Berlijn, waar het Derde Rijk
ten onder ging...
M
- -rv5*
R
NU DE SOVJET-UNIE DE
ATOOMBOM HEEFT
HAAS AZIJN
Eigen huisje op de oude dag
Een viool verdween
D\E ^a-^e
wereld
aap/
Het eiland in de rode vloed
ADIO
Selectie-wedstrijd voor Zuidelijk elftal
■mm
1 68-
programma
Nieuw militair overleg in W,-Europa
Bij hulpbehoevendheid ook verzorging
DONDERDAG 6 OCTOBER 1949
PAGINA 2
i.
(Van onze speciale verslaggever)
BERLIJN, September 1949
Een viermotorig Amerikaans vliegtuig voerde ons van
Frankfort naar de oevers van de Spree. De reis met
de trein was ons nadrukkelijk afgeraden. Dit bete
kende immers een lange tocht door de Russische zone
en de Russen zijn nu eenmaal önberekenbaar.Vandaag
is het een grote blokkade, morgen een kleine en het
ontbreken van een stempel op een papier ontlokt al
gauw een „Dokoement nix goet", met alle gevolgen
van dien. Zo pas is een tweetal Amerikanen eindelijk
naar de Britse sector van Berlijn teruggebracht, die
om onbekende redenen ergens in de Russische zone
waren gearresteerd. Een Berlijnse journalist, die
enkele maanden geleden tijdens een razzia in de
Russische sector werd opgepikt, verdween spoorloos.
Men heeft tot dusver niets meer van hem gehoord
Dokoement nix goet waarschijnlijk....
van gegarandeerd
goede kwaliteiten.
Gashaardon
arden
KOLENPRODUCTIE IN
SEPTEMBER GESTEGEN
AV).-
perxlscV^80
L l 2A3-'
Bo*»
40.**
o4 Karpe*en
3der°|oO
oer A?5
ALG. ORGAAN VOOR DE
HANDEL
„STUDENTE" WAS GERAFFI
NEERD OPLICHTSTER
Mathenes»«i'Hn 190
Westkrulskade 4
4 Pretorialaan 47
ROTTEROAM
OLIE IN WEST-DUITSLAND?
DOODSTRAF VOOR HELPER
VAN DE JAPPEN
ZONDAG DEFINITIEVE
KEUZE BEKEND
NED. MILITAIR ELFTAL
DOOR TURKIJE GESLAGEN
GROTE PRIJS VAN
AMSTERDAM
SLIJKHUIS WEER NAAR
AMERIKA?
SCHAAKTORNOOI TE
BAARN
HET EERSTE COMPLEX
IN RAALTE
PAUL SCHOTT
1S8
Beeld uit Berlijn: caféterras bij de
Gedachtniskirche
half vernielde
Dies leek ons aan een treinreis te veel
risico verbonden. Bovendien is ze blij
kens veler ervaring erg ongeriefelijk.
Derhalve aanschouwden we Berlijn, voor
't eerst na twaalf jaren door de patrijs
poort van de, om hoogte te verliezen,
langzaam boven de stad cirkelende ma
chine, een vliegend fort, dat in volkomen
rust en evenwicht zijn plaats op het
Tempelhof-vliegveld zocht.
De aanblik was verbijsterend. Waar we
zaten, kregen we telkens een vergezicht
op de Russische sector. Duidelijk liep het
lint van de Berlinerstrasze en aansluiten
de Charlottenburger Chaussée door een
uitgestrekte woestenij van vernielde hui
zenblokken. waarvan de muren omhoog
staken als de wanden van een honingraat.
Na het groen van een park of het blauw
van een meer volgde weer het beklem
mende beeld van schier eindeloze vernie
ling. Bijna met een zucht van verlichting
lieten we ten-lotte onze blikken gaan
over de tamelijk intact lijkende huizen
rijen in de omgeving van de Flugplatz.
Daar kregen we na aankomst op de be
gane grond een eerste indruk van geteis
terd Berlijn: het enorme, echter overal
gehavende gebouwencomplex van het
vliegveld, waarin we door lange gangen
en over brede, statige trappen de zaal
voor cte uitklaring bereikten.
Het vliegveld midden in de »tad
Het is een der merkwaardigheden van
Berlijn, dat men per vliegtuig feitelijk
midden in de stad aajikomt. Al ligt de
eigenlijke „Stadtmitte" rond Unter den
Linden en Friedrichstrasze nog een flink
stuk verderop, het vliegveld is aan alle
kanten door de uitgestrekte woonwijken
van Tempelhof, Schöneberg en Neukölln
ingesloten. Toen de taxi ons door de
Amerikaanse sector voerde, verdween
even de eerste impressie van een totaal
verwoest Berlijn en deze keerde pas bij
bezoeken aan de Russische sector terug.
Toch leverden als het ware weggeslagen
wijken links en rechts van de Kurfür-
etendamm nog aspecten genoeg, om de
voorstelling relief te geven, welke velen
onzer zich tijdens de oorlog en op grond
van de na-oorlogse berichten over de
voormalige hoofdstad van het Derde Rijk
hadden gevormd: «venals dit in puin
gestort
De Tauenzienstrasza b.v., eens een aan
eenschakeling van prachtigs winkelzaken
en uitbundig ingerichte café's en restau
rants, is nu een aaneenschakeling van
puinhopen. Hier en daar staat er nog een
skelet van muren en vloeren, een opeen
stapeling van halfduistere krochten, met
daar doorheen gevlochten in elkander
gedraaide trappen en gegolfde hekken.
In één zo'n labyrinth gloeit rood als een
waarschuwingssein uit de onderwereld
'n bekende firmanaam, „Stiller, Schuhe".
Door als grotten aandoende, half afge
brokkelde ruimten naderen we een
schacht, die weer diep in het binnenste
van het labyrinth naar een ijzeren wen
teltrap voert.
Hier wordt in enkele kamers wat men
noemt „de zaak op dezelfde voet voort
gezet". Verderop lokt ons het helle
blauw van de hemel. Als we er op af
gaan, komt ons het geluid van een har
monium tegemoet- Een oorlogsblinde ver
dient zo zijn d .elijks brood. Aan zfjn
voeten ligt de hond, die hem vanavond
naar zijn huis een kelder of een stuk
ruïne leiden zal.
Bij en op de Kurfiirstendamm
Aan het einde van de Tauenzienstrasze
doemt de half vernielde Gedachtniskirche
op. Deze aan de gedachtenis van de eer
ste Kaiser Wilheltn gewijde kerk is nu
een bedehuis zonder dak en met half
aan flarden gereten torens en koepels.
De ruïne van de Gedachtniskirche be
heerst de Augusta Viktoria Platz, vroeger
het moeilijkste verkeersprobleem van
Berlijn, dat niet op te lossen bleek, aan
gezien er zes brede verkeersstraten op
uitmondden. Men kan er thans de men
sen en de auto's rustig tellen-
De voornaamste uitmonding- de Kur
fiirstendamm, ligt voor ons, rechts aan
vangend met puinhopen, links met keu
rig aangeklede caféterrassen Voor wie
de „Ku" in zijn glorietijd gekend heeft,
is deze drie en 'n halve kilometer lange
verkeersader een onwezenlijke verschij
ning met iets toneelmatigs. Hij mist er
al direct het Ufapalast, ondanks het be
houden gebleven Marmorpalast waar de
felturaufführung" plaats vindt van
ne Grosze Liebe". het nieuwste be
kroonde product van de herlevende
Duitse filmindustrie. Weg zijn de voor
heen elkander opvolgende caféterrassen.
Slechts een enkele als dat van Kut-
schera, herinnert er aan. hoe het ens
was. Men loopt langs de half afgescho
ren gebouwen en grote, bijna monumen
taal aandoende open plekken langs
VRIJDAG, 7 OCTOBER.
HILVERSUM II («15 M.) N.C.R.V. 7.00 en
«00 Nws, gram.; 9.15 V. d. zieken: 9.35 Phila
delphia Symph. ork.; tO.SO Morgendienst; u.00
HSndelprogr.; 11.15 Zangrecital; 11.«5 Harmo-
niemuziek; 12.00 Sextet Johnny Kroon; 12.31
Trio Fantasia; 13.00 Nws; 13.15 Orgelconc.:
l«.00 Kamermuziek; 14.40 Causerie; 15.00 Om-
roepork.; 15.40 Van oude en. nieuwe schrij
vers; 16.00 Muzikaal maandblad; 16.30 Ned.
Kamerork.; 16.40 Voordracht; 17.00 Orgel;
17.15 Beethovencyclua; 17.45 Friea progr.; 18.00
Gram.; 18.15 Lezing; 18.30 Geest, liederen;
15.45 C.W.V.19.00 Nws; 19.15 Geest, liederen;
19.30 Ork. Vie. SUvester; 19.40 Radiokrant;
20.00 Nws, gram.; 20.15 Jubtleumconc. Arn
hemse Ork.ver. (21.05 Reisimpressies); 22.15
Zigeunerork.; 22.45 Avondoverdenking; 23.00
Nws; 23.15 Canzoettaaextet.
HILVERSUM I (301 M.) V.A.R.A. 7.00 en
8.00 Nws, gram.; 8.50 V. d. vrouw; 9.00 Parijs
Conservatortumorkest; 10.00 V.P.R.O.; 10.20
Gram.; 10.30 V. d. vrouw; 10.45 Koor en ork.;
11.15 Voordracht; 11.35 Accordeonorkest:
A.V.R.O. 12.00 Metropole-ork.; 12.33 Sport;
12.45 Metropole-ork.; 13.00 Nws; 13.15 The
Romancers: 13.45 Gram.; 14.00 Kookkunst
14.20 Kamerork.; 15.00 Ons volk in zijn dich
ters; 15.30 Klankbeeld; V.A.R.A. 16.00 Film
land; 16.30 V. d. jeugd; 17.00 Plano-duo; 17.20
Wij en de muziek; 18.00 Nws; 18.15 Feliclta
ties; 18.30 Ned. Strijdkr.; 19.00 .Denk om de
bocht; 19.15 Accordeola; V.P.R.O. 19.30 Cur
sus; 19.50 Tien voor acht; 20.00 Nws; 20.06
Sonate v. Mozart; 20.30 Cursus; 20.55 Boeken
nieuws; V.A.R.A. 21.00 Gram.; 21.23 „Edgar
A. Poe"; 21.50 Buitenl. overz.; 22.05 „Pennies
from heaven"; 2240 V.P.R.O.; 23.00 Nws; 23.15
A London Symphony, Vaughan Williams.
RADIODISTRIBUTIE III: 7.00 VI- Br.:
Nws., 7.03 Gram-, 7.30 Kron. 7.40 Gymn
7.50 Symph, v, Mozart, 8.00 Nws- 8.05
Cone. 9 00 Nws. 9.05 Gram. 10 00 Eng. L.P.:
Orgel, 1030 Eng. H.S.: Bill Savifi ork.,
11.00 Eng. L.P-: Midland Light Orch., 11.45
Voordr., 12 00 VI. Br.: Ens. Marais, 12.30
Weer, 12-32 Ork- Peter Yorke, 13 00 Nws-,
1315 Gert Mertens en Mona Barany, 14.00
Gram., 14.45 School, 15.00 Eng, L.P.:
Arthur Salisbury ork-, 15.30 Bunny May
ork. 16.00 NWDR: Blaasens, 1630 Eng.
H.S-: Gram., 17.00 Kootwijk: Batavia,
18.00 Fr Br.: Voor de sold., 18-30 VI. Br.
Voor de sold., 19.00 Nws., 19.30 Zang
19.45 Filmmuz-. 20.15 Filmrevue, 2030
Verz. pr-, 21.00 Eng. L.P.: Symph. orkest,
22.00 VI Br.: Nws., 22.15 Dansmuz.. 22.50
Nws., 22.55 Gram., 23.00 Dlv.
RADIODISTRIBUTIE IV: 7-00 Eng
Nws-, 7.15 Ireland Orch., 7,50 „Lift up
your hearts", 7.55 Weer, 8.00 Fr. Br.: Nws,.
8.10 Conc-, 9.00 EngL.F.: Nws., 9.10 Verz
pr., 10.00 Div., 11.00 Eng. H S.: Voor de
scholen, 12,00 Eng. H.S-: Dansork., 12-30
Eng. L.P-: Schots ork., 13.15 Lichte muz.,
14.00 Fr. Br.; Causerie, 14.15 Muz- uit
Frankrijk, 15.00 Eng. H.S.: Opera, 15.45
Kalundborg: Cabaret, 16.15 Eng- L.P.r
Welsh Orch 16.45 Mil. ork., 17.15 Fr. Br.
Voor de zieken, 17.40 Eng. L.P.: Dansmuz.
18-00 orgel. 18.15 Jack White ork.,* 18.45
Hoorspel, 19.00 Fr. Br-: „Le Poète", 19.10
Casinoprogr-, 19.30 Eng. L.P.: Ignorance
is bliss, 20.00 Fr. Br.: Gevar. progr., 21,15
Gram-, 21.30 Uitz. over Edgar Poe.. 11.45
Filmmuz., 22.00 Eng. L.P.: Nws., 22.15
Topic for to-day, 22.20 Samba ork.. 23.00
Voordr., 23.15 Zang en orgel, 23.56 Nws
gevels, waarachter niets meer is en
langs in ruïnes als edelstenen gevatte
noodwinkels. De bomenrüen van de Ku
zijn nog slechts door enkele overlevende
vertegenwoordigd. We kunnen zelfs de
plek niet ontdekken, waar het befaamde
Café Moritz stond.
Het is stil op de Ku. Geen wonder,
want aan beide kanten zijn hele huizen
blokken met de grond gelijk gemaakt of
gehalveerd. Duizenden en duizenden heb
ben elders een onderkomen moeten zoe
ken of zijn gevallen als slachtoffers van
de bombardementen- Tot 1944 werden in
Berlijn ongeveer 000 doden onder de
burgerbevolking geregistreerd- Het aan
tal. dat in 1945 viel, heeft men nooit kun
nen vaststellen. De Kurfiirstendamm
met omgeving heeft zijn to-1 betaald op
de weg naar de uiteindelijke afrekening
drie een aanvang nam met de bombar
dementen van Warschau, Rotterdam en
Belgrado.
Wie inmiddels herinneringen aan de
Kurfiirstendamm van vóór de oorlog uit
bant, verwondert er zich over dat er nog
steeds iets, hoe zwaar gehavend ook, over
is van de Ku. Van dit feit geeft hij zich
rekenschap, als in de namiddag de men
senmenigte en 's avonds de lichtreclames
in bescheiden mate de vroegere glorietijd
oproepen. Het is een der merkwaardigste
ervaringen, die men in Berlijn opdoet en
wel, dat het nog een centrum heeft, Dit
centrum is allengs aan het opleven. Er
is veel verwoest, maar er staat toch ook
veel betrekkelijk ongeschonden nog over
eind en er wordt gebouwd en gerestau
reerd, hier en daar tot laat in de avond,
op electrisch verlichte steigers.
Men constateert zulks m t enige verba
zing. De Ku ligt echter in de Engelse
sectór en de mensen hebben er vooral
na de geldsanering nieuwe moed gekre
gen. Aldus "rschilt het beeld van de Ku
hemelsbreed met het troosteloze van dat
van Unter den Linden en Friedrichstrasze
in de Russische sector.
De Amerikaanse minister van defen
sie, Louis Johnson, is van plan in het
komende 'talfjaar de Amerikaanse troe
pen en bases in Europa te inspecteren
en besprekingen te voeren met militaire
leiders van de by het Atlantisch pact
aangesloten landen.
Sinds de Amerikaanse stafchefs In Juli
Europa bezochten, heeft zich een be
langrijke ontwikkeling voorgedaan, n l. de
mededeling van president Truman over
een atoombomontploffing in Rusland. Bij
de opstelling van de verdedigingsplannen
zal dus rekeing gehouden moeten wor
den met de mogelijkheid van bescher
ming der W.-Europese hoofdsteden tegen
atoomaan vallen.
Havens aan de Westkust van Europa,
belangrijk voor ontscheping van Ameri
kaanse troepen, moeten voortaan be
schouwd worden als mogelijke doelen
voor aanvallen met atoombommen. Ook
de plannen voor aanvallen van Ameri
kaanse bommenwerpers op Russische mi
litaire- en munitiecentra bij een even
tuele Russische inval ,in West-Europa,
zullen herzien moeten worden.
De commissie tegen on-Amerikaanse
activiteit van het Huls van Afgevaardig
den verklaart te kunnen bewijzen, dat
„een belangrijke sovjet-Russische spion"
reeds in 1944 op de hoogte was met alles
wat in een strikt geheim Amerikaans la
boratorium voor atoombommen gebeurde.
Een voormalig arbeider aan het metal
lurgisch laboratorium van de universiteit
te Chicago was bereid hiervoor als ge-
Schitterende
modellen vanaf
;erende I
anaf t, 119.- I
tuige op te treden. Deze getuige zou con
tact gehad hebben met Arthur Alexan-
drow.ietsj Adams, een spion, wiens op
dracht verband hieL met ontwikkelingen
betreffende kernsplitsing. De commissie
gelooft, dat Adams zich thans in de sov
jet-unie bevindt.
De Nederlandse steenkolenproductie
beliep in September J.l 1.002.800 ton te
gen 990.100 ton over Augustus; beide
maanden met 26 werkdagen. De gemid
delde productie per werkdag bedroeg
38.600 ton (v.m. 38.100 ton).
model0 q0
Op gebied van landbouw en
voedselvoorziening
Op een te Utrecht gehouden vergade
ring van vertegenwoordigers van meer
dan vijftig vrije organisaties, alle wer
kend op het terrein van landbouwpro
ducten en levensmiddelen, heeft men be
sloten tot oprichting van het Algemeen
Orgaan voor de handel in en verwerking
van producten op het terrein van land
bouw en voedselvoorziening. Deze nieuwe
organisatie zal kunnen optreden als de
representatieve organisatie óp dit terrein.
Dit wordt hoogst noodzakelijk geacht,
omdat tot nu toe naast algemene organi
saties voor landbouw, industrie en mid
denstand géén vrije algemene organisa
tie bestond, welke kon optreden als re
presentatieve organisatie van groothan
delaren, grossiers, tussenpersonen en aan
verwante bedrijven.
Door genoemde vergadering is een
voorlopig bestuur gekozen van 16 perso
nen, die optreden als vertegenwoordigers
van de akkerbouw-, tuinbouw-, veeteelt
en importproducten, alsmede namens de
handel in vis en alcoholhoudende en al
coholvrije dranken, terwijl ook enkele
vertegenwoordigers van organisaties van
tussenpersonen deel .van het voorlopig
bestuur uitmaken.
Enige tijd geleden verscheen bij een
boekhandelaar in Den Haag een jonge
dame in de winkel, die voorgaf theolo
gisch studente te zijn aan de universi
teit te Amsterdam. Voor het komende
semester had zij voor 4- h 500 gulden
aan boeken nodig. Zij vertelde, dat haar
vader vlootpredikant in West-Indië was
en haar maandelijks een geldelijke toe
lage zond.
Zij kreeg 4 woordenboeken en 2 theo
logische boeken mede, welke op de
rekehing zouden worden geschreven,
want „in verband met moeilijkheden
met deviezen" kon zij niet direct beta
len. Toen de rekening aan het opgege
ven adres te Amsterdam werd aangebo
den, bieek zij daar niet meer te wonen.
De boekhandelaar deed aangifte bij de
politie, met het gevolg, dat de „studente",
de 21-jarige L. v. d. K„ wonende in de
Daguerrastraat te Den Haag, werd gear
resteerd. Bij haar arrestatie bleek, dat zij
in Amsterdam pi. m. 2.000 had verduis
terd ten nadele van het Wilhelminafonds,
door zich als coUectrice uit te geven.
Voorts kwam vast te staan, dat zfj ver
schillende Haagse boekhandelaren door
het doen van hetzelfde verhaal had be
wogen aan haar boeken zonder betaling
af te geven. De aldus verkregen boeken
werden voor een derde of de helft der
waarde als tweedehands boeken verkocht
aan een boekhandelaar in de binnenstad,
die ze daarna als nieuw in de handel
bracht. Tegen deze boekhandelaar is
proces-verbaal opgemaakt.
METZtMEÏÏ
(hoek Nw. Binnenwoq.)
•IS
In het gebied ten oosten van Cleef wor
den thans door de Du;tse olie-onderne
ming Elwerath boringen uitgevoerd met
de bedoeling de geologische structuur
van dit gebied te onderzoeken. Men hoopt
in het gebied olie aan te treffen. Dit
onderzoek is volgens mededeling van het
economische ministerie van Nordrhein
Westphalen nog in een beginstadium, zo
dat nog niet bekend is oi inderdaad olie
voorraden aanwezig zijn, die een lonende
exploitatie mogelijk maken.
Het hoog ipilitair gerechtshof te Bata
via heeft uitspraak gedaan in de zaak te
gen de voormalige hoofdcommissaris van
politie te Medan, P. Maseland. Het hof
veroordeelde hem ter dood, daarbij over
wegend, dat verd. in 1943 de Japanse
vijand drie maal heeft geholpen. Mase
land zou een verzoek tot gratie indie
nen.
M. is reeds eerder door de temporaire
krijgsraad te Medan tot levenslang ver
oordeeld. Aar» dit vonnis weigerde het
hoofd tijdelijk bestuur echter het fiat tot
executie te verlenen, waarna de H.V.K.
de zaak naar een hooj militair gerechts
hof verwees.
(Van onze speciale verslaggever)
Als er in deze Zuid-Nederlandse elf
tallen, die Woensdagnamiddag in het
weidse en wijde gemeentelijke Sportpark
van Tilburg, veel te wijd om gezellig te
zjjn, één voetballer op de voorgrond trad
dan was dat de linksvoetige rechter
vleugelman, het dribbeltje van P.S.V.,
Harrie van Elderen, die nog niet eeirs
waardig was gekeurd om het rode shirt
te dragen. Want de sterksten gingen in
het rood gekleed en de mogelijken, als
bewUs voor hun pril verschijnen, in het
blauw.
Het is zeker, dat de kleine B.V.V.'er
van Overbeek, die al eens het oranje
tricot droeg en die in het A-team was
overvleugeld wordt, doch overigens zien
we geen veranderingen, tenzij van Ke-
menade, die goed en taai-volhardend in
zijn taak. het Wassenberg moeilijk zou
maken. De keus zal echter niet gemak
kelijk zijn. In de A-voorhoede heeft
Weenink als secuur-plaatsende verbin
dingsspeler goed voldaan. Het was alleen
jammer, dat v. Roessel zijn taak als
schakelspeler schromelijk verwaarloos
de. De juiste cadans kon daardoor nooit
gevonden worden. De roden speelden
practisch met twee mid-voors: v. Melis
en v. Roessel. En al heeft v. Melis de
beide doelpunten gemaakt, na 40 minu
ten in de eerste helft en na 28 minuten
in de tweede, waardoor rood tenslotte
met 21 won de tegen-score stond
op het crediet 'van v. Elderen, die na de
thee met de binnenkant van zijn schoen
'n hoge diagonale bal netjes in het doel
plaatste (11) hij zal zijn plaats
moeilijk kunnen verdedigen. De slimme
midvoor v. Melis en de lange, robuste
maar vlot-schietende Van Roessel pas-
opgesteld, nu ook in het Zuidelijk elftal sen niet ngast elkaal% Franssen 0p de
dat binnenkort te Geleen tegen Luxem
burg speelt, zijn plaats aan hem ver
speeld heeft.
Harrie van Elderen speelde beter dan
hij in P.S.V. geweqd is te doen, maar
als men een' paar jaar in Indië is ge
weest en voordien tot de grootste be
loften van de Zuidelijke velden heeft
behoord, dan is het geen mirakel meer,
wanneer men plots uitzonderlijk goed
speelt.
Overigens waren er in deze wedstrijd
geen uitblinkers. De A-ploeg, die Saris,
v. Bun, v. d. Sluys, Huybregts, Krijgh,
Wassenberg in de verdediging onderdak
verleende, marcheerde vrij goed. Jan v.
Bun, die al een dagje ouder wordt, heeft
alleen de kans, dat hij door Bakers
Te Rijssel werden gisteren de halve fi
nales gespeeld van het internationaal
militair voetbaltornooi. De grote verras
sing was het prachtige voetbal, dat door
de tegenstanders van Nederland, de Turk
se ploeg, ten beste werd gegeven» Het
is de Nederlandse militairen dan ook
niet gelukt de finale te bereiken. Turkije
won met 21 nadat de rust was inge
gaan met een 10 voorsprong der Tur
ken-
Technisch waren zij de Nederlanders
verre de baas, zowel in lichaamstechniek
als in balbehandeling en bovendien voer
den zij het stopperspil-systeem tot in de
perfectie uit. Het was een elftal zonder
zwakke plekken en naast een go©d com
binerende voorhoede beschikte de Turk
se ploeg over een trapvaste verdediging,
welke de Nederlandse aanvallers telkens
een halt toeriep. Het enige Nederlandse
doelpunt ontstond uit een strafschop, die
10 minuten voor het einde hard en zui
ver door linksbinnen Kolkman van Go
Ahead werd benut. De Turken scoorden
midden ln de eerste helft hun eerste
doelpunt en ongeveer een kwartier na
de hervatting brachten zij de stand op
20. De Nederlanders speelden een goe
de wedstrijd, maar de vaak goed opgezet
te aanvallen strandden herhaaldelijk op
de resoluut Ingrijpende achterhoede der
Turken.
In de andere halve eindstrijd behaalde
Frankrijk na een harde onaangename
wedstrijd een 32 overwinning op Bel
gië. De ruststand was hier 11.
Vrijdag 7 October spelen Nederland en
België te Parijs om de derde en vierde
plaats, terwijl Zaterdag, eveneens te Pa
rijs, de finale wordt gespeeld tussen
Frankrijk en Turkije.
rode linkervleugel deed niets wat ver
wachtingen kan opwekken, maar ear
lier, die het vorig seizoen op de voor
grond trad, kende men niet meer terug.
Dillen is voor de midvoorplaats geen
pretendent, al schoot hij beter dan de
opgestelde midvoors: hij heeft geen voet-
balintellect En Mertens is een goede
back gebleken, die evenwel geen v. d.
Sluys in de hoek zet.
Enfin, Zondagavond zullen we weten,
hoe de Technische Commissie erover
denkt: de samenstelling van het Zuid-
Nederlandse Elftal, die dan plaats vindt,
bewijst het.
De, Amsterdamse gemeenteraad heeft
gistermiddag het voorstel van B. en W.
aangenomen om met ingang van 1950
jaarlijks een bedrag van 2100 beschik
baar te stellen voor het doen verrijden
van de groteprijs van Amsterdam, een
wielerwedstrijd, zoals die reeds ieder
jaar in Kopenhagen en Parijs gehouden
wordt.
In de zomer van 1950 zullen dus in het
Olympisch Stadion de beste professionals
van de wereld bijeenkomen om te rijden
om een eerste prijs van 1000, een
tweede prijs van 750 en een derde prijs
van 250. De winnaar zal bovendien een
sjerp in de stedelijke kleuren worden
aangeboden.
Naar het Scandinavische sportblad
„Idrottsbladet" meldt, heeft Dan Ferris,
de secretaris van de Amerikaanse Athle-
tiek Bond verklaard, dat het plan bestaat
voor het komend indoor-seizoen wederom
een aantal Europese athleten voor wed
strijden in de Ver. Staten uit te nodigen.
Toen hem naar namen gevraagd werd,
noemde Ferris: Slijkhuis, Reiff, Heino,
Lundberg, Vernier en de Zweedse 4 x
1500 meter estafette, bestaande uit Aberg,
Berqvist, Bengtsson en Eriksson.
De uitslagen van de vierde ronde van
het internationaal schaaktornooi te Baarn
luiden:
Groep A: SpanjaardDe Lansc afgebr.
BarendregtVisser 10; dr. EuweTor-
dlón 1—0; Henneberke—Kramer 1—0.
Groep B: Walingdijkstra—mevr. Heems
kerk afgebr.; Apking—Oosterwijk Bruin
afgebr.; De Groot—Paard 0—1: Mueller
Donk afgebr.
(Van onze redacteur)
De verzorging van „ouden van dagen
zoals de geijkte term voor bejaarde en®?"'
sen is geworden, heeft men eigenlijk
nooit als een probleem gezien. AU ZÜ
maar een dak boven hun hoofd hadden
en voldoende te eten. Meestal speelde
hierbij de liefdadigheid een rol.
Deze tijd met zijn vele noden, waar
onder het woningvraagstuk wel primair
is, heeft echter een bijzonder licht ge
worpen op de vele factoren, die niet over
60. Baaii en Woeste Pot besloten de „Gruwelaar" voor
een ander deel van het eiland voor anker te leggen. Ge
lukkig was de wind van dat deel van de kust af, zodat
niemand van de „Don Quichotte" de motor zou kunnen
horen-
Het was een gunstige plaats om het schip goed te ver
bergen voor nieuwsgierige ogen. De kust was woest en
onherbergzaam op dit punt. De mannen van de „Gruwe
laar" moesten met touwen verbonden en met houwelen be
wapend, tegen de rotsen opklauteren.
Terwijl Basli en zijn Zwervers elkaar langs de rotsen
sjorden, marcheerden Tlram en zijn volgelingen met spaden
op hun rug in de richting van een oude ruïne, waar zich
de schat moest bevinden. „Het lijkt de arbeidsdienst wel",
riep Basli, die de optocht van de hoge rots uit duidelijk
kon zien.
het hoofd gezien mogen worden, als er
aan gedacht moet worden, hoe de levens
avond voor degenen, die hun maatschap
pelijke prestatie volbracht hebben, .z
aangenaam mogelijk gemaakt k»n wor"
den.
Uiteraard zijn bejaarde (n'fn,s€I}' d'e a'"
leen overgebleven zijn, nadat de kinderen
het ouderlijke nest uitgevlogen zijn, het
eerst slachtoffer van inwoning. in het
ergste geval moeten zij hun huis voor een
meer bekrompen woning ontruimen of
intrekken bij een van de kinderen.
Psychologisch is het van enorme be
tekenis voor bejaarden, dat zij zoveel
mogelijk hun zelfstandigheid en zelf
werkzaamheid behouden.
Xn de hongerwinter, toen bij grote ma
teriële nood de aandacht van 'elen zich
juist op geestelijke zaken richtte, heb
ben enige mensen met veel sociaal ge
voel, onder wie een priester, zich op deze
kwestie eens bezonnen. Het gevolg is ge
weest de oprichting op 14 Maart 1947 van
de Landelijke Stichting voor behuizing
van bejaarden, die later door het Epis
copaat is aangewezen als de centrale voor
«ie gehele katholieke bejaardenzorg in
on3 land.
Het is niet bijpraten gebleven. Er ls
in korte tijd hard, zeer hard gewerkt en
er zijn niet alleen plannen op papier
gemaakt. Dank zij ook de medewerking
van de overheid, die zeer sympathiek
tegenover de denkbeelden van de Stich
ting staat en het bouwen van dergenjxe
huizen financieel steunt op voet van ae
Woningwet, kon reeds gisteren in Kaaue
de eerste steen gelegd worden van e
bejaardenhuizing, die, als eerste ra
land volgens de opvattingen van de
Stichting wordt gebouwd.
Door architect B. E. van der Linden
door
46).
HOOFDSTUK XVI.
Toen Lena met haar vriend voor de
tweede maal het vertrek van graaf Sa
limbeni betrad, had deze zijn koffers
reedsi gesloten. Hij had juist zijn veel te
kleine hoed opgezet, en «eek zijn be
zoekers met verschrikte ogen aan. Waa'
mede kon hij hen nog van dienst zijn?
Wij komen om revanche, zei Lena
lachend, en Salimbeni geleek sprekend
op zijn eigen karikatuur.
Revanche? stotterde Salimbeni. en
staarde het meisje met grote ogen aan.
U hebt het namelijk aan mij te dan
ken, dat u er zonder kleerscheuren af
gekomen bent, verklaarde Apt. Ik heb den
markies overtuigd, dat u onschuldig bent.
Salimbeni grijnsde.
Daar ben ik u dankbaar voor Hè, hè
hèlachte hl) staccato. Ik dacht dat
die Gomez
Die heeft gezegd, dat hij u niet
kende, maar de Marchese wilde u toch
vasthouden. Ik heb net zolang gepraat,
tot hij daarvan afzag. Apt zag de graaf
vast ln de onrustige ogen. en vervolgd":
Nu willen wijHet detective-bu
reau Apt en Plischmuth is echter hele
maal niet van uw onschuld overtuigd,
integendeel!, nam Lena het woord over.
Hoe komt u erbij!, jammerde de graaf
en streek wanhopig door zijn dunne
haar.
Wij weten, wat u weet, zei Apt
beslist. U hebt de viool, in opdracht
van Cavalcanti, verkocht. De graaf hief
afwerend een hand op, maar Apt ver
volgde boos: Ontken dat niet, wij weten
het zeker. Wij willen u echter niet aan
geven, wij willen slechts de viool' terug
hebben, anders niets. Wij werken in
opdracht van de eigenaar, het is ons Uit
sluitend om de viool te doen. U kunt
er aan verdienen, graaf, wij willen de
viool terugkopen.
De graaf zag er opgelucht uit. toen
hij antwoordde: Verdienen? Hoe be
doelt u dat? Ik weet niets van die viool
af.
Doet u niet zo dom, zei Lena ver
ontwaardigd, Wij zullen u 10000 lire beta
len, wanneer u ons de naam van de te
genwoordige eigenaar noemt, en wan
neer wij daardoor in het bezit van de
viool komen.
Salimbeni zweeg. Hij nam het kleine
hoedje van zijn hoofd, zette het weer
op, streek weer door zijn haar, keek
van Lena naar Apt, en zei: Tienduj
zend lire, zei u? Toen verzocht hij zijn
gasten met een handgebaar plaats te
nemen op een kist en vervolgde zacht:
Vijfduizend contant, de rest later
»- En hoe weten wij dan, dat u ons
niet een valse naam opgeef:, eti spoor
loos verdwijnt met die 5Ó00 lire?
Salimbeni stond op, opende de deur.
keek angstig naar buiten, en fluiaterde
toen: Omdat het «en beroemde naam
is, een naam, die iedereen kent. Vijf
duizend, zei u.,.. en u vertelt het niet
aan de politie?
Mijn erewoord!, z®' ApL waarop
Lena lachte, en in het Duits zei: Daar
heeft hij niet veel aan, wel?
Apt schreef een cheque voor 5000 lire
uit, die de graaf haastig in zijn porte
feuille borg. Toen zei hij: Ugo Lo-
renzetti, de beroemde verzamelaar*
Was zijn nicht niet aan boord?,
vroeg Apt opgewonden aan Lena. Deze
was van de kist opgesprongen en stond
doodsbleek tegen het raam geleund.
Wat heb je, Lena? Apt rende op haar
toe. roepend: Breng een (das water,
graaf! Terwijl Salimbeni de kamer uit
ging. herstelde Lena zich van haar schrik
en stamelde: Grangg i6 verliefd op
de nicht van Lorenzetti. Vreselijk! Hij
weet niet, dat de oom in het bezit van
zijn viool is. Wat moeten we in Gods
naam doen?
Apt sloeg zijn arm om haar schouders.
Je ziet er zo ontzettend bleek uit. Lena.
Zeg me eens eerlijk, h°« )e van die
man?
Lena hief het hoofd op. Ze glimlachte,
de kleur kwam weer op haar wangen
terug Het overviel me. zei ze zacht.
Maar ik geloof, dat ik nu van een ander
ben gaan nouden. Hansje. Ze legde
beide armen om zijn hals. en kuste
hem. juist, toen Salimbeni met het glas
watei binnenkwam.
Je maakt me de gelukkigste man
op de wereld, fluisterde Apt haar in
het oor.
Ben je nu even gelukkig, als wan
neer je de verzekering van Ansaldo-
fabrieken had afgesloten?, piatfide ze
hem.
Veel gelukkiger, zei hij, haar kus
send. Honderdmaal gelukkiger!
Ze namen afscheid van Salimbeni, die
niets van de gehele scène begrepen had,
en haastten zich naar het postkantoor,
om een telegram aan Grangg naar zijn
laatst bekende adres in Vicenza, te zen
den.'
HOOFDSTUK XVII
Het was zeven uur, toen Grangg het
wegje naar zijn hotel afliep, aan de var
kensstal voorbij» waar de ex-juwelier
bezig was. Hij gln« °P de muur va»i het
door wijnstokken omgeven terras zitten,
en keek over het water, Toen drong het
tot hem door. dat het geruis wat hij ge
hoord had. niet in zijn oren zat, maar
veroorzaakt werd door het water van
het meer, dat schuimend tegen de oever»
sloeg
Zubiaure was dus op het eiland, mis
schien al wel enige dagen. Waarschijnlijk
ontmoette hij Faustina regelmatig Er
viel niet aan te twijfelen deze knappe
man liet er geen gras over groeien, hij
was een echte ladykiller hij had de weg
tot het meisje wel weten te vinden. Ook
de weg naar haar hart? Niemand wist dat
behalve zJj zelve, maar de gedachte alleen
deed Granggs hart ineenschrompelen als
een door de herfstwind bevroren blad.
Wat voor 'kans had hij bij die charmeur
met zijn tijgergebit. Hij was slechts een
kunstenaar gebonden aan zijn kunst, hoe
kun je je meten met die vreemdeling op
een gebied waarop hij meester is, en jij
een leek? Maar op het zelfde ogenblik
vond hij die gedachte laf en verfoeilijk,
Jij houdt van het meisje, jij kent e r ge
heim, waarvan Zubiaure zelfs geen ver
moeden heeft. En al is zij misschien ge
voelig voor zijn attenties, ze heeft jou die
brief geschreven, niet aan hem, bij J°"
voelt ze zich veilig, niet bij hem.
me toch niets wijsmaken, het 8aat
hard tegen hard. Natuurlijk wee
Spanjaard, dat je op het eiland_b
JuisJ in de atbergo, heeft hij rT.. h f»
gedaan of hij je niet herkende ha heeft
de brief aan de Engelse met op
gehouden. Ik moet hem sch P
gaten houden, ik moet een beslissing
forceren. Zubiaure heeft de
oom ^esproken, anders zou hu vel op de
viüa logeren en niet in de aibergo. Zou
Faustina al een besluit genomen hebben?
Het koude zweet brak hem uit bij die
gedachte. Neen. da» kon niet, dat mocht
niet Hli moest direct naar haar toe.
Toen hij haastig het terras afliep, zag
hij een boerenjongen, die op zijn nade
ring verlegen opzij van het pad vijgen
ging plukken. Aha. Dat was waarschijn
lijk een van Zubiaurcs privé-detectives!
Grangg moest lachen, en omkijkend zag
hij werkelijk de jongen, op een vijg kau
wend, hem volgen. Hoe moest hij hem
kwijt raken? De jongen kende het eiland
beter dan hij. Maar hij kon nu geen las
tige getuigen gebruiken.
(Wordt vervolgd.)
werd geheel overeenkomstig deze ideëen
complex kleine woningen in pavil-
ioen-svsteem ontworpen waarm bejaar
den geheel zelfstandig htm huishouden
tje kunnen doen, met een verzorgings
huis waaruit de bewoners kunnen pro
fiteren van sociale bijstand, terwijl zij
later daar hun intrek kunnen nemen, als
het moment is aangebroken, dat zij ge
heel hulpbehoevend zijn. Maar zij heb
ben daar nog een eigen kookgelegenheid,
zodat het gestichtsidee geheel ontbreekt.
Op deze wijze geschiedt voor deze men
sen de overgang van een geheel eigen
vertrouwde omgeving in een andere le
venssfeer, het pijnlijke ogenblik voor de
meeste bejaarden en dat op een geheel
verschillend tijdstip komt, zeer geleide
lijk. Deze omstandigheden staan geheel
lós van de materiële positie, zodat het'
complex van de Stichting ook voor alle
maatschappelijke klassen open staat.
Het in Raalte in aanbouw zijnde com
plex zal inclusief het verzorgingshuis 151)
bedden omvatten, waarvan 84 bedden ra
de zelfstandige woningen, die verdeeld
zijn in woningen met 2 en 3 bedden. In
de laatste categorie is dus ook plaats
voor een inwonende docihter of voor een.
logé. Bovendien komt er nog een cen-
trale loge'ergelegemheid. Een aardige ge-*
dachte ia de in het verzorgingshuis op
genomen recreatie-zaal ook te doen die
nen als sociëteit voor de ouden van dagen
'verzorging in dit huis en voor zo
ver nodiain de afzonderlijke woningen
wordt toevertrouwd aan beproefde leken
krachten.
Een plechtigheid in Raalte
De plechtigheid van de eerste-steen leg
ging in Raalte werd verricht door pas
toor F. II. J. Stokman, voorzitter van het
Stichtingsbestuur. Deze wees er in een
rede, die hij daarna hield o.a. op, dat
wat hier tot stand wordt gebracht
mits veelvuldig toegepast ln hoge
mate zal kunnen bijdragen tot gezonde
woon- en woningpolitiek in verband met
de toenemende vergrijzing an ons Ne-
deTiangdeSvolgekvan de mist moesten vele
autoriteiten, die ^gezegd hadden de
nléchtigheid te zullen bijwonen, onder
wie de directeur-generaal van de Volks
huisvesting, dr. ir. Z. Y. van der Meer.
verstek laten gaan.
jvjen hoopt de gebouwen in Raalte in
December onder de kap te hebben en in.
Februari van het volgend jaar voltooid.
Plannen om een dergelijk complex in
Haarlem, Helmond, Weert, Breda en Arn
hem te bouwen, verkeren in een verge
vorderd stadium.
Uit gesprekken op een schilderijenten
toonstelling:
No. 14:' Torso van een Paard door
Touroso....' Het lijkt helemaal niet op
een stuk van een paard „Misschien is
het de visie van de schilder op een ideaal
paard, een soort sublimering van het
Begrip Paard. De essentie van Het
Paard".
„Wat is dat stukje gele dooier op die
spoorlijn?" „Ik veronderstel, dat het
dient om het evenwicht van de compo
sitie te bewaren".
„Hemel! Dat is origineel. Zie je dat
oog onder die neus? En dat oor midden
op het voorhoofd!"
„Hoe door en door typisch Frans!"
