Nieuws uit STAD
Maria-verering centraal punt in
van Verkennen
Spel
Benedictijnen bouwen een
nieuwe abdij
LANGS DE j.
Doodstraf tegen Lucassen geëist
LAATSTE BERICHTEN
VAN NIEVELT GOUDRIAAN
I
BRAZILIË HET EERSTE
EXPERIMENT
en
IJN
Millioenen staken
in Italië
Meer woningbouw
in 1949
Het Xaverius-eeuw feest
in Japan
Ambtsoverdracht
H.V.K.
Kees van Dongen in
Boymans
Prof. Romme komt
spreken
Truman's plan zal worden toegepast
&INSDAG 31 MEI 1949
PAGINA 3
MOOIE INSTRUCTIEVE
AVOND
De sociale onrust neemt nog toe
PAUSELIJKE ONDERSCHEIDING
De grootse beevaart begonnen
Naar Reuter uit Nagasaki seint, werd
de grootse bedevaart ter gelegenheid van
het vierde eeuwfeest van de aankomst
van St. Francjscus Xaverius In Japan
ingezet met een solemnele H. Mis, bij
gewoond door vijftienduizend katholie
ken. Er warén delegaties uit alle delen
der wereld.
BURGERLIJKE stand
INENTING TEGEN DIPHTHERIE
REGERING,EN ONDERWIJZERS
NED. VRACHTENMARKT
Aan het werk hij de betonmolen.
(Van onze correspondent).
Aan de grote verkeersweg van
Doetinchem naar Groenlo ligt
nauw omsloten door de slótgracht
het kasteel „De Slangenburg". Wie
de oude verweerde ophaalbrug
over gaat en zijn blikken laat gaan
over het statige gebouw met zijn
typische ronde torentjes, zal niet
vermoeden, dat achter de grote
hoge ramen monniken verzonken
liggen in gebed.
DOSSIER VOL ONMENSELIJK
KWAAD
1949 WORDT LANG ZO GOED
NIET ALS 1947 EN 1948
E. NIJGH f
In vliegtuig overleden
AANKLACHT TEGEN
DIRECTIE BLOHM EN VOSS
BEWAKER VAN VUGHT
KRIJGT VIJF JAAR MEER
Bouwvolume met 6400 woningen
verhoogd
Nadat ruim een jaar geleden de Amerikaanse staatssecretaris
voor financiën Snyder een bezoek had gebracht aan Brazilië, is in
September 1948 een Amerikaanse economische missie erheen ge
gaan, met aan het hoofd enige zeer belangrijke figuren uit Ame
rikaanse financiële en economische kringen. Deze missie had tot
taak een rapport op te stellen over de economische positie van
Brazilië, welk rapport in de eerste plaats als grondslag zou moe
ten dienen voor de toekomstige investeringspolitiek der V.S.
Westelijke toren van kasteel
Slangenburg
GRADUS KRIJGT EIGENAARDIGE GEWAARWORDINGEN
Op de vooravond van het feest van
Maria, Middelares van alle Genade, kwa
men de verkennersleiders en welpenleid
sters van het district Schiedam gisteren
bijeen in het hoofdkwartier van de St.
Franciscusgroep om de Moeder dpr Ver
kenners te eren.
Meer dan het geven van louter een bij
zondere Maria-avond was het een pogins?
om de Maria-verermg een centraler plaats
te geven in het Spel van Verkennen, zo
als dat in het district Schiedam gespeeld
"ffierop wees A. D. C. Schamlé, toen hij
het doel van de bijeenkomst uiteenzette,
na het openingswoord van D. C. Breve.
Niet datgene wat geboden wordt, maar
datgene wat de leiders en leidsters zelf
van je avond zouden maken, bepaalde er
de waarde van.
Pe opzet is geheel geslaagd, dank zij
de stijlvolle wijze, waarop allen mee
werkten. Ondanks de ruimte, die voor de
besloten sfeer, waarin de verkenners
geest vaardig wordt, een niet geheel vol
doende vervanging was, wisten de uit
voerenden en de sprekers rond het in een
waterval van veldbloemen geplaatste
beeld van O. L. Vrouw een schone avond
op te bouwen.
Ce districts-aalmoezenier, Rector B. J.
v. Houten wees op de concrete verwer
kelijking van het ideaal, zoals dat m e
Verkennerswet gesublimeerd ligt, in het
leven van Maria. Geen wets-artikelis er,
waarvan zij niet de verpersoonlijkmg is
Dat blijkt het duidelijkste, wanneer w-Lj
■de prachige Litanie van Maria bemedite-
ren Dit moet niet zijn een mechanisch
bidden .aan de lopende band maar het
moet zijn als een reidans rond het voor-
wmp van onze verering, zodat wij het
steeds van nieuwe kanten zien.
Dat Maria de Moeder der Verkenners
genoemd wordt, is tegelijk een uiting van
krachtig leven in de verkennersbeweging
en een belofte voor de vruchten van de
toekomst. In het kamp is het Maria-bee
het middelpunt als teken van het feit, dat
Maria's zorgen het kamp omhullen.
Aalmoezenier van Houten drong er bij
de leiders en leidsters op aan het bid
den van de Litanie een ere-plaats te ge
ven; de meditatie van de aanr°*Pmf^
is als een geestelijk avontuur
land van ongekende schoonheid.
Na enkele declamaties en nieuwe lie
deren, gezongen door een koortje, g
heer P- Gorenendaal 'n lezing over O.
Vrouw van Schiedam. Hij wees erop, dat
de verering van O. L. Vrouw van Schie-
dam geen concurrentie wilde aandoen aan
die van de zo talrijke andere genade-oor
den in binnen- en buitenland. Christus
had maar één Moeder, maar als die Moe
der op een bijzondere wijze te kennen
heeft gegeven van Schl_fdam,5te" A daar.
oord te willen maken, dan past ons daar
de komst van het beeld in Schiedam: zijn
betekenis in het leven van St. Liduina en
de oorsprong van het O. L. Vrouwe Gilde.
In de Hervorming is de verering groten
deels verloren gegaan, maar in het nood
jaar 1943 kon een O. L. Vrouwe-beeld
plechtig worden ingehaald in de nieuwe
St. Jan en sindsdien is de verering van
Maria, als middelares van alle genaden
in Schiedam weer opgebloeid.
De avond, welke met de vlagge-parade
geopend was in het bijzijn van de A. D
C. van het Hoofdkwartier in den Haag, Th.
Kouwenboven. werd besloten met een ge
zamenlijk gezongen Gregoriaanse Litanie
van Maria en het breken van de vlag.
Mrs Partington (Passage)
Er gebeurt altijd bar veel in een film,
waarin Greer Garson en Walter Uidgeon,
na hun wereld-succes in Mrs. Minniver,
optreden. Men zou denken, dat het vervul
len van een succes-rol tot gevolg zou
hebben, dat de betrokkene even rust krijgt
om op adem te komen. Niets daarvan, nu
begint pas haar carrière. Zij moet tonen,
dat zij even veel waard is als een jong
meisje, dan als een oude groot-moeder,
als een bedeesde boerendochter dan als
een „society"-exemplaar. Iets van de ge
zelligheid van een oud verhaal moet erbij
komen door ook de film een soort „Er
was eens" te laten aanheffen. In Mrs. Par-
kington wordt dat ,.Er was eens' gesproken
door Greer Garson als een oude dame,
die moeilijkheden heeft met een schoon
zoon, die door fraude in de justitiële moei
lijkheden dreigt te raken. Het gaat niet om
zo'n heel klein beetje 31 millioen dol
lar en deze zullen moeten komen van
de erfenis van de overige kinderen. Tij
dens dit gesprek dwalen de gedachten
van grootmoeder terug naar haar ken
nismaking met Majoor Parkington en
haar vele wederwaardigheden met deze
gentleman-boef-speculant-bankier etc. etc.
Greer Garson trekt op voorbeeldige wijze
met wenkbrauwen, lippen en haardos
Zij tikt zeer gevoelig met haar hand op
de rand van de stoel en loopt volmaakt
als een waardige oude dame. Stuk voor
stuk eigenschappen, die haar wellicht tot
een groot toneel-actrice maken, maar het
is immers al jaren o-nder enkele mensen
bekend, dat verfilmd toneel nu net geen
film is. Maar Courts-Mahler is ook geen
literatuur en toch bestaan er uitleen
bibliotheken van. Dus zal het van de week
in Passage ook wel gaan met het bezoek
dat voorbehouden moet blijven voor vol
wassenen.
Het onder communistische leiding
staande algemeen Italiaans vakverbond
heeft een staking uitgeroepen voor net
gejiele land van de bouwvakarbeiders, na
het vastlopen van onderhandelingen voor
loonsverhoging.
De textielarbeiders te Turijn hebben
een algemene staking aangekondigd op 1
Juni aanstaande, en het personeel van
het departement van financiën heeft zijn
steun gegeven aan de beslissing van de
vakbond tot een staking van 24 uur op
dezelfde dag, eveneens uit protest tegen
langzame vordering van onderhandelin
gen voor loonsverhoging.
De Romeinse restaurant- en barkellners
hebben gedreigd vandaag in staking te
gaan, wanneer hun lonen niet worden
verhoogd: drieduizend man hotelperso
neel is reeds sedert Woensdag in staking.
De staking van tweemillioen boeren
arbeiders, welke reeds elf dagen duurt,
dreigt zich uit te breiden tot de rijks
kwekers. De boerenarbeiders eisen niet
alleen loonsverhoging doch ook nationale
contracten.
In de provincie Cremona, waar sta
kende landarbeiders daden van geweld
hebben gepleegd tegen bij vrije vakver
enigingen aangesloten arbeiders, waarbij
10 boerderijen werden aangevallen en
telefoondraden doorgesneden, zijn 200
arrestaties verricht.
De heer Ch. Smits, consul van Belgiè
te Breda, is door Z. H. de Paus begiftigd
met net erekruis „Pro Ecclesia et
Pontifice".
Op het altaar prijkten de ongeschonden
techterarm van de Heilige en zijn missie-
kruis, kostbare relieken, door de Spaanse
pelgrims uit Rome naar Japan gebracht.
Na de H. Mis trokken de aanwezigen
naar de Nichizaka-berg, waar Z.H. Em.
kardinaal Gilroy, aartsbisschop van Syd
ney, een boodschap voorlas van Z.H. de
Paus. Duizenden Japanners sloegen eer
biedig de processie gade, toeij deze zin
gend en biddend door de straten trok.
Later op de dag is de processie van
Nagasaki naar Tokio vertrokken, een
pelgrimstocht van 700 mijlen, waarbij de
weg wordt gevolgd die St. Franciscus
Xaverius op zijn missietocht door Japan,
vier eeuwen geleden heeft afgelegd.
De pelgrims zullen de plaatsen bezoe
ken, waar de Heilige Jezuiet duizenden
Japanners tot het geloof heeft bekeerd.
De steden langs dit parcours hebben
millioenen yen besteed, om de pelgrims
waardig te ontvangen
Donderdagochtend te 11 uur zal in tot
Gedong Indonesia Serikat (voormalig
Volksraadgebouw) in tegenwoordigheid
van de leden der voorlopige federale
regering de plechtige overdracht gescrue-
den van het ambt van Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon. De heer Lovink
wordt enige uren daarvoor te Batavia
verwacht. Dr. Beel zal Donderdagavond
naar Nederland reizen.
Een vriendelijke, levendige grijsaard
met een witte baard en een zwierige
hoed scheef op het hoofd: zo kwam de
geboren Rotterdammer, Kees van Don
gen, Zaterdag kersvers uit Parijs naar
het Rotterdamse museum Boymans. Gis
teravond werd daar in zijn tegenwoor
digheid door de Franse gezant een ten
toonstelling van zijn werk geopend.
De komst van de schilder die er
heel wat jonger uitziet dan men van
een 72-jarige zou verwachten was als
een laatste inspectietocht voor de ope
ning. Hij bekeek de schilderijen met een
belangstelling alsof hij een bewonderend
bezoeker was in plaats van de schilder
zelf. „Ik heb ze zo lang niet meer ge
zien", zegt hij. Ook zijn geboortestad
Rotterdam heeft hij in lang niet meer
gezien en zeer geïnteresseerd vraagt hij
naar de tegenwoordige toestand van
Delfshaven, waar hij als kind geleefd
heeft.
Zijn plannen? Hoe zou Van Dongen
iets wéten van zijn plannen? Toen hij
als jongeman van Rotterdam naar Parijs
ging, was het zijn bedoeling enkele da
gen te blijven. Hij bleef er ongeveer zijn
hele leven 1 „In ieder aval heb ik mijn
spullen meegebracht naar Rotterdam".
Dat is alles wat hij erover loslaat.
De tentoonstelling, die in Museum
Boymans bijeen is gebracht, geeft een
overzicht over het gehele werk van Van
Dongen. Het grootste deel (70 van de
100 tentoongestelde werken) komt van
de Van Dongen-expositie in de Galeries-
Charpentier, een expositie die zelfs voor
het verwende Parijs gold als ee« ge
beurtenis. Hieronder bevinden zich hoog
tepunten als de portretten van Anatole
France, dr. Auguste Cassius en markies
Boni de Castellane. Deze kern werd
aangevuld met enkele stukken uit Bel
gisch bezit (de prachtige portretten van
minister Barthou en van mgr. Messara,
metropoliet van Beyrouth in vol ornaat)
en met een keuze van Van Dongens uit
Nederlands bezit.
hiï eerbied, hulde en dankbaarheid. In
eender mooi opgebouwde historische
•beschouwing schetste die heer Groenendaal
Op Dinsdag 14 Juni a.s. zal Prof
Romme in de grote zaal van de R. K.
Volksbond komen spreken voor de afde
ling Schiedam van de K.V.P.
Zaterdagmiddag om drie uur ontdekte
ik nlotseloos dat neef Meijer zijn ver
jaardag vierde. Neef Meijer heeft een
grutte rij in Bergen op Zoom en onder
de oorlog verblijdde hij ons nu en dan
met een zakje bruine bonen een half
onsje thee of een rolletje closetpapier.
„Je weet nooit wat er m de toekomst
nog eens gaat gebeuren dacht ik.
laten we neef Meijer te vriend houden
Mevrouw Sebastiaan kocht een kleur
rijke prentbriefkaart met „Hartelijk ge
feliciteerd" erop in gouden krulletters.
Nu nog effe een postzegeltje.
Oei.... niet in de huishoudportemon
naie. niet in mijn portefeuille, niet in
het blikken doosje, waarin we de gelds
waardige papieren bewarenook niet
in de "keukenkast,... Wij hadden géén
postzegel in huis....
Het postkantoor is des Zaterdag-mid
dags gesloten...., maar eigenwijs als ik
soms 'kan zijn, ging ik toch naar de
Tuinlaan om te zien of.... „Je kunt ten
slotte nooit weten", zei ik.
Ik rammelde aan de postkantoor-deur,
ik loerde door de brievenbus, ging op
mijn tenen staan om door de ruiten te
kijken.liep handenwringend been en
weer.
„Zoekt tl iets, mijnheer?" vroeg een
vriendelijk mannetje.
Ik zou graag een postzegel van' twee
hebben sprak ik zacht en devoot.
„Maar, mijnheer.... komt u binnen. Ik
help u met pleiziersprak het man
netje, die de directeur generaal van de
posterijen bleek te zijn.
„Is het niet een beetje lastig", weifel
de ik.
„Kom, kom, mijnheer.... Het hindert
niets hoor. Ik heb toch mijn vrije mid
dag en een hele Zondag om uit te rus
ten.
Nou. dat waj ontzettend aardig van de
directeur-generaal.
Hij hielp mé vlot en netjesDrie
kwartier later stonden wij samen weer
op de stoep.
„Rodkt u?" vroeg hij.
„Graag" tel ik en kreeg een dikke si
gaar.
Wij zaagden wat afgedankte uitjes
over de reigers middendoor, we lachten
hartelijk, wij klopten elkaar op de schou
der.
„Die Dircie riep ik....
,!üie Typer", grinnikte hij gul....
.Pardon?" vroeg ik.
„U bent toch Typer van de typerende
toetsstudie?"
„Nee.neemt u mij niet kv/alijk.
ik" ben Sebastiaan".... bekende ik.
„Nou .kaffer, kun je dan niet komen
ah het kantoor open is!" snauwde hi*
rukte de sigaar 'Uit mijn mond en stapte
nijdig verder. SEBASTIAAN.
GEBOREN: Catharina, d van A. v. d.
Pluijm en H. C. de Bok. Cornells, zn.
van H. C. den Brinker en H. J van
Halderen. Alida, dr. van J. v. d.
Horst en M. van Gulik. Pieter, zn.
van H. Vrjjenhoek en B. H. de Nijs.
Martha H., dr. van W. Snijders en M.
Lolkus. Gerrit, zn. van L. Boer en
C. E. Sluimer. Ronald, zn. van A. C.
de Rijcke en F. ter Horst. Johanna
W. A._ dr. van Th. van Dijk en C. Beu-
mer. Wilhelmina F., dr. van D. J-
Damen en A. M. van Es. Constance,
dr. van H. de Boer en B. E. Smit.
Pieter J„ zn. van W ,A. van Duppen en
N. Vrauwdeunt. Jacob, zn. van C. Mak
en J. J. Schenk.
OVERLEDEN: A. E. Brockhus 72 j.
G- F. M. Mulder 63 j. J. C. K. Kempe
63 j.
Op Vrijdag 3 Juni 1949, des namiddags
van 2 tot 3 uur .bestaat gelegenheid tot
inenting tegen diphtherie voor niet-
sehoogaande kinderen van 1 jaar en
ouder in het gebouw van de G. G. en
G. D„ Tuinlaan 18.
In verband met berichten inzake het
uitstel van het houden van de interpel-
latie-Roosjen in de Tweede Kamer be
treffende het verbreken door de regering
van het overleg over de onderwijzers
salarissen, stelde het A.N.O.F.-bestuur in
zijn vergadering van Zaterdag vast, dat
er na het verbreken van het contact
geen overleg met de onderwijzersorgani
saties heeft plaats gevonden.
250 ton rjjst liggen en/of varen271 ton
?1„ Leiderdorp425 ton lijnzaad Utrecht.
1(0 ton lijnzaad Oudewater; 30 ton lood
i 1?fe?bosch ton blik Leeuwar-
mU cellulose Arnhem; 30 ton
toer A;. l06 ton Vllssingen;
5o ton Ö^er Arnhem; 50 ton ijzer Gro
ningen, 10 stand hout Assen315 ton fos
faat Veghel; 290 ton fosfaat Venlo; 100
ton kustmest Almelo100 ton kunst
mest Roosendaal, e50 ton kustmest Delf
zijl; 70 ton div. granen Akkrum; div. part
mais liggen en/of varen.
Sinds enkele jaren doet „De Slangen
burg" dienst als klooster. Nadat de mon
niken van Egmond het korte tijd als hun
pied a terre hadden beschouwd, werd het
op 25 October 1945 definitief betrokken
door de Benedictijnen van Oosterhout.
Daarmede is ,,De Slangenburg" wederom
een rol gaan spelen in het katholieke Je
in
Voor de Rotterdamse kamer van het
Haagse Bijzondere Gerechtshof stond
gisteren terecht de ex-hoofdwachtmees-
ter van politie T. G. Lucassen.
,.Peze Lucassen was van 1922 tot 1943
yun het Dordtse politiecorps. In 1041
werd hij lid van de N.S.B. en enige tijd
ey. werd inj oprichter van de Dordtse
politieke politie. Samen met Evers en
Den Breejen deed hij talrijke huiszoekin-
26n en verrichtte velg cirrestatie5» Tn
Aug. '43 werd hij wegens een misdraging
in zijn privéleven uit Dordrecht verwij
derd In Schiedam kwam hij opnieuw bij
de politie en weldra was hij hier het
hoofd van de politieke afdeling.
In de dagvaarding waren hem in het
bijzonder zijn misdaden in Schiedam ten
laste gelegd. De lijst van zijn slachtoffers
omvatte de namen van minstens 10 per
sonen uit Schiedam en omgeving, du
door zijn toedoen of medewerking de
dood hadden gevonden. De president, mr.
Ter Haar Romeny, merkte op, dat in ne>
dikke dossier niets dan verschrikkelijke
ellende stond. Daar Lucassen echter alles
volledig had bekend en ook niet voor
nemens bleek voor het Hof te ontkennen,
kon de behandeling volgens de president
zeer kort zijn. De president deed enkele
grepen uit het dossier om verschillende
facetten te belichten. Deze facetten wa
ren: de opsporing arrestatie en uitleve
ring van Joodse Nederlanders, illegale
werkers, onderduikers, personen die de
Duitse verordeningen niet hadden nage
leefd en personen, die radiotoestellen
hadden verborgen. Lucassen was aan de
gegevens gekomen door anonieme brie
ven. In het dossier was een lijst aanwezig
met de namen van 240 personen, bij wie
huiszoeking werd verricht of die werden
gearresteerd in Soiiiedam en omgeving
alleen al. De lijst was door Lucassen oer
soonlijk opgemaakt. De arrestanten wer
den door Lucassen of in diens opdracht
aan de S. D. te Rotterdam overgeleverd
Verdachte gaf toe dat hij had begr-Den
wat deze mensen boven het hoofd hing.
De president noemde enige namen van
personen die door verdachte's schuld de
dood hadden gevonden: de heren De
Leeuw, J. Sloof, M. F. v d. Velde, J. W.
Willemsteyn, B. v. Beek'. J. v. d. Sar.de
en A. v. Rossum.
Pres.: „Dit zijn allemaal maar voor
beelden: ik zou veel meer kunnen op
noemen, Het is een droevige reeks. Ea
Dordrecht is waarschijnlijk nog erger ge
weest. U hebt er met Evers verschrikke
lijk huisgehouden".
Lucassen: „Het was allemaal even erg".
De president verklaarde, dat. voor zo
ver bekend, van de personen die door of
met medewerking van Lucassen en Evers
werden gearresteerd, 25 niet terugkeer
den, o, a. Den Hartog. Kleinkramer. mevr.
Liepman en Vlees-Dubois.
Lucassen was van mening dat er niét
zoveel Dordtenaren zijn slachtoffers wa
ren geworden als uit het dossier bleek.
De president besloot het verhoor, dat
minder dan een half uur duurde, met de
opmerking: „Het is ontstellend als men
het leest!"
De procureur-fiscaal, mr. Donker, ver-
klaarde, dat hij dankbaar was voor de
korte behandeling van de zaak: „Het Hef
is geen toneelgezelschap, dat de drama's.
die zich in de bezetting hebben afgespeeld
opnieuw gaat opvoeren. Het dossier is
heel duidelijk. De vele wandaden, die
door verdachte cn zijn kameraden werden
begaan, kan men niet zonder meer. voor
bij. Verdachte moet boeten voor het on- j
jnenselijke kwaad dat hij heeft gedaan,
h) de dagvaarding is alleen zijn Schie-
damse periode neergelegd. Wat hij in
Lordrecht misdeed is even onbeschrijfe-
y erS. Ik kan het zeer kort maken. Hier
n a-rAenA-straf' de doodstraf".
mr- Wilton, meende, dat
verdachte zijn phcht had gedaan, omdat
hij de bevelen van superieuren had uit
gevoerd. Volgens pleiter kon Lucassen
naar eer en geweten verklaren, dat hij
een felle tegenstander van verraad was
geweest. Hij- had nooit 'het initiatief ge
nomen, maar werd altijd tot zijn daden
gebracht door bevelen van boven af of
door anonieme brieven.
Uitspraak over 14 dagen.
ven van de Graafschap, zoals ze dat
vroeger eeuwen heeft gedaan.
Nog zijn er op de oude burcht veie
tekenen, welke er op wijzen, dat de Slan
genburg vroeger een bolwerk was van
katholiciteit. Op de zolders liggen onder
andere nog de sporen van een eeuwenoud
schuilkerkje en overblijfselen van een
communiebank, terwijl ook muurschilde
ringen zijn ontdekt.
Toch beantwoordt de sfeer van „De
Slangenburg" niet meer aan die van een
klooster; de brede statige oprijlaan met
aan weerszijden grote gazons en goed on
derhouden stallen en schuren, de impo
sante hal. pompeuze zalen met jachttafe
relen en antieke meubelen, dat alles zijn
nog levende herinneringen aan de luister
rijke middeleeuwen. E11 het is moeilijk,
deze herinneringen zonder meer op ..De
Slangenburg" uit te wissen. Vandaar, dat
de monniken besloten hebben de oude
burcht te gaan verlaten.
Een nieuwe abdij
Een tweetal kilometers van het land
goed bouwen de Benedictijnen thans aan
'n nieuwe abdij. Daar, op 'n open plek
in het dichte 'geboomte van de Gelderse
bossen, tikken de troffels en ruisen de
betonmolens, hanteren monniken hamer,
zaag en boor alsof zij nimmer anders
deden. Moeilijkheden waren er natuur
lijk vele en ze zij ner nog.
Maar de monniken zouden geen goede
zonen van St. Benedictus zijn, als zij
het plan, eenmaal aangepakt, niet met
grote voortvarendheid en vasthoudend
heid ten uitvoer brachten. In de kelders
van het kasteel kwam een leraar van
een ambachtsschool les geven in metse
len. Eigen ontwerpen werden gemaakt
en nadat een welwillend architecten-oog
er over gedweald was, goedgekeurd. Als
bouwmateriaal wordt een grote steen
soort, „kloostermoppen" genaamd, ge
bruikt. Een betonmolen werd geleend
en adviezen werden ingewonnen. Verder
echter wordt het gehele werk door de
paters en broeders zelf gedaan.
Soberheidarmoede en geduld
Gebrek aan bouwvakarbeiders, dat was
een van de redenen, dat de monniken zelf
de troffel ter hand hebben genomen. Be
langrijker is echter de intentie, waarmede
de Benedictijnen deze middeleeuwse zelf
werkzaamheid verrichten. Van 's morgens
vroeg tot vaak laat in de avond, bij het
licht van schijnwerpers, beoefenen de
paters en broeders hier deugden van so
berheid, armoede en geduld. Met een
ijver en enthousiasme, welke voor eer
buitenstaander onbegrijpelijk moet zijn
om die door geen hemelwater is te blus
sen, wordt ook in stromende regen nor
maal doorgewerkt, als steeds onder een
„heilig stilzwijgen". Slechts worden de
bemodderde klompen dan vervangen door
laarzen en hangt men over de opgeschorte
pij een Amerikaanse gascape
De fundering en kelders zijn reeds kant
en klaar. Op Koninginnedag j.l. is de eer
ste steen voor de muren gelegd. Straks
uilen binen deze muren liggen de klooster
kapel, de refter, de kloostercellen, de
werkplaatsen voor timmerman, kleerma
ker, e.d. de keuken de electrische centra
les, de hostiebakkerij, de ateliers voor
schilders en beeldhouwers, 'n bibliothees
en fotolaboratorium voor onderzoek van
oude handschriften. Kortom, binnen deze
muren zal straks een wereldje op zich
leven, waarin alle takken van kunst, am
bacht en wetenschap zullen worden be
oefend
In de algemene vergadering van aan
deelhouders van Van Nie velt, Goudriaan
Sc Co's Stoomvaart Mij. werd door een
der aaadeelhouders de vraag gesteld hoe
veel er nog betaald moest worden na 1
Januari 1949 op de in aanbouw zijnde
schepen. In antwoord hierop werd door
een der directieleden verklaard, dat op
de in aanbouw zijnde schepen nog enige
millioenen moeten worden betaald, doch
dat hiertegenover de vordering staat op
de Staat der Nederlanden op grond van
de bepalingen van de Vlootreconstruc-
tiewet. Op grond van deze wet ws de
maatschappij verplicht voor 9,2 mil
lioen vooroorlogse waarde te bouwen.
De Schepen zijn echter circa drie maal
zo duur als voor de oorlog. De regering
betaalt aan de Mij. 78 pet. van 150 pet.
van de vooroorlogse nieuwbouw-prijs, of
in feite circa 117 pet. van de vooroor
logse nieuwbouw-prijs.
Uit de vordering op de Staat der Ne
derlanden kunnen alle nog verschuldig
de bouwtermijnen worden betaald en
daarna is de maatschappij nog liquide.
Een voorschot had op de vordering kun
nen worden opgenomen, doch dit is niet
In een vliegtuig tussen Calcutta en
Hongkong is vlak voor de landing in
Hongkong overleden de heer E. Nijgh, di
recteur van de Phs. van Ommeren s
Scheepvaartbedrijf N.V. te Rotterdam.
De heer Nijgh, die op weg was naar
Japan, werd in 1900 te Malang geboren.
De heer Nijgh kwam in 1919 bij genoemde
N.V. in dienst, aanvankelijk op het kan
toor te Rotterdam, spoedig daarop ging hij
naar Londen en later naar Noord-Amerika,
waar hij in 1921 tot directeur van de Ame.
rikaanse organisatie werd benoemd. In
1925 werd hij benoemd tot mede-directeur
van het kantoor te Hamburg en tevens tot
direceur van het kantoor te Berlijn. Hij
bleef in Hamburg tot 1934 en werd daarna
tot lid van de directie van het hoofdkam
toor te Rotterdam benoemd.
Tevens was hij lid van het college van
gedelegeerden van de Ver. Ned. Scheep
vaartmaatschappij.
Zes directeuren en leidende functio
narissen van de wereldbekende scheeps
bouwmaatschappij Blohm en Voss zijn
door de rechtbank van de bestuurscom
missie te Hamburg gedagvaard.
De aangeklaagden, die 7 Juni moeten
verschijnen, zullen worden beschuldigd
van onrechtmatige verwijdering van in
stallaties en uitrusting van de werf, die
onder controle van het militair bestuur
staat.
Op de werven van Blohm en Voss wer
den o.m. het slagschip „Bismarck", on
derzeeboten, vliegboten en koopvaardij
schepen gebouwd.
De bijz. raad van cassatie heeft de
voormalige opzichter van de Phllips-af-
deling in het kamp Vught en bewaker
van de bunker aldaar, de Duitser G.
Muller .uit Frankenthal, tot 14 jaar ge
vangenisstraf met aftrek veroordeeld.
Het Bossche B. G. had hem 9 jaar met
aftrek opgelegd.
Tegen de 47-jarige R. Folkerts uit Gro
ningen, de SS-er, die, naast het „monster
van Frankenstein" een rol speelde in het
drama bij Vierhouten, waar, zoals men
weet in Nov. '44 een zestal Joden werd
afgemaakt, heeft de proc.-fiscaal bij de
bijz. raad van cassatie tot bevestiging van
de doodstraf geconcludeerd, waartoe het
Arnhems bijz. hof F. had veroordeeld.
gedaan, omdat de Staat 3 pet. rente ver
goedt.
Aangaande de perspectieven werd
medegedeeld, dat 1949 lang zo goed
niet is a's 1947 en 1948. De resultaten
over de eerste drie maanden zijn nog
redelijk geweest. Er zijn echter teke
nen, die er op wijzen dat de toekomst
moeilijker wordt.
Wat de kostenfactoren betreft, deze
zijn nog steeds stijgende, doch hiertegen
over staat een lichtpunt: de dalende
stookolieprijs. Deze daling kan echter
de stijging der overige factoren niet goed
maken. De vrachten vertontn 'n dalen
de tendenz. Dat neemt echter niet weg,
dat de directie de toekomst met ver
trouwen tegemoet ziet. Met de goede ja
ren 1947 en 1948 is het echter afgelopen.
We hebben verleden week aangeknn-
rigd, dat de minister van Wederopbouw
alsnog het toegekende bouwvolume
voor 1949 belangrijk zou verhogen. Het
desbetreffend besluit is thans versche
nen en daarbij wordt het bouwvolume
verhoogd met 6400 woningen, nog 404
meer derhalve dan wij meenden te
mogen verwachten.
Op voorstel van de desbetreffende
sil commissie zijn zjj als volgt verdeeld
Provincie Groningen 425, Friesland
350, Drenthe 509, Overijssel 550, Gel
derland 600, Utrecht 300, Noord-Holland
1000, Zuid-Holland 825. Zeeland 300
Noord-Brabant 900, Limburg 500 Am
sterdam 100 (Rotterdam en Den Haag
krijgen dus niets er bij).
Men zal opmerken, dat het totaal var
oeze gedetailleerde cijfers 6350 is. Het
ministerie van Wederopbuw verklaarde
dit verschil, door op te merken, dat dez"
gedetailleerde cijfers afgeronde cijfers
zijn en dat er hier en daar enige speling
mogelijk is.
Volgens het woningbouwprogramma
1949 zouden oorspronkelijk in dit jaar
circa 31.000 woningen in uitvoering wor
den genomen, n het reeds verstreken deel
van 1949 zijn echter belangrijk meer wo
ningen gereed gekomen, dan in uitvoering
werden genomen. Op 1 October 1948 va-
ren nog 47.000 woningen in uitvoering,
thans is dit aantal verminderd tot 87.000
De materiaal- en arbeiderspositie laten
echter toe, dat een groter aantal wonin
gen in uitvoering worden genomen.
Bovendien neemt de productie van
montagewoningen sneller toe, dan in do
aanvang van het jaar werd verwacht.
Daarom acht het ministerie van Weder
opbouw het verantwoord het woning
bouwprogramma 1949 te verhogen met
bovenbedoelde 6400 woningen, nl. 3000
mon'ag| woningen en 3400 traditionele
woningen. Bij de werdeling van deze wo
ningen is er rekening mede gehouden,
dat deze aanvullende toewijzing in de
eerste plaats zal moeten worden gebruikt
voor de bevordering van de industriële
ontwikkeling van ons land.
Onjuistheden, welke bij de verdeling
van het oorspronkelijke contingent voor
1949 waren ingeslopen en moeilijkheden,
welke na de verdeling gebleken zijn,
moesten bij de nieuwe verdeling worden
opgeheven.
Bovendien moest natuurlijk rekenir;"
worden gehouden met de mogelijkheid dat
met de bouw van deze aanvullende 6400
woningen nog in de loop van dit jaar
begonnen wordt. Daarom kwamen in het
algemeen die provinciën, welke het verst
gevorderd zijn met de uitvoering van het
woningbouwprogramma 1949, voor de
grootste toewijzing in aanmerking. Aldus
de officiële toelichting
Vijf maanden heeft deze missie
met een Braziliaanse studie-commissie
aan het onderzoek gewerkt en onlangs is
het resultaat van dit werk in de vorm
van een rapport aan de minister van
financiën van Brazilië overhandigd.
Blijkbaar hebben de Amerikanen zich
kunnen verplaatsen in de toestanden van
het land en de mentaliteit, die er heerst
1 en hebben zij van de typisch Ameri-
I kaanse beschouwingswijze kunnen afzien.
lAls gevolg hiervan is een rapport ver-
kregen, dat een goed critisch beeld geeft
van de economische positie van Brazilië,
j met aanwijzingen in welke richting de
ontwikkeling moet gaan en welke wegen
moeten worden ingeslagen. Maar gezegd
moet worden, dat t.a.v. de voornaamste
problemen b.v. hoe hef kapitaal van de
grondspeculatie en de bouwmarkt naar
de industrie te leiden, een markt voor
waardepapieren in het leven te roepen en
massaproductie ter hand te nemen, slechts
theoretische oplossingen gegeven wor
den.
Toch blijkt uit alles, dat de toestand
in Brazilië aanzienlijk beter is en op een
veel hechter grondslag rust dan die in
de andere landen van Zuïd-Amerika,
De aanbevelingen van de missie gaan
in de richting van een liberaal econo
misch program met bijzondere nadruk op
tezamen stimulering van het particulier initiatief.
'Dit is in zoverre opmerkelijk, dat de
voornaamste initiatieven, die de laatste
jaren genomen werden, o.a tot de op
richting van de grote staalindustrie in
Volta Redonde, de ontwikkeling van
waterkracht-installaties e.d. van de kant
van de regering kwamen.
Ontwikkeling energie-bronnen
Herhaaldelijk wordt naar voren ge
bracht, dat het van het allerhoogste be
lang is voor het land de energiebronnen
tot ontwikkeling te brengen. Aangezien
steenkool slechts zeer spaarzaam voor
komt, zal men zich in de eerste plaats
moeten toeleggen op de verdere uitbouw
van de waterkracht-installaties, en op de
benutting van de tot nu toe geheel ver
waarloosde olielagen.
De industriële ontwikkeling is tot op
heden geremd door het ontbreken van
een industrieel kapitalisme. De investe
ringen in Brazilië dragen in de eerste
plaats een speculatief karakter, hetgeen
voornamelijk moet worden toegeschreven
aan het tot voor kort nog koloniaal
karakter van het economisch leven in
Brazilië, dat mede door een voortdurende
ontwaarding van het geld, in de hand
werd gewerkt. Voor een verdere industri
alisering zal een normalisering van de
belastingen ook dringend noodzakelijk
zijn.
Voorts wordt in het rapport een zekere
planning van de buitenlandse handel
aanbevolen en een controle over de in-
flationistische krachten.
Gedurende de oorlogsjaren overtrof de
uitvoer de invoer met ca. 14 milliard cru
zeiro's ($700 millioen) en de goud- en
deviezen-reserves stegen met ca. 12.5
millard.
Maar belangrijke invoerbehoeften kon
den in die tijd niet bevredigd worden.
Zo kwam het, dat in 1947 de betalings
balans een tekort vertoonde van meer
dan 3 milliard Maar door een verschui
ving van de uitvoer in de richting van
de zwakke valuta-landen en van de in
voer naar die van de harde valuta be
liep medio 1948, toen men een systeem
van invoer-vergunningen invoerde, het
tekort tegenover de landen met harde
valuta (V.S. en Zwitserland) meer dan
3 milliard 150 millioen). Later in 1948
werd hiervan 600 millioen ingelopen en
370 millioen werd verkregen uit een cre-
diet van 1947. De kortlopende schuld
beloopt thans nog 200 millioen.
Uitvoer nog ovenvegend agrarisch
Vergeleken met voor de oorlog is de
uitvoer naar waarde verviervoudigd.
Naar hoeveelheid echter is zij kleiner
geworden. Het zij'n nog voornamelijk
landbouwproducten, die 't hoofdbestand
deel van de export uitmaken. De export
naar de Ver. Staten beliep in 1947 8 2
milliard cruzeiro's (voornamelijk koffie
en cacao) steeg in 1948 tot 9.2 milliard,
maar zal in 1949 waarschijnlijk dit laat
ste bedrag niet halen. Alles hangt hier
natuurlijk af van het prijsverloop dezer
producten, waarover momenteel geen
voorspellingen te doen zijn.
De uitzonderlijk hoge uitvoer van
katoenen producten gedurende de oorlog
is weer verdwenen. Thans is het zo, dat
de invoer voortdurend de tendenz ver
toont boven de uitvoer uit te stijgen.
In 1947 had de Invoer een waarde
van 22.8 milliard, in 1948 was zij iets
lager en wel circa 6 pet., waarvan
13.5 (16) milliard uit harde-vaiuta-lan-
den. De invoer van petroleum-produc-
'en> duurzame consumptie-goederen en
levensmiddelen is te hoog. Meer plaats
ruimte moet worden ingeruimd aan de
invoer van kapitaalgoederen en boven
genoemde verbruiksgoederen moeten
meer en meer in het land zelf worden
geproduceerd.
Het systeem van de invoervergunnin
gen en de toewijzing van deviezen werkte
tot voor kort nog niet goed. Er was geen
coördinatie Einde Maart is een wijzigin®
aangekondigd van het systeem van devie-
zenntoewfjzing, welke als het eerste
practische resultaat van het Amerikaanse
rapport moet worden beschouwd.
Een devaluatie als middel tot verbete
ring van de deviezenpositie, moet, gezien
de hoge invoerbehoefte om het land tot.
ontwikkeling te brengen, worden afge
wezen. s
Overeenkomst. Tninian-Dutra
Het voornaamste resultaat, dat uit de
eerste verkenning van het terrein door
bovengenoemde Amerikaanse missie is
voortgevloeid, is wel de door President
Truman deze week aangekondigde over
eenkomst met President Dutra van Bra
zilië. volgens welke beide landen een
programma tot ontwikkeling van de ach
terlijke gebieden van Brazilië tot uitvoe
ring zullen brengen.
Later in het jaar zullen teohniscbe
besprekingen hierover gevoerd worden
en wei in de eerste plaats met het doel
buitenlandse particuliere investeringen
in Brazilië aan te moedigen en dubbele
belasting tussen beide landen te voor
komen. Technisch personeel en specia
listen zullen door de V.S. worden af
gestaan.
Aandacht zal worden besteed aan het
Braziliaans verzoek om steun van de
Export-Import Bank en de Wereld Bank.
Brazilië zal op deze wijze het eerste
experiment worden in het kader van het
Truman-plan tot hulp aan on-ontwikkel-
de gebieden.
