Herkeuring afgekeurde artsen
en tandartsen
R
Internationaal congres dagblad
directeuren
Hongkong: Bolwerk langs de
kust van communistisch China
m
DOOD
schuld
Voornamelijk voor de lichtingen
ouder dan 1941
Dienstplicht voor
geestelijken
Uit de sportwereld
ADIO
programma
Aanval op Kanton
uitgesteld?
Een goed gevarieerde
televisie-uitzending
Minister Rutten over de zedelijke
taak van de pers
JHR. MR, DE RANITZ
burgemeester van
Den Haag
Smokkelhandel is er „big business
Noodregering en
accoord van Batavia
door
De eerste testwedstrijd
Engeland-N. -Zeeland
WOENSDAG 15 JUNI 1949
PAGINA 2
Ook ouderen komen voor
herkeuring in aanmerking
EX-COMMUNIST BEHIELD
ZIJN STATENZETEL
Over gouden koets en veilig
verkeer
(Van onze redacteur)
NOORS SCHIP IN EGYPTE
AANGEKOMEN
PERSONEN-AUTO IN BOTSING
MET VRACHTWAGEN
Een dode en twee zwaar
gewonden
BIJ DE BULGAARSE
COMMUNISTEN
TRAMLIJNEN IN LIMBURG
VERVANGEN DOOR
BUSDIENST
VOOR WIE GEEN RUSSISCH
KENT
HET MINDERBROEDERS-
KLOOSTER VAN WOERDEN
Sarifrucklin stelt voorwaarden
M. EBERHART
FABRIEKSBRANDEN TE
VENLO EN RAALTE
Loods in brand
ResulaatDraw
4
By de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot herkeuring van af
gekeurde militairen. In de memorie
van toelichting wordt opgemerkt, dat
de regering bij de voorgestelde voor
ziening allereerst het oog op artsen
en tandartsen heeft. Bij de tegenwoor
dige keuringsmethode wordt veel meer
dan vroeger rekening gehouden met
het verschil in eisen tussen de onder
scheidene diensten. Menige afwyking,
die voorheen werd geacht ongeschikt
heid met zich te brengen, leidt thans
alleen maar tot een beperking van de
indelingsmogelijkheid. Het mag dan
ook biliyk heten, aldus de memorie,
om aan deze afgekeurden. voor zover
zy by nader onderzoek thans blijken
geschikt te zyn, geiyke verplichtingen
op te leggen.
Dit is ook om een andere reden van
belang. Het valt namelijk te voorzien,
dat de stremming, die de universitaire
atudie in de bezettingsjaren heeft on
dervonden, gedurende enkele jaren eeo
verlaging van het aantal afstuderenden
te zien zal geven. Dit zou voor de mili
taire geneeskundige en tandheelkundige
dienst nog extra-moeilijkheden kunnen
veroorzaken.
Dit alles pleit er voor, de artsen en
tandartsen, alsmede de aanstaande art
sen en tandartsen, die als ingeschrevene
voor de dienstplicht werden afgekeurd,
opnieuw te keuren en hen, die geschikt
blijken te zijn, aan gelijke dienstver
plichtingen te onderwerpen als hun col
lega's, die al dadelijk werden goedge
keurd, reeds korter of langer tijd heb
ben te dragen.
Wat vandaag ten aanzien van artsen
en tandartsen nodig is, kan morgen no
dig worden voor ingenieurs en andere
technici, voor juristen en meer groe
pen van personen van verschillende leef
tijden. Daarom verdient het aanbeveling
een algemene bevoegdheid tot herkeu
ring van afgekeurden te scheppen om.
als de nood aan de man mocht komen op
korte termijn over de nodige krachten
te kunnen beschikken.
Voor de lichtingen van de jaren 1944
en volgende is de keuring reeds naar de
nieuwe methoden geschied, zodat daar
voor, althans voorshands, weinig behoef
te aan herkeuring bestaat. Van de drie
voorafgaande lichtingen zijn slechts en
kele kleine groepei gekeurd.
De voorgenomen herkeuring zou
daarom voornameiyk moeten gelden
voor de lichtingen, ouder dan die van
1941. Het is de bedoeling, de gelegen
heid tot herkeuring open te stellen tol
ongeveer de normale leeftydsgrens. die
er bestaat voor de dienstplichtigen met
de rang van officier, dus tot omstreek»
45 jaar.
Bij de oproepen in werkelijke dienst
wordt in het algemeen de regel gevolgd,
dat jongeren voorgaan. Ten opzichte van
sommige groepen en ook ten aaneien van
artsen en tandartsen blijkt echter hoe
langer hoe meer, dat ook de oudereu
voor oproeping aan de beurt moeten ko
men, wil men de jongeren niet een over
matig zware last opleggen. Dit geldt zo
wel hen, die reeds buitengewoon dienst
plichtige zijn, ais degenen, die na her
keuring alsnog dienstplichtig zullen wor
den.
Het getal afgekeurde artsen en tand-
SACRAMENTSDAG
HILVERSUM II (415 m) KRO 7.00 Nws,
gram, morgengebed; 8.00 Nws, gram.; 8.25
Inleiding Hoogmis; 8.30 Hoogmis; 9.45 Water
standen; 9.50 Conc. v. hobo en ork., Corelli;
NCRV 10.00 Eng. suite in 9, Bach; 10.15 Mor
gendienst; 10.45 Geest, liederen; KRO 11.00
V. d. zieken; 11.40 London Harpsichord ens.;
11.55 La Cloche, Salnt-Saens; 12.00 Angelus;
12.03 Zang en piano; 12.33 Metropole-ork;
12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nws; 13.20 Sept.
Johnny Ombach en De Zevenklapper; 13.45
Roeromme; NCRV 14.00 Sextet Johnny Kroon
14.40 „Even onder ons"; 15.00 Kamerork.;
16.00 Bijbellezing; 16.45 The Children's cor
ner; 17.00 Jeugdjournaal; 17.30 V.d. Jeugd;
17.50 Regeringsuitz.; 18.00 Leger des Heils-
kwartier; 18.15 CNV; 18.30 Koor; 19.00 Nws;
19.15 Orgel; 19.30 Act. geluid; 19.45 Gram.;
19.55 Lezing; 20.00 Nws; 20.15 Plaatvaria;
21.00 „De gemeenteraadsverkiezingen"; 21.15
Gram.; 21,30 „Vrij en blij"; 22.15 Vaart der
volken; 22.35 Frühlingsstlmmen, Strauss;.
22.45 Avondoverdenking; 23.00 Nws; 23.15
Conc. v plano en ork, no 2 In f opus 21,
Chopln; 23.50 Pavane pour une infante dé-
funte, Ravel.
HILVERSUM I (301 m) AVRO 7.00 Nws,
ochtendgymn., gram,; 7.50 VPRO; 8.00 Nws,
gram.; 8.55 V.d. vrouw; 9.00 Gram; 9.30 Soft
and sweet; 10.00 Morgenwijding; 10.15 Orch.
Miniature; 10.50 V.d. kleuters; 11.00 Orgel-
conc.; 11.45 Voordracht; 12.00 „Kopenhagen";
12.38 Piano en trio Melodla; 13.00 Nws; 13.20
Cyril Stapleton and his orchestra; 13.50 Bing
Crosby (gr); 14.00 „Zuiderzeemuseum"; 14.15
Solistenconc.15.00 „Klimop"; 16.00 „Assor-
timento"; 17.00 V.d. jeugd; 17.20 Welk dier;
17.30—17.45 Gram.: 17.55 Finland—Nederland;
19.50 Gram; 20.00 Nws; 20.05 Regeringsuitz.;
„Jeugd van Nederland"; 20.15 Holland Festi
val (Concertgebouw-ork.); 22.30 Gram.; 22.40
viool en piano; 23.00 Nws; 23.15 Promenade-
ork.; 23.45 Gram.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.;
nws; 7.05 gram; 7.30 kron.; 7.40 gymn-;
c50 gram.; 8.00 nws; 8.05 gram-; 9.00
Eng. L.P.; nws; 9.10 verz.pr.; 10.00 ork.
Salisbury; 10.30 Eng. H.S.; ork. Java;
11.00 sehooluitz.; 12.00 VI. Br.: ork. Ber
nard; 12.30 weer- en landb.ber.; 12.40
giam.; 13 00 nws; 13.15 gram.; 14.00
?j??!;amuz.; 15'00 EnS- LP- ork- Gardner;
i-nn ï-ng' H'S': strjjkork.; 16-30 gram.;
ii.OO Kootwijk; Batavia; 18.00 Fr. Br.:
18-30 VI. Br.: v. d. sold.;
19.00 vi. Br.: operettemuz.; 19.30 VI. Br.:
Vlaamse muz-; 19.50 feuilleton; 20-00
verz.pr.; 21.00 klankbeeld; 21.30 walsen;
21.4a actual.; 22.00 nws; 22.15 Fr. Br.:
avondconc-; 22.55 nws; 23 00 div
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng
H.S.: nws; 7.15 BBC Welsh Orch.; 7.50
„Lift up your hearts"; 7.55 weerber.; 8.00
Fr. Br., nws; 8-10 conc.; 9.00 VI Br
gram.; 10.00 div.; 10.30 Eng LP-'v d
sold.; 10.45 orgel; 11.15 voorchv 1130
Tango-ork^ 12.15 BBC Midi. Light' Orch.;
13.15 Fr. Br.: Casmopr.; 13.30 gram -
14.00 gram.; 14.30 div,; 15.00 Kalundiborg-'
ork. Fernandos; 16.00 N-W.D R liederen'
16.30 Eng. L.P.: Metr. Police Central
Band; 17-00 Schots var. ork.; 17.30 Fr
Br.; ens. Heyne; 18.00 Eng. L.P.: orgel'
18.30 North. Lights: 19.00 Eng. H.S.:
BBC var- ork.; 19.30 trio Pasquier; 20 30
Eng. L.P-: verz.pr.; 21.30 Eng. H.S.:
BBC Singers"; 22.00 Eng. L.P.; nws;
22.15 wedstr.; vertellen; 22.35 Squadron-
r.aires dansork23.15 ens. Byfield;
23-56 nws.
artsen kan naar ruwe schatting worden
gesteld op 50 a 60 per lichting. Indien
een derde, misschien de helft van hen
alsnog zou worden goedgekeurd, zou dat
een winst geven van rond 300 artsen en
150 tandartsen.
Een regeling van overeenkomstige
strekking werd ingevoerd bij de wet van
20 April 1918.
Deze wet werd met een aantal andere
wetten ingetrokken bij de wet van 30
Juli 1926,
Te Kanton is men over het algemeen
van mening, dat de communisten hun
opmars naar deze tüdeiykc hoofdstad
van de Chinese nationalistische regering
zullen uitstellen tot Augustus of Sep
tember, nadat de oogst geborgen zal
zyn. De paniek, welke aanvankelijk
heerste is geluwd. De voedselpositie in
de stad is redeiyk goed.
De eerste versterkingen voor het Britse
garnizoen te Hongkong zijn gisteren ge
arriveerd, n.l. een troepenschip met 1000
soldaten. Het garnizoen telt nu 6000 man:
dit is de helft van het aantal, dat minister
Alexander die van zijn inspectiereis te
Londen is teruggekeerd in de Britse
kroonkolonie Hongkong gestationneerd
wil zien. Er zijn nog 2000 soldaten onder
weg.
Volgens de bekende Amerikaanse ra
dio-commentator Drew Pearson staan de
Sovjet-Russische regering en het regiem
van de Cninese communisten „zeer ver
beten" tegenover elkaar. Volgens Pear
son is Mao Tse-Toeng, de Chinese com
munistische leider, bitter anti-Russisch
geworden, omdat ae Russen een deel van
de belangrijke Mandsjoerijse stad Dairen
bezet houden, hoewel Mao Tse Toeng
vele malen om ontruiming verzocht heeft.
In de gisteren gehouden vergadering
van de Prov. Staten van Zuid Holland
heeft het communistische lid G. van
Praag namens zijn fractie een verklaring
afgelegd. Hij zeide daarin, dat hoewel de
wet geen partijen, doch uitsluitend per
sonen kent, de leden der Prov. Staten
door 'n politieke partij zijn afgevaardigd.
Nu de heer J. Snel aldus spreker
voor de communistische partij heeft be
dankt, had hij zijn zetel ter beschikking
van deze partij moeten stellen inplaats
van wederrechtelijk te blijven zitten en
misbruik van zijn positie te maken.
Bij de woorden „wederrechtelijk" en
„misbruik maken" werd door de voorzit
ter de hamer gehanteerd en de heer Van
Praag moest deze uitdrukkingen terug
nemen.
Philips' experimentele televisie-uitzen
ding bood gisteren een zeer gevarieerd
programma, waarbij interessant was het
praatje met de eerste stalmeester van de
Koningin, de heer Bisschof Heemskerck,
over de gouden koets. Deze koets is mo
menteel op de tournee door het hele land
in Eindhoven aangeland en trekt daar ge
weldig veel belangstelling. Meer dan tien
duizend bezoekers zijn er wezen kijken
alléén al in de lichtstad, terwijl er in het
geheel tot nu toe 70.000 zijn geweest. Ver
wacht wordt, dat ongeveer 300.000 Ne
derlanders de kans zullen waarnemen de
gouden koets te gaan bekijken, wanneer
deze in hun omgeving te zien zal zijn.
Aandacht trok de opmerking van de heer
Bisschof, dat er op het ogenblik eigenlijk
geen legeronderdelen meer zijn, die voor
een escorte kunnen zorgen bij de konink
lijke stoet. Momenteel vervult de rijks
politie deze functie, maar de mogelijkheid
bestaat, dat men weer bereden huzaren
zal gaan vormen, die dan speciaal voor
dergelijke gelegenheden zullen worden
opgeleid. Zij zullen dan weer worden ge-
recruteerd uit landelijke ruiters, die al
eens meer een ere-escorte vormden voor
de Koningin.
Onder het motto „Die zwarte vlek moet
weg" klaagt daarna in het televisie-pro
gramma de hoofdcommissaris van politie
te Eindhoven, de heer v.d. Werf, de roe
keloosheid en de onvoorzichtigheid aan,
die in het verkeer jaarlijks de dood van
driehonderd kinderen eisen. En de heer
Godee geeft ons op rijm afschrikwek
kende voorbeelden van Jan Roekeloos,
die in de nacht zonder rood achterlicht
reed en van Pietje Pas, het schooljochie,
dat overreden werd, omdat hij achter een
bal aan bleef lopen.
„De Beiaardier", een reclamebureau uit
Schiedam, bracht een nieuw procédé van
tekeningen voor de televisie. Bij de vers
jes van de heer Godee zien wij telkens
door een onzichtbare hand lijntjes op het
sterm gezet, zó lang tot ze een verstaan
bare voorstelling vormen, de overreden
en bloedende Jan Roekeloos, het lege
schoolbankje van Pietje Pas, of de kne
kelhand van de dood, die het cijfer 300
schrijft. Een en ander werkte zeer sug
gestief.
Tot slot danste een groep Veluwse dan
sers oude boerendansen op zulk een aan
stekelijke wijze, dat ook omroepster en
omroeper de verleiding niet konden weer
staan en een rondje meedraaiden.
De Egyptische autoriteiten hebben het
Noorse schip „Hoegh Silverstar" bevolen
zijn lading, bestemd voor Amman in
Transjordanië, te Port Said te lossen.
De lading bestaat uit Australische kaas
en vruchtensap
De Tranjordaansche legatie te Cairo heeft
bij de Egyptische regering tegen deze
stap geprotesteerd.
Een week geleden moesten Britse sche
pen met lading voor Italië te Port Said
lossen, omdat de Egyptenaren vreesden,
dat de goederen uiteindelijk naar Israël
zouden worden verscheept.
Vertegenwoordigers van 13 landen
woonden gisteren in het American hotel
te Amsterdam de opening bij -van het
eerste congres der verleden jaar te Parijs
gestichte Internationale Federatie van
Dagbladdirecteuren. De heer J. van de
Kieft, president van de organisatie, open
de het congres, dat zich o.m zal bezig
houden met de problemen van de kost
prijs van het dagbladwezen, ae telexver
bindingen. het krantenpapier, de stichting
van een internationaal persinstituut en
de verhouding tot de Uno en Unesco.
De heer Claude Bellanger, de algemeen
secretaris van de federatie, besprak o.m.
de verhouding tot Uno en Unesco. Of
schoon zij de organisatie nog niet for
meel hebben erkend, is de federatie door
deze lichamen toch reeds herhaaldelijk
geraadpleegd. Gok voor de komende
maand zijn er uitnodigingen om van ad
vies te dienen over technische problemen
van pers. radio en film (waarover een
conferentie te Parijs wordt gehouden),
over de internationale conferentie van
telexverbindingen (eveneens te Parijs) en
over het copyright. Spreker besloot met
te concluderen dat na een jaar werken
behoorlijk vooruitgang is gemaakt en het
solidariteitsgevoel aanzienlijk is versterkt.
Ontvangst in het Rijksmuseum
De deelnemers aan het congres zijn gis
teravond door de minister van O. K en
W. prof. dr. F, Rutten in het Rijksmu
seum te Amsterdam ontvangen.
Na te hebben gemotiveerd. waarom
deze receptie in Amsterdam werd ge
houden namelijk omdat het een van
ouds bekend krantencentrum is, waar ook
thans nog het hart van het Nederlandse
journalistieke leven klopt heeft mi
nister Rutten enkele opmerkingen ge
maakt over de zedelijke taak van de pers.
Hij begon met een citaat uit een week
blad, verschenen in 1649, waaruit bleek,
dat drie eeuwen geleden reeds de strijd
werd aangebonden tegen onjuiste en on
ware berichtgeving, en dat men in die
tijd al een aanvang gemaakt heeft met
het formuleren van een ere-code voor
journalisten.
Vervolgens herinnerde de minister er
aan, hoe juist een maand geleden in Lake
Success de eerste internationale conven
tie op het stuk van de drukpersvrijheid
was aangenomen, al betekent dit helaas
niet, dat heden ten dage overal ter we
reld dit beginsel wordt gehuldigd.
Met grote instemming zeide minister
Rutten gelezen te hebben, dat ook in de
statuten van de Internationale Federatie
van Dagbladdirecteuren de nadruk ge
legd wordt op de persoonlijke verant
woordelijkheid van de uitgever In dit
verband gaf hij uiting aan zijn bevreem
ding dat zekere persorganen in binren-
en buitenland gemeend hebben de Neder
landse regering te moeten beschuldigen
van hang naar dictatuur, in verband met
het veelbesproken wetsontwerp op de
journalistieke verantwoordelijkheid, dat
geen andere bedoeling heeft, dan die ver
antwoordelijkheid te stimuleren. Spr.
noemde deze beschuldiging vrij ernstig en
bijna beledigend voor een land, dat
terecht bekend staat als kampioen
voor de vrijheid.
Tenslotte betreurde de minister het,
dat de meeste gasten niet in de gelegen
heid waren om van de Nederlandse lite
ratuur kennis te nemen. Maar Bordewijk
heeft gezegd, dat onze enige literatuur
van wereldvermaardheid onze schilder
kunst is. Daarom nodigde de minister zijn
gasten uit tot een rondgang langs de
expositie van vierhonderd beroemde
schilderijen.
(Van onze Utrechtse redacteur)
Onmiddellijk na het ontslag van mr.
Visser als burgemeester van Den Haag
gingen er geruchten, dat als zijn opvol
ger in deze functie in aanmerking zou
komen jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, sinds
15 December 1948 burgemeester van
Utrecht.
De kwestie van de benoeming van een
nieuwe Haagse burgervader heeft een
punt van bespreking uitgemaakt in de
jongste zitting van de ministerraad, met
het gevolg dat aan jhr. De Ranitz is
verzocht of hij zich een dergelijke be
noeming zal laten welgevallen.
Wij hebben jhr. De Ranitz hierover
ondervraagd, die toegaf, dat Den Haag
hem had gepolst en hij vertelde ons, dat
hij als antwoord had verklaard voor een
benoeming in Den Haag persoonlijk wei
nig te voelen.
Het zou zeer te betreur enzijn, indien-
jhr. De Ranitz, die nog zo kort het ambt
van burgemeester bekleedt, doch in die
tijd heeft getoond over initiatief te be
schikken en het vertrouwen van de
Utrechtse raad geniet, aan de Domstad
ontnomen zou worden. Het ware ook niet
vriendelijk tegenover de vierde stad des
lands, wanneer een persoon, die schijnt
een goed magistraat te zijn, hoewel er
zich nog geen bijzondere omstandigheden
hebben voorgedaan, waaruit zijn bestuur
derskwaliteiten zouden blijken, voor
haar te goed werd geacht.
Gisteravond omstreeks half acht zijn
op de grote verkeersweg Amsterdam
Den Haag, nabij het viaduct van de
Vyfhuizerweg een personen-auto en 'n
vracht-auto met eikaar in botsing ge
komen. Van de vier inzittenden van
de personen-auto werden één gedood,
twee zwaar gewond en een «icht ge
wond.
Onmiddellijk rukten twee auto's van
de G. G. en G. D. te Amsterdam uit om
hulp te verlenen. De gewonden werden
door de Amsterdamse ziekenauto's naar
het Wilhelminagasthuis vervoerd.
Het onderzoek van de rijkspolitie uit
Hoofddorp naar de oorzaak van het ver
keersongeluk heeft uitgewezen, dat een
personen-auto, op weg van Amsterdam
naar Leiden, bij 't viaduct over de Viji-
huizerweg, in plaats van normaal de
verkeersweg te blijven volgen, onder
lings is gereden.
Uit de richting Schiphol naderde te
gelijkertijd een loge zandauto. Beide
wagens vlogen met een flinke snelheid
op elkaar. De zandauto schoot in de sloot
en kantelde. De bestuurder kwam ech
ter met de schrik vrij. De personen
auto werd geheel in elkaar gedrukt.
Voor in deze auto zaten de 26-jarige
bestuurder J. Brummer uit Den Haag,
die vrijwel op slag Werd gedood en zijn
22-jarige broer L. Brummer uit Leiden,
die zeer ernstig werd gewond. Achter
in de wagen zaten mej. A. Brummer, 21
jaar oud, en de echtgenote van L. Brum
mer, M. Meerts. Ook deze beide vrou
wen werden ernstig gewond, zo ernstig,
dat zij gisteravond nog niet door de po
litie konden worden gehoord.
Het centraal comité van de Bulgaarse
communistische partij heeft vandaag be
kend gemaakt, dat de voormalige vice-
premier Rostov uit de partij is gezet.
•Voorts heeft het comité aanbevolen,
dat voor het einde van 't jaar parlemen
taire verkiezingen v.-orden gehouden.
Rostov, die kort geleden nog als de be
langrijkste Bulgaarse communist, na de
premier Dimitrof, gold, werd begin April
van zijn post als vice-premier en voor
zitter van het nationale comité voor eco
nomische en financiële kwesties onfne
ven. Hij zou geweigerd hebben, aan
Sovjet-vertegenwoordigers mede te delen,
tegen welke prijzen Bulgarije goederen
aan „kapitalistische'.'-staten verkocht.
Leidse studenten aan de theologische
faculteit hebben onlangs een motie aan
genomen, waarin zij de kerkelijke in
stanties vroegen, opnieuw de vraag on
der de ogen te zien, in hoeverre de vrij
stelling van militaire dienst wegens het
bekleden van een geestelijk resp. gods-
dienstig-menslievend ambt of wegens de
opleiding tot zodanig ambt behouden
moest blijven.
Het is duidelijk, dat uit deze motie een
twijfel spreekt aan de gemotiveerdheid
van de uitzonderingstoestand, waarin
geestelijken en zij die voor de geeste
lijke stand worden opgeleid ten aanzien
van de dienstplicht verkeren. Deze twij
fel niet van leken maar ook van bepaal
de kringen uit de geestelijke stand zelf
of daarmede nauw verbonden, is een
natuurlijk gevolg van het feit, dat in de
huidige omstandigheden "de militaire
dienst zulke grote offers van zovele
burgers uit alle standen en lagen van
de bevolking vraagt.
Dat de geestelijkheid en zij die tot
de geestelijke staat worden opgeleid van
het brengen van deze offers bij de wet
zijn vrijgesteld wordt door vele leken als
een onrechtvaardigheid beschouwd, ter
wijl het door sommige protestantse
geestelijken als een schade voor de
solidariteit tussen Kerk en tijdelijke
gemeenschap wordt betreurd.
In het katholieke kamp heeft men een
geluid, zoals dat van de Leidse theologie
studenten nog niet gehoord, maar men
neme van ons aan, dat de reden daarvan
geenszins is dat in de kringen der katho
lieke geestelijkheid de psychologische
bezwaren waaruit de Leidse motie is
ontstaan, niet ook zijn gevoeld. Wij me
nen de waarheid te spreken als wij
beweren, dat er onder de Katholieke
geestelijkheid tallozen zijn, die bijv. in
de dagen van de inval der Duitsers hun
uitzonderingstoestand als een „pijnlijk
privilege" ht jben aangevoeld, zoals zij
evenzeer hun achterblijven in het vader
land, toen ónze jongens overzee hun le
ven moesten inzetten voor de zaak van
recht en vrijheid, bij lange niet als een
geluk hebben beschouwd. Dat de katho
lieke geestelijkheid bereid is de offers
te brengen, die van andere burgers wor
den gevraagd daaraan kan slechts hij
twijfelen, die onkundig is van de toewij
ding waarmede zovele aalmoezeniers hun
zware plicht vervullen.
Zij zelf zullen dit als iets heel natuur
lijks achten, en dat is het ook, hoezeer
het intussen onze waardering verdient,
dat zij evenals onze mannen overzee hun
deel in de offers voor het algemeen
welzijn vrijwillig brengen.
Over de vraag echter of het aanbeve
ling verdient de vrijstelling van mili
taire dienst op te heffen, mag niet ge
oordeeld worden alleen op grond van
het beginsel, dat de offers die moeten
worden gebracht over alle standen zo
veel mogelijk gelijkelijk moeten worden
verdeeld. Er zijn hier andere belangen
en waarden in het spel dan die waar
over het bij de normale burger gaat.
Terecht heeft de hoofdredactie van
Trouw er enkele dagen geleden op ge
wezen, dat de vrijstelling van- dienst
plicht voor geestelijken door de Katho
lieke Kerk om principiële redenen wordt
verdedigd. Inderdaad eist de Kerk deze
clericale immuniteit gelijk deze vrij
stelling in het kerkelijk wetboek wordt
genoem'd als een bijzonder recht op,
waarvan zij niet dan noodgedwongen
afstand doet.
De oorsprong van dit recht moet daar
bij volgens haar opvatting niet in een
welwillendheid van de wereldlijke over
heid tegenover haar worden gezocht,
maar op dit recht wordt door de Kerk als
op een uitvloeisel van haar goddelijke
instelling aanspraak gemaakt. De stel
ling, dat de staatsmacht dit immuniteits-
recht bij een wet of besluit zou kunnen
afschaffen is dan ook reeds in 1864 door
Paus Pius IX als een van de moderne
dwalingen in de bekende „Syllabus" ver
oordeeld.
Ter bevordering van een juiste mening
in deze merken wij op, dat in de officiële
teksten, waarin over het immuniteits-
recht wordt gesproken, dit recht alleen
maar aan „clerici" word toegekend. Kerk
rechtelijk nu is eerst hij in de clericale
stand opgenomen, die de kruinschering
heeft ontvangen. Dat in ons land de vrij
stelling van dienst, ook tot degenen die
de tonsuur nog niet hebben ontvangen,
maar zich daarop voorbereiden is uitge
breid heeft zijn redelijke grond, waar
voor men te gemakkelijker begrip zal
kunnen hebben naarmate men een beter
inzicht heeft in de totale onverenigbaar
heid, die er tussen priesterschap en het
wapenbedrijf bestaat.
Reeds de Romeinse staat gaf aan de
priesterlijke stand, die de dienst van Ju
piter en de menigvuldige goden en halfgo
den, die zijn gevolg vormden, verzorgde
dit recht van immuniteit. En het sprak dan
ook vanzelf dat na de vrijwording van
het Christendom deze rechten overgin
gen op de Christelijke geestelijkheid.
Sindsdien zijn meer dan 15 eeuwen lang
de geestelijken van militaire dienst vrij
gesteld. Men zag al die eeuwen in dat
het in strijd was met de functie en de roe
ping van personen die een priesterlijke
bediening uitoefenden of zouden uitoefe
nen, die tot taak hadden vrede te bren
gen onder de mensen, liefde en eerbied
voor het mensemeven te prediken, in
dien deze betrokken zouden worden in
het oorlogsbedrijf, dat tot haat en ver
achting van het mensenleven zo gemak
kelijk aanleiding geeft. Eerst de steeds
meer om zich heengrijpende ontkerste
ning en laïcisering van het leven en van
de opvattingen heeft met het juiste be
grip voor aard en taak van het geestelijk
ambt ook de erkenning van de redelijk
heid van de vrijstelling van de militaire
dienst voor zfervelen moeilijk, zo niet
onmogelijk gemaakt. In sommige landen
heeft dit gevoerd tot het instellen van
een algemene dienstplicht zonder enige
uitzondering. Wij zouden het een stap
verder vinden op de weg naar de ontker
stening die het openbare leven ook in ons
land al voor zulk een groot deel heeft
afgelegd indien men dit voorbeeld ging
volgen.
(Van onze correspondent).
De Limburgse Tramwegmaatschappij
heeft besloten de tramdienst Hoensbroek
Sittard met ingang van 1 Augustus te
vervangen' door een busdienst. Als men
op tijd gereed komt met het omscholen
van het trampersoneel zal op die datum
eveneens de tramlijn HoensbroekBruns
sum buiten bedrijf worden gesteld. In
ieder geval zal dit uiterlijk 4 Septembe)
gebeuren. Verder zal in de naaste toe
komst ook de tramlijn HeerlenHoens
broek worden opgeheven; de datum hier
van hangt echter af van het uitvoeren
van werkzaamheden aan de verkeersweg
HeerlenHoensbroek door de Provincial"
Waterstaat.
In ons blad verschijnt heden en vol
gende week Woensdag een in de Russi
sche taal gestelde bekendmaking van de
minister van Buitenlandse Zaken te Den
Haag. Ter toelichting moge dienen, dat
het hier een bekendmaking betreft voor
Sovjetburgers, die de hulp der Neder
landse autoriteiten wensen te verkrijgen
om naar hun vaderland terug te keren.
De Engelsen hebben te kennen gege
ven, Hongkong te zullen verdedigen
en er oorlogsschepen en soldaten heen
gezonden. Maar toen de Japanners hun
grote offensief in de richting van In
donesië en Australië begonnen, viel
Hongkong, de volgens velen onneem
bare eilandvesting, na een betrekkeiyk
korte tegenstand.
Intussen, de communistische legci.».-
van Mao Tse Toeng zyn niet van het
kaliber der Japanse Banzai-vechters»
die van het Chinese vasteland naar
Hongkong zwommen en met blote han
den de rond de haven liggende mijnen
velden opruimden en daarna het En
gelse garnizoen tot overgave dwongen.
Ongeveer honderd jaar geleden nam
Engeland bezit van het eiland, de strate
gische positie er van op juiste waarde
schattend. Hongkong is immers de toe
gangspoort tot heel Zuid Ghina. Toen
was het een zeeroversnest, slechts door
een smalle straat van China gescheiden.
Het is heden ten dage een groot smok
kelaarsnest, maar tevens een wereldha
ven, waar jaarlijks duizenden schepen,
ook talrijke Nederlandse, de ankers laten
vallen of langs de kaden meren. Men
sqhat het aantal bewoners van Hongkong
op enkele millioenen. Maar in de Chinese
wijken zitten zoveel obscure elementen
ondergedoken, dat het juiste aantal niet
te bepalen is.
Als handelsstad wedijvert Hongkong
met Singapore en Sjanghai. Het heeft
trouwens uitstekende relaties met
Sjanghai en handelde reeds een jaar ge
leden met Mao Tse Toeng Thans rekenen
de rijke Chinese, Engelse Amerikaanse en
Brits Indische handelaars er op, dat Mao
Tse Toeng hun Hongkong zal gebruiken
nis uitkijkpost en clearlngcentrum.
Hongkong is een vrijhaven en er mag
van alles uit geëxporteerd worden, uit
gezonderd enkele belangrijke, strategi
sche materialen. De smokkelhandel is er
.big business".
Hongkong, ofschoon slechts 125 vier
kante kilometer groot, zal het Britse bol
werk worden op de kust van het com
munistische China. Men neemt in het
Verre Oosten algemeen aan. dat Mao Tse
Toeng zich wel wachten zal. Hongkong
aan te vallen en zijn krachten met een
Westerse mogendheid te meten. Hij bezit
er reeds voldoende relaties, om er in-
vioedlè 'oefènér. Tal Hongkong uit werd
en wordt de communistische propagan
da in Azië georganiseerd. Zolang Hong
kong Engels blijft, zal deze propaganda
wel zoveel mogelijk in toom worden ge
houden en misschien zal haar wel de kop
worden ingedrukt. Maar daar staat tegen
over, dat Mao Te Toeng bij de eventuele
verovering van Kanton zijn voelhorens
gemakkelijk naar 't Zuiden: de P-hilip-
pijnen en Indonesië zal kunnen uitste
ken. Men acht dit echter van later zorg.
Het zal wel enkele jaren duren, voordat
hfi een stabiele regering heeft opgezet,
meent men.
Aldus blijft Hongkong zowel voor het
Westen als voor China een uitkijkven
ster. Hongkong is een der centra, waar
het ZJg- pidgin Engels als han-dc/staal
wordt gébruikt. Aangezien de Chinezen
van het Noorden die uit het Zuiden niet
kunnen verstaan, al lijken ze dan ook
nog zoveel op elkander, moeten ze bij
een onderling contact pidgin Engels spre
ken, een mengelmoes van Chinees en
Engels en aan andere talen ontleende
uitdrukkingen en de mensen uit Hong
kong zijn dus de aangewezen bemidde
laars, vooral op handelsgebied en de
handel is nu eenmaal de spil, waarom in
het Oosten de politiek draait, zelft de
communistische,
Het artikel, dat wij naar aanleiding
van het gouden jubileum van het Min
derbroedersklooster te Woerden in onze
editie van Maandag j.l. publiceerden, is
tot onze spijt in verkorte vorm afge
drukt, waardoor enig misverstand zou
kunnen ontstaan. De passages, waarin
onze L-redacteur het overbezet leven
der moderne assistentie-paters beschreef,
zijn helaas uitgevallen. Hun werkzaam
heden strekken zich n.l. aanmerkelijk
verder uit dan het tijdelijk vervangen
van parochiegeestelijken. Talrijke paters
zijn voortdurend van huis om volksmis
sies, lijdensmeditaties, Misweken, Veer
tig Urengebeden, tridua, retraiten t®
geven, gelegenheidspredicaties te hou
den, spreekbeurten te vervullen enz.
Nooit wordt op dit centrum van Fran
ciscaanse activiteit tevergeefs een beroep
gedaan.
De republikeinse zender The Voice of
Sumatra, heeft Maandag in een uitzen
ding melding gemaakt van een inmiddels
uitgegeven verklaring van de republikein
se noodregering ten aanzien van de ver
klaringen van dr. Van Royen en Mort.
Rum. De noodregering zou op de volgende
voorwaarden instemmen met de gesloten
overeenkomst.
Aan de strijdkrachten van de republiek
moet worden toegestaan de thans ingeno
men posities te blijven bezetten.
Het Nederlandse leger moet geleidelijk
worden teruggetrokken uit de huidige
posities.
De terugkeer van de republikeinse re
gering naar Djogja moet onvoorwaarde
lijk zijn.
De souvereiniteit van de republiek over
Java, Sumatra, Madura en de omliggende
eilanden moet overeenkomstig het ver
melde in de overeenkomst van Lingga-
djad door Nederland erkend worden.
In tegenstelling hiermee meldt het Chi
nese dagblad Keng Po dat volgens een
verklaring van dr. Sukiman in Atjeh
geen stemmen zijn, die niet accoord gaan
met de overeenkomst van dr. Van Royen
en Moh. Rum. Voorts meldt het blad, dat
de Pesindo*op Sumatra het beleid van
atta steunt in tegenstelling tot het een-
traal bestuur van de Pesindo op Java,
dat de overeenkomst verwerpt.
41).
Voorbij de deur van de provisiekamer
klonk het schuifelen van voeten. De de
tective legde zijn gebruinde hand op de
arm van Katie. Ga er niet heen, zei hij
hartelijk. U kunt er toch niets aan doen.
U weet nog wel, miss Warren, wat u
aan mijnheer Fetrie hebt verteld. Dat
heeft hij mij overgebracht. Het betrof
uw tocht die avond naar het zomerhuis
jetoen u dat stukje paletmes vond.
En u vertelde hem, dat u iemand achter
u hoorde, die u volgde.die u bewaak
te. Wel, die avond bent u zó op de rand
van de dood geweest, als iemand maar
met mogelijkheid kan zijn. Want...
De detectieve hield op en luisterde. Er
was voor in het huis enig geluid.
Chris begon Katie.
vervolgde hij met een even stokkende
stem, die avond was de moordenaar in
het park.
Steven kwam naar Kotie toe en nam
haar in zijn armen, om haar te steunen.
De moordeanar wandelde met u, zei
da lelijke, kleine detective langzaam. Het
was Paul Duchane. U moet dat begrepen
hebben.
Ze maakte geen enkele tegenwerping;
het zou toch niet geholpen hebben.
Hij zat om geld verlegen, moet u we
ten. En Hij hoopte dat te erven van me
vrouw Fetrie. Hij zat meer dan dringend
om geld verlegen, want wat hij tegen
Lurrel zei, was volkomen waar, Hij had
zijn laatste cent in gdonspeculaties ge
stoken en hij moest suppleren, anders liep
alles mis. Daarvoor nvest hij geld heb
ben. Maar Charlotte Weinberg had zo
veel invloed op uw tante, dat hij wel een
heel sterk egenwicht moest zoeken, om
haar invloed te overwinnen. Toch was het
voor hem vrij eenvoudig. Hij wist, dat uw
tante in een gemoedsgesteldheid verkeer
de, waarin ze geniegd was alles te gelo
ven, als het haar maar handig were,
voorgesteld. En zijn enige houvast op
haar was een vroegere, ietwat sentimen
tele genegenheid.... Genegenheid voor
zijn eigen vader, met wie ze waarschijn
lijk verloofd is geweest.... Wat ik zeg
gen wil, miss Warren, weet u nu wel, wat
dat valse haar er mee te haken had? Het
valse haar. waarover ermann Schmidt het
had?
Katie stelde zich iets Voor van gemas-
kede bals en toneelkleding en voordrach
en op huiselijke feestjes.
Naar het schijnt, was zijn rekening nog
niet betaald, vervolgde Craft. En hij trof
Paul toevallig aan, toen hij op u stond
e wachten op de vluchtheuvel. En toen
Paul, zoals ik veronderstel, hem zei, dat
hij niet kon betalen, antwoordde Schmidt:
Ik kan toch geen vals haar gaan eten? En
klokken nog minder! Met andere woorden,
hij had geld nodig, om aan eten te kun
nen komen.
Hij haalde een klein rolletje uit zijn
zak te voorschijn.
Dit is het soort valse haa, dat ze
voor toneelpruiken en snorren gebrui
ken, wees hij op een bosje zwart krullig
goedje. Daar maken ze al dat soort din
gen van. Ze plakken het vast met gom,
of iets dergelijks. Paul had een keurige
baard voor zichzelf gemaakt.... en die
"eeJt hij waarschijnlijk in de bibliotheek
verbrand. Met die baard leek hij precies
op zijn vader. En die baard en de ouder
wetse kleren zouden mevrouw Fetrie
beslist overtuigen, vooral, omdat Me
lissa
Hij wachtte even, alvorens verder te
gaan
Paul wist heel goed, dat hij alleen
vat op haar had door de gedachtenis van
zijn vader, maar ook, dat die herinne
ring reeds vrij vaag was geworden. Wat
was meer voor de hand liggend, dan die
herinnering wat op te halen? En zo kwam
Paul op een dóódsimpel plan. Maar eerst
moest hij daartoe vrij baari hebben. Hij
begreep, dat hij iemand van de huisge
noten als hulp moest zien te krijgen, die
hem van alles, wat er gebeurde, op de
ho-gote kon houden. Melissa.
Er viel een schaduw over zijn ge
zicht.
Melissa was kamermeisje in het pen
sion, waar hij woonde. Ze raakte in geid
nood en stal, ongelukkig genoeg voor
haar, juist van. Duchane. Och, het is een
oude en heel gewone geschiedenis. Iljj
dwong haar de betrekking bij zijn tante
aan te nemen en dreigde haar met de ge
vangenis, als ze hem niet hielp met de
volvoering van zijn plannen. En zo was
ze wel gedwongen voor hem te doen, wat
hij van haar verlangde, hetgeen in het
begin geen moeilijkheden opleverde.
Maar toen ze er achter kwam, dat het
opvolgen van zijn bevelen iemands dood
veroorzaakte, begon ze achterdocht te
krijgen en beangst te worden. Van dat
ogenblik af begon ze, heel stilletjes, alles
na te gaan, wat er in huis voorviel. Zij
was het dan ook, die u die avond naar het
zomerhuisjej volgde. En daarna bent u.
denk ik, héar, in plaats van Paul, ge
volgd. Op zijn bevel deed zij sodium py-
ratol in de thee van miss Weinbert en
om te voorkomen, dat iemand het zou
merken, waste zij het kopje af en vulde
de theepot bij. Ze wist heel goed, hoe
ze dat goedje in de thee moest doen, om
dat ze bij bepaalde gelegenheden hetzelf
de slaapmiddel voor uw tante moest klaar
maken.
Bij welke gelegenheden?, vroeg Ste
ven.
Het is nu toch voorbij, zei Craft.
Het waren de gelegenheden, waarbij
Duchane.zijn vader liet verschijnen.
Wat?
Craft keek Katie aan, die J0"10"1®
overbluft scheen. Ik zei u tcoh, dat hij
de vervaagde geschiedenis_ van zijn va
der weer wilde ophalen. Hij wendde zich
tot een costumier.
Hermann Schmidt, zei Katie adem
loos.
Juist. Hij had nog een oud portret
van zijn vader en het zich door Schmidt
opmaken met dezelfde baard en hetzelfde
costuum, dat zijn vader daarop aan had.
Later maakte hij zichzelf op. En nadat
hij er eerst v°orhad gezorgd, dat uw
tante niet al te helder van geest was,
verscheen hij. Bij wijze van visioen. Hal
lucinaties, zegt de dokter. Maar Charlotte
ontdekte het en kreeg er de bewijzen van
in handen. Hoe, dat weet ik niet. Hij
nam geen enkel risico. Hij kende uw tan-
'e. maar, a' te goed. Ze was sluw en be
rekend in het gewone leven, maar goed
gelovig als een kind, waar het dingen
betrof, die ze niet goed begreep. En ze
was door dat gepraat van Charlotte over
de sterren, die haar lot bepaalden, hoe
langer hoe bijgeloviger geworden. Ik be
hoef u wei niet te zeggen, dat de „ver
schijning" er bij uw tante vooral op aan-
drong, goed voor zijn anastbestaande te
zorgen. Ja, het was werkelijk bijzonder
eenvoudig.
(Wordt vervolgd'
In de afgelopen nacht is brand uitge
broken in de aardewerkfabriek „Kera-
mica" aan de Sloterbeekstraat te Venlo.
Het gezin van de bedrijfsleider, woon
achtig in hetzelfde gebouw, had nog
niets bemerkt, toen de rook reeds tot de
woonkamers doordrong. Een spoorweg
beambte alarmeerde de familie en de
brandweer. Deze laatste stond voor een
moeilijke taak, omdat het vuur reeds in
de brandstoffenvoorraad en het verpak
kingsmateriaal woedde. De fabriek
brandde bijna geheel uit. Aan huishou
delijke artikelen, die klaar ter verzen
ding stonden, ging 7000 verloren. De
totale schade beloopt 40.000.
In de timmerfabriek van de firma
Gebrs. Douma te Raalte, ontstond in de
afgelopen nacht eveneens brand. Het
vuur woedde in een loods ter grootte van
30 bij 15 m., welke loods o.a. veel meu
belen bevatte. De brandweer van Raalte
vroeg assistentie van de brandweer uit
Deventer, die dadelijk hulp verleende.
Men is erin geslaagd een deel der meu
belen tijdig uit de loods te halen voordat
het vuur de meubelen kon bereiken. De
overige fabrieksgebouwen bleven, dank
zij het krachtig optreden der brandwe
ren behouden. Het vuur is vermoedelijk
ontstaan door een weggeworpen siga
ret in de spuitafdeling. De fabriek was
verzekerd tegen brandschade.
De laatste dag ging in met goed weer,
een goed wicket en zeer goede belang
stelling van de echte liefhebbers, die
immer de hoop niet hebben opgegeven
op een vroeg sluiten en een sensationeel
slot.
Dat de Nieuw-Zeelanders hun huid zo
duur mogelijk wensten te verkopen,
bleek al direct uit het feit, dat ze het
laatste wicket dank zij knap verdedi
gen van Cowie en Mooney, waarbij de
hekkensluiter Cowie toch de runs niet
geheel vergat wisten op te houden tot
een eindstand van 341, zodat het laatste
wicket niet minder dan 57 runs opleverde.
Met 372 tegen 341 gaat de tweede innings
met gelijke kansen in.
Bailey bowlde 6 voor 118 9 (een knap
testdebuut), Edric-h 2 voor 18, Compton
1 voor 23 en Young I voor 62.
Dat Engeland in een fortuinlijk hoekje
zit bleek direct bij het begin van de
tweede innings uit de mededeling dat
Cowie de fastbowler niet voor N.
Zeeland zou kunnen bowlen noch fiel
den, wat de aanval tot een kracht van
50% terugbracht. Desondanks begon de
dag met een sensatie daar Cave op zijn
tweede bal Hutton voor 0 gevangen
kreeg; 1 voor 0. Washbrook en Edrich
zetten daarna echfer rustig een stand op
en met de lunch was de score opgelopen
tot 114 voor 1.
Na de lunch vielen de wickets van
Edrich 70, Compton 26 en Wharton 13,
terwijl Washbrook .met 103 n.o. bleef,
waarna Mann sloot op 261 voor 4.
Nieuw Zeeland werd dus voor de ho
peloze taak gesteld 300 runs te scoren in
ruim 2 V4 uur. Een beslissing was dus on
mogelijk, doch door 195 runs te scoren
voor het verlies van twee wickets, heeft
Nieuw Zeeland zich zeker aan Engeland
gelijkwaardig getoond. Suttcliffe sneu
velde op 82 met een century in zicht,
Scott scoorde 43 en Smith bleef met 54,
Hadley met 15 n.o.
Het resultaat was een voor Nieuw Zee
land zeer eervolle draw.
