V
jeugdige lezerskring
Prins Knobbelbol
L
hoe zit dat?
De Grote Vier komen bijeen
R
Staatsmijn Emma zal beter
worden gelucht
Frederik
zeven
directeuren
Het nationaal product in de V.S.
DOOD
schuld?
oor onze
De wonderlijke avonturen van
ANG
tt
zullen ze leven
Dr. H. N. Boon
ADIO
programma
en de
door
Zaterdag 21 mei 1949
PAGINA 5
Waarnemend secretaris-generaal
van Buitenlandse Zaken
MOPPENTROMMEL
NIEUWE VENTILATOREN
KOMEN IN BEDRIJF
RECTOR H. VAN HUSSEN
ONDERSCHEIDEN
LEIDEN GAAT ZIJN TUNNELS
BOUWEN
NED. ONDERZOEK NAAR
KOSMISCHE STRALEN
WEINIG SPEELRUIMTE
VOOR ILLUSIES
Het Westen moet eendrachtig
zijn en blijven
ER WORDT MINDER GEKOCHT,
MEER GESPAARD
M. EBERHART
TiTJïrrn7. herhaalde Chris peinzend:
Aan «2Ï n niet- Het schijnt me meer
7I UWerv,a'kklge simulatie te zijn-
op een of andere manier
EEN PLUKJE HAAR BOVEN
DE STOEL
werd luchtverstekeling
noodlottig
VERBROEDERING BELGISCHE
EN NEDERLANDSE KAJOTTERS
"V.V
Met veel piekeren, kreunen en snuffe
len ben ik door de grote stapel herte-
Vellen, rietbladeren en platte stenen met
de voorspellingen van eeuwen geleden,
heen gekomen, In het kort gezegd komt
het hier op neer, dat onder de stam op
zeker ogenblik een man met bijzondere
gaven zou leven. Deze man zou op be
paalde plekken op het hoofd moeten
drukken en dan wonderlijke eigenschap
pen bezitten. Welke eigenschappen dat
waren, stond echter niet vermeld.
Nu is het natuurlijk vreemd, dat de
koning ndet direct door had, dat die won
derlijke man zijn zoon Knobbelbol was.
Toen ik hem dit in een interview vroeg,
zei hij me echter: „Ja. dat lijkt nu wel
dom van me. maar dat is het toch niet.
Vermoedelijk is n.l. een hoeveelheid ge
gevens door de muizen opgeknabbeld,
niet de stenen natuurlijk! Zo wordt er
nergens gesproken over knobbels, en dus
kon niemand weten, dat mijn zoon de
man was". En hier krabbelde hij geluk
kig-peinzend op zijn linkerbeen. Tenslotte
heeft zelfs een kerning wel eens jeuk!
Ook en dat was veel erger ook
■wist men nu niet, waar al die betrokken
plekjes op het hoofd van Knobbelbol
zaten- Iedere centimeter, ieder deukje en
iedere knobbel moest worden geprobeerd
Weer een elftal voor deze week. Om
mee te beginnen op Dinsdag Ientje V.
(10 jaar) en Leo Z. (9 jaar). Vervolgens
op Woensdag Beppie P. (10 jaar), om
dan twee dagen achtereen een drietal te
feliciteren, n.l. Donderdag Jeanne K. (14
jaar), jan H. (i<) jaar) en Kitty P. (13
jaar) en de dag er na Jan V. (12 jaar),
Ria S. (10 jaar) en Ineke v. B. (14 jaar).
De wekelijkse rij wordt Zaterdag besloten
door Riet R. (14 jaar) en Kees H. (13
jaar). Het gebruikelijke proficiat voor
alle elf!
en dit werk nam maanden in beslag. Het
bleek n.l. al gauw, dat twee knobbels
tegelijk niet werkten en ate een knobbel
in actie was gekomen, moest men rustig
afwachten tot de geheimzinnige kracht
was uitgewerkt. Knobbetlboil bezat de
éne gave misschien 5 seconden, maar er
waren er ook waarvan hij een week ach
ter elkaar kon profiteren.
Nij schrijf ik wel zo eenvoudig: dat
alles moest worden geprobeerd, maar de
tonelen daarbij zijn soms met geen pen te
beschrijven en dat moet ik dus met pot
lood doen. De derde poging al was wer
kelijk ontzettend. De koning drukte
Knobbelbol even achter zijn rechteroor
en gelijk was Knobbelbol we-g; verdwenen
in het niets. Drie dagen later, toen ieder
een het laatste greintje hoop had opgege
ven staik midden op het marktplein in
eens zijn hoofd boven de grond uit. Het
bleek, dat 'hij daar drie dag-en had geze
ten, zonder te kunnen bewegen en toen
pas vanzelf "haar boven was g-ek-omen!
Of bij die twaalfde keer (rechts boven
de linkerwenkbrauw)Een druk en een
half uur'lang spoot er brandende benzine
uit Knobbel-bars mond en aren. Het he-le
dorp brandde tot d-e grond toe af, vier
varken-s, twee koeien en een manke
spreeuw werden» levend geroosterd en al
het water in de -buurt 'ver-dampte.
Dan n.iet te vergeten de drie en twin
tigste keer (een knobbel pa-1 boven he-t
rechteroor)Am-per was dit punt aange--
raakt of Knobbelbol vloog met een brede
wiekslag tot boven de toppen der bomen.
Hij vloog er veertien -dagen en a-t niets
a-nd-ers dan muggen, vliegen, vlinders en
torren!
Ma-ar goed, al deze gebeurtenissen
sla-a-n we over, anders komt er helemaal
geen eind meer aan dit verhaal- Uiteinde
lijk draaide het daa-r op uit, dat Kn-ob-bel-
bol een keurig net lijstje bezat, waarop
zijn ihoofd was getekend. Vijf en veertig
punten waren genummerd en aan de
andere zijde van heit v-e-1 riet stonden
d-eze nu-mmers netjes onder elkaar met
era-c'hte-r de 'bijzondere g-a-ve aan het be
wuste plekje verbonden en tussen haak
jes hierachter weer de tijdsduur, zolang
deze gave duurde.
Da-ar stond Knobbelbol nu. Een kerel
met vijf en veertig vreemde -gaven, waar
mee hij natuurlijk wonderbaarlijke din
gen zou kunnen doen. Maar wat had hij
eraan? Zijn stamgenoten raakten a-1 gauw
op hem uitgekeken en bovendien had
den ze van de proefnemingen ellende ge
noeg gehad. Ze zagen eerlijk gezegd lie
ver zijn hielen dan zijn tenen!
Bij een andere stam zijn kunsten ver
tonen vond Knobbelbol maar zo-zo. Ten-
eerste was hij een beetje een vaderskind je
en dan waren er nog a-l-tijd die hoge be
lastingen. Verdiende hij met een truc zes
bananen, dan mocht hij er een plus van
twee de schillen houden-Kreeg hij twee
cocasnoten, d-an moest hij de binnenkant
inleveren. Onthaalde men hem op een
stu-k olifan-tbout, dan waren de spieren
en vellen voor hem. Ja, ja. artist zijn va-lt
n-engens mee.
W-ie beschrijft dus zijn grote vreugde,
toen op zekere d-a-g de ^dorps-tovenaar
opgewonden het koninklijk hol kwam
binnenstuiven, waarin K-no-b-bel-bol, zijn
vad-er en d-e hofhouding na het afbranden
van de hutten woonden. De tovenaar
zwaaide zenuwachtig met een stuk ver
geeld -hertevel en brabbelde heel ver
ward over: glazen dorp, monster, rij-k, en
prins-es. Niemand snapte er na-tuurlijk
iets van, maar Knobbe-l-bol's haar ging
rechtovereind staand. Hij voelde automa
tisch: „Nu kan ik aan de sla-g!'.
De koning griste het stu-k vel uit de
hand-en van d-e tovenaar en bekeek het
vol aandacht. Schouder-ophalend gaf hij
het vervolgens aan Knobbelbol, zeggend:
-„Daar kan ik gen rotan aan vastknopen".
Dat kon Knollebol ook niet op het
eerste gezicht, want hele stukken zaten
met motgaatjes, terwijl de muizen ook
menig maaltje met het stuk moesten heb
ben gedaan.
Wel zaïg hij al gauw, da-t de door de
tovenaar uitgeroepen woorden niet de
enige waren. Achter elkaar doorgelezen
(met een streepje voor de gaatjes en on
leesbare stukjes) stond er: ie-gen naar
glazen donp ten Noorde ker twee
weken ucht et monster he
ri-nses gevang kdom aar helpt".
Knobbelbol dacht niet 1-ang na. Hij
drukte op knopje 27 en las toen vlotweg:
„Welke dappere wil vliegen naar glazen
dorp ten Noorden van koude zee, zeker
twee weken larng door lucht? Het monster
heeft weer een prinses gevangen en moet
voorgoed worde-n verslagen. Rijk-dom en
geluk voor hem, die ha-ar helpt".
„Wel, d-an ga ik ma-ar even, vader" zei
hij, terwijl hij opstond. „Goed jongen"
antwoordde de koning. „Maar doe een
das om. Het is 's nachts nog guur". Dat
jdeed Kno-bbelbol; hij sloeg zijn groen-
b-lauw-zwarte das om, nam zijn tanden
borstel, drukte op knopje 23 en vloog
na-ar het Noorden.
We laten -hem nu even rustig vliegen en
zullen volgend-e week zien, -hoever hij is
gekomen.
De oplossingen waren verleden week: 1
in zijn kist; 2 bloemen; 3 omdat hij ze
niet cadeau krijgt; 4 de Dom in Utrecht,
5 op het vuur.
Nu weer de raadsels voor iedereen, dus
zonder listigheidjes.
1. Uit welke kelk kan men niet drinken?
2. Een houten hutje, een stenen putje,
een gloeiend hart. Ra, ra, wat is dat
3. Waar kan een kind op zitten en zijn
vader niet?
4. Mijn eerste is een rivier, mijn twee
de iets waar schepen liggen en mijn ge
heel was een vliegveld.
5. Welke benen dienen niet om te lo
pen?
Zoals reed3 bekend gemaakt, zal dr.
H. N. Boon, hoofd van de politieke afde
ling van het ministerie van Buitenland
se Zaken voorlopig dr. Lovin-k opvolgen)
als secretaris-generaal en diens functie
waarnemen.
In verband met de grote mogelijkheid,
Buurman: „He. Tommy, wat begraaf je
daar in de tuin?"
Tommy: „O, ik plant wat van ons bloe-
menzaad".
Buurman: ,Het lijkt anders meer op een
van mijn kuikens".
Tommy: „Ja, maar het zaad zit er in!"
Greetje: „Oh Moeder, ik heb een tegel
in de schoorsteenmantel gebroken".
Moeder: „Kom, dat is niet zo heel erg.
Maar hoe deed je het?"
Greetje: „Ik sloeg ertegen met vader's
gouden horloge!"
Jan tegen winkelier: „Die koek die ik
gisteren kocht was niet om te eten, zo
hard
Winkelier: „O ja? Wel kereltje, ik bak
te anders al koeken voordat jij geboren
was".
Jan: „Kan best, maar waarom verkoopt
U ze dan nu pas?"
Zondag 22 Mei
HILVERSUM II (415 m) NCRV 8.00 Nws;
Svmph. In Es, Stamitz; IKOR 8.30 Kerkdienst;
KRO 9.30 Nws: 9.45 Carillonmuz.9.55 Inlei
ding Hoogmis; 10.00 Hoogmis; Gelderse dag:
11.40 Arnhems fluitkwartet; 12.15 Toespr. burg
Matser v. Arnhem; 12.20 Nijmeegs Vaudeville
ork.; 12.40 Ork. z. Naam; 12.55 Zonnewijzer;
13.00 Nws; 13.20 Bietenbouwers; 13.45 Klank
beeld Kath. Universiteit; 14.15 Die Gelre
Zangers; 14.35 De samenwerking der gemeen
ten; 14.45 Winterswijkse orkestver.; 15.00
„Gelders kwartet"; I6.10 Sport: 16.25 Vespers,
NCRV 17.00 Kerkdienst; 18.30 Claveclmbel,
lfl 40 Bachnrogr.19.15 Lezing, 19.30 Nws,
KRO 19 45 Grim.; 19.50 Boekbespr.; 20.05
Toespr Min.-president dr. Drees; 20.10 Gel
derse avond: 20.10 „Drie ln de pan"; 21.20
Hoorspel; 22.00 Arnhemse Orkestver.; 22.37
Actual.; 22.45 Avondgebed; 23.00 Nws; 23.15
Op de vleugelen van de nacht (gr.)
HILVERSUM I (301 m) VARA 8.00 Nws;
«.20 Ouv. „Raymond", Thomas; 8.30 V.d. tuin;
8.45 Kinderkoor; 9.45 Geest, leven; 10.00
VPRO en IKOR; AVRO 12.00 Aan boord van
het ss. Bonaventura; 12.30 Zondagclub: 12.40
piano; 13.00 Nws; 13.20 Musette-muz.13.50
Even afrekenen: 14.00 Gram.; 14.05 Boeken
halfuur; 14.30 Radio Philh. Ork.; 15.45 Film
praatje 16.00 The Skymasters; 16.30 Sport;
17.00 VPRO; VARA 17.30 Gram.; 17.50 Report,
voetbalwedstr. AOOVV—BVV; 18.00 Nws;
18.15 Gram.; 18.30 Ned. Strijdkr.; 19.00 Radio-
lympus; 19.30 P. Godwin en B. Silberman;
AVRO 20.00 Nws; 20.05 Toespr. min.-pres. dr.
Drees; 20.10 Actual.; 20.20 Strijkork.; 20.50
Radio raadt maar raak; 21.10 Au ciel de
Paris; 21.50 's Levens speeltuin; 22.20 Kamer-
muz-i 23.00 Nws; 23.15 Frans opera-conc.
RADIODISTRIBUTIE III: 8.00 VI. Br.;
nws. 8.05 gram. 8.30 dagklapper. 8.4o
gram. 9.00 nws. 9.15 conc. 10.00 Fr. Br.:
gram. 10.30 ork 11.00 VI. Br: gram. 11.10
vrol. muz. 11.45 journaal. 12.00 lied. 12.30
weerber. 12.32 Dixieland ens. 13.00 nws.
13.15 accord. 13.30 v. d. sold. 14.00 Opera-
en belcantoconc. 15.00 Eng. H.S.: London
Phil. ork. 16.30 div. 17.00 Kootwijk: Ba
tavia. 18.00 Eng. L.P.: Arb ork. 18 30
„Much binding in the Marsh". 20.00 act.
20.15 „de Antenne zingt". 22.00 nws. 22.15
Instr. ens. 23.00 nws. 23.05 gram.
RADIODISTRIBUTIE IV: 8.00 Eng. L.
P.: BBC Schots Var. ork. 9.00 nws. 9.10
„Silver Chords". 9.30 „Music in the air".
10.30 Eng. H.S.: ork. 11.30 Fr. Br.: Cas.
progr. 11.40 gram 12.00 Eng. L.P.: BBC
Revue ork. 12.30 Fr. Br.: omr. ork 13.00
Eng. L.P.: verz. pr. 14.00 „Horace Co."
hoorsp. 14.15 „Ray's a laugh". 15.45 „Take
it from here". 16.15 VI. Br.: rep. voetbal
wedstr 16.45 gram. (ca. 17.00 aank. „Ron
de v. 'België"). 17.00 omr. symph. ork.
18.30 Eng. H.S.: 'gev. pr. met medewerking
uit het geh. Britse imperium. 20.30 Coram
singing. 21.00 „Palm Court Orch. 2J-UU
nws. 22.15 Macpherson. 22.45 „Thmk on
these things". 23.00 „Melody from the
sky". 23.30 gram. 23.56 nws.
Maandag 23 Mel
HILVERSUM II (415 m) NCRV 7.00 en 8.00
Nws; 8.45 Muziek bij het werk; 9.15 V.d. zie
ken; 9.30 Waterstanden: 9.35 Philh. ork. v.
New York; 10.30 Morgendienst; 11.00 Sonate
no. 2 voor fluit, altviool én harp, Debussy;
11.20 Van oude en nieuwe schrijvers: 11.40
Plano-recital; 12.10 Orgel; 12.33 Zigeunerork.;
13.00 Nws; 13.15 „Sangh en spel"; 14.00 School
radio; 14.35 Gram.; 15.00 Zomer-perkplanten;
15.30 Le sacre du printemps, Strawinski; 16.00
Bijbellezing; 16.45 Cortèges, Rawsthorne;
17.00 V.d. kleuters; 17.15 Schoolzangwedstr.;
18.15 Sport; 18.30 Gram.; 19.00 NCRV; 19.15
Boekbespr.; 19.30 Act. geluid; 19.45 Gram.;
20.00 Nws; 20.15 Kon. Mil. Kapel; 21.00 „De
Jubo": 21.30 Promenade-ork.; 22.05 CycL Ned.
vioolmuz. uit de 18e eeuw; 22.45 Avondover
denking; 23.00 Nws; 23.15 Sweelinckkwartet;
23.45 Koorzang.
HILVERSUM I (301 m) AVRO 7.00 Nws,
ochtendgymn., gram.; 8.00 Nws; 8.15 Ochtend-
varia (gr.); 8.55 V.d. vrouw; 9.00 Gaïte pari-
sienné. Offenbach; 9.35 Gram.; 10.00 Morgen
wijding; 10.15 The Romancers (e.o.); 10.50
Gram.; 11.00 Op de uitkijk; 11.15 Orgel; 12.00
De kwintetspelers; 12.30 Pianoduo; 13.00 Nws;
13.20 The Avroleans; 13.50 Zang; 14.00 Wat
gaat er om in de wereld; 14.20 Harmonieork.;
15.00 Bonbonnlère; 16.00 Solistenprogr.; 16.45
Musicalender; 17.15 V.d. arhc;dcrs; 17.45
„Nieuw Guinea", lezing;
Fantasie „The Gondoliers", Sullivan-Hely
18.30 Ned. Strijdkr.; 19.00 Filmkrant; 19.30
„Inleiding tot muziekbegrip";.'9-45 KVD2-0.00
Nws: 20.05 Radioscoop; 22.30 Piano; 23.00 Nws,
23.15 Swingcorner.
RADIODISTRIBUTIE III; 7.00 VI. Br
nws. 7.05 gram. 7.30 kron. 7.40 gym oO
gram. 8.00 nws. 8.05 conc. 9 00 Eng. L.P.:
nws. 9.10 verz. pr. 10.00 Balalaika ork.
10.30 Eng. H.S.: mil. ork 11.00 div. 42.00
VI. Br.: ens. Allegriti. 13.00 ntys. 13.15
Casinoconc, 14.00 Fr. Br.: Werken v We
ber. 15.00 Eng. L.P.: ork. Salisbury 15.30
ens Pursglove. 16.00 N.W.D.R.: Zigeuner-
muz. 16.15 Eng. H.S.: Lond. Light Orch.
16.45 filmpr. 17.00 Kootwijk: Batavia.
18.00 Fr. Br.: v. d. sold. 18.30 VI. Br.; v.
d sold. 19.00 Fr. Br.; omr. ork. 19.30 VI.
Br.: gram. 19.50 Feuilleton. 20.00 Kamer-
ork. 21.00 actual. 21.15 gram. 22.00 nws.
22.15 gram. 22.55 nws. 23.00 div.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng. H.
S.: nws. 7.15 promenade Pl-ayers. 7.50
-Lift up your hearts". 7.55 weanb. 8.00
(Van onze correspondent).
Op eerste Pinksterdag, als overal
het werk stil ligt, zullen zich in het
ondergronds bedrijf van staatsmijn
Emma twintig groepjes arbeiders een
half uur lang onledig houden met het
openen en sluiten van deuren. Als zfj
dat karwei achter de rug hebben, zal
er een grote verandering hebben plaats
gehad in deze mijn. Zelfs de op de
Emma thuis horende mijnwerkers zul
len echter weinig merken van deze
verandering, ais zij na de Pinksterda
gen weer aan de slag gaan, want het
zal een onzichtbare verandering zijn,
welke zal bestaan uit een koerswijzi
ging van de door de mijn stromende
lucht.
Op Pinkster-Zondag zullen namelijk op
een bepaald tijdstip de tegfenwoordige
ventilatoren van de mijn worden stop
gezet, terwijl een half uur daarna een
groot nieuw ventilatorengebouw in be-
ïtt kor"en. Tevens wordt dan schacht
UI, de machtige nieuwe schacht van de
Emma, waaraan men reeds in 1937 be
gon te spitten en die men thans nog
steeds aan het afdiepen is, ingeschakeld
in het ventilatiesysteem. Zodra dit een
feit is, zullen per minuut 18.000 m3 lucht,
d.w.z. 4000 m3 meer dan thans, door de
mijn gaan stromen. Hiermee zal gepaard
gaan een ingrijpende verandering van
het ventilatie-systeem. Zeventig nieuwe
luchtdeuren zijn daarvoor nodig; een aan
tal oude deuren komt echter te vervallen
Het werd langzamerhand tijd, dat de
Emma meer lucht kreeg. Hoe verder het
ondergronds bedrijf zich uitbreid door
de aanleg van nieuwe afdelingen, hoe
meer lucht er immers nodig is om het
steeds groeiend aantal kompels van verse
adem te voorzien. Geen enkele afdeling
mag lucht krijgen, welke reeds door een
andere afdeling is gestroomd. Niet alleen
om hygiënische redenen is dat gewenst,
bet is ook een veiligheidsmaatregel. Al
leen op deze wijze kan men voorkomen,
at m geval van brand in een bepaalde
afdeling ook andere delen van de mjjn
vergiftigd worden door brandgassen Er
zijn echter nog andere redenen, waarom
de Emma meer lucht nodig heeft. Vol
gens het mijnreglement mag de lucht in
de mijnen niet meer dan anderhalf pro
cent mijngas bevatten. Dit gas komt bijna
overal vrij waar men kolen wint, maar
d,e gasontwikkeling wordt sterker naar
mate men dieper delft. Een bepaalde
laag in de Emma levert b.v. op de 325 m.
verdieping slechts enkele kubieke meters
gas per ton kolen op. Op de 546 m. ver
dieping echter komt in dezelfde laag
meer dan 50 m3 gas vrij per ton. Hoe
dieper men delft, hoe meer lucht men
dus nodig heeft om onder het voorge
schreven percentage te blijven. Boven
dien ondervindt de lucht, welke door de
mijn gedreven worat. steeds meer weer
stand naargelang de gangen en dus ook
de luchtwegen langer worden. De Emma
nu heeft zich in de loop der jaren niet
alleen in de diepte, maar ook in de breed
te uitgebreid, vooral in de richting van
staatsmijn Maurits. Het gevolg is, dat de
bestaande ventilatoren niet meer in staat
zijn de toenemende weerstand te over
winnen; vandaar dat zij vervangen moe
ten worden door een grotere installatie.
Fr. B: nws 8.10 conc. 9.00 vi Br" nws
9.05 gram. 10.00 div. 10.45 Eng. L P -"biosc
M-gei. 11.15 voordr. ii.30 mil. ork. 12.15
conc. 13.00 Eng H.Snws. 13.10 „Those
were' the days 14.00 div. 15.00 Ka-lund-
borr: strijkens- Ove Peters^ i6.i5 Eng
L.P Macpherson. 16.30 NWDR; fiimmuz
17 00 Fr Br.: ber. 17.10 casmopr. is.oó
NWDR: Keulse dans- en amus.ork. 18.30
Eng. L.P.: com. singing. 19.00 nws. 19.25
sportuitel. 19.30 verz. pr. 20 00 div. 20.30
Eng. L.P.: klankbeeld „Duinkerken 21.30
„Variety fanfare". 22.00 nws. 22.15i Fr- Br.:
gram. 22.55 Eng. L.P.: d-ansm-uz. 23.15 „the
Spa Orch.". 23-56 nws.
Zijne Eminentie Kardinaal Innitzer
van Wenen, heeft tot Konsistorial Rat
van het Aartsbisdom Wenen benoemd
rector H. van Hussen te Den Haag, direc
teur van de Bisschoppelijke Hulpactie in
het bisdom Haarlem. Deze onderschei
ding is door Kardinaal Innitzer persoon
lijk aan rector Van Hussen overhandigd
tijdens een bezoek, dat deze laatste dezer
dagen aan Wenen bracht.
Na langdurige debatten heeft de Leidse
raad gisteravond besloten het door de
Ned. Spoorwegen, in samenwerking met
het architectenbureau Kuiper geprojec
teerde tunnelplan aan de Rijnsburger weg
te handhaven. Aanleiding tot deze de
batten was het van de A. N. W. B. bin
nengekomen advies om een afzonderlijke
verkeerskoker voor de tram alsnog in
het plan op te nemen. B. en W. acht
ten het ontwerp ruimschoots voldoende
en zagen in het A. N. W. B.-plan een
onverantwoord uitstel. Nu de raad in
tweede intantie zijn goedkeuring aan het
N. S.-plan heeft gehecht, zullen binnen
enkele weken de eerste betonnen palen
voor de nieuwe baan in de grond gaan.
dat dr. Boon na enige tijd dr. Lovink de
finitief als secretaris-generaal zal opvol
gen, laten wij hier enige levensbijzon
derheden van hem volgen.
Hij werd geboren te Rotterdam in 1911
en studeerde te Leiden. Genève. Londen
en aan de Sorbonne te Parijs. Na aanvan
kelijk in de consulaire dienst werkzaam
te zijn geweest, ging hij in 1936 over naa-
de diplomatieke dienst, waarbij hij als
standplaatsen had Den Haag Genève
Brussel, San Sebastian, Washington,
Ottawa, Tsjoenking en Batavia (als poli
tiek adviseur van de luitenant-gouver
neur-generaal 19461947). Op 1 Maart
1948 werd hij benoemd tot 'chef der di
rectie politieke zaken aan het ministerie
van buitenlandse zaken te Den Haag. Hij
draagt de titel van gevolmachtigd minis
ter, is officier in de orde van Oranje-
Nassau en commandeur in de orde van
het Legioen van Frankrijk.
19. „Dag mfjnheer Krauw" zei Frederik
m het toestel. „U spreekt met Frederik"
en toen vertelde hij van alle avonturen,
die hij al meegemaakt had sinds zijn ver
trek naar Notaris Zwingelhout. Aan de
andere kant van de lijn klonk een be
denkelijk „Sjongejonge sjonge" van de
tovenaar en even later liet Frederik van
schrik bijna de hoorn uit zijn vingers
vallen. Op het mondstuk zat opeens de
figuur van Ko Krauw, zo klein als een
celluloid speelpoppetje.
„Nu kunnen we makkelijker praten"
zei Ko Krauw, terwijl hij het zich ge
makkelijk maakte op zijn vreemde zetel,
„dat harde schreeuwen in zo'n ding is
me veel te lastig. En wat wilde je nu
eigenlijk weten, jongeman?
„Of die nare zwarte tovenaar ons nu
nog kwaad kan doen", zei Notaris Zwin
gelhout voor Frederik.
Ko Krauw fronste zijn wenkbrauven
en schommelde bedachtzaam zijn benen.
„Ik ken die zwarte tovenaar wel zei
hij toen. „Onder ons gezegd: het is een
rare snoeshaan. Altijd maar feesten en
van studeren kwam nooit iets. Nee. ik
geloof .niet, dat je veel van hem te
vrezen hebt. En als bij je soms kwaad
wil doen, dan knipper je maar elf maal
met je ogen en spuw driemaal over je
linkerschouder. Dat is een goed middel
tegen toverspreuken. Nou, goede avond
dan maar", en meteen was hij verdwe
nen.
„Hé, wacht even!" riep Notaris Zwin
gelhout nog en daarna zachter: „Jammer
dat hij nu al weg is, ik had hem willen
vragen of hij me weer in mijn oude ge
daante terug zou willen toveren.- Met
zo'n schildpaddenlichaam is het zo moei
lijk om je te verplaatsen.
„Ik zou U wel graag willen helpen",
bood Frederik aan, „maar ik weet niet
of het me lukt. De mogelijkheid bestaat,
dat u in een theepot verandert of iets
dergelijks. Durft u het aan?"
Weifelend bestudeerde Notaris Zwin
gelhout het gezicht van Frederik.
Met de „Loenerkerk" gaat vandaag
scheep naar Oost--Afrika de heer W.
Derksen, assistent van prof. Clay te Am
sterdam. Hij vertrekt naar het observa
torium in Kenya, dat juist op de
evenaar ligt op 3000 meter hoogte. Hier
zal hij gedurende een jaar waarnemin
gen gaan verrichten op het gebied van
de kosmische stralen en door vergelij
king met de waarnemingen in Amster
dam hoopt m.en t.z.t, verschillende pro
blemen t.a.v. deze stralen op te lossen.
De heer Derksen heeft een zeer uitge
breid instrumentarium bij zich, waar
mee hij ook op de heen- en terugreis
aan boord waarnemingen hoopt te doen,
omdat wij nog altijd onvoldoende wc
ten omtrent het gedrag van de stralen
t.o.v. het magnetisch veld van de aarde
In Kenya zal hij zich voegen bij de
astronomische expeditie, welke verleden
jaar uit Leiden daarheen is vertrokken.
Benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau: G. Frantzen, bureau
chef bij de Domaniale Mijn-maatschap
pij, te Kerkrade.
IN TE LEVEREN BONNEN
DOOR DETAILLISTEN
op Maandag 23 Mei door slagers
VLEES: 122. 142, JJ en N vlees (rtsbo-n
a.s. moeders 3 rts). M en N vlees (2 rts),
121, 123. 141, 143. vlees, Rts.bon H 51 (1
rts.) Afgifte ontv. bewijs MD 242-09 met
vleeszegels. Cöupures X 386, X 404, C
1089. C 1090. C 1109, C 1110. Afgifte ont.
bewijs MD 242-10 met vleeszegels.
VLEESWAREN zie onderstaand.
VET zie onderstaand.
IN HET TIJDVAK VAN 22 MEI T.M
4 JUNI
BOTER, MARG., VET: 132 Alg. (2 rts.),
125 Alg.. 126 Alg, M Boter, M Marg. rts,
a.s Moeders (1 rts.), Rtsbon H 31. Rtsbom
H 32 (t*> rts.) 134 Alg. rts. Afgifte cou
pure C 1100 voor bijter, C 1101 voor Marg
vet.
KAAS: 127 Alg., M Kaas (2 rts.), 135
Alg. Rts. bon H 36 (1 rts.). Afgifte cou
pure C 1102.
VLEESWAREN; dezelfde bonnen als
voor vlees. Afgifte coupure C 109, C 1110.
Maandag 23 Mei 1949
Wellicht zal het een historische datum
worden, als tijdens de grote conferentie,
welke die dag begint, beslissingen wor
den genomen, waardoor de verdere ont
wikkeling van Europa, hoe dan ook, in
een scherp afgebakende richting, ten
goede of ten kwade, wordt beïnvloed.
Misschien wordt het een datum als zo
vele andere sinds het einde van de eerste
wereldoorlog, die vreugdevolle 11de
November 1918, toen de wereld met een
optimistisch „nooit weer oorlog" meende
het einde der gruwelen te hebben bereikt
Hoeveel conferenties hebben we sinds
dien niet meegemaakt, welke de stoutste
verwachtingen schenen te rechtvaardigen
en welke steeds weer in het mulle zand
van nationale aspiraties of angsten, ui
eindeloos gepraat zonder resultaten vast
liepen.
We merkten het reeds vaker op: de
mens van na de tweede wereldoorlog is
uitermate sceptisch geworden. Hij gelooft
hoe kan het bijna anders als het om
internationale zaken gaatniet meer
in woord-en, hoe harmonisch ze ook
mogen klinken, hij kan alleen nog in de
vredesd-aad geloven, welke hij overigens
nauwelijks verwacht. De desillusies van
de tweede wereldoorlog .en waarschijn
lijk meer nog van de na-oorlogse periode
laten weinig speelruim-te voor nieuwe
illusies.
Daarom ook vindt men n-ergens hoog
gestemde beschouwingen over de hervat
ting van de besprekingen van de minis
ters van buitenlandse zaken der Grote
Vier op Maandag a.s. Enthousiast zijn
alleen de beschrijvingen van 't luxueuse
Palais de Marbre Rose te Parijs, waar
de conferentie plaats zal hebben: maar
voor het overige wordt een louter af
wachtende houding aangenomen. We zul
len wel zien, wat er van komt; valt het
mee des te beter; mislukt de zaak weer.
nu, dan zijn we weer even ver als
op 11 Mei j.L, is de korte inhoud van
gezaghebbende redevoeringen en pers
artikelen.
We schreven dezer dagen reeds over de
langste vredesconferentie van de ge
schiedenis. Practisch begon zij te Pots
dam, in de Augustus-dagen van 1945;
werd voortgezet in Londen, Parijs en
Moskou en mislukte volkomen in haar
eerste faze te Londen op 15 December
1947 toen de ministers van buiten
landse zaken, van Frankrijk, Groot-
Britannië, de Sovjet-Unie en de Ver
enigde Staten officieel hun pogingen op
gaven om een grondslag te vinden, waar
op een vredesconferentie voor Duitsland
zou kunnen worden bijeengeroepen.
Tussen 15 December 1947 en 23 Mei
1949 hebben zich heel wat sensationele
gebeurtenissen afgespeeld. Men kent ze
uit de jongste geschiedenis; de invoering
van de Marshall-hulp, de overweldiging
van Tsjechoslowakije, het conflict komin-
form-maarschalk Tito, de blokkade van
Berlijn, de Angelsaksische luchtbrug en
de opheffing van de blokkade op 12 Mei
j.l., Westerse Unie, Europese Raad,
Noord-Atlantisch pact en naet op de
laatste plaats Jiet leggen van de basis
voor de federatieve West-Duitse staat
door de grondwet van Bonn. Waaraan
we uit de allerlaatste dagen nog kunnen
toevoegen: de geweldige tegenslag,
welke de Duitse communisten (m.a.w. de
Russen) geleden hebben bij de verkiezin
gen van Zondag j.L in de Russische zóne
van Duitsland.
We hebben hier slechts schematisch de
meest spectaculaire gebeurtenissen van
het jongste anderhalf jaar aangetipt. Het
effect echter van dit complex van feiten
is wel, dat de algemene situatie en der
halve ook de onderhandelingspositie van
het Westen sinds einde 1947 geweldig
sterker is geworden: politiek door een
eendrachtiger samengaan, economisch
door de financiële steun van over de
Oceaan, militair, doordat het nu door het
bijna onuitputtelijk oorlogspotentieel van
de Veren. Staten wordt geruggesteund.
Daarentegen is de verbondenheid van het
Oostblok er sinds die tijd niet gunstiger
op geworden, terwijl anderzijds Moskou
al 'zij-n aandacht moet concentreren op
China en geheel Oost-Azië, om uit de
voor het Westen daar zo teleurstellende
ontwikkeling een maximum aan voor
delen te behalen.
De hoofdtaak van de conferentie zal
zij-n een statuut voor het overwonnen
Duitsland op te stellen. Ook hierbij heeft
het Westen een groot voordeel: dat er
practisch een georganiseerde West-Duitse
staat bestaat, al is deze ook op het
uiterste nippertje tot stand gekomen,
terwijl het Oostelijke volkscongres eigen
lijk nog met zijn werk moet beginnen
En ongetwijfeld zullen de Oost-Duitsers
in de breedste massa, veel breder dan uit
d-e 34 procent tegenstemmers van Zondag
j.L zou blijken, meer voelen voor de
grondwet van Bonn dan voor ene, welke
door d-e Oostelijke communisten zou wor
den opgelegd.
De grote vraag is nu, wie op de
Pa-rijse conferentie het initiatief zal ne
men en zal kunnen behouden. Natuurlijk
hebben beide partijen wan-t West en
Oost staa-n 'helaas als eenheden tegen
over elkaar hun plan voor het nieuwe
Duitsland gereed. Zij hebben het echter
geheim kunnen houden, al is van Ameri
kaanse zijde iets^ over eèn ontruimings
schema uitgelekt, dat onmiddellijk op de
tegenstand van Frankrijk stuitte en ook
voor Rusland onaannemelijk lijkt. Weste
lijke deskundigen zijn nu een week lang
i-n beraad geweest om een gemeen
schappelijke gedragslijn vast te stellen;
de Westelijke ministers va-n buitenlandse
zaken hebben no-g twee dagen gelegen
heid daaraan, al dan niet gewijzigd, hun
goedkeuring te hechten. Zo kunnen^ zij
samenwerken, in het belang van West-
Europa.
Het zou natuurlijk vermetel zijn enige
voorspeiling over de gang van zaken te
doen.. Wat men echter wel kan zeggen-
is. dat de kracht van de Russen hun
doelbewustheid is; dat de zwakte van
het Westen al te vaak zijn innerlijke
verdeeldheid was. De uiterlijke omstan
digheden lijken momenteel niet on
gunstig, maar de Russen zullen onge
twijfeld speculeren op de mnerlijkste
wensen der Duitsers, maar ook op de
tegenstellingen in het Westblok. Daarom
is thans boven alles belangrijk, dat
Engeland, Frankrijk en Amerika hun
volle eendracht ha-ndhaven en dat zij
zich niet met compromissen inlaten,
welke ook maar iets van het in Du-Is
land reeds bereikte, in gevaar zouden
brengen.
De productie van goederen en diensten
in d® V. S. beliep in het eerste kwartaal
van dit jaar 9 milliard minder dan in
het voorgaande kwartaal, aldus een ra
ming van het Amerikaanse departement
van handel. De waarde van de productie
kwam overeen met een jaarlijks niveau
van 255.900 millioen.
Een oorzaak van de daling was, dat de
prijzen lager waren dan in het vorige
kwartaal. Consumenten en particuliere
bedrijven kochten minder en spaarden
meer dan zij tot- nu toe deden. Toch ligt
het eerste kwartaal van dit iaar
altijd 1 milliard boven het gemiddelde
van 1948, terwijl dit laatste jaar reeds
het hoogste was tot nu toe.
De particuliere binnenlandse investe
ringen daalden met 5108 millioen tot
een jaarlijks niveau van 37 700 millioen
Meer dan de helft van deze daling komt
voor rekening van een vermindering van
de voorraadvorming door het bedrijfs
leven. Voorts is de daling van de huizen
bouw in dit opzicht een factor van be
tekenis geweest. De investeringen in
fabrieken en machines daalden slechts
weinig.
De totaalcijfers voor het inkomen van
consumenten daalden minder dan die van
het nationaal product aangezien de
daling van lonen en salarissen ten dele
werd gecompenseerd door werklozen
steun, terwijl anderzijds door het bedrijfs
leven de dividenden gehandhaafd bleven,
ondanks een lichte daling van de winsten.
22)
HOOFDSTUK XI
Er kwam iemand de tra-p af. Het was
Ghris iin een zwart pak. Hij zag er ver
moeid uit. Paul zei met een zeker ver
maak: Katie heeft ee spoor gevonden,
Chris- En ze is zich half dood geschrok
ken. Ze heeft iemand door het park horen
lopen.... natuurlijk pure onzin!
Als Chris die opmerking al hoorde,
dan schonk hij er toch geen aandacht aan.
Ik Sa naar huis, zei hij loom: Voor
dat je naar bed gaat, Katie, moest je nog
even met Mina gaan praten.
Hoe maakt ze het?, vroeg Paul.
Ik weet niet, hoe ze zich voelt, zei
Chris, zijn moede ogen op Pa-ul richtend:
En ze zegt, dat de dokter vandaag niet
is geweest. Maar ik moet zeggen, dat ik
haar ik. weet niet hoe lange tijd, niet
zo goe-d heb gezien. In geen maanden.
Het is wonderbaarlijk.
Zenuwen, denk ik. zei Paul, Chris
aankijkend.
er'ntetfvan Sterk«- I:k snap
Hii aarzeldelk ea er vandoor!
j aarzeme nog even, sloeg ziin ver
moeide blik op Katie en zei kortaf-
Wat ik zeggen wilde, panl ik Wal
in de knoei. Heb wat cot7tZen nodig
Kun je me, la-ten we zeggen, een paar
duizend dollar voor drie maanden leden'
Dan heb ik weer geld genoeg omhanden
Het maar tijdelijk.
Wel, dat spijt me eng, Chris, zei
Paul gemoedelijk: Ik heb, om je de waar
heid te zeggen, al mijn geld in die grond-
onderneming gestoken. Alles zit vast, zie
je' Ik zou je dolgraag een plezier willen
doen, maar ik heb het op het ogenblik
niet. Het spijt me verschrikkelijk.
Chris had zijn blik afgewend.
O dat is zo erg niet, zei hy, een
beetje gedwongen vriendelijk: Steven is
nog niet terug, wel? Nou, wel te rusten
dan, Ka-tie. Tob maar niet!
Goede nacht, antwoordde Katie,
wenste Paul hetzelfde en ging de trap op.
Maar ze ging niet naar Mina toe. Allen
-hadden Mina die dag Let hof gemaakt,
dacht ze, omdat ze rij-k is. en niet lang
meer te leven heeft. Katie ging recht
door de stille gangen naar haar eigen
kamer. Meliss. was er blijkbaar geweest,
want de dekens lagen opengeslagen en
het lampje op het nachtkastje brand-de.
Ka-tie sloot de d' .r achter zich. Ze deed
haar hand open, liep naar het lampje en
bekeek het «tukje staaL Na lange tijd
verborg ze het zorgvuldig in een toilet
doosje.
Op tafel stond no-g een doosje capsu
les, dat de dokter had achtergelaten en
Katie nam er twee van. Ze sliep zwaar.
De volgende morgen was grauw en don
ker. Het was vier en twintig Februari.,
in de loop van de ochtend keek ze nog
eens op de kalender en vroeg zich af,
wat de zesentwintigste toch wel voor
Charlotte te betekenen kon hebben ge
had. De vier en twintigste was een dag,
die Katie zich ook als een van de ver
schrikkelijkste van haar leven zou her
inneren, om drie redenen:
Ten eerste, en dat was het ergste en
kwam bij het verhoor aan het licht, was
Steven plotseling verdwenen. Hij had
met Katie getelefoneerd, plotseling, zon
der een woord van afscheid, het gesprex
verbroken en was sindsdien onvindbaar.
De politie had naar hem gezocht Chns
en Paul hadden daarbij, geholpen. De
ochtendbladen hadden het met vette let
ters verkondigd: Bekend kunstenaar ver
mist! met zijn portret erbij. Eb nog wist
niemand, waar hij gebleven was.
Bekend, las Katie. Hij was niet be
kend. En hij had er een afschuw van,
„kunstenaar" te worden genoemd. Maar
-het stond vast, dat hij geheimzinnig was
verdwenen, zoals de kranten verder ver
telden, in verband met de moord aan de
Noordzijde van het Meer. Het onderzoek
naar de misdaad was in volle gang.
Haar portret stond er ook bij, maar
gelukkig zo bijgewerkt dat het vrijwel
onherkenbaar was .Dat tweede was dus
niet zo erg.
Ten derde was er het verhoor, dat per
slot van rekening geen bewijs oplever
de, dat er een misdaad was begaan en
dat feitelijk niets aan het licht bracht.
Het duurde erg kort en werd, zoals
Chris had gezegd, verdaagd. Mijnheer
Craft., vriendelijk en gemoedelijk als al
tijd, was er ook bij.
Toen het verhoor was afgelopen, trok
hij Katie in de hal van het gerechtsge
bouw even terzijde en vroeg belangstel
lend: „Hoe gaat het met mevrouw Fe-
trie? Ze is door al dit gedoe toch niet
zieker geworden?"
Mina had niet bij het verhoor aanw»-
zig behoeven te zijn en was met Melissa
in het sombere huis achtergebleven.
Neen, antwoordde Katie eerlijk.
Mijnheer Lurrel vindt zelfs, dat zij er
beter aan toe is,
Beter? Hoe dat zo?
Ochdat weet i-k niet precies
Hij zei alleen maar. dat ze er sterker
uitzag. Alsof ze, nu ja.... opgelucht
was.
Een ogenblik staarde Craft haar strak
aan. Toen zei,hij: Iets anders, miss War
ren. Weet u, of er soms uit het huis iets
is weggehaald sedertde moord?
Denk eens na. Iets, wat dan ook.
N.nee, antwoordde Katie lang
zaam! Of het moest wezen.... ja ik zag
gisterochtend een bestel wagentje van
een wasserij. Maar waarvoor het kwam,
weet ik niet.
Even flikkerde er iets in de ogen van
de detective.
Hebt u er een naam op zien staan?
Andrews, antwoordde Katie, maar.
Dank u, zei Craft. Goede morgen.
En toen stapten Fanny en Katie en Cla
rence in de auto en reden naar huis in
de nog steeds dichte mist.
Melisse deed de deur voor hen open.
Mevrouw Fetrie wenste mijnheer Lurrel
te spreken, zei ze. En, neen, mijnheer
Steven was niet teruggekeerd en -had
ook niet opgebeld.
Maar er zjjn twee agenten hier ge
weest.
_Twee agenten? Wat moesten die
hier? vroeg Fanny, zich op de trap om
kerend.
—Ik weet het niet, miss Fanny, ant
antwoordde Melissa onderdanig Maar ik
denk, dat ze wat kwamen zoeken.
Zo, zei Fanny, na even te hebben
nagedacht. En hebben ze wat gevonden'
Mslissa schudde haar rossige hootfd.
Ik weet het heus niet.
Katie bleef wat in de salon treuzelen,
totdat ze allen naar boven waren, naar
Mina, Chris om te vertellen, hoe het ver
hoor was afgelopen, de anderen om haar
te vleien. Mina werd immers, sedert
Charlotte's dood, ni^t meer angstvallig
bewaakt?
(Wordt vervolgd)
Tien minuten voor het toestel van de
A.O.A., dat om acht uur gistermorgen met
bestemming New Vork van Frankfort
was opgestegen, op Schiphol landde, ont
waarde de navigator van het vliegtuig
een plukje zwart haar, dat boven een
zetel in de bemanningsafdeling achter de
cockpit uitstak. Bij nader onderzoek
bleek dit plukje te behoren tot het hoofd
haar van een kleine man, die in de stoel
zat weggedoken. Het was een versteke
ling die reeds van Frankfort af in de
stoel had gezeten, zonder dat iemand
hem had opgemerkt.
Zonder twijfel was dit te wijten aan
het kleine postuur van de man, die n.et
meer dan één meter zestig meet. De
vreemdsoortige passagier vertelde in ge
broken Duits een Pool te zijn. die voor
de Russen gevlucht was. Hij wilde trach
ten Amerika te bereiken.
Bij visitatie door de politie kwam ech
ter een identiteitsbewijs te voorschijn,
waaruit bleek, da-t de man Duitser is,
genaamd M. R. en geboren op 17 Aug.
1915 te Weisbrunn in Duitsland. Na deze
vondst hing hij een verhaal op, diat erop
neerkwam, dat hij om zeven uur van
ochtend op 't vliegveld Rhein-Main bij
Frankfort rondliep, erg moe was en in
het vliegtuig was gestapt om uit te rus
ten. Plotseling zou hij bemerkt hebben,
dat het vliegtuig zich in de lucht be
vond. Hij gaf op van beroep stucadoor
te zijn.
Waarschijnlijk is 't geen politiek geval
en zal de man Zondagavond met een
A.O.A.-toestel naar Frankfort worden
teruggebracht.
Op Pinkster-Maandag zal te Valkens-
waard een Kempisch Kaj otterscongres
worden gehouden, waaraan 1500 Kajot-
ters en Kajotsters, onder wie honderden
Belgen, zullen deelnemen. De dag wordt
geopend met een plechtige H. Mis in de
openlucht tijdens welke patffr Reg. Groe
nen een korte predikatie zal houden.
Hierna volgen gymnastiek-demonstraties.
uitvoeringen van volksdansen, vendel-
zwaaien en een grootse hulde aan de
Moeder Gods. waaraan de gehele bevol
king van Valkenswaard zal deelnemen
Deken Manders van Valkenswaard zaï
de opdracht aan de H. Maagd verrichten.