Op de plaats rust in Les Sables
Eerste zes etappes te zwaar?
R
Manifestatie van menselijke
moed
■Route kaart
NOG GEEN CATASTROFE
Frederik
zeven
directeuren
TOUR PE TRANCE
een redding...
De Ruyter heeft moed op de tijdrace
ADIO
programma
Taclitig klontjes en
zege
een
V
lAUpoaeii-e
Staatsmijnen gaan meer
stroom produceren
Scoff of the Antarctic
de
Het begon met
DONDERDAG 7 JULI 1949
PAGINA 3
fT
Door MARTIN W. DUYZINGS.
LES SABLES, Woensdagavond.
In één brede, zonnige boulevard en duizend drukke, donkere
stegen, aan de rand van een baai, die ongetwijfeld een ideaal
decor zou vormen voor een kleurenfilm met een happy ending
in een klein, bescheiden vissersplaatsje, schuilgaand achter
de klatergouden fagade van de weelderige toeristenhotels, die
op de plage destijds om de een of andere onbekende reden
aan de afbraakwoede van de Duitse bezetter zijn ontsnapt,
rust vandaag de karavaaneen rustdag als een geschenk
van de hemel. Ge kunt vandaag in Les Sables geen renner
en geen chef d'équipe ontmoeten, of hij verzekert U, dat hij
deze rustdag begroet heeft met een innige vreugde alsof er
vandaag de een of andere erfenis te verdelén viel, want mijn
hemel! monsieur Goddet heeft in zijn ijver om van deze
Tour vooral geen gezellige wandeling te maken, er waarachtig
wel voor gezorgd, dat wij de eerste zes etappes, die nu achter
ons liggen, nooit meer zullen vergeten!
Te zwaar
Spanje verdween
Last van zenuwen?
(BRUS5€i-
6uen
fWJ'JS
Bordeaux
nimes
FRANK PHILLIPS WEER IN
NEDERLAND
NOG VOLGENDE TRAJECTEN VAN DE TOUR DE FRANCE
Bowers (Reginald Beckwith) en kapitein Scott (John Mills)
hespreken de gevaarvolle terugtocht van de Zuidpool.
Moeilijk kan men zich een heldhaftiger en aangrijpender ge
beuren voorstellen dan kapitein Scott's laatste Zuidpool
expeditie, welke zulk een tragisch einde had. Van deze onver
getelijke manifestatie van menselijke moed en doorzettings
vermogen hebben de Britse filmproducent Sir Michael Balcon
en diens regisseur Charles Frend onder de titel „Scott of the
Antarctic" (Met Scott naar de Zuidpool) een film gemaakt,
welke over het geheel genomen haar grootse onderwérp
waardig is.
OFFlCIëLE PUBLICATIE
Nederlandse oorlogsschade Italië
De Belg van Steenbergen „hangt"
hier in zijn eentje tussen kopgroep
en peloton op de zesde etappe van
St. Malo naar Les Sables d'Olonne
NEDERLANDSE EQUIPE
HEEFT NOG STRIJDLUST
en
door WILHELM lichtenberg
ANDER VERDEELSYSTEEM
IN GEDISTILLEERD-
INDUSTRIE?
WAS VERONGELUKTE AUTO
SMOKKEL WAGEN?
DE DOOD OP DE WEG
komst in het vaderland wel wat zwaaien.
Neen, er heerst maar weinig vrede op
deze rustdag.
In het bouwvallige postkantoortje,
waar men anders van verbazing onderst-
'boven valt als iemand het in zijn hoofd
haalt zó maar een dringend telefoonge
sprek met Parijs aan te vragen, vechten
nu de journalisten net als gisteren en
net als morgen met list, ellebogen en
teekpenningen om een cabine en een
ijntje, want men moet perse vanavond
nog in Rome kunnen lezen, dat Cop-pi de
halve nacht niet geslapen heeft omdat er
drie onzichtbare zoemmuggen in zijn
laapkamer huisden en men kan m Parijs
niet zonder het wereldschokkend nieuws,
at Guy Lapebie, de lieveling van het
Franse publiek, er hard over denkt een
astige kies te laten trekken en men wil
n Brussel nauwkeurig op de hoogte blij
ven van het humeur van Raymond Im-
panis, die gisterenavond van zijn fiets
klom met de mededeling, dat hij de ellen
de van deze Tour de France niet langer
meer verdragen kan en dat hij diensvol
gens liefst zo gauw mogelijk naar huis
wil en dat voor het overige de Belgische
wielerbond hem ronduit gestolen kan
worden
Zo is dan, ook voor de meer dan 400
Ge moet in de Permanence aan de Quai
Georges Clemenceau, waar vandaag de
journalisten urenlang met hun paspoort
in de hand in het rijtje stonden, omdat
de Spaanse autoriteiten nu al nauwkeurig
wensen te weten of wij: a. aan de burger
oorlog hebben deelgenomen en b. zo ja,
aan welke zijde en c. zo niet, waarom
niet? ge ontmoet er een man als de
ex-wereldkampioen en Tour de France
winnaar, Georges Speicher die, ditmaal
als journalist voor een der grote Parijse
boulevardbladen, al aan zijn negende
Tour bezig is en hij zegt -en zonder om
haal dat deae eerste zes étappes dood
eenvoudig te zwaar zijn geweest en dat
wij, als we op deze manier verder gaan,
méér uitvallers zullen tellen dan monsieur
Goddet vermoedelijk wel lief is.
Ge ontmoet Alfredo Binda en hy windt
er geen doekjes om, dat zijn campionis-
sitni in deze eerste zes étappes méér van
bun krachten hebben moeten vergen, dan
zij ooit hadden durven dromen en dat ze
er helemaal niet zo zeker van zijn of zy
de muis Marinelli, die nog altijd hoog en
VRIJDAG 8 JULI
HILVERSUM I (301 m) KRO 7.00 Nws, och-
tendgymn, gram.; 7.45 Morgengebed; 8.00
Nws; 8.15 Pluk de dag; 9.00 Werken v. Men-
delssohn-Bartholdy; 10.00 Voordracht; 10.20
Muziek houdt fit; 11.00 v.d. zieken; 11.35 Als
de ziele luistert; 11.45 ,,Quator vocal Russe';
12.00 Angelus; 12.03 Zangrecital; 12.33 T.T.-
races (voorbeschouwing); 12.40 De Bleten-
bouwers; 12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nws; 13.20
Amusementsork.: 13.50 Op de korrel; 14 00 -
Parijs' Studenkoor „Clalre Joice"; 14.25 Ca-
baret; 14.55 Metropole-ork.; 15.25 Trio in g kl I
t op 3. E- Chausson: 16.00 V.d. zieken; 17.00
V.d. jeugd; 17.15 Kinderkoor; 17.45 Wat het
buitenland leest; 18.00 Ene en A^erik songs;
18.20 Actual.; 18.30 Ned. StrUdkrutOO Nws;
19.15 Klankbeeld v.d. jeugd; 19.30 Brabants
half uur; 20.00 Nws; 20.05 De gewone man;
20.12 „Ja, zo was (klankbeeld) 21.15
Gemengd koor; 21.45 Lezing over Industria
lisatie; 22.00 Amusementsork.; 22.30Omroep-
kamerork.; 22.45 Avondgebed; 23.00 Nws, 23.15
Symphonette-ork.
HILVERSUM II (415 m) VARA 7.-8'Nws,
gram.; 8.00 Nws,; 8.15 Fragm. uit „Dallbor
Smetana; 8.50 V.d. vrouw; 0.00 KamermuzieK
10.00 VPRO; 10.20 New Mayfair-ork.1"-3U
V.d. vrouw; 10.45 Zang en plano; 11-10 vo°ü"
dracht; 11.30 Orgel; AVRO 12.00 Orgel; 12.3f
Sport; 12.45 Gram.; 13.00 Nws; 13.15 „Klaver
blad"; 14.00 Kookpraatje; 14.20 Kamerork.
(15.00 Ons volk ln zijn dichters); VARA 16 00
Accordeonork.; 16.30 V.d. jeugd; 17.00 Om
roepkoor; 17.20 Wij en de muziek; 17.50 Rege-
ringsuitz.; 18-00 Nws; 18.15 Felicitaties; 18.45
Silverstre kwartet; 19.00 Denk om de bocht;
VPRO 19.30 Lezing; 19.50 „Tien voor acht";
20.00 Nws; 20.05 Zang en plano; 20.30 Cursus
„Geestelijk leven"; 20.55 Boekennieuws;
VARA 21.00 Gram.; 21.30 Vacantie ln Neder
land; 22.00 Buitenl. weekoverz.; 22.15 „Swing
and sweet"; 22.40 VPRO; 23.00 Nws; 23.15
Concertgebouwork.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI. Br.:
nws; 7.05 gram.; 7.30 kron.; 7.40 gymn.;
7.50 gram.; 800 nws; 8.05 Morgenconc.;
9.00 nws; 9.05 lichte muz.; 10.00 Eng.
L.P.: Roy Baines (biosc.orgel); 10.30 Eng.
HS.: Yan Stewart Ork.; 11.00 div.:
11.45 div. (voor het Zuiden evt. van 11
12 Brussel III: accord, en gram.); 12.00
VI. Br.: liedjes; 12.30 weerber.; 12.32
omr ork.; 13 00 nws; 13.15 operamuz.;
14.00 werken v. Franz Léhar (gram.);
1500 Eng. L.P.: J. H. Squire Celesta
Octet; 15.30 Jack Leon en ork.; 16 00 Fr.
Br-: lichte muz. (met report. Tour de
France); 17.00 Kootwijk: Batavia: 18.00
,'j. 7 v' d- soid.: 18.30 VI. Br.: v. d.
so ,00 Eng. H.S: fragmenten Pal
lias en Mélisande; 19.30 Eng. L.P-: „Ig
norance is bliss"; 20.00 operamuz.; 21.00
„Welsh Rarebit", gev pr 22.00 VI. Br.:
nws; 22.15 dansmuz.; 22.50 nws; 22.55
gram.; 23.00 div.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng.
H.S-: nws; 7.15 Schots. Var. ork.; 7-50
Lift up y°ur ^e-a. 55 weerber.; 8.00
Fr Br.: nws; 8.10 conc-; 9.00 Eng. L.P.:
nsw- 910 verz.pr.; 10.00 div, 10.45 Eng.
I Pparlem-; 1100 zigeunerork. Elman;
1145 voordr.; 12 00 v d. kinderen, 12.30
Schots ork; 13.15 ork. Dean; 14.00 Fr.
Br causerie; 14.15 gram.; 151)0 NWDR:
gevar. muz, 1600 Franse kamermuz.,
1630 Eng HA: IJ* *5
L.P. "Eng)6:1" John' Madin <biosc.orgel)
18.30 Walford Hyden en Cafe Colette
Ork.: 19 00 nws; 19.25 Sportui sl.19.30
VI. Br.: liederen; 19.45 Fr. Br., nws en
actual, 20.00 Omr.ork. m. gram. mterni.
21.15 gevar. concert; 22.00 Lng.
nws; 22.15 ,.Taxi"; 22 35 Harry Roy en
°rk. en „the Ray Ellington Quarte
23.30 Robinson Cleaver (biosc.orgel),
23.56 nws.
droog aan de leiding van het algemeen
klassement troont ginds in de Pyreneën
van zijn voetstuk kunnen halen.
Maar ge spreekt geen tien minuten
later de kleine Marinelli hoogst persoon
lijk en hij wijst U er op, dat hij gisteren,
toen hij tijdens het Luxemburgse offen
sief maar niet uit het peloton kon komen,
door zijn ploegmaten volkomen in de
steek is gelaten en hij wijst U er verder
op, dat hij met name zijn ploegmaat Tacca
eigenhandig en met een fietspomp over
de schedelpan gestreeld zou hebben, ware
de heer Tacca toevallig niet in een hogere
gewichtsklasse gevallen
Neen, ge hoort tijdens zo'n eerste rust
dag niet bepaald veel vriendelijke gelui
den, ook al doet de zon haar best de wol
ken, die over de groene baai telkens weer
komen aandrijven, voor goed te verdrin
gen.
Want in dezelfde Permanence levert
b.v. de Spaanse chef d'équipe voor het
laatst zijn papieren in. Voor hem is de
Tour fini! Tijdens de eerste de beste
étappe al verloor hij de kleine Capo, op
wiens kansen heel Spanje enorme bedra
gen had gewed; eergisteren gingen Ber-
rendero, Ruiz, Rodriguez en Lan-garica
naar huis en er restte, gistermorgen in
St. Malo, de Spaanse ploegleider nog
slechts één hoop: dat Serra, de Spaanse
kampioen, de nationale eer nog enig ge
weld zou kunnen aandoen. Senor Serra
was op dat ogenblik ongetwijfeld de
meest vertroetelde man van heel de kara
vaan. Alleen voor hém diende monsieur
Goddet een jeep, een chef d'équipe, een
soigneur, een controlecommissaris, een
chauffeur en een mecano ter beschikking
te stellen. Doch blijkbaar kon Serra a
deze weelde niet meer aan en we waren
gisterenmorgen nog geen tien kilometer
ver of ook hij ging van zijn fiets. Spanje
was van de kaart! En U dient bij dit alles
met te vergeten, dat wij straks, op spe
ciaal verzoek, in het Spaanse San Sebas
tian een etappe zullen beëindigen
omdat Spanje zelf getuige zou kunnen
zijn van de overweldigende triomfen van
zijn fietsende zonen! Er wordt al be
weerd, dat we de Spaanse chef d'équipe
nooit meer in de wielersport zullen terug
zien en er zal voor hem bij zijn terug-
Les Sa-bles, Woensdag.
Het loopt in zo'n Tour soms zon
derling. Deledda, de man, die gis
teren in de eindsprint de Belg
Stan Ockers met zoveel geestdrift
vloerde, startte verleden week
Donderdag te Parijs met de vrien
delijke mededeling aan zijn chef
d'équipe, dat hij van plan was
niet meer dan drie etappes te rij
den, doodgewoon omdat hij bij
voorbaat al voelde aankomen, dat
hij een vierde etappe nooit zou
overleven.
Niettemin vond men hem te St.
Malo vóór de start van de zesde
etappe nog altijd in de Tour-kara
vaan. Daar vertelde Deledda aan
ieder, die het maar horen wilde,
dat zijn maag niet meer meedeed
en dat hij alleen maar startte om
op te geven.
In Les Sables ging dezelfde De
ledda glansrijk in de bloemen en
over zijn maag hoort U de al kaal
wordende oud-Italiaan sedertdien
niet meer praten.
Mocht U verlegen zitten om een
blijkbaar uitstekend werkend
maagmiddeltje, de heer Deledda
heeft er een uiterst simpel recept
voor. Hij voedde zich namelijk
gisteren vóór en tijdens zijn zege
tocht met in totaal tachtig suiker
klontjes en niets anders.
Het loopt soms zonderling in zo'n
Tour.
Mijnharde'* Zenuwtablattcn
helpen U er overheen.
journalisten en fotografen, die achter deze
Tour aanhollen, de rust van deze rustdag
nogal betrekkelijk en slechts de wagens
afgerost in zes dagen, die voor een niet
onbelangrijk deel met gas op de plank
werden doorgebracht krijgen nog een
maal een beurt voor wij straks in de
Pyreneën aan de grote brokken van deze
Tour gaan beginnen.
(BEL&IEj
BOULOGNE-
SUR. MER.
NANCy
S~ MAL
CO LM A
LAU>ANN
(ZWITSEfcCAN©
SASLfJ
D'OIPNNE
3RIANCON
CAWNE)
CADCA5I0NNE
A\AR5fclli
S.5EBA50A
(SPANJE)
LUC-HON
NOG VOLGENDE TRAJECTEN
AFGELEGDE AFSTANDEN
(Van onze correspondent).
De Staatsmijnen treffen momenteel
voorbereidingen voor een belangrijke
uitbreiding van haar energieproductie.
Het electriciteïtsverbruik van aeze
mijnen is namelijk door de grote uit- j
breiding van het bedrijf, door de inten-
sivering van de electrificatie en van i
de mechanisatie ondergronds en tenge-1
volge van de steeds toenemende vraag
van particuliere zijde naar stroom, zé
gestegen, dat in de naaste toekomst de
drie centrales van de Emma, de Mau-
rits en de Wilhelmina niet meer in de
behoefte zullen kunnen voorzien.
De uitbreiding van de energieproduc
tie zal voornamelijk baar beslag krijgen
op staatsmijn Emma. De centrale van
deze mijn, welke reeds van 1913 dateert
en geheel verouderd is, zal worden voor
zien van twee nieuwe stoomketels. Dit
zullen reusachtige, zeer moderne gevaar
ten zijn, die met twee ketels anderhalf
tot tweemaal zoveel stoom kunnen leve
ren als de 27 ketels, waarover deze cen
trale thans beschikt. Deze twee ketels
worden gebouwd door „De Schelde" te
Vlissingen.
Ook de centrale van de Maurits zal
worden uitgebreid en wel met één stoom
ketel, welke door de firma Stork te Hen
gelo wordt gebouwd volgens een zeer
modern ontwerp van de Amerikaanse
firma Babcock and Wilcpx. Ook deze
ketel, die een stoomproductie zal hebben
van 135 ton per uur bij 115 atmosfeer en
500 graden C. hoopt men in 1951 in be
drijf te kunnen nemen. Momenteel is de
totale stroomopwekking van de Maurits-
centrale reeds nagenoeg zo groot als die
van de gemeentelijke electriciteitswerken
te Amsterdam, welke wat capaciteit be
treft aan de spits staat in ons land.
Tenslotte wordt momenteel op het Stik-
stofbindingsbedrijf een geheel nieuwe
centrale gebouwd.
„This is the BBC home and forces pro
gram Here is the news, and this is
Frank Phillips reading it".
Ondanks de Duitse storingszenders was
de stem van Frank Phillips in de Ned.
huiskamers steeds te herkennen en deze
bekende Britse omroeper werd voor de
Nederlanders een vertrouwde figuur. Na
de oorlog hebben wij in ons land reeds
kennis kunnen maken met Frank Phillips,
die op uitnodiging van de Ned. regering
enige tijd hier vertoefde.
Gistermorgen kwam hij wederom op
Schiphol aan om in opdracht van de Re
geringsvoorlichtingsdienst de Engelse
tekst te spreken bij een filmpje, dat de
geschiedenis van Walcheren behandelt en
speciaal voor het buitenland is vervaar
digd. Deze Walcheren-film is onder lei
ding van Charley van der Linden tot
stand gekomen en zal binnen afzienbare
tijd in het buitenland worden vertoond.
Frank Phillips vertrekt vanavond weer
naar Londen.
Datum Traject
17/7 Rustdag In Cannes
Datum Traject
KM.
8/7
La RochelleBordeaux
262
9/7
BordeauxSan Sebastian
228
10/7
San Sebastian—Pau
11/7
Rustdag in Pau
12/7
Pau Luchon
13/7
LuchonCarcassonne
203
14/7
15/7
Nimes—Marseille
16/7
MarseilleCannes
213
K.M
18/7 CannesBriangon 274
19/7 BriangonAosta 257
20/7 Rustdag ln Aosta
21/7 Aosta—Lausanne 265
22/7 LausanneColmar 285
23/7 ColmarNaney 137
24/7 NaneyParijs 340
EINDE VAN DE TOUR DE FRANCE
TOTALE AFSTAND 4850 K.M.
Nederlandse onderdanen en rechtsper
sonen, die tengevolge van de oorlog met|£eid" spreken''van "telèursteTling,"'Van
Italië sehade van welke aard ook hebben mislukking, van een uiteindelijke neder-
geleden, worden opgeroepen van die l laag, welke echter in berusting en onder-
Tmio+ario worpenheid aan God een glorieuze over-
De 29e Maart 1910, op de terugweg
van de Zuidpool, waar zij tot hun bittere
ontgoocheling ontdekten, dat hun rivaal,
de Noor Ronald Amundsen, hen was vóór
geweest, kwamen kapitein Scott en zijn
beide laatste metgezellen van koude en
uitputting in hun tent om het leven, ter
wijl nog slechts een afstand van elt
mijlen hen scheidde van het voedsei-
depót, dat redding had kunnen brengen
Met vijf man, die zelf de slede voort
trokken, waarop zich de onontbeerlijke
bagage bevond, waren zij er op uitge
gaan, vol hoop, vol moed, met de onver
zettelijke wil om de Britse vlag te plan
ten op het Zuidelijkste punt van onze
aardbol en om de eersten te zijn, die dat
zouden doen. Ruim tweeduizend kilo
meter legden zij te voet af, vallend en
opstaand, worstelend met de ijzige Pool-
wind, kniediep wadend door de rulle
sneeuw, om tot de ontdekking te komer.,
dat zij door Amundsen waren geslagen.
Toch plantten zij hun vlag en begonnen
de eindeloze weg terug, die hen één voor
één naar de dood zou voeren. De ont
beringen, het lijden, de heldhaftige
kameraadschap, de opofferingsgezindheid
tot de dood toe, welke aan dit tragische
einde voorafgingen, hebben we leren
kennen uit het dagboek van kapitein
Scott. Woorden, die in heroïsche sober-
schade aangifte te doen bij het Ministerie
van Buitenlandse Zaken. Die aangifte
kan slechts geschieden op daarvoor be
stemde aangifte-formulieren. Belangheb
benden dienen vóór 1 Augustus 1948 om
toezending dier formulieren te verzoeken
bij de directie economische zaken van
voornoemd ministerie, bureau Oorlogs
schade Buitenland.
De oproep geldt ook voor hen, die in
dertijd reeds voorlopige aangiften deden.
Nadere gegevens zijn verstrekt in de
Ned. Staatscourant van 24 Juni 1949 no.
121.
winning werd van de menselijke geasi
op bet lichaam.
Is het wonder, dat de film „Scott of
the Antarctic", met hoeveel toewijding
ook ontworpen en hoe goed ook gemaakt,
niet volledig de tragische grootheid in
beeld vermag te brengen van deze unieke
episode uit de eeuwige worsteling tus
sen mens en natuur? Dat zij niet heeft
weten door te dringen tot de ziel en net
hart van deze heldhaftige mannen, hoe
zorgvuldig zy ook hun lichamelijk fijden
schetst? Dat zij niet de diepte peilde van
Nederland heeft vandaag zijn uitvaller
van gisteren, Sijen, op de trein naar
Parijs gezet en hoewel er uiteraard van
een juichstemming in de vaderlandse
gelederen geen sprake is. krijgt ge toch
in hotel Les Ailes, waar ook de Luxem
burgers hun tenten opgeslagen hebben,
allesbehalve het gevoel, dat het lijk al
dood en begraven is
Er wordt voor het eerst sedert de
start in Parijs! in deze gehalveerde
Nederlandse equipe niet meer over uit
vallen gesproken. Integendeel: De Ruy
ter, Pauwels en de altijd opgewekte
vechtjas, Henk de Hoog, hebben zich
heilig voorgenomen de finish in het Pare
des Princes te Parijs in levende lijve te
halen en als dat waar mocht zijn, dan
heeft Nederland het er in d®z® Tour on
danks alles nog lang niet kwaad afge
bracht.
En of Nederland nog offensieve plan
nen heeft
De chef d'équipe, die ongetwyfeld de
acht moeilijkste dagen van héél z'n leven
achter de rug heeft en die hardnekkig
blijft volhouden, dat hij aan deze Tour
al meer dan tien wei-doorvoede ponden
van zijn gewicht heeft moeten offeren,
haalt zijn schouders op: „Wat wil men
nog met drie mensen tegen een over
macht?"
Doch niettemin
zit Wim de Ruyter
het route-schema
van de tijdrace van
morgen te bestude
ren met een ijver,
alsof Goddet er
punten en de beste
bank van heel de
klas voor uitdeelt
en hij herinnert U
er aan, dat hij ver
leden jaar in de
tijdrace lang niet
slecht gereden
heeft en het zal
aan de stemming
van hem niet lig
gen als men me, gen
opnieuw van een
WIM DE RUYTER
Plannen?
Nederlandse nederlaag zou moeten spre
ken.
Er heerst nog opgewektheid in het
Nederlandse hoekje op de zon-overgoten
veranda van hotel Les Ailes en zolang
er in dit kleine ploegje flog opgewekt
heid en strijdlust heerst, is er van een
catastrofe nog geen sprake.
50. „Wat wordt steeds erger?" infor
meerde Frederik bedrukt.
De lange man zuchtte slechts en schud
de vertwijfeld het hoofd; toen zette hij
zijn werkzaamheden met het ijzerdraadje
voort.
Frederik wachtte nog even op verdere
uitleg, maar toen die niet kwam, maakte
hij aanstalten om weer weg te gaan. Hij
bedacht zich dat hij nog véél meer te
doen had; de zeven directeuren, het stad
huis, de in vissen en poesen omgetoverde
ambtenaren, notaris Zwingelhout.te
veel om allemaal op te noemen.
„Goede middag!" groette Frederik dus
beleefd en opende de deur.
Nu kwam er echter beweging m de
sombere man met de ijzerdraadjes.
„Wat ben jij eigenlijk voor iemand?"
informeerde hij bevreemd. „Ben je dan
helemaal niet nieuwsgierig? Wil jij niet
weten, wat ik doe en waarom ik zo treu
rig kijk?"
Eigenlijk kon het Frederik niets sche
len, maar hy was een beleefd jongetje
en daarom antwoordde hij:
de teleurstelling, welke deze mannen
moeten hebben gevoeld, toen zij na hun
moeizame toehf de Noorse vlag reeds op
de Zuidpool zagen wapperen? Dat zij de
grootte niet laat doorschemeren van het
offer van een Oates, die in de Poolnacht
verdwijnt om zijn makkers een kans op
redding te geven? Aldus wordt, buiten
verhouding, het neerschieten van de
ponnies, wanneer zij niet langer bruik
baar zijn, één van de meest aangrijpende
scènes van de film. Alles, wat de camera
dan laat zien, zijn de halsters, die op
een hoop worden geworpen, terwijl er
niets anders te horen is dan het knallen
van de dodelijke schoten en het klagende
huilen van de Poolwind.
Toch zijn scenario, fotografie, gelutfl.
regie en montage voortreffelijk. Er is
evenwicht tussen de voorbereidingen tot
de expeditie en de expeditie zelf. Hei
spel van John Mills als kapitein Scot:,
van James Robertson Justice als Evans,
wiens weerstand het eerst door de ele
menten wordt gebroken, van Derek Bond
als Oates, die zijn leven offert voor zijn
kameraden en vooral van Harold War
render als dr. Wilson, de veel oudere
geleerde, die het meest van de ontberin
gen heeft te lijden, ts levensecht en
doorleefd.
Er is echter o.i. één groot bezwaar:
de film is opgenomen in technicolor, van
welks noodzakelijkheid of zelfs maar
nuttigheid ons in deze film niets is ge
bleken. De studio-scènes in Engeland
worden er onwezenlijke prentbriefkaar
ten door, enkele opnamen van de Aurora
Borealis zijn bepaald slecht van kleur en
op de ijsvelden van de Zuidpool zouden
met eenvoudig wit-zwart minstens zo
goede effecten te bereiken zijn geweest.
„ScoL of the Antarctic" is een tragische,
maar geen pessimistische film. De man
nen, die hun ondergang tegemoet gaan,
weten wat zelfopoffering en kameraad
schap, Godsvertrouwen en nederigheid
zijn en zij beoefenen deze deugden tot
hun heldhaftige dood toe.
Nogmaals, dit is een goede en, ondanks
het gegeven, een boeiende film, die wij
dringend in de aandacht van onze lezers
aanbevelen al schiet zij tekort, omdat
haar onderwerp te groots en te tragisch
is voor de camera. F.
„Ja, ik zou er erg graag meer over wil
len weten, maar ik heb werkelijk geen
tijd meer, ziet u, ik moet verder".
De holle man trok nu zo'n somber ge
zicht, dat Frederik een ogenblik voor
diens leven vreesde.
Het was een ogenblik stil en toen mom
pelde de man nauwelijks verstaanbaar:
„Aardstraien! Ik voel het! Aardstralen!"
„Wat zegt u", vroeg Frederik
„Aardstralen, zei iW'. verduidelijkte de
holle man, nog steeds met zachte stem,
zodat Frederik zich in moest spannen,
om iets te kunnen verstaan.
,.0!, merkte Frederik schrander op.
De holle man kwam nu op Frederik
toe. Een bezigheid waarbij hij zorgvul
dig vermeed binnen een van de geteken
de figuren te stappen. Daarop nam hij
B'rederik bij de hand en leidde hem be
hoedzaam dezelfde weg weer terug, tot
dat hij bij een klein, getekend cirkeltje
kwamen, vlak onder de lamp.
„Dat zou je niet zeggen, hè?" vroeg
hij aan Frederik, „zo'n klein cirkeltje
en toch zo gevaarlijk! Hou je hand er
eens boven
Een luchthartige geschiedenis
18)
Svanfeldt glimlachte en haalde zijn
schouders op.
Tja wat voert hu uit? Hy werkt
weer bij' ons. Meneer Lorensberg heeft
dat persoonlijk in orde gemaakt.
Ja, dat weet ik. Maar ik bedoel:
wat doet hij? Waarom staat hij daar aan
een aftandse draaibank bouten te draaien
die niemand nodig heeft?
Tja, het is natuurlijk onzin. We ge
bruiken geen bouten voor naaimachines
meer en de bouten, die wij voor vlieg
tuigen nodig hebben, komen bij duizen
den van de fabriek in Malmo. Waar zou
het heen moeten, als wij de bouten een
voor een uit de hand moesten maken?
Dat betekent dus, dat mijn vader
hier voor gek staat!, viel Knut uit.
Svanfeldt legde kalmerend een hand
op Knut's arm,
Maar Knut, hoe kun je dat nu den
ken We mogen hem allemaal veel te
graag Maar hij stond er nu eenmaal op,
aan zijn oude draaibank zijn oude werk
kent hem. Tegen een dergelijke sfijfkop-
pigheid valt niet te vechten.
En daarvoor betalen ze hem loon,
het normale loon?, vroeg Knut, die er
nog steeds niets van begreep.
Svanfeldt knikte beamend.
Ja. loonklasse twee. Gespecialiseer
de arbeid. Dat wilde meneer Lorensberg
zo. Bovendien hebben wij allen de aan
maning gekregen, te doen, alsof Arne
Björcks het belangrijkste werk van de
hele fabriek doet. Wie zich over hem
vrolijk maakt, wordt op staande voet
ontslagen, heeft meneer Lorensberg ge
zegd.
Knut begreep er hoe langer hoe min
der van.
Zoveel menslievendheidzei hij
hoofdschuddend
Het gaat natuurlijk niet om de oude,
zei Svanfeldt met een betekenisvol
lachje: Het gaat hier om de jonge inge
nieur Björcks.
Wat?, riep Knut scherp uit.
Begrijp nu eens iets! Als je de
dochter van je chef uit het water haalt
en je bent een knappe, flinke iongen....
Knut keerde zich nors om!
Praat nu geen onzin. Svanfeldt,
bromde hij: En met vader za) ik wel eens
een verstandig woordje praten.
Doe dat in 's hemelsnaam niet!, riep
de werkmeester hem na: Heb je dan niet
gemerkt hoe gelukkig je vader is? Hij
komt van das tot. dag bij Laat heir, in
weer op te nemen. Ik heb geprobeerd j die waan. De Lorensbergfabrieken zullen
hem dst uit z'n hoofd te praten, maar je i er niet aan kapot gaan. av«rigent zijn er
zoveel mensen, die iets maken, wat niet
het minste nut heeft en die daarvoor heel
wat beter betaald worden dan je vader.
Geloof me, als iedereen alleen maar deed
hetgeen zin had, dan zouden de meesten
niets meer te doen hebben.
Toen Arne die avond thuis kwam, was
hij spraakzamer dan anders. Aan tafei
vertelde hij omstandig van zijn schroef
bouten en hield een uitvoerig betoog ovei
het voor en tegen van een spoed van één
of anderhalve miümeter. Hij begreep nu,
na twintig jaar, nog niet, dat een man,
die de leiding over zo'n grote fabriek had,
dat niet ingezien had.
Knut hoorde hem zwijgend aan. Hij had
niet de moed zijn vader de waarheid te
zeggen. Hij wist zelfs door enige vragen
over technische bijzonderheden de spraak
zaamheid van zijn vader nog meer aan te
wakkeren. De belangrijkheid van de an
derhalve millimeter spoed werd steeds
duidelijker aan het licht gebracht.
Maar opeens hield Arne op. Hij ging
staan, wat voor Knut een teken was, dat
hij de rest van de avond aan zijn wind
tunnel kon wijden.
Na een poosje kwam de oude voor Knui
staan. Zijn gezicht was in een ernstige
plooi De pijp van de oude was uitge
gaan. hetgeen op een heftige gemoedsbe
weging wees. Arne deed de mond enige
malen open maar scheen zich dan te be
denken.
Toch zei hij plotseling: tk heh „snmid
dag bezoek gehad!
Bezoek?, vroeg Knut. Van wie?
De oude antwoordde niet dadelijk; hij
scheen dit genoegen nog enige tijd te wil
len rekken. Toen zei hij gewichtig: Van
Karin Lorensberg.
Dat is niet mogelijk!
Niet mogelijk? Waarom niet? Denk
je, dat ik spoken zie op klaarlichte dag?
Ze zag er wat aardig uit. dat moet ik
zeggen.
Ze kwam zeker toevallig voorbij?
De oude schudde het hoofd.
Nee, niet toevallig. Ze wilde mij aan
het werk zien, dat heeft ze zelf gezegd.
Ze noemde me vader BjörcksDal
was me een comedie!
Een comedie?
Ja, wat dacht jij dan?.... Dacht je
dat ze voor m ij kwam? Het ging natuur
lijk om jou.
Maar vader!
Nu werd Arne boos.
Het ging om jou!.... Dat zeg ik je
toch!...- Nadat ze een beetje eromheen
gepraat had, bracht ze het gesprek direc'
op jou. Ze vroeg, waarom ze je nooit mee)
zag. Of je het zo druk had met je uitvin
ding. dat je geen tijd had om naar de
Oestra Storgatan te komen. En zo meei
van die onzin.
Knut boog zien over zijn windtunnej
om zijn vader niet te laten zien. dat mj
tot zijn haarwortels rood werd. Eerst na
enige minuten vroeg hij: En wat heef'
li geantwoord, vader?
De waarheid, natuurlijk. Ik heb ge
zegd, dat jij voor dergelijke nonsens geer
tijd hebt; dat je liever thuis blijft en in
kringen, waar je niet thuis hoort niets
te zoeken hebt.
Wat dat niet een beetje onbeleefd
tegen een dame?, vroeg Knut verschrikt.
Waarom zou je een dame niet de
waarheid mogen zeggen?, meende zijn
vader.
Hij begon heen en weer te lopen, stak
de brand weer in zijn pijp en vervolgde,
dikke rookwolken uitblazend: Ik heb
het er niet op, dat je je iets in het
hoofd haalt, Knut
De Jongeman onderbrak zijn arbeid
aan het model vliegtuig. Hij wendde zich
om en zei verbaasd: Maar daar is im
mers geen sprake van, vader
Zoiets is altijd mogelijk, orakelde
Arne: Zolang de wereld bestaat, komt
zoiets voor. Ik zou niet weten, waarom
jij niet verliefd zou worden op een aar-
d:g jong meisjeHet zou onnatuur
lijk zijn, als je het niet werd.
Hij bleef voor Knut staan en keek
hem diep in de ogen. Zijn stem klonk
ongewoon zacht,
Knut. jij hêbt méér geleerd dan ik.
Je ziet er zelfs kans toe om bij mensen
als de Lorensbergs te eten zonder on
gelukken te maken, wat ik nooit gekund
zou hebben. Maar één ding zul je moe
ten toegeven: ik heb meer ervaring en
een betere kij" op de wereld en de men
sen dan jij. En vooral op die lui daar
aan de Oestra Storgatan, voegde hij er
grimmig aan toe.
(Wordt vervolgd)
Gelijk we destijds hebben gemeld,
maakte begin Juni de directie van de
fa. Rector en Co., distillateurs en likeur
stokers te Amsterdam bekend, dat zij
zien genoodzaakt zag het bedrijf te slui
ten, omdat het te weinig mocht afleveren
tegenover zijn capaciteit. De aflevering
van gedistilleerde dranken is nl. geba
seerd op die van 1939 en juist nadien is
het bedrijf van genoemde firma aan
zienlijk uitgebreid.
In verband met deze sluiting heeft
thans het Tweede-Kamerlid de heer
Hoogland (P. v. d A.) de minister van
Landbouw schriftelijk gevraagd, of hij
het niet gewenst acht, dat thans ten
spoedigste het verdeelsysteem zodanig
wordt gewijzigd, dat de huidige produc
tie- en afzetmogelijkheden der diverse
fabrikanten van gedistilleerd in acht
worden genomen, i.p.v. uitsluitend de
historische vgrhoudingen van 10, resp-
16 jaar geleden, zodat ook de vrijgave
van verkoop van gedistilleerd aan de
handel en aan de consument effectief
wordt
Voorts vraagt de heer Hoogland, dat
onverwijld een verdeelsysteem wordt in
gevoerd, waarbij uit een te vormen
reserve aan bedrijven, welker structuur
belangrijk is gewijzigd, extra grondstof
fen worden toegewezen, zodat het niet
kan gebeuren, dat een bepaald systeem
van distributie van grondstoffen leidt tot
sluiting van een bedrijf en ontslag van
personeel, zoals onlangs in Amsterdam
is geschied
Betreffende het auto-ongeluk op de
weg van Geldrop naar Heeze, waarvan
wij gisteren melding maakten, deelde
men ons nog nader mede, dat de toestand
van het enige overlevende slachtoffer,
P uit Eindhoven, vooruitgaande is.
De twee om het leven gekomen Am
sterdammers waren in deze streek geen
onbekenden.
Gezien de feiten, dat de auto onder
valse naam te Eindhoven was gehuurd,
voorts in de auto nog lege zakken wer
den aangetroffen en bovendien de inzit
tenden over veel contanten beschikten,
meent de rijkspolitie te Heeze, dat de
auto voor een smokkelaffaire was ge
huurd.
Op het smalle weggedeelte van de Stro -
tumsedijk te Eindhoven is de 32-jarige
S. A. D. Woensdagmorgen met zijn rijwiel
onder de wielen van de aanhangwagen van
een zware vrachtwagen van Van Gend en
Loos geraakt, tengevolge waarvan hij op
slag werd gedood.
