rechtvaardigen
om inval in Nederland
Het verloop van een gerucht
makende zaak
BUITENLANDSE ZAKEN
AANGENOMEN
Rumor in de voetbal
wereld
Frederik
zeven
directeuren
DOOD
schuld?
Radio
DISTILLATEURSBEDRIJF GAAT
SLUITEN
Faas Wilkes als prof naar Italië?
HET VENLO-INCIDENT
programma
Overzicht Eerste Kamer
en de
Fanny wint in Dublin
Als oorzaak genoemd maatregelen van
vakorganisatie
door
DONDERDAG 9 JUNI 1949
PAGINA 2
Iedereen herinnert zich ongetwijfeld nog de geruchtmakende
zaak van het z.g. Venlo-incident, een overval, welke plaats had
aan de grens bij Venlo en waarbij de Engelse officieren majoor
Stevens en kapitein Payne Best, alsmede de Nederlandse luite
nant Klop door Duitsers over de grens werden gebracht. Bijna
niemand vermoedde toen, dat achter deze overval meer stak dan
alleen een onschadelijk maken van enige agenten van de Britse
Intelligence Service, die contact hadden opgenomen met Duitse
officieren z.g. om een omwenteling in Duitsland voor te bereiden
en daarna een vrede te kunnen bewerkstelligen. Dit grensinci
dent had plaats op 9 November 1939, in April 1940 publiceerde
de minister van Buitenlandse Zaken in een Oranjeboek de vol
gende uiteenzetting van deze overval.
Geen antivoord
Radio-rede van Payne Best
Conclusie
Drie motieven
Generaal van Oorschot
HOOFDPIJNl
DE BEKERFINALE IN
EINDHOVEN
EEN MOBIEL MINISTER IN
EEN VEELEISEND AMBT
Verklaring der débacle
NOORDELIJK ELFTAL
TEGEN ZUID
NJORD WINT TELEGRAAF-
BEKER
M. EBERHART
(Wordt vervolgd)
„VRIJ HUIS AANGEBODEN"
DE TOUR DE FRANCE
Door GESTAPO UITGELOKT
„Medio October ontving de Chel van
den Inlichtingendienst van den Generalen
Staf de mededeeling van den Britschen
Gezainlschaps-secretaris en Chef van het
Britsche Paspoorten Contrólebureau te
s-Gravenhage, Majoor Stevens, dat Britsche
organen in verbinding stonden met hoog
geplaatste officieren van het Duitsche le
ger, en dat Majoor Stevens uit Londen
opdracht had ontvangen om met deze of
ficieren besprekingen te voeren, om te
onderzoeken of een basis zou kunnen
worden gevonden voor mogelijke vredes
onderhandelingen. Tot staving van zijn
mededeelingen toonde majoor Stevens zijne
instructie. Aangezien het niet mogelijk
was de besprekingen in Duitschland o.
Engeland te voeren, wilde men deze
gaarne doen plaats hebben op neutraal ge
bied, bij voorkeur niet te ver van dc
Duitsche grens. Majoor Stevens deelde
mede, dat naast hem kapitein Payne Besi
voor het voeren van de besprekingen was
aangewezen.
Gevraagd werd om maatregelen te ne
men, opdat de betrokken vreemdelingen
in het grensgebied niet onnoodig zouden
worden lastig gevallen door de politie- en
militaire autoriteiten. De Chef van den
Inlichtingendienst heeft ter voldoening
aan dit verzoek en om op de hoogte te
komen van hetgeen zou worden bespro
ken, een Nederlandschen officier, den
eersten luitenant Klop, aangewezen om
deze besprekingen bij te wonen, en hem
opdracht gegeven er voor te waken, dat
geen daden in strijd met de Nederlandsche
neutraliteit zouden worden verricht. Een
tweetal bijeenkomsten heeft vóór het in
cident bij Venlo op Nederlandsch gebied
plaats gehad.
Op 9 November kwam een personenauto,
waarin naar met grote waarschijnlijkheid
mag worden aangenomen, gezeten waren
majoor Stevens en kapitein Payne Best.
benevens luitenant Klop en de Nederland
sche chauffeur Lemmens, uit de richting
Venlo aan bij het café Backus, gelegen op
Nederlandsch grondgebied op geringen af
stand van de Duitsche grens. Daar aange
komen werden de genoemde personen
overvallen door een aantal lieden die,
beschikkend over een auto, die voor het
Duitsche douanekantoor stond te wachten,
de Nederlandsche grens hadden overschre
den en het vuur op hen openden. Een per
soon, klaarblijkelijk luitenant Klop, is
neergeschoten, terwijl de overige perso
nen met geweld over de Duitsche grens
zijn gevoerd. De gewonde of doode werd
eveneens over de Duitsche grens gesleept.
Het geheele voorval speelde zich in zoo
korten tijd af, dat het voor de grenswacht,
die zich ter plaatse niet in de onmiddel
VRIJDAG, 10 JUNI.
HILVERSUM II 1415 M.)
l'ws. gram., morgengebed;
8.15 Pluk de dag; 9.00 Piano
KRO. 7.00
Nws. ,gram., morgengebed; 8 00 Nw'1
8.15 Pluk de dag; 9.00 Piano; 9.30 Water--
standen; 9.35 Schoolradio;
houdt fit; 11.00 V .d. kieken; 1140 School
radio; 12.00 Angelus; 12.03 Amusements
ark. 12.33 „De Bietenbouwers 1-55
Zonnewijzer; 13.00 Nws.; 13.20 Mclodiefen
van Franz Léhar; 13.50 Op de korrel, 14.00
Het Ned. Kamerkwartet; 14.30 Negen heit
de klok; 15.15 Gram.; 16.00 V. d. zieken;
17.0 V. d. jeugd17.15 Ork. z. Naam ,1748
Wat het buitenland leest 18.00 ^elfrop, f"
ork. (18.20 Ac tuu al.)18.45 Klankbeeld v.
d. jongeren; 19.00 Nws.; .C^Sïïin
en radio"; 19.30 Brabants hal£uur,20.00
.Nws.; 20.05 .De gewone man"; 20.12 Ka aio
Philh. Ork.;' 21*12 Orgelspel; 21.35 Gedeel
ten Da Bohème", Puccini; 22.00 „Dc Tien
Gebóden" (klankbeeld Achtste ^ebod),
22.45 Avondgebed; 23.00 Nws.; 23.15 Gram.
HILVERSUM I (301 M.) VARA. 7.00
ochtengymn. gram.; 8.00 Nws.; 8.05 Orgei,
8.50 V. d. vrmouw; 9.00 Fragni. un.
„Faust" Gounod; 10.00 VPRO.: 10.20
Gram.; 10.30 V. d. vrouw; 10.45 Zang en
piano; 11.06 Voordracht^11.25 Accordeon-
ork.; AVRO. 12.0 Orgel; 12.33 Sport; 12.4o
Piano; 13.00 Nws.; 13.15 Ork. Piet v. Dijk'
13.45 Ens. Louis Ferrari; 14.00 Kook
praatje; 14.30 Kamerork.(15.00 Boeken
schouw) VARA 16.00 „Vimentino"16.30
V. d. jeugd; 17.00 Omroepkoor; 17.20 Wij en
de muziek; 18.00 Nws.; 18.05 Felicitaties;
18.30 Ned. Strijdkr.; 19.0 Denk om de
bocht; 19.15 Piano; VPRO. 19.30 Lezing;
19.50 „Tien voor acht"; 20.00 Nws.; 20.05
Zang en piano; 20.30 Lezing; 20.55 Boe
kennieuws; VARA. 21.00 Gramofoonplaten
verzoek progr.21.30 Hoorspel22.00 Buit.
weekoverz.22.15 .Swing and sweet"; 22.40
VPRO.; 23.00 Nws.; 23.15 Groninger
Orkestvereniging.
RADIO-DISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.
nws. 7.05 gram. 7.30 kron. 7.40 gym. 7.50
gram. 8.00 nws. 8.05 conc. 9.00 Eng LP.
nws. 9.10 verz. pr 10.00 Stradivari Orch
10.30 Eng. H.S.: ens. Gold. 11.00 muz. in
miniatuur. 11.30 gram. 11.40 v. d. scholen
12.00 VI. Br.: gram. 12.30 weer. 12.34 ork.
Welffers. 13.00 nws. 13.15 klass. muz. 14.00
operettemuz. 15.00 Eng. L.P.: ork. Java
15.30 ork. Reynolds. 16.00 ens. Byfield.
16.30 „Country Questions". 17.00 Koot
wijk: Batavia. 18.00 Fr. Br.; v, d. sold
18.30 VI. Br.: v. d. sold. 19.00 Éng. H.S.
fragm. „la Damnation de Faust" v. Ber
lioz. 19.30 Eng. L.P.; „Ignorance is bliss'
20.00 fragm. „Cavalleria Rusticana". 21.00
..Welsh Rarebit". 22.00 VI. Br.- nws. 22.15
gram. (Om 22.50-nws). 23.00 div.
RADIO-DISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng. H.
S.: nws. 7.15 Schots var. ork 7.50 Lift up
your hearts. 7.55 weer. 8.00 Fr. Br.; nws
8.10 conc. 9.00 VI. Br.: nws. 9.05 gram.
10.00 div. 10.45 Eng. L.P.: orgel 11.15
voordr, 11.30 20th. century Serenaders.
12.00 Welsh orch. 13.00 piano. 13.15 ork
Ternent. 14.00 Fr. Br.; voor kooplieden.
14.15 strijkkwartet Beethoven. 14.55 gram
15.00 Kalundborg: ork. Torngvist 1615
Eng. L.P.: Cameo-ork. 17.00 Fr. Br.; ber
17.10 verz. pr. 17.40 piano. 18.00 Eng L.P
orgel. 18.15 report, aank „Queen Mary".
18.30 wedstr. in spellen en definieëren
19.00 nws. 19.10 Fr. Br.; fragm. „Ma Vlast"
Smetana. 19.30 VI. Br.: lied. 19.45 Fr. Br.;
nws. 20.00 omr. ork. 21.15 Sottens: viool.
21.40 Fr. Br.; liedjes. 22.00 Engè L.P.;
nws. 22.*5 „Topic for tonight". 22.20
„Taxi" feuilleton. 22.40 ens Heath23.30
urgel. 23.56 nws.
lijke nabijheid van de grens bevond, niet
mogelijk is geweest tijdig in te grijpen.
Aangezien degenen, die den overva
pleegden, in burger gekleed waren, was er
aanvankelijk geën aanleiding de Duitsche
Regeering aansprakelijk te stellen. We
is onmiddellijk aan de Duitsche Regee.
ring verzocht een onderzoek in te stel
len"
Dit werd echter door de Duitse rege
ring volkomen genegeerd en ondanks her
haald rappel antwc ordde de Duitse Re
gering hierop niet) eens. De voornaam
ste getuige in deze zaak, die door de
commissie werd gehoord, was wel de
heer J. F. Lemmens, de enige belangrijns
nog in leven zijnde Nederlandse oogge
tuige heeft als chauffeur van de heer
Payne Best deze enkele malen in de maan
den October en November 1939 vergezeld
naar plaatsen, waar besprekingen met
Duitsers plaats hadden. Zodanige bespre
kingen hadden volgens de heer Lemmens
in October plaats gehad in- Arnhem en
Den Hi.ag, en voorts op 7 en 8 November
in Venlo. Op de 9de November werd hij
om 11 uur opgebeld om de heren Best
Stevens en Klop wederom naar Venlo te
brengen Nadat zij eerst naar de mare
chaussee-kazerne gegaan waren om enige
versterking mee te krijgen, kwamen zij
om kwart over drie bij een café, Backu,
genaamd, gelegen in het z.g. niemands
land, het terrein tussen het Nederlandse
douanekantoor en de grens, dus nog Ne
derlands gebied. De gevraagd versterking
was toen nog niet ter plaatse aanwezig.
Het feit, dat zij bij de marechaussee om
versterking gevraagd hebben, wordt be
vestigd door de commissaris van politie
te Venlo, de heer Eissens.
Op het bordes van het café stond een
Duitser, die een teken gaf met zijn arm.
waarop er van de Duitse grens een auto.
waarop een mitrailleur gemonteerd was,
schietend aan kwam rijden. Luitenant
Klop trok zijn revolver en schoot op de
wagen me' de mitrailleur. De Duitser
zoals later bleek Schellenberg, kwam
daarop naar dé Nederlandse auto toe, be
val de inzittenden uit te stappen en plaats
te nemen in le overvalwagen. Luitenant
Klop werd gewond aan het hoofd en werd,
nadat hij nog een poging gedaan had te
ontvluchten, In de auto geworpen. Daar
na zijn zij nftar Düsseldorf gebracht, ter
wijl de volgende dag de drie overlevenden
(luitenant Klop was inmiddels overle
den) geboeid aan handen en voeten, met
een escorte van 8 of 9 zwaarbewapende
mannen naar Berlijn zijn gebracht.
Uit de inhoud van een radiorede, welke
in October 1948 door dezelfde kapitein
Payne Best voor de B.B.C. werd gehou
den, blijkt, dat de onderhandelingen tus
sen'de beide Engelse officieren en de
Duitsers von Seidlitz, Grosch, Franz, Ma*-
ttoi en Schaemmel gingen over het ter
zijde stellen van Hitier en het overnemen
van de regering door een Mun*a
ficieren, die gemakkelijker met Engeland
over een aanneembare vrede konden
derhandelen. Dit vond bij de Engelsen nog
sterker geloof, toen kapitein Payne
op de morgen van de noodlottige dag v
9 November het laatste onderhoud zo-
die dag plaats hebben in de krant las
van de aanslag op Hitler in München on
zich zelf toen wel moest afvragen in hoe
verre dit verband hield met de actie van
zijn „conspirators" Schaemmel en Co
kent hem dit niet te zwaar aan. Men moet
eerst In de positie van Franz verkeren
om te beseffen wat dit betekent en Franz
was een onbetekenend mannetje. Achteraf
begrfjpt Payne Best, dat Franz de hele
dag te ZutphenArnhem hoogst nerveus
was en zijn excuus, dat hij last had van
zfjn galstenen! zijn gewone kwaal) slechts
een voorwendsel was.
De eerste Duitser van de Gestapo had
opdracht om te verkennen. Daarop maak
te men het plan om de Britten naar de
grens te lokken en gevangen te nemen.
Schaeihmel moest dit doen en het gelukte
hem. HU was In werkelijkheid Walter
Schellenberg, een hoge figuur in de I. D
van de Gestapo.
Eerst uit deze radiorede vernam Gene
raal van Oorschot, het hoofd van G. S.
III, dat Payne Best een agent was van de
Londense Intelligence Service, alsook van
de andere samenkomsten na de eerste te
Arnhem, Zijn verbod aan Klop om zich
verder met deze zaak te bemoeien maakte
het immers noodzakelijk, dat de zaak bui
ten hem om voortgang had en dat lt. Klop
dus ook niets kon rapporteren, terwijl
kapitein Payne Best in de mening ver
keerde, dat Klop generaal van Oorschot
van alles op de hoogte hield.
Na het verhoor van vele Nederlands?
en Duitse getuigen in deze zaak komt
de commissie dan tot de volgende con
clusie:
De verklaringen samenvattend en de
stukken beschouwend, meent de commis
sie, dat omtrent de Duitse doelstellingen
geen onzekerheid kan bestaan en dat de
verschillende verklaringen, daarover ge
geven, niet met elkaar in tegenspraak zijn,
doch slechts bewijzen, dat de doelstelling
meerledig geweest is.
Men kan als vaststaand aannemen, dat,
zij het dan wellicht niet in het allereerste
begin, het voornaamste motief op hoog
politiek niveau gelegen heeft, n.l. het zoe
ken van argumenten, die een gewelddadi
ge inval in Nederland zouden kunnen
rechtvaardigen op grond van het niet
handhaven der neutraliteit van Neder
landse zijde. Slechts de hoogste chefs
Hitier, Himmler, Heydrich, en misschien
nog een enkele andere, zijn hier waar
schijnlijk van op de hoogte geweest. Daar
entegen heeft in de kring van de speciale
S.D.-commando's, in wier handen d»
uitvoering lag, als motief gegolden he'
vezamelen van inlichtingen over methoden
en werkwijzen van de Britse Secret In
telligence Service en het opsporen van in
Duitsland voor deze dienst werkende
agenten.
Een derde motief moet dan slechts in
cidenteel gespeeld worden, en wel op las'
van Himmler; de opvoering van een mon
sterproces naar aanleding van de aanslag
in Müncben in de Braukeller. Dit zou het
Duitse volk duidelijk moeten maken, dat
de Britse Inlichtingendienst, in samenwer
king met de Nederlandse, Belgische en
Franse inlichtingendiensten, bezig was te
intrigeren tegen het bestaan "en de veilig
heid van de Duitse staat en zijn leiders,
Wat de Nederlandse verantwoordelijk
heid in deze betreft, moeten uitdrukke
lijk vier instanties worden onderscheiden.
In de eerste plaats luitenant Klop, dié
na de eerste en tweede door hem bijge
woonde bespreking, toen generaal van
Oorschot hem verboden had zich verder
met de zaak in te laten, voor eigen ri
sico doorwerkte. Luitenant Klop heeft
hierbij stellig niet met de nodige terug
houdendheid en voorzichtigheid gehan
deld. Dit blijkt o.m. uit de iphoud van een
schrijven, dat generaal-.najoor H. Koot on
der dagtekening van 16 Februari 1949
tot de commissie richtte. Hierin vermeldt
deze ,dat luitenant Klop in de ochtend
van 9 November 1939 nog bij hem is ge
weest met het verzoek de berichtgeving
van de Duitse officieren aan hun op
drachtgevers te doen afluisteren, aange
zien hij verwachtte, Jat deze langs radio-
telegrafische weg zou geschieden. Luite
nant Klop kende de golflengte en wist,
dat de code, welke zou worden toegepast,
het z.g. „cijfervierkant", ook wel „play
fair-systeem" genoemd, was. De heer
Koot heeft luitenant Klop toen nadruk
kelijk voor een Duitse hinderlaag of pro
vocatie gewaarschuwd, „omdat men der
gelijke zeer gewichtige en geheime be
sprekingen niet to -vertrouwt aan een door
Jan en alleman aflulsterbare radio-uit
zending met toepassing van zo'n snert
code als het cijfervierkant in zijn meest
eenvoudige vorm". Luitenant Klop zei
daarop ,dat hij op de mogelijkheid van
een hinderlaag gerekend had en zijn re
volver meenam. Gezien dat alles, is het
onbegrijpelijk, dat luitenant Klop in Venlo
de 'patrouille marechaussee niet heeft af
gewacht alvorens naar café Backus te
gaan.
In de tweede plaats draagt als hogere
instantie generaal Van Oorschot de ver
antwoordelijkheid, voorzover het voor-
Mijnhatdt Hoofdpijnpoeders. Doos 4? ct.
Mijnhaxdt Hoofdpijntabletten. Koker 75 ct.
gevallene heeft plaats gehad vóór het
ogenblik, dat luitenant Klop zelfstandig
ging experimenteren, dus voorzover het de
eerste en tweede door luitenant Klop bij
gewoonde bespreking betreft. De commis
sie neemt daarbij aan, dat generaal van
Oorschot niet anders geweten heeft dan
dat het bij deze besprekingen ging om
om vredespogingen.
Een instantie hoger is de opperbevel
hebber, generaal Reynders, die zegt; „Ik
heb er wel eens wat van gehoord, maar
ik heb er mij niet uitdrukkelijk mee be
moeid", een mededeling, die steun vindt
in de verklaringen der andere hieromtr.ent
gehoorde getuigen.
In de vierde plaats komt de Regering.
„Uit de aard der zaak heeft de commissie
aan alle leden van het toenmalige Kabi
net uitdrukkelijk de vraag gesteld, of zij
op de hoogte waren van de besprekingen
tussen Engelsen en Duitsers in Nederland.
Alle Ministers verklaren, dat zij van deze
zaak voor het eerst iets vernomen hebben
na het Venlo-incident op 9 November
1939.
De Regering gaat dan ook, naar het oor
deel der commissie, in deze zaak gehee,
vrij uit.
Het valt achteraf te betreuren, dat de
verantwoordeijkheid voor dit Incident
door de toenmalige chef van O. S.-II1, de
heer van Oorschot, alleen en in haar volle
zwaarte moest worden gedragen. Het is
het risico van dit vak, dat, naar de com
missie gebleken is, door de heer van Oor
schot, om het met zijn eigen woorden
te zeggen „blijmoedig" aanvaard is. Deze
houding siert de krijgsman.
Naar wij vernemen, zal de finale van
de K.N.V.B.-beker tussen Quick (N.) en
Helmondia gespeeld worden op het ter
rein van Eindhoven op Zaterdagavond
11 Juni, aanvang 7 uur.
„Een minister van Buitenlandse Zaken
moet mobiel zijn", meende minister Stik
ker in zijn enigszins langdradige rede,
welke hij gisterenmiddag in de Eerste
Kamer hield ter beantwoording van de
gemaakte opmerkingen bij de behande
ling van de begroting vaii Buitenlandse
Zaken. Deze behandeling was reeds ver
leden week aangevangen, maar toen de
minister aan de beurt os om op de re
devoeringen der senatoren te antwoor
den, werd hij weer mobiel. Hij moest
hals over.kop naar Parijs voor een nieu
we conferentie over het Europees statuut
of iets dergelijks. En na zijn vele om
zwervingen was het dan ook niet zo
vreemd, dat hij deze opmerking maakte.
Om iedere twijfel t.a.v. het veelom
vattende ambt, dat een minister van Bui
tenlandse Zaken heden ten dage bekleedt
weg te nemen memoreerde hij de be
groeting, welke hem in Engeland van de
zijde van minister Bevin gewerd n?et;
my fellow sufferer, wat men .gevoeglijk
zou kunnen vertalen met: my n geacht
medeslachtoffer.
Overigens zag het er uit, alsof de mi
nister aan deze antwoordrede zelf niet
geheel debet was en hi.1 zal er misschien
ook weinig tijd voor hebben gehad. Voor
een zo mobiele minister hield hij immers
een zo lang er professoraal betoog over
internationale rechtsorde, rechtsvorming
en rechtshandhaving, dat..JF me€r rust
en stilte achter een schrijfbureau moet
worden verondersteld dan waarover deze
ambulante minister kan beschikken.
Inzake de Raad van Europa achtte mi-
Van deze debacle nu geeft kapitein
Payne Best de volgende verklaring.
Toen de eerste ontmoeting bepaald was,
werden de Duitsers, die Stevens en Payne
Best zouden ontmoeten, ingepikt en ver
vangen door Gestapomannen, met wie zij
dus al die tUd onderhandelden. Toen
Franz te Dinxperlo naar de grens ging
(op 19 October), terwijl Klop in het
douanehuis wachtte, vond Franz daar met
zijn vrienden, met wie hij had afgespro
ken, maar Gestapolieden, die hem mede
deelden, dat alles bekend was e" da«
zU" vrouw en zUif twee zoons in Dachau
gevangen zaten. Zij eisten van Franz, da
hU hen bij de Britten als hem bekende
vrienden zou introduceren. Zo hU zulks
zou weigeren, dan kon hU zich voorstel
len welk lot zijn vrouw en kinderen zou
treffen. Franz bezweek voor die drang
en pleegde het verraad. Payne Best re-
33. Gejaagd keek Frederik om zich
heen. „We moeten deze man verstop
pen!" riep hij uit. „Weet u een geschikte
plaats?"
De tandarts grinnikte. Dat zou ik
denken, riep hij opgewekt, „Zulke ge
vallen komen bij mij dikwijls voor en
dan verstop ik ze altijd, want ik wi' de
andere patiënten niet afschrikken. De
mensen zijn tegenwoordig zo gauw
bang...." Hij liep naar een grote ge
beeldhouwde kist onder een raam, ver
wijderde een vaas met gedroogde bloe
men en opende toen het deksel.
„Hij kan hier wel bovenop!" zei hij
tegen Frederik, na 'n blik in de kist
geworpen te hebben.
Frederilj boog zich over de rand en
zag, dat in de kist nóg iemand lag met
een zakdoek om zijn gezicht gebonden.
„Wat moet dat betekenen?" vroeg hij
bars. „Een móórd?!"
„Nee", verduidelijkte de tandarts. „Dat
is een patiënt van gisteren. Ik was hem
helemaal vergeten. Inderdaad! Juist..
eh.. vergeten. Ik zal bem direct even
behandelen., juist!"
De tovenaarsleerling wilde de tand
arts eens flink de waarheid zeggen, men
er alweer zevenmaal gebeld werd.
Haastig sleepte hij dus de tovenaar
naar de kist en legde hem bovenop de
andere patiënt. De tandarts keek be
langstellend toe. „Maak U maar niet
zenuwachtig hoor!" merkte hij op „De
zeven patiënten lopen heus met weg. Die
blijven wel wachten, al was bet de hpie
dag., inderdaad de gehele dagjuist
Hij besloot met zijn gebruikelijk duister
lachje.
Opnieuw werd er zevenmaal gebeld.
Met een geërgerde blik op de tandarts
sloot Frederik de kist en zette de vaas
met gedroogde bloemen er weer netjes
bovenop. ,Laat nu die zeven heren maar
binnen",, beval hij de tandarts.
Toen het ongeunsLge mannetje zich
verwijderde om zijn nieuwe klanten bin
nen te laten, verschool Frederik zich in
een kast en wachtte af wat het volgend
ogenblik hem zou brengen.
nister Stikker het nodig de Tweede Ka
mer te verzoeken spoed hiermede te be
trachten, wilde de ratificatie eind Augus
tus kunnen geschieden. Hij achtte het
ook nodig nu reeds overleg te plegen,
over het aanwijzen van de vertegenwoor
digers en hun plaatsvervangers in deze
raad, die eind Augustus in Straatsburg
bijeen zal moeten komen. In dit verband
deelde hij ook mede, dat er van een veto
recht van de ministers van Buitenlandse
Zaken, in die zin, waarin men dit pleegt
te verstaan, geen sprake was. Slechts bij
principiële onderwerpen zou er eenstem
migheid moeten zijn, voor het overige
was een meerderheid van twee derden
vereist.
De samenwerking tussen de regering
en parlement ten aanzien van het buiten
lands beleid gaf de minister zelfs aan
leiding tot een diepgaande historische
beschouwing over de staatsrechtelijke
positie van deze samenwerking. Hij er
kende volkomen de moeilijkheid van het
feit, dat de Kamers wel eens voor een
fait accompli werden gesteld, wat zijn
oorzaak vond in de steeds ingewikkelder
wordende situatie in de buitenlandse
verhoudingen, de grote spoed, welke
veelal moest worden betracht en de mo
derne wijze der internationale rechts
vorming.
Minister Stikker wilde echter streven
naar een efficiënte samenwerking en hij
zag deze mogelijkheid in de vorming van
een klein college uit de Kamer, dat met
de minister overleg zou plegen in buiten
landse aangelegenheden, zoals de Tweede
Kamer dat kende. Ook deed hij de sug
gestie de leden van de Staten-Generaal
te betrekken in het tot stand komen van
internationale regelingen.
Uit de overige antwoorden stippen wij
nog aan, dat de minister het aanstellen
van een staatssecretaris aan het ministe
rie van Buitenlandse Zaken afhankelijk
acht van de ontwikkeling van het Indo
nesische vraagstuk.
Aangaande het Fox-contract zeide de
minister, dat de Amerikaanse regering te
kennen had gegeven, gekant te zijn tegon
dergelijke monopolistische projecten. In
zake de veroordeling van kardinaal
Mindszenty en de Bulgaarse dominees
sloot hij zich van harte bij de woorden
van de heer Wendelaar aan. De maat
regelen tegen de Evangelische Kerk in
Spanje hadden, naar zijn inlichtingen
luidden, geen doorgang gevonden.
In het licht dér internationale rechts
orde betrok de minister ook zijn antwoord
op de vragen van prof. Beaufort over de
heilige plaatsen in Palestina, herinne
rend aan de verklaring van president
Weismann, dat hij de onschendbaarheid
dei' heilige plaatsen aanvaardde en het
toezicht daarop door de belanghebbenden
zou kunnen geschieden. Overigens had
deze zaak de volle aandacht der Neder
landse Regering.
Inzake de opmerking door de heer Van
der Goes van Naters gemaakt over de
Belgische koningskwestie onderschreef de
minister tenslotte de woorden van minis
ter Spaak, dat het onaangenaam was, in
dien anderen zich daarmee gingen be
moeien.
Vooraf werden er bij enige naturali
satie-ontwerpen weer 10 nieuwe Neder
landers gecrëerd en werden enige andere
wetsontwerpen, meest wijzigingen van
begrotingshoofdstukken, bij hamers ag
aangenomen.
De begroting van Buitenlandse EaKeu
werd aangenomen met aantekening, aa
de communisten moesten worden gea
De kans dat Faas Wilkes, de rechts
binnen van het Ned. elftal, naar het be-
roepsspel zal overgaan, is thans wel zeer
groot geworden. Vertegenwoordigers van
Italiaanse prof. culbs zijn al bij hem op
bezoek geweest en het ene aanbod is al
schoner dan het andere, meldt „Het Vrije
Volk".
De koers van Wilkes op de Italiaanse
voetbalmarkt stijgt met de dag. Het is op
het ogenblik zo, dat de Italiaanse clubs
om de Xerxes-speler staan te dringen en
dat de managers van die clubs tegen el
kaar opbieden. Al weer een week of zes
geleden kreeg Wilkes zijn eerste schrifte
lijke aanbieding uit Italië en de uitnodi
ging eens te komen praten. Er werd in
die brief achteloos met een paar getallen
gewerkt. Een bedrag van 50.000 in eens
bij een contract van drie jaar en tien mil
le salaris per jaar. Als na drie jaar het
contract verlengd zou worden, nog eens
50.000 in eens.
Als goed koopman „hapte" Wilkes niet
dadelijk. Gevolg: een nog beleefder
briefje. „Torino", de ongelukkige vereni
ging uit Turijn, deed er nog tien duizend
gulden bovenop en tegelijkertijd kwamen
er van Florence en Milano soortgelijke
aanbiedingen. „En wanneer meneer Wil
kes nu eens kwam praten".
Wilkes is een laconieke. In zijn hart
voelde hij wel wat voor dat verleidelijke
Italiaanse aanbod, maar hij liet het niet
merken. Hij praatte er toch wel met zijn
voorzitter en met een paar Rotterdamse
zakenlieden over en hij nam een advo
caat in de arm. „Wel", zeiden ze als die
Italianen je zo graag willen zien, laat ze
dan hier komen".
Ook dat is voor de heren geen bezwaar
geweest. Er zijn de vorige week een paar
vertegenwoordigers van Torino in Rot
terdam verschenen. „Is 60.000.- met ge
noeg? Best, dan geven we 70.000.- en
we willen nog wel praten over meer ook
Toen sprak Wilkes: „Ik voel wel wat
voor jullie plannetje, maar ik zou graag
betaling in dollars hebben, Lires zeggen
me zo weinig".
Een beetje schrokken de heren uit To
rino wel, maar goed ze zouden het voor
stel in overweging nemen en Wilkes zou
wel meer horen.
Het gevalDe Munck
De Munck, de doeiverdediiger van het
Ned. elftal en van de Sittardse Boys, is
plotseling van Sittard naar Amsterdam
verhuisd en heeft op korte termijn over
schrijving aangevraagd naar Ajax. in
een onderhoud met het „Parool" deelde
hij o.m, het volgende mee.
In 1944 dam voetbalde ik in Goes. Daal'
ik als doelverdediger meer wilde berei
ken en de trainingsmogeiijkheden in Zee
land slecht waren, vroeg ik overschrij
ving aan naar „Sittardse Boys" en kreeg
tevens een baan bij de politie in Sittara.
Ik nam December 1947 ontslag bij de
politie en vond een betrekking ais agent
bij een verzekeringsmaatschappij. Toen
waren de verhoudingen met de „Sittard
se Boys" nog voortreffelijk.
Ik vond een kosthuis bij een bestuurs
lid van de „Boys". In December 194'
ging ik met de „Sittardse Boys" voor-en
kele vriendschappelijke wedstrijden naar
Barcelona. De voetbalclub Barcelona ap
precieerde mijn capaciteiten en deed my
een voorstel voor haar te komen spelen.
Dit voorstel tier haalden de Spanjaarden
in December 1948 schriftelijk:. Dat was
ook juist de tijd, dat mijn naam met tiet
Nederlandse elftal in verband werd gs-
bracht. riet voorstel dat ook nu nog van
kracht is, behelsde 'n salaris van 25.U0'J
per jaar met vrij women en drie maan
den vacanrtie per jaar.
Dat voorstel was aanlokkelijk. Vooral
omdat mijn verdiensten niiet groot waren
en ook de verhoudingen met de „Sittard
se Boys" toen niet meer zo prettig waren.
Ik moest vaak voor de training van de
Nederlandse elftalclub naar Den Haag,
de training in Sittard beviel me slecht.
Daarom liep er toen ook ai een verzoek
tot overschrijving naar Ajax. Er kwamen
echter voorstellen uit kringen rond de
„Boys", waarbij mijn verloofde van
beroep kapster een kapperszaak zou
krijgen, indien ik niet uit Sittard weg
ging. Ik trok mijn overschrijving in.
De beloften aan mijn verloofde werden
niet nagekomen; de moeilijkheden ble
ven doorgaan.' De ruzie barstte ten slotte
los, toen ik weigerde voor de „Boys" te
spelen bij een vriendschappelijke wed
strijd tegen Juliana, daar ik diezelfde dag
tegen de Rode1 Duivels moest spelen De
strubbelingen namen daarna snel toe, zo
dat ik er vorige week genoeg van kreeg
en naai' Amsterdam ben verhuisd. Mijn
verloofde komt nu ook spoedig hierheen.
Ik ga. na de trip met het Nederlandse
elftal door Scandinavië, hier in Amster
dam werken bfj een confectiefirma.
Woensdagavond werden in Dublin in
tern. athietiekwedstrijden gehouden
waaraan ook Nederlanders deelnamen.
De 100 yards dames werd een zege voor
Fanny BlamkersKoen, die de afstand na
een handioap-race aflegde in 11,2 sec. De
Engelse M. Scott, die met 5 yards voor-
gift was gestart, lag bij de finish drie
yards achter.
Fanny boekte een tweede succes door
een zege op de 80 m. horden in 11.6 sec.
Bij de heren won de Amerikaan Dwysr
in 10 sec. precies; de Nederlander jan
Klein werd tweede met 1 yard achter
stand.
Wil-t (Ver. St.) won de mijl in de nieu
we Ierse recordtijd van 4 min. 10.4 sec.
Ook de 440 yards werd door een Amen-
kaan in een nieuwe Ierse recordtijd ge
wonnen. Dick Bolen werd eerste in 48.3
sec. voor de Belg Soetewaey en de Ne
derlander Kroon. Kroon had een achter
stand van 10 yards.
Hoogspringen heren: 1. Phillips (Ver
St.) 1.98 m.; 120 yards horden: 1. Harris-
son Dillard (Ver. St.) 14.4 gee.; versprin
gen: 1. Douglas (Ver. st.) 7.11 m.
Voor de wedstrijd tussen het Noorde
lijk en het Zuidelijk elftal, welke Zater
dag a.s. te Assen wordt gespeeld, is het
Noordelijk elftal als volgt samengesteld:
Doel: Prumel (Be Quick); achter:
Willems (VelocitasT, Veldkamp (Fries
land); midden: Van Calcar (G.V.A.V.),
Pik (H.S.C.), Appel (Be Quick); voor;
Dilling (Oosterparkers), Rozema (Be
Quick), Roosenburg (Sneek), Ligthart
(Be Quick), Bottinga (Be Quick)
De Noordelijke T.C, heeft in overleg
met het Heerenveenbestuur besloten,
geen spelers van Heerenveen op te stel
len.
Met zes lengten voorsprong op Laga
heeft Njord de 4% km. lange roeiwed-
»trij<i om dte Amstel vws bet Kalfje naar
de Weesperzijde gewonnen in de tijd van
15 min. 59,8 sec. De tijd van de Deiïtena -
ren bedroeg 16 min. 18,8 sec.
Woensdagavond werd te Groningen de
achterstallige competitie-wedstrijd Be
QuickHeerenveen gespeeld voor de le
klas van afdeling V. De Friezen wonnen
met 70.
Verdere uitslagen; AjaxWiener Sport
club 11; NECBromley F.C. 14.
De C.V. distillateurs J. H. Rector en Co,
likeurstokers te Amsterdam, heeft me
degedeeld „dat zij zich mverband met
maatregelen van de vakorganisatie ge
distilleerde dranken genoodzaakt ziet
haar bedrijf per 15 Juni te sluiten".
Dit betekent, dat 30 leden van het per
soneel zonder emplooy zullen geraken.
De firma is van mening, dat verande
ring moet worden gebracht in de kartel-
verdeling, die sedert 1933 onafgebroken
is gehandhaafd.
Aangezien het bedrijf van J. H. Rec
tor en Co. zich in de afgelopen 10 jaar
te hebben tegen gestemd.
F. S.
Togal helpt snel tegen
Thenmstlek, spit, ischias,
griep, hoofd- en zenuw
pijnen. Togal lost urine
zuur op en is niet scha
delijk voor maag of hart.
Neem nog heden proef.
Bij Apoth. en Drog. f 0.83.
Ik dank jullie, zei. tante Mina be
dachtzaam. Katie Z0UJ® mh ™Jalsmin
willen gaan? Katie volgde haar als in
eeii roes, En op haar kamer gekomen
sloot Mina de deur en trok Katie naar
Ik heb zojuist gehoord van die aan
delen, die Charlotte bij jouw had be
steld. Katie, zei tante Mina bedaard.
Craft kwam vanmiddag om me te spr
ken. Het was een hele schok voor me.
Maar dat bleek toch niet uit haar
rustige stem.
Het schijnt, dat Chris 'n Sroot
deel... van mijn geld. heeft ge
bruikt
Chris
Hij was slachtoffer van de crisis.
Ik ben ervan overtuigd, dat hij niet heeft
beseft, dat hij er niet weer bovenop zou
komen. Hij weet nog niet, dat het me
verteld is.
Wist Charlotte dat Die brief aan
Steven, had ze die misschien voor Chris
bedoeld
Ik weet het met, zei tante Mina.
Hij zal het haar wel niet hebben ver
teld. Maar de kwestie is, dat er, als
alles is uitgezocht, wel eens heel weinig
zou kunnen overblijven. En nu zou ik
„raas een cheque voor jou uitschrijven,
Katie Sst geen woord er over
Het vertrek was kaal en heet en fel
verlicht Tante Mina nam haar cheque
boek Katie stond
benauwd Neenhet was iets an
ders.... het was in de kamer, iets ver
keerds.... Honker Plotseling
Opeens werd het aonkei.
en totaal. Er was niets danersJt'^e.®
duisternis en tante Mina was erg
dat vertrek. Katie trachtte te
mèar kon niet. Ze kon zich niet ver
ren. Ergens vandaan kwam een k"
tocht. Toen gebeurde het ongeloouijKe.
In het duister ging haar iets vooroU-
Een hand streek langs de hare. De kat
krijste. En Mina riep met verstikte
stem: Charlotte Char-lot-te
HOOFDSTUK XVI
Geluiden drongen door het verstikkend
duister heen. De gloeiend hete lucht
raakte in beweging. Maar na die stok
kende kreet van Mina klonk er geen
stemgeluid meer.
Katie stond stokstijf van afgrijzen en
ontzetting.
En opeens schreeuwde er iemand. En,
het was bijna niet te geloven, maar het
was Katie, die in haar gele avondjapon
stond te gillen in de broeiende duisternis.
En even plotseling was het duister weer
stil. Katie haalde diep adem En m die
stilte hoorde ze heel duidelijk, dat een
deur van de kamer werd gesloten. Het
volgende ogenblik waren Fanny, Chris
en Paul in de gang.
Ze stonden opeengepakt bij de deur.
Iemand hield een electrische zaklantaarn
in de hand. Er viel een lichtcirkel op het
grijze karpet en in de zwakke licht-
schijn verschenen bleke> verschrokken
gezichten. En toen drong Steven langs
Paul heen en nam Katie in zijn armen.
Tante MinaKatie voelde, dat ze
gepoogd had, hun te beduiden, dat ze
zich met tante Mina moesten bezig hou
den, die aan de andere zijde van de
kamer was.
De lichtcirkel spreidde zich wijder uit,
Daar was de lessenaar. Daar was de
witsatijnen japon Tante Mina zat stil
omlaag te staren. De kat lag stil met
de oren achterover en zwaaiende staart
en keek ook met haar ogen naar iets,
dat voor de voeten van tante Mina lag.
Melissa!.... riep Fanny gillend
luid, Melissaen ze is dood! Ver-
m Chris trad in de lichtcirkel. Groot
npweldig Tante Mina hief haar bleke
S naar hem op en schoof haar
stoel achteruit. En Clarence bukte zich
voorover en wees met de vinger Daal
is mijn scheermes, riep hij bees.
Katie keerde zich om m Stevens ar
men en verborg haar gezicht tegen zijn
schouder. Plotseling kwam er meer licht
en iemand zei: Maar ze is nog niet d°°d
Als we de dokter gauw genoeg hier kun
nen halen.
efpm OD ae ui ca
Door heel
- Hè zei een stem op de drempel. Wat
Is hier te doen? Lieve help
het grote holle huis gilde schril een po-
litiefluitje.
Katie wist later met meer, wat er pre
cies gebeurde Maar wel herinnerde zij
zich de vreemde gelaatskleur van dr.
Mansen, toen hij haar voorbij snelde. Ze
stond op dat ogenblik met de anderen
boven aan de trap.
Er is kans, dat ze blijft leven, zei
dr. Mansen op iemands vraag.
Maar natuurlijk wist dr. Mansen wel
beter en de politie ook en feitelijk ieder
een.... het was net, of een hunner plot-
sling een of andere afschuwelijke ziekte
had gekregen en ze niet wisten, wie die
ene was.
Ze gingen naar beneden en de biblio
theek, hoe ongelooflijk het hun ook toe
scheen, bleek geheel hetzelfde gebleven.
Niets was er veranderd. Ze konden hun
ogen niet geloven. Het was nog pas even
over tienen.
Toen de klok ophield met slaan, stond
Craft opeens op de drempel, als een dui
vel uit een doosje Als een tijger, opeens
uit het bamboebos te voorschijn gespron
gen. Zo. u bent dus terug, zei hij tegen
Steven En tegelijkertijd is er weer een
moord gebeurd!
En daarop begon bij weer zijn kruis
verhoor. Het had voor hen allen veel
weg van een nachtmerrie.
Dusu hebt helemaal geen stem
men gehoord? hield Craft aan.
Neen.... neen.... antwoordde Ka
tie lusteloos en doodmoe. Alleen maar
geluiden.
Een worsteling.
-Misschien...- ja. dat kan het wel
geweest zijn
Craft keek naar Mina.
Wat bebt u gehoord, mevrouw
Fetrie?
Hetzelfde antwoordde Mina effen.
Ik heb me niet bewogen. Er waren gelui
den in de kamer. Ik hoorde Katie een
gil geven. Daarop hoorde ik ergens ach
ter me een deur dicht trekken. Het moet
de deur zijn geweest van het gangetje
naar de.... Haar stem stokte en zij
bracht beide handen naar haar keel
Haar kin zonk neer op de plooien jhran
haar witsatijnen japon en ze eindigde
met te zeggen: kamer van Charlotte.
Craft keerde zich pardoes om.
Hebt u een deur horen dichttrek
ken, miss Warren?
Ja, het was heel duidelijk.
Denkt u, dat er iemand door de
deur ging?.
Dat weet ik niet, antwoordde Katie.
Steven naast haar maakte een teken
van ongeduld. De dtective vroeg: Wat
heeft u bewogen terug te keren, mijn
heer Fetrie?
ten zeerste heeft uitgebreid, acht het zien
benadeeld, daar de afzet slechts 1% maai
die van 1939 mag bedragen. Volgens me
dedeling van de firma vormt deze afzet
nog niet 1 pet. van haar werkelijke al-
zetcapaciteit, tengevolge waarvan zij na
genoeg al haar opdrachten moet annu
leren.
\Een andere kijk
De afd. voorlichting van het ministe
rie van Landbouw, zegt er dit van:
De grondstoffenquotering voor de fa
brikanten blijft gehandhaafd tot het ver
zadigingspunt is bereikt en er geen ge
vaar meer bestaat voor de ontwikkeling
van de spirituspositie. De firma Rector
nu heeft, speculerend op een spoedige
afschaffing van de grondstoffenquote
ring, haar productiecapaciteit vergroot.
Voor export-orders worden extra
grondstoffen afgegeven; deze productie
heeft de firma eveneens in het binnen
land trachten af te leveren. Ook de
werkvoorraad dezer firma is in het bin
nenland afgezet.
Een vrij huis bouwen wij voor U
vo'or 2500, exclusief grond, desgewenst
hypotheek beschikbaar. Inlichtingen
gratis en vrijblijvend, houtbedrijf „De
Veluwe" E 36 Putten (G.)".
Deze advertentie, onlangs in verschil
lende dagbladen opgenomen, heeft veie
te goeder trouw zijnde woningzoekenden
een rad voor de ogen gedraaid. De stel
ler van deze advertentie, de 40-jarige
fabrikant H. R. uit Koudhoom (gem.
Putten) bleek nl. noch een houtbedrijf
te hebben, noch over grond en over
materialen te kunnen beschikken, noch
een huis te kunnen bouwen. Onder
allerlei voorwendsels wist R-, die reeas
enkele malen terzake van oplichting werd
veroordeeld, een inwoner van Amersfoort
te bewegen tot afgifte van ruim 6U'J,
om, zoals hij zeide, met de bouw te kun
nen aanvangen. Bij het opleveren van
het huis zou de rest betaald worden.
Onder de bij R-, die vorige maand in
Amersfoort werd gearresteerd, in beslag
genomen bescheiden bevinden zich naast
tekeningen en concept-contracten, onge
veer 350 brieven van personen, die op de
advertentie hebben geschreven. Het ver
moeden bestaat, dat ook verschillende
mensen, van wie geen brieven werden
gevonden, op soortgelijke manier zijn
opgelicht.
De volgende zes renners zijn aangewe
zen voor de Luxemburgse ploeg, die aan
de Tour de Franoe deelneemt: Gold-
schmidt, Diederich, Kirchen, Kemp, Erz-
ner en Biver.
De renners Lucien Lazarides en Cami.-
ie Danguillaume zijn aangewezen voor
die nationale Franse ploeg in de Tour de
France.
