Twee voortreffelijke boeken
van rector N. de Rooy
Nederland heeft zijn eigen
Vincentius-biografie
m
Rondom het conflict Kardinaal
SpellmanMevr. Roosevelt
Een vervalste leuze
Kleine hoeden op korte haren
Een viool verdween
Reclame
Radio
T WEER BLIJFT VRIJ GOED
EEN KATHOLIEKE STEFAN ZWEIG
Nico van Suchtelen
overleden
programma
r,m schott
Maakt
voor Uw zacr1'
PAGINA 5
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1949
lAIIS'ERr VANAVOND naar
-Henri pCHTBAKEN
J
HEINEKEN'S BIERBOUWERIJ
Optimisme over gang van zaken
Rector N. de Rooy, de schrijver
van „Monsieur Vincent" en
„Frédérie Ozanam".
VELDSLAG OP SICILIë
(Van een bijzondere medewerker).
In de Verenigde Staten is de schoolstrijd weer eens opgelaaid
naar aanleiding van een initiatief-wetsontwerp, ingediend door
een van' de afgevaardigden der democratische partij. Hef 1S de
aanleiding geweest voor enige zeer geharnaste publicaties van
kardinaal Spellman, waaronder een brief van Zijne Eminentie
aan mevrouw Eleanor Roosevelt. Het is al bijna een kwart eeuw
geleden, dat een Amerikaans priester uit de staat Iowa, met
vacantie in Europa, ons vertelde, hoezeer de Amerikaanse katho
lieken ons benijdden om de financiële gelijkstelling van het
bijzonder onderwijs in Nederland. Het katholieke orgaan, de
„Iowa Tribune" had de hele tekst der wet voor zijn lezers ver
taald. In de Verenigde Staten is men nog verre van zulk een
regeling. Elke staat heeft er zjjn eigen schoolwetgeving en de
federale regering te Washington heeft daar weinig ot geen
invloed op wat echter geenszins betekent, dat de toestand
er veel beter zou zijn indien dit laatste wel het geval was.
IN TE LEVEREN BONNEN
coupures door slagers in de week
van 29 Aug. t.m. 3 Sept.
Krullen zijn deze winter taboe
Eenvoudige hoed van Gilbert TJrcel
(Foto Petit).
Het is stellig de eerste keer, dat
in de hoedencollecties geen enkel
excentriek model te vinden is.
Zelfs hoeden, die er op de hand
excentriek uitzien, blijken alleen
smaakvol te zijn als ze gedragen
worden. Ze staan vlot en tegelijker
tijd zo bescheiden dat ze totaal niet
de aandacht trekken.
Bovendien heeft kennelijk tussen
modisten en couturiers overleg
plaats gehad en hebben de laatsten
verteld, hoe volumineus de man~
telkragen de komende winter zul
len zijn. Het gevolgis dat geen
enkele hoed van achteren eèn rand
heeft. Altijd staan de hóeden tot
heel achter in de hals.
door
mm
Kapsel van „Guillaume", Rocket
genaamd.
Een der weinige grote verrassingen, die de Nederlandse boek
handelaren na de oorlog brachten, was een boek over Frédérie
Ozanam, geschreven door rector N. de Rooy. Met één slag wist
pen tot dan toe onbekende auteur zich een plaats te verwerven
onder het handjevol Nederlandse schrijvers van historische biogra
fieën. Het boek over Ozanam werd onlangs gevolgd door een I
beschrijving van het leven van de H. Vincentius a Paulo en in
dit werk handhaaft rector De Rooy niet alleen het hoge peil van
zijn eerste werk, hij streeft het in bepaalde opzichten nog voorbij.
Met dit boek heeft hij zich zonder twijfel aan dq spits van onze
schrijvers in dit genre gesteld en kan hij de vergelijking doorstaan
met de beste buitenlandse biogra"fen. Het is niet ondenkbaar, dat
men hem eens: „de katholieke Stefan Zweig" zal noemen.
Hoe vaak
Te Ermelo overleed in de afgelopen
nacht op bijna 71-jarige leeftijd de letter
kundige jhr. Nico van Suchtelen, oud
directeur van de wereldbibliotheek.
In Nico van Suchtelen verliest ons land
een veelzijdig geleerde, een knap schrij
ver en een ijverig werker op cultureel
terrein.
Nadat van Suchtelen reeds als journa
list en als romancier van zich had doen
spreken, werd hij in 1913 secretaris van
de Wereldbibliotheek, waaraan hij tot
aan zijn zeventigste verjaardag, die dit
jaar werd gevierd, zijn krachten bleef
wijden, vanaf 1925 als directeur.
Van Suchtelens veelzijdigheid blijkt het
best uiit een summiere opsomming van
zijn werk. Twee delen: ..Verzen" bundel
den zijn poëtisch werk, ontstaan tussen
1905 en 1912. Van zijn romans trokken
„Quia absurdum" 1906, en „De stille lach"
(1916), bijzonder de aandacht. Ook voor
het toneel maakte hij zich verdienstelijk
o.a. door de vertaling van „Faust" en on
langs van „Hamlet".
Op wetenschappelijk terrein is van
Suchtelens werk eveneens van betekenis.
Wij denken aan zijn psychologische stu
die „Uit de diepten der ziel" en vele an
dere werken de wijsbegeerte of de psy
chologie betreffend.
Het schrijven van een biografie is een
onderneming, die slechts door uitverkoren
auteurs naar behoren kan worden vol
bracht. Het stelt zeer bijzondere eisen
aan de schrijver: hij moet over een ge
weldige historische kennis beschikken,
maar evenzeer over speurzin by jjet zoe
ken naar bronnen en dikwyis moeilijk
vindbare documenten. Hij moet zijn op
deze wijze vergaarde kennis geheel zelf
standig verwerken tot éen beeld en tot
eigen conclusies komen-
Dit geidt slechts de voorbereidingen.
Ook aan het schrijven, h.et ontbeelden
van de hoofdpersoon en diens plaats in
de tijd, worden hoge eisen gesteld. pe
geleerde ,e,n de verteller bij de bio
graaf in éen persoon verenigd moeten
gelijke kansen krijgen, want het boek
moet levendig zijn. geen dor vakwerk,
maar prettig leesbaar en toch voldoende
historisch verantwoord. De goede bio
graaf zal bet leven van zijn held opbou
wen uit éen grote, alles overheersende
gedachte karaktertrek. Voor details
en anecdotes zal de juiste, zeer moei
lijk te schatten plaats moeten worden
ingeruimd en ook zal evenwicht moeten
worden gevonden tussen de uitbeelding
van de hoofdpersoon, van de bijfiguren
en van het decor van de tijd-
immers: men leert een mens pas hele
maal kennen als men ook de tijd kent,
waarin hij leefde en werkte: de tijd, die
bein beïnvloedde en voor een groot deel
zijn denken en handelen bepaalde. Bij de
H. Vincentius en Ozanam is dat te meer
het geval, omdat geleid en gelnspireerd
door hun geloofsovertuiging en christe
lijke naastenliefde geheel hun leven in
dienst stond van de tijd waarin zij ieef.
den zozee zelfs, dat zij niet slechts beïn
vloed werden door hun eeuw, maar
ieder op eigen wijze omgekeerd hun
eeuw belangrijk beïnvloedden. Er zou in
Frankrijk véél anders zijn, als het deze
twee grote zonen niet gehad had.
Zeer zwaar is ook de eis, dat de blo-
graaf volstrekt eerlijk moet zijn. Hij
worden biografieën ontsierd
door ongemotiveerde critiek op tegenstan
ders, door even onredelijke goedpraterij
van de daden van geestverwanten.
En dit is de grote verrassing van deze
boeken van rector De Rooy: dat hij aan
al deze voorwaarden voldeed. Hij heeft
een, bewonderenswaardige historische
kennis, welke getuigt van een diepgaan
de studie en grote belangstelling. Hij
heeft oog voor kenmerkende details en
geeft kernachtige, rake karakteristieken
die vaak bijzonder origineel zijn en soms
van een fijne humor. Hij is eerlijk, ont
houdt de tegenstander geen lof en spaart
de vriend geen critiek. Hij heeft zich niet
alleen ingeleefd -in de geest van zijn
helden, doch evenzeer in de geest van de
tijden, waarin deze leefden: veelbewo
gen, rumoerige tijden, die hij levendig
en klaar afschildert met een meer dart
middelmatig beeldend vermogen.
Zo geven zijn boeken forse, impone
rende beelden van de H. Vincentius ei"
van Ozanam met als achtergrond he'
felbewogen decor van de tijd. En zijn
boeken zyn Zo levendig geschreven en
zo knap gecomponeerd, dat men ze in
één adem uitleest. De hoofdpersoon is
de centrale figuur, maar om hem heen
beweegt zich het bonte gezelschap van
heiüge mannen qn vrouwen, van vorsten,
misdadigers, ketters en intriganten.
Ozanam is ,i0nder de stichters van de
gt. Vincentius-vereniging de voornaam
ste", zoals zijn grafschrift zegt- Hu leef
de in de bewogen peirode van de Franse
Restauratie en de Juli-Monarchie. Het
leven van Vincentius de heilige Gas-
cogner, die in zijn jeugd herder van
schapen, later herder van de zielen van
galeislaven, boeven en koningen was
speelt zich af in de voor de Kerk en
Frankrijk zo belangrijke Reformatie en
Contra-Reformatie. „Een heilige avon
turier" noemt de schrijver hem en in-
derdaad is .zijn leven één wonderlijk
moet zijn figuren eerlijk benaderen en j avontuur. Wat Vincentius voor de Kerk
beoordelen, of zij vriend of vijand zjjn. en voor Frankrijk betekend heeft, is
Hoe moeilijk is deze eis te volbrengen! j moeilijk te begrijpen, maar rector De
Pyfvan hedt® «reeve zal in zijn Licht-
babeb dQen ov|£°nd belangrijke mede-
ielmgmededelingen d<r. UNO-protest-actie.
Deze a vooi de katSn, in bet bijzonder
bestemd tweedé £?°Iieke jongeren en
betreffenv00r deP^?s\van de gebeds-
en boetes r de «htoffers van het
communisme neie Würeld_
ZONDA° 28 AUqVstus.
HILVERSU^'jienst; KRO^V 8.00 Nws.
gram.; 8.30 L 10.30 Hoogmi Nws.; 8.45
Omroepkameror rken v q' 12.00 An
gelus; 12.03 l2-40 Ai'Uütfi 12-15
Apologie: 12.35 Gr het boek det StUs°rk
(13.00 Nws.), 13.45 14go 0p „boeken;
14.00 Radio Philh- 01 - 10 wielrenn6„ r*nU"
15.00 Sonatenprogr., dlenst; la.oo 'r,1®-25
Vespers; IKOR U®, <030 Ned. strijdkr.;
v. d. Zieken: NCRV 1 Zonen in battledr«;9,®
Orgelkoralen; 10»te gram.; W-50 Boekï
19.30 Nws.; KRO I9;® man; 20.12 „Uit en
bespr.; 20.05 De gewone 20 30
thuis": 20.12 Melodieen jt) niet ziet,
quiem, Mozart, 21.40 Ik ,^vondge-
21.50 Hoorspel; 22.37 AT,nn'Jnnc
bed; 23.00 Nws.; 23.15 AvondconC.
HILVERSUM II (415 Md 'ARA g 15
gram.; 8.30 V. d. tuin: 8.45 Barcar leveti;
Gram. (Beethovenprogr.). 9-45 Gee 0rch.
10.00 VPRO (10.30 IKOR); AVRO M-"" J3()0
Miniature <12.20 Lezing over GoetneJ. ing
Nws.; 13.15 Zigeunermelodieen, 13.3" en
over Goethe; 14.00 Liederen v. Schu
Wolf op gedichten v. Goethe;l4n30 »rt;
mond", treurspel v. Goethe, 16.30 Sp
17 nn VPRO* VARA 17.30 Vindobona Schra
n el n lMO iitl; 18.15 Sport; 18.30 Klem-
kunstor 19-00 Frank Ginatza; 19.10 Voor
dracht; 19.30 p. Goldwtn en B. Silderban;
AVRO 20.00 Nws.; 20.15 „The Skymasters;
21.00 Een-acter; 21.20 Franse volksliedjes;
21.35 Musette-ork.; 22.05 „Oogst 1949"; 23.00
Nws., gram.
RADIODISTRIBUTIE III; 8.00 VI Br:
Nws; 8.05 Gram; 8.30 Dagklapper; 8.45
Gram; 9.00 Nws; 9.15 Gram 10.00 Casino-
pi- 11.00 Gram; 11.45 Radiojourn; 12.00
Sweet and Soft Players; (Om 12.30 Weer-
ber); 13.00 Nws; 13.15 „Californians"; 13.30
V d sold; 14.00 „Cosi fan tutte", opera
Mozart; 16.00 Causerie over Goethe; 16.15
Omr Symph ork; 17.00 Kootwijk: Batavia;
18.00 Eng LP: „Rocky Mountain Rhythm"
18.30 „Ignorance is bliss": 19.00 VI Br:
Nws en sportreport; 19.30 Ork Peter Yor-
ke; 20.00 Relais uit Wenen (Strauss); 21.30
Fr Br: Brazil muz; 22.00 VI Br: Nws;
22.15 Verz pr; 23.00 Nws; 23.05 Ork Car-
ber; 23.30 Piano en harp.
RADIODISTRIBUTIE IV: 8.00 Eng LP:
BBC Schots Var Ork; 9.00 Nws; 9.10
Macpherson; 9.30 „Rich Crean Orch.";
10.30 Eng HS: Ork Web; 10.45 Cone; 12.00
Eng LP: ..Players of Rhythm"; 12.30 20
Vragen; 13.00 Verz pr; 14.15 Filmmuz;
15.00 Eng HS: Int festival Edinburgh;
16.15 „Victorian Album"; 17.00 Fr Br:
Dansmuz; j2-30 Vd sold; 18.00 Jazzmuz;
18.30 Eng HS: BBC Opera koor en ork;
19.45 Eng LP: ork Ternent; 20.30 Com
singing; 21.00 Reg King; 22.00 Nws; 22.15
Macpherson; 22.45 Think on these things''
23.00 Ens Baker; 23.30 Gram; 23.56 Nws
MAANDAG 29 AUGUSTUS.
HILVERSUM 1 (3°1 &4-) NCRV. 7.00 en
8.00 Nws gram.; 915 V. d. zieken; 9.30
Boston Symph ork.; 10.30 Morgendienst;
11.00 Griller Strijkkwartet, 11.20 Van oude
en nieuwe schrijvers; 11.40 Zangrecital:
?2 10 Ork Medard Ferrero: 12 33 Metropols-
ork.; 13.00 Nws 13 15 Klein Omroepkoor;
13.45 Ork Vic. Silvester; 14.00 V. d'J„eu?ft
14.35 „The Messiah", oratorium v. Handel
15.45 Clavecimbel; 16.00 Bijbellezing. 16.45
Italiaans conc. in F Bach; 17.00 V. d kleu
ters; 17.15 Orgel; it.45 Regeringsultz 18.00
Planoduo; 18.15 Ver van moeders PaPPot-
18.30 Ned. Strijdkr.; 19 00 Nws.; 19.15
Boekbespr.; 19.30 Act. gehnd; 1945 Rege
ringsultz.; 20.00 Nws.; 20U5 Een Gronings
probleem; 20.15 Kerkcocc.: 21.00 „Plaats
namen en hun geschiedenis; 21.20 Radio
Philh. ork.: 22.15 Sweelinck-kwartet; 22.45
Avondgebed; 23.00 Nws.; 33.15 Boston Pro-
menade-ork.
HILVERSUM II (415 M.) AVRO. 7.00 en
8.00 Nws.; gram.; 8.55 V. d. vrouw; 9.00
Composities v. Hanush Mc Cunn; 0.30 Wa
terstanden; 9.35 Gram-: 10.00 Morgenwijding;
10.15 De Romancers; 10.50 Les Compagnons de
la chanson; 11.00 Op de uitktjk; 11.15 Werk
en torenklanken; 12.00 De Papavers; 12.33 In
•t spionnetje; 12.38 Melodieen v- d. dag 13.OO
Nws.; 1-3.15 Ens. John Renova; 13-50The Ink-
spots; 14.00 Lezing; 14.20 Gram., 18-00 Bom-
bonniere; 16.00 Kamermuziek; 1650 "De
hond in het gezin; 17.00 The
17.30 V. d. padvinders; 17.50 ..R T^j ,f'
18.00 NW.S.; 18.15 Filmkrant; 18.45 The Mela-
chrino Strings; 19.15 Paul Robeson en Ma
rion Andersen; ?0.00 Nws.; 20.15 Promenaci -
ork.; 21.00 Cabaret; 21.45 De Speeldoos. 22.UU
Lezing; 22.10 Omroep Kamerork.; 23.00 Nws.,
23.15 Swingcorner.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI Br:
Nws; 7.05 Gram; 8.00 Nws; 8.05 Conc;
9 00 Nws; 9.05 Gram; 10.00 Eng LP: Bios
orgel; 10.30 Eng HS: „Music while you
work"; 11.00 Eng LP: Ork Reynderg; 11.45
Voordr; 12.00 VI Br: Ork Cavallero; 12.30
Nws; 12.40 Ferranto en Fomanoni; 13.00
Nws; 13.10 Eng HS: '„Those were the
$ays"; 13.55 Cricketuisl; 14.00 Gram; 14.40
9rgel; 15.00 Serenade Orch: 15.30 Ork
^kins; 16.00 Eng HS: Oude dansmuz uit
Baï6den4 16.30 Gram; 17.00 Kootwijk:
VI18.00 Eng LP: Bios orgel; 18.30
chanfi V d sold; 19.00 Nws; 19.30 Lichte
20.00 r?s: 19.40 Fr Br: Gram; 19.45 Nws;
gateliSjPk Yorke; 20.30 Z.'gtg; 21.00 „Ba-
22 00 Nü,2110 Pauze; 21.15 VI Br: Gram;
Div. s; 22.15 Verz pr; 22.55 Nws 23.00
Nw^js^TRIBUTIE IV: 7.00 Eng HS:
your heart's", i1 Moderne"; 7.50 „Lift up
Nws; 9-10 vèi-J'5s Weerber; 8.00 Fr Br:
12 00 Ork dA „pr= 10.00 Div; 11.00 Eng
HS- Voordr iffi. 12.30 Eng LP: BBC
North Orch; 13 ^Gilbert en Woolmore;
(Van onze weerkundige medewerker).
Het is in deze dagen, nu velen geen regen kunnen gebruiken in verband
met de vacantie terwijl daarentegen land- en tuinbouw het misschien het
liefst pijpenstelen zouden zien regenen, heel moeilijk van goed weer te
spreken. Maar omdat er de laatste paar dagen het een en ander is gevallen,
wagen wij het er maar op het weer voor de komende Zondag het rekbare
praedicaat goed te geven.
Want voor ons land, dat nu al dagen lang is omringd door gebieden van
hoge druk blijft de kans op depressieweer voorlopig klein, zodat wij de
regen uitsluitend van onweersbuien moeten hebben, die gelukkig niet in
staat zijn een domper op het weer van de hele dag te zetten.
Donderdagavond is de onweersactiviteit m ons land begonnen. De tempe
ratuur was in de hoge niveaux gedaald, terw«l de zon de onderste lagen
zo sterk verwarmde, dat er zich eerst nog een onschuldig uitziende stapel
wolk ontwikkelde, die langzamerhand tot enorme donderwo ken uitvloeide.
Ook gisteren was dit spelletje weer aan de gang voornamelijk m het Zuiden
en midden. Omstreeks half elf gisterochtend woedde een vru zwaar onweer
boven de provincie Utrecht, maar in De Bilt leverde het met meer dan
vijf millimeter regen op.
In deze weerstoestand is nog weinig verandering te wachten. De luchtdruk
begon vanmorgen in Frankrük weer te stijgen, zodat men mag verwachten,
dat de wind wat meer West zal worden, maar dat zal nauwelijks enige
daling van temperatuur tot gevolg hebben. Vooral m de ^htenduren zal
het zonnig zijn; in de middag en avond blijft de kans op zeer plaatselijke
onweders bestaan.
Heineken's Bierbrouwerij Mij. heeft in
haar bedrijf te Rotterdam een nieuwe
bottelinstallatie in gebruik gesteld, waar
toe de modernste Amerikaanse machines
zijn aangekocht. Doel van deze aanschaf
fing is het verkrijgen van een grotere
bedrijfsefficiency.
Naar de directie voorts nog mededeel
de, is pessimisme t. a. v. de gang van
zaken in het lopende boekjaar niet ge -
grond. Nu de kwaliteit van het bier is
verbeterd, wordt een geleidelijke toene
ming van het verbruik verwacht. Zij
ziet de toekomst dan ook vol vertrouwen
tegemoet.
Sinds kort draait de nieuwe brouwerij
te Lagos (Nigeria), welke wordt geëx
ploiteerd in samenwerking met de United
Africa Company. Werd tot dusver veei
bier derwaarts geëxporteerd, voortaan
zal dat deel van Afrika in belangrijke
mate in de eigen locale behoeften kunnen
voorzien.
De bierexport van Heineken in het
algemeen, beweegt zich op een vrij be
hoorlijk peil. Naar Indonesië wordt slechts
heel weinig meer uitgevoerd, aangezien
dit min of meer self-supporting is ge
worden.
Rooy is er in geslaagd er in grote lijnen
iets van te laten zien. De toestanden in
zijn tijd waren voor de armen zeer hard.
Het was de hardheid van de eeuw,
die de liefde tegelijk met het geloof ver
leerd had en die het zwakke niet op
beurde, maar liet verworden", zegt de
auteur. Vincentius heeft het Franse volk
geleerd de zwakke, de arme, op te beu
ren, omdat hij het de liefde en het ge
loof weer leerde. Hij was een strijder
voor sociale gerechtigheid, niet met
woorden, doch met daden.
Zo werd zijn leven een „epos van
menselijke goedheid" en dit epos heeft
rector De Rooy op knappe, boeiende
en overtuigende wijze neergeschreven.
Zijn Vincentiusfiguur is een mens van
vlees en bloed geworden-
Prachtig is de voortreffelijke tekening
van de beschreven figuren. Soms doe de
auteur dit met één kernachtige, korte
zin. Van Vincentius zegt hij bijvoorbeeld.
„Hij was ©en vreemde figuur in nev
stadje, zoals hij daar liep met zijn enigs
zins kreupele voet, altijd opgewekt en
altijd ernstig; wie hem zag verwonderde
zich en trachtte met hem in gesprek te
komen Nog meer verwonderd gingen ze
heen na zo'n gesprek, zwugend en met
een plooi van nadenken In t voorhoofd.
Is er een prachtiger en kernachtiger uit
beelding mogelijk dan in deze eenvou
dige zinnen gegeven werd?
Rector de Rooy heeft heus niet de ge
makkelijkste figuren gekozen voor zjjn
werken. Integendeel! Dat hij deze
prestatie in staat is geweest, geeft niet
alleen reden tot dankbaarheid, maar
evenzeer tot verwachtingen. Het is dan
ook met de grootste belangstelling, dat
wij zijn nieuwe werk tegemoet zien. Dit
zal heten „Utopia gewonnen en verlo
ren" en handelen over Thomas More en
Erasmus.
We mogen er trots op zijn, dat Neder
land zijn eigen Vincentius-biografie heeft
en nog wel een, die alle buitenlandse
overtreft. Ieder, die enige belangstelling
heeft voor het leven van grote figuren
en voor historie, moet deze boeken bezit
ten. Ze werden keurig verzorgd uitge
geven door dé uitgeverij Pax te 's-Gra-
venhage. H.R.
Een patrouille van de 2000 man sterke
golitiemacht, die geheel Sicilië tevergeefs
eëft doorzocht naar de bandietenkonmg
S.lvatore Giuliano, is gisteren bij een
eenzame boerderij in een hinderlaag ge
lopen. Door de open ramen van de boer
derij werd zij ontvangen door handgra
naten en een regen van machinegeweer
kogels van Giuliano's mannen. Eén poli
tieman werd gedood en vier andere ge
wond.
De politie beantwoordde het vuren en
er volgde een slag, die drie uur duurde.
Ten slotte wisten de bandieten zich in de
bergen terug te trekken, zonder slacht
offers achter te lat,en.
Men beschouwt deze aanval van Giu
liano, die het aantal van zijn slachtoffers
op bijna 110 brengt, als een oorlogsver
klaring aan het politieleger, dat 100 maal
-groter is dan zijn bende.
I gevolge van onvoldoende ke
-*■ 1 i_i1)„1*fAA«*1G1atiT
Fr Br: Symph mU2-°,r,5t Stapleton; 14.00
15-45 A'dauig 't5.P0 NWDR: Amus
?7 00 Fr Br: Ber en i^Jkork: 16-30 °iv;
X1Z 18.00 V d .old 17.10 Dans-
fÏs'lP' Ork Cottorr'20Gram; 19.30
g Sar pr Bay Mart'n en Verz pr; 20'45
GeV8? P 2130 .Rounriai 0rlc mmv „the
Ork Temple! 23 00°^'': N™
S5cSab0«l 23.56 Nw°s° ^rdr: 23.15
De secularists", de laïcisten, onder wie
vele volslagen atheïsten en vijanden van
elke Kerk, propageren, daarbij helaas
gesteund door allerlei protestantse groe
pen, die ve'blind zijn door hun haat te
gen Rome", met alle middelen het waan
idee,' dat de godsdienstloze openbare
school de Amerikaanse school is en dat
bijzondere scholen niet voor honderd pro
cent Amerikaans zijn. Zij betogen ver
der dat de constitutie der Verenigde
Staten het beginsel van scheiding van
Kerk en Staat huldigt en dat het der
halve inconstitutioneel moet worden ge
acht, dat uit openbare Kassen gelden ter
beschikking worden gesteld voor niet-
openbare scholen.
Beide beweringen zijn vals, maar een
klinkende leuze als „scheiding van Kerk
en Staat" is nu eenmaal zeer geschikt
om bij de oncritlsche grote massa ver
warring te zaaien; ze suggereert in dit
verband, dat vooral de katholieke Kerk,
die het merendeel van de bijzondere
lagere scholen bezit, de staat aan zich
ondergeschikt wil maken. In werkelijk
heid is het uitspelen van het in de Ame
rikaanse constitutie vastgelegde begin
sel van scheiding van Kerk en Staat,
waarvan men de juiste betekenis moet
zien in historisch verband, als argument
tegen het toekennen van subsidies aan
het bijzonder onderwijs een grote falsi
ficatie. Dit blijkt uit de wordingsgeschie
denis van de constitutie,
In Engeland was de Anglicaanse Kerk
de staatskerk, de „established church"
geworden. Het parlement nam in 1665
een wet aan, welke ieder Engelsman in
feite dwong lid van die Kerk te zijn. In
het vervolg daarop bepaalde het parle
ment voorts, dat alle niet-Anglicanen
boven de zestien jaar. die in groepen
van vijf of meer personen bijeen kwa
men voor het houden van een godsdienst
oefening, konden worden gearresteerd
en zelfs naar overzeese gewesten gede
porteerd. Ook mocht niemand een open
baar ambt bekleden zonder tevoren een
eed te hebben afgelegd, dat hij volgeling
van de „established church" zou zijn.
Deze maatrcgelfen werden voor duizen
den Engelsen, katholieken zowel als le
den van protestantse kerkgenootschap
pen, aanleiding aan Engeland de rug toe
te keren, en in Amerika de vrijheid te
zoeken, welke hun in hun vaderland werd
onthouden.
Toen Amerika zich later onafhankelijk
had verklaard en de strijd tegen Enge
land had gewonnen, wilden de nakome
lingen van de emigranten in de eigen
constitutie de waarborg zien neergelegd,
dat de wereldlijke overheid nooit, als
in Engeland, een bepaald kerkgenoot
schap als „established churcn zou aan
wijzen en boven andere zou bevoordelen,
en dat zij nooit de vrijheid van de staats
burger inzake het lidmaatschap van zijn
kerkgenootschap en het houden van
godsr ienstoefening.cn zou aantasten. De j
constitutie bevat dan ook de bepaling. 1
dat het congres geen wet zal uitvaardi
gen inzake „establishment" van een reli
gie noch een verbod van vrije godsdienst
uitoefening.
In die zin aanvaardde de constitutie
het beginsel van scheiding van Kerk en
Staat, een reactie op de toestand in En
geland. Maar de bedoeling van hen die
de constitutie ontwierpen en van hen
die ze goedkeurden, is nooit geweest,
dat het congres niet op een of andere
wijze steun zou mogen verlenen aan de
godsdienst; wél, dat het daarbij geen
discriminatie zou toepassen. Een autori
teit op dit gebied, rechter Story, die van
1811 tot 1845 lid was van het toenmalige
hoogste rechtscollege verklaarde inzake
de bedoeling van de desbetreffende be
palingen, dat „het algemene, zo niet j
universele gevoelen van Amerika was,
dat het christendom van de zijde van
de staat aanmoediging diende te ontvan
gen".
De door de laïcisten vgn heden verkon
digde stelling, dat overheidssubsidie aan
bijzondere acholen in strijd zou zijn met
de constitutie, daar het een schending
betekent van het beginsel van scheiding
van Kerk en Staat, is volsagen vals.
Maar de verwarring der geesten is ten-
kennis van za
ken tendentieuse voorlichting en georeic
aan' onderscheid zo groot, dat men zich
iaat biologeren door een leuze.
Toch kan elke Amerikaan weten: dat
al de grote figuren uit de onafhankelijk-
heidsstrijd mannen van godsdienstige
overtuiging waren en de godsdienst als
het fundament der democratie beschouw
den; dat zij in de constitutie de verkla
ring opnamen, dat ieder mens bepaalde
„onvervreemdbare" rechten bezit, hem
door zijn Schepper geschonken;, dat geen
van deze mannen een religieus-indiffe
rente of atheïstische staat wenste; dat
in de eerste tijder na de onafhankelijk
heid de scholen bijna zonder uitzondering
kerkelijke scholen waren; dat de open
bare school pas later is opgekomen en
haar grote uitbreiding heeft gevonden
mede door de opkomst der snel groeien
de steden met haar zeer gemengde be
volking, terwijl zelfs in die periode nog
sommige dun bevolkte staten (zoals
Nieuw-Mexico) zulk een moeite hadden
met het oprichten van scholen en het
vinden en betalen van de leerkrachten,
dat zij dankbaar waren wanneer katho
lieke zusters bereid bleken een school
te openen
Verder weet ieder, Amerikaan, dat het
congres een eigen „chaplain" heeft en
het leger een groot aantal aalmoezeniers
en veldpredikers; dat de beëdiging van
VLEES 262 vlees, 282 vlees, V vlees,
X vlees, Rts. bon a-s. moeders (3 rts.t.
V vlees, X vlees <2 rts.), 261 vlees, 263
vlees, 281 vlees, 283 vlees, Rts. bon H
51 (1 rts.). Afgifte ontv. bewijs MD 242
-09 met vleeszegels Coupures X 417. X
427, C 1139, C 1140; C 1137, C 1138. Af
gifte ontv. bewijs MD 242-10 met vlees-
zegels.
VLEESWAREN Zie onderstaand,
door detaillisten ged. tijdvak
29 Aug. t.m. 10 Sept.
KOFFIE 267 Alg., Rts. bon H 16 (M.
rts-). Afgifte coupure C 1124.
KAAS 266 Alg., 272 Alg., V kaas (2
rts.), 274 Alg., Rts bon H 36 (1 rts.).
Afgifte coupure C 1125.
VLEESWAREN Dezelfde bonnen als
voor vlees. Afgifte coupures C 1137. C
1138.
een nieuwe president gepaard gaat met
gebeden en het uitspreken van de zegen
door vertegenwoordigers van de grootste
kerkgenootschappen, waaronder ook de
katholieke Kerk, en dat de president
zich door een plechtige eed verbindt zijn
ambt goed uit te oefenen.
Geen verstandig mens protesteert daar
tegen met een beroep op het beginsel
van scheiding van Kerk en Staat, maar
als het om subsidies voor het bijzonder
onderwijs gaat, dat voor het overgrote
deel katholiek onderwijs is, weergalmt
het land plotseling van het luidruchtig
beroep op een valselijk geïnterpreteerd
beginsel. Het is duidelijk, dat zich achter
dat rumoer iets anders verbergt dan al
leen maar de zorg voor de constitutie.
van
26 Het bevrijden van de andere gevangenen was het werk
van een ogenblik. Ais laatste werd de Droes, die als een
kleins mummie, met touw omwonden naast de andere Zoute
Zee Zwervers lag, losgesneden. Onderwijl zaten de zeerovers
in de kajuit wür. te drinken. „Als wij de schat hebben ge
vonden, kopen wij een kasteel in Spanje riep de Hooi-
wager. „En voer" ieder van ons schiet er vast wel een
rijtuig met twee paarden op over grinnikte Halfhaar,
„en pen pruik voor mij". „Praat niet zo onnozel, kerels",
riep de Woeste Pot- „Laten wij liever het schip gaan door
zoeken om de kaart ven het eiland, waar de schat is begra
ven, te vinden. Door het bouwen van luchtkastelen is nog
geen mens rijk geworden! De Zoute Zep Zwervers waren
intussen alweer op weg naar hun eigen schuit. Langzaam'
enterden zij langs het touw voort. De Droes sloot als laatste
de rij.
Het is onnodig iets over de hoeden te
vertellen, zonder eerst over het kapsel
te spreken, want de winterhoeden zijn
aile ontworpen voor één soont kapsel.
De bijgaande foto toont het meest voor
komende. Natuurlijk bestaam er varia
ties op, maar de hoofdlijn blijft onver
anderd. Het is onmogelijk lang in de
hals vallende haren te dragen, evenmin
als de valse vlechten, die enige jaren
lang werden gedragen, of een overvloed
van krullen.
De najaarshoeden zijn het resultaat van
het samenwerken der kappers, couturier»
en modisten, die daar eindelijk het be
lang van hebben ingezien.
De hoeden zijn alle klein. Sommige
laten het gezicht geheel vrij en lopen
met gen pünt in het midden naar boven;
die punt wordt geaccentueerd door de
garnering. Deze piqkt recht de lucht in,
maar is nooit overdreven lang. Andere
hebben een schuine lijn, erg naar bene
den aan de rechterkant, terwijl aan de
linkerkant een groot gedeelte van haar
en voorhoofd zichtbaar zijn, veel meer
danin het afgelopen seizoen.
Alle hoeden z(jn op die twee modellen
geïnspireerd, maar de modisten hebben
toch een ongelooflijke variatie weten te
maken. Alleen bij Claude St. Cyr is de
gehele collectie zoiets van een hon
derdtal geheel geïnspireerd op het
eerste.
Dat we in de magere jaren zijn ver
zeild, blijkt wel uit het feit, dat zo min
mogelijk garnering wordt gebruikt. Dik
wijls wordt deze aangebracht door het
vilt van de hoed zelf. En dit bij alle
modisten. Soms hangt een gedrapeerd
eind op zü af of een reep, gekruld als
een spaander van hout. Een dergelijk go.
valletje steekt Ook wel de lucht in. Dit
geldt natuurlijk voor de eenvoudige hoe
den. Bloemen zijn dit seizoen haast op
12)
Cavalcanti droogjes r de 00gleclen.
dwenen bijna geheet verz0nnen zijn.
Kan waar zijn, kan ook
Se non e vero, ntetwaa zijn lQupe
Hij onderzocht deVio Qnder tot b0_
van binnen en buiten va g met de
ven en streek eindelijk snaren, die
strijkstok over de ontstemue
oei ij j\d 9uiv wvex vxv- ven
een diepe, warme klanK g* n-
Salimbenï staarde oncterWU^ hetgee°
naar de Madonna aan de mu
hem echter niet belette, om he merken
interesse van de handelaar t* be
die de viooJ neerlegde, haar weer OP»?»
als was het een wiegekindje en emoe j
opziend opmerkte:
Het liefst zou ik haar helemaal me
kopen, zoiets valt eigenlijk buiten
genre van mijn zaak. Waarom bent u niet
naar Kofch gegaan, de grote muziekhan
delaar? De graaf mompelde dat hij Ga-
va canti's naam kende en nog nooit van
Koch gehoord had. Was dat. een Duitser?
En met een diepe zucht nam hij de han
delaar het instrument uit handen en
zeide: U heeft eigenlijk gelijk, com-
mendatore. Wie is die Koch? Ach, daar
valt mij plotseling iets in, heb ik te
naam met op de Piazza Corridonl gezien? ogenlik een oorvijg verwachtte. Cava!
Deen andere houding had zoveel in
vloed op de „chirurg" kunnen nebben.
Voor zover hij er verstand van had
en dat was niet weinig hield hij hier
een prachtige oude Italiaanse viool in
handen, misschien werkelijk een Stradi
varius, in ieder geval een zeer waarde
vol instrument van de eerste rang. fctij
geloofde geen woord van het verhaal van
de graaf waar het de herkomst betrof,
"'j was ervan overtuigd, dat Salibeni
als afgezant van een andere handelaar,
bRsschien ult een andere stad, optrad.
Stellig had deze de graaf opdracht gege-
plf ®erst naar Cavalcanti of naar Uu-
Korh en, Nasi te eaan en dan pas naar
sekt Ver"azza. 's Morgens was die
no7hii k nzetti dg grote verzamelaar
haH hl ln de Winkel geweest en
den wat d«v?\9t8 van ziJn Sading gevon-
rtaar h*4 verv<Hender was geweest
dat^Cavllcanfr tWee iaar geteclen was'
d an Temffl r0»" met hem had ge"
tan j Guelfer hem twee weken
geleden nog een oude Homeinse spiegel
verkocht had, zoals hij hem zelf verteld
had. Lorenzetti was voortdurend op zoek
naar oude instrumenten, hij bezat slechts
een goede viool, een Guarneri, waar hij
bijzonder trots op was. Stradivarius ot
rtiet, Lorenzetti zou dit instrument stel
lig'kopen, als het niet te duur was;
Misschien heb ik een koper voor
die viool- Wait moet zij kosten?, zei Ca-
valcamti en keek de graaf in de ogen
alsof hij hem wilde hypnotiseren.
350000 Lire, stotterde de graaf en
keek alsof hij voor dit antwoord ieder
cantd zou verachtelijk en honend lachen,
enmaar weer gebeurde er iets heel
anders, want de handelaar keek alleen
zeer verbaasd op, onderzocht de viool
voor de zesde maal en zei toen op de
marnier van een chirurg, <Ue het geval
voor hopeloos houdt, tenz j er onmiddel
lijk ingegrepen wordt;
350000 Lire? Dat is een ongehoord
bedrag! Een geweldig risico. .Als het nu
eens een goede vervalsing is? Een oude
viool, maar niet zo oud, als wij allebei
denken? En, ineens vertrouwelijk: „Waar
de Graaf, ilk ken U met, U zoudt, ik zeg
dlit natuurlijk zuiver theoretisch, mij voor
de gek kunnen houden. Begrijpt U mij
goed. Ik zal U een ongewoon doch aan
vaardbaar voorstel doen. Ik weet niets
van de herkomst van de viool, heb er
ook geen documenten over. U bent graaf
Salimbenï, een levend document voor de
echtheid van het instrument. Mijn klant
is een eersite klas kennerhij ziet ogen
blikkelijk of het een Stradivarius is of
niet. Ik zal U vertrouwen en U de naam
van mijn klant zeggen. U moet echter
met geen woord zeggen, dat U van mij
komt. U heeft gehoord dat hij juist in
Genua is, en biedt hem, met hetzelfde
verhaal dat U mij gedaan heeft de viool
aan voor 400000. Als hij haar koopt,
behoud ik 200000 en U krijgt eveneens
200000. Als hij haar niet koopt gaat U
naar Koch, of naar een andere handelaar-
Snuivend beëindigde Cavalcanti ziin
verhaal, gooide zijn sigaret weg. zette
de handen in de zijde en keek de graaf
Deze wachtte enige tijd en zei toen
lispelend: Ik ben hat er mee eens,
alleen moet ik, waf de man ook betaalt,
minstens 250000 Lire hebben.
Wederom staarde Cavalcanti de graaf
lange tijd aan, alsof hij wilde doorgron
den welke raadselen dit bleke gezicht
verborg. Toen knikte hij: Goed, ajs hij
350000 of meer betaalt, krijgt U 250000,
betaalt minder dan krijgt U ook
slechts 200000 Lire. Maar dat is zeer wei
nig voor een Stradivarius. Voor een goe
de oude viool daarentegen zeer duur.
Nu, gaat U met Öermes, de God der an
tiquiteitenhandelaars, graaf Salimbenï!
Cavalcanti legde zijn gemanicuurde hand
op de grafelijke schouder, en fluisterde
hem reeds bij de deur in het oor: Ugo
Lorenzetti, de beroemde verzamelaar.
Woont in het Grand Hotel Columbia.
Een gek, maar zeer rijk en een kenner!
Hiermede sloot hij de deur achter de
graaf, keerde toen snel naar zijn bureau
terug, nam de telefoon van de haak, yrqeg
een nummer aan en zei even later:
Pronto, ben jij het Guelfer? Hier
Cavalcanti. Ken jij misschien een graaf
Salimbeni? Neen? Een particulier, mis
schien een kleine bemiddelaar. Wat zeg
je? Ja, 'ik zal hem opbellen. Tot ziens!
Hij legde neer en draaide het nummer
dat Guelfer hem gegeven had, dat van
een hem bekende agent, door wiens be
middeling hij wel eens enige zaken had
gedaan.
Pronto, Signore Gentdluomo? Kent
U misschien een zekere graaf Salimbeni?
Een grappige piepstem antwoordde:
(r— Salembeni, ken i)k reeds enige maan
den.
Wat is het voor een man?
Voor zover ik weet houdt hij zich
tegenwoordig ook bezig met bemiddeling
bij de .verkoop van oude schilderijen en
antiquiteiten. Hij verspeelt iedere cent,
die. hij Verdient in de loterij. Hij maakt
een idiote indruk. Was hij bij U?
Neen, zei Cavalcanti, lachte luid en
legde de hoorn op de haaik.
Gelijktijdig met de graaf betrad een
flinke jongeman met een kale schedel
en een kindergezicht de hali van het
Grand Hotel. Beide heren gingen tege
lijk naar de receptie. JDe graaf vroeg,
zijn kaartje aan Je heer Lorenzetti te
overhandigen, de jonge man legde het
zijne, met de naam Hans Apt, vertegen
woordiger voor Genua van' de Victoria-
verzekeringsmaatschappij, op tafel en
verlangde de heer Grangg te spreken.
Beide .bezoekers werdep in .dezölfde lift
naar 'boven gebracht en openden bijna ge-
WcfMig tfe verschillende kamerdeuren.
Graog'g dicteerde juist een brief aan
Lena,' toen de jongeman, zich voorstelde
en direct het telegram liet zien, dat hij
uit Zürich ontvangen had. Hij werd
daarin gevolmachtigd oim met de violist
te onderhandelen en persoonlijk de zaak
te onderzoeken. Grangg, geholpen door
Lena, vertelde van de diefstal tot in de
kleinste bijzonderheden,, ook dat eerst
na het verschijnen van de avondbladen
officiële aangifte bij de politie was ge
daan, zodat het bericht niet voor de vol
gende morgen bekend zou worden, waar
mee de heer Apt het geheel eens was.
Het klinkt allemaal erg fantastisch,
zei hij en zag Lena aan, die knikte:
(Wordt vervolgd).
geen enkele hoed te vinden, maar hanen-
veren des te meer
De kleuren? Weinig zwart maar wel
veel „faux noirs", soort van heel don
ker bruin; veel beige in alle schakerin
gen tot tête de nègre toe; groen van licht
tot heel donker; frambozen- en robijn
rood; licht en donker grijs, nachtblauw,
goud en zilver en licht en donker paars.
Als materiaal lang en kortharig vilt
in alle mogelijke soorten en onder aller
lei benamingen: soms ook vilt, dat aan
beide zijden gebruikt kan worden; sa
tijn; veel kortharig vilt met fluweel
verwerkt en antiloop en chevreau voor
sport- en regenhoeden.
DINY K W.
