, als ze op ster
ven ligt. zei de sergeant langzaam: En
bent u bloedverwante of zo van de ver
ongelukte?
Nee," ik ben een nicht van mevrouw
Fetrie van moederszijde. Charlotte....
Charlotte Weintoerthoorde tot de
andere tak. Ze was een van de Wetnberts
Ohar-lot-te Weln-bert, spelde de
sergeant langzaam en schreef ijverig.
Miss Weinbert is.was de gezel
schapsjuffrouw van mevruow Fetrie. Me
vrouw Fetrie Is al heel lang lijdend.
Ja juist. Hoe lang is miss Weinbert
hier al in huis?
Fanny bleek het precies te werten.
In Mei wordt het zestien jaar.
Dank u. Er. als u nu telegrammen
zoudt willen verzenden om de familie
te waarscnuwen, dan zoudt u dat nu het
beste kunnen doen. U moogt wel gaan.
ga hier nu niet vandaan, zei
wa^en ?miSS Warren- reed u in uw eigen
N®en- het was die van mevrouw
Fetrie. Ze zei, dat ik er vanmiddag mee
naar de stad kon gaan. Ik ben naar een
concert geweest.
Jenks kwam zeggen: De ambulance
wagen is gekomen en staat voor de zij
deur.
Later kon Katie zich pas voorstellen,
hoe alles in zÜn werk was gegaan, hoe
vlua het werd afgewerkt, hoe rustig dat-
oipne wat tot voor kort Charlotte was
geweest, naar buiten werd gedragen en
het huis verliet, dat zij zestien jaar lang
lot in de kleinste bijzonderheden be
stuurd en geregeld had. De spiegel weer
kaatste een ogenblik een lange witte
baar en daarop veranderde het to
neel Er was een bladzijde omgeslagen.
Rii de deur van de provisiekamer van
de butter klasseerde deP kleine stoet een
vrouw, dieP zich nieuwsgierig voorover
boog, om te zien, wat er op de baar
lag en dan door ging met de toebereidse
len van het maal, dat Charlotte zelf no„
besteld had.
En op het terras haastte een man, wie
de natte sneeuw in het gelaat sloeg,
zich voort en ving nog net een 8'™^
op van de lange ambulancewagen, hield
plotseling stil om even goed te kijken
en spoedde zich verder, tot hij bij de
deur was, die hij wijd open wierp.
Wat is er gebeurd riep hij luid.
Ik ga hier nu
Fanny beslist Bovenalen heeft Char- j Is er iets met tante Mina
lotte "bii mijn'weten geen verwanten. I Niemand gaf hem antwoord.
--Zoals u wilt, zei sergeant Cardwell. I Met een enkele blik uit zijn grijze iheel wat (yd gekoat om hierheen te ko-
ogen zag hij, hoe gespannen de atmos
feer was. Later herinnerde Katie zich de
verandering, die zich op zijn gezicht
voltrok en hoe het plotseling star en
grimmig was geworden.
Hij draaide zich om, trok bedachtzaam
zijn jas uit, nam zijn hoed af en wierp
beide op een stoel. Hij maakte merk
waardigerwijs de indruk, alsof hij alles
wist, ofschoon niemand het hem had
verteld. Toch kon hij liet niet hebben
geweten, anders had hij niet gevraagd:
Wat doet de politie hier
HOOFDSTUK IV
Opeens begonnen ze allen tegelijk te
pratenbehalve Katie. En de spiegel
weerkaatste nu ook een smal gezicht,
jong en gebruind, met blond haar, dat
in het licht glansde en donker-grijze
ogen, die onder rechte wenkbrauwen
ernstig uitkeken. Het was een welge
vormd gelaat, een nadenkend gelaat met
een mond, die goedig en toch beheerst
kon zijn. Nu was net alleen maar oen
waakzaam gelaat.
Weet tante'Mina het nog niet?,
vroeg hij eindelijk aan de dokter.
We hebben het haar nog niet ver
teld.
Waar is ze
Mina Wel natuurlijk boven, zoi
Fanny. Waar ben jij geweest. Steven
Thuis.
En ik heb je herhaaldelijk vigebeld
en geen antwoord gekregen.
Nogal te begrijpen. Het heeft me
men; de wegen zijn gewoonweg afschu
welijk Je kunt geen steek zien.
Sergeant Cardweil maakte een bewe
ging van ongeduld.
Ik zou graag met mijn rapport door
gaan, als u er niets op tegen hebt. Nu,
dan, miss Warren, wilt u 250 goed zijn
mij te vertellen, wat er gebeurd is
Ja ziet uik kon de wagen
niet stoppenik zag Charlotte hele
maal niet.... voordat ze.... eronder
kwam.
Nou-nou, miss Warren, zei de ser
geant niet onwelwillend, u behoeft u
helemaal niet te haasten. Als u eens bij
het be\n begon. U zei, dat u naar een
concert ging. Is mijnheer Duchane daar
ook heen geweest
Neen, maar ik ontmoette hem toe
vallig bij het naar huis gaan. Ik bood
nem aan met me mee te rijden
Rijdt u zelf niet, mijnheer Duchane?
Paul mikte de as van zijn sigaret naar
een asbakje. Natuurlijk wel. sergeant,
zei hij. Toen zag ik dat het zo
slecht rijden werd, heb ik dan ook aan
geboden voor haar te chaufferen. Maar
miss Warren reed liever zelf. Ik denk,
dat zij zich min of meer verantwoorde
lijk voor de wagen voelde, voegde hij
er hoffelijk aan toe.
Juist. En begint u nu eens, miss
Warren, vanaf het ogenblik, dat u de
eigen weg inreed.
Wel. het hek was gesloten en ik
stopte en Paul stapte uit om het open
te maken. Het wag heel donker en migtig
en er viel natte sneeuw, die tegen de
voorruit bevroor.
Hebt u het hek gesloten, nadat u
er door heen was gereden
Ja, dat wil zeggen, Paul deed het.
Daarna probeerde hij nog de voorruit
en de lampen wat schoon te maken,
maar dat hielp niet veel. Hij stapte toen
weer in en ik reed de weg af naar de
brug over het ravijn.
En u reed langzaam?
Ja. heel langzaam. In de eerste ver
snelling Maar de wagen begon hoe lan
ger hoe vlugger te rijden en ik durfde
de remmen niet te gebruiken, uit angst,
dat we in het ravijn zouden slippen. Ik
kon zo goed als niets zien. Maar het
lukte me toch de bocht bij de brug goed
te maken en ik kwam er veilig over
neen. Ik was de brug net over en reed
die kleine, gevaarlijke steile helling af,
toen het gebeurde, juist toen ik de brug
over was. zei Paul iets tegen me
iets over het zomerhuisjeen
schreeuwde toen plotseling, dat ik moest
stoppen entoen was er een donkere
gedaante, die zich vlak voor de wagen
bewoog. Entoen probeerde ik te
stoppen maar ik kon niet....
Haar stem beefde geweldig. Haar han
den ook Opeens boog Steven zich naar
haar toe en omvatte haar handen in een
vaste greep.
(Wordt vervolgd)
Oud-minister Fiévez werd in 1902 in
Zutfen geboren en studeerde aan de K.
M.A. te Breda. Hij trad in 1922 in actieve
dienst, was leraar aan de Gasschool te
Utrecht en studeerde vervolgens aan de
Hogere Krijgsschool. In 1938 werd hij be
noemd tot kapitein bij de Infanterie en
daarna bij de Generale Staf. Gedurende
de mobilisatie en de oorlog was hij Hoofd
van het Bureau organisaties van het
Veldleger. In 1942 werd hij als krijgs
gevangene naar Duitsland vervoerd. Hij
verbleef in Neurenberg, Stanislau en Neu
Brandenburg, waar hij hoofd was van de
geheime berichtendienst d-- krijgsgevan
gen Nederlandse officieren. Na zijn te
rugkeer in Nederland in 1945 werd hij
hoofd van het bureau organisaties op het
ministerie van Oorlog bij het militair ka
binet van de minister. Kort daarop volgde
zijn benoeming tot majoor, later tot lui
tenant kolonel van de Generale Staf. In
het ministerie Bcel was kol. Fiévez van
3 Juli 1946 tot 7 Augustus 1948 minister
van Oorlog en tot tweemaal toe minister
van marine a.i.
Hij was officier in de Orde van Oranje
Nassau en grootofficier In de Kroonorde
van België.
De plechtige uitvaart zal plaats hebben
Woensdag a.s. om 10 uur in de parochie
kerk van St. Paschalis aan de Wasse-
naarseweg te Den Haag waarna om 12
uur de begrafenis op het R-K. Kerkhof
aan de Kerkhof laan.
Op Koninginnedag overleed te Sittard
vrij plotseling na een korte ziekte de
architect J. J. Wielders. De heer Wielders
was een bekend Limburgs kerkenoou-
wer. De overledene werd geboren in 1884
in Nieuwstadt. Na in de gemeente Sit
tard o.a, ais gemeente-architect werk
zaam te 'zijn geweest bouwde hij in 1919
te Ophoven zijn eerste kerk, welke ge
volgd zou worden door talrijke and°re
zowel in Limburg als daarbuiten. In 1921
was Wield"-s, naast pater Molenaar
M.C.S. en ar. Moller een van de op
richters van het letterkundig tijdschrift
Roeping_
Wielders was aanvankelijk een volge
ling van de Amsterdamse school. Later
wist hij meer iets eigens, met eeo sterk
Limburgs cachet aan zijn werken te ge
ven. Zijn laatste grote opdracht, de her
bouw van het grote klooster van de
Ursulinnen te Venray dat in dp oorlog
totaal verwoest werd. heeft hij door zijn
plotselinge dood niet meer kunnen vol
tooien.
