Diepe afgrond tussen minister
en bedrijfsleven
Wet Autovervoer Personen op
de helling
O
Om 't geheim van de atoombom
Liberalen brengen van
hun program
Waanzinnige reactie van Praag:
Cauwelaert
Weerbericht
Nederlandsche Ford Fabriek
De verzetslieden vochten voor
hun vaderland
frjs
de socialisten niet willen,
Als
een
andere oplossing
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Bevoegdheden C.V.P. te groot geacht
Amendementen op
komst
Redde Jan van Hoof
de Waalbrug?
NDER DE
LOUPE
Nieuive besprekingen te Washington
„Vaticaan in lijnrechte tegenspraak
met Christusleer
De Ark van Noë
Schilderij van St. Jozef
Lages voor de rechter
Waarom vergold U hun daden met
sluipmoorden
Tweede-Kamerlid
Ruys de Beerenbrouck
De nationalisatie van
Britse staal
Radiorede van de
H. Vader
71ste JAARGANG
DONDERDAG 21 JULI 1949
No. 20984
NIEUWE GOLFLENGTEN
VOOR BEIDE OMROEP-
ZENDERS
Na Haarlem en de Zaanstreek brachten H. M. de Koningin en Z. K. H.
Prins Bernhard een bezoek aan de Vishallen van IJmuiden. Een
formidabele heilbot met een lintje om de staart was het geschenk voor
de Koningin van de Vishallen.
vorderen.
Turkse regering geeft verlof
voor onderzoek
Internationale prijsvraag
(Telefonisch van onze Brusselse correspondent)
VERDERE STIJGING VAN
TEMPERATUUR
TOEKOMST MET GEMATIGD
-OPTIMISME TEGEMOET
DE CRITISCHE CRITICUS
Van William Pringle uit Johannes
burg wordt gezegd, dat hij de
oudste man van de wereld is. Hij
vierde Zondag jX zlJn
verjaardag.
119de hoe.
Stelt vragen over Unci-rapporten
DE KANTOREN zijn tijdelijk gevestigd in het
Gebouw R.K. Volksbond, Lange Haven 71,
Schiedam, telefoon 67387. - Gironummer 9095 ten
name van de „N.V. De Courant De Maasbode",
Rotterdam.
De abonnementsprijs bedraagt t 3.90 per kwartaal,
i 1.30 per maand, f 0.32 per week.
Directeur: J. KU1JPERS
Hoofdredactie: Prof. Dr. ST. TESSER O.P
LEO J. M. HAZELZET
Algemeen redacteur: H. A. PAALVAST
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIE-PRIJS op gewone kolom
breedte bedraagt 15 ets. per millimeter hoogte».
Ingezonden Mededelingen op redactionele kolom»
breedte 30 cent per millimeter hoogte.
Contract-tarieven tegen gereduceerde prijs bij d9
administratie of bij de erkende advertentie*
bureaux verkrijgbaar.
KAMPIOENEN tot 20 woorden 1.-. Ieder woord
meer 5 ets. Maximum 50 woorden. Uitsluitend bij
vooruitbetaling.
A welke in het wetsontwerp werd over-
(Zitting van 20 Juli)
De herziening van de Wet Autover-
Voer personen gaf de Tweede Kamer
eindelijk gelegenheid tot het principieel
vervoerdebat, waarnaar zij reeds zo lang
had uitgezien en de voorzitter kon zelfs
niet door bedreiging met een avondzit
ting de Kamer er toe krijgen de spreek
tijd te beperken tot drie kwartier.
Er waren bezwaren tegen deze W.A.P.,
al was men het er natuurlijk over eens,
dat deze materie moet worden geregeld.
Zeer vele van die bezwaren kon men
herleiden tot dit ene grote: dat de
ondernemers niet voldoende rechtszeker
heid hebben tegenover de uitgebreide
bevoegdheden van de C.V.P. (commissie
vergunningen personenvervoer). Dat de
minister deze bevoegdheden wilde inper.
KlSnLtnergSpitzen0lVeft het dan ook niet
al te zeer met de wetsontwerpen, welke
hij te verdedigen krijgt en welke tot nu
toe steeds een erfenis waren van een
zijner voorgangers Ook deze erzwmng
was reeds aanhangig voo J j
Dit wetsontwerp nu gee_„„„
minister in de M.v.A.
koers, maar het is de doortre g
een bepaalde ontwikkelingslijn e J
daarmee waren sommigen, gals A
Zegering Hadders (V.V.D.) het niet eens.
Het was vooral de werkzaamheid va
de CV.P. (commissie vergunningen P -
sonenvervoer), welke nogal aan ,Y Vr
werd onderworpen en door de wijz g -
gen in de wet zouden de bevoegdheden
dezer commissie dan ook tets ra-
worden gebonden.
Juist dit beleid, vond de heer Maenen
(K.V.P.) had 'n gapende afgrond SfsY 7
pen tussen de minister en 'n groot deel
van 't bedrijfsleven. Hij herinnerde aan
de motie-Serrarens van verleden jaar,
die ontstaan was uit critiek op de C-VP
Volgens de heer Zegering Hadders (V.V.
D.) had de minister deze motie naast
zich neergelegd, terwijl de heer Schilt-
huis juist vond, dat zij consequent was
uitgevoerd.
De verlangens, welke in al de redevoe
ringen, die een hele middag in beslag
namen, naar voren kwamen, betroffen
het streekvervoer, <je gemeentelijke ver
gunningen, de schadevergoedingen en...
het beleid der C.V.P.
Artikel XIII tracht wel, zei de heer
Maenen een wettelijke grondslag te
geven aan het streekvervoer, maar wie
bakent nu de gebieden af? De C.V.P
was hiertoe volgens de heer Maenen niet
bevoegd, daar zij niet alle locale belan
gen kan doorgronden. Er moet wijziging
komen in de samenstelling van de C.V.P.
en van de adviescommissies om zodoende
het vertrouwen te herstellen. Hij wenste
ook geen verdere opruiming onder (je
nog overgebleven 41 particuliere onder
nemers.
Twee belangrijke punten bracht de
heer Maenen alsnog ter sprake Voor-
eerst het geven van richtlijnen door de
minister, zoals in dit wetsontwerp werd
voorgesteld. De heer Maenen verlangde
echter openbaarheid van deze richtlijnen
door ze vast te leggen bij algemene maat
regel van bestuur. Vervolgens zag hij
voor het bepalen der schadevergoeding,
wetsontwerp
gelaten aan de C.V.P., liever een bijzon
dere commissie van deskundigen inge
schakeld. Voor deze laatste twee sugges
ties lagen de amendementen reeds ge
reed, welke morgen bij de voortgezette
besprekingen mèt nog enige andere on
getwijfeld zullen worden ingediend.
Voor het verlenen van tijdelijke ver
gunningen door de voorzitter der C.V.P-
zag de heer Maenen tenslotte gaarne in
schakeling 'van Ged. Staten.
Datzelfde wenste de heer Krol (C.H.)
voor autobusdiensten binnen de gemeen
te, waarvoor B. en W. een vergunning
hadden te geven. En ter voldoening van
het rechtsgevoel vroeg hij dit ook voor
huurauto's en taxi's.
Het meest teleurgesteld voelde zich de
heer Zegering Hadders, die in dit wets
ontwerp niet de principiële verandering
zag, welke hij wenste en ook geen garan
tie tegen de monopolievorming (joor de
Ned. Spoorwegen. Hij wenste voorts in
de wet te doen uitkomen, dat streekver
voer ook tot stand gebracht kan worden
door samenwerking van meerdere onder
nemers-vergunninghouders, die in die
streek werkzaam zijn.
Slechts de heer Sohilthuis (P.v.d.A.)
had wat goede woorden voor dit wets
ontwerp over. Hij meende, dat de C.V.P.
niet te diep in het bedrijf had ingegre
pen. Wel waarschuwde hij er tegen niet
te veel te concentreren tén gunste van
de dochterondernemingen der Nederl.
Spoorwegen. Het Rotterdamse systeem,
waarbij slechts vergunning wordt ver
leend aan taxi-ondernemingen met meer
dan 30 auto's, kon de heer Schilthuis
niet geheel goedkeuren. Men moet het
de kleine ondernemers niet te moeilijk
maken, maar slechts voorwaarden stel
len, waaraan in redelijkheid kan worden
voldaan.
Minister Spitzen begon even aan zijn
antwoordrede, om deze Donderdagmid
dag voort te zetten en hij zal er zijn
handen aan vol hebben.
Commissie van onderzoek ingesteld
Teneinde nu definitief uit te maken of
de bekende Nijmeegse en in Mei 1944 ge
sneuvelde illegale strijder Jan van Hoof
inderdaad de Waalbrug heeft weten te
redden zoals men zich herinneren za)
is er tenaanzien hiervan twijfel gere
zen en heeft men gewacht met het op
richten van een gedenkteken is op
last van de regering een commissie van
onderzoek ingesteld, die aan de minister
van Oorlog rapport zal dienen uit te
brengen.
In deze commissie hebben zitting de
luit.-generaal b.o., oud-commandant van
het veldleger J. baron van Voorst tot
Voorst, de res.-gen.-majoor b.d. H. Kooi
en de gen.-majoor b.d. D. van Hilten,
hoofd van het krijgsgeschiedkundig in
stituut.
Naar wij vernemen zal 1 April 1950
voor de beide zenders Hilversum 1 en
Hilversum II een nieuwe verdeling van
de golflengten plaats vinden, waardoor
voor het gehele land een storingsvrije
ontvangst gewaarborgd wordt.
.9?
Onder buitengewone voorzorgen en in
een sfeer van geheimzinnigheid hebben
autoriteiten in het Kapitool het vraag
stuk besproken, geheimen over de atoom
energie aan andere landen bekend te ma
ken. Naar gemeld, heeft ook verleden
week een dergelijke conferentie plaats
gevonden.
Aanwezig waren: de minister van bui
tenlandse zaken, Dean Acheson; de mi
nister van defensie, Louis Johnson; gene
raal Dwight Eisenhower er.en David Li-
lienthal, de voorzitter van de commissie
voor atoomenergie.
ÏJ® jachtige houding van het Vaticaan
over 2 hct Tsjechisch episcopaat tegen-
gelen d ant»-kerkelijke dwangmaatre-
dio-Praal gering te Praag hebben ra-
vige als w£2M?kkeld tot een even he-
ticaan, dat e£.,lnnige aanval °P het Va"
basis van de^r? beschuldigd wordt, de
cratische voikssstJ®eboslowaakse demo-
„dedienst te .te ondermijnen, de
de intriges ®u,ken als dekmantel
reactie te yerheimej^e internationale
utlek „in 'Ünrechte wi en welks P°"
de leer van Chrtstu»^^Praak «et
nnjj wordt genoemd
Radio-Praag beweerde verder
de taak van de Tsjechosi,
Kath. actie is om „de fouten
t,jLVaf nnpriirprpn'1
taak van de Tsjech^i dat het
Kath actie" is om „de fouten°^aakse
iceonaat te corrigeren" en d^an hef
eenkomst tussen staat en Kerk t«ver-
In de geest van dezelfde anti-Kerkelij
ke campagne beijvert de TsjechoslowaaK.
se vereniging van burgers zonder gods
dienst" zich, het publiek wijs te maken,
dat verscheidene duizenden communis
tische leden van de Rooms-Katholieke
Kerk hun geloof afzweren" als gevolg
van de moeilijkheden tussen Kerk en
De vereniging is een nieuwe actie be
gonnen door een oproep te publiceren
om een „certificaat van godsdienstloos-
heid" te verwerven.
De Tsjechoslowaakse onder regermgs-
controle staande pers verklaarde giSL®"
ren dat de door de regering ingestelde
„katholieke actie" aartsbisschop Josef
Beran en zijn bisschoppen als woord
voerders van de Tsjechoslowaakse Ka
tholieken verdrongen heeft.
Deze bewering, die te vinden was in
het blad „Lidova Demokracie", duidde
aan, dat de regering zich er op voorbe
reidt de geïsoleerde bisschoppen te pas
seren en rechtstreeks met de separa'.is-
«sche organisatie te onderhandelen, ten-
keu eYn zogenaamde „Katholieke goed-
rincY1118 van de anti-kerkeiijke rege-
Het?aiYtregelen te verkrijgen.
(orgaan blad „Lidova Demokracie
voJkspar»-an de voormalige Katholieke
de reeevi1i'_,docb nu onder controle van
verklaarde voorts, dat de
De berichten, dat de V.S. geheimen
over de atoomenergie aan andere landen
zouden mededelen, hebben in Amerika
zeer veel stof doen opwaaien. Sommige
leden van het Congres spraken over
maatregelen, die genomen moeten wor
den om de president de handen te bin
den. zodat men er zeker van kan zijn,
dat hij inlichtingen over de atoombom
niet aan enig land verstrekt, zonder goed
keuring van het Congres.
De correspondent te Washington van de
„New York rimes", Arthur Krock, meldt
daf een meerderheid van de leden der
Amerikaanse commissie voor de atoom
energie het Britse verzoek om inlichtin
gen betreffende bepaalde bijzonderhedru,
nodig voor de vervaardiging van atoom
bommen in Engelar.u. wil inwilligen.
Ook buitenlandse zaken is deze mening
toegedaan, aldus deze journalist.
Volgens Krock zou het door Canada
ondersteunde Britse verzoek reeds een
jaar geleden door de Amerikaanse com
missie voor atoom-energie zijn ingewil
ligd. indien hierteger geen protesten wa
ren gerezen van de zijde der meerder
heidsleiders van het vorige Congres, dat
overwegend republikeins was.
f®Sering)
thoIiekp
kan falen 8u van de regering met
iaiv.Q jj* i ***- vox** **»*-
de overeenkom' bereiken van haar doel:
de regeling tussen Kerk en staat en
„tot volle bevrürd? Katholieke kwesties
e°iging van de gelovigen"
Naar wij vernemen, heeft de Ameri
kaanse onderzoeker, dr. Smith, van de
Turkse autoriteiten verlof gekregen, op
de berg Ararat een onderzoek in te
stellen naar de overblijfselen van di
Ark van Noë.
De Engelse onderzoeker Sykes en onze
landgenoot Hans Roozen, stellen thans
krachtige pogingen in het werk om eer»
dergelijke vergunning te krijgen.
De commissie voor de Vaticaanse kunst
tentoonstelling, die gedurende het H. Jaar
zal worden gehouden, heeft bekend ge
maakt, dat een internationale prijsvraag
voor een schilderij van de H. Jozef, de
patroon der Kerk, zal worden uitgesehre-
VCjlet bekroonde schilderij zal in mozaiek
worden gereproduceerd en in het noorde
lijke dwarsschip van de St. Pieter worden
aangebracht.
Een delegatie van liberalen heeft gisteren drie uur lang geconfe
reerd met Van Cauwelaert. Zij heeft de informateur een uitvoerige
nota overhandigd, welke een programma bedoelt te zijn voor een
regering, waaraan de liberalen zouden deelnemen. Het document
komt in feite neer op het programma, dat zij vóór de verkiezingen
als lokaas aan de goegemeente hebben voorgeschoteld. Zoals men
weet, wierpen de liberalen zich daarin vooral op als ijveraars voor
een belastingvermindering van ten minste 25 pet.
nomische en de financiële problemen
door een driepartijen-regering zou mis
lukken, Ce liberale partij bereid zou
zijn een oplosing te onderzoeken, die
niet van een driepartijen-regering zou
uitgaan: de mogelijkheid derhalve van
samengaan van de liberalen met de
C.V.P.
De heer Van Cauwelaert heeft de libe
rale voorstellen aan de leiders van de
socialistische en van de C.V.-partij me
degedeeld met verzoek deze te onder
zoeken en hem hun zienswijze te doen
kennen.
Daar vandaag wegens nationale feest
dag (verjaardag van de troonsbestijging
van Leopold I) alle bureaux gesloten
zijn, is het niet waarschijnlijk, dat de
informateur heden veel activiteit zal
kunnen ontwikkelen. Hij verklaarde
gisteravond aan de pers, dat hij morgen
de prinsregent een overzicht van de toe
stand zal geven en dat het niet uitge
sloten is, dat hij zelf er ook zijn con
clusies uit zal trekken.
In de liberale voorstellen wordt o.m.
gevraagd: volledigs terugkeer tot de
economische vrijheid; sterke verminde
ring der staatsuitgaven, o.m. door geen
overbodige paleizen té bouwen om er
bureaux van nieuwe organismen in te
vestigen; bezuiniging bij en inkrimping
op de door het rijk gehuurde kantoorge
bouwen, waarvoor per jaar 750 millioen
francs huur wordt betaald; meer orde en
tucht onder het staatspersoneel en min
der luxe bij de hoge ambtenaren, die te
graag autorijden op staatskosten; aan
passing der economische subsidies; her
vorming van de fiscale wetgeving (de
C.V.P. minister van financiën Eyskens
was daarmede vóór de verkiezingen reeds
volop bezig); maatregelen ten gunste
van de middenstand, van het rourismc.
voor de oorlogsslachtoffers. Er wordt
zelfs over het Waalse probleem gespre
ken, terwijl bij de jongste verkiez'ngen
de door de z.g. Waalse Partij, ingediende
lijst amper 5000 stemmen gehaalde van
de 5% millioen Belgen, die tor stembus
zijn gegaan.
De liberalen vragen ook de volledige
terugbetaling van de nog geblokkeerde
60 pet ingetrokken gelden, ingevolge de
z.g. sanering, direct na de bevrijding
door de liberale minister Gutt bevolen.
Hier is nog een bedrag van ca. 30 mil
liard mee gemoeid. De liberalen vergeten
in hun nota te zeggen, waar het land
momenteel een dergelijk bedrag vandaan
moet halen.
Geheel aan het einde van het program
ma wordt ook de koningskwestie bespro
ken. De liberale partij zo luidt het daar
in, vraagt, dat alles zal gedaan worden
om zo spoedig mogelijk de oplossing van
dit probleem in het kader van een drie
partijenregering ta verwezenlijken. Tot
zover de nota.
Na tie ontmoeting met van Cauwe
laert liet een der liberale gedelegeer
den zich tegenover journalisten ont
vallen, dat, indien de inspanningen om
het koningsprobieem alsmede de eco-
Gedurende de nacht veel bewol
king maar overwegend droog weer
en minder lage temperaturen dan
de afgelopen nacht. Morgen over
dag: Geleidelijk afnemende bewol
king, droog weer. Verdere stijging
van temperatuur, vooral in het
binnenland. Meest zwakke wind.
Vrijdag 22 Juli: zon op: 4.46 uur,
zon onder: 20 46 uur; maan op: 0.45
uur, maan onder 18.44 uur.
Het gerucht, volgens hetwelk een Bel
gische politieke delegatie zich naar de
koning te Pregny zou begeven, wordt
verder gefluisterd. Van Cauwelaert
echter zei er dit van:
„Denkt u zich eens in, dat de koning
een bijeenkomst zou hebben met mi
nisters van staat van verschillende
partijen. Alleen al het feit, dat in een
zo delicate kwestie de meningen uit
eenlopen, zou genoeg zqn, om een
vertrouwelijke bespreking onmogelijk
te maken. Ik begrijp, dat verschillende
groeperingen de koning wensen te
spreken en hij zal haar gaarne ontvan
gen. Wat mij betreft, zon er geen
enkel bezwaar tegen zijn, 'dat ik de
koning ontmoet, maar ik zal hem niet
bezoeken ais hoofd van een zo uitge
breide missie als men wel heeft willen
doen geloven".
Op de Woensdag in Amsterdam ge
houden jaarvergadering van de Neder
landsche Ford Automobielfabriek heeft
de directeur, de heer C. Stenger, na
ttere mededelingen gedaan over het doel
der voorgenomen en dit jaar nog ge
deeltelijk uit te voeren uitbreiding van
het fabriekscomplex in de hoofdstad,
waarvoor de middelen grotendeels ge
vonden werden door verkoop van het
Rotterdamse fabrieksgebouw.
Gedurende de afgelopen 25 jaar in
September hoopt men het zilveren be-
staansfeest te vieren is het bedrijf
successievelijk gegroeid en thans in een
stadium gekomen, dat het huidige com
plex van fabrieksgebouwen te klein <s
om de werkzaamheden af te kunnen,
voornamelijk omdat men zich is gaan
toeleggen op de bouw van twee types
Engelse wagens, en eén Franse, die voor
100 pet Amerikaans ontwerp is, en waar
voor de eerste modeiien in de Franse
Fordfabriek te Poissy gemaakt werden.
De materialen zullen uit Europese, in
hoofdzaak Nederlandse bronnen betrok
ken worden. De voortdurende dollar
schaarste belette Ford om zich volledig
bezig te houden met het bouwen van
Amerikaanse wagens. Men zal er echter
zij het in mindere mate mee blij
ven doorgaan, voor zover dollarmidde
len ook in de toekomst door de Neder
landse Regering beschikbaar gesteld zul
len worden. Voor de uitbreiding van het
productieprogram zijn veel meer werk
tuigen nodig, terwijl ook de afdeling
„Carrosseriebouw" en de lak-afdelingen
zeer modern geoutilleerd worden. Dan
zal Ford in staat zijn met Nederlandse
arbeiders in Nederlandse fabrieken bo
vengenoemde types wagens te bouwen.
De toekomst wordt dan ook met een
gematigd optimisme tegemoet gezien. Men
blijft doende de Nederlandse industrie
te stimuleren en het bedrijfsleven alle
voorlichting, inlichtingen en hulp te
geven, die maar mogelijk is.
Ondervraagd naar de gang van za
ken in het lopende boekjaar, werd
gezegd, dat deze tot nu toe zeer be
vredigend en ongeveer gelijk aan die
van het vorige jaar is. Men is vo!
goede moed, ondanks de moeilijkheden
van velerlei aard, die zich blijven voor
doen. „De „zilveren baby" is zeer ge
zond", aldus besloot de heer Stenger.
De jaarstukken over 1948 werden goed
gekeurd en het dividend bepaald op 8
procent.
Dezer dagen ontvingen wij een brief,
geadresseerd aan „de heer Analyst". Wij
natuurlijk zeer gevleid! Hierin levert de
inzender, die zich noemt „Criticus" wel
heel critische beschouwingen aan on-
i derwerpen van zeer verscheiden aard.
1 hij verzoekt dit lange stuk op te nemen
en zag er onzerzijds gaarne een ant
woord bijgeschreven. En wij geloven
i niet mis te tasten, als inzender dan een
stukje verwacht van „dik hout zaagt men
planken".
Maar, hoe zeer het ons spijt, ditmaal
moeten wij de schrijver toch gedeelte
lijk teleur stellen Wij zijn slechts baas
in eigen huis figuurlijk gesproken na
tuurlijk; wij bedoelen: wij hebben slechts
de beschikking over het gebruikelijke
hoekje op Maandag en Donderdag. Het
stuk nu is veel te lang om 't hier ook
weer figuurlijk genomen in een hoek
te duwen.
Doch er is een tweede bezwaar; de
klachten van inzender betreffen in hoofd
zaak speciale gevallen, welke wij niet in
staat zijn voldoende te controleren, zo
dat ons devies om ook de tegenpartij
in dit de aangevallene te horen, in
het gedrang zou komen. Laten wij
dus ons bepalen tot deze verzeke
ring, dat wanneer alles is, gelijk inzender
mededeelt en men anderzijds geen vol
doende verklaring kan geven voor deze
handelwijze van geen hulp verstrekken,
wij het gesignaleerde meer dan ergerlijk
vinden.
Er zijn echter enkele passages in de
brief, waarop wij wel kunnen ingaan.
Wat het conflict tussen dokters en fond
sen betreft, door inzender aangeroerd
beide partijen schijnen tot overeen
stemming te zullen komen en waarschijn
lijk zal dan blijken, dat de geneeshe
ren wel oog hebben voor de moeilijkhe
den van de fond»en, dodh anderzijds
vergeten fondspatiënten wel eens begrip
te tonen voor de moeilijkheden van de
dokters. Er zou hierover nog heel wat te
zeggen zijn, maar voor het ogenblik me
nen wij het hierbij te kunnen laten.
Dan klaagt inzender over te weinig
waardering voor het grote gezin en een
te geringe hulp door de Katholieke cha
ritas en schrijft in verband hiermede:
Maar laten de Katholieke couranten
niet zo uitbazuinen, dat men bij ons
zo'n grote eerbied heeft voor het grote
huisgezin en de zieke tot in de nacht
voor haar groot gezin ploeterende moe
der, omdat onze zo zeer geprezen Ka
tholieke charitas totaal geen hulp voor
de grote huisgezinnen, zelfs niet heel
ernstig zieke moeders, weet los te
branden.
Bovendien vraagt inzender, wanneer er
eens een ernstig begin wordt gemaakt met
de uitzending van kinderen uit grote
huisgezinnen en moeders met vacantie
naar buiten.
Natuurlijk mag we deden dat meer
dan eens uitkomen de liefde voor
het grote gezin niet louter platonisch zijn.
Maar de klacht van inzender over de
Katholieke charitas komt ons toch te al
gemeen voor en bovendien onredelijk.
Door verschillende verenigingen en in
stanties wordt op het gebied van hulpver
lening bij ziekte en dergelijke omstan
digheden zo doeltreffend mogelijk gehol
pen, al zal door diverse omstandigheden
mogelijk wel eens een gezin niet gehol
pen kunnen worden zoals de betrokkene
en ook de charitas het gaarne zouden
wensen. De door Criticus genoemde Tui
ten kunnen wij niet beoordelen, hij
wende zich liever tot de bevoegde instan
ties, welke deze aangaan doch in elk
geval dient men zich te wachten voor
generaliseren.
Men bedenke, dat elke overdrijving
schaadt en dat. wie te veel wil bewij
zen, niets bewijst.
ANALYST.
Ook gistermorgen^heefthet Amsterdam,
B C zich bii de behandeling van de zaak
B.G. zich DU bezlg gehouden met de
tegen Willy Lag ,eder geva, staat
terechtstellingen, d j detaü WQrdt prg_
uitvoerig stil e procureur-fiscaal en
cieus behandeld. De f bijzonderheden
de president wille" dje b„ de terecht_
horen over wreedheden, doodde men
stellingen werden bega maar
de slachtoffers meeseerst veel
schoot hen aan en cont dan cen gena_
later of zij dood waren Naar.
deschot te geven Juffrou mannen
den heeft m Februari zetten een
zien doodschieten. De uull' Onder
steeg af en schoten op de mannen, onder
bewaking van twee mannen bleven zij een
uur liggen. Zij waren niet dood zij werde*
eerst later met een genadeschot 8
waarna zij op een vrachtwagen gg
voerd werden.
„Dat ziet er anders uit dan Uw verkla
ringen over een dokter, die steeds contro
leerde of zjj dood waren" zegt prol. v. na-
mei.
„Ik was hier niet bij, zegt Lages, „ik
had wel opdracht gegeven, ik weet alleen,
dat de opdracht is uitgevoerd, maar niet
Zo gaat het steeds. Lages heeft nooit
zelfstandig beslissingen genomen. Hij heeft
slechts bevelen van hogerhand uitgevoerd.
°f liever laten uitvoeren, want zelf deed
hij het ook niet. Hij beantwoordt alle vra
gen correct en overduidelijk, maar de ver
antwoording schuift hij ver van zich af.
.Getuige Jansen, gedetineerd politieman
a't Zaandam, is verschillende malen bij de
ö.D. geweest over het terechtstellen van
dntarngenen- maar hem werd medegedeeld.
sliL ages niet meer over fusillades te be-
m„f,n nnd, omdat hij er misbruik van ge-
d had- Maar Veermann, daarover on-
wsV t z?.gt> dat het juist omgekeerd
daarom ?es et te veel mensen vrij en
man n» bem die bevoegdheid ontno-
meninesver<^feur fiscaal gaat in °P dit
uit erschil, maar men komt er niet
De Silbertannemoorden
S-D.-chef Blumenthal was de eerste der
Duitse politiebeambten, die door het hof
werden verhoord over een Silbertanne-
moord on wol qg GGrstG, die word uitSG"
voerd: die op de schrijver A. M. de Jong
in Blaricum op 18 October 1943.
Met Lages en Oehlschlaëgel ging getui
ge op die avond per auto naar 't Gooi.
Zij namen 2 leden van de Germaanse S S.
(Van Gogh en Bernard) mede, <üe de
moord uit /oerden. „De twee S S.-mannen
zijn de woning binnen gegaan en hebben
De Jong neergeknald", vervolgde Blumen
thal. Daarna keerden ze terug naar de
auto, waarin hij met Lages zat te wachten.
De opdrachten voor Silbertannemoor
den kwamen van Rauter. Volgens een
vroegere schriftelijke verklaring van La
ges zelf had hij er in Den Haag tegen
geprotesteerd dat de S.P. zich moest be
perken tot het „abschirmen" van de Ned.
S.S.-ers. Hij had ze door eigen personeel
willen laten uitvoeren.
Lages noemde in zijn verweer de Sil
bertanne „een zeer harde maatregel, die
ons allen tegen de borst stuitte", waar die
als militaire maatregel in deze oorlog
noodzakelijk werd geacht door zijn supe
rieuren en die hij moest uitvoeren of hij
wilde of niet.
Silbertannemoorden en een
volgzaam S.D.-er
Een „Sita" heette domweg en kortweg
het bevel tot een Silbertannemoord op de
Duitse telex. Silbertanne dat was het
schuilwoord voor een reeks van' sluip
moorden, die de Duitsers begingen ais
wraakneming tegen illegale handelingen.
Lages heeft zich voor zeven gevallen,
waarbij doden vielen en voor vijf geval
len, die mislukten, te verantwoorden. Er
ontspon zich daarbij een vinnig gesprek
tussen prof. Van Hamel en de Duitse Kri-
minalbeamte.
„De verzetslieden vochten voor hun
vaderland, voor hun vrijheid. Waarom
vergold U hun daden met sluipmoorden
begon prof. van Hamel.
Herr President, zij vochten voor hun
vaderland, wij vochten voor het onze
Misschien was er in ons land een ver
keerd systeem, maar het was toch ons
vaderland.
„U vergeet dat U hier als overvaller,
als onderdrukker was".
Zo zagen wij dat niet, wij meenden
door Engeland overvallen ie worden, in
dien wij niet het eerst' gekomen waren.
Vergeet niet, dat ons dat in het hoofd
gestampt was. Nu weten wij, dat het alle
maal leugens waren, maar toen waren wij
zo lichtgelovig. Helaas wij zijn aan die
lichtgelovigheid ten gronde gegaan.
„Ja zulk een lichtgelovigheid moet als
misdadig bestempeld worden".
Prof. Van Hamel zegt dan verder, dat
hij ergens in de dossiers gelezen heeft,
dat Lages zelf bij de Silbertannemoorden
wilde zijn, omdat het zulk „schmierig"
werk was.
„Ik kan dat niet bedoeld hebben, Herr
President, U zult wel „schwierig" gele
zen hebben".
„Het waren doodgewone sluipmoorden"
De Duitse leiding nam de metho
den van haar tegenstanders over.
Niet vaak komt het tot dergelijke woor
denwisseling. Lages is moe, het spreken
valt hem moeilijk. Als hij spreekt heeft
hij de ogen bijna gesloten. Zijn gezicht
is doodsbleek, de ogen staan als flauwe
vlammen in de diepe kassen. Met een
zucht valt hij weer gauw terug op zijn
bank. De President spaart hem en onder
vraagt zoveel mogelijk de Kriminalbe-
amten, die onder Lages dienden: Blu
menthal Viermann, Viebahn, Albers.
Brühl. Vol aandacht volgen zij alles, wat
er besproken wordt, alles herinneren zij
De eerste Silbertannemoord geschiedde
op 18 October 1943. Toen werd tegen de
avond de bekende schrijver A. M. de Jong
In zijn woning in Blaricum neergeschoten
door twee Nederlandse S.S.-ers. Maar
Lages, Blumenthal en de later zelf ver
moorde Oehlschlegel gingen mee om hen
te „beschermen". Zij gingen met een
Duitse wagen, maar over de nummerbor
den werden Nederlandse nummerborden
aangebracht. Ook droeg men gewone jas
sen over de uniform.
De Silbertanne-actie is op bevel van
Berlijn georganiseerd door Naumann, die
vlak onder Rauter stond. Lages schijnt
er nooit enthousiast over te zijn geweest.
Blumenthal vertelt dat Lages hem na een
conferentie in den Haag zei dat er zeer
harde maatregelen genomen gingen wor
den. Ook de mannen van de Dienststelle
vonden dit wel wat te'ver gaan en Al
bers heeft Lages gevraagd er mee op te
houden. Maar de bevelen kwamen uit
den Haag en werden prompt uitgevoerd.
Twaalf maal rukte men uit om ergens
in de provincie mensen domweg neer te
knallen. Vijfmaal lukte het niet, omdat
de betrokken persoon niet thuis was, om
dat men misschoot of slechts verwondde.
Eerst werden de moorden uitgevoerd
door Nederlandse S.S.-ers. Later deed het
personeel van de Dienststelle het zelf.
Ook werd er uit wraak brand gesticht
en geplunderd. Huizen en boerderijen in
de buurt van de plaats waar een aanslag
of iets dergelijks was gepleegd, werden
in brand gestoken. De bewoners konden
alleen het vege lijf redden En hoe cynisc.i
men daarbij te werk ging illustreert dit
voorbeeld: Op 28 September 1944 kreeg
de notaris van Wormerveer aanzegging,
dat hij zijn huis had te verlaten, omdat
het in brand zou worden gestoken. Hij
rende naar binnen om nog wat te redden
en mee te nemen Zijn vrouw ging naar
boven, maar omdat zij licht maakte op
de slaapkamer schoot men buiten. „Denk
aan verduistering", riepen de Duitsers.
„Hinderde die brand, die jullie even
later aanstaken, niet voor de verduiste
ring?", vroeg mr. Van Rij bitter.
„Verdachte Lager, zegt prof. Van Ha
mel ik geloof, dat U aan die brandstich
tingen toch zeker wel wat had kunnen
doen".
Herr President, wanneer ik alle
bevelen had uitgevoerd dan waren alleen
al in Amsterdam honderden en nog eens
honderden woningen afgebrand....
In hetgeen de omgekomen Amerikaanse
journalist Newton heeft gezegd over ver
valsing van militaire rapporten in Indo
nesië door de militaire raad van de Unci,
heeft het Tweede-Kamerlid Ruijs de
Beerenbrouck aanleiding gevonden vra
gen te richten tot de regering.
Indien een en ander juist zou zijn, dan
vraagt hij of de ministers van Buiteni.
Zaken en van O. G. bereid zijn de orga
nisatie der V.N. te dezen in te lichten en
er de aandacht op te vestigen, dat in
het belang van het werk der Unci zeJ
een toetsing van de uitgezonden krachten
op haar betrouwbaarheid gewenst is en
dat alleen rechtschapen en waarheid
lievende functionarissen voor deze, door
de UNO ter hand genomen, taak aan
vaardbaar zijn.
Hogerhuis maakt bedenkingen
Het overwegend conservatieve Britse Ho
gerhuis heeft met enige belangrijke amen
dementen het reger' -gsontwerp ter natio
nalisatie van de ij- en staalindustrie aan
vaard.
Een der amendementen beheist de mi
stelling der nationalisatie tot na de in ne
volgend jaar te houden algemene verkiezin
gen „opdat de Britten er nog eens een
-chtje over kunnen slapen". Men verwacht
dat de regering dit amendement zal ver
werpen.
Indien de lords weigeren toe te geven
kan de regering alsnog het oorspronkelijke
wi tsontwerp tot wet verheffen voor de ont
binding van het huidige parlement.
Lord Woolton verklaarde voor de oppositie
dat nationalisatie in de huidige economische
toestand ontoelaatbaar was. De staahndus-
1 zou in wanorde geraken
Lord Pakenham voor de regering zeide,
dat geen enkel nationaal plan gegarandeerd
1 n worden indien deze industrie, die een
-leutelpositie innam, in particuliere handen
bleef.
Naar A.P. uit Vaticaanstad meldt, zal
Z.H. de Paus Zondag a.s. om 17 uur 50
Ned. tijd een radiorede houden. De rede
zal uitgesproken worden tijdens een
audiëntie, welke Zijne Heiligheid zal
toestaan aan de afgevaardigden van het
congres der Kath. vrouwen-actie.